COLUMN
hoop-centrum In jeruzalem
Tekst: Awraham Soetendorp Foto: Lotte Bronsgeest
De wervelende Bar Mitswa-viering bij de muur wordt gevolgd door de verscheurende confrontatie met Yad Vashem. Daar bij het Pad der Rechtvaardigen die hun leven in de waagschaal hebben gesteld, soms gegeven, kan ik stamelend mijn woorden delen: ‘Omdat ik ben geweest waar ik ben geweest en jij nu bent waar jij nu bent, kan ik nooit helemaal zijn waar jij nu bent, en jij nooit helemaal zijn waar ik ben geweest. Maar we kunnen elkaar het verhaal vertellen en dat zal voldoende zijn.’ Later beleven we in Tiberias de sabbat. Zondag, op het meer van Kinneret, hebben we een bezinningsmoment dat verder gaat dan alleen in respect aanwezig zijn bij het gebed van de ander. We kunnen ons laven aan de mystiek van de helende stad Tsefat en uren later aan de hoorbare stilte van de grotten van Qumran. Daar is de woestijn niet het volstrekte einde, maar als een leegte die de belofte herbergt van een nieuw begin. Onze wegen scheidden zich even. Zij bezochten scholen in Bethlehem en ik voerde gesprekken met leden van het Elijah-instituut over een driest plan om een Hoop-centrum in Jeruzalem te creëren waar vertegenwoordigers van religies elkaar waarachtig zullen kunnen ontmoeten. Toen wij weer samen waren, vermengden zich onze verhalen van wanhoop en hoop. De muur die ontegenzeggelijk meer veiligheid
Zojuist ben ik teruggekeerd van een reis naar Israël, georganiseerd door de Besturenraad. Ik ervaar het als een waarachtige zegen om, nu voor de derde keer, met directeuren van scholen en onderwijsinstellingen het land te bezoeken dat, naar een gedicht van Yehoeda Amichai, ‘verdeeld is in wijken van her inneringen en districten van hoop.’ De dialoog tussen jodendom, christendom en islam, die essentieel deel uitmaakt van mijn leven, verdiept zich in deze gezamenlijke pelgrimstocht.
biedt, maar het zicht op vreedzaam naast elkaar wonen belemmert. Hoe kunnen Israëliërs en Palestijnen er eindelijk voor zorg dragen dat een droom beide verbindt? De volgende dag ontdekten wij wezenlijke elementen van het antwoord in de Bialik-school in Tel Aviv. Duizend leerlingen uit vijftig landen, van Ivoorkust en Soedan tot Turkije, met de sporen van de vlucht nog in hart en hoofd, ontworteld, onzeker, vonden hier hun haven. Met vereende krachten werden verblijfsvergunningen verworven en levensvoorwaarden geschapen. Het lukt niet altijd, maar gelukkig vaak wel. Een leger vrijwilligers staat daar borg voor. De warmte, de vriendschap, de muziek, de vonk van levenskracht in hun ogen. Zij leerden weer dromen. Perspectief ontkiemt in een klaslokaal, waar doorleefde kennis wordt overgedragen door leraren aan leerlingen die om elkaar geven. Het vredesproces mag dan weer in een impasse zijn geraakt, blijf geloven in het vermogen van menschen aan beide kanten van de demarcatielijnen om bruggen naar elkaar te bouwen. En het Hoop-centrum zal in Jeruzalem verrijzen, naast de molen waar in de woorden van erdergenoemde Yehoeda Amichai het brood van de vrede zal worden gemaakt.
7