Around the World
การจัดการสุขาภิบาลน�้ำแบบระบบปิดนั้น มาจาก พืน้ ฐานแนวคิดทีต่ อ้ งการให้ระบบการเลีย้ งของเรา อยู่ในระบบที่สะอาด ไม่ปนเปื้อนจากน�้ำภายนอก ขณะเดียวกัน เราก็ไม่ไปสร้างความปนเปื้อนให้ แหล่งน�้ำภายนอกเพิ่มขึ้นไปจากเดิม เพื่อป้องกัน ไม่ให้ผลเสียของน�้ำที่ทิ้งจบจากการเลี้ยงกุ้ง หรือ เลนก้นบ่อ หรือตะกอนที่เกิดจากการเลี้ยงกุ้ง ที่ อาจมีทั้งเชื้อโรคและสปอร์ของเชื้อโรค และสัตว์ พาหะน�ำโรคเหล่านี้ วนเวียนกลับมาท�ำร้ายกุง้ ของ เรา หรือท�ำอันตราย และสร้างความเสียหายให้กบั กุ้งของเรา และตัวเราอีกในอนาคต ข้อควรปฏิบต ั ิเพื่อการควบคุม ป้องกันโรคขี้ขาว และโรคอื่นๆ อย่างมีประสิทธิภาพ 1. ควรมีการวิเคราะห์ความสามารถในการ เลีย้ งและการผลิต (Carrying capacity analysis) ของฟาร์มตัวเอง โดยไม่จ�ำเป็นต้องตามคนอื่น หรือฟาร์มอืน่ ๆ ฟาร์มของเรามีความสามารถและ ความเพียงพอ ด้านน�้ำทั้งคุณภาพและปริมาณ ด้านบ่อและความเสื่อมโทรม ด้านแรงงาน ด้าน เป้าหมายผลผลิตและการจับกุ้ง ด้านการลงทุน ด้านการจัดการความเสี่ยง ด้านสิ่งแวดล้อมรอบ ฟาร์ม ด้านฤดูกาล ด้านราคากุ้ง ด้านการตลาด เป็นอย่างไร เป็นต้น ซึง่ การวิเคราะห์ความสามารถ ในการเลี้ยงและการผลิตเหล่านี้ จะช่วยท�ำให้ สามารถตอบตัวเราได้เองว่า ควรเลีย้ งกุง้ ด้วยความ หนาแน่นเท่าไร ด้วยระบบและวิธกี ารใดทีเ่ หมาะสม เพื่อไม่ให้สิ่งเหล่านี้เป็นภาระมากเกินไปต่อระบบ การเลีย้ ง เป็นภาระมากเกินไปต่อระบบน�ำ้ หรือมี ความเสีย่ งในการเลีย้ งมากเกินไป เพราะเป้าหมาย ของการเลีย้ งกุง้ ทีด่ คี อื ผลผลิตทีส่ งู ความเสียหาย
68
ต�่ำ และได้ตามเป้าหมายตามเวลาที่ต้องการอย่าง รวดเร็ว ขณะที่ต้นทุนการเลี้ยงที่เหมาะสม และ ได้ราคาขายที่เหมาะสม และได้ผลก�ำไรจากการ เลี้ยง ซึ่งทั้งหมดต้องมีความลงตัวและเหมาะสม กับความสามารถของฟาร์มเราเอง 2. ควรค�ำนึงถึงหลักการของความสะอาด และความปลอดภัยทางชีวภาพ (Clean and Bio security oriented concern concept) ซึ่งเป็น หัวใจของการเลีย้ ง ทัง้ เรือ่ งลูกกุง้ สะอาด น�ำ้ สะอาด และบ่อสะอาด เพราะปัจจุบันสิ่งแวดล้อมรอบๆ ตัวเราได้เปลีย่ นแปลงไปจากเดิมมาก โดยเริม่ จาก การเลือกลูกพันธุ์กุ้งจากโรงเพาะฟัก หรือแหล่งที่ เชือ่ ถือและไว้วางใจได้ (Trustworthy seed quality) ว่าเป็นสายพันธุท์ ดี่ ี แข็งแรง โตเร็ว ผลิตจากพ่อแม่ พันธุ์ที่ปลอดโรค (SPF) มีการตรวจสอบคัดกรอง โรคที่ส�ำคัญๆ ไม่ให้ติดเชื้อเหล่านั้นมาจากลูกกุ้ง เป็ น แนวทางที่ เ ราควรจะยึ ด ถื อ และปฏิ บั ติ เ พื่ อ ควบคุมต้นทุนการเลี้ยงและการผลิต โดยเฉพาะ อย่างยิง่ หากเราสามารถบริหารจัดการด้านสุขภาพ และความแข็งแรงของลูกกุง้ เริม่ ต้นได้ทฟี่ าร์มของ เราในระบบที่ควบคุมได้ดี เช่น สามารถมีระบบ การอนุบาลลูกกุ้งที่ฟาร์มเราเอง (Extension of nursery phase in grow - out farm) เพือ่ เพิม่ ความ แข็งแรงของลูกกุง้ ในสภาวะทีเ่ หมาะสม เพือ่ ป้องกัน ความเสี่ยงในการเลี้ยงในบ่อในช่วงที่ลูกกุ้งยังเล็ก ให้ลดความเสียหายให้ลดน้อยลง 3. ควรมีการศึกษาหาความรู้ (Knowledge oriented management practices) และศาสตร์ ด้านการเลี้ยงกุ้งในทุกๆ ด้านให้มากๆ ทั้งด้าน เทคนิคการเลีย้ งทุกแขนง การจัดการด้านต่างๆ ที่ ส�ำคัญๆ ทัง้ หมด เช่น ปัจจุบนั ด้านเทคนิคการเลีย้ ง ที่มีประสิทธิภาพนิยมเลี้ยงกุ้งในระบบบ่อเล็กลง (Best small pond) เพราะจัดการได้ง่ายขึ้น และ
ธุรกิจอาหารสัตว์ ปีที่ 36 เล่มที่ 185 มีนาคม - เมษายน 2562