Chuyên san BIM học thường thức - Tập 2

ĐẠI HỌC

XÂY DỰNG

BIM

2

HỌC THƯỜNG THỨC

MÙA KHỞI HÀNH

Trong số trước, chúng ta biết một vài thông tin thú vị về miền đại dương tri thức mang tên “BIM”, nơi chứa đựng những bí mật, kho báu, chìa khóa dẫn đến thành công của ngành xây dựng.

Là một công nghệ mới trong xây dựng, BIM mô phỏng hầu như tất cả các thuộc tính vật lý, chức năng trong suốt vòng đời của dự án. Với môi trường 3D trực quan, BIM cho phép các bên liên quan cùng tham gia, hợp tác và thảo luận để có thể phát hiện sai sót, hạn chế lãng phí, loại bỏ những công việc thừa trước ngay từ giai đoạn đầu, trước khi đi đến quyết định cuối cùng là thực hiện dự án.

Những “thủy thủ đoàn” gồm “thuyền trưởng - BIM Manager”, các thuyền viên “BIM Coordinator”, “BIM Modeler” đã sẵn sàng dong thuyền ra khơi, chinh phục miền đất hứa với hi vọng gặt hái được thành công, chinh phục “kho báu”, mang lại giá trí và tri thức mới cho ngành xây dựng như những con tàu tiên phong đã làm được. Nhưng, “Thao trường đổ mồ hôi, chiến trường bớt đổ máu”, mọi thành công đều phải xuất phát từ những sự chuẩn bị chu đáo, kĩ càng. Để thành công trong chuyến “vượt trùng dương” chinh phục vùng biển “BIM” này, thủy thủ đoàn sẽ phải chuẩn bị những gì? Hãy cùng chúng tôi khám phá trong tập 2 của tạp chí “BIM học thường thức – Mùa khởi hành” này nhé!

Mục Lục PHẦN 1: NHỮNG VŨ KHÍ TRÊN TÀU

HỆ THỐNG CÁC VŨ KHÍ – CÔNG CỤ CẦN ĐƯỢC TRANG BỊ CHO CON TÀU TRƯỚC GIỜ RA KHƠI.......(6) VŨ KHÍ “SỐ MỘT” REVIT........(11) (4)

PHẦN 2: NHỮNG THUẬT NGỮ TRÊN TÀU BẢNG SƠ LƯỢC MẬT NGỮ......(19) COBie.......(20) (18)

PHẦN 1

NHỮNG VŨ KHÍ TRÊN TÀU

Hành trình vạn dặm ngoài khơi ẩn chứa bao khó khăn thử thách.

Thách thức phải đương đầu không thể tiên đoán chính xác, trong khi sức lực con người là có hạn. Muốn vượt qua những con sóng dữ, những trận cuồng phong để đến với miền đất hứa, ý chí, nghị lực của thủy thủ đoàn là chưa đủ. Họ cần phải được trang bị vũ khí, những công cụ để cùng họ vượt chướng ngại vật, đưa con tàu thẳng tiến về phía trước. Vậy, trước giờ căng buồm, nhổ neo, thủy thủ đoàn cần trang bị cho mình những vũ khí, công cụ gì, chức năng, nhiệm vụ và ưu thế của mỗi vũ khí đó ra sao? Hãy cùng chúng tôi điểm qua hệ thống vũ khí trước giờ ra khơi nhé!

Tùy vào chức năng mà mỗi thành viên trong thủy thủ đoàn sẽ lựa chọn các giải phảp sử dụng thành thạo một hoặc một vài vũ khí, công cụ nào đó để đảm bảo thực hiện và hoàn thành nhiệm vụ của mình. Nếu là một BIM Modeler, với nhiệm vụ là mô hình hóa các thông tin, họ sẽ buộc phải 4

sử dụng thành thạo các phần mềm mô phỏng 3D. Nếu là một BIM Coordinator, với nhiệm vụ kiểm tra va chạm trong quá trình phối hợp các bộ môn (kiến trúc, kết cấu, cơ điện) nhằm mục đích chỉ ra va chạm trong công trình, việc sử dụng các phần mềm kiểm tra xung đột là

điều bắt buộc. Dưới đây là hệ thống các vũ khí – công cụ cần được trang bị cho con tàu trước giờ ra khơi, với mục đích để tạo lập cũng như tối ưu hóa các mô hình vào công tác thực hiện, giúp thủy thủ đoàn có thể triển khai và thực thi các kế hoạch chinh phục vùng biển tri thức BIM một cách thành công nhất!

