Generatie UU Rozanne Goedhart rondde in 2016 de Utrechtse master Strategisch Human Resource Management af. Niets bijzonders zou je zeggen. Maar een universitaire graad was alles behalve vanzelfsprekend toen de alumna jaren eerder startte op het vmbo-basis/kader. Ook Willem Koops, emeritus universiteitshoogleraar ontwikkelingspsychologie, bewandelde niet de klassieke route naar de universiteit.Wat was bepalend voor hun schoolcarrières en wat heeft hun onorthodoxe weg hen gebracht?
Van vmbo tot master, van ulo tot prof
Afwijkende wetenschappelijke carrièrepaden Voor de kleine Willem ligt het voor de hand dat hij – net als zijn vader – boer wordt. “In mijn hele familie waren geen intellectuelen te bekennen. Maar de hoofdmeester van de lagere school op het Groningse platteland zei tegen mijn vader: ‘Zorg dat die jongen geen boer wordt, daar wordt hij ongelukkig van.’ Hij vond dat ik schoolmeester moest worden. Voor hem de hoogst intellectuele positie denkbaar.” Maar Willem wil niet naar de kweekschool en doet toelatingsexamen voor de hbs. Geplaagd door verlegenheid zegt hij tijdens een mondeling onderdeel vrijwel niets en wordt afgewezen. Dus volgt toch ‘Bij de start van het de route die de onderwijzer hbo was ik nog wat voor ogen had: eerst ulo, daarna kweekschool. onzeker. Gaat mij “Die hele kweekschool dit lukken?’ vond ik niks. Ik spijbelde als een gek en speelde vooral saxofoon. Omdat ik het gênant vond tegenover mijn ouders als ik zou blijven zitten, zorgde ik wel steeds dat mijn laatste rapport bestond uit zessen.” ‘Hij had mij geraakt’
En weer is er een oplettende leraar: ‘Jij moet niet voor de klas gaan staan, want je hebt meer talenten.’ Ook een andere docent ziet iets in Willem en geeft
6
Maart 2017
hem een hoger cijfer dan waar hij recht op heeft. ‘Meneer Koops, ik geef cijfers voor wat mensen kunnen en niet voor wat mensen doen.’ “Zeer beschaamd ben ik vertrokken”, herinnert Koops zich. “Hij had mij geraakt. Want hij zei eigenlijk: je bent lamlendig. Als dit soort mensen niet op mijn pad gekomen waren, was ik nooit gaan studeren.” Precies na Willems examenjaar wordt ingevoerd dat een diploma van de kweekschool toegang geeft tot de universitaire opleiding psychologie. “Gewoon geluk”, stelt Koops vast. Bloedfanatiek
Op de weg van Rozanne Goedhart spelen geluk en welwillende docenten een beduidend minder promi nente rol. Na een zwakke cito-score belandt ze op het vmbo-basis/kader. “De leraar vond me nog onzeker en mijn ouders dachten dat het niet goed was voor mijn zelfvertrouwen als ik te hoog begon en zou afzakken.” Maar het eerste jaar gaat Rozanne bijzon der makkelijk af. “Toen werd ik bloedfanatiek en wilde in elk geval naar vmbo theoretische leerweg.” Na een jaar ‘kader/theorie’, lukt het Rozanne inder daad op te klimmen naar vmbo-tl. Met een diploma op zak, heeft ze inmiddels een nieuw doel: hbo. “Havo vond ik te breed; wéér al die vakken. Toen ben ik de versnelde mbo-opleiding communicatie