Arangoitikaria 2021 martxoa (1.alea)

arangoitikaria ARANGOITI IKASTOLAKO ALDIZKARI DIGITALA

EGILEAK: 1.ZIKLOKO GELA

1.ZNBK. 2021 MARTXOA

03 Ipuinak.

07 Albistea. "Gure herria ezagutzen" 09 Errezeta. Bizkotxoa eta Anana betea.

11 Euskal Herriko animaliak. Untxia eta Azkonarra.

13 Zientzia. Esperimentuak urarekin.

16 Komikia.

19 Liburuartean. Galdu dena azaldu dadila.

20 Kantuartean. Hitzeman (Zetak).

21 Aho-korapiloa. Arraketa marraketa.

22 Asmakizunak. Hiria.

23 Denborapasa. Hizki zopa.

24 Argazkiak

arangoitikaria

/3

ipuina

TIRANOSAURO REX ASIER BALDA ARMENDARIZ

Bazen behin dinosauro handi bat.

Tiranosauro Rex deitzen zen eta lagun asko zituen. Bere lagun hoberena Poko deitzen zen.

Egun batean dinosauro gaizto batek erasotu zituen. Denak korrika egiten hasi ziren eta denak hil ziren 2 izan ezik.

Poko eta Tiranosauro Rex salbatu ziren eta, orduan, joan ziren beste leku batera bizitzera eta hor ongi bizi izan ziren betirako.

arangoitikaria

/4

ipuina

ERRALDOIARI LAPURTZEN IBAI GARCIA REDIN

Bazen behin katutxo bat. Herrian erraldoi lapur bat zegoen. Orduan katuak erraldoia harrapatu zuen.

Bere etxean sartu eta janaria lapurtu zion. Janaria oso handia zenez, ez zuen gehiago goserik pasa.

Katua erregeari esan zion erraldoia harrapatu zuela eta horrela guztiak ongi bizi ziren.

arangoitikaria

/5

ipuina

ANEK ARAZO BAT DAUKA KATIXA VALENCIA ONGAY

Bazen behin Ane izeneko neska bat.

Bere amak oso gaizki tratatzen zion.

Bere lagunak proposatu zion ea nahi zuen berarekin gimnasiara joan, eta berak noski erantzun zioan baietz.

Berak espagata airean egiten ikasi zuen. Hurrengo egunean espagata egiterakoan hanka bihurritu zuen eta bihar ikuskizuna zen, orduan medikuarengana eraman zuten.

Azkenean, ikuskizuna atzeratu zen, denak poz-pozik zeuden zeren Anek agian ikuskizuna egin ahal zuen.

Egun horretan pertsona guztiak etorri ziren. Anek salto espagata egin zuen eta denei gustatu zitzaien Anek egin zuena denen aurrean.

Katu, katu, katu, ipuina bukatu.

arangoitikaria

/6

ipuina

URTXINTXAREN BIDAIA IZARO PRIMO AIZPURUA

Bazen behin urtxintxa bat beti lanean zegoela.

Urtxintza

erregina

deitzen

zioten,

31

urte

zituen eta bere gurasoak hil egin ziren.

Urtxintxa

korrika

batean

alde

egin

zuen

basorantz. Basoan galduta zentitzen zen eta gaua

iristear

zegoen.

Kobazulo

bat

aurkitu

zuen eta barruan sartu zen gaua pasatzera.

Hurrengo egunean janari bila hasi zen. Egun guztia

pasa

kobazuloan

zuen sartu

gaua

zen

lo

iritzi egitera.

arte

eta

Hurrengo

egunean altxatu zen egun batean negua iritzi zen arte. Urtxintxa oraindik janaririk ez zeukan.

Hotzez dardaka hasi zen.

Negu guztia itxaron behar zuen udaberria iritxi arte. Saiatu egin zen baina alferrik. Zulotxo bat aurkitu zuen. Zulo horretan bederatzi sagar aurkitu

zituen.

Baina

ez

zen

nahikoa.

Zulotxoaren ondoan lau olibo zeuden, baina ez zen nahikoa.

Azkenean,

udaberria

iritsi

zen.

Eta

bere

etxearen bidea aurkitu zuen. Etxeruntz zegoela ehiztariak etortzen ari ziren eta bera galduta zegoen.

Bat-batean Irunberriko arroia ikusi zuen, eta bazekien

non

zegoen.

