Temat: Przyczyny zmienności opadów międzyzwrotnikowej w ciągu roku.
atmosferycznych
w
strefe
Problem 3: Jak cyrkulacja atmosferyczna wpływa na wielkość i porę opadów w strefe międzyzwrotnikowej? Hipoteza: Pora i intensywność opadów są związane z położeniem strefy zbieżności pasatów. 2. Adresat zajęć: Uczniowie klas II szkół ponadgimnazjalnych. 3. Rodzaj zajęć i czas ich realizacji: Zajęcia lekcyjne z geografi na poziomie rozszerzonym w wymiarze 1 godziny 4. Cel ogólny zajęć: Poznanie wpływu cyrkulacji atmosferycznej na rozkład i porę opadów w strefe międzyzwrotnikowej. 5. Cele szczegółowe: Uczeń: wyjaśnia pojęcie Międzyzwrotnikowej Strefy Zbieżności Pasatów, charakteryzuje cyrkulację powietrza w komórce Hadley’a, wyjaśnia przyczyny powstawania rozległych chmur burzowych w obrębie Międzyzwrotnikowej Strefy Zbieżności Pasatów wskazuje przyczynę zmienności położenia Międzyzwrotnikowej Strefy Zbieżności Pasatów w strefe międzyzwrotnikowej, wskazuje skutki zmian położenia Międzyzwrotnikowej Strefy Zbieżności Pasatów, przede wszystkim zmienność opadów, pory opadów, analizuje mapy, zdjęcia satelitarne dotyczące występowania największych opadów w strefe międzyzwrotnikowej, porządkuje informacji i formułuje wnioski, wypowiadania się na forum grupy, wypowiadania się na forum grupy. Zapoznaje się z fachowym słownictwem geografcznym w języku angielskim Wykorzystuje animacje i zdjęcia satelitarne z różnych anglojęzycznych stron 6. Metody i techniki pogadanka dyskusja praca z materiałem źródłowym 7. Środki dydaktyczne karty pracy, prezentacja multmedialna na temat zmian zenitalnego położenia Słońca w ciągu roku oraz stref oświetlenia Ziemi komputery podłączone do Internetu School Atlas ESA, strony 34-35, 100
Schematy ogólnej cyrkulacji atmosferycznej, dostępny na stronie internetowej http://www.windenergy.com/sites/all/fles/atmospheric/circulaion.png https://www2.ucar.edu/sites/default/fles/images/misc/2101/6/cell/modellarge.jpg
Film edukacyjny dotyczący ogólnej cyrkulacji powietrza dostępny na portalu YouTube: http://www.youtube.com/watch?v=yoB3ZSzHhpo Przebieg Międzyzwrotnikowej Strefy Zbieżności Pasatów na Ziemi w poszczególnych porach roku, dostępny na stronie: http://earthobservatory.nasa.gov/OTTv/view.php? id=2628&eocn=image&eoci=related_image Animacja przedstawiająca zmiany dopływu promieniowania słonecznego, dostępna na stronie http://earthobservatory.nasa.gov/llobalMaps/view.php? d0=CERES_NETFLUX_M Rozmieszczenie opadów w strefe międzyzwrotnikowej w poszczególnych miesiącach http://trmm.gsfc.nasa.gov/images_dir/avg_rainrate.html Animacja przedstawiająca zmiany występowania opadów atmosferycznych w ciągu roku w strefe międzyzwrotnikowej http://earthobservatory.nasa.gov/llobalMaps/view.php?d0=TRMM_3B43M Strona internetowa z klimatogramami http://www.meteobelgie.be/arikelen/klimatogram.html Animacja przedstawiająca zmienność zasięgu wegetacji na świecie w ciągu roku http://earthobservatory.nasa.gov/llobalMaps/view.php? d0=TRMM_3B43M&d2=MTv03A2_M_NvVO
8. Przebieg lekcji a. Faza wstępna Na początku lekcji przy pomocy prezentacji multmedialnej, nauczyciel wraz z uczniami powtarzają wiadomości dotyczące oświetlenia Ziemi w pierwszych dniach astronomicznych pór roku oraz wiadomości dotyczące cech charakterystycznych międzyzwrotnikowej strefy oświetlenia Ziemi. Następnie nauczyciel pokazuje zdjęcia satelitarne Afryki i wspólnie z uczniami dostrzega, że na równiku są lasy a na zwrotnikach pustynie. Nauczyciel mówi, że przyczyną różnic pomiędzy formacjami jest cyrkulacja atmosferyczna oraz opady atmosferyczne, a dokładnie ich wielkość oraz sezonowość występowania. Tutaj następuje sformułowanie problemu badawczego oraz sprecyzowanie hipotezy: o Problem badawczy: Jak cyrkulacja atmosferyczna wpływa na wielkość i porę opadów w strefe międzyzwrotnikowej? o Hipoteza: Pora i intensywność opadów są związane z położeniem strefy zbieżności pasatów. b. Faza realizacyjna Zajęcia powinny odbywać się w pracowni komputerowej. Na komputerze uczniowie powinni mieć wgrane linki do stron ze zdjęciami satelitarnymi, animacjami oraz innymi materiałami, z których będą korzystać w trakcie lekcji. Nauczyciel dzieli klasę na cztery grupy oraz wręcza wszystkim członkom grupy karty pracy w języku angielskim z osobnym zestawem zadań do opracowania. o grupa I – na podstawie materiałów źródłowych poznaje i analizuje mechanizm cyrkulacji powietrza w strefe międzyzwrotnikowej
o grupa II – na podstawie materiałów źródłowych poznaje pojęcie Międzyzwrotnikowej Strefe Zbieżności Pasatów, analizuje jej występowanie w ciągu roku oraz podaje przyczyny jej przemieszczania się o grupa III – na podstawie materiałów źródłowych analizuje występowanie największych opadów atmosferycznych w strefe międzyzwrotnikowej oraz podaje przyczynę zmian występowania owych opadów w ciągu roku o grupa IV – na podstawie materiałów źródłowych analizuje pory opadów atmosferycznych w strefe międzyzwrotnikowej oraz wykazuje związek pomiędzy porami opadów a miejscem występowania zenitalnego położenia Słońca. Przedstawiciele poszczególnych grup prezentują efekty swojej pracy. c. Faza podsumowująca Uczniowie wykonują zadanie dotyczące ułożenia ciągu przyczynowo-skutkowego powstawania opadów w obrębie Międzyzwrotnikowej Strefy Zbieżności Pasatów Następnie rozpoczyna się dyskusja podsumowująca na temat przyczyny powstawania opadów w obrębie Międzyzwrotnikowej Strefy Zbieżności Pasatów oraz zmienności opadów atmosferycznych w strefe międzyzwrotnikowej.
