Utenfor eller innenfor?

bossdunken

Uten tittel Utenfor eller innenfor?

En annen som har erfart hvordan det er å begynne på nytt i en ny kultur, er Mona Ibrahim Ahmed (født 1992). Familien hennes er fra Somalia, men måtte flykte på grunn av borgerkrigen i landet. Da hun kom til Bergen som 16-åring, var det mye som var annerledes. Det var ubegrenset med vann i springen, strømmen ble aldri slått av, og hun hadde en seng å sove i. Samtidig begynte arbeidet med å finne ut hvem hun skulle være i det nye landet. Skulle hun følge forventningene fra det somaliske miljøet, eller skulle hun begynne å kle seg og oppføre seg som norske ungdommer? I utdraget nedenfor forteller hun om hvordan det gikk da hun bestemte seg for å ta av seg hijaben.

På veg til skolen ein dag reiv eg av meg hijaben like utanfor huset vårt og kasta den i bossdunken. Eg gjekk nedover gata, men tverrsnudde, plukka den ut att og tok den på. Kvar månad fekk eg barnebidraget som var berekna på meg. Dei pengane skulle rekke til alt; busskort og ting eg trong. Eg sparte mine eigne klede. Ein dag gjekk eg inn på Cubus, tok med meg skinny jeans, T-skjorte og genser inn i prøverommet. Då eg gjekk derfrå, låg hijaben att. Eg var livredd då eg gjekk heim. Sidan den dagen var aldri forholdet til familien min det same. Eg blei aldri meir som dei. Gradvis var det byrja å gå opp for meg at Noreg er eit land der eg kan klare meg sjølv, utan familien. Men har ein vakse opp med eit sterkt vi, veit ein at ein aldri kan ta eit oppgjer. Med det same ein er utafor vikjensla, er ein heilt åleine. Ein er ingen. For ein blir kutta ut or liva til dei andre, ikkje berre frå familien, men frå heile samfunnet ein er ein del av. At eg hadde tatt av meg hijaben, var ikkje noko som berre vedgjekk Vurderingseksemplar familien min, det var ei sak for heile det somaliske miljøet. Mor mi var Kva skal dei andre tenkje? Dei norske kan ikkje vere familien din, dei kan ikkje vere venene dine. Alle kjem til å hate deg. Du vil bli isolert og Eg tenkte at ho berre var opptatt av dei andre og ville rope til «Somaliarar kjem aldri til å ha tillit til deg.» Ti år seinare merkar eg meg, slutta å helse på meg den dagen eg tok av hijaben for godt.

Det siste året har eg undervist vaksne somaliarar i eit introduksjonskurs i vinter- og sommarferien. Dei viser det ikkje med andletet, men kroppsspråket deira fortel meg at dei ikkje bryr seg med meg. Eg sit rett ved sida av dei, dei ser på andletet mitt at eg er somalisk, men dei snakkar ikkje til meg. Når eg snakkar med dei, måler dei meg med auga. Straks vi kjem inn på eit tema til debatt, somaliar, du føler ikkje som vi føler.» Dei tar meg ut av vi-et og plasserer meg på utsida. Mona Ibrahim Ahmed og Hilde Sandvik, Brev til Noreg, 2018 «When in Rome, do as the Romans do» er et engelsk ordtak. I det ligger det en oppfordring om at den som kommer til et fremmed sted, bør tilpasse levemåten sin til det nye stedets skikker. Mona Ibrahim Ahmed viser oss at det er lettere sagt enn gjort, og at tilpasningen kan ha sin pris. Da hun tok av seg hijaben, ble det Vurderingseksemplar