วิกฤติ วิถีชาวเล
เมื่อเสร็จพิธีกรรมที่บาลัยแล้ว ในตอนกลางคืนจะเป็นพิธีกรรม ปลุกเสกน�้ำมนต์ ซึ่งท�ำกันเป็นสิบโอ่ง การปลุกเสกท�ำกันตลอดทั้งคืน ก่อนรุง่ สางสมาชิกจะมาอยูร่ วมกันเพือ่ ให้โต๊ะหมอรดน�ำ้ มนต์ให้ เริม่ จาก ทุกคนดื่มน�้ำ 3 อึก จากนั้นโต๊ะหมอจะตีไปที่ศีรษะ 3 ครั้ง จากนั้นก็จะ แบ่งน�ำ้ มนต์ให้แก่ทกุ บ้านน�ำไปอาบ และดืม่ ว่ากันว่าน�ำ้ มนต์ของชาวเล ศักดิ์สิทธิ์ยิ่งนัก ใครที่ก�ำลังมีเคราะห์หากได้อาบน�้ำมนต์ของชาวเลก็จะ พ้นเคราะห์หรือบรรเทาเบาบางลงได้ ฉะนั้นเป็นที่รู้กันเมื่อถึงเวลาท�ำ พิธี “ปราจั๊ค” คนไทยหรือคนเมืองจะมานั่งรอน�้ำมนต์ของชาวเลอย่าง ไม่ห่างไปไหนเลยทีเดียว สืบทอดวัฒนธรรมสืบทอดความเป็นชาวเล ความเคร่งครัด ในประเพณีวัฒนธรรมของชาวเลไม่ว่าจะเป็น “ลอยเรือ” “ปราจั๊ค” “แก้บน” “หล่อโบง” “ไหว้ครู” “นอนหาด” และ ฯลฯ ได้สืบทอด วัฒนธรรมกับความเป็นชาวเลไว้อย่างเหนียวแน่น เนือ่ งจากทุกพิธกี รรม จะเห็นการมีส่วนร่วมของสมาชิกทุกเพศ ทุกวัย เพื่อท�ำกิจกรรมรวมกัน นอกจากเรียนรู้หน้าที่ของแต่ละเพศ วัย และสถานะแล้ว เช่น พ่อบ้าน ต้องท�ำอะไรบ้างในวันประกอบพิธี แม่บ้านตระเตรียมอาหาร และของ เซ่นไหว้ ผู้ที่มีสถานะอย่างโต๊ะหมอ ผู้อาวุโสในชุมชนผู้ช่วยโต๊ะหมอ หนุม่ ฉกรรจ์ผจู้ ดั เตรียมสถานทีใ่ นบาลัย และเตรียมของเซ่นไหว้รวมของ หมูบ่ า้ น การเตรียมน�ำ้ มนต์เป็นสิบโอ่งค�ำนวณเพือ่ ให้เพียงพอกับจ�ำนวน สมาชิกของชุมชน เป็นต้น สิง่ เหล่านีเ้ ป็นการสืบสานบทบาท ชีวติ ประจ�ำ วันของชาวเล และฝังลึกลงไปในจิตวิญญาณของพวกเขา ท�ำให้ชาวเล คือชาวเล ...หากวันหนึ่งพื้นที่ส�ำคัญในวิถีชีวิตหายไป ที่อยู่อาศัย สุสาน บาลัย ฯลฯ จึงเป็นการสูญสิน้ ความเป็นชาวเล ชาติพนั ธุผ์ บู้ กุ เบิกแผ่นดิน บนเกาะต่างๆ ของประเทศไทย ตัง้ แต่สตูล ภูเก็ต กระบี่ พังงา และระนอง 88