Awangarda 2017 09 10 (24 października 2017)

Wrzesień-październik 2017 Rok IX nr 9-10 (97-98)

MIESIĘCZNIK SPOŁECZNY: NAUKA * KULTURA * BIZNES * TURYSTYKA

700 lat minęło… str. 8-9

Nr indeksu 1018 ISSN 2080-8186 fot. Krzysztof Stankiewicz

AL

1

O nowym obliczu salonu meblowego Vinotti w Centrum Handlowym „Wokulski” przy ul. Łęczyńskiej 51 w Lublinie piszemy na stronie 15

O piętnastoleciu Siedliska Folkloru „Marzanna” piszemy na stronie 21

2 AL

Szanowni Państwo Drodzy Czytelnicy Prawda bywa czasami przykra. Ale skoro taka jest, to nie znaczy, ze mamy ją ukrywać. Powiedzmy więc, czy też napiszmy szczerze, że dzisiejsze media, podobnie zresztą jak często a może zawsze w przeszłości oszukują, kłamią, a już na pewno manipulują. Żeby się o tym przekonać, wystarczy posłuchać różnych stacji radiowych, obejrzeć programy różnych stacji telewizyjnych albo poczytać codzienną prasę. Te same fakty przedstawiane są w nich zupełnie inaczej, raz dobrze a to znów zupełnie źle. A zatem, któreś z tych źródeł musi manipulować. Tak było zresztą we wszystkich poprzednich latach. Prasa czy telewizja rządowa nigdy przecież nie poda informacji o tym, że władza zrobiła coś źle. Zawsze znajdzie uzasadnienie dla takich właśnie a nie innych działań. Dlatego tak chętnie słuchaliśmy kiedyś Radia Wolna Europa, bo było ono pozarządowe. Dziś też mamy inne, informacyjne źródła pozarządowe. Na szczęście, bo na przykład w Korei Północnej czy też na Węgrzech już ich nie ma.

Recepta na znalezienie prawdy w ogromnym szumie propagandowo-informacyjnym jest prosta; należy korzystać z wielu źródeł informacji. I jeżeli nawet nie mamy pewności, które z nich podają prawdę, a które nie, to przynajmniej zapoznamy się ze wszystkimi interpretacjami faktów, a kierując się własnym rozumem czy tak zwaną intuicją, mamy większą szansę dociec prawdy na własną rękę. Ale nie wystarczy nam tylko prasa, radio i telewizja, ani nawet Internet, w którym też każdy pisze to co chce. Konieczna jest do tego także literatura a dokładniej – książki, pisane w różnych okresach czasu, a nagle okazujące się wciąż mądre i aktualne.

Niestety, do czytania książek przyznaje się w naszym kraju zaledwie kilka a co najwyżej kilkanaście procent społeczeństwa. Bo ponoć jesteśmy tak mądrzy i mamy taką wiedzę, że innej już nie potrzebujemy. A szkoda, bo czytać na pewno warto. Ja na przykład przeczytałem ostatnio biografię jednego z czołowych naszych polityków a także książkę „Tajne wojny Stalina” Bogusława Wołoszańskiego. Po tę drugą sięgnąłem z niechęcią, bo to niby tak już powszechnie znane fakty. Ale w trakcie czytania okazało się, że przecież jeszcze nie tak dawno uczono nas

w szkołach zupełnie innej historii i zupełnie innej interpretacji faktów. Dziś ze zdziwieniem zauważyłem, że to co kiedyś robił Stalin, dziś znajduje powszechnych naśladowców. Może robią to nieco inaczej, bo i czasy są inne, ale… historia kołem się toczy i w polityce mało kiedy ktoś wymyśla coś nowego, zawsze chodzi o to samo, o jak największą władzę, nieważne jakim kosztem, raz mniejszym raz większym, ale najczęściej kosztem społeczeństwa.

Podejmuję ten temat tylko w jednym celu, aby zachęcić Państwa do korzystania z różnych źródeł informacji, do czytania nie tylko codziennej prasy. Do słuchania, oglądania a przede wszystkim do czytania, także „Awangardy Lubelskiej”, choć to pismo stara się stronić od zarówno małej jak i dużej, czyli wszelkiej polityki. I tak za dużo jej wokół nas. Ale zapewniam, że i tak w kolejnym wydaniu „Awangardy Lubelskiej” znajdziecie Państwo dla siebie coś ciekawego. Zapraszam zatem do lektury.

Krzysztof Stankiewicz

www.awangardalubelska.pl „Awangarda Lubelska” jest pismem rozdawanym bezpłatnie.

Jesteśmy także obecni na naszej stronie internetowej: www.awangardalubelska.pl

O 70-leciu Teatru Muzycznego w Lublinie piszemy na str. 12…

…natomiast o 55-leciu WKTiR w Lublinie czytać można na str. 6-7

– miesięcznik bezpłatny: www.awangardalubelska.pl, e-mail: poczta@polihymnia.pl

Wydawca: Wydawnictwo POLIHYMNIA Sp. z o.o., ul. Deszczowa 19, 20-832 Lublin, tel./fax 81-746-97-17 Współwydawca: Stowarzyszenie Miłośników Folkloru, 24-222 Niedrzwica Kościelna, ul. Krakowska 111, tel. 81-51-16-188, Redaktor naczelny: Krzysztof Stankiewicz Zespół: Janusz Kawałko (z-ca red. naczelnego), Zbigniew Miazga (sekretarz red.), Władysław Boruch (szef Rady Programowej) Tomasz Orkiszewski (prezes Wydawnictwa), Kamila Kowalik, Amanda Stankiewicz, Jacek Król, Anna Sadczuk (korekta), Mateusz Miernik (skład komputerowy), Kamil Kawałko (strona internetowa) Druk: Wydawnictwo POLIHYMNIA Sp. z o.o., e-mail: poczta@polihymnia.pl, księgarnia wysyłkowa: www.polihymnia.pl

AL

3

POLIHYMNIA Wydawnictwo Muzyczne

Rok założenia 1991

ul. Deszczowa 19, 20-832 Lublin, tel./fax 81 746-97-17

    

polecamy usługi: specjalistyczny skład tekstu i nut druk cyfrowy i offsetowy usługi introligatorskie oprawa książek i czasopism kopiowanie i nadruk płyt CD i DVD e-mail: poczta@polihymnia.pl

Peł n a o f e r t a n a w w w .polih ymnia.p l JEDYNY TAKI PRZEWODNIK MUZYCZNY NA RYNKU KSIĄŻKI! PRZEWODNIK MUZYCZNY Wacław Panek, Lublin 2017, s. 384, oprawa twarda, B5, cena: 40 zł Powyższa publikacja przedstawia historię muzyki od starożytności do czasów współczesnych, nie zapominając o ich muzycznych reprezentantach. Skupia w sobie dotychczasowe zainteresowanie wielonurtowe autora, związane z kulturą muzyczną (m. in. pieśni, teatr muzyczny, biografistyka, podręczniki, krytyka muzyczna). Ponadto przewodnik zawiera mały słownik oraz muzyczne tablice informacyjne. Jest to kompendium wiedzy zarówno dla osób zaczynających przygodę z muzyką jak i dla doświadczonych muzykologów.

GWIAZDY BŁYSZCZAŁY WCZORAJ. T. I, T. II Janusz Świąder, Lublin 2014, str. 720, oprawa twarda, szyta, B5, cena: 89 zł (cena jednego tomu) Obszerne wydania encyklopedyczne zawierające łącznie 291 sylwetek piosenkarzy, kompozytorów oraz osób związanych z polską piosenką.

Zawarto w nich biogramy, zdjęcia, wywiady, dyskografie, jak i charakterystyczny dla danego twórcy fragment tekstu piosenki.

700-lecie miasta Lublin TAJEMNICE LUBELSKIEGO KOZIOŁKA Józef Zięba, Lublin 2016, ss. 422, oprawa twarda, cena: 40 zł Przy zakupie 3 egzemplarzy cena jedyne 30zł/egz.

Piąte już, wzbogacone ilustracjami, jubileuszowe wydanie lubelskich opowieści.

CZESŁAW MATUSZEK, MOTOR, MOTOR, MY CZEKAMY...

Czesław Matuszek, Lublin 2016, ss. 232, oprawa twarda, B5, cena: 30 zł; oprawa miękka cena: 20 zł Niniejszą książkę Autor poświęca tym wszystkim, dla których Motor Lublin to więcej niż klub sportowy i którzy chcą poznać historię opisaną w sposób prosty z dbałością o najdrobniejsze szczegóły. Książka bowiem obfituje w nazwiska, daty, punkty, gole oraz jest zapisem wszystkich emocji i przeżyć, które towarzyszyły kibicom Motoru od chwili jego powstania.

TENISOWE DŹWIĘKI Cezary Gurjew, Lublin 2017, str. 162,oprawa twarda albumowa, B5, cena: 40 zł Cezary Gurjew relacjonował dla Polskiego Radia sukcesy białoczerwonych z 10. Igrzysk Olimpijskich. Opisywał m.in występy lekkoatletów, siatkarzy, wioślarzy i łyżwiarzy szybkich. Jednak jego największą pasją jest tenis. Był uczestnikiem 36. turniejów wielkoszlemowych. W książce „Tenisowe Dźwięk” w sposób bardzo osobisty opowiada o spotkaniach z gwiazdami tenisa. Z mikrofonem w ręku kibicuje m.in Agnieszce Radwańskiej, Jerzemu Janowiczowi i Łukaszowi Kubotowi. Sporo uwagi poświęcił tradycji stąd rozmowy z takimi sławami jak Margaret Court, Rod Laver, Roy Emerson, Ted Schroeder, Ashley Cooper czy Ivan Lendl.

Książka wzbogacona jest o płytę CD zawierającą relacje i wywiady z imprez sportowych.

Patronat medialny:

NAUKA

INAUGURACJA ROKU AKADEMICKIEGO W WSSP

W

Wyższej Szkole Społeczno-Przyrodniczej im. Wincentego Pola w Lublinie 22 października 2017 r. zainaugurowano nowy rok akademicki. Z oferty edukacyjnej WSSP na rok 2017/2018 oprócz studentów z Polski skorzystała także duża grupa osób z różnych stron świata. Studia w WSSP na pierwszym roku rozpoczęło blisko 800 studentów. Na wszystkich rocznikach na studiach stacjonarnych i niestacjonarnych w WSSP studiuje łącznie ponad 2000 studentów. Ponadto, studiuje także ponad 1000 studentów na studiach podyplomowych. Kształcą się na kierunkach: fizjoterapia, turystyka i rekreacja, kosmetologia, wychowanie fizyczne i filologia angielska.

– Nasza Uczelnia, tak jak i miasto Lublin, jest przyjazna studentom zarówno z kraju, jak i z zagranicy. Biorąc pod uwagę łącznie studia stacjonarne i niestacjonarne, to umiędzynarodowienie w WSSP bliskie jest 50 procent. Dzięki pozyskanym funduszom z Unii Europejskiej w ramach Międzynarodowego Programu Kształcenia POLCamp w tym roku akademickim część studentów podejmujących studia w naszej Uczelni skorzystała z możliwości wsparcia finansowego. Takie dofinansowanie do studiów ze środków unijnych w formie stypendiów na okres trzech lat otrzymało 30 studentów z Polski. Wsparcie finansowe z projektu unijnego otrzymało także 30 studentów z zagranicy. Chcę podkreślić, że kierunki, jakie

prowadzimy na naszej Uczelni, należą do atrakcyjnych, o czym świadczy fakt, iż naszym absolwentom nie jest trudno znaleźć pracę po zakończonej edukacji – podkreśla doc Henryk Stefanek, kanclerz założyciel WSSP im.

