56
ΓΙΩΡΓΟΣ ΑΓΟΡΑΣΤΑΚΗΣ
Το φαινόμενο της «κομματοκρατίας» Τις δυο τελευταίες δεκαετίες, τα αστικά κόμματα εξουσίας στην Ελλάδα μετασχηματίστηκαν από μαζικά κόμματα που εξέφραζαν ιδεολογικούς χώρους, σε «κόμματα του Κράτους». Αποδυναμώθηκαν, αποϊδεολογοποιήθηκαν, οι εσωτερικές τους λειτουργίες ατόνησαν, έχασαν την αντιπροσωπευτική τους ικανότητα όπως και τη δυνατότητα να παράγουν και να εκφράσουν πολιτικό λόγο. Μετατράπηκαν σε εκλογικούς μηχανισμούς πολιτευτών με απόλυτη εξάρτηση από τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης και έχασαν την οργανωτική τους συνοχή. Η οργάνωσή τους έγινε ευκαιριακή, χωρίς αλληλεγγύη και πειθαρχία, χωρίς άμεση πρόσβαση στην κοινωνία. Η ενίσχυση του πολυσυλλεκτικού τους χαρακτήρα και η διεκδίκηση από τα περισσότερα του μεσαίου χώρου, συνοδεύτηκε από τη σύγκλιση των ιδεολογιών και των προγραμμάτων τους. Τα κόμματα σήμερα δεν συνθέτουν και δεν εκφράζουν το γενικό συμφέρον. Επεκτείνουν τη δράση τους πέραν του κεντρικού πολιτικού συστήματος. Παρεμβαίνουν σε πεδία εξουσίας που δε τους ανήκουν και διεισδύσουν σε άλλους θεσμικούς χώρους όπως στην Αυτοδιοίκηση, τα Πανεπιστήμια και τις συνδικαλιστικές Οργανώσεις, υπονομεύοντας τις αυτόνομες λειτουργίες τους και υποσκάπτοντας τη θεσμική τους αυτοτέλεια. Έχουν μετατραπεί σε μηχανισμούς με σκοπό τον έλεγχο όλων των εξουσιών και των κοινωνικών δραστηριοτήτων. Η κομματοκρατία προσεγγίζει την πολιτική με όρους κατοχής και νομής του Κράτους. Το κόμμα νικητής των εκλογών διαμοιράζει τα λάφυρα του «κράτους» που καταλαμβάνει. Τα «λάφυρα του νικητή»26 γίνονται η ανταμοιβή για τις υπηρεσίες υποστήριξης στο κόμμα που κερδίζει. Αποτελούν το μέσο για την αυτοσυντήρηση και την αναπαραγωγή της κομματικής δύναμης και για την ενίσχυση της εκλογικής επιρροής των κυβερνητικών κομμάτων με σκοπό