TÜRK’ÜN DÜNYA N‹ZAMI
son ve en uzun ömürlü medeniyet Osmanl› medeniyetidir. 600 y›ll›k ömründe, 400 y›l boyunca devletin en genifl s›n›rlar›n› elinde tutan, gerileme dönemi dedi¤imiz 200 y›l boyunca bile çok fazla toprak kaybetmeyen, y›k›l›fl dönemi olan 20. yüzy›l›n bafllar›na kadar gücünü ve etkisini muhafaza eden Osmanl›, "cihan devleti" ünvan›n› fazlas›yla hak etmektedir. Kuflkusuz böylesine büyük bir devletin bu kadar uzun ömürlü olmas›n› yaln›zca askeri güçle aç›klamak mümkün de¤ildir. Osmanl› Devleti'ni cihan devleti ünvan›na lay›k k›lan unsurlar›n bafl›nda temelini dayand›rd›¤› ve gücünü ald›¤› manevi de¤erler gelmektedir. Herfleyden önce Osmanl› Devleti, dev-
24