5

Bộ môn kiến trúc CADSoft Envisioneer

4MSA IDEA Architectural Design (IntelliCAD)

RhinoBIM (BETA)

Nemetschek Allplan Architecture

Softtech Spirit

Gehry Technologies – Digital Project Designer

Bentley Architecture

Nemetschek Vectorworks Architect

Graphisoft ArchiCAD

Autodesk Revit Architecture

Mô phỏng kiến trúc của công trình từ bản thiết kế, trực quan hóa các phương án để dễ dàng trình bày, thuyết phục khách hàng hoặc ra quyết định lựa chọn

6

CypeCAD

Bentley Structural Modeler

Bộ môn kết cấu

Nemetschek Scia

4MSA Strad and Steel

Bentley RAM, STAAD and ProSteel

StructureSoft Metal Wood Framer

Tekla Structures

Autodesk Revit Structure

Mô phỏng kết cấu của công trình từ các số liệu thiết kế.

Graytec Advance Design

Autodesk Robot Structural Analysis

7

Bộ môn cơ điện nước 4MSA FineHVAC + FineLIFT + FineELEC + FineSANI

Bentley Hevacomp Mechanical Designer

Autodesk Revit MEP

CADMEP (CADduct / CADmech)

Gehry Technologies – Digital Project MEP Systems Routing

Mô phỏng hệ thống cơ điện của dự án từ các nguồn thông tin về công năng, hiệu suất của công trình. Đánh giá mức độ phù hợp của hệ thống, đưa ra các phương án lựa chọn tối ưu về thiết kế, thi công hệ thống

EcoDomus

Vintocon ArchiFM (For ArchiCAD)

Bentley Facilities

Quản lý cơ sở vật chất

Onuma System

FM:Systems FM:Interact

Là quá trình sử dụng BIM để thể hiện các tài sản của công trình, từ giai đoạn thi công cho đến kho bàn giao, vận hành. Giúp kiểm tra, kiểm soát chất lượng, công năng và tình trạng hoạt động của tài sản, từ đó có phương án sử dụng, sửa chữa, thay thế hợp lí 8

Sử dụng Bim để mô phỏng các biện pháp thi công trong môi trường 3D, từ đó dễ dàng so sánh, lựa chọn biện pháp tối ưu, tổ chức thi công thuận tiện và đạt kết quả cao

Bộ môn thi công

Innovaya

Solibri Model Checker

Autodesk Navisworks

Bentley ConstrucSim

Vela Field BIM

Glue (by Horizontal Systems)

Synchro Professional

Vico Office Suite

TNT

Tekla BIMSight

TNT

9

Phân tích năng lượng - thiết kế bền vữnG Graphisoft EcoDesigner

Autodesk Ecotect Analysis

Autodesk Green Building Studio

IES Solutions Virtual Environment VE-Pro

Bentley Hevacomp

Bentley Tas Simulator

DesignBuilder

Trong bất kì hệ thống vũ khí nào cũng có một vũ khí chủ lực, nó chính là chìa khóa đã giải quyết nhiều khó khăn, thử thách. Trên con đường ra khơi chinh phục vùng biển BIM hiện nay, tại các nước trên thế giới cũng như ở Việt Nam, Revit được coi là công cụ chính hỗ trợ việc thực hiện BIM. Revit gần như đáp ứng mọi nhu cầu để thực hiện BIM, từ thiết kế, mô phỏng, kiểm tra xung đột, lập phương án, tiến độ đến phân tích năng lượng công trình. Đôi với người mới bắt đầu, việc nắm vững lý thuyết và có thể sử dụng thành thạo công cụ này, con đường chinh phục BIM của bạn sẽ dễ dàng hơn rất nhiều. Sau đây là một vài thông tin về công cụ Revit 10

Vũ khí “số một” : AUTODESK REVIT

Thông tin cơ bản

Sức mạnh của Revit

Đối với con tàu BIM Việt Nam

11

Chức năng Structure

Chức năng Architecture

Chức năng MEP

Chức năng phân tích năng lượng 12

Thông tin cơ bản Autodesk đã tích hợp cho Revit 3 chức năng: Structure, Architecture, MEP để hỗ trợ tối đa cho các thuyền viên trên con tàu BIM chống lại những nguy hiểm, khó khăn trên vùng biển BIM bí ẩn.