9. Ewaluacja Nauczyciel rozdaje uczniom karty ewaluacyjne prosząc o ich wypełnienie. Katarzyna Sołtys
Group 1 - work card 1. The diagram below shows the Hadley circulation cell, which occurs in the intertropical zone during the spring and autumn equinox. Based on the following diagram and the general atmospheric circulation diagram, available on the website http://www.windenergy.com/sites/all/files/atmospheric-circulation.png follow these instructions: :
a): a) Write down what pressure centers are marked with the numbers 1 …………………………………………………. 2………………………………………………….. 3…………………………….……………………. b) What is the name of the wind called A …………………………….. c) Explain why the air rises above the equator. Is the ascent of the air related to the formation of a low pressure center? ………………………………………………………………………………………………… …… ………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………… d) What causes air fall over the tropics? Is it related to the formation of high pressure centers over the tropics?
………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………. e) In the diagram below, draw the directions of trade winds, both in the northern hemisphere and in the southern hemisphere.
f) Explain why the trade winds do not blow straight from the tropics towards the equator but change their direction to the east ………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………..………………
Group 2 - work card 1. The website https://www2.ucar.edu/sites/default/files/images/misc/2010/6-cell-modellarge.jpg shows general diagram of air circulation. Based on that explain what is the Intertropical Convergence ZoneITCZ …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… 2 Within the Intertropical Convergence Zone develops a low pressure center. Based on the following diagram showing the low and the fragment of the film (9: 13-10: 21) http://www.youtube.com/watch? v=yoB3ZSzHhpo . write down why high precipitation occurs above the equator within the Intertropical Convergence Zone.
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………….… …………………………………………………………………………………………………………………………………………….… …………………………………………………………………………………………………………………………………………….…
3. Based on a map at the School Atlas ESA on pages 34-35 and the website
http://earthobservatory.nasa.gov/OTTv/view.php?id=2628&eocn=image&eoci=related_image image showing the course of the Intertropical Convergence Zone on Earth explain the regularity of its occurrence depending on the season. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………….… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………….… 4. Based on the animation showing the changes in solar radiation at http://earthobservatory.nasa.gov/llobalMaps/view.php?d0=CERES_NETFLUX_M please write down how the spatial distribution of radiation depends on the time of year. What is the cause of these changes? …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………….… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… 5. Show the relationship between changes in the zenith position of the sun during the year and the course of the Intertropical Convergence Zone (ITCZ).
……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………….…
0. Group 3 - work card 1. The link http://trmm.gsfc.nasa.gov/images_dir/avg_rainrate.html relates to the distribution of rainfalls in the intertropical zone in particular months. Based on available satellite maps and average rainfalls in Africa (School Atlas ESA, page 100), highlight on the contour maps the largest rainfalls in the intertropical zone in March, June, September and December. March
June
September
December
2. Based on the above map and the animation showing the change of precipitation over the year in the intertropical zone http://earthobservatory.nasa.gov/llobalMaps/view.php?d0=TRMM_3B43M give the regularity of precipitation depending on the seasons. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
………………………………………………………………………………………………………………………………………………
Group 4 - work card 1. Through the website http://www.meteobelgie.be/artikelen/klimatogram.html search climate maps for three African cities: Gaborone (Botswana), Juande (Cameroon) and Asmara (Eritrea). With the geographical coordinates shown above the climate maps, mark these cities on the contour map of Africa.
2. Based on climate maps for individual cities, write the seasons with the largest and the smallest rainfalls a) Juande (Cameroon) • Seasons with the highest rainfall .................................. ................................. • Seasons with the lowest rainfall ................................................. b) Asmara (Eritrea)
• Seasons with the highest rainfall .................................. ................................. • Seasons with the lowest rainall ................................................. c) Gaborone (Botswana) • Seasons with the highest rainfall .................................. ................................. • Seasons with the lowest rainfall ................................................. 3. Based on climate maps and maps of average precipitation in Africa show the relationship between the geographic location of the city and the seasons in which the precipitation is greatest and the smallest. ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… …………………………………… 4. Assess whether there is a relationship between the changes in the zenith position of the sun and the peak of precipitation in the various parts of the intertropical zone. ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ……………………