هه‌نوکه
) )347سێشه‌مم ه 2012/10/16
ی بارزانی وه‌اڵمده‌داته‌وه تاڵه‌بانی له‌بر
3
هه‌وڵ ی كۆكردنه‌وه ی الیه‌ن ه سیاسییه‌كان په‌كده‌خرێت
لێدوانه تونده‌كانی یاسین مه‌جیدی نزیك له‌مالیكی‌‌و كڕینی چه‌كی هێرشبه‌ر له‌روسیا‌و چیك‌و پێكهێنانی فه‌رمانده‌یی دیجله له‌الیه‌ك‌و مكوڕیی‌‌و سه‌رسه‌ختی بارزانی له‌سه‌ر هه‌ڵوێسته‌كانی به‌رامبه‌ر به‌مالیكی، هه‌وڵه‌كانی تاڵه‌بانی بۆ كۆكردنه‌وه‌ی الیه‌نه سیاسییه‌كانی عێراق خه‌ریكه به‌یه‌كجاری په‌كده‌خات. دوای ئ���ه‌وه‌ی یاس���ین مه‌جی���دی سه‌ركرده‌ی دیاری ئیتیالفی "ده‌وڵه‌ت ی یاسا"و نزیك له‌مالیكی له‌كۆنگره‌یه‌كی رۆژنامه‌وانی���دا به‌تون���دی هێرش���ی كرده س���ه‌ر بارزانی س���ه‌رۆكی هه‌رێم‌و به‌گه‌وره‌ترین "مه‌ترسی" ناوبرد له‌سه‌ر ئاسایش���ی نه‌ته‌وه‌یی‌‌و ئابوری عێراق، دوێنێ 10/15تاڵه‌بانی له‌به‌یاننامه‌یه‌كدا به‌تون���دی وه‌اڵمی دایه‌وه‌و قس���ه‌كانی ناوبراوی به"هه‌ڵه‌شه‌و جاڕدانی جه‌نگ" ناوب���رد ،له‌كاتێكدا كه ئه‌و س���ه‌رقاڵی هێوركردن���ه‌وه‌ی دۆخه‌كه‌‌و هه‌وڵدانه بۆ كۆكردنه‌وه‌ی الیه‌نه ناكۆكه‌كانی عێراق‌و له‌هه‌وڵی پێكهێنانی وه‌فدێكی كوردیشه به‌مه‌به‌ستی س���ه‌ردانیكردنی به‌غدا بۆ گفتوگۆ له‌گه‌ڵ حكومه‌تی ناوه‌ندی .هه‌ر دوێنێش یاس���ین مه‌جید سه‌رسوڕمانی خۆی به‌رامبه‌ر به‌به‌یننامه‌كه‌ی تاڵه‌بانی ده‌ربڕی‌‌و به‌به‌یاننامه‌ی���ه‌ك ناویبرد كه "له‌جێ���ی خۆیدا نییهو پڕه له‌وش���هی نه‌ش���یاو" ،ناوبراو سه‌رسوڕمانی خۆی به‌رامبه‌ر به‌وه‌ش ده‌ربڕی كه "تاڵه‌بانی بۆچی له‌بری بارزان���ی وه‌اڵمده‌داته‌وه‌و خۆی ده‌خاته ئه‌و مشتومڕانه‌وه؟" تاڵه‌بانی ده‌یه‌وێت بارزانی بكاته‌وه به"دۆست" دوای ئ���ه‌و ساردوس���ڕییه‌ی كه‌وت���ه نێ���وان تاڵه‌بانی‌‌و بارزانیی���هوه به‌هۆی جیاوازی هه‌ڵوێس���تیانه‌وه س���ه‌باره‌ت به‌متمانه‌س���ه‌ندنه‌وه له‌مالیك���ی‌‌و چه‌ند مانگێكیشه به‌رده‌وام له‌دوو هه‌ڵوێستی جی���اوازدان ك���ه ئه‌می���ان خوازیاری هێوركردنه‌وه‌ی په‌یوه‌ندییه‌كانی نێوان هه‌رێ���م‌و به‌غ���داو رێككه‌وتن���ه له‌گه‌ڵ مالیكی‌‌و شیعه‌كان ،بارزانیش به‌رده‌وام به‌هۆی مكوڕبونییه‌وه له‌سه‌ر هه‌ڵوێسته تونده‌كان���ی به‌رامب���ه‌ر به‌مالیك���ی
►
ئا :ئاوێنه