W. Pola.

Interesująca oferta edukacyjna w WSSP i zajęcia prowadzone również w języku angielskim na kierunkach: turystyka i rekreacja, wychowanie fizyczne, fizjoterapia i kosmetologia sprawiają, że w Wyższej Szkole Społeczno-Przyrodniczej chętnie podejmują naukę studenci ze wszystkich kontynentów i najbardziej odległych zakątków świata: Arabii Saudyjskiej, Azerbejdżanu, Belgii, Białorusi, Bangladeszu, Bułgarii, Chin, Ekwadoru, Francji, Hiszpanii, Indii, Indonezji, Iranu, Iraku, Irlandii, Izraela, Japonii, Kanady, Kazachstanu, Kenii, Libanu, Libii, Łotwy, Malezji, Maroka, Nepalu, Nigerii, Norwegii, Pakistanu, Portugalii, Rosji, Turcji, Ugandy, Ukrainy, USA, Uzbekistanu, Wielkiej Brytanii, Włoch, Zimbabwe. W tym roku przybyli także studenci z Kenii.

– Mimo niżu demograficznego, jaki dało się odczuć w minionych latach, w tym roku odczuwalny jest wzrost zainteresowania studiami na naszej Uczelni. Przyjęliśmy bowiem ponad 10 procent więcej studentów niż w ubiegłym roku. Cieszy fakt, że studia u nas podjęła większa grupa studentów z Polski. Chcę też

Rektora WSSP prof. dr hab. Witold Kłaczewski (pierwszy z lewej) i kanclerza WSSP doc. Henryk Stefanek zostali uhonorowani medalem 700-lecia Lublina przez prezydenta dr. Krzysztofa Żuka

podkreślić, że dbamy o to, aby kadra naukowa utrzymała jak najwyższy wypracowany dotąd wysoki poziom kształcenia – mówi prof. dr hab.

Witold Kłaczewski, rektor WSSP im.

W. Pola w Lublinie.

WSSP ma też ofertę studiów w programie 2+1. W jego ramach studenci mają możliwość edukowania się przez dwa lata w Wyższej Szkole Społeczno-Przyrodniczej i rok w uczelniach w Wielkiej Brytanii. Po ukończeniu studiów otrzymują dwa dyplomy ukończenia studiów – WSSP i uczelni brytyjskiej, co otwiera im większe możliwości zatrudnienia w krajach europejskich.

W WSSP bardzo dobrze rozwija się także współpraca zagraniczna. W ramach programu Erasmus+ studenci maja szansę studiować oraz przebywać na stażach w renomowanych uczelniach, a także odbywać praktyki studenckie w krajach europejskich, m.in. w Hiszpanii, Portugalii czy Czechach. Bardzo dobre efekty przynosi także współpraca na polu naukowym. Kadra naukowa WSSP uczestniczy w licznych międzynarodowych konferencjach, badaniach naukowych, wykładach i odbywa staże w cenionych w Europie uniwersytetach.

W trakcie inauguracji roku akademickiego w dowód uznania za wkład pracy na rzecz rozwoju akademickiego Lublina obecny na inauguracji w WSSP prezydent Lublina dr Krzysztof Żuk uhonorował medalami 700-lecia Miasta rektora Uczelni prof. dr. hab. Witolda Kłaczewskiego oraz kanclerza założyciela doc. Henryka Stefanka. Natomiast wyróżniający się pracownicy oraz osoby współpracujące i wspierające Uczelnię otrzymały medal Wincentego Pola nadawany przez kapitułę WSSP. Uroczystość inauguracji uświetnił wykład dr. hab.

Aleksego Chmiela pt. „Sport konny w II Rzeczypospolitej”.

Tekst i zdjęcia Janusz Kawałko AL

5

NAUKA I TECHNIKA

Rozmowa z inżynierem Stanisławem Janowczykiem, sekretarzem Zarządu i dyrektorem WKTiR W Lublinie Wojewódzki Klub Techniki i Racjonalizacji w Lublinie obchodzi 55 rocznicę swego powstania. Proszę przypomnieć, kiedy dokładnie powstał Klub.

– Utworzono go 2 października 1962 r. jako jeden z pięciu takich klubów w kraju.

Za główny cel działalności stowarzyszenia obrano organizację i rozwój ruchu wynalazczego w przedsiębiorstwach działających na terenie województwa lubelskiego. Zarówno założyciele jak i pierwsi działacze rekrutowali się z ponad 100 istniejących wtedy zakładowych klubów techniki i racjonalizacji. Z czasem ilość współpracujących z klubem zakładów pracy wzrastała do ponad 210. W latach 70., w miarę wzrostu zainteresowania wynalazczością pracowniczą, utworzone zostały zespoły, m.in.: do spraw szkolenia, oceny współzawodnictwa klubów, wydawnictw i publikacji oraz zespół rzeczników patentowych. Za sprawą tego ostatniego podjęte zostały działania rozwijające wzornictwo przemysłowe oraz stosowanie i ochronę prawną znaków towarowych. Z czasem zatrudniono także pierwszych rzeczników patentowych na lubelskich wyższych uczelniach.

Ogromną wartość miały i nadal mają działania WKTiR promujące wynalazczość wśród młodzieży.

6 AL

– Tak. Nieprzerwanie od 1967 r. organizujemy Turniej Młodych Mistrzów Techniki, a od 1974 r. Olimpiadę Wiedzy o Wynalazczości. Dziś oba konkursy, organizowane we współpracy z Polskim Związkiem Stowarzyszeń Wynalazców i Racjonalizatorów, odbywają się pod jedną wspólną nazwą „Olimpiada Innowacji Technicznych i Wynalazczości”. Laureaci ogólnopolskiego finału zyskują preferencje przy rekrutacji na wyższe uczelnie, w tym uczelnie techniczne.

Przy organizacji olimpiady na szczeblu okręgowym ściśle współpracujemy z Lubelskim Kuratorem Oświaty, Wydziałem Oświaty i Wychowania Urzędu Miasta w Lublinie, Urzędem Marszałkowskim Województwa Lubelskiego a także z firmami zrzeszonymi we Wschodnim Klastrze Obróbki Metali.

Niektóre z tych firm zostały nagrodzone za tę właśnie działalność podczas spotkania z okazji 55-lecia Klubu.

– Polski Związek Stowarzyszeń Wynalazców i Racjonalizatorów w Warszawie z okazji 55-le-

cia Wojewódzkiego Klubu Techniki i Racjonalizacji w Lublinie przyznał Złote Honorowe Odznaki Polskiego Związku Stowarzyszeń Wynalazców i Racjonalizatorów za wkład i zaangażowanie w realizację programu Innowacyjnego Wychowania Młodzieży następującym firmom: Przedsiębiorstwu Produkcyjno-Handlowo-Usługowemu MALINEX w Łęcznej, EDBAK Sp. z o.o. w Piotrowicach, ARTPOL-Therm Sp. z o.o. w Niedrzwicy Dużej, Nowak Technologie Tomasz Bartłomiej w Kalinowicach, Zakład Narzędzi Diamentowych i Spiekanych Pyrzyna Czesław w Kraśniku, WOLCO Sp. z o.o. w Lublinie, NOTA Zakład Mechaniki Precyzyjnej Szymczyk Stanisław w Lublinie, CEWAR Sp. z o.o. Sp.K. w Lublinie”.

Wróćmy jednak do historii, bo w latach 80. była ona ciekawa, by nie powiedzieć trudna.

– Lata 80. przyniosły zmiany organizacyjne naszego stowarzyszenia.

W 1982 r. WKTiR otrzymał osobowość prawną. Wielkim wyzwaniem stała się wówczas odbudowa zakupionego budynku przy ul. Szewskiej

55 LAT DZIAŁALNOŚCI

W uroczystym spotkaniu z okazji 55-lecia WKTiR w Lublinie uczestniczyli m.in. dyrektor Stanisław Janowczyk i przewodnicząca Krystyna Mionc, Zbigniew Matuszczak – prezydent Polskiego Związku Stowarzyszeń Wynalazców i Racjonalizatorów, Ewa Podkańska z Kuratorium Oświaty w Lublinie i Marceli Niezgoda – dyr. Lubelskiej Agencji Wspierania Przedsiębiorczości.

NAUKA I TECHNIKA 4 w Lublinie w celu stworzenia siedziby WKTiR – „Domu Racjonalizatora”. Na ten cel nie uzyskaliśmy żadnej dotacji z budżetu państwa. Daliśmy jednak radę. We własnej siedzibie zaczęliśmy świadczyć usługi wdrożeniowe. Działania te pozwoliły na przetrwanie trudnych czasów transformacji gospodarczej. Usługi te świadczymy nadal.

W okresie 55 lat swej działalności, WKTiR był i nadal jest organizatorem wyjazdów na targi, wystaw oraz innych wydarzeń branżowych w kraju i za granicą, których myślą przewodnią jest popularyzacja postępu technicznego i wynalazczości.

– Działalność tę kontynuujemy w ramach oferty skierowanej do firm członkowskich Wschodniego Klastra Obróbki Metali, którego koordynatorem od 2009 r. jest nasz Klub.

Klaster zrzesza 80 podmiotów z terenu województw: lubelskiego, podkarpackiego i świętokrzyskiego. Celem jego działalności jest podniesienie konkurencyjności firm zajmujących się szeroko rozumianą obróbką metali. Przy WKTiR działa także Regio-

Przedstawiciele nagrodzonych firm Wschodniego Klastra Obróbki Metali

nież usługi z zakresu bhp dla lubelskich zakładów pracy.

Posiadamy także Komisję Kwalifikacyjną powołaną przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki w Warszawie do stwierdzania kwalifikacji na stanowiskach pracy związanych z dozorem i eksploatacją urządzeń, instalacji i sieci energetycznych. Mamy wreszcie zespół rzeczoznawców, który wydaje różnego rodzaju opinie i ekspertyzy. Prowadzimy także punkt

WKTIR W LUBLINIE nalny Ośrodek Informacji Patentowej oferujący bezpłatne usługi informacyjne dla firm i osób indywidualnych z zakresu ochrony własności przemysłowej i prawa wynalazczego. Natomiast w ramach działalności komercyjnej prowadzimy różnego rodzaju kursy i szkolenia o szerokiej tematyce dostosowanej do potrzeb rynku pracy. W naszej ofercie mamy szkolenia z zakresu bhp oraz uprawnień zawodowych, a także kursy z ochrony radiologicznej, kompetencji informatycznych, prawa pracy, pozyskiwania środków unijnych oraz z wielu innych zagadnień. Corocznie z naszych usług w tym zakresie korzysta ponad 6 tysięcy osób. Od 2004 r. współpracujemy z Wyższą Inżynierską Szkołą Bezpieczeństwa i Organizacji Pracy w Radomiu przy organizacji studiów podyplomowych. Świadczymy rów-

porad prawnych, którego zadaniem jest świadczenie nieodpłatnej pomocy prawnej z zakresu prawa cywilnego, gospodarczego, handlowego, autorskiego, prasowego, ochrony konkurencji i ochrony konsumentów.

Wiem, że współpracujecie w tym wszystkim z gronem innych insty-

tucji działających w obszarze wynalazczości, nauki, edukacji i rynku pracy.

– Są wśród nich Urząd Patentowy RP, lubelskie wyższe uczelnie, instytuty naukowo-badawcze, władze na szczeblu lokalnym, regionalnym i ogólnokrajowym, podmioty działające na rzecz rozwoju gospodarczego na terenie całego kraju w tym NOT, PZSWiR oraz wiele innych. Nasza działalność przyczynia się nie tylko do kształtowania twórczych postaw i propagowania wiedzy o wynalazczości, ale także wnosi realny wkład w kształtowanie i przygotowanie społeczeństwa obywatelskiego do wzięcia na swoje barki odpowiedzialności za lokalną społeczność, region i kraj, w szerzeniu myśli racjonalizatorskiej i postępu technicznego.

