populair-wetenschappelijk tijdschrift Amsterdam UMC
gezichtspunt
VACCINATIES Berber Kapitein is kinderarts-intensivist en medisch bioloog bij Amsterdam UMC Foto: Mark Horn
M
ijn oog viel op een krantenbericht. Het ging over een Deense onderzoeksgroep die een jaar geleden, opnieuw, had aangetoond dat er geen verband is tussen de vaccinatie tegen de bof, mazelen en rodehond (BMR) en autisme bij kinderen. Dit hadden ze eerder ook al laten zien maar er was kritiek op het onderzoek gekomen. Daarom hadden ze, deze kritiek in acht nemend, hun oorspronkelijke studie opnieuw gedaan. Omdat het resultaat zo ontzettend belangrijk is. Hiermee weerlegden ze namelijk de uitkomsten van een studie van jaren geleden, die een verband tussen de vaccinatie en autisme zou hebben aangetoond. Dat de publicatie van deze studie werd teruggetrokken wegens fraude en belangenverstrengeling, kon helaas niet voorkomen dat dit onderzoek nog steeds een van de redenen is waarom ouders hun kinderen niet willen laten vaccineren. En er twee kostbare en jarenlange studies nodig blijken om het tegendeel te bewijzen. Vaccineren is een gevoelig onderwerp. Bij ouders die hun kinderen niet willen laten inenten, variëren de oorzaken van (geloofs)overtuiging tot misinformatie of simpelweg gebrek aan informatie. Altijd gaat het om ouders die het beste voor hun kind willen, en ook om ouders die naarstig zoeken naar
de juiste informatie maar deze niet kunnen vinden. Wat ze wel vinden zijn internetpagina’s met allerhande beweringen, vele niet juist. Ook nu we de griepprik weer aangeboden krijgen, worden verschillende redenen aangedragen om die niet te halen. Hier lijkt een nieuw argument bij te komen: zelf willen beslissen, zelf de keuze maken en vooral niet gedwongen worden. Wanneer het om onze gezondheid gaat willen we uiteraard de autonomie houden, hoe moeilijk dat soms ook is in ons zorgsysteem. Maar hoe zit het met dat andere aspect van vaccineren, de groepsimmuniteit? Het beschermen van niet alleen jezelf, maar anderen? En nu wordt er reikhalzend uitgekeken naar dat ene vaccin. Een vaccin waarvan de werkzaamheid zal moeten blijken maar waarover ook veel wantrouwen bestaat. De kritische geluiden over alle vaccinaties worden nog sterker beleefd in deze tijd, en naar deze geluiden zullen we meer dan ooit moeten luisteren om de bereidheid te vergroten om ingeënt te worden. Transparantie en begrijpelijke taal over het vaccinatie-onderzoek is essentieel. Laten we hopen dat onderzoeksgroepen zich niet laten meeslepen in de race om het eerste vaccin op de markt te brengen. Zodat we later geen krantenberichten hoeven zoeken waarin staat dat het vaccin wel degelijk veilig is.
19