ΕΘΝΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΕΡΕΥΝΩΝ
Σκοπός αυτού του άρθρου είναι να εξηγήσει τους τρόπους με τους οποίους η Ισπανία αντιμετώπισε αυτή τη νέα πραγματικότητα. Πιο συγκεκριμένα, ο στόχος του είναι διττός: αφενός, να κινηθεί πέρα από τη νομική-θεσμική περιγραφή των κανόνων που περιβάλλουν το μεταναστευτικό πλαίσιο της χώρας και να αναλύσει την εξέλιξη του ισπανικού μεταναστευτικού πλαισίου, αποκωδικοποιώντας τη στάση του ισπανικού κράτους απέναντι στα κύματα των μεταναστών που άρχισαν να φτάνουν στα τέλη της δεκαετίας του 1980 και, αφετέρου, να εξηγήσει τη σχέση μεταξύ τοπικών και κεντρικών αρχών, αλλά και μεταξύ κράτους και των διαφόρων ομάδων πίεσης σχετικά με τη μεταναστευτική πολιτική της χώρας. Αρχικά, θα γίνει μια παρουσίαση κάποιων βασικών στοιχείων γύρω από τη μετανάστευση στην Ισπανία. Στη συνέχεια, θα αναλυθούν η μεταναστευτική πολιτική και η πολιτική ένταξης. Σε αυτό το σημείο, δεν θα αναλυθεί μονάχα το περιεχόμενο των κανόνων, αλλά και το πώς αυτοί έχουν εφαρμοστεί. Στην προσπάθεια να μην προβληθούν με φωτογραφικό τρόπο τα θεσμικά στιγμιότυπα αυτής της πολιτικής, αυτή η ανάλυση θα εξηγήσει το ρόλο των διάφορων παραγόντων που έχουν επηρεάσει το ισπανικό μεταναστευτικό πλαίσιο και τη διαδικασία λήψης των ανάλογων αποφάσεων. Τέλος, θα παρουσιαστούν τα συμπεράσματα αυτής της μελέτης. Τα χαρακτηριστικά της μετανάστευσης στην Ισπανία Όπως ειπώθηκε, η Ισπανία έως τα μέσα του 1980 λειτουργούσε ως χώρα παροχής φτηνού εργατικού δυναμικού, κυρίως για τις πλουσιότερες χώρες της Δύσης. Οι βασικότεροι προορισμοί ήταν η Γερμανία και η Γαλλία, ενώ, λόγω γλωσσικής συγγένειας, αρκετοί Ισπανοί δοκίμαζαν την τύχη τους και στις χώρες της Λατινικής Αμερικής (Ortega, 2003). Επίσης, η εσωτερική μετανάστευση, κυρίως από τις περιοχές της Εξτρεμαδούρα και της Γαλικίας προς τα τρία βιομηχανικά κέντρα της χώρας (Μαδρίτη, Καταλονία και Χώρα των Βάσκων), καθόριζε την κατανομή του ισπανικού πληθυσμού. Διάφορες ερμηνείες έχουν αποδοθεί ως προς τους λόγους για τους οποίους η Ισπανία αλλά και οι υπόλοιπες χώρες του Ευρωπαϊκού Νότου μετατράπηκαν από χώρες εξαγωγής μεταναστών σε χώρες υποδοχής μεταναστών. Πέρα από τις αναφορές στην 62