Gratuluję 55-letniego dorobku i życzę kolejnych sukcesów w następnych latach.

Krzysztof Stankiewicz

ZAKŁAD MECHANIKI POJAZDOWEJ

Bogdan Wójcik ul. Gen. Zajączka 14 (Sławinek) tel. 605 233 011

AL

7

LUBLIN

Imprezy organizowane latem w Lublinie gromadziły zawsze tysiące widzów

P

rzez cały rok 2017 Lublin świętuje swój wielki jubileusz. Dokładnie 15 sierpnia br. minęło 700 lat od wydania przez Władysława Łokietka aktu lokacji dla Lublina.

Z tej okazji odbywały się, i odbywać będą, aż do Sylwestra, liczne wydarzenia kulturalne, naukowe, sportowe, edukacyjne, biznesowe. Nic zatem dziwnego, że w czasie lata, kiedy atrakcji było najwięcej, do Lublina przyjeżdżało z kraju i zagranicy setki i tysiące ciekawych naszego miasta, i jemu życzliwych ludzi. Jubileuszowy kalendarz zawiera ponad 1500 imprez. Nie sposób wymienić nawet najważniejszych, wspomnijmy więc tylko te, które najmocniej pozostały w pamięci.

Do takich, z całą pewnością należy atrakcyjne widowisko teatralne „Sen o mieście”, które oglądaliśmy wraz z tłumem widzów na dziedzińcu Zamku Lubelskiego. Atrakcyjna była to opowieść o najważniejszych momentach w dziejach naszego miasta. Zasłużone brawa zebrali i nadal należą się one reżyserowi Januszowi Opryńskiemu, a także wykonawcom: sztukmistrzom, tancerzom, aktorom.

Na widowisko złożyły się zapierające dech spacery po linach rozwieszonych nad zamkowym dziedzińcem, wspaniałe układy choreograficzne na szarfach, żonglerka, pokazy pirotechniczne. W tle były mistrzowsko oświetlone donżon i kaplica zamkowa, perełki lubelskiej architektury.

Najwięcej imprez z okazji 700-lecia Lublina działo się na Starym Mieście

8 AL

Oczarowani tą nocą mówiliśmy: Lublinie, kochamy cię. Za to, że jesteś.

I że taki jesteś!

Na placu Zamkowym oglądaliśmy natomiast, i słuchaliśmy, kantaty jazzrockowej Tomasza Mamota, pod tytułem ,który w tych dniach zrobił karierę – „Zakochani w Lublinie”. Na scenie spotkali się, ku naszej przeogromnej satysfakcji, lubelscy wokaliści, zarazem największe głosy polskiej estrady. I tak, swój lubelski sen efektownie opowiedzieli: Beata Kozidrak, Urszula, Krzysztof Cugowski i Piotr Cugowski, Jan Kondrak i Lubelska Federacja Bardów. Artyści ci wystąpili z towarzyszeniem niedawno odkrytej Tomasz Mamot Orkie-

700 LAT stry. Była także orkiestra Trybunału Koronnego, były chóry UMCS i Politechniki Lubelskiej. Autorem libretta był klasyk polskiej piosenki literackiej, współzałożyciel Lubelskiej Federacji Bardów – Jan Kondrak.

Jarmark Jagielloński przyciągnął na Stare Miasto twórców i widzów kultury tradycyjnej. Przyjechali z całej Polski i państw sąsiednich. Podczas koncertów, warsztatów, wystaw, spektakli, a także potańcówek zaprezentowali rodzimą kulturę i sztukę, muzykę, rzemiosło. Na czas jarmarku na Starym Mieście stanęło ponad 300 straganów, a na nich piętrzyły się góry pieczywa i ciast, pachnące wędliny, smakowite regionalne potrawy. Nie zabrakło też rękodzieła artystycznego.

Motywem przewodnim w tym roku było pisankarstwo. Pojawiły się więc – liczone w setki i tysiące – pięknie zdobione różną techniką jaja, nie tylko kurze. A był to prawdziwy artyzm.

Z okazji jubileuszu wiele zmieniło się w Lublinie. Przykładem niech będzie choćby nowe, dwupoziomowe skrzyżowanie Al. Solidarności z ulicami Sikorskiego i Ducha. Przede wszystkim jednak zmieniło się centrum miasta. Lublinianie przez długie lata musieli wstydzić się swojego reprezentacyjnego placu Litewskiego.

LUBLIN W roku jubileuszu zniknął wreszcie ów powód do wstydu. Wyremontowany plac prezentuje się teraz ciekawie, a znajdująca się nań wielofunkcyjna fontanna, na strumieniach swej wody potrafi ciekawie opowiedzieć o najważniejszych zdarzeniach w historii miasta.

Także Muzeum Lubelskie dość licznymi wydarzeniami uhonorowało jubileusz miasta. Przykład: ciekawą, godną obejrzenia przez każdego z lublinian, jest wystawa, której tytuł objaśnia wszystko: „Portret miasta. Lublin w malarstwie, rysunku i grafice 1618-1939”. Pokazano na niej najstarsze i najważniejsze widoki i panoramy miasta. Trzeba pamiętać, że w Mu-

KSIĄŻKA T. CHWAŁCZYKA

Latem Stare Miasto i lubelski deptak „utonęły” w kwiatach

MINĘŁO… zeum Lubelskim znajduje się oryginał Aktu Lokacji z 1317 roku, kiedy „to wszystko” się zaczęło... Dokument mogli obejrzeć wszyscy chętni, bowiem 15 sierpnia wystawiono go na dziedzińcu zamkowym.

Był też okolicznościowy tort. Znana cukiernia „Williams” przygotowała na 15 sierpnia, czyli finał jubileuszu Lublina, gigantyczny tort do podzielenia pomiędzy lublinian. Jego twórca, Andrzej Ochal, powiedział: – Cieszę się, że mogliśmy wziąć udział w tak ważnym dla mieszkańców Lublina wydarzeniu, przygotowując ten słodki poczęstunek.

Upiekliśmy tort z kremem o smaku malinowo-borówkowym, o wadze około 300 kg. Dla mnie było to wydarzenie. A ja się zaczęło? Dawno temu.

Mając dyplom lekarza w kieszeni rozpocząłem przygodę cukierniczą. Nie żałuję takiego wyboru. Akademii Medycznej wdzięczny jestem za otwarcie oczu na świat, oraz za naukę twórczego myślenia, ale tylko praca w mojej cukierni w Jastkowie daje mi pełną satysfakcję.

Tort, nawiązując do jubileuszu Lublina, miał 700 cm długości i 80 cm szerokości. Był to ponoć największy tort w historii miasta. Pan Prezydent Krzysztof Żuk obdzielił nim ponad

W Domu Kultury LSM odbyło się spotkanie autorskie Tadeusza K. Chwałczyka poświęcone jego nowej książce „Siadanie z wiatrem i inne opowiadania”.

Redaktor Tadeusz Chwałczyk – członek naszego Stowarzyszenia Dziennikarzy RP i Związku Literatów Polskich wydał swą kolejną książkę w Wydawnictwie POLIHYMNIA. Autor specjalizuje się w tematyce lotniczej. W młodości pilot, do dziś jest członkiem Klubu Seniorów Lotnictwa. Poprzednie tytuły jego książek to: „Bieszczadzkie szybowiska”, „Podlaskie skrzydła”, „Skrzydła na nartach”, „Medalowe wzloty”, „Ochota na latanie i inne opowiadania” oraz „Samoloty PWS”. Ta ostatnia przygotowana wespół z Andrzejem Glassem. Teraz pracuje nad „Leksykonem lotników Lubelszczyzny” obejmującym pięćset nazwisk i tyle samo fotografii.

KS

SUPER ABSOLWENT UP

3000 łasuchów ustawionych w długiej kolejce.

Tort został ze smakiem zjedzony, czas świętowania jubileuszu przemija, ale na długo pozostaną zapewne wspomnienia, jubileuszowa refleksja, czyli 10 powodów do dumy z naszego kochanego Lublina. Są to: Akt lokacji Lublina na prawie magdeburskim – 15 sierpnia 1317, Herb Miasta, Murowany Zamek i rozbudowa murowanego Lublina, Freski w Kaplicy Trójcy Świętej na Zamku Lubelskim – 1418, Unia Lubelska – 1 lipca 1569, Ustanowienie Trybunału Koronnego – 1578, Renesans lubelski, Tymczasowa stolica – powstanie w Lublinie Tymczasowego Rządu Ludowego Republiki Polskiej 1918, Powstanie KUL i obecność w Lublinie Jana Pawła II, Lubelski Lipiec 1980, Liczne tegoroczne, jublileuszowe wydarzenia Zbigniew Miazga

Podczas uroczystej inauguracji nowego roku akademickiego w Uniwersytecie Przyrodniczym w Lublinie odbyła się uroczystość wręczenia tytułu i statuetki Wybitnego Absolwenta Uczelni. Wręczono je po raz pierwszy. Tym wybitnym absolwentem nr 1 został mgr. inż. Tadeusz Badach. Fundatorem statuetki jest Stowarzyszenie Absolwentów i Przyjaciół UP w Lublinie, którego prezesem jest prof. Zdzisław Targoński. To on wraz z rektorem UP, prof. Zygmuntem Litwińczukiem wręczyli laureatowi tytuł i statuetkę przyznaną przez kapitułę wyróżnienia, która od teraz taki tytuł Wybitnego Absolwenta UP w Lublinie przyznawać ma co roku.

Tadeusz Badach ukończył studia w 1973 roku. W 4 lata później został prezesem Okręgowej Spółdzielni Mleczarskiej w Krasnymstawie i funkcję tę pełni nieprzerwanie od 40 lat. Gratulujemy.

KS AL

9

KULTURA

Z

amość zaliczany do prężnych ośrodków jazzowych w kraju, często określany jest jako stolica jazzu po prawej stronie Wisły. Organizowane tu od wielu lat wydarzenia jazzowe powstały w maju w 1982 roku, z inicjatywy grupy 50 miłośników muzyki jazzowej w tym m.in. Krzysztofa Szymańskiego, Grzegorza Obsta, Marka Rzeczkowskiego, Krzysztofa Winiarskiego Mariana Szewery, Jerzego Bałakuta Jazz Club „Kosz” im. Mieczysława Kosza (od 1988 roku działa jako Stowarzyszenie Zamojski Klub Jazzowy „Kosz” im. M. Kosza) cieszą się nieustannym zainteresowaniem miłośników jazzu.

Spotkania wokalistów i muzyków jazzowych, koncerty i festiwale takie choćby jak: Jazz na Kresach, Międzynarodowe Spotkania Wokalistów Jazzowych New Cooperation, przez lata gromadziły i nadal przyciągają znakomitych artystów jazzowych z kraju, Europy i świata. Na przestrzeni 35 lat grali i śpiewali tu między innymi: Tomasz Stańko, Henryk Majewski, Tadeusz Nalepa, Henryk Miśkiewicz, Janusz Strobel, Leszek Możdżer, Zbigniew Wegehaupt, Jerzy Muniak, Zbigniew Namysłowski, Krzysztof Ścierański, Andrzej Zaucha, Stanisław Sojka, Krystyna Prońko, Ewa Bem, Mieczysław Szcześniak, Mirosław Sitkowski. Wśród licznych wykonawców z zagranicy wystąpił m.in.

Amerykanie Carter Jefferson, który grał w legendarnym „Art Blakey Jazz Messengers”, Bill Evans, Dean Brown, Bred Terry, Melanie Charles.