په‌یوه‌ندییه‌كان���ی نێ���وان هه‌ولێ���ر‌و به‌غ���دای زیاتر به‌ره‌و گ���رژی‌‌و ئاڵۆزی ب���ردوه .تاڵه‌بانی ب���ه‌دوای بێهیوابونی له‌كۆبونه‌وه‌ی له‌گه‌ڵ بارزانیدا له‌هه‌ولێر له‌وه‌ی س���ه‌رۆكی هه‌رێ���م رازی بكات له‌گ���ه‌ڵ مالیكی كۆبێت���هوه ،جارێكیتر له‌رێگه‌ی وه‌اڵمه تونده‌كه‌یه‌وه به‌رامبه‌ر به"یاس���ین مه‌جی���د"و داكۆكیكردن���ی له"بارزان���ی" ده‌یه‌وێ���ت ،هاوس���ۆزی بارزان���ی به‌الی خۆیدا رابكێش���ێ‌‌و ئه‌و به‌س���ته‌ڵه‌كه به‌یه‌كج���اری بتوێنێته‌وه كه ماوه‌یه‌كه كه‌وتوه‌ت���ه نێوانیانه‌وه، تاڵه‌بانی بایه‌خێكی زۆر ده‌دات به‌وه‌ی بارزانی بكاته‌وه به"دۆست"و زۆریشی ال گرنگه كه ناوبراو به‌ره‌و "به‌غدا" ببات‌و په‌یوه‌ندییه‌كانی نێوان هه‌ولێر‌و به‌غداش له‌وه گ���رژ‌و ئاڵۆزتر ن���ه‌كات ،ته‌نانه‌ت بۆ ئه‌و مه‌به‌س���ته‌ش چه‌ن���د په‌یامێكی به‌ش���ێوه‌ی ناراس���ته‌وخۆ ئاراس���ته‌ی بارزانی كردوه.
تاڵه‌بانی بایه‌خێكی زۆر ده‌دات به‌وه‌ی بارزانی بكاته‌وه به"دۆست"و زۆریشی ال گرنگه كه ناوبراو به‌ره‌و "به‌غدا" ببات "مه‌ال مسته‌فا له‌گه‌ڵ هه‌ڵگیرسانی شۆڕشی ئه‌یلول نه‌بوو" ئه‌م���ه یه‌كێك بوو ل���ه‌و په‌یامانه‌ی كه هه‌فته‌ی راب���ردو تاڵه‌بانی له‌بۆنه‌یه‌كدا له‌هه‌ولێر ئاراس���ته‌ی سه‌رۆكی هه‌رێمی كرد ،ئه‌و كه ئه‌م رسته‌یه‌ی تێهه‌ڵكێشی قسه‌كانی له‌چله‌ی شه‌مسه‌دین موفتیدا كرد‌و به‌الی زۆرێك له‌چاودێرانه‌وه جێی سه‌رنج بوو ،به‌اڵم ئه‌وه‌ی له‌دوو توێی ئه‌م رسته‌یه‌دا ش���اراوه بوو ،بیرخستنه‌وه‌ی س���ه‌رۆكی هه‌رێم بوو كه "باوكیش���ت
كه‌س پێشوازی له‌تاڵه‌بان ی نه‌كرد له‌فڕۆكه‌خانه‌ی هه‌ولێر
كاتی خۆی الیه‌نگری پێكه‌وه‌بون له‌گه‌ڵ به‌غ���داو دژ به‌گ���رژی‌‌و ئاڵ���ۆزی بوو"، تاڵه‌بانی ویس���تی به‌ناراسته‌وخۆ ئه‌وه به‌س���ه‌رۆكی هه‌رێم بڵێت كه "باشترین رێگه بۆ ده‌رچون له‌م كێشه‌و قه‌یرانانه، ته‌نهاو ته‌نها گفتوگۆیه". "كاری تاڵه‌بانی قورسه" هه‌ڵكش���انی گ���رژی‌‌و ئاڵۆزییه‌كان��� ی نێ���وان هه‌ولێر‌و به‌غدا ،ئ���ه‌رك‌و كاری تاڵه‌بانی له‌پێن���او كۆكردنه‌وه‌ی الیه‌نه سیاسییه ناكۆكه‌كانی عێراقدا قورس‌و گرانت���ر ده‌كات ،به‌تایبه‌تی كه له‌كۆی تابلۆی سیاس���ی عێراقدا "كێش���ه‌كانی نێ���وان به‌غداو هه‌ولێ���ر" زۆر گه‌وره‌تر‌و ئاڵۆزكاوت���ره له‌ملمالنێكان���ی نێ���وان ده‌وڵه‌تی یاس���او عێراقییه ،حكومه‌تی به‌غداو مالیكی‌‌و ده‌وڵه‌تی یاسا "بارزانی" به‌بنه‌مای كێشه‌كه ده‌زانن‌و "بارزانی"ش پێیوایه "كۆبونه‌وه‌و دانیش���تن له‌گه‌ڵ مالیكیدا بێس���ودو بێ ئه‌نجامه" .