Designalism Daily #02
P.1
TWEEDE EDITIE 08 JULI 2022
Thomas de Beus P.7
“Goed design kan de impact van het verhaal dat je wilt vertellen vergroten.”
Door design en journalistiek te combineren, ontstaan nieuwe experimentele mediavormen en daarmee nieuwe inzichten en perspectieven. Deze hybride vorm noemen wij Designalism. We stellen hier 18 designalists — talentvolle ontwerpers en journalisten — voor die tijdens Designalism Newsroom aan de slag gingen met actuele vraagstukken, aangedragen door Pointer (KRO-NCRV), de Volkskrant en NOS.
Jonathan Tang P.4
“Ik denk dat journalistiek zich meer moet focussen op verschillende publieken.” Chris Congleton P.2
Pascal Bakker P.7
“Mediagebruik verandert continu en hier moeten journalistieke uitingen ook op aangepast worden.”
“Algoritmes zoals die worden “Ik denk dat er nog grote toegepast voor sociale “Design en journalistiek stappen te zetten zijn op media, mogen niet kunnen elkaar helpen en gebied van diversiteit.” overgenomen worden gezamenlijk groeien.” door nieuwsmedia.” Wendy van der Waal P.8
Fenna Wenselaar P.3
Geart van der Pol P.4
Fien Leeflang P.3
“Journalistiek is in decennia nauwelijks veranderd. Er is veel te winnen in de zoektocht naar nieuwe vertelvormen.”
Zhizhong Keene P.8
“Door het delen van eigen kennis, tools en expertise, kunnen twee vakgebieden gezamenlijk groeien.”
“Door samen te werken, worden design en journalistiek beiden geforceerd om niet in hun eigen vaktaal te werken.”
DESIGNALISM DAILY #02
P.2
Charmaine de Heij
Chris Congleton
HOE ZOU JE JEZELF INTRODUCEREN IN ÉÉN ZIN?
HOE ZOU JE JEZELF OMSCHRIJVEN IN ÉÉN ZIN? EN WAAR BEN JE MOMENTEEL MEE BEZIG?
In mijn fotografische werk kaart ik hedendaagse maatschappelijke problemen aan. MET WELKE PROJECTEN BEN JE BEZIG?
De Designalists
Ik heb net een project afgerond over de relatie tussen de Nederlandse zee en het koloniale verleden van Suriname. Mijn volgende thema is gericht op racisme binnen onze maatschappij. De onderwerpen die ik benader in mijn fotografie zijn verschillend. Zo ging één van de recentere projecten waaraan ik heb gewerkt over racisme in het voetbal. In mijn fotografie wil ik vooral het maatschappelijke element naar boven brengen en zodoende hoop ik mensen te laten nadenken over deze problematiek. Niet iedereen hoeft het eens te zijn met mijn standpunten, of ze te begrijpen. Wat ik belangrijk vind, is dat het aanzet tot anders nadenken over een onderwerp. HOE DENK JIJ, ALS FOTOGRAAF, DAT DESIGN EN JOURNALISTIEK MOETEN SAMENWERKEN? Ik denk dat fotografie voornamelijk journalistieke problemen kan versterken. Zo kan je door de combinatie van tekst met de juiste beelden veel bereiken: je kan mensen naar een artikel toetrekken en hen door je visualisatie laten nadenken over een onderwerp. Bovendien denk ik dat de combinatie van fotografie en journalistiek mensen tot inzichten kan brengen, waardoor veranderingen kunnen worden doorgevoerd in de samenleving. Deze effectieve visualisatie van maatschappelijke uitdagingen is iets wat regelmatig terugkeert in mijn werk. OP WELKE MANIEREN DENK JE, ALS FOTOGRAAF, DAT JOURNALISTIEK NOG KAN EVOLUEREN? In mijn werk ensceneer ik beelden: ik maak alles from scratch en maak een 'eigen' wereld, in plaats van puur te documenteren. Kijkend naar documentairefotografie die nu voornamelijk de norm is, ben ik ervan overtuigd dat journalistiek soms geënsceneerde fotografie mist. Bovendien denk ik dat journalistiek aantrekkelijker gemaakt kan worden voor jongeren. Dat kan zowel wat betreft toegankelijkheid, maar ook op het vlak van de gehanteerde beeldtaal. Zo worden bijvoorbeeld vaak stockfoto’s gebruikt bij artikelen: foto’s die niet aantrekkelijk en herkenbaar zijn voor jonge mensen. Bovendien zie je dit type beelden de hele dag op je telefoon langskomen, waardoor ze vrijwel geen indruk meer maken. OP WELKE MANIER DENK JE DAT FOTOGRAFIE EN DESIGN NOG ZOUDEN KUNNEN VERBETEREN? Fotografie zou diverser kunnen worden met een breder aanbod, zou meer jongeren moeten betrekken en beeld zou op andere manieren moeten worden gebruikt.
Charmaine de Heij reflecteert met fotografie op hedendaagse kwesties. De onderwerpen van haar fotografische werk lopen uiteen van psychologische observaties tot identiteit tot racisme. Met Nederlandse en Surinaamse afkomst is Charmaine bicultureel: haar werk verbeeldt en probeert begrip te kweken voor haar culturele erfgoed.
Als onderzoeker richt ik me op wat er gebeurt in de media en op de rol die nieuwe technologieën spelen. Ik gebruik daarvoor methoden zoals AI en machine learning. Ik studeerde biotechnologie in Wageningen en nu doe ik een master Informatica aan de Universiteit Leiden: beide zijn technische en abstracte opleidingen, en dat vind ik interessant. Als onderzoeker binnen deze velden bevind je je als het ware op de nieuwe horizon van wat er technologisch mogelijk is. Denk bijvoorbeeld aan deep fakes, of zelfrijdende auto's. Dit alles ligt op het snijvlak van heden en toekomst: we onderzoeken wat er concreet mogelijk is in de toekomst met nieuwe, abstracte technologieën. WAT IS JOUW MOTIVATIE OM DESIGN, JOURNALISTIEK EN TECHNOLOGIE TE LATEN SAMENWERKEN? EN WAAROM VIND JE DEZE SAMENWERKING BELANGRIJK? Ik denk dat dat veel technologieën op dit moment heel abstract en ongrijpbaar zijn voor de modale burger. En dat terwijl ze invloed hebben op het alledaagse leven van heel veel mensen. Dat is waar design en journalistiek volgens mij kunnen aanhaken bij technologie: beide zijn de ideaal om mensen te informeren en te leren begrijpen hoe technologieën werken en hoe ze effect hebben op ons leven. Neem sociale media: die bepalen heel erg hoe mensen de wereld ervaren en hoe ze zichzelf zien ten opzichte van anderen. Onder die sociale media liggen technische structuren, zoals algoritmes, die bepaalde posts tonen of andere juist verbergen. De gebruiker ziet dat niet. Bij Instagram, YouTube en Facebook zijn die algoritmes zelfs niet open source. Door samenwerking tussen design, journalistiek en technologie kunnen deze onzichtbare mechanismen van technologieën worden blootgelegd. OP WELKE MANIER DENK JE DAT DESIGN EN JOURNALISTIEK KUNNEN VERBETEREN, KIJKEND VANUIT DIE TECHNOLOGIE? De kracht van de media van vandaag is dat iedereen dezelfde informatie te zien krijgt. Media zijn in die zin specifiek en creëren een soort van bubbel. Dat moet zo blijven, vind ik. Algoritmes zoals die worden toegepast voor sociale media, mogen niet overgenomen worden door nieuwsmedia. Als nieuwsredactie presenteer je namelijk een soort van wereldbeeld aan je toeschouwer, waarmee je realiteit creëert. Algoritmes zouden dit nadelig kunnen beïnvloeden. Ik vind open source een mooi gegeven. Iedereen zou inzicht moeten hebben in bepaalde codes, om te kunnen zien hoe dingen tot stand zijn gekomen. Dit kan misschien ook iets zijn voor een redactie van de toekomst: mensen op transparante wijze inzicht bieden over hoe een verhaal tot stand is gekomen.