Wielkim przyjacielem miłośników jazzu w Zamościu jest Jan „Ptaszyn” Wróblewski, dziś honorowy obywatel miasta Zamość, często nazywany ojcem chrzestnym zamojskiego jazzu, obecny niemal na wszystkich fe-

stiwalach i wydarzeniach organizowanych przez Zamojski Klub Jazzowy „Kosz”. Nie zabrakło go również ze swoim Quartetem podczas pierwszych dwóch dni tegorocznego cyklu jubileuszowych koncertów 35 Festiwalu „Jazz na Kresach”, który zainaugurowany został pod koniec maja br.

W ciągu czterech kolejnych miesięcy od maja do września br. na scenie Klubu „Kosz” w 13 koncertach wystąpili m.in. Magdalena Stopa, Stanley Breckenridge (USA) & Jazz Band Ball Orchestra (PL), Melanie Charles Quintet (USA), Eryk Kulman Quartet, Magdalena Sałamacha & Andrzej Fil Quartet, Piotr Szmidt & Wojciech Niedziela, Mariusz Bogdanowicz – BoMuLeKo, Bartosz Smoragiewicz Quartet. Podsumowaniem 35 Festiwalu „Jazz na Kresach” był 44 Konkurs Wokalistów Jazzowych Zamość 2017, podczas, którego 8 i 9 września br. o główną nagrodę rywalizowało 10 wokalistek. Po przesłu-

Grzegorz Obst prezes klubu „Kosz” Fot. Adam Gąsianowski

JAZZOWY ZAMOŚĆ Z GWIAZDAMI chaniach konkursowych, które pierwszego dnia uświetnił występ Moniki Malczak – laureatki MSWJ 2016 i wysłuchaniu w drugim dniu konkursu 6 finalistek, jury w składzie: Melanie Charles (USA), Wojciech Kowalczyk, Jerzy Bałakut, Krzysztof Brzózka, Adam Dobrzyński przyznało dwa pierwsze miejsca. Laureatkami festiwalu zostały: Małgorzata Sarata i Katarzyna Olczykowska. Drugie miejsce przypadło Klaudii Kowalik, a trzecie Judycie Pisarczyk.

– Cieszę się, że mój pierwszy występ na konkursie w Zamościu został tak wysoko oceniony i że otrzymałam zaproszenie na koncert inauguru-

Małgorzata Sarata zachwyciła widzów 35 Festiwalu „Jazz na Kresach”. Fot. Tomasz Kłębek

10 AL

jący przyszłoroczną 36 edycję „Jazzu na Kresach”. To olbrzymie wyróżnienie – przyznała Małgorzata Sarata, studentka III roku na Uniwersytecie Rzeszowskim.

– Tegoroczny konkurs, zwłaszcza w grupie finalistek stał na wysokim poziomie i nie dziwi się, że jurorzy przyznali dwa równorzędne pierwsze miejsca. Mam nadzieję, że obie wokalistki pójdą drogą poprzednich lau-

reatów „Jazzu na Kresach”, a były to znaczące dziś postaci w wokalistyce jazzowej w kraju i za granicą jak choćby: Lora Szafran, Marek Bałata, Aga Zarian, Krzysztof Kilijański, Sibel Klose, Aziza Mustafa, Wojciech Myrczek oraz zamościanki Magdalena Stopa i Joanna Buczek. Konkursy uświetniały światowej sławy gwiazdy wokalistyki jazzowej m.in. George Fame, Ewa Bem, Krystyna Prońko, Deborah Brown, Etta Cameron, a w tym roku Melanie Charles – mówi Grzegorz Obst, muzyk, organizator i animator kultury, sprawujący od 1983 roku funkcję prezesa Zamojskiego Klubu Jazowego „Kosz” .To głównie dzięki jego inicjatywom zamościanie oraz turyści odwiedzający miasto mają możliwość spotkań z gwiazdami jazzu w Zamościu.

Tegoroczna 35 edycja Festiwalu Jazz na Kresach wspierana była przez Urząd Miasta Zamość oraz Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Janusz Kawałko

KULTURA

TEATR OSTERWY STAWIA NA MŁODYCH i poczciwości pedagogicznej. Jednak nie był złym nauczycielem, uczniowie cenili w nim uczciwość i to, że ciekawie opowiadał o wydarzeniach historycznych. Dla nich Alcybiades raczej nie miał wad. Inaczej oceniali go nauczyciele, którzy dostrzegali w nim wiele niedoskonałości, jak niezaradność i łagodność.

Ale jak tu sprawić ażeby słynna ongiś szkoła imienia Biernata z Lublina (!) znów była oazą spokoju i harmonii? Niech odpowiedź na to pytanie będzie dziś naszym – dorosłych i młodych – domowym zadaniem.

Zbigniew Miazga KONFRONTACJE TEATRALNE Teatr Osterwy, „Sposób na Alcybiadesa” w reżyserii Piotra Ratajczaka. Scena zbiorowa.

D

orota Ignatjew, nowa dyrektorka Teatru Osterwy, szczególnie życzliwa jest młodym. Dotyczy to zarówno aktorów, jak i widzów.

Opowiedzmy o najnowszych wydarzeniach i pomysłach, dotyczących teatru.

Teatr Osterwy zaprosił młodzież gimnazjalną i licealną na warsztaty teatralne i literackie. Warsztaty przeznaczone dla młodzieży w wieku 1316 lat, prowadzone będą przez aktorkę Edytę Ostojak. Młodzież swoją przygodę z teatrem rozpocznie zajęciami z zakresu podstawowych zadań aktorskich, czyli: ćwiczeń dykcyjnych, pracy z ciałem, by z czasem przejść do zajęć z formami teatralnymi. Spotkania odbywać się będą raz w tygodniu.

Efektem warsztatów będzie przedstawienie, od początku do końca stworzone przez członków grupy.

Natomiast warsztaty literackie dla młodzieży licealnej prowadzone będą przez Martę Bojarską (absolwentkę filologii polskiej KUL, ze specjalizacją teatrologiczną). Przeznaczone bedą dla młodych ludzi, którzy pasjonują się teatrem, ale niekoniecznie chcą występować na scenie. Za to chętnie pogłębią wiedzę teoretyczną i opiszą, co w teatrze ich zachwyca, a co denerwuje. Podczas spotkań młodzież mieć

będzie okazję nie tylko do szlifowania stylu pisarskiego, ale także dyskutowania o przedstawieniach, jak i poznawania tajników teatru.

Tego jeszcze nie było! Otóż 28 września aktorzy rozegrali mecz siatkówki z uczniami Szkoły Podstawowej nr 2 w Lublinie. To niecodzienne sportowe starcie związane było ze zbliżającą się prapremierą spektaklu „Sposób na Alcybiadesa” Edmunda Niziurskiego, w reżyserii Piotra Ratajczaka. Aktorzy grający w tym przedstawieniu zmierzyli się z uczniami siódmej klasy zaprzyjaźnionej podstawówki. Spotkanie zakończyło się zwycięstwem aktorów.

A teraz o przedstawieniu. Jego akcja (Piotr Ratajczak – reżyseria, Piotr Rowicki – adaptacja i dramaturgia) została przeniesiona z warszawskiej szkoły lat 50. do czasów współczesnych, do jednej z lubelskich szkół.

Bohaterami są dziewczyny: Ciamcia (gra ją Jowita Stępniak) i Słaba (Edyta Ostojak) oraz chłopcy: Zasępa (Daniel Dobosz) i Pędzel (Paweł Kos) oraz inni. To właśnie oni próbują znaleźć dobry sposób na unieszkodliwienie historyka, zwanego Alcybiadesem (Wojciech Dobrowolski). Był on w szkole uosobieniem niezaradności

Za nami udane lubelskie 22 Konfrontacje Teatralne. Jak zawsze była okazja zobaczyć najlepsze produkcje teatralne minionego sezonu. Lublinianie obejrzeli najciekawsze przedstawienia, które powstały w Warszawie, Bydgoszczy, Kaliszu, Poznaniu czy Bielsku-Białej. Z okazji obchodów 700-lecia lokacji Lublina w programie nie mogło zabraknąć dzieł teatralnych powstałych w naszym mieście, bądź z nim związanych. Widzowie zobaczyli najnowsze realizacje m.in.

Leszka Mądzika, Janusza Opryńskiego, Pawła Passiniego, Łukasza Witt-Michałowskiego czy Daniela Adamczyka. Oprócz spektakli w programie festiwalu były spotkania, debaty, koncerty, a także bogaty repertuar filmowy. Przedmiotem szczególnego zainteresowania była książka „Próby z Dostojewskim i inne wykłady lubelskie” Cezarego Wodzińskiego. Nie zabrakło debaty i filozoficznej biesiady wokół postaci autora. Natomiast akcentem muzycznym był koncert Roberta Piotrowicza. Zaś kinomaniacy uczestniczyli w seansach filmowych. W Centrum Kultury zobaczyli m.in.: „Melancholię” Larsa von Triera, „Komunę” Thomasa Vinterberga czy „Pokot” Agnieszki Holland.

ZM AL

11

TEATR I FILHARMONIA

TEATR MUZYCZNY ZAPRASZA NA: CZARODZIEJSKI FLET PREMIERA Reżyseria: Maria Sartova Sobota, 14 paźdz. o godz. 18 Niedziela, 15 paźdz. o godz. 17 Sobota, 21 paźdz. o godz. 18 Niedziela, 22 paźdz. o godz. 17 Operowy książę Tamino i księżniczka Pamina na scenie Teatru Muzycznego w Lublinie

KOT WBUTACH Reżyseria: Jerzy Turowicz Środa, 25 paźdz. o godz. 10 Czwartek, 26 paźdz. o godz. 10 PHANTOM UPIÓR W OPERZE Reżyseria: Daniel Kustosik Sobota, 28 paźdz. o godz. 18 Niedziela, 29 paźdz. o godz. 17 KOPCIUSZEK Reżyseria: Jerzy Turowicz Wtorek, 31 paźdz. o godz. 9 i 11.30 CZARODZIEJSKI FLET Reżyseria: Maria Sartova Sobota, 4 listopada o godz. 18 Niedziela, 5 listopada o godz. 17 Jubileusz 70-lecia Teatru Muzycznego KSIĘŻNICZKA CZARDASZA Reżyseria: Artur Hoffman Piątek , 10 listopada o godz. 18 Sobota, 11 listopada o godz. 18 FIDELIS SUITA LUBELSKA PREMIERA Reżyseria: Emilia Sadowska Sobota, 18 listopada o godz. 18 Niedziela, 19 listopada o godz. 17 Sprzedaż biletów i spektakle w siedzibie TM przy ul. Skłodowskiej 5 tel. 81 532 96 65 lub www.teatrmuzyczny.eu

12 AL

JUBILEUSZOWY TEATR MUZYCZNY W LUBLINIE

P

rzed 70 laty w Lublinie zrodziła się myśl utworzenia sceny muzycznej. Pomysł okazał się trafny, znaleźli się artyści, jak również wierna publiczność. Później bywało różnie, ale teatr, w pewnym okresie nazywany operetką, przetrwał – jak dotąd – dokładnie siedem dziesięcioleci.

Z tej to racji w siedzibie teatru 14 października fetowano jubileusz.

Pracownicy najdłużej wierni teatrowi otrzymali odznaczenia i wyróżnienia przyznane przez Urząd Marszałkowski oraz Urząd Miasta Lublin.

Były także kwiaty, dużo kwiatów i upominki wręczone ulubionym artystom przez wiernych widzów.

