Przemiany krakowskiego Wydziału Teologicznego w minionym stuleciu P
cezji podjęli decyzje o budowie seminariów duchownych dla swoich diecezji właśnie w Krakowie. W ciągu kilku lat powstały w Krakowie gmachy Śląskiego Seminarium Duchownego – przy al. Adama Mickiewicza, i Częstochowskiego Seminarium Duchownego – pod Wawelem, w sąsiedztwie kościoła i klasztoru bernardynów. Alumni śląscy i częstochowscy zostali połączeni z alumnami krakowskimi w ramach Wydziału Teologicznego. To oznaczało, że liczba studentów Wydziału, dotąd ograniczona do alumnów Krakowskiego Seminarium Duchownego, znacząco wzrosła o alumnów z Górnego Śląska, Zagłębia Dąbrowskiego i Częstochowy. W roku akademickim 1933/1934 na Wydziale studiowało 397 kleryków. Kadra nauczycielska prezentowała wysoki poziom. Ostatnim rektorem
UJ z Wydziału Teologicznego był ksiądz prof. Konstanty Michalski, misjonarz, filozof europejskiej klasy. Na Wydziale Teologicznym pracował także najsłynniejszy historyk Kościoła w Polsce – ksiądz prof. Jan Fijałek. Podręcznik księdza prof. Macieja Sieniatyckiego z dogmatyki katolickiej był uznany za najlepszy w Polsce, a podręcznik księdza prof. Józefa Archutowskiego Wstęp szczegółowy do ksiąg świętych Starego Testamentu nie ustępował podręcznikom europejskim. Większość zajęć dydaktycznych odbywała się w Collegium Novum. Pomyślny, mimo trudności, rozwój Wydziału Teologicznego UJ przerwał wybuch drugiej wojny światowej1. 6 listopada 1939 w Collegium Novum niemieccy okupanci dokonali podstępnego aresztowania 183 pracowników nauko-
Domena publiczna
o zakończeniu okresu niewoli narodowej, w 1918 roku, w Polsce funkcjonowały dwa wydziały teologiczne: na Uniwersytecie Jagiellońskim (od 1397 roku) i na Uniwersytecie Lwowskim (od 1661 roku). Potrzeby Kościoła w Polsce doprowadziły do tego, że w krótkim czasie powstały kolejne trzy: na Uniwersytecie Warszawskim, na Uniwersytecie Stefana Batorego w Wilnie oraz na nowo utworzonym Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. Rola Wydziału Teologicznego UJ znacznie wzrosła po 1925 roku, czyli po zawarciu konkordatu i nowej organizacji Kościoła w Polsce. Kraków stał się kościelną metropolią, w skład której, obok już istniejących diecezji kieleckiej i tarnowskiej, weszły nowo powołane diecezje katowicka i częstochowska. Pierwsi biskupi obu tych die-
36
ALMA MATER nr 231–232 Wyższe Seminarium Duchowne Archidiecezji Krakowskiej