Chris Congleton studeert MSc Computer Science met specialisatie Data Science in Leiden. Gebruikmakend van big data, machine learning en AI technieken onderzoekt Chris krantenartikelen op bijvoorbeeld de frequentie waarmee bepaalde politici of partijen worden genoemd met als doel de politieke neigingen van Nederlandse kranten in kaart te brengen.
DESIGNALISM DAILY #02
P.3
Eef Veldkamp
Fenna Wenselaar
Fien Leeflang
HOE ZOU JE JEZELF OMSCHRIJVEN IN ÉÉN ZIN? EN WAAR BEN JE MOMENTEEL MEE BEZIG?
HOE ZOU JE JEZELF INTRODUCEREN IN ÉÉN ZIN?
HOE ZOU JE JEZELF INTRODUCEREN IN ÉÉN ZIN? MET WELKE PROJECTEN BEN JE MOMENTEEL BEZIG?
Ik ben kunstenaar, onderzoeker en docent die organisaties of collectieven opricht. Daarbinnen werk ik vaak samen met andere mensen. We gaan samen op zoek naar problemen binnen de samenleving en proberen er oplossingen voor te vinden. Zo hebben we recent vanuit de Protest Supplies Store het Protest Kleurboek voor kinderen gemaakt. Dat bestaat uit negentien kleurplaten op basis van bekende kinderverhalen van Disney of Pixar. Veel van die verhalen zijn stokoud en heel normatief. Ze dragen sterke stereotypen in zich en daar wordt dan een educatieve functie aan toegekend. Neem bijvoorbeeld de verhalen van Doornroosje of Sneeuwwitje, waar de prins de prinses wakker kust. Er wordt geen toestemming gevraagd aan de prinses, de kus is opgelegd en daardoor wordt het een soort van misogyn verhaal. Als reactie hierop hebben we een kleurplaat gemaakt waarin Sneeuwwitje, als ze wakker wordt, de prins een klap in het gezicht geeft, met daarbij een verhaal over wederzijdse toestemming. ZIE JE JE EIGEN WERK DAN ALS EDUCATIEF? Jazeker, mijn werk is educatief. Ik geloof dat een werk educatief is vanaf het moment dat er een inhoudelijke interactie tussen verschillende mensen kan plaatsvinden. In die zin is het dan ook moeilijk niet-educatief werk te maken, de vraag is vooral of je dit feit als maker erkent of niet. WAAROM DOE JE MEE AAN DESIGNALISM NEWSROOM? GELOOF JE DAT HET BELANGRIJK IS DAT DESIGN EN JOURNALISTIEK SAMENWERKEN? Ik ben geïnteresseerd in de distributie van bepaalde inhouden en in de vorm die inhouden krijgen, of in de relatie tussen vorm en inhoud. Ik ben erg geïnteresseerd in hoe je inhoud vormgeeft en hoe de vorm ook de inhoud vormt. Dat vind ik dan ook relevant om te onderzoeken in Designalism Newsroom, en binnen design en journalistiek in het algemeen. OP WELKE MANIER DENK JE DAT JOURNALISTIEK EN DESIGN NOG KUNNEN VERBETEREN? Journalistiek is heel goed op een substantief niveau: op basis van inhoud, grondigheid, onderzoek. Maar de overdracht ervan is toch vaak wel heel beperkt, en qua vorm heel dogmatisch. Zo denk ik dat journalisten vaak de neiging hebben om alles tekstueel te willen uitvoeren. En teksten consumeer je natuurlijk op een bepaalde manier: daar is kalmte voor nodig, daar moet je doorheen van linksboven naar rechtsonder. Ik denk dat het belangrijk is dat de journalistiek op zoek gaat naar andere, nieuwe vormen om verhalen te vertellen. Ik denk dat je een gelijkaardige interactie kan zien binnen de ontwerpwereld. Namelijk dat ontwerp zich doorgaans volledig richt op textuur en het visuele aspect. Hierdoor houdt het zich minder bezig met de inhoud die het overdraagt, wat dan ook weer een gemis is.
Eef Veldkamp, kunstenaar en docent aan ArtEZ University, grijpt in op de status quo. Hoe kan bijvoorbeeld de alledaagsheid van onrecht, uitbuiting en ongelijkheid worden doorbroken? Middels speciale organisaties voor specifieke casussen, zoals bijvoorbeeld alternatieve vormen van protest, wordt het onderzoek van Eef vertaald naar een handzame en reële praktijk.
Ik ben een maker die het belangrijk vindt om complexe onderwerpen toegankelijk te maken, het liefst op een humorvolle manier. WAT IS JE ACHTERGROND EN MET WELKE PROJECTEN BEN JE MOMENTEEL BEZIG? Ik studeerde Information Design aan de Design Academy Eindhoven. Daar ontwikkelde ik een fascinatie voor het internet. Ik ben veel bezig met social media, en richt me vooral op wat mensen daar doen en waarom. In mijn werk hanteer ik een sociologische en journalistieke aanpak, en media zijn handig om mijn bevindingen te delen. Zo maakte ik een reeks van zeven films over memes uit 2020: Me, Myself and 2020. Toen de pandemie begon, stond ik versteld van wat er online allemaal gebeurde. Ik begon memes op te slaan en te categoriseren. Dat werd als het ware een journalistieke database: daarin lag de wereld vast in de vorm van memes in plaats van artikelen. Aan deze database voegde ik persoonlijke observaties toe, in de vorm van video’s. Daarin licht ik mijn bedenkingen en ideeën over de memes toe. WAAROM IS HET VOOR JOU BELANGRIJK DAT DESIGN EN JOURNALISTIEK SAMENWERKEN? Wat ik zelf merk, is dat er zoveel informatie beschikbaar is, waardoor je heel makkelijk overprikkeld raakt als lezer. Door informatie overzichtelijk en toegankelijk te maken, kan design journalistiek begrijpelijker maken. OP WELKE MANIER DENK JE DAT JOURNALISTIEK NOG KAN VERBETEREN? Ik denk dat media niet alle verantwoordelijkheid nemen die ze zouden kunnen nemen op vlak van transparantie. Veel mensen weten niet hoe ze moeten factchecken. Daarom denk ik dat mensen op een andere manier moeten leren begrijpend te lezen. Media zouden transparanter moeten zijn over hun informatie en moeten inspelen op mediageletterdheid. Er zijn nu zoveel mensen die media wantrouwen. Journalistiek kan hen daarin begeleiden. Door bijvoorbeeld complexe stukken toegankelijker te maken voor meer mensen. EN OP WELKE MANIER DENK JE DAN DAT DESIGN NOG KAN VERBETEREN? Dit klinkt misschien heel paradoxaal, maar ik denk dat design ook nog vaak te ontoegankelijk is. Design en journalistiek kunnen elkaar helpen en gezamenlijk groeien. Mijn kritiek op veel designprojecten is dat ze pas interessant zijn, als je weet hoe ze in elkaar zitten. Weet je dat niet, dan gaat het verhaal verloren. Design is op die manier als het ware een bubbel. Door samen te werken, toegankelijke verhalen te vertellen en een breder publiek te bereiken, kunnen design en journalistiek tot nieuwe resultaten komen.