Bere

lagunak

zioten eta lortu zuen bere etxea aurkitzea.

deitu

arangoitikaria

/7

albistea

IRTEERA 1. ZIKLOKO IKASLEAK

"GURE HERRIA EZAGUTZEN" 1.zikloko gela herriari bisita bat egiten egon ZEN martxoaren 3an.

IRUNBERRI HERRIAREN INGURUKO PROIEKTUA EGITEN ARI DIRA, ETA HORRETARAKO HERRIAREN BAZTER GUZTIAK IKUSTERA ABIATU DIRA.

Taldea Arangoiti

Kale guztiak ikusi

Ikastolatik atera zen eta

zituzten, planoan

herria ikustera joan ziren

markatutako

oinez.

ibilbidea segituz.

Irteera horretan aukera

"Dendetako langileak

izan zuten gelako guztien

lanean ikusi genituen

etxetik pasatzeko. "Gure

eta agurtu genituen,

etxeak kanpotik ikusi

eta gero frontoian

genituen eta batzuetan

egon ginen jolasten.

barruan zeudenak guri

Frontoi guztia

kaixo esatera atera ziren.

guretzako genuen!"

"Gehien gustatu zitzaiguna ikastola zaharra ikustea izan zen, gainera aurretik eta atzetik ikusi genuen".

arangoitikaria

/8

albistea

IRTEERA ORAIN HERRIKO MAKETA BAT EGITEN ARI DIRA, IKUSITAKO GUZTIA IRUDIKATUZ.

"Maketa egiteko lehenengo paper handi batean genuen.

Irunberriko Gure

planoa

etxeak

margotu

plastilinarekin

egin genituen eta bakoitza bere lekuan kokatu".

Gainera,

bere

herriko

txokorik

gogokoenak ere jarri dituzte: frontoia, plaza, dendak... "Oso gustura egon gara lanean eta oso polita geratu da".

ARANGOITIKARIA

/9

BIZKOTXOA

errezeta osasuntsua ASIER BALDA ARMENDARIZ

OSAGAIAK: 3 arrautz.

3 edalontzi irin.

Edalontzi 1 azukre.

Edalontzi eta erdi esne.

Edalontzi bat olio.

Royal legamia sobre bat.

Kakao hutsa.

NOLA EGIN: 1. Arrautzak apurtu eta katilu handi batean nahastu.

2. Irina eta azukrea gehitu eta nahastu.

3. Esnea eta olioa bota eta fuerte-fuerte nahastu.

4. Legamia gehitu eta geratzen zaigun masa bitan banatu.

5. Parte bati kakao beltza bota eta ongi nahastu.

6. Molde batean kakaorik gabeko masa pixka bat bota, eta gainean kakaoa duen masa pixka bat. Kapak egiten joan masa guztia bukatu arte.

7. Labea 180

º

berotu eta moldea satu

bizkotxoa eginda egon arte.

ON EGIN!

ARANGOITIKARIA

ANANA BETEA

/ 10

errezeta osasuntsua EKI GOÑI GOTA

OSAGAIAK: Anana bat.

Mahats sorta bat.

Granada bat.

Masustak.

Laranja bat.

Udare bat.

NOLA EGIN: 1. Ananaren goiko partea moztu.

2. Anana hustu eta zatitan moztu.

3. Udarea zuritu eta moztu.

4. Granada zuritu.

5. Masustak garbitu.

6. Mahatsak zuritu.

7. Laranjarekin zukua egin.

8. Fruta guztia nahastu eta zukua bota.

9. Dena hustu dugun ananaren barruan bota.

ARANGOITIKARIA

/ 11

Euskal Herriko animaliak

UNTXIA

IZARO PRIMO AIZPURUA MAIALEN ZARRANZ DOMEÑO

UNTXIA, LAPINA edo konejua EUSKAL HERRIAN AURKITU AHAL DUGUN ANIMALIA BAT DA.

80 espezie baino gehiago daude eta mundu osotik bizi den animalia da.

Ugaztun

karraskariak

antzekoak

baino

hura

NONDIK DATOZ?

Europatik mundu osora

dira, baino

erbiaren txikiagoak.

Berrogeita hamar zentimetro neurtzen dute eta bi kilo eta erdi pisatu.

zabaldu dira. Munduko animalia inbaditzaile kaltegarrienetarikoa da.

NOLA ELIKATZEN DA?

Batez ere gauean jaten du.

GRISAK DIRA ETA SABELA ETA HANKAK ZURIAK DITUZTE. BUZTAN MOTZA ETA BEGI ETA BELARRI HANDIAK DITUZTE. Aurreko hortzak oso handiak dituzte eta beraien kaka jaten dute.