A potem rozpoczął się spektakl „Czarodziejski flet”, z muzyką skomponowaną przez Walfganga Amadeusza Mozarta. Był to prezent dla widzów od jubilatów w dużym stylu. Przypomnijmy, że „Czarodziejski flet” po raz pierwszy pokazano w Wiedniu w 1791 roku. To dwuaktowa opera w języku niemieckim, do której libretto napisał Emmanuel Schikaneder. Libretto, w języku oryginału, opowiada historię wędrówki i miłości młodego księcia Tamino do księżniczki Paminy – córki Królowej Nocy. Książę, aby zdobyć rękę ukochanej, musi uratować Królową z rąk złowrogiego kapłana Sarastro. Młodzi razem przechodzą m.in. przez róż-

ne próby i etapy wtajemniczenia, a tytułowy flet ma chronić księcia przed niebezpieczeństwami.

Autorka lubelskiego spektaklu, Maria Sartova, ambitnie potraktowała otrzymany materiał. – „Czarodziejski flet” – mówi – to z jednej strony komedia, ale z drugiej strony opera bardzo filozoficzna, pełna rozmaitych ludzkich obsesji, które nas prześladują, od których uciekamy, a one wracają. Znakomity znawca muzyki, lublinianin Adam Natanek, w przerwie spektaklu powiedział mi, że ta opera Mozarta jest jedną z najbardziej popularnych, ale trudną dla wykonawców – wymaga od nich dużych umiejętności wokalnych i aktorskich. Lubelscy wykonawcy poradzili sobie z tym wybornie, dając dowód umiejętności wysokiej klasy. Zasłużenie publiczność nagrodziła ich „owacją na stojąco”.

A oto lista tych, którzy sobie na to zasłużyli. Kierownictwo muzyczne w lubelskiej realizacji „Czarodziejskiego fletu” objął Marcin Sompoliński, autorem scenografii jest Mariusz Napierała; chór przygotował Grzegorz Pecka. Występują m.in. Monika Buczkowska, Jakub Gąska, Marta Książek, Arkadiusz Anyszka, Patrycjusz Sokołowski, i wielu innych artystów i pracowników Teatru Muzycznego w Lublinie.

Zbigniew Miazga

TEATR I FILHARMONIA

NOWY SEZON W FILHARMONII

F

ilharmonia im. Henryka Wieniawskiego w Lublinie rozpoczęła nowy, już 73 sezon swej artystycznej działalności. Mówi wieloletni dyrektor tej placówki. dr Jan Sęk:

– Rok artystyczny zaczęliśmy trochę nietypowo, tym razem mieliśmy właściwie dwie inauguracje. Pierwszą stanowił koncert naszego Zespołu Muzyki Dawnej „Konfraternia Caper Lublinensis”. Odbył się 15 września pod dyrekcją Przemysława Fiugajskiego – kierownika artystycznego zespołu, z udziałem skrzypka Roberta Bachary. Melomani usłyszeli najwybitniejsze dzieła W.A. Mozarta.

Potem, 29 września zainaugurowała swój nowy sezon Orkiestra Symfoniczna FL pod batutą nowego dyrygenta Piotra Wajraka.

Cieszę się, że ten wielce utalentowany muzyk pracuje w naszej Filharmonii. Jest rodowitym lublinianinem i uczniem byłego naszego dyrygenta Adama Natanka. W poprzednich latach związany był m.in. z Teatrem Wielkim – Operą Narodową w Warszawie, gdzie przygotował premierę „Strasznego Dworu”, a następnie z wieloma teatrami muzycznymi w krajach Europy i Ameryki Południowej. Teraz jest już u nas w Lublinie.

Koncertowy wrzesień przyniósł także nader interesujące wydarzenie w postaci IV Festiwalu Muz Słowiańskich. Wystąpiło w nim wielu znakomitych artystów, którym przyświecało motto ostatniego koncertu B. Somerschafa „Dusza słowiańska w bezdusznych czasach”. Inne wielkie wydarzenie dopiero jest przed nami, 20 października odbędzie się kolejny koncert symfoniczny z cyklu: Genocyd. Tym razem poświęcony będzie chrześcijanom na Bliskim Wschodzie unicestwianym fizycznie i maltretowanym psychicznie. W tej „Symfonii aramejskich lęków” wystąpią m.in. Dominka Falger – skrzypce oraz chóry: „Lutnia Lubelska” FL i Politechniki Lubelskiej, przygotowane przez prof. Elżbietę Krzemińską, a wszystko pod dyrekcją Jana Miłosza Zarzyckiego.

Tym koncertem społeczność Filharmonii Lubelskiej pragnie przyłączyć się do wszystkich ludzi dobrej woli protestujących przeciwko eksterminacji ludności cywilnej w Syrii, zwłaszcza prześladowanych chrześcijan, obrządków i rytów wschodnich.

Wartość tego koncertu polega m.in. na tym, że język aramejski jest językiem, którego używał Jezus, a który do dziś jest używany w Syrii.

Tydzień później, w piątek 27 października melomani będą mieli okazję wysłuchać koncertu przygotowanego z okazji Tygodnia Kultury Iberyjskiej KUL. Z orkiestrą symfoniczną FL wystąpią Maurizio Diaz – gitara oraz Serhiy Hryhorenko – fortepian, pod batutą Przemysława Fiugajskiego.

W następnych miesiącach lubelskich melomanów czeka wiele koncertów, w tym jak zwykle dla najmłodszych, dzieci z rodzicami. Bieżący rok kalendarzowy Filharmonia im. Henryka Wieniawskiego w Lublinie zakończy Koncertem Sylwestrowym 31 grudnia a kolejny 2018 rok rozpocznie Koncertem Noworocznym – 1 stycznia. Polecamy.

Krzysztof Stankiewicz

FILHARMONIA LUBELSKA ZAPRASZA NA: KONCERT SYMFONICZNY – GENOCYD Orkiestra Symfoniczna FL Chór „Lutnia Lubelska” FL Dominika Falger – skrzypce Jan Miłosz Zarzycki – dyrygent Piątek, 20 paźdz. o godz. 19 KONCERTY DLA DZIECI Lublin Traditional Jazz Revival Andrzej Mazur – klarnet Zbigniew Zatorski – trąbka Wojciech Kopyciński – puzon Tomasz Jusiak – banjo Anton Szaszkow – tuba Niedziela, 22 paźdz. godz. 10.00 – Lub-smyki godz. 12.00 – Młodzi Melomani KONCERT SYMFONICZNY Tydzień Kultury Iberyjskiej KUL Orkiestra Symfoniczna FL Maurizio Diaz – gitara Serhiy Hryhorenko – fortepian Przemysław Fiugajski – dyrygent Piątek, 27 paźdz. o godz. 19 STARE DOBRE MAŁŻEŃSTWO Sobota, 28 października o godz. 18 KABARET HRABI Niedziela, 29 paźdz. o godz. 16 i 19 RAZ DWA TRZY MŁYNARSKI Niedziela, 5 listopada o godz. 18 KONCERT EDUKACYJNY AKADEMIA MUZYKI I PLASTYKI Środa, 8 listopada o godz. 9 i 11 PIEŚNI LEGIONOWE 150. rocznica urodzin Marszałka Józefa Piłsudskiego Chór męski ,,Lutni Lubelskiej” oraz prof. nadzw. Mieczysław Ryba i dr Elżbieta Błotnicka-Mazur – wykłady Piątek, 10 listopada o godz. 09.30

AL

13

TRANSPORT

J

eżeli wszystko pójdzie zgodnie z planem, to już za parę lat pojedziemy nie tylko z Lublina do Warszawy ale także do Rzeszowa nową, w całości dwupasmową drogą ekspresową. Kierowcy, którzy dziś jeżdżą z Lublina do stolicy wiedzą, że najgorszym punktem na tej drodze, istną zawalidrogą, jest skrzyżowanie w Kołbieli. Ale wkrótce przejdzie ono

raszka, Wiązowna, Wólka Mlądzka i Ostrów. Budowa tego odcinka drogi wraz z budową miejsc obsługi podróżnych oraz drogami dojazdowymi dla ruchu lokalnego kosztować będzie 370 mln zł.

Obwodnicę Kołbieli wykona ta sama firma. Obwodnicę tę o długości prawie 9 km Strabag wybuduje za 225 mln zł. Oba odcinki mają być wyko-

brym tempie. Drogowcom sprzyjają warunki atmosferyczne, a roboty drogowe prowadzone są na całej długości planowanej trasy. Z tym, że ta nowa nitka przebiega obok obecnie istniejącej drogi, co powoduje duże utrudnienia w ruchu. To denerwuje kierowców, ale tak musi być, skoro chcemy mieć nową szosę, budowaną w dużej mierze na szlaku tej starej.

EKSPRESOWO DO WARSZAWY I RZESZOWA

Prace prowadzone są z użyciem dużej ilości sprzętu i ludzi.

do historii. Wojewoda mazowiecki Zdzisław Sipiera wydał już zezwolenie na realizację obwodnicy Kołbieli.

Takie same decyzje mają wkrótce zapaść odnośnie dwóch jeszcze brakujących odcinków drogi ekspresowej: od węzła Lubelska na obrzeżach Warszawy do obwodnicy w Kołbieli oraz od końca tej obwodnicy do istniejącej już drogi dwupasmowej zaczynającej się tuż przed Garwolinem.

Z zawartych umów wynika, że odcinek trasy od Warszawy do początku obwodnicy Kołbieli o długości ponad 15 km wybuduje firma Strabag. Na odcinku tym powstaną 4 węzły: Gó-

14 AL

nane w technologii betonowej, oczywiście po dwa pasy ruchu w każdą stronę. Ostatni odcinek drogi między obwodnicą Kołbieli a obwodnicą Garwolina wybuduje natomiast Budimex.

Koszt budowy to 290 mln zł. Odcinek ten o długości 13 km, jak i wszystkie pozostałe, od Warszawy do Garwolina mają być gotowe i oddane do użytku do końca 2019 roku.

Znacznie wcześniej gotowa będzie cała droga ekspresowa od Lublina do Garwolina. Do Kurowa ona już istnieje, a brakujący odcinek od Kurowa do Garwolina jest właśnie w budowie, a prace przebiegają w bardzo do-

Odcinki od Kurowa do Garwolina wykonuje Budimex oraz konsorcja PORR Polska Infrastructure i Mota-Engil. W ciągu nowej, przyszłej drogi widać już wiele wychodzących z ziemi obiektów inżynieryjnych.

Na odcinku tym stanie w sumie aż 90 mostów, wiaduktów, przepustów.

A wszystko to zgodnie z zawartymi umowami ma być gotowe do połowy 2019 roku. Bardzo dobry przebieg dotychczasowych prac skłania jednak do optymistycznej wizji ukończenia całego odcinka od Kurowa do Garwolina już w końcu przyszłego tj. 2018 roku.

Dodać trzeba, że istnieje już obowiązująca decyzja rządowa dotycząca także budowy drogi ekspresowej S19 z Lublina do Rzeszowa. Jeśli chodzi o fragment drogi S19 z Kraśnika do granic woj. lubelskiego o długości 33 km, to jego potencjalni wykonawcy złożyli inwestorowi czyli GDDKiA swoje oferty cenowe. O kontrakt walczy 14 firm. Na odcinku Lublin– Kraśnik procedury są mniej zaawansowane, 19 firm dopiero zostało zaproszonych do składania ofert cenowych. Umowy z wykonawcami tych robót mają być zawarte do końca br.

Potem ruszą prace.