Fenna Wenselaar is een mediamaker en onderzoeker die haar vaardigheden wil inzetten om complexe informatie toegankelijk te maken voor een breed publiek. In 2019 behaalde ze een master in Information Design aan de Design Academy Eindhoven. Ze heeft een sterke fascinatie voor wat mensen op internet doen en werkt graag met video.
Ik ben grafisch vormgever en beeldredacteur en werk vooral op het vlak tussen visuele en taalkundige grenzen. Daarnaast ben ik heel veel bezig met visual essays. Ik vind dit een heel interessant medium: in tijden van social media worden we overspoeld door beelden die we leren lezen en analyseren. Educatie en de overdracht van informatie keert vaak terug in mijn praktijk; Ik ben er een voorstander van om mensen zelf tools en kennis te geven, zodat ze zelf kunnen ontdekken en onderzoeken. Net als het open source gedachtengoed, vind ik het enorm interessant om mijn skills en kennis te delen met de toeschouwer, om te zien waar dit toe leidt. IS DIT OOK WAAROM JE DENKT DAT DESIGN EN JOURNALISTIEK MOETEN SAMENWERKEN? Het is een van de redenen, denk ik. Als ontwerper maak je beeld op basis van content, waardoor beeld vaak achterloopt op die content. De vertaalslag van concept naar visuele uitwerking kost veel tijd. Daarom denk ik dat we nu te vaak beeld als een soort van ondersteuning zien van taal, of in de designwereld, taal als ondersteuning van beeld. In een ideale wereld zijn beeld en taal gelijkwaardig aan elkaar en zijn het twee met elkaar vervlochten verhaallijnen. Hierdoor kan je verhalen én genuanceerder maken – veel dingen in de media zijn vaak niet genuanceerd – én toegankelijker. Mensen die jouw taal niet spreken of niet over de woordenschat beschikken waarin je schrijft, kan je dan toch bereiken. Beeldtaal is tenslotte een taal die iedereen meekrijgt, ook al verschilt dat per cultuur, wat het ook ingewikkeld maakt. OP WELKE MANIER DENK JE DAT DESIGN EN JOURNALISTIEK AAN VERBETERING TOE ZIJN? Traditionele journalistiek is gebaseerd op taal. Taal biedt woorden en tools om dingen te bespreken. Design doet dit op een beeldende manier. Beide kennen hun eigen vakjargon, dat redelijk ontoegankelijk is voor buitenstaanders en dat een beperkte laag van de bevolking bereikt. Beide disciplines zorgen, volgens mij, voor een bepaalde zichtbaarheid en herkenbaarheid bij hun eigen publiek. Juist deze krachten zouden we meer kunnen laten samenwerken om meer mensen te bereiken. Door samen te werken, worden design en journalistiek dan beiden geforceerd om niet in hun eigen vaktaal te werken. Daarnaast zou je problemen als representatie en stereotypering binnen deze samenwerkingen kunnen aankaarten, waardoor mensen ook meer openstaan en meer begrip voelen voor andere standpunten. Al is dit misschien een utopisch beeld, ik ben ervan overtuigd dat door de samenwerking tussen journalistiek en design veel bereikt kan worden.
Grafisch ontwerper en beeldredacteur Fien Leeflang is gevestigd in Den Haag, waar ze haar bachelor behaalde in Grafisch Ontwerp aan de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten. Haar interesse ligt vooral bij de interactie tussen visuele en taalkundige storytelling, en komt tot uiting in haar praktijk die steunt op onderzoek en informatie ontwerp.
DESIGNALISM DAILY #02
P.4
Geart van der Pol
Jonathan Tang
HOE ZOU JE JEZELF INTRODUCEREN? WAAR BEN JE MOMENTEEL MEE BEZIG?
HOE ZOU JE JEZELF OMSCHRIJVEN IN ÉÉN ZIN? WAT HOUD JE BEZIG ALS MAKER?
Ik werk bij de crossmedia redactie van de Volkskrant. Daar werken wij in een driehoek samen; die bestaat uit een developer, journalist en designer. Daarbinnen gaan we telkens op zoek naar de beste vorm om ons verhaal te vertellen. Als journalist coördineer ik het project van begin tot einde.
Ik ben beeldend kunstenaar en fotograaf met een achtergrond in de architectuur die de foto benadert als een collectief goed. Ik ben ervan overtuigd dat fotografie de wereld mooier kan maken, maar dat die rol nog niet helemaal benut wordt.
De Designalists
WAAROM DENK JE DAT HET BELANGRIJK IS DAT DIE JOURNALISTEN, DEVELOPERS EN DESIGNERS SAMENWERKEN? We proberen door het combineren van deze drie expertises de technische beperkingen die we tegenkomen te doorbreken. We proberen continu te innoveren, en ook onze keuzes te toetsen aan de behoeften van de gebruiker. Behalve zinvol is dat ook gewoon ontzettend leuk. Journalistiek is van oudsher een vrij individualistisch vakgebied. Je gaat ergens heen, haalt je verhaal op en schrijf dat op. Dan gaat de volgende persoon er mee aan de slag. Dat is het werk dat de journalist al honderd jaar aan het doen is. Nu word je tot heel ander perspectief gedwongen. Daarbij vind ik dat je, als journalist, je ook bescheidener moet opstellen. Bijvoorbeeld op vlak van design: als de vorm zo krachtig is dat het verhaal daardoor wordt versterkt, dan moet je als journalist een stap terug kunnen zetten en bijvoorbeeld iets anders durven opschrijven.
Ik werk vaak samen met makers uit andere disciplines, waarbij design dan telkens een belangrijke rol inneemt. Als architect en ontwerper heb ik gebruik leren maken van schalen: door eerst heel breed naar je onderwerp te kijken, en de schaal telkens kleiner te maken, word je gedwongen je concept te herleiden tot iets heel concreets. Deze werkwijze pas ik nog steeds toe. WAAROM DENK JE DAT KUNST, ONTWERP EN JOURNALISTIEK MOETEN SAMENWERKEN? Journalistiek gaat snel en is gefocust op het continu produceren en leveren van informatie. Maar ik merk dat ik het nieuws helemaal niet meer kan bijhouden omdat er zo veel op me afkomt. Design en kunst kunnen in dit opzicht een hele grote bijdrage leveren aan het medialandschap — kunnen het zelfs veranderen en herstructureren — door na te denken over een vorm van mediaproducties waarin er meer ruimte en vrijheid is om alle informatie op te nemen. WELKE VERANDERINGEN ZOU JE DAN NOG WILLEN ZIEN IN DE JOURNALISTIEK?
DENK JE DAN DAT JOURNALISTIEK KAN GROEIEN IN HET BESCHEIDEN ZIJN? Ja, door beter te luisteren naar andere disciplines, maar ook door beter te luisteren naar wat het publiek wil, en door innovatie niet als een vies woord te zien. Journalistiek is in decennia nauwelijks veranderd. Er is veel te winnen in de zoektocht naar nieuwe vertelvormen. De schaal van onze producties is nog relatief klein. Dat zou van mij veel groter mogen.