Belarjalea da: belarra, zuhaitz azalak, sustraiak eta haziak, adibidez.

NON BIZI DA?

Taldean bizi ohi dira eta lurrean egindako zuloetan gordetzen da.

ARANGOITIKARIA

/ 12

Euskal Herriko animaliak

AZKONARRA

ASIER BALDA ARMENDARIZ

azkonarra EUSKAL HERRIAN AURKITU AHAL DUGUN ANIMALIA BAT DA.

Ez dakigu Euskal herrian zenbat daude baina suposatzen da asko daudela.

NONDIK DATOZ?

Europatik

Azkonarra gorputz sendoa dauka, zabala eta luzea. Hanka oso motzak eta indartsuak ditu

mundu

osora

zabaldu dira.

NOLA ELIKATZEN DIRA?

zulatzeko erabiltzen dituen azkazal luzeekin.

Orojaleak

Burua triangeluarra da, motza eta begiak txikiak ditu

muturra

luzea

eta

oso

gihartsua

da,

arakatzeko erabiltzen du.

Kolore grisa du eta bere aurpegia zeharkatzen dituzte bi marra beltzek. Bere ilea oso suabea eta elastikoa da eta pintzelak, bizarra mozteko brotxak eta eskuilak egiteko erabiltzen da.

dira,

intsektuez

elikatzen dira, batez ere erleak eta eztia. Ugaztunak, narrasti txikiak,

artoa,

frutak

eta

landareak ere jaten ditu.

NON BIZI DA?

Normalean

bere

basoetan egiten dituzte.

etxeak

ARANGOITIKARIA

/ 13

ZERGATIK BEROAK MUGITZEN DU URA?

Esperimentua IRUNE KHANH MACHÍN UXUE GARCÍA ALZUETA KATIXA VALENCIA ONGAY

MATERIALA: Ontzi bat gardena.

Edalontzi bat txikia tapoiarekin.

Tinta.

Ura.

PAUSUAK: 1. Bete ontzia ur hotzarekin.

2. Bota tinta tanta batzuk ontzian bete ur beroarekin, kontuz ez erre gero tapoia ixten.

3. Sartu ontzi txikia hadiaren barruan eta tapoia kendu.

ZER GERTATZEN DA? Tinta ontzitik ateratzen da eta goraino igotzen

da.

Denbora

bat

pasatzen

denean beste urarekin nahasten da.

ZERGATIK? Ur

beroa

arinagoa

delako

eta

ur

hotzaren gainean flotatzen du. Beroa galtzen duenean jaisten da eta beste urarekin nahasten da.

ARANGOITIKARIA

/ 14

ZEREN ARABERA FLOTATZEN DU OBJEKTU BATEK?

Esperimentua LUAR ITURBIDE CATALAN

MATERIALA: Plastilina Tapa Ontzia Ura

PAUSUAK: 1. Kuboa urez bete 2. Eman pastilinari itsasontzi forma eta uretara bota.

3. Egin pilota bat itsasontziarekin eta urara bota.

ZER GERTATZEN DA?

ZERGATIK?

Itsasontzia flotatzen da eta pilota

Itsasontzia pilota baino zabalagoa delako

hondoratzen da.

eta bere pisua baino ur gehiago eraman dezake forma horrekin.

ARANGOITIKARIA

KOLOREEN ESPERIMENTUA

/ 15

Esperimentua IZARO PRIMO AIZPURUA MAIALEN ZARRANZ DOMEÑO

MATERIALA: 3 edalontzi Sukaldeko papera Pintzelak Akuarelak Ura

PAUSUAK: 1. 3 edalontziak urez bete .

2. Pintzelarekin 3 kolore hartu eta edalontzira bota.

3. Papera hartu eta 3 txurro egin.

4. 3 edo 5 minutu itxaron.

ZER GERTATZEN DA? Paperak ura eta bere kolorea xurgatzen du eta erdian bi kolore elkartzen dira, kolore berri bat eginez.

ARANGOITIKARIA

BIZKOTXO ERREA

/ 16

Komikia KATIXA VALENCIA ONGAY IRUNE KHANH MACHÍN

ARANGOITIKARIA

ESKOLA URAREN AZPIAN

/ 17

Komikia AMETS OSINAGA CLARIANA

ARANGOITIKARIA

BELDUR NAIZ

/ 18

Komikia IZARO PRIMO AIZPURUA

lh 1.zikloko ikasleak

/ 19

GALDU DENA AZALDU DADILA

literatura gomendioa

Eskutik ondo heldu eta adi egoteko esan dieten arren, hirian desagertu dira Olaiaren ama, Ekhiren aita, Lukaren amonak eta Miaren osaba. A zer despistatu-kuadrilla!

