PRZEGLĄD SPRZĘTU I APARATURY cej urządzeń automatyki w wersji opcjonalnej spełnia takie kryterium, jednak cały czas jest to niewielka część całego rynku automatyki. Oczywiście, jak nietrudno się domyślić, identyczne pod względem funkcjonalnym urządzenia w wersji standardowej i w wykonaniu przeciwwybuchowym, różnią się od siebie ceną zakupu, w związku z wyższym kosztem wykonania. Enkodery, które mają odpowiednie atesty i mogą pracować w strefach zagrożonych wybuchem można znaleźć w ofercie takich firm jak Positial Fraba oraz Pepperl+Fuchs. W portfolio pierwszej z nich znajdują się absolutne enkodery jedno- i wieloobrotowe. Dostępna rozdzielczość maksymalna tych urządzeń to 16 bitów i dodatkowo 14 bitów na liczbę obrotów. W zależności od modelu, omawiane urządzenia mają ognioszczelną obudowę zbudowaną z aluminium lub stali nierdzewnej. Enkodery w wersji przeciwwybuchowej firmy Positial Fraba mogą współpracować z różnorodnymi interfejsami komunikacyjnymi takimi jak: CANopen, DeviceNet, Profibus, Profinet, SSI. Pepperl+Fuchs w swoim portfolio ma enkodery zgodne z dyrektywami ATEX w wersji absolutnej wieloobrotowej AVM78E. Mają one takie same parametry związane z rozdzielczością i obudową jak urządzenia omawiane wyżej. Przykładowymi inklinometrami, które występują opcjonalnie w wykonaniu przeciwwybuchowym, są wspominane już wcześniej urządze-
nia z serii Q20L60 firmy Turck. Na rynku automatyki można również spotkać czujniki bezkontaktowe w wersjach przeciwwybuchowych. Inną cechą urządzeń do pomiaru pozycji i przemieszczenia, która może okazać się użyteczna w wybranych aplikacjach, jest możliwość pracy z użyciem odpowiedniego interfejsu komunikacyjnego. W tabeli dotyczącej enkoderów można zauważyć związaną z tym zagadnieniem rubrykę. Wymieniono w niej odpowiednie interfejsy, dzięki którym urządzenia mogą komunikować się z resztą układu czy systemu automatyki. Również w treści artykułu akcentowano możliwości omawianych urządzeń w zakresie obsługiwanych typów komunikacji. Oprócz wcześniej wspomnianych interfejsów i urządzeń do pomiaru pozycji, warto zwrócić uwagę na jeszcze kilka przykładów. Pierwszym z nich jest wieloobrotowy enkoder absolutny z serii OCE-EC00B firmy Positial Fraba z intensywnie rozwijającym się interfejsem EtherCAT. Enkoder cechuje szesnastobitowa rozdzielczość i liczba obrotów zakodowana na 14 bitach. Co ciekawe – urządzenie jest dostępne w wersji przeciwwybuchowej. Kolejny – to jednoobrotowy enkoder absolutny HS58 EP znajdujący się w ofercie firmy Eldar z interfejsem Ethernet/IP. W ten sam interfejs zaopatrzony jest produkt firmy Rockwell Automation – absolutny, wieloobrotowy enkoder 842E. Cechami
tego urządzenia są wykonanie w stopniu ochrony IP67 oraz rozdzielczość na jeden obrót wynosząca 18 bitów.
Złoty środek Na podstawie różnorodności i mnogości urządzeń do pomiaru pozycji i przemieszczenia dostępnych na rynku, można wysnuć wniosek, że tego typu urządzenia są powszechnie używane w zadaniach związanych z automatyzacją i robotyzacją. Układy działające w pętli zamkniętej wymagają elementów pomiarowych, które zbierają informacje konieczne do odpowiedniego wysterowania układu. Kryteria, którymi należy kierować się podczas doboru odpowiednich urządzeń do pomiaru pozycji i przemieszczenia, są uzależnione od wymagań danej aplikacji. Na wybór konkretnego elementu pomiarowego mają wpływ: zastosowane rozwiązania konstrukcyjne, pełniona funkcja, warunki środowiskowe, wymogi dokładności. Czasami może się okazać, że prosty czujnik wystarczy, aby spełnić założenia danego projektu, a zastosowanie bardziej skomplikowanego elementu, nie wprowadzi nic nowego do aplikacji, a tylko niepotrzebnie zwiększy się koszt realizacji całego przedsięwzięcia. Odpowiedni dobór urządzenia pomiarowego wpływa na pomyślność realizacji danej aplikacji. Agnieszka Staniszewska ! !- . O /
R E K L A M A
56
AUTOMATYKA