Ik denk dat journalistiek zich meer moet focussen op verschillende publieken, en meer mensen moet proberen te bereiken door de ervaring van nieuws te veranderen. Als je nu dagelijkse nieuwsuitzendingen bekijkt, komt dat rechttoe rechtaan over, met een bepaalde vanzelfsprekendheid. Je zou bijvoorbeeld een nieuwsstudio compleet kunnen veranderen, waardoor je er als kijker meer stilstaat bij waar het nieuws vandaan komt. Met design en kunst kan je die bewustwording creëren. Ook voor gedrukte kranten kan je dat bewerkstelligen.
EN OP WELKE ASPECTEN DENK JE DAT DESIGN NOG VOORUIT KAN GAAN? Nou, ik denk dat designers een sterkere stem moeten krijgen. En dat ze ook de ruimte moeten innemen om dingen naar hun hand te zetten, zodat ze zich ook journalist voelen. Dat is iets wat we op onze redactie ook proberen te doen. Ik kijk bijvoorbeeld naar het tekstuele omdat ik als schrijvend journalist ben opgeleid. Maar we zijn binnen ons team eigenlijk alle drie journalist. Een developer is ook journalist. En deze tendens zie je steeds meer opkomen. Daar waar traditioneel gezien de journalist de dominante persoonlijkheid was, als het ware de tekstschrijver, moet die nu juist vaak beter luisteren naar andere disciplines.
Geart van der Pol studeerde journalistiek en werkt nu op de crossmediaredactie van de Volkskrant. Daar werkt hij samen met developers en designers aan nieuwe vormen van online journalistiek. Deze samenwerking draait steeds opnieuw om de vraag: wat is de beste vorm voor het verhaal dat we willen vertellen?
OP WELKE MANIER DENK JE DAT KUNST EN ONTWERP NOG KUNNEN VERANDEREN? Ik zie design en kunst eigenlijk als twee aparte disciplines. Ik denk dat design eerst nog veel kan leren van kunst. De reden waarom ik afgestapt ben van design is omdat ik vind dat het veel te veel gericht is op efficiëntie en problemen oplossen. Terwijl sommige problemen er zijn om te accepteren. Bijvoorbeeld in de context van het Nederlandse landschap: dit blijft zich ontwikkelen op een obsessieve, eindeloze manier. Als ontwerper moet je accepteren dat heel Nederland in de toekomst onder water komt te staan. Ik ben er wel van overtuigd dat uiteindelijk de grenzen van deze disciplines samen zullen vervagen, en zo onze wereld zullen helpen te vertragen. Dat is urgent.
Jonathan Tang is beeldend kunstenaar met een achtergrond in de architectuur. In zijn werk, bestaande uit combinaties van sculpturen, fotoen archiefmateriaal, stelt hij onzichtbare mechanismen van machtsstructuren aan de kaak met als doel de positie van het individu in de hedendaagse samenleving beter te begrijpen.
DESIGNALISM DAILY #02
P.5
Jonathan Tjien Fooh
Luis Anibal Villegas Hernandez
Michelle de Gruijl
HOE ZOU JE JEZELF VOORSTELLEN IN ÉÉN ZIN?
HOE ZOU JE JEZELF INTRODUCEREN IN ÉÉN ZIN?
HOE ZOU JE JEZELF INTRODUCEREN IN ÉÉN ZIN?
Ik ben een programmamaker en storyteller die met gedichten en verhalen de kwetsbaarheden achter ongelijkheid, onrechtvaardigheid en uitsluiting onderzoekt en die zoekt naar nieuwe manieren van helen en verbinding.
Ik ben een persoon die heel nieuwsgierig is, en ik probeer in zowel mijn creatieve als journalistieke werk bepaalde problematieken in onze maatschappij bloot te leggen, die tot nu toe verscholen bleven. Momenteel bevind ik mij volop in de zoektocht naar hoe ik mijn journalistieke werk kan combineren met mijn creatieve kant en met mijn studie rechten.
Ik ben een illustrator en vormgever die verhalen vertaalt op een visuele manier zodat ze toegankelijk worden voor een zo breed mogelijk publiek.
WAAROM VIND JE HET BELANGRIJK DAT DESIGN, JOURNALISTIEK EN KUNST SAMENWERKEN? Het hangt ervan af hoe je design definieert. Alles om ons heen is ontworpen. Zo ook bepaalde systemen, zoals onderwijssystemen of beleidssystemen. Ik kijk vaak naar deze systemen, en naar hoe we door middel van journalistiek verhalen kunnen presenteren die vaak onderbelicht zijn of weggestopt in de geschiedenis. Design, of kunst, is hierin een soort van verbindingsmiddel, omdat ze mensen raken via universele waarden. Technologie is overal terug te vinden en kan helpen bij het visualiseren van een nieuwe realiteit. Door het bijeenbrengen van verschillende disciplines, kan je op nieuwe manieren toewerken naar oplossingen. Ik zie de toekomst als heel interdisciplinair, problemen kunnen niet langer binnen één discipline opgelost worden. OP WELKE MANIEREN DENK JE DAT JOURNALISTIEK NOG KAN VERANDEREN? Zelf ben ik heel activistisch binnen mijn werk. En ik merk dat dit activisme soms mensen afschrikt. Daardoor bereik je vaak uitsluitend mensen die zich al bewust zijn van bepaalde problematieken. Aangezien ik het belangrijk vind dat je als journalist activistisch kan zijn en je uitspreekt over onrechtvaardigheid, hekel ik bij bepaalde journalistieke platformen hun zogezegde neutraliteit. Hoewel ze neutraal beweren te zijn, toont de manier waarop ze beeld of taal gebruiken dat ze toch een exclusief publiek bereiken. Ik vind bijgevolg dat journalisten daarover wel wat kritischer mogen zijn. OP WELKE MANIER DENK JE DAT DESIGN AAN VERANDERING TOE IS? Er zijn veel verschillende ontwerpdisciplines. Denk aan social design, graphic design, information design. Designers willen steeds blijven innoveren, maar lijken niet goed te luisteren naar de problemen die er daadwerkelijk zijn. Soms creëren we juist meer problemen door die ‘oplossingen’, omdat we bijvoorbeeld niet de tijd nemen om een bepaalde situatie of doelgroep voor wie we ontwerpen goed te onderzoeken. Ik denk dat ontwerpers meer op de rem moeten staan, en meer tijd moeten nemen voor hun ontwerpproces en de gevolgen van hun ontwerp. Dus: meer intentioneel ontwerpen. Net zoals ze zich bewuster moeten zijn van de diversiteit binnen hun teams, om toegankelijk te zijn voor alle verschillende publieken.
Jonathan Tjien Fooh is verhalenverteller, deel van PoetryCircle Amsterdam en programmamaker bij Pakhuis de Zwijger. Hij publiceerde in 2015 het kinderboek ‘De Magische Tuin van Mbah Semie’, geïnspireerd door de Javaans-Surinaamse cultuur. Zijn werk ontwart systemen van onderdrukking en uitsluiting door het remixen van kunst, etnografisch onderzoek en de-koloniaal denken.