Cała droga S19 na odcinku od Lublina do Rzeszowa ma być gotowa w 2021 roku. I dopiero wtedy z Warszawy przez Lublin aż do Rzeszowa, i odwrotnie, będzie można przejechać w całości dwupasmową drogą ekspresową o długości ok. 300 km Krzysztof Stankiewicz

BIZNES

NOWE OBLICZE SALONU VINOTTI

W

nętrza mieszkań i domów to przestrzeń, w której każdy z nas powinien czuć radość, harmonie i spokój. Mieszkanie to przestrzeń osobista dla każdego człowieka, która podkreśla indywidualność mieszkańców. Meble Vinotti to jedna z lepszych inspiracji na ponadczasowe wnętrze. Tutaj każdy znajdzie element siebie i dopasuje go do swojego mieszkania. Vinotti to synonim tradycji, która gości na naszym rynku już ponad 20 lat.

Marka istnieje w Lublinie od ponad czterech lat w znanym lubelskim Centrum Handlowym „Wokulski” przy ul. Łęczyńskiej 51.

– Zaczynaliśmy od niewielkiej powierzchni – opowiada Tomasz Chrzanowski, kierownik CH „Wokulski” – ale zainteresowanie meblami i dodatkami w ostatnim czasie było tak duże, że postanowiliśmy powiększyć salon dwukrotnie, aby móc przedstawić naszym klientom mnogość brył oraz zaproponować większą ilość kolekcji, które znajdują się w naszym asortymencie.

Naturalność, różnorodność kształtów, kolorów i ciekawych aranżacji powoduje, że po wejściu do salonu Vinotti od razu chcemy zmienić swoje wnętrze.

W jednym salonie znajdziemy tu meble do sypialni, salonu, jadalni, gabinetu oraz bogaty wachlarz dodatków, które wzbogacą całość pięknem i oryginalnością. Część z nich jest tworzona ręcznie, przez artystów i doskonałych producentów z całego świata.

Kolekcje marki Vinotti inspirowane są egzotycznymi podróżami, i wytwarzane są z najwyższej jakości surowców. Nasi klienci mają bogaty wybór z gamy pięknych fornirów, egzotycznych gatunków drewna oraz ekologicznych i antyalergicznych tkanin, a także naturalnych, wyselekcjonowanych skór.

Naturalność, różnorodność kształtów i kolorów mebli oraz ciekawych aranżacji powoduje, że po wejściu do salonu Vinotti od razu chcemy zmienić swoje wnętrze

Szeroka oferta mebli tapicerowanych jest kropką nad „i” w naszych domach. W salonie znajduje się duży wybór narożników sof i wygodnych foteli o różnorodnych kształtach, kolorach i wymiarach. Każdy klient odwiedzający salon spotyka się z ogromnym zaangażowaniem i doświadczeniem doradców. Pracownicy

chętnie doradzą i pomogą dopasować meble do indywidualnej wizji klienta.

Jest to możliwe po dokładnym wysłuchaniu jego potrzeb.

Wystarczy jedynie przyjść do salonu Vinotti lubelskim Centrum Handlowym „Wokulski”, aby przekonać się o tym samemu.

Krzysztof Stankiewicz AL

15

LUBLIN

W ZAPACHU CHLEBA

L

ubelskie uroczystości Święta Chleba tradycyjnie odbywają się w skansenie.

– Dziękujemy za chleb, dar Boga, będący owocem pracy rolnika i piekarza – tymi słowami ksiądz Ryszard Lis, wieloletni kapelan rzemieślników i wielki przyjaciel piekarzy, rozpoczął mszę św. odprawianą w XIX-wiecznym, skansenowym kościółku.

Ten dzień należał do piekarzy i cukierników, którzy odpowiedzieli na zaproszenie Marszałka Województwa Lubelskiego oraz Cechu Rzemiosł Spożywczych i przybyli ze swoimi najlepszymi wypiekami do skansenu. Wspomniano, że dokładnie 19 lat temu, z inicjatywy Andrzeja Motyla, ówczesnego prezesa Stowarzyszenia

Rzemieślników Piekarstwa RP, zorganizowane zostało pierwsze na Lubelszczyźnie takie święto. Udało się!

Od tego czasu co roku organizowany jest taki piekarski festyn. W tym roku miłośników piekarstwa zachwyciło bogactwem oferty stoisko LSS „Społem”.

– Oferujemy kilkanaście rodzajów chleba, a także keksy, babki drożdżowe i piaskowe, herbatniki, zajączki, kaczki, obwarzanki oraz rogale. Jednak największym popytem cieszą się cebularze – mówiła Grażyna Mysicka, technolog produkcji.

Najstarszą jednak w Lublinie, działającą nieprzerwanie od Bożego Narodzenia 1944 r., jest piekarnia „Kuźmiuk”, istniejąca niezmiennie w tym samym miejscu, przy ul. Furmańskiej.

Też obecna w skansenie. Był sympatyczny „słodki kącik”, a w nim młode pokolenie znanej lubelskiej cu-

kierniczki Renaty Klimek, z cukierni „Renatka”. Kolejka klientów po firmowe „kozie rożki”, a także cebularzyki, rogaliki, ciastka kremowe, jest najlepszą reklamą. Firma „Pola” należy do rzemieślniczej, piekarskiej rodziny Barbary i Jana Krzyszczaków.

Produkują około 50 asortymentów pieczywa. Najsłynniejszym jest chleb żytni „wygnanowski”.

Na tegorocznym Święcie Chleba bardzo efektownie zaprezentowali się uczniowie lubelskich szkół kształcących piekarzy i cukierników: z Zespołu Szkół Chemicznych i Przemysłu Spożywczego im. gen. Franciszka Kleeberga, Zespołu Szkół Rzemiosła i Przedsiębiorczości, z Zasadniczej Szkoły Zawodowej Nr 15 im. Marii Grzegorzewskiej, a także ZSR Centrum Kształcenia Praktycznego w Pszczelej Woli.

Zbigniew Miazga

KOŁYSANKA DLA OGRODÓW

W

Galerii Art Brut w Centrum Kultury w Lublinie od 12 do 31 października czynna jest wystawa malarstwa Joanny Pawłat pt. „Kołysanka dla miasta ogrodów".

Autorka jest lublinianką z urodzenia i wyboru, która 12 lat spędziła w Japonii, gdzie studiowała i uzyskała tytuł doktora. Sztuka to dla niej niejako odskocznia, gdyż jest już dzisiaj naukowcem – profesorem Politechniki Lubelskiej. Jest to jej trzecia wystawa w Lublinie i trzeci tomik w jej dorobku poetyckim. Swoje prace wystawiała m. in. w Galerii Gardzienice, zamojskich Kazamatach, oraz licznych galeriach w Japonii. Na wystawie prezentowanych jest 21 ilustracji do tomiku „Kołysanka dla miasta ogrodów" wykonanych w technice malarstwa na szkle,

16 AL

kolażu i mieszanej. Kuratorem wystawy jest Agnieszka Wójtowicz. Natomiast tomik składa się z 64 utworów poetyckich, w tym krótkich form haiku i tanka. „Kołysanka” została zrealizowana w ramach stypendium Prezydenta Miasta Lublin i wydana przez Agencję Graficzno-Wydawniczą KKwadrat.

Prof. Joanna Pawłat (na zdjęciu z kuratorem wystawy Agnieszką Wójtowicz) mówi, iż: – Tomik powstał z okazji 700-lecia powstania Lublina. Na miasto składa się infrastruktura, obiekty kultury i sportu, lecz najważniejszym jego elementem są mieszkańcy żyjący w symbiozie z otaczającą ich przyrodą. To oni tworzą historię miasta, jego legendy, sukcesy, a także stwarzają podwaliny pod przyszły rozwój zapewniając byt następnym pokoleniom. W tomiku porównuję miasto do ogrodu z jego niedoskonałościami i miejscami pięknymi, zaś mieszkańców do ogrodników, którzy z mia-

sta korzystają, zachwycają się nim, ale przede wszystkim muszą o nie dbać.

Praca ogrodnika jest żmudna, ale kiedy wykonujemy ją z miłością, to na pewno przyniesie obfity plon. Takim owocem tych działań jest dla mnie fakt, że nasze miasto ciągle się rozwija, pięknieje i stanowi źródło ponadczasowej inspiracji.

Wystawie towarzyszą liczne wydarzenia. I tak: 14 X odbyły się w Galerii Art Brut warsztaty tworzenia haiku i spotkanie autorskie połączone z lekcją muzealną, natomiast na 30 X godz.

18, zaplanowane jest spotkanie z prof.

Joanną Pawłat w Dzielnicowym Domu Kultury „Czuby Południowe” przy ul.

Wyżynnej. Podczas spotkania będzie się można zapoznać zarówno z tomikiem, jak i zgłębić tajniki plazmy niskotemperaturowej w czym naukowo specjalizuje się autorka. Ponadto każdy będzie miał szansę poznania zasad haiku i stworzenia własnego haiku.

Janusz Kawałko

LUBLIN

P

rzy ul. Kasztanowej w Lublinie rosły sobie dorodne lipy.

Na trawniku między jezdnią a ogrodzeniem kościoła. Było ich 10. Były, ale ich już nie ma. W pierwszych dniach października, pewnego ranka przyjechali ludzie z piłami i…wszystkie wycięli. Szkoda, bo były dorodne, zdrowe i ładnie wyglądały. Cóż, widocznie tak trzeba. Może drogowcy będą poszerzać w tym miejscu jezdnię albo zbudują nowe parkingi Trudno. To można zrozumieć. Ale w żaden

Powie ktoś, że za śmieci na boisku winni są okoliczni mieszkańcy, zwłaszcza dzieci. Owszem, byliby, gdyby na boisku nie wrzucali śmieci do śmietników. Ale oni wrzucają je do śmietników. Tyle tylko, że jest ich tylko trzy i zawsze są ponad miarę przepełnione. Bo nikt ich nie opróżnia.

Winni są natomiast mieszkańcy sąsiedniej Ponikwody. Winni zatrutego powietrza. Bo gdy tylko przyszły jesienne chłody, ulicami tej dzielni-

Jak to w Lublinie… sposób nie da się zrozumieć, dlaczego spośród tych 10 lip zostawili jedną, zupełnie uschniętą. Nadal stoi, tak jak stała, sucha, bez liści, brzydka i zupełnie niepotrzebna. I nawet nie chce mi się pytać odpowiedzialnych za to urzędników, dlaczego tak zrobili, bo wiem, że i tak przysłaliby mi odpowiedź z obszernym uzasadnieniem, że tak właśnie trzeba było.

Jak to w Lublinie.

Nie mogę też zrozumieć, dlaczego nieco dalej, w wąwozie leżącym tuż za ulicą Kasztanową, tam, gdzie obecnie buduje się nowy park między ulicami Daszyńskiego i Zawilcową, jest miejsce, którego nikt nie sprząta.

Okoliczny teren wraz z boiskiem do piłki nożnej jest rzeczywiście sprzątany. Ale z boku tego rozległego terenu jest mały plac, ogrodzone boisko do gry w kosza. Jest ono własnością miasta. I tego boiska nikt nie sprząta, bo jak mi powiedziano w Motorze, boisko nie należy do spółdzielni.

A władze miasta? Cóż. Rezydują daleko stąd. Sam więc wziąłem sprawy w swoje ręce. Pewnego ranka poszedłem na boisko i uzbierałem na nim 4 wielkie worki pustych butelek, opakowań po chipsach i dużo foliowych torebek. Niestety, za miesiąc musiałem powtórzyć operację. I pytam sam siebie, czy już zawsze będę to musiał robić, bo spółdzielnia mieszkaniowa nigdy nie porozumie się z władzami miasta, żeby ktoś jednak to boisko regularnie sprzątał.

cy nie da się po prostu przechodzić.

