bayağı bir iş yaptık. Sonralarında, yani 2007’lerde başlayıp 2008’lerde tamamen o ekonomik kriz baş gösterdi, bu da 2012’lere kadar da böyle gitti İngiliz piyasasında. Lakin Kıbrıs için çok daha önemli bir şey vardı. 2012’den sonra özellikle Türkiye’den, Ruslardan ve dünyanın diğer ülkelerinden birçok insan Kıbrıs’tan gayrimenkul alma düşüncesinde oldu. Bir düşünün 300 milyonluk bir Rusya var, bir o kadar Avrupa var, diğer dünya ülkeleri var. Azerbaycan, Irak, İran, Suriye’den olsun, bugün en çok o ülkelerden talep geliyor. Sayı olarak bir milyarı aştı yani potansiyelimiz. Bunun çok çok az bir kısmı bile buradan gayrimenkul almaya kalksa, ne kadar büyük bir talep oluşur. Kesinlikle büyük bir potansiyel var dışarıda.
42
Ekonomi Kıbrıs
Prestige Aralık 2015
Tamamen bakış açısına bağlı bu sorunun yanıtı. Ama benim düşüncem her zaman net; emlakta kesinlikle kriz yoktur. Kriz kimde olur? Döviz yükselir, maaşla çalışan, TL ile çalışan yerli vatandaşlarımız ev alamaz. Bu bir krizdir ama artık bu globalleşen dünyada müşteri artık sadece yerli vatandaşlar değil ki kriz var diyebilelim. Belki yerli vatandaşımız alamaz ama Avrupalı ya da dünya için aslında bu tam tersine bir avantaj, bir fırsattır. Döviz çıktığı zaman iç piyasada biraz olsun duraklama olduğu zaman fiyatlar düşüyor. Bu sefer ne oluyor? Elinde döviz tutanlar için yeni bir fırsat doğuyor. Kıbrıs emlak sektöründe birçok firma iç piyasa ile çalışıyor ve yatırımcı potansiyelini sadece iç piyasa olarak değerlendiriyor. Halbuki uçsuz bucaksız bir dünya var Kıbrıs dışında. Bizim ne yapmamız lazım? Ekonomiye yeni bir girdi yaratmak için, portföyümüzü genişletmek için dış piyasaya ulaşmamız lazım. Dışarıdaki potansiyel inanın ki sınırsız.. Bizim tek yapmamız gereken şey bu insanlara ulaşıp onları buraya davet etmek, getirmektir. Kriz diye bir şey yok. Gayrimenkulde kriz diye bir şey olmaz. 2006 yılına kadar bizim yabancı olarak bildiğimiz Kıbrıs’ta bir tek İngilizlerdi. Yapılan bir araştırmayı görme fırsatı bulduk. İngilizlerin yüzde 65’i sıcak ülkelerden ev alma düşüncesindeydi. 80 milyonluk bir İngiltere ve bunun yüzde 65’i sıcak ülkelere gelmek istiyordu. Bu büyük potansiyelden hareketle o dönem İngilizlerle
Fakat maalesef buradaki yerel işletmelerimizin çok az kısmı bu piyasalara ulaşabiliyor. Herkes buraya gelen insanlara ‘ben ne satabilirim’ düşüncesinde. Ama aslında oraya gidip, oradaki insanları buraya getirmekte mesele.
“GAYRİMENKUL SEKTÖRÜNÜN EN DENEYİMLİ FİRMASIYIZ” Sektördeki emlak danışmanlarına iyi bir tavsiye olsun o zaman yurt dışına açılma fikri. Emlak acentelerinden konu açılmışken, son dönemin furyası franchise emlak markaları. Tabelalarda hızlı bir değişim var. Dünya devleri hızla franchise veriyor KKTC’deki acentelere. Siz düşünmüyor musunuz böyle bir değişim? Net bir yanıt vereyim, kesinlikle düşünmüyorum. Zaten Kıbrıs’ta gayrimenkul sektöründeki en deneyimli firmayız IQ Property Development olarak. Firmalar ne için franchise alırlar? Bilmedikleri bir işi, bilen birisinden öğrenmek, yardım almak için aslında. Yoksa başka bir sebebi yoktur. O bilgi karşılığında da karşı tarafa komisyon öder. Ama bugün IQ Property bilgi satan bir firma. Benim kendi mesleğimden dolayı, tam 20 yıldır bu sektörde tecrübe ediyorum. Devlette 10 yıllık deneyimim var ve KKTC’de belki de gayrimenkul geliştirme ve pazarlama üzerine yüksek lisans yapan tek kişiyim. Benim başka bir yerden franchise almamın pek gereği de yok. Ama alan arkadaşlar doğru yapıyor, çünkü bir işi tam olarak bilmezsen, bilen birine danışmanın çok büyük bir faydası var.