Giúp các kỹ sư kết cấu (thuyền viên trên tàu) thiết lập mô hình kết cấu của công trình xây dựng như bê tông móng, cột, sàn, cốt thép,... Các công cụ được trang bị như Beam (thiết kế dầm), Floor (thiết kế sàn kết cấu), Foundation(thiết kế móng),...

Giúp kiến trúc sư (thuyền viên trên tàu) thiết lập mô hình kiến trúc cho công trình như cửa đi, cửa sổ, sàn gạch, tường,... nhờ các công cụ như Door (thiết kế loại cửa), Floor (thiết kế sàn kiến trúc), Column (cột kiến trúc),...

Phục vụ kỹ sư cơ-điện-nước (thuyền viên trên tàu) thiết kế hệ thống điện, nước, cơ cho tòa nhà bằng các công cụ được trang bị sẵn như Pipe, Duct, Plumbing,...

Cung cấp cho các Kiến trúc sư, Kĩ sư, các chuyên gia Xây dựng những công cụ tiên tiến và thông minh nhất, để giúp chúng ta có thể có những Mô phỏng, phân tích chính xác nhất về vấn đề năng lượng của công trình, trong các giai đoạn của quy trình BIM. 13

Sức mạnh của

Revit

Khả năng tự động tích hợp thông tin vào mô hình thông qua việc liên kết linh hoạt với hầu hết các phền mềm như: Excel, Auto CAD, Naviswork, CostX…

Cập nhật tự động các thay đổi của các đối tượng cùng thuộc tính: Khi bạn muốn thay đổi kích thước dầm, chỉ cần thay đổi 1 chiếc dầm đơn lẻ, toàn bộ hệ thống dầm sẽ tự động cập nhật thông tin và thay đổi theo

Tự động thống kế khối lượng của công trình, giúp đơn giản trong quá trình dự toán chi phí công trình

14

VÀ

CÔNG CỤ HỖ TRỢ DYNAMO

Dynamo được biết đến với tư cách là một công cụ phát triển đi kèm Revit...thực chất là một nền tảng lập trình mang tính thị giác (Visual Programming), là một mã nguồn mở hỗ trợ thiết kế giúp các thủy thủ can thiệp sâu hơn vào Revit. Từ đó, có thể tự động hóa quá trình thiết kế hoặc điều chỉnh các phương án thiết kế nhanh chóng và hiệu quả.

15

“VIÊN ĐẠN”

DYNAMO

Như đã đề cập ở phần trên, Dynamo là một phần của “vũ khí Revit”. Nếu như ta coi Revit là một khẩu súng lục nhạy bén thì Dynamo, có thể nói, chính là “viên đạn” đặc biệt của khẩu súng này. Khi mà vùng biển BIM bí ẩn ngoài kia ẩn chứa vô vàn những “chướng ngại vật” mà nếu chỉ có mình Revit, những con tàu sẽ rất nhanh có thể bị đánh chìm.

Nhưng với Dynamo, Revit như có thêm một nguồn sức mạnh vô cùng to lớn để vượt qua bão giông, giúp cho các thủy thủ tự tin hơn trên hải trình của mình.

16

Dynamo thực chất là một nền tảng lập trình mang tính thị giác (Visual Programming).

Quản lý thông tin chính xác, tự động hàng loạt.

Visual Programming (thuật ngữ chỉ các chứng năng mà Dynamo có thể mang lại, có thể kể đến....)

Dễ dàng thay đổi, tùy chỉnh thông số thiết kế mà nếu làm bằng tay bởi Revit sẽ mất công.

Mọi thao tác của bạn đến thiết kế đều ngay lập tực được thể hiện bằng hình ảnh, chân thực như một trò chơi video game giúp những người thực hiện dễ dàng thao tác, ngay lập tực nhận thấy sự thay đổi để có những phương án lựa chọn hợp lí.