Zwłaszcza wieczorami. Za bardzo śmierdzi dymem i i trującymi spalinami wydobywającymi się z kominów licznych tu domów i domków! Podobnie jest w innych dzielnicach miasta i to nie tylko z zaduchem ulatującym z domowych kominów. W wielu miejscach, na ulicach a jeszcze częściej na trawnikach spotkać można walające się śmieci. I nie tylko śmieci. Także pozostałości po psich spacerach. Na lubelskie trawniki aż strach wdepnąć. W odróżnieniu od trawników w innych krajach, gdzie generalnie przeznaczone są one dla ludzi, u nas w Polsce z trawników korzystają właściwie tylko psy.

Ale cóż tam dziwić się mieszkańcom jednego, wcale nie największego miasta, skoro o ochronę środowiska jakoś dziwnie kiepsko dba się w całej Polsce. Bo oto po raz pierwszy w dziejach świata ludzie weszli z piłami do dziewiczej Puszczy Białowieskiej i podobnie jak w lasach Amazonii, zaczęli masowo wycinać wiekowe drzewa. I już nawet nie chce mi się dyskutować, czy to słusznie czy niesłusznie. Faktem jest jednak to, że za wycinkę drzew w Puszczy Białowieskiej ludzie zabrali się po raz pierwszy w dziejach, wszak nigdy wcześniej nikt się na to nie ośmielił. A zatem kiepsko jest jakoś u nas z tą ochroną środowiska. I to nie tylko w Lublinie.

Jacek Król

Awa nga Rda l u b E l s k a

– Słyszałeś o Unii Lubelskiej?

– A cóż to za pytanie.

– A o Wielkiej Kłótni Lubelskiej?

– A cóż to takiego?

– Nooo... Jeśli jeszcze nie słyszałeś, to pewnie wkrótce usłyszysz.

– A ty co słyszałeś?

– Może nie tyle słyszałem co czytałem, w codziennej prasie.

– A, już wiem. Kurier pisał o wojewodzie i marszałku, którzy są w coraz to większym konflikcie.

– Właśnie. I kłócą się o byle co, a właściwie o wszystko.

– Tak jak kiedyś z prezydentem Lublina. Pamiętasz, jak wojewoda domagał się jego ustąpienia?

– Pamiętam. Wtedy nie wyszło, to teraz wziął się za marszałka.

– Po co? Dlaczego?

– Mnie o to nie pytaj. Ja się polityką nie zajmuję. Nietrudno jednak nie zauważyć, że wojewoda jest z PiS, prezydent z PO a marszałek z PSL. I to jest chyba powód konfliktu.

– Czytałem w owym Kurierze, że na skutek tych wzajemnych czy też politycznych uprzedzeń, 16 mln zł dotacji na modernizację stracił na przykład szpital w Zamościu.

– To zresztą nie jedyna strata, bo na tym braku współpracy stracił także Lubelski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Końskowoli.

– I na tym nie koniec, bo kilka podobnych spraw kończyło się przed sądem. Wstyd, bo kto to słyszał, żeby miejscowi decydenci zamiast współpracować ze sobą na pożytek mieszkańców Lublina i całego województwa, ciągle się na siebie boczyli. Jak na jakiejś głuchej wsi.

– A to przecież nasz kochany Lublin. I jego strata, bo wiadomo, że zgoda buduje a niezgoda rujnuje. Na Lubelszczyźnie widać już pierwsze efekty tej ruiny.

– Cóż, polityka czyli konkretnie mówiąc, walka o władzę i jej utrzymanie, taką właśnie jest. Niestety.

Jacek Król AL

17

WYDARZENIA

Zespół „Jawor” z piewszą nagrodą na festiwalowej scenie w Rumunii

M

imo, iż Zespół Pieśni i Tańca „Jawor” Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie koncertował już na wszystkich kontynentach i oceanach, to jeszcze nigdy nie występował w Rumuni. Ale wreszcie wystąpił.

W br. zespół wziął udział w XXXIV Międzynarodowym Festiwalu Folklorystycznym „Carpati 2017” w Pitesti.

Festiwal miał charakter konkursowy.

Jurorami byli dyrektorzy uczestniczących zespołów, a przewodniczącym dyrektor festiwalu. Zespołów było wiele, azjatyckie, z Chin i Korei Południowej, latynoskie z Meksyku i Brazylii, bałkańskie z Bułgarii i Mołdawii oraz z Turcji, Armenii, Irlandii i Włoch. Do tego tygla folklorystycznego dołączyli studenci z Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie.

Na pierwszym koncercie „Jawor” wykonał tańce lubelskie. Pozostałe koncerty (konkursowe) odbywały się w pobliskich miasteczkach – Topoleveni, Mioveni, Campulung Muscel i Cureta de Arges, gdzie były też bardzo dobre warunki sceniczne. Zespół wykonał na nich tańce narodowe: oberka z kujawiakiem w strojach

łowickich, tańce Lachów Sądeckich, poloneza i mazura. Ale powoli… Polonez został świetnie odebrany przez publiczność. A mazur? Na wejście ułanów sala ucichła. Po pierwszych taktach muzyki i rozprowadzeniu ułanów, na scenę „wpłynęły” dziewczęta w białych balowych sukniach. Przywitano je gromkimi brawami. Myślę, że tego dnia od wszystkich jurorów otrzymaliśmy maksymalną ilość

uwolnieni od presji konkursu zatańczyli „na luzie” i myślę, że to była najlepsza nasza prezentacja.

Następnie dyrektor zapraszał kolejno szefów zespołów i wręczał im certyfikaty sędziowskie. Kiedy szefowie stanęli przy swoich zespołach, rozpoczęło się najważniejsze, ogłaszanie wyników. Napięcie rosło z każdym wywołanym zespołem. Wciąż nie wywoływano „Jawora”. Grono najlepszych zespołów zawężało się, wreszcie zostały już tylko trzy, a więc podium. Kolejny wywołany zespół to Turcja. Zatem, w najgorszym przypadku jesteśmy drudzy. Fantastycznie! Napięcie osiąga zenitu. Dyrektor zawiesza głos przed wypowiedzeniem nazwy kolejnego kraju, by wreszcie zakrzyknąć Jawor – Polska! Jesteśmy drudzy. Jedyni, nie wywołani Brazylijczycy szaleją ze szczęścia, że są pierwsi, że wygrali! Tymczasem wszyscy nasi, nie będący na scenie, stojący razem dużą grupą przed nami na widowni, wiwatują z radości i coś

JAWOR W RUMUNII punktów. Ostatniego konkursowego dnia zatańczyliśmy nasze ukochane tańce lubelskie. Wyszły świetnie. Jestem przekonany, że żaden inny zespół z zawodowymi włącznie nie ma w swym repertuarze takiej kompozycji.

Z poczuciem dobrych wykonań konkursowych, pozostało nam raz jeszcze zatańczyć na zamknięcie festiwalu. Mogliśmy coś powtórzyć z wcześniejszych prezentacji, ale postanowiliśmy pokazać jeszcze coś nowego – tańce opoczyńskie. Tancerze

pokazują na plakiecie. Spojrzałem, co też tam jest napisane i… wszystko stało się jasne FIRST PRICE !!!, To my, zespół „Jawor” z Lublina wygrał „Carpati 2017”, Brazylia wywołana na końcu zdobyła drugie miejsce.

Radość ogromna! I niesamowite przeżycia! Wszystkie zespoły ustawiły szpaler wzdłuż ulicy dla zwycięzców. Dla nas! To było bardzo miłe. Podobnie, jak cały nasz pobyt w Rumunii.

Zbigniew Romanowicz Kierownik zespołu „Jawor” Jawor prowadzi nabór chętnych do zespołu. Próby odbywają się w poniedziałki i środy (zajęcia taneczne), oraz we wtorki (zajęcia wokalne). Początek o godz. 19.30.

W zespole jest również miejsce dla muzyków w kapeli. Dokładnych informacji zasięgnąć można telefonicznie pod numerem 81 441 14 92.

Zespół występował także na ulicach rumuńskich miast

18 AL

WYDARZENIA

II FORUM TURYSTYKI ZDROWOTNEJ

Uczestnicy II Forum Turystyki Medycznej i Prozdrowotnej. Fot. B. Bułtowicz

S

towarzyszenie Lubelski Klub Biznesu organizuje II Forum Turystyki Medycznej i Prozdrowotnej. Odbyło się w dniach 18-19 października w Krasnobrodzie oraz Zamościu. Tematem forum była szeroko rozumiana turystyka medyczna i prozdrowotna, jej rodzaje i możliwości jej rozwoju w obszarze Wschodniej Polski, ze szczególnym uwzględnieniem obszaru Roztocza.

W trakcie trwania forum przedstawiono wybrane modele turystyki medycznej w krajach UE oraz moż-

liwości ich implementacji w Polsce.

Analizie poddano także podnoszenie atrakcyjności miejscowości uzdrowiskowych poprzez inwestycje w infrastrukturę środowiskową, komunikacyjną i społeczną. Konferencja była skierowana do przedstawicieli uzdrowisk krajowych i zagranicznych, organizacji turystycznych, branży medycznej, szpitali, przedstawicieli samorządów, którzy aktywnie uczestniczą w budowaniu marki miejscowości uzdrowiskowych i turystycznych, a także realizują strategię rozwoju w dziedzinach turystyki medycznej i prozdrowotnej.

Polski rynek usług medycznych dla cudzoziemców zwiększa się każdego roku. Turystyka medyczna ma szansę stać się także jedną ze specjalności Lubelszczyzny, czemu sprzy-

ja jakość i innowacyjność metod leczenia oferowanych przez regionalne placówki oraz łatwość dostępu do informacji. Eksperci i praktycy z branży medycznej i turystycznej rozmawiali o szansach i wyzwaniach, jakie niesie turystyka medyczna dla Lubelszczyzny, zwrócili uwagę na różne aspekty funkcjonowania uzdrowisk i placówek medycznych w kontekście rozwoju turystki medycznej i prozdrowotnej m.in. na oczekiwania turysty zagranicznego, standardy usług w medycynie i turystyce, politykę uzdrowiskową, elementy zarządzania, działania marketingowe i promocję.

W Forum udział wzięli reprezentanci samorządowych władz lokalnych oraz instytucji publicznych.

KS

25 LAT ZAMOŚCIA NA LIŚCIE UNESCO

Fot. Arkadiusz Wandasiewicz

Z

amość ze względu na niezwykłe walory architektoniczne Starego Miasta określany często „Perłą Renesansu” 25 lat temu wpisany został na Listę Światowego Dziedzictwa Kultury UNESCO. Stało się to dzięki aktywnym działaniom władz miasta i życzliwych tej idei osób, a także XVI Ordynata Jana Zamoyskiego, który z wielkim zaangażowaniem wykorzystując swoje kontakty wspierał te starania.

W uzasadnieniu wpisu Zamościa na listę UNESCO można przeczytać min., iż „Zamość jest rzadkim przykładem niemal całkowicie zachowanego miasta renesansowego, wzniesionego na tzw. „surowym korzeniu”, w oparciu o włoskie teorie „miasta idealnego”. To zarazem jedyny tego

rodzaju przykład miasta prywatnego, ufundowanego w 1580 roku przez kanclerza Jana Zamoyskiego i rozplanowanego na szlaku handlowym łączącym zachodnią i północną Europę z Morzem Czarnym. Ta wybitna urbanistyczna kreacja będąca wyrazem twórczego geniuszu człowieka odcisnęła znamienne piętno w rozwoju architektury i na płaszczyźnie planowania przestrzennego miast, nie tylko w Polsce, ale także w całej Europie Środkowej. Co ciekawsze, ta stopniowo uzupełniana, a w dalszych okresach, zwłaszcza w XVII i XVIII wieku, również wymieniana zabudowa, w zasadzie nie naruszyła pierwotnej struktury przestrzennej Zamościa.

