และจะมีแขนงใหญ่ของหลอดเลือดแดงโคโรนารี ด้านซ้าย(left coronary artery) วางอยู่ - ร่องอินเตอร์เวนตริควิ ลาร์ดา้ นหลัง (Posterior interventricular groove) เป็นร่องที่แบ่งหัวใจ ระหว่ า งห้ อ งซ้ า ยและห้ อ งขวาทางด้ า นหลั ง ส่วนใหญ่จะพบว่ามีแขนงของหลอดเลื อ ดแดง โคโรนารีดา้ นขวา (right coronary artery) วางอยู่
ผนังของหัวใจ
ประกอบด้วยเนื้อเยื่อสามชั้น ได้แก่ - เยือ่ หุม้ หัวใจชัน้ ใน(Epicardium) เป็นชัน้ ที่ ติดกับ เยื่อหุ้มหัวใจด้านที่ติดกับหัวใจ(Visceral layer of pericardium) ประกอบด้วยเนือ้ เยือ่ เกีย่ วพัน ทีเ่ หนียวและแข็งแรง - กล้ามเนือ้ หัวใจ (Myocardium) เป็นชัน้ ทีห่ นา ทีส่ ดุ ประกอบด้วยกล้ามเนื้อหัวใจเกือบทั้งหมด - เยื่อบุหัวใจ(Endocardium) เป็นชั้นบางๆ ที่เจริญมาจาก เซลล์เยื่อบุหลอดเลือด
ห้องหัวใจ
‘หั ว ใจ’จะถู ก แบ่ ง ออกเป็ น สี่ ห ้ อ ง(heart chambers) และทิศทางการไหลของเลือดเข้าสู่ แต่ละห้อง จะถูกควบคุมโดยลิ้นหัวใจ(cardiac valves) ท�ำให้เลือดไม่ไหลย้อนเมื่อมีการบีบตัว และคลายตัว ในทีน่ จี้ ะกล่าวถึงห้องของหัวใจตามล�ำดับของ การไหลของเลือดภายในหัวใจ หัวใจห้องบนขวา หัวใจห้องบนขวา (Right atrium) มีหน้าทีร่ ับ เลือดทีม่ าจากท่อเลือดด�ำบน (superior vena cava) ซึ่งรับเลือดมาจากร่างกายส่วนบน และท่อเลือด ด� ำ ล่ า ง(Inferior vena cava) รับเลือดมาจาก ร่างกายช่วงล่าง ผนังของหัวใจห้องนีค้ อ่ นข้างบาง โดยเฉพาะทางด้านที่ติดกับหัวใจห้องบนซ้าย จะมี รอยบุม๋ ที่เรียกว่าฟอซซา โอวาเล (Fossa ovale) ซึง่ เป็นทางเชือ่ มระหว่างหัวใจห้องบนสองห้องระหว่าง
ทีย่ งั เป็นตัวอ่อนในครรภ์ เลือดจากหัวใจห้องบนขวา จะไหลเข้าสู่หัวใจห้องล่างขวา ผ่านทางลิ้นหัวใจ ไทรคัสปิด (Tricuspid valve)
หัวใจห้องล่างขวา
หัวใจห้องล่างขวา(Right ventricle) จะอยูท่ าง ด้านหน้าสุด ของหัวใจ และพื้นผิวทางด้านหลัง ของหัวใจห้องนี้ จะติดกับกะบังลม ท� ำ หน้ า ที่ รั บ เลื อ ดจากหั ว ใจห้ อ งบนขวา แล้วส่งออกไปยังปอด ผ่านลิ้นหัวใจพัลโมนารี (pulmonary valve) และหลอดเลือดแดงปอด (pulmonary arteries) ที่ผนังของหัวใจห้องนี้จะมี แนวของกล้ า มเนื้ อ หั ว ใจซึ่ ง สานต่ อ กั น และมี เอ็นเล็กๆ ที่ควบคุมลิ้นหัวใจไทรคัสปิด เรียกว่า คอร์ดี เท็นดิน(ี chordae tendinae) ซึ่งท�ำหน้าที่ ยึดลิน้ หัวใจไทรคัสปิดไม่ให้ตลบขึน้ ไปทางหัวใจห้อง บนขวาระหว่างการบีบตัวของหัวใจห้องล่าง ดังนัน้ จึงป้องกันไม่ให้เลือดไหลย้อนกลับ หัวใจห้องบนซ้าย (Left atrium) มีขนาดเล็กทีส่ ดุ ในห้องหัวใจทั้งสี่ห้อง และ วางตัวอยูท่ างด้านหลังสุด โดยหัวใจห้องนี้จะรับ เลือดทีไ่ ด้รบั ออกซิเจนจาก‘ปอด’ผ่านทางหลอด เลือดด�ำปอด (pulmonary veins) และจึงส่งผ่าน ให้หวั ใจห้องล่างซ้ายทางลิน ้ ไมทรัล (Mitral valve)
หัวใจห้องล่างซ้าย (Left ventricle)
จัดว่า มีขนาดใหญ่ที่สุดและมีผนังหนาที่สุด ท� ำ หน้ า ที่ ห ลั ก ในการสู บ ฉี ด เลื อ ดไปยั ง ทั่ ว ทั้ ง ร่างกายผ่านทางลิน ้ หัวใจเอออร์ตกิ (Aortic valve) และหลอดเลือดแดงใหญ่เอออร์ตา (Aorta) - หน้าที่ คุณสมบัตปิ ระการหนึ่งที่น่าสนใจของ ‘หัวใจ’ คือการทีก่ ล้ามเนือ้ หัวใจสามารถกระตุน้ การท�ำงาน ได้ดว้ ยตัวเอง โดยอาศัยระบบน�ำไฟฟ้า (conduction system) ภายในผนังของหัวใจ ปีที่ ๒๒ ฉบับที่ ๓๑๒ กรกฎาคม ๒๕๕๙ •
75