17

PHẦN 2: Những thuật ngữ trên tàu .....COBie....PAS...... ....CDE..................BEP...

18

Cũng giống như bao chuyến hành trình khác, trên hành trình đi chinh phục vùng biển BIM, những thủy thủ cũng trang bị cho nhau những ngôn ngữ riêng của họ, họ gọi đó là “thuật ngữ BIM”, những ngôn ngữ mà người ngoài nghe thì có vẻ lạ lẫm khó hiểu nhưng đối với họ đó là những “thứ tiếng” mà phải nắm vững như lòng bàn tay. Và tất nhiên, muốn vươn ra biển lớn BIM cùng họ, chúng ta cũng sẽ phải nhớ hết những mật ngữ này.

Chúng ta, sẽ cùng nhau đi tìm hiểu tất tần tật những từ ngữ đó thông qua các tập của “BIM học thường thức”, có thể sẽ có những lúc bạn hơi mơ hồ 1 chút, vì dù sao đây cũng là những khái niệm rất mới nhưng chúng tôi sẽ cố gắng giải thích một cách dễ hiểu gần gũi nhất, và đừng quên để lại câu hỏi trên trang fanpage để những chuyên gia trả lời giúp bạn nhé...

Nhưng trước khi bắt đầu bước vào cuộc hành trình đó, chúng ta sẽ lướt qua một vài mật ngữ mà người ta thường xuyên sử dụng nhất qua bảng sơ lược sau đây.

Tên đầy đủ của Ý nghĩa thuật ngữ Construction Mạng lưới trao đổi Operations Building thông tin xây dựng COBie Information và vận hành công Exchange trình Employers Yêu cầu về thông tin EIR Information của chủ đầu tư Requirements Bản kế hoạch thực BEP BIM Execution Plan hiện BIM Industry Foundation khuôn khổ tiêu IFC Classes chuẩn tổng quát Publicly Available Thông số công bố PAS Specification công khai Bộ tiêu chuẩn Anh BS British Standards quốc Common Data Môi trường dữ liệu CDE Environment chung Mức độ chi tiết của LoD Level of Definition thông tin Thuật ngữ

Sẽ được tìm hiểu vào tập…

2

3 4 5 6 6 7 8

Ok. Mọi thứ đã chuẩn bị xong. Trong tập này, chúng tôi sẽ hé lộ 1 mật mã mà giới thủy thủ trên vùng biển BIM sử dụng vô cùng thường xuyên. Đó là “COBie”, (đọc là “Cô Bi”) - một trong những thứ kì diệu nhất của BIM. 19

COBie Trong ngành xây dựng cũng vậy, trong một dự án xây dựng truyền thống, tất cả các thông tin về tòa nhà được chứa trong các bản vẽ, bảng tiên lượng và thông số kỹ thuật. Một số chuyên gia xây dựng nhất định thường hợp tác với nhau để chia sẻ tài liệu này. Tài liệu này sau đó sẽ được cập nhật trong từng giai đoạn xây dựng và giao cho chủ đầu tư. Những tài liệu này được cung cấp ở định dạng như .pdf hoặc giấy, gây khá nhiều khó khăn trong mặt sử dụng. Từ đó, người ta đã nghĩ ra một “định dạng” kiểu mới, nơi mà ở đó tập trung toàn bộ những thông tin hữu ích (lát nữa chúng ta sẽ tìm hiểu những thông tin hữu ích đó là gì) về tài sản mà họ có, và có thể dễ dàng chia sẻ cho các bên liên quan, người ta đã gọi “định dạng” này là COBie. Nó là 20

Bạn biết đấy, trên con tàu của chúng ta có vô số những đồ vật, hằng ngày chúng vẫn hoạt động bình thường, nhưng “thi thoảng” chúng gặp vài trục trặc và thậm chí là dừng hoạt động, chúng ta sẽ làm gì? Mở lại giấy tờ liên quan đến đồ vật đó như giấy hướng dẫn sử dụng hay phiếu bảo hành chẳng hạn, tìm nơi sản xuất, tìm số điện thoại của thợ sửa. Nghe thì có vẻ đơn giản, nhưng chẳng may cái “thi thoảng” đó không phải một lần, hai lần mà hàng trăm lần và số đồ vật không chỉ là một cái, hai cái nhỏ bé, mà là hàng nghìn cái, vậy thì thứ chúng ta cần kia chắc chắn cũng không chỉ vài ba tờ giấy nữa mà là một mớ lộn xộn giấy tờ.