ئه‌مه جگه له‌وه‌ی ك���ه ئێران‌و توركیاش دوو یاریزانی پشت په‌رده‌ی ئه‌م گه‌مه‌یه‌ن. په‌رله‌مانتاری عێراق‌و سیاس���ه‌تمه‌داری ناس���راوی ك���ورد "دكت���ۆر مه‌حم���ود عوس���مان" له‌لێدوانێكی���دا ب���ۆ ئاوێنه ئام���اژه‌ی به‌وه كرد كه ئه‌وه‌ی ئێس���تا روده‌دات‌و ده‌وترێت هه‌رچی زیاتر كارو ئه‌ركی تاڵه‌بانی قورس���تر ده‌كات ،ئه‌و وت���ی "بڕواناكه‌م ب���ه‌م زووانه تاڵه‌بانی بتوانێ���ت الیه‌ن���ه ناكۆكه‌كان���ی عێراق پێك���هوه كۆبكات���هوه ،چونكه كارێكی هه‌روا ئاسان نییهو دوو الیه‌نی سه‌ره‌كی ركه‌به‌ری مالیكیش كه پارتی‌‌و لیس���تی عێراقییه‌یه بڕوایان به‌كۆبونه‌وه له‌گه‌ڵ مالیكی نییه". دكت���ۆر مه‌حم���ود له‌بایه‌خ���ی لێدوانه تونده‌كانی یاسین مه‌جیدی كه‌مكرده‌وه‌و وت���ی "راس���ته ناوب���راو له‌مالیكییه‌وه نزیكه ،به‌اڵم ئه‌و قس���انه گوزارش���ت له‌ڕای ده‌وڵه‌تی یاسا ناكه‌ن". وتیشی "ئه‌گه‌ر ئه‌م كێشانه به‌مشێوه‌یه ب���ه‌رده‌وام بێت‌و الیه‌ن���ه‌كان گفتوگۆو دانیشتن نه‌كه‌ن ،زیانی بۆ هه‌موو الیه‌ك ده‌بێت به‌هه‌رێمی كوردستانیشه‌وه". دكتۆر مه‌حمود ئاماژه‌ی به‌وه‌ش كرد كه "چاره‌سه‌ر گفتوگۆیه ،به‌مجۆره به‌هیچ ناگه‌ین ،ئه‌م جۆره قس���ه‌و هه‌ڵوێستانه ب���ه‌ره‌و قۆناغێك���ی مه‌ترس���یدارترمان ده‌باو دۆخه‌كه‌م���ان لێئاڵۆزتر ده‌كات‌و تێكده‌دات".
یاسین مه‌جید كێیه‌و بۆچی وا قس ه ده‌كات؟
یاس���ین مه‌جید ك ه 58س���ا ڵ ی میس���ان له‌مه‌وب���ه‌ر له‌ش���ار ی له‌دایكب���ووه ،لێدوان��� ه تونده‌كان سه‌باره‌ت به"بارزانی" ده‌گه‌ڕێته‌و‌ه ی ی براكه‌ی به‌ده‌س���ت بۆ كوش���تن سوپای عێراق ل ه 31ئابدا. ی عێراق ل ه ی په‌رله‌مان��� ئه‌ندام��� ی یاس���ا یاسین مه‌جید ك ه ده‌وڵه‌ت ی به‌مه‌ترس���یدار بۆ س���ه‌ر بارزان��� ی عێراق ناوبرد‌و سه‌روه‌ری‌و ئاسایش ی دایه‌وه، ی وه‌اڵم ی به‌توند تاڵه‌بان ی مه‌جید به‌رامبه‌ر ئه‌و رق��� ه زۆر‌ه ی ب ه ی په‌یوه‌ن���د ی هه‌یه‌ت��� بارزان��� ی برایه‌ك و ئامۆزایه‌كییه‌و‌ه كوژران ی 1996دا ی ئاب��� هه‌ی��� ه ل��� ه 31 له‌هه‌ولێر.