WAAROM DENK JE DAT HET RELEVANT IS DAT DESIGN EN JOURNALISTIEK SAMENWERKEN? Ik denk dat de samenwerking tussen design en journalistiek een vanzelfsprekende samenwerking is. Door samen te werken, kunnen beide disciplines meer impact krijgen op hun publiek. Mijn zoektocht naar waar die disciplines elkaar ontmoeten, is een tijdrovend proces. Maar ik zie online veel mooie dingen op dit snijvlak, en ik denk echt dat dit snijvlak de toekomst wordt. OP WELKE MANIEREN DENK JIJ DAT JOURNALISTIEK NOG KAN VERANDEREN? Als journalist in Aruba merkte ik dat de persvrijheid en het medialandschap daar wat achterlopen op Nederland. Bovendien is er nauwelijks aandacht voor vrijheid van informatie. Het is frustrerend en bijna onmogelijk om als journalist op de eilanden te werken. Ook zijn veel mensen daar nog niet enorm geletterd op vlak van media. Al geldt dit niet alleen voor Aruba. Ook hier in Nederland denk ik dat media meer aandacht moeten besteden aan mediageletterdheid, en op dit vlak een meer educatieve rol moeten opeisen. Want je kan als mediaorganisatie natuurlijk klagen dat er desinformatie is, maar dat ontslaat je niet van de verantwoordelijkheid om er iets aan te doen. Daarnaast is er ook het algemeen heersende stereotiep van ‘de journalist’ als iemand die koppig is, en die beweert zelf over alle kennis te beschikken. Ik denk dan ook dat meer journalisten journalistiek moeten bedrijven op een manier die meer nieuwsgierigheid en experiment aanwakkert. Hierbij is een open houding belangrijk. Wat ik ervaar is dat ontwerpers vaker een opener houding aannemen dan journalisten, en bijvoorbeeld niet snel een project zullen starten vanuit een vooroordeel of een vooropgezet idee over het eindresultaat. Het is een werkwijze die de journalistiek volgens mij alleen maar kan versterken.
WAT VIND JE BELANGRIJK AAN DE SAMENWERKING TUSSEN DESIGN EN JOURNALISTIEK? Ik denk dat er meer overlappingen tussen beide vakgebieden bestaan dan mensen zich realiseren. In beide disciplines ben je bezig met het vertellen van een verhaal. Als journalist kies je het medium tekst. Als ontwerper of vormgever werk je vaak beeldend. Die twee werelden zijn momenteel nog gescheiden en werken eigenlijk apart van elkaar, hoewel dat stuk van de journalistiek ook visueel gepresenteerd moet worden. Er is bijgevolg dus al een overlap tussen die twee, die meer en beter benut zou kunnen worden. Niet alleen omwille van dit gezamenlijke doel, maar ook omdat mensen visuele wezens zijn, is de samenwerking tussen de disciplines belangrijk. Mensen reageren op beelden en beelden helpen bij het overbrengen van een journalistiek verhaal. Daarbij maakt het niet uit hoe abstract of hoe concreet het beeld is, maar als je het goed doet, dan versterkt een beeld het verhaal alleen maar. Ik hoop in de toekomst vormgevers en journalisten nauwer en eerder in het proces te zien samenwerken. Die samenvloeiing tussen design en journalistiek kan volgens mij ook leiden tot meer experiment. Een aspect waar iedere partij volgens mij baat bij heeft. IN WELKE MATE DENK JE DAT DE JOURNALISTIEK KAN VERANDEREN? Als je uitgaat van de schrijvende journalistiek, denk ik dat het goed zou zijn als deze meer zou openstaan voor de beeldende kant. Wat ik nu merk op de redactie, is dat er vaak nog een duidelijk onderscheid is tussen schrijvende journalisten en beeldende makers. Ik hoop dat dit wat meer in balans komt, en dat er meer respect komt voor de manier waarop we de beelden brengen in plaats van alleen maar wát we brengen. Ik hoop dat er bij schrijvende journalisten wat meer besef komt over de waarde van het beeld, en het belang van hier bewust mee bezig te zijn. OP WELKE VLAKKEN DENK JE DAT DESIGN OF BEELDEND WERK NOG KAN VERANDEREN?
DENK JE DAT DESIGN OOK OP BEPAALDE ASPECTEN NOG VERANDERINGEN NODIG HEEFT? Jazeker, die experimentele kant van design heeft ook zijn nadelen, denk ik. Ik denk dat zowel journalistiek als design naar elkaar kunnen toegroeien. Daarnaast heerst er in de kunstwereld het idee dat kunst enkel op één bepaalde manier kan worden gepresenteerd, in de zogenaamde witte kubus. Ik vind dat een enorm beperkende gedachte.
Luis Anibal Villegas Hernandez is journalist, dichter en jurist in opleiding. Zijn interesse in journalistiek en recht ontstond vanwege zijn bureaucratische tocht om burger van Aruba te worden, culminerend in een juridische strijd met de immigratiedienst. Luis' werk richt zich voornamelijk op migranten-, klimaat- en LGBTI+ rechten.
Ik denk dat samenwerkingen opzoeken ook voor designers enorm belangrijk is. Iedereen zit natuurlijk een beetje in zijn eigen bubbel. Daarom denk ik dan ook dat het voor vormgevers en designers bijvoorbeeld ook eens goed is om af en toe naar evenementen te gaan waar je met journalisten in contact kunt komen. Om op deze manier design en journalistiek meer naar elkaar te laten toegroeien.
Michelle de Gruijl is redactioneel ontwerper voor de Volkskrant met een achtergrond in illustratie en culturele antropologie. De laatste jaren richt ze zich op grafische journalistiek, ervan overtuigd dat design bijdraagt aan de toegankelijkheid van informatie en overdracht van empathie en begrip.
DESIGNALISM DAILY #02
P.6
Nina Bogosavac
Noor de Kort
HOE ZOU JE JEZELF INTRODUCEREN IN ÉÉN ZIN? EN WAAR BEN JE MOMENTEEL MEE BEZIG?
HOE ZOU JE JEZELF INTRODUCEREN IN ÉÉN ZIN?
Ik ben een journalist voor de economieredactie van de NOS. Daar werk ik bijvoorbeeld aan onlinevideo's waarvoor ik op pad ga, of ik werk samen met grafisch ontwerpers om economische onderwerpen aan de man te brengen. Daarnaast schrijf ik artikelen en help ik mee aan tv- en radiouitzendingen. Ik vind het vooral heel leuk en belangrijk om zaken die veel mensen raken, aan te kaarten. En om zo een vertaalslag te maken tussen moeilijke economische inhoud en begrijpbare informatie.
De Designalists
WAAROM DENK JE DAT HET BELANGRIJK IS DAT DESIGN EN JOURNALISTIEK SAMENWERKEN? Als we het hebben over bereik, effectiviteit en informeren, vind ik het heel interessant om na te denken over wat deze woorden betekenen: ‘Wat houdt goed informeren precies in?’ ‘Wanneer bereik je mensen effectief?’ Enerzijds zijn er de traditionele media, zoals tv en radio, en sinds een aantal jaren ook websites. Maar recent zijn er ook nieuwe mediavormen bijgekomen, zoals podcasts, online video. Ik vind het dan ook heel interessant om na te denken over welke vorm of medium we nog meer zouden kunnen benutten. En ik denk dat design en journalistiek elkaar kunnen versterken door hierover na te denken. ZIJN ER BEPAALDE ELEMENTEN BINNEN DE JOURNALISTIEK WAARVAN JE DENKT: “DIT MAG WEL VERANDEREN”? Ik denk dat, als ik kijk naar wat wij doen bij NOS, het heel erg belangrijk is om te waken over de toegankelijkheid en te blijven experimenteren met vertelvormen. Het is belangrijk om genoeg herkenbaarheid te blijven bieden aan je publiek. Dat we zelf ook een diverse organisatie zijn, kan bovendien aan goede journalistieke verhalen bijdragen.
