ΕΘΝΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΕΡΕΥΝΩΝ
σημαντικό πολιτικό θέμα δεν αντανακλάται μονάχα στα στατιστικά στοιχεία, αλλά και στην σχεδόν ομόφωνη αποδοχή των σχετικών διατάξεων από τα ισπανικά κόμματα, όπως και στην χαμηλή εμπλοκή των διάφορων κοινωνικών και οικονομικών φορέων στη διαδικασία λήψης των αποφάσεων (Cornelius, 1994). Εντούτοις σταδιακά, η ισπανική περιοριστική μεταναστευτική πολιτική ερχόταν σε ολοένα και μεγαλύτερη σύγκρουση με την πραγματική εικόνα της ισπανικής οικονομίας, που είχε ανάγκη από φτηνό εργατικό δυναμικό και οι τροποποιήσεις που προαναφέρθηκαν ποτέ δεν έδωσαν ουσιαστική λύση σε αυτό το πρόβλημα. Αυτή η αναντιστοιχία οδήγησε σε ένα ανώμαλο μεταναστευτικό μοντέλο με δύο βασικά χαρακτηριστικά. Το πρώτο αφορά τις αποσπασματικές προσπάθειες νομιμοποιήσεων του συνεχώς αυξανόμενου μεταναστευτικού πληθυσμού και το δεύτερο την ταυτόχρονη παροχή βραχυχρόνιων αδειών παραμονής που οδηγούσαν πολλούς αρχικά νόμιμους μετανάστες στην άτυπη οικονομία. Ο νόμος του 1985, που διήρκησε έως το 2000 όριζε πως η πρόσληψη μη Ευρωπαίων πολιτών μπορούσε να επιτραπεί μονάχα αν οι εργοδότες μπορούσαν να αποδείξουν πως για τη συγκεκριμένη θέση δεν ήταν κατάλληλος Ισπανός ή Ευρωπαίος εργάτης. Αυτή η λογική σε συνδυασμό με την ταυτόχρονη διακήρυξη του κράτους πως θα παρακολουθήσει στενά τη διαδικασία οδήγησε σε ποικίλες εργοδοτικές αντιδράσεις. Ορισμένοι εργοδότες προτίμησαν να απολύσουν τους παράνομους μετανάστες αντί να δηλώσουν τις θέσεις που αυτοί κρατούσαν. Αυτοί που δήλωσαν τις ανάλογες θέσεις των μεταναστών, δεν τους προσέλαβαν μέχρι να ολοκληρωθεί η σχετική διαδικασία. Εντούτοις, οι περισσότεροι κρατούσαν τους παράνομους μετανάστες με χαμηλότερα μεροκάματα καθόλη τη διάρκεια της διαδικασίας (Reyneri, 2001: 52). Επίσης, αυτή η κατάσταση μετέτρεπε τις ανάλογες εκτιμήσεις της αγοράς εργασίας σε ένα γραφειοκρατικό λαβύρινθο (Apap et al., 2000). Η απουσία δικαστικής παρέμβασης έδινε την ικανότητα στα τοπικά γραφεία εργασίας (κάτι σαν τα ανάλογα γραφεία του ΟΑΕΔ στην Ελλάδα) να χειρίζονται σχεδόν αποκλειστικά το μεταναστευτικό πρόβλημα. Ωστόσο, η νόμιμη εύρεση εργασίας βασιζόταν πάνω σε μια λογική αποκλεισμού των μεταναστών μέσω της δημιουργίας διαφόρων τεστ ικανοτήτων. Αντί να φέρει τα προσδοκώμενα αποτελέσματα, αυτή η κατάσταση δημιούργησε στρεβλώσεις στη νόμιμη είσοδο ξένων, αυξάνοντας παράλληλα την παράνομη 70