ی ی ئاگادار به‌ئاوێن ه سه‌رچاوه‌یه‌ك ی راگه‌یاند ك ه به‌ش���ێك ل���ه‌و رق ه ی مالیكی یاسین ی نزیك كه‌س���ایه‌ت ی ی به‌رامبه‌ر بارزان مه‌جید هه‌یه‌ت��� ی ی 31 ده‌گه‌ڕێته‌و‌ه ب���ۆ روداوه‌كان ی ی 1996ك��� ه ئه‌وده‌م ه بارزان ئاب ی عێراق ی ب���رد‌ه به‌ر س���وپا په‌نا ی له‌هه‌ولێر، ی یه‌كێت��� بۆ ده‌ركردن ی ی ئه‌و په‌الماردانه‌دا باره‌گا له‌كات ی ئۆپۆزسیۆن كه‌وتن ه به‌ر هێزه‌كان ی عێراق له‌نێویشیاندا ی سوپا هێرش ی حیزب ه شیعه‌كان‌و ناوبراو باره‌گا ی ل���ه‌و روداوه‌دا برایه‌ك‌و ئامۆزایه‌ك ی یه‌كێكیان كوژراوه‌‌و تا ئێستا ته‌رم نه‌دۆزراوه‌ته‌وه. یاس���ین مه‌جی���د ك��� ه پێش���تر
ی بوو ی مالیك ی راگه‌یاندن راوێ���ژكار ی تا ئێس���تا چه‌ند جارێك هێرش��� ی كردۆت ه سه‌ر بازرانی .یه‌كه‌م توند ی ئه‌و ده‌م ه ده‌ستیپێكرد ك ه هێرش ی هه‌ڵهات بۆ كوردس���تان‌و هاش���م ی له‌هه‌رێ���م ی عێ���راق داوا دادگا ی بكه‌نه‌وه ،به‌اڵم كرد تا راده‌س���ت ی ره‌تیكرده‌وه‌‌و رایگه‌یاند ك ه بارزان ی كورد رێ���گا نادات " خوره‌وش���ت ی بكه‌ینه‌وه" ،له‌و ی به‌غدا راده‌س���ت ی ده‌مه‌دا یاس���ین مه‌جی���د له‌بارزان هات ه ده‌ن���گ‌و رایگه‌یاند " ك ه ئه‌م ه ی چۆن ل ه ی ئێو‌ه بێت ئ ه ره‌وش���ت ی ی ئۆپۆزس���یۆن 31ئابدا هێزه‌كان ی پێشو ی رژێم عێراقتان راده‌س���ت كرد؟". ریکالم
čîė ŏčíōôŋ ôĿ óĎŔ øēôë þňŔ û ŐŀŔ ÷Ŏë ŏóċåĎû ŏčôñōōč ôĻ ĺ œčæÿôñ íĉôĻôğōîŇ ō ŅîøēĉčŎĻ Őń œčôŋ ôĿ Őœíďōôē ŏôğōîŇ ņœĎøŇíōíĎijčôñ ôø Ŕòñ óōíĎŇíĉ æñ ŐŇŜû ôĻ čîė ŏčíōôŋ ŏčîœĉ łŇåĉ ŏôļœĐŇ ĕóčôñōōč Łôë ŏæĻôĿ ŏčîŔøėôģ ō Őœíďōôē ŐĻôœôğōîŇ ôø Ŕòñ ŏóōôë æñ óōíĎļœčîœĉ łŇåĉ ŏôļœĐŇ ŐŇîň Ŕŋčôñóō ŐøĘģ Ő÷ôœíčôñŎ œčôñ ŅôœśôĿ ō Ņîň Ŕŋčôñóō ŏîēîœ Őœîňėåč čôñôĿôĻ íĉčæÿ ōíčæÿ ŐĻśîğ ôĿ Ņîň Ŕŋčôñóō ŏóċåĎû æñ óōíĎĻ óōíčČ œčíĉ óōôŔŇîŔñ ŏčîĻČ œōíč ŐĻôœîŔŇîüŃæĻ ŅôœśôĿ ôĻ ōíĎĻĊŇôēôû ŐŇŜûčôøēîŃ ŏ Őûôñ ö œĎĻóĉ æñ ŏčîĻ óōôŔŔŇîń Ŕŀē