Ik ben een journalist die graag samenwerkt en oog heeft voor het persoonlijke verhaal. WAAROM DENK JE DAT HET BELANGRIJK IS DAT JOURNALISTIEK EN DESIGN SAMENWERKEN? Ik denk dat journalistiek door de samenwerking met kunst en design, meer mensen kan verbazen en aan het denken kan zetten. Bij design en kunst is het, denk ik, heel gebruikelijk om na te denken over welke emoties een werk teweegbrengt. Bij de klassieke journalistiek zijn we daar misschien in eerste instantie minder mee bezig, terwijl dat denk ik juist belangrijk is. Ik denk door binnen de journalistiek meer emotie bij mensen teweeg te brengen, de journalistiek iets dichterbij de toeschouwer kan komen te staan. DENK JE DAT DIT DE ENIGE MANIER IS WAAROP JOURNALISTIEK KAN VERBETEREN, DOOR ER MEER EMOTIE IN TE BRENGEN? Door de journalistiek minder afstandelijk te maken en meer ruimte te creëren voor verwondering, lijkt ze mij ook aantrekkelijker te worden voor de lezer. Door bijvoorbeeld feitelijke verhalen op een meer visuele manier te brengen, haal je een bepaalde barrière weg. Bovendien kan je zo ook meer mensen raken door een element van herkenning op te roepen. Daarnaast vind ik het ook belangrijk om als journalist creatief te kunnen zijn, en samen te kunnen werken met andere journalisten of makers. En dat eerste is iets waar ik bij de schrijvende journalistiek dan ook best tegenaan liep als freelancer: ik moest best veel in mijn eentje doen. Er mag dus wel wat meer samengewerkt worden binnen de journalistiek, vind ik. HOE DENK JE, MET JOUW ACHTERGROND DAT DESIGN ZOU KUNNEN VERBETEREN?
EN HOE DENK JE DAN ALS JOURNALIST, DAT DESIGN NOG KAN VERANDEREN? Kijkende naar de voorbeelden die ik hier heb gezien tijdens Designalism Newsroom, zijn er eindeloos veel producties die fantastisch zijn en awards krijgen. Je kan het zo gek niet bedenken of het bestaat. Alleen denk ik dat het probleem vaak is dat deze producties moeilijk te vinden zijn, en dus minder toegankelijk zijn voor de gemiddelde burger. Ik denk dat die toegankelijkheid misschien wel de grootste uitdaging is voor design. Ik vind het dan ook belangrijk dat veel mensen deze producties kunnen zien, en er dus mensen worden bereikt die anders misschien niet bereikt zouden worden. Aan goede ideeën geen gebrek, alleen: hoe verspreid je ze?
Nina Bogosavac is journalist bij de economieredactie van de NOS, waar ze persoonlijke verhalen combineert met complexe economische onderwerpen. Ze vindt het belangrijk dat haar artikelen en video's herkenbaar en toegankelijk zijn voor een grote groep mensen.
Ik heb niet zo veel verstand van design. Maar ik denk dat er meer ruimte moet zijn binnen de creatieve sector voor een breder palet aan subjectiviteit, en dat het idee van wat goed ontwerp is en wat niet, wel bijgeschaafd mag worden. Ook denk ik dat design nog meer kan inspelen op het brengen van een verhaal, en dit verhaal meer naar voren kan brengen. Althans, dat zou ik wel interessant vinden. Zo zou journalistiek design kunnen versterken door op een originele manier een kader te bieden bij een visueel werk. Door het horen van een verhaal bij een visueel werk, komen kunstwerken als het ware tot leven en heb je er als toeschouwer misschien zelfs meer begrip voor.
Noor de Kort volgde de schrijvende richting van de master Journalistiek aan de Universiteit van Amsterdam en de master Politiek & Parlement aan de Radboud Universiteit. Eerder schreef Noor voor Trouw en NRC en nu werkt zij als raadsadviseur communicatie bij de gemeente Tilburg. Met name politiek, geschiedenis en sport zijn onderwerpen die haar boeien.
DESIGNALISM DAILY #02
P.7
Pascal Bakker
Saskia Pouwels
Thomas de Beus
HOE ZOU JE ZELF INTRODUCEREN IN ÉÉN ZIN?
WAAR BEN JE MOMENTEEL MEE BEZIG?
HOE ZOU JE JEZELF INTRODUCEREN IN ÉÉN ZIN? MET WAT VOOR PROJECTEN BEN JE NU BEZIG?
Ik ben Regisseur Nieuws bij de NOS en vind het fantastisch om met creatieve mensen uit verschillende disciplines een mooie en inhoudelijk sterke productie te maken.
Momenteel ben ik verbonden als docent aan het Instituut voor Media en als onderzoeker bij het lectoraat Human Experience & Media Design (HEMD) aan de Hogeschool Utrecht. Daar richt ik me op inclusief ontwerponderwijs en op de rol die digitale omgevingen spelen in de ontwerpwereld, met de vraag hoe we deze radicaal anders kunnen inrichten. Ik ben ervan overtuigd dat we nog een lange weg te gaan hebben als we nadenken over onze digitale omgevingen en structuren, en welke vooringenomenheden daarin verscholen zitten.
WAT IS JE ACHTERGROND? Ik heb Media, Informatie & Communicatie gestudeerd aan de HvA. Daar heb ik een minor televisie gedaan en via stages bij Talpa Media en NOSop3 ben ik uiteindelijk bij Talpa Media beland als Beeldredacteur. Daar heb ik heel veel mooie programma's mogen maken en heb me er goed kunnen ontwikkelen. Ik ben daar ben ook mijn eerste programma gaan regisseren, genaamd Wat Eten We, een kookprogramma voor NET5. Sinds mei 2022 werk ik voor de NOS. WAAROM WILDE JE GRAAG MEEDOEN AAN DESIGNALISM NEWSROOM? Als televisieregisseur is één van je taken meedenken over vormgeving. Hierin wil ik me graag verder ontwikkelen. Het leek me dan ook enorm fijn om met kunstenaars, ontwerpers en developers over nieuwe ideeën op dit gebied te kunnen sparren. WAAROM DENK JIJ DAT HET BELANGRIJK IS DAT DESIGN EN JOURNALISTIEK SAMENWERKEN? Ons mediagebruik de dag van vandaag is anders dan tien jaar geleden. Visueel aantrekkelijke content is belangrijk geworden. Zo kan je in 'mijn' vakgebied, tv, nog zo'n goed inhoudelijk nieuwsitem maken, maar als de beelden saai zijn en de uitleg in vormgeving niet duidelijk is, dan blijft het maar bij de helft van de mensen hangen. Daarom ben ik er ook van overtuigd dat het belangrijk is dat de journalistiek blijft samenwerken met designers om haar content op een manier te presenteren die aansluit bij de designerstijdgeest van dat moment. Anderzijds moeten we ervoor zorgen dat de inhoud altijd boven de vorm blijft staan én moeten we bovendien blijven nadenken over de praktische uitwerking van producties. Zo klinkt een productie in de metaverse super vet, maar daarover kan je de vraag stellen hoeveel mensen daar nu gebruik van maken. IS DE JOURNALISTIEK VOLGENS JOU AAN VERNIEUWING TOE? ZO JA, WAAROM? Mediagebruik verandert continu en hier moeten journalistieke uitingen ook op aangepast worden. Het is dan ook heel belangrijk, vind ik, om hierin up-to-date te blijven. IS DESIGN VOLGENS JOU AAN VERBETERING TOE? Ik denk dat het belangrijk is om altijd feeling te houden met je publiek en niet door te slaan in ‘vernieuwing om het vernieuwen’. Dus misschien is op de rem trappen en geleidelijk vernieuwen soms ook goed.