Tak więc do dnia dzisiejszego zachował się w prawie niezmiennej formie pierwotny układ Starego Miasta”.

Rocznica ta sprawiła, że z inicjatywy Lubelskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków dr. Dariusza Kopciowskiego oraz zastępcy LWKZ

mgr. inż. arch. Marii Gmyz w zamojskim ratuszu Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Lublinie we współpracy z Miastem Zamość i Muzeum Zamojskim zorganizował konferencje pn. „Ochrona i promocja miasta Zamość inwestycją w Dziedzictwo Narodowe. 25 lat na liście Światowego Dziedzictwa UNESCO”. Referaty wygłosili na niej: prof. dr hab. inż. arch. Andrzej Kadłuczka, prof. dr hab. inż. arch. Zbigniew Myczkowski, dr inż. arch. Jan Janczykowski, prof. dr hab. inż. Bogusław Szmygin z Joanną Jurczyk, prof. dr hab. inż. arch.

Bonawentura Maciej Pawlicki, dr hab. inż. arch. Jadwiga Środulska Wielgus, dr inż. arch. Krzysztof Wielgus, prof. dr inż. arch. Jeremi Królikowski oraz dyr. Jakub Żygawski.

Konferencji zaowocowała licznymi opracowaniami naukowymi dotyczące historii, kultury, zagadnień filozoficznych oraz przyszłości miasta.

Janusz Kawałko AL

19

KULINARIA

PIĘTNAŚCIE LAT MARZANNY

Z

awsze wiedziałem, że ludzie lubią przede wszystkim takie lokale, w których czują się dobrze, jakby we własnym domu, gdzie można posłuchać muzyki, nacieszyć oczy oko oryginalnym wystrojem wnętrz, skosztować specjałów staropolskiej

go w Lublinie oraz dziecięco-młodzieżowy Zespół Taneczny „Festa” ze Szkoły Podstawowej w Niedrzwicy Dużej. Często obecni w nim byli twórcy ludowi: wyszywali, lepili, rzeźbili, a zebrani wokół goście przyglądali się, uczyli, starali naśladować.

Bo też do „Marzanny” przychodziło się nie tylko jeść i pić ale także zabawić, żeby przeżyć przygodę, czegoś się nauczyć, ciekawie, pożytecznie spędzić czas. W takich spotkaniach uczestniczyło czasami nawet kilkaset osób. Tak było na Wieczorach z Kolędnikami, na wiosennym Topieniu Marzanny, w tradycyjną Noc Kupały, czyli 24 czerwca, na jesiennym Święcie Pieczonego Ziemniaka. Wraz z latami największą popularność zdobyło

11 listopada, początkowo skromnie a potem z udziałem plejady artystów i dziennikarzy z całego kraju. Zawsze bywało na nim setki miłośników tego tradycyjnego polskiego dania i dobrej zabawy, która wraz z upływem czasu nabierała charakteru ludowej biesiady.

Nic nie trwa jednak wiecznie, a może inaczej, zawsze trzeba coś zmieniać, żeby nie popaść w rutynę i żeby nie zrobiło się nudno. W tym roku nie będzie w „Marzannie” Święta Bigosu, ale za to… będzie co innego. Nie ma co przedwcześnie zapowiadać, ale na pewno folkloru nadal będzie w niej dużo. Na tyle dużo, że jeżeli komuś znudzi się już trochę Kazimierz czy Nałęczów, to żeby

Siedlisko pełne folkloru kuchni. Długo myślałem jak powinien wyglądać taki lokal. Gdy wszystko miałem już w głowie, szybko doszło do powstania Siedliska Folkloru „Marzanna”. Od samego początku wiedziałem, że ma to być nie tylko zajazd czy restauracja, ale coś więcej, coś w rodzaju ośrodka kultury mającego za cel kultywowanie i popularyzowanie polskiego folkloru. Toteż od folkloru się zaczęło. Gdy do budowy restauracji zjechali prawdziwi górale, aby z olbrzymich pni wiekowych jodel złożyć coś na kształt góralskiej chaty, tyle tylko że wielkiej, zaczęli od swoich starych ludowych rytuałów. Nie będę opowiadał co robili, ale żeby się dobrze w nim działo, pod każdy węgieł wrzucili nieco grosiwa.

Ot, tak na szczęście. I chyba poskutkowało, bo rzeczywiście, zaczęło się szczęśliwie.

W pierwszym okresie istnienia siedliska, odbyło się w nim bardzo wiele ciekawych imprez. Często występował, to znaczy grał, śpiewał i tańczył Zespół Pieśni i Tańca „Jawor” Uniwersytetu Przyrodnicze-

20 AL

jednak coroczne Święto Bigosu organizowane zawsze w pierwszą niedzielę po Dniu Niepodległości, czyli po

zajrzał czasem do Niedrzwicy Kościelnej i też dobrze się tutaj bawił.

Zapraszam.

Władysław Boruch

Organizowane w Siedlisku Folkloru „Marzanna” Święto Bigosu gromadziło co roku tysiące uczestników

Restauracja tel. 81 51 16 919 Hotel tel. 81 51 16 920 www.marzanna.pl

Zapraszamy na weekendy ... i najlepsze wesela

PODRÓŻE

Na przejściu granicznym między Hiszpanią a Gibraltarem zawsze panuje duży ruch

G

ibraltar to chyba jedyne miejsce na świecie, gdzie startowi każdego samolotu towarzyszy paraliż komunikacyjny kraju. Podczas startu zamykany jest szlaban na najważniejszej drodze, biegnącej do Gibraltarskiej Skały od strony Hiszpanii.

Na drodze biegnącej w poprzek lotniska wstrzymywany jest wtedy ruch samochodów i ruch pieszy. Na szczęście, tych startów jest w ciągu dnia zaledwie kilka. A wszystko to z powodu ciasnoty na małym terytorium Gibraltaru.

Gibraltar, zwany Skałą, jest jednym z najmniejszych państw Europy, a nawet świata – liczy zaledwie 6 km kw. powierzchni. Teren ten za-

NA GIBRALTARSKIEJ mieszkuje ponad 30 tys. mieszkańców, czyli ok. 5 tys. osób na 1 km kw.

Populację Gibraltaru cechuje przewaga liczby mężczyzn nad liczbą kobiet.

Trzeba jednak dodać, że Rejon Zatoki Gibraltaru to zespół miejski, na który składa się Gibraltar oraz hiszpańska część Campo de Gibraltar. Zgodnie z danymi hiszpańskiego Ministerstwa Rozwoju, tzw. Wielki Zespół Miejski o powierzchni 583 km kw. ma około 250 tys. mieszkańców.

Gibraltarska Skała od XVIII w. posiada status terytorium zamorskie-

Na szczyt Gibraltarskiej Skały dostać się można także kolejką linową

22 AL

go zależnego od Wielkiej Brytanii, co powoduje co jakiś czas ostry spór Anglików z Hiszpanami, którzy żądają powrotu Skały „do macierzy”. Wcześniej, w 711 roku Gibraltar był miejscem lądowania berberyjskiego generała Tarika ibn Zijada, który rozpoczął z tego miejsca arabski podbój Półwyspu Iberyjskiego. W 1462 roku miasto zostało ostatecznie zdobyte podczas rekonkwisty przez wojska chrześcijańskie. Z kolei wojska angielskie i holenderskie zajęły Gibraltar w czasie wojny o sukcesję hiszpańską w 1704 roku. Potem, na mocy traktatu pokojowego w Utrechcie w 1713 roku, Gibraltar został przekazany Wielkiej Brytanii „na wieczność”. Mieszkańcy Gibraltaru dwukrotnie odrzuci-

li w referendach z 1967 i 2002 roku możliwość przejścia terytorium pod hiszpańską jurysdykcję. W 2006 roku Gibraltar otrzymał nową konstytucję, rozszerzającą autonomię wewnętrzną. W praktyce wygląda to tak, że do Gibraltaru dojeżdża się z hiszpańskiej Andaluzji. Skałę widać z daleka.

Im bliżej do niej, tym zabudowa staje się gęstsza. W pewnym miejscu samochody musza się zatrzymać, bo na drodze znajduje się granica, na której trzeba przejść kontrolę paszportową. Po okazaniu dokumentów można poruszać się dalej. Zwykle busami lub taksówkami, które czekają tu na turystów. Jest jeszcze kolejka linowa (Cable Car). Można nią wjechać z głównej ulicy miasta (Main Street) aż na wierzchołek Skały Gibraltarskiej (426 m n.p.m.). Górna stacja nazywa się Apes Den. Gibraltar ma niewątpliwie swoje atrakcje. Są nimi: bliskość Afryki (w pogodne dni ze skały widać jej brzegi), zabytki: Katedrę Najświętszej Maryi Panny Królowej z 1462 roku, ma też okazały meczet, zamek Moorish Castle wybudowany w 711 roku.

Grand Casemates Square jest jednym z dwóch głównych (wraz z John Mackintosh Square) placów na Gibralta-

PODRÓŻE rze. Centrum turystycznym jest Main Street oraz okoliczne place i ulice. Ma też plażę nad zatoką Catalan Bay po wschodniej stronie. Zachodnia część jest zamieszkana przez większość populacji miasta. W północno-zachodniej części znajduje się marina i przystań promowa. Atrakcją są także małpy, które tylko tu żyją na wolności w całej Europie. Są to makaki berberyjskie, a konkretnie jest ich 6 rodzin, w sumie ok. 260 sztuk. Brytyjczycy bardzo o nie dbają, bo według legendy Gibraltar ma być brytyjski dopóty, dopóki będą na nim żyć małpy. Skałę przecina ogromna sieć tuneli, które budowano kiedyś w celach obronnych. Przetrwały do dziś i są pewną atrakcją tego miejsca. Za największą

Ulice Gibraltaru pełne są tubylców a zwłaszcza licznych turystów

SKALE

Małpy są niejako symbolem Gibraltaru

Pomnik upamiętniający katastrofę samolotu z gen. W. Sikorskim na pokładzie

atrakcję uważam jednak przepiękną jaskinię Świętego Michała (obok drugiej zwanej Gorhams Cace), pełną stalagmitów i stalaktytów.

Ludność Gibraltaru jest mieszanką rasową i kulturową. W 1704 roku, po zajęciu Gibraltaru przez Brytyjczyków, prawie cała hiszpańska ludność opuściła jego terytorium i założyła miasto San Roque. Dziś językiem urzędowym jest angielski, ale ludność używa także hiszpańskiego i kilku innych języków. Walutą obiegową jest funt gibraltarski emitowany przez rząd Gibraltaru, ale większość placówek handlowych przyjmuje także euro.

To wszystko też może być pewnego rodzaju atrakcją turystyczną, ale Gibraltar ma też wiele wad.

Nie ma własnych źródeł. Większość

wody spożywanej w mieście pochodzi z odsalania wody morskiej. Na ulicach wszędzie jest ciasno od tłumu turystów. Pogoda zwykle jest kiepska, niebo najczęściej bywa zachmurzone. W sumie, żyć jest tu raczej ciężko, jak w enklawie odgrodzonej od reszty świata. Nic więc dziwnego, że w mieście są aż 3 szpitale psychiatryczne.

Dla nas Polaków jest tu jeszcze jedno traumatyczne miejsce. To właśnie tu 4 lipca 1943 r. w katastrofie lotniczej zginął nasz premier i naczelny wódz gen. Władysław Sikorski.

W sumie Gibraltar warty jest zobaczenia, warta jest tego zwłaszcza jaskinia św. Michała, ale ja nie chciałbym mieszkać tu na stałe.

Tekst i zdjęcia: Krzysztof Stankiewicz AL

23