tên viết tắt của Construction Operations Building Information Exchange (tạm dịch là mạng lưới trao đổi thông tin xây dựng – vận hành công trình). Để lập được môt file COBie này, nghe thì có vẻ dễ dàng và đơn giản, nhưng sự thực thì… nó đơn giản và dễ dàng thật. Họ chỉ cần tập hợp mọi thông tin lại, phân vào từng nhóm thông tin, rồi sắp xếp chúng vào các “bảng tính” giống như trên Excel vậy. Mọi thứ cực kì dễ dàng.

Ví dụ thế này nhé, chúng ta có một cánh cửa tên là Door1, thông tin về vị trí nào của tòa nhà (tầng nào, vị trí nào) sẽ được xếp vào bảng tính “Vị trí”, thông tin về kiểu dáng, mẫu mã thiết kế sẽ được xếp vào bảng tính “Đặc điểm”, thông tin nhà sản xuất, khi hỏng hóc cần liên hệ với ai sẽ được sếp vào bảng tính “Liên lạc”, vân vân. Cũng cần chú ý thêm là những bảng tính này cũng là do chúng ta tự phân chia sao cho phù hợp chứ không nhất thiết phải theo một quy chuẩn nào cả.

21

Đến đây, (hoặc có lẽ là ngay từ đầu), có lẽ nhiều bạn sẽ hỏi vậy COBie liên quan gì đến BIM. Là như thế này, thực hiện một dự án là một chuỗi các quyết định “làm hay không làm”, “đi tiếp hay thôi” của chủ đầu tư… mà để đưa ra các quyết định đấy, rõ ràng là chủ đầu tư cần thông tin ở từng giai đoạn. Việc này là việc thường ngày như việc thi hoa hậu vậy nên chẳng có gì để bàn cãi cả. Việc đáng bàn ở đây là làm thế nào để quy trình BIM can thiệp vào các chuyện thường ngày của dự án. Và họ can thiệp vào quản lý dự án rất đơn giản bằng cách yêu cầu các thông tin, và tài liệu quan trọng để làm chuyện đấy là Hồ sơ yêu cầu thông tin EIR (chúng ta sẽ tìm hiểu kĩ hơn về EIR trong tập 3). Trong EIR, chủ đầu tư sẽ yêu cầu thông tin xuất ra dưới định dạng gì, và lúc này COBie sẽ được ra mắt.

Mọi rắc rối trở nên đơn giản và dễ dàng hơn rất nhiều nhờ có COBie, vậy là khi có vấn đề gì với tài sản, chúng ta chỉ cần mở tệp file ra, tra cứu thông

22

tin về tài sản đó, vậy là xong. Còn chưa kể tệp này còn có thể được chia sẻ với tất cả thành viên khác có liên quan (ví dụ như giữa các chuyên gia tư vấn với khách hàng, hay giữa khách hàng với cơ quan quản lý) mà thậm chí không cần phải trực tiếp gặp mặt.

COBie bản chất không làm gia tăng thông tin, nó chỉ liên kết các thông tin rời rạc lại với nhau mà thôi. Các bạn có thể nhận được một file COBie thật “bằng da bằng thịt” bằng cách liên hệ với chúng tôi trên trang fanpage: fb.com/vietnambimnetwork

23

Biên tập: Nhâm Sỹ Trung Kiên Dương Duy Hưng Phạm Thị Ngọc Hà Nguyễn Mạnh Cường

Chỉ đạo nội dung: PGS. TS. Nguyễn Thế Quân ThS. Nguyễn Bảo Ngọc

Trình bày: Lương Hoàn Mỹ

Sản phẩm thuộc bản quyền của dự án Vietnam BIM Network Mọi thắc mắc phản ánh xin liên hệ fanpage: fb.com/vietnambimnetwork Đóng góp của bạn đọc chính là động lực cho chúng tôi làm tốt hơn nữa trong những số tiếp theo.