Pascal Bakker is 31 jaar, woont in Amsterdam en werkt sinds 2011 in de media. In 2019 begon hij als regisseur en sinds mei 2022 werkt hij als Regisseur Nieuws bij de NOS. Het allerleukste vindt hij het om met creatieve mensen uit verschillende disciplines een mooi mediaproduct te maken.
WAAROM DENK JE DAT HET BELANGRIJK IS DAT DESIGN EN JOURNALISTIEK SAMENWERKEN?
Ik ben een datajournalist, in mijn werk verzamel ik vooral veel gegevens waarna ik vaak op pad ga en zoek naar experts om die gegevens te duiden. Ik ben dus voornamelijk bezig op het snijvlak van journalistiek en design en het bedenken van online vertelvormen. Bij dat proces probeer ik vaak ontwerpers en developers te betrekken. WAAROM DENK JE DAT HET BELANGRIJK IS DAT DESIGN EN JOURNALISTIEK SAMENWERKEN?
Goede journalistiek en (media)ontwerp hebben gelijkwaardige doelen, namelijk het openbreken van bepaalde kennisdomeinen. Door samenwerking kunnen beide vakgebieden elkaar versterken. Zo kan ontwerp bijvoorbeeld bepaalde complexe vraagstukken toegankelijk maken en belichten.
Design kan je op een hele andere manier naar de realiteit doen kijken. Bovendien kan goed design de impact van het verhaal dat je wilt vertellen vergroten. In geval van datavisualisatie zie ik design als een soort tool om perspectief en context te bieden: met mijn interesse in data probeer ik op een andere manier naar de werkelijkheid en naar trends te kijken.
VOOR WELKE UITDAGINGEN DENK JIJ DAT DESIGN VANDAAG DE DAG STAAT?
DENK JE DAT DESIGN OP BEPAALDE VLAKKEN NOG KAN VERANDEREN?
Ik richt me vooral op de vragen: hoe willen we met elkaar omgaan, welke kennis stellen we daarbij ter beschikking en welke niet? Hoe gaan we om met diversiteit en inclusie binnen de ontwerp-cultuur? Er heerst een zekere norm over wat esthetisch is en wat die communiceert, en dat drukt vaak een stempel op designonderwijs. Ik vind het belangrijk om meer perspectieven en vertaalvormen een plek te geven, zonder bepaalde symbolieken of andere waarden meteen af te schrijven.
Ik vind design als algemene term nogal breed. Zo vind ik bijvoorbeeld design soms nogal abstract, ten opzichte van journalisten die dan weer vrij effectief zijn in het snel overbrengen van hun boodschap. Dit is iets wat we in de journalistiek natuurlijk ook steeds proberen: onze boodschap op zo'n manier ontwerpen of schrijven dat die snel en helder aankomt. Daar zou design nog iets van kunnen leren, en die crossover tussen design en journalistiek vind ik dan ook heel interessant. Al zijn er natuurlijk ook veel artistieke ontwerpen waar ik fan van ben. Design- of kunstprojecten die gelijk iets met je doen, en waarvan het verhaal direct vrij snel duidelijk is, zijn voor mij het beste. Ik vind dat design wel wat toegankelijker en maatschappijkritischer mag worden. Als journalist ben ik vrij idealistisch: ik wil dat er iets verandert in de maatschappij. Ik vind dan ook dat je je het bijna niet kan veroorloven als journalist om bepaalde verhalen niet te vertellen.
Een ander aspect zijn de vele digitale (onderzoek en ontwerp) tools die er zijn. Veel platforms geven ons de mogelijkheid om te creëren, maar hoe ver dringen deze platforms door in de designwereld en het onderwijs? Bovendien is het enorm belangrijk dat mensen zich bewust zijn van de verschillende aannames die in deze tools verscholen zitten. Daarnaast zijn er vragen omtrent de rol van AI in het mediaonderwijs: in welke context komen onze studenten dit straks tegen in het werkveld en hoe verhouden ze zich daartoe? Waar vinden deze technologieën een plek in het design landschap? Ontwerpers moeten zich bewust zijn van deze vraagstukken, zich afvragen in hoeverre we moeten begrijpen hoe die tools werken, en welke aannames erin verwerkt zitten. OP WELKE MANIER DENK JE DAT JOURNALISTIEK AAN VERANDERING TOE IS? Wat ik zojuist vertelde, werkt natuurlijk ook voor journalistiek. Er worden veel data gescraped en geanalyseerd. Hierbij moet het inzichtelijk zijn welke tools gebruikt worden en waarom. Het is voor de gebruikers van de tools relevant om wel met een kritische blik met deze tools te werken, in de digital humanities noemen ze dat “tool criticism”. Het is belangrijk dat hier meer zicht op komt.
De manier waarop we (digitale) omgevingen ontwerpen zou moeten veranderen, vindt Saskia Pouwels, ontwerper, docent en onderzoeker bij Human Experience & Media Design van de Hogeschool Utrecht. Ze doet onderzoek op het snijvlak van data en immersief ontwerp, met een focus op sociale en politieke vraagstukken rond digitaal intellectueel eigendom.
ZIJN ER NOG DINGEN OP HET VLAK VAN JOURNALISTIEK DIE VERANDERD MOETEN WORDEN? Journalistiek heeft nog wel wat stappen te zetten op het gebied van bereik, en moet zich dus wat meer inzetten in het bereiken van een groter publiek. Daarnaast vind ik dat er soms sprake is van een soort ivoren toren binnen de journalistiek, die er volgens mij ook is binnen de kunsten. Vaak maken dezelfde mensen zich druk om bepaalde verhalen, en komen deze verhalen steeds bij dezelfde mensen terecht. Ik vind het met andere woorden nog een uitdaging om journalistiek werk bij alle lagen van de bevolking te krijgen.
Thomas de Beus hoopt met datajournalistiek de kloof tussen de werkelijkheid en de waarneming te verkleinen. Hij verzamelt, interviewt en tekent met bergen data. Hij zoekt naar opvallende maatschappelijke ontwikkelingen, voorbij de anekdote, naar verhalen die meer autoriteit hebben. Vorm en inhoud gaan vanaf het begin hand in hand.
P.8
DESIGNALISM DAILY #02
Wendy van der Waal
Zhizhong Keene
HOE ZOU JE JEZELF INTRODUCEREN IN ÉÉN ZIN?
HOE ZOU JE JEZELF INTRODUCEREN IN ÉÉN ZIN?
Ik ben artdirector en content creator op de nieuwsredactie van Pointer, daar ontwikkel ik nieuwe vertelvormen.