تاڵه‌بانی ئا :ئاوێنه ی ی سه‌ردانه‌كه‌یدا بۆ هه‌ولێر له‌كات پایته‌ختی هه‌رێمی كوردستان ،هیچ ی كام له‌به‌رپرس‌و كاربه‌ده‌ستانی پارت دیموكراتی كوردستان نه‌چوون بۆ ی سه‌رۆك پێشوازی كردن له‌تاڵه‌بان كۆماری عێراق. ی بۆ هه‌ولێر، ی تاڵه‌بان س���ه‌ردانه‌ك ه ی ی كۆبوون���ه‌وه‌و بینین��� به‌مه‌به‌س���ت ی هه‌رێم ب���وو ،ك ه ی س���ه‌رۆك بارزان��� ی زیات���ر له‌چ���وار مان���گ بوو م���او‌ه ی به‌یه‌ك���هوه كۆنه‌ببوون���هوه ،له‌كات��� ێ ی س��� ی تاڵه‌بانیش���دا بۆماو‌ه مانه‌و‌ه ی ی ئه‌ڵمانیا بارزان مانگ له‌نه‌خۆشخان ه ی ی نه‌كرد له‌گه‌ڵ باڵوبونه‌و‌ه س���ه‌ردان ی هاتنه‌وه‌یشیدا به‌ر له‌یه‌ك رۆژ، ده‌نگۆ ی جێهێشت‌و به‌ره‌و بارزانی ،كوردستان ی واڵت به‌رێكه‌وت .ئه‌م یه‌كتری ده‌ره‌و‌ه ی بینینه‌ش له‌كاتێك���دا بوو‌ه كه‌تاڵه‌بان ی یه‌ك رۆژ له‌هه‌ولێ���ر ماوه‌ته‌و‌ه م���او‌ه ی ك���ردووه‌‌و ی س���ه‌ردان ئینج���ا بارزان كۆبونه‌ته‌وه . ی ی مه‌كته‌ب ل���ه‌و باره‌ی���هوه ئه‌ندام��� ی ی مه‌ڵبه‌ند ی یه‌كێتی‌‌و به‌رپرس سیاس
Ďò æñ ŐŇîŔñ ō ŐŇîńøĘŔŇ ŐŇíčôň Ŕŋčôñóō öĘģ æñ óōôŇĉĎĻčíŎñ ō ŐĻ ŔĻ ŏîŃôňñ čôēôĿ ôŇíċåĎû Łôë æñ ŅĉĎĻ þœōčô÷ ŐøēôñôŃôñ
ی ئه‌حمه‌د پیر‌ه ی یه‌كێتی ،سه‌عد هه‌ولێر ی ی خۆ ی راگه‌یاند ك ه تاڵه‌بان به‌ئاوێن ه ی گه‌یش���تنیدا ی نه‌كردوو‌ه له‌كات قبوڵ ی هه‌ولێر ی نێوده‌وڵه‌ت بۆ فڕۆكه‌خان��� ه ی بۆ سازبكرێت ،بۆی ه ی گه‌ور‌ه مه‌راسیم ی پارتی‌‌و یه‌كێتیش ی بااڵ هیچ به‌رپرسێك ئاماد‌هی هاتنه‌وه‌ك هی نه‌بوون. ی په‌یوه‌ندیی ه ئ���ه‌م س���اردی‌‌و س���ڕ ێ ی س��� له‌كاتێك���دا رووده‌ده‌ن كه‌ماو‌ه