proposamen tematikoa 2013 KULTURAREKIN ZITA 2013. urtea ekimen kulturalez, ospakizunez eta mendeurrenez josita dator munduko bost kontinentetan. Guztiak aipatzea ezinezkoa denez, aukeraketa bat baino ez da honako hau, ekimenen gertutasuna aukeraketarako irizpide nagusitzat hartuz. Hala ere, bada salbuespenik: Bagdad, kasu. Iragana atzean utzi eta arabiar kulturaren hiriburu izango da 2013an Irakeko hiriburua.
Bagdad (Irak) Arabiar munduaren hiriburu
Sadam Huseinen estatua zegoen lekuan, Bagdad hiriaren iragan oparoa gogora ekarriko duen monumentua ezarri da hiriaren erdigunean. Era honetara adierazi nahi da Bagdad arabiar kulturaren hiriburu izango dela 2013an. Abas Gharib artista gazte irakiarrak eginiko monumentuak idazketaren eta mesopotamiar, sumertar eta babiloniar zibilizazioen sorrera gogoratzen duen brontzezko kartel bat erakusten du. Gainera, monumentuaren inguruan lorategia eta urmaela ezarriko dira aurki. Ekimen kulturalen arduradunek handitasun eta ugaritasunaren alde egin dute; izan ere, 19 estatua, monumentu eta memorial ezarriko dira hiriko hainbat gunetan, denak ere kultura irakiarrean desagertu diren figurak omentzeko: Kamel Shiaa idazlea, Nazek Al Malaika poeta, Ali al Wardi intelektuala, etab. Era berean, opera, antzokiak eta kontzertu aretoak eraikiko dira aurten Bagdaden.
Marseilla (Estatu frantziarra) Korsice (Eslovakia)
getatik gertu dagoen Kosiceren kasuan, berriz, bere urteko programazioan arte, zine, musika eta artisautza jaialdiak dira nabarmentzekoak. Hiriko eraikinen artean, gaztelua eta anfiteatroa dira nabarmentzekoak.
Alemania Wagner eta Grimm anaiak
Alemaniako hiri askotan (eta munduko beste zenbaitzuetan) ospatuko da aurten Richard Wagner konposatzailearen jaiotzaren 200. urteurrena. Ibilbide gidatuak, ikuskizunak, kontzertuak, erakusketak eta beste 100 ekimenetik gora antolatu dira han eta hemen. Baina, guztien artean pisu handia hartuko du Leipzig hiriak, hots Wagneren jaioterriak, baita Bayreuth hiriak ere, bere konposizio gehienak bertan egin baitzituen. Era berean, 200 urte beteko dira aurten Grimm anaien ipuinak kaleratu zirenetik, eta horren harira hainbat ospakizun izango dira Alemaniako hainbat hiritan: Kassel, Berlin, Hanau, Steinau‌
Italia Giuseppe Verdi
Italia osoan ospatuko da herrialde honek eman duen musikari handi baten jaiotzaren urteurrena; izan ere, 2013an 200 urte beteko dira Guiseppe Verdi jaio zenetik. Antzoki handi guztiek eskainiko dituzten opera emanaldiez gain, Milan, Verona, Erroma, Florentzia eta Napoli hirietan programazio interesgarriak antolatu dituzte Verdi oroitu eta omentzeko.
Hori guztia gutxi balitz, Van Gogh Museoaren 40. urteurrena, Concertgebouw-ren eta Royal Concertgebouw Orkestaren 125. urteurrena eta Artis Royal Zooaren 175. urteurrena ere ospatuko dira aurten Amsterdamen.
Norvegia
Kultur hiriburuak
Amsterdam (Herbehereak)
Edvar Munch
Aurten, Marseilla eta Kosice izango dira kulturaren hiriburu. Marseillan, 400 ekimen artistiko eta kultural egingo dira urte osoan zehar; hala, bere eguneroko itxura eta profila aldatzeaz gain, Proventza eskualdean duen pisua eta presentzia areagotuko du hiriak. Europa erdialdean eta Hungaria, Polonia eta Ukrainako mu-
Ubideen urtebetetzea
2013 honetan, Norvegiak eman duen artista ezagunenetako baten jaiotza ere oroituko da: Edvar Munch “Garrasia� lan ezagunaren egilearena, hain zuzen. Oslo izango da margolari honen inguruan egingo diren ekimen gehienen erdigune, bertan baitaude artista honen lan gehienak biltzen dituzten bi museoak. Ekaina-
54
Gizateriaren Ondare izendapenaren jabe diren Amsterdameko ubide mitikoek 400 urte beteko dituzte aurten. Horrez gain, Rijksmuseum entzutetsuak ateak irekiko ditu berriro, hamaika urte iraun duten eraberritze lanen ostean, bere distira berreskuratu baitu berriro museoak.