Ik ben een ontwerper tussen het illustratieve en digitale. MET WELKE PROJECTEN BEN JE MOMENTEEL BEZIG?
WAAROM VIND JE HET BELANGRIJK DAT DESIGN EN JOURNALISTIEK SAMENWERKEN? We evolueren naar een tijd waarin beeldcultuur en nieuwe media het winnen van conventionele, traditionele media. Ik vind het daarom belangrijk je als redactie bezig te houden met deze nieuwe media. Niet alleen voor het huidige publiek, maar ook voor latere generaties. Als ontwerper heb ik mijn roeping gevonden in de journalistiek. Vroeger werkte ik bij reclamebureaus; die zijn erg gericht op wat de klant wil. In de journalistiek zoek je echter naar de beste vorm om je verhaal aan mensen over te brengen. WELKE ASPECTEN VAN DE JOURNALISTIEK ZOU JE GRAAG ZIEN VERANDEREN? Sommige journalisten zijn nogal individualistisch ingesteld. De manier waarop we verhalen vertellen bij Pointer, is voor deze journalisten bijvoorbeeld nog heel nieuw. Als ontwerper ben je dan ook nog vaak bezig met mensen bij de hand te nemen en te laten zien dat het echt niet eng is om crossmediaal iets te maken. Daarnaast denk ik dat er ook nog grote stappen te zetten zijn op gebied van diversiteit. Ik denk dat journalistiek nu voornamelijk gericht is op een groep hoger opgeleide mensen die ook nog voornamelijk wit is. Ook de mensen die niet op zaterdagochtend met hun koffietje een achtergrondartikel zitten te lezen, wil je bereiken. Er zou dus nog meer ingespeeld kunnen worden op het bereiken van het grote publiek. Want je hebt natuurlijk, naast de intellectuele club die leest om hun leven te verrijken, ook gewoon mensen die artikelen lezen omdat ze willen weten wat voor betrekking het onderwerp heeft op hun leven. DENK JE DAT ER VOOR DESIGN OOK NOG UITDAGINGEN ZIJN? Ja, ik denk dat design ook om bepaalde vormen vraagt die niet voor de hand liggend zijn. Even een voorbeeld uit onze redactie: vaak maken we bij uitzendingen over een bepaald thema of onderwerp een online tool waarmee mensen zelf iets kunnen opzoeken. Via deze tool kunnen ze dan bijvoorbeeld zien of en hoe het betreffende thema van toepassing is op hun situatie. Dat vind ik al een manier om meer mensen geïnteresseerd te krijgen.
Op dit moment ben ik meer bezig met grafische vormgeving en werken in opdracht. Designalism Newsroom is voor mij een experiment om verschillende benaderingen te zien die ik kan toepassen in mijn eigen, autonome werk, waarin ik vaak werk rond fictie en realiteit.
Designalism Newsroom is een initiatief van ACED in samenwerking met Beeld en Geluid Den Haag, Pointer (KRO – NCRV), Volkskrant en NOS. Het programma is ondersteund met subsidie van Stimuleringsfonds Creatieve Industrie en Pictoright Fonds.
Designers die autonoom werk maken en daar theoretisch onderzoek voor doen, handelen vaak vanuit een bepaalde expertise. Hoe langer je als ontwerper een onderwerp bestudeert en er interesse voor toont, hoe meer kennis je verwerft en hoe meer je expert wordt aangaande dat specifieke onderwerp. Ik vind het dan enorm belangrijk om ervan uit te gaan dat je niet alles kan weten over één bepaald onderwerp, en als ontwerper alleen niet over alle tools kan beschikken om dit onderwerp te behandelen. Als ontwerper heb je andere mensen nodig om deze kennis en tools aan te vullen. En dit geldt evenzeer voor journalisten. Daarom vind ik het heel goed dat design en journalistiek samenwerken: door het delen van hun eigen kennis, tools en expertise, kunnen de twee vakgebieden gezamenlijk groeien.
Met dank aan Charmaine de Heij, Chris Congleton, Eef Veldkamp, Fenna Wenselaar, Fien Leeflang, Geart van der Pol, Jonathan Tang, Jonathan Tjien Fooh, Luis Anibal Villegas Hernandez, Marije Rooze, Michelle de Gruijl, Nina Bogosavac, Noor de Kort, Pascal Bakker, Saskia Pouwels, Thomas de Beus, Wendy van der Waal en Zhizhong Keene.
OP WELKE MANIEREN DENK JIJ DAT JOURNALISTIEK NOG KAN VERANDEREN?
OVER ACED
Volgens mij is beeld vaak ondergeschikt aan tekst in de journalistiek. Beelden moeten verder gaan dan enkel illustraties en grafieken bij artikelen. Ik denk dus dat er op het gebied van beeld binnen de journalistiek nog wel wat geëxperimenteerd mag worden. Het enige gevaar bij deze experimenten, is dat het misschien te abstract kan worden. Bij een abstract beeld is de boodschap niet altijd even duidelijk. Die abstractie versus toegankelijkheid is dus een belangrijk element om te bewaken.
Interdisciplinair platform ACED is pionier op het gebied van de combinatie van design, journalistiek en technologie. ACED biedt programma’s voor kennisontwikkeling, experimentele producties en publieke evenementen. Stichting ACED is opgericht in 2018 en heeft de culturele ANBI-status.
WELKE ASPECTEN VAN DESIGN ZOU JE GRAAG VERANDEREN?
Door design en journalistiek te combineren, ontstaan nieuwe experimentele mediavormen en daarmee nieuwe inzichten en perspectieven. Deze hybride vorm noemen wij Designalism.
WAAROM DENK JE DAT DESIGN EN JOURNALISTIEK MOETEN SAMENWERKEN?
Ik denk dat er de dag van vandaag een bepaalde bubbel-vorming is binnen de kunstwereld en het netwerk van grafisch ontwerpers. Binnen deze bubbel wordt een beperkt publiek bereikt en een specifiek vakjargon gebruikt. In plaats van een boodschap over te brengen, worden verhalen complexer gemaakt. En dit vind ik jammer, want je wilt als ontwerper juist mensen bereiken met je werk. We moeten deze bubbel dus doorbreken, en het delen van expertise binnen design en journalistiek lijkt me hiervoor een goede oplossing.
www.aced.nl
OVER DESIGNALISM
www.designalism.nl
COLOFON EINDREDACTIE INTERVIEWS GRAFISCH ONTWERP VORMGEVING FOTOGRAFIE LETTERTYPE DRUK
Wendy van der Waal is artdirector en content creator en belandde via NU.nl en de Volkskrant op de redactie van Pointer – een onderzoeksjournalistiek programma van de publieke omroep. Daar experimenteert ze met digitale vertelvormen, zoals datavisualisaties, visuele reconstructies, interactieve scroll-verhalen en games.
Zhizhong Keene werkt als ontwerper en combineert traditionele en nieuwe mediapraktijken als het gaat om printontwerp, codering en digitale illustratie. Vanuit een interesse in de beeldtaal van cartoons en animaties, onderzoekt Keene hoe hun elementen zoals narratieve structuren kunnen worden toegepast in andere situaties en locaties.
IJSBRAND VAN VEELEN JUSTINE CORRIJN MATEO BROILLET JUSTINE CORRIJN EMILIA MARTIN CORSO NERO SESSION MONO THE NEWSPAPER CLUB