Eta orain zer? Nondik hasi bila?

GARAZI KAMIO

Garazi Kamio Anduaga Andoaineko euskal idazlea da.

Ikus-entzunezko komunikazioan lizentziaduna da, eta irakasletzan diplomaduna. Egun, Andoaingo Ikastolako irakasle da. 2011 urteko Igartza saria irabazi zuen Beste norbaiten zapatak liburuarekin.

JULEN RIBAS

Julen Ribas Sasian ilustratzaile, marrazkigile eta komikigile gipuzkoarra da. Bartzelonan arte-grafikoko ikasketak burutu ondoren, freelance gisa lan egiten du.

Bereziki Euskal Herrian aurkitu daitezke bere lanak eta Xabiroi aldizkariko kolaboratzailea da..

lh 1.zikloko ikasleak

HITZEMAN (Zetak)

/ 20

kantuartean

Hilabete honetan KANTUARTEAN ikastolako musika blogetik abesti hau gomendatu nahi dizugu, guri asko gustatzen zaigulako.

Garestia da muxu bat orain Gorde bagenitu Dohan zirenean Orain maite zaitut gehiagotan Elkarri esatea Normala izango dela Hitzeman Del cim del riu es sent que creix A poc a poc la pluja Si ens enganxa pujant contracorrent Ja ens ho farem Del plor de tantes ànimes Que s'han sentit perdudes Creix la llum del fons I esquerda el cel Ei, Hitzeman Uoooooh Momentu hau Betiko oroitzea Uoooooh En la nostàlgia del record Hi ha un demà Hi haurà sort Hitzeman Urrun orain zure besarkadak Elkarrekin geundenean Enituen gorde Som a temps d'escoltar La remor de dins Sempre corrents es va fent fosc I no es veu el camí Hitzeman!

Udaberri bat berria benetan Euriak!

Idatzi du zeruan Hitzeman!

La primavera dels teus ulls a l'infinit Si et tremolen els genolls És que ets aquí Oooooh Hitzeman Uoooooh Momentu hau Betiko oroitzea Uoooooh En la nostàlgia del record Hi ha un demà Hi haurà sort Hitzeman Uoooooh Momentu hau Betiko oroitzea Uoooooh En la nostàlgia del record Hi ha un demà Hi haurà sort Hitzeman

lh 1.zikloko ikasleak

/ 21

ARRAKETA MARRAKETA

aho-korapiloa

Gai zara aho-korapilo hau esateko mingaina korapilatu gabe?

ARRAKETA, MARRAKETA KITARRA KARRAKETA BOTIKAKO ALABA SUDURRA ERRETA. ARRAKETA, MARRAKETA KITARRA KIRRIKITIN BOTIKAKO ALABAK SUDURREAN DAUKA MIN. AMAK EGIN DIO UKENDU, HAREXEK MINA KENDU. AITAK BOTIKA EGIN DU, ETA SUDURRA LEUNDU.

ARANGOITIKARIA

/ 22

ia Futbol-zela

itu, d e olor k eta u u r t i i d H gel n i ili. k b e i t a n i b eek t s e b da? r e Z oa afor Sem

Lurrean dagoen animalia zuria eta beltza errepidea gurutzatzeko.

Ezetz asmatu!

Jolasteko dago eta bertako paretak kolpe asko izate n ditu. Ezetz asm atu!

erdian n e r ia r r e H kioskoa dago eta dauka. r den? e z u iz k a Bad

Herri bat da baina ez dago etx erik. Han bizi diren ak ezin dute tele fonoa ha rtu.

Zein leku da?

Hilerria

baina Belarra dauka ezta ez da belardia lorategia.

Zer da?

IBAI GARCIA REDIN UXUE GARCIA ALZUETA AFRICA REDIN RUIZ MAIDER DEL CASTILLO BURGUETE

Plaza

Gaia: Hiria

asmakizunak

Frontoia

ASMAZAK ASMAZAN

Zebra-bidea

ARANGOITIKARIA

HIZKI-ZOPA

/ 23

denborapasa IRUNE KHANH MACHIN

ARANGOITIKARIA

/ 24

argazki-albuma

ARANGOITIKARIA

/ 25

argazki-albuma