ی ی یه‌كێت��� مانگ��� ه په‌یوه‌ندییه‌كان��� ی ی كوردس���تان‌و بزوتنه‌و‌ه نیش���تیمان ی به‌خۆیانه‌و‌ه بینیوه‌و گۆڕان گه‌رم‌و گوڕ ی له‌و چوارچێوه‌ش���دا چه‌ندی���ن دیدار ی ی سه‌ركردایه‌ت ی نهێنی‌‌و ئاشكرا لوتك ه هه‌ردوال ئه‌نجامدراو‌ه گرنگترینیان جگ ه ی ی ده‌باشان ،كۆبونه‌و‌ه له‌رێكه‌وتنه‌ك ه ی نێوان ه���ه‌ردوو س���ه‌ركرده، نهێن��� تاڵه‌بانی‌‌و نه‌وش���یروان مس���ته‌فا بوو ی ی سوپا ی به‌رپرس له‌گه‌ڵ قاسم سلێمان قودس. ئه‌م��� ه له‌کاتێکدای��� ه ک��� ه له‌کات���ی گه‌ڕان���ه‌وه‌ی تاڵه‌بانی���دا له‌ئه‌ڵمانیاو‌ه بۆ س���لێمانی جگ ه ل ه هێرۆ ئیبراهیمی هاوس���ه‌ری که‌س���ی تر له‌پێش���وازیدا نه‌بوو ،له‌س���لێمانی‌و هه‌ولێریش رێگ ه به‌رۆژنامه‌نووسان نه‌درا ئاماده بن.
ôĿ ŏčíĊėôñ ŅîŔŇîĻôøĔœîė óċåĎû ôñ ôĻ ŏôŇíčôň Ŕŋčôñóō ōôë ôĻ ņŔŇôœôģóĊœíč i íĉôŇíċåĎû ōôë ŐŇĉĎĻ Őÿôò Ŕÿ ôĿ ŅĉĎļœčíĊėôñ æñ óōíĉ ŐŃîĀŇôë õôŃŎļă ôĻ ŅĎģóĊĿôŋ ôŇîŔÿčôć ōôë Őň÷ĎģæøēôëôĿ ŏčîŔēĎûčôñ ŅôĻóĉ íĉôœôğōîŇ Łôë ŏóōôŇĉĎļŇíĉóōîë ö œčĉóĉ ŅîŔ Ŕû ôĻ ŏôŇîŔœōóď óčôñōōč ōôë ŏîŃôňñ čôēôĿ ō ôĻôğōîŇ ŐŇĉĎļŇíŎÿ ō ŅĉĎĻďōôē iŅîŃôĻôŔøĘģ ôŔŔ÷ôœíčôñóŎ œčôñ æñ óōôœíĎň œčôģôŇ æ÷ōôë ŏčîĻíōíĉ íĉôŇíċå Ďûō ôë ŐŇĊŇîœôģíč ŐŃôĻôœ ŐįîŇæķ ôĿ ôĻ ŏóōôë ĕîû ŅîĻóċåĎû ŐŇĊŇîœôģíč ŏŎŇôĿ čôēôñ ôñ íĊŇîŃčîœ Ďñ óōôëčôñôĿ õôòœî÷ ŐŃčæij Őň÷Ďģčóō æñ õîļñ óōóčíŎć ŏôŇîĘŔŇōîŇ Łôë ŐŇíĉčôē õîļñ íĉôŇíċåĎû ŁôĿ ŏčíĊėôñ ö œďíŎćóĉ ĺ œčôň Ŕŋčôñóō čôŋ ôĿ ôĻóċåĎû ŐŇîĻôŔœčîĻóĉčōō čôēôĿ ōíōô÷ ŏčîŔŇíď Őň÷Ďģčóō ōóĎ Ŕøēôë þň Ŕû Őļ Ŕŀ Ŕ÷Ŏë ŐŇĉĎļøēōčĉ ŏóċåĎû ôĿ ŅĉĎĻ ŏčíĊėôñôñ ōíĎĻóĉîŃîë Őļ Ŕøň ŔŃæŔĻåĉ ŏóŎ ŔğčíŎğ
ŐŇîňŔŋčôñóō ŐøĘģ Ő÷ôœíčôñŎ œ čôñ
ŅĊŇîœôģíč Őėôñ ŐŇîńŔŀē ôĈĘŃ Ő÷ōôģĐŃ čôòŃíčôñ čîňğčôē ŐĻóčôģ Ņś