ΑΝΑΛΥΣΗ
To άδοξο τέλος µιας επιτυχίας
• ΤΕΥΧΟΣ 22
Kείµενο: Ηλίας Κεφαλάς • mail: elliott@11aviation.com • Φωτογραφίες: 11aviation.com • Στατιστικά στοιχεία: Υ.Π.Α. Σχετικών Αερολιµένων
Μπορεί οι τιµές του πετρελαίου να µειώθηκαν σε πιο… λογικά επίπεδα, όµως η ζηµιά που υπέστησαν οι αεροπορικές εταιρείες σε παγκόσµια κλίµακα για το έτος 2008 είναι µη αναστρέψιµες. Παρακολουθώντας τις εξελίξεις στη διεθνή αγορά εδώ και αρκετά τεύχη, είχαµε τονίσει ότι η επίδραση και στη χώρα µας αργά ή γρήγορα θα είναι αισθητή. Στην αναφορά κίνησης των ελληνικών αεροδροµίων είχαµε αφήσει µία αιχµή για το µέλλον του τουρισµού την επόµενη σεζόν (2009), δεδοµένου ότι για αρνητικές εξελίξεις, όπως η πτώχευση της XL, υπήρχαν ενδείξεις. Σε καµία περίπτωση βέβαια δεν περίµενε κανείς ότι θα συµβεί κάτι τέτοιο ενάµισι µήνα πριν το τέλος της σεζόν. Η XL, όπως θα δούµε στη συνέχεια, ήταν µία εταιρεία (tour operator/airline) µε αρκετά περίεργη πορεία και συνεχείς αλλαγές. Για τα δεδοµένα της Αγγλίας, πάντως, το πλήγµα ήταν πολύ ισχυρό, δεδοµένου ότι η XL αποτελούσε τον τρίτο σε µέγεθος tour operator της χώρας και ότι καταστάσεις µε εκτεθειµένους Άγγλους επιβάτες δεν είχαν σηµειωθεί ούτε το 1990, όταν πτώχευσε ο τότε µεγάλος tour operator ILG. Το πλήγµα που δέχθηκε η χώρα µας ήταν ισχυρό. Το µέγεθος της ζηµιάς θα προσπαθήσουµε να µεταφέρουµε στις επόµενες σελίδες.
ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ - ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2008
Ανάλυση
Τα Boeing 757-200 χρησιµοποιήθηκαν κυρίως µέχρι τη σεζόν του 2007. Από την άνοιξη του 2008 αντικαταστάθηκαν µε Boeing 737-900ER.
IATA
JN
Ίδρυση Αναστολή λειτουργίας
ICAO
CALLSIGN
XLA
EXPO
1994 ωs Sabre Airways 12 Σεπτεµβρίου 2008
Η
ιστορία της XL Airways ξεκινάει το 1994, όταν ιδρύθηκε από την Goldcrest Aviation µία αεροπορική εταιρεία µε την τότε ονοµασία Sabre Airways, η οποία επιχειρούσε µε το A.O.C. της Air Foyle έως τις 13 ∆εκεµβρίου του 1995, οπότε και εκδόθηκε το δικό της A.O.C. To 1998 ο πρόεδρος της Virgin Atlantic, Richard Branson, διαπραγµατεύτηκε την εξαγορά της, δίχως όµως αποτέλεσµα. Τελικά το Libra Holidays (Κύπρος) αγόρασε το 67% της Sabre Airways. Το Μάιο του 2001 η εταιρεία αλλάζει για ακόµη µία φορά τίτλο και µετονοµάζεται σε Excel Airways, ύστερα από εξαγορά επιπλέον µερίσµατός της (έφτασε το 79,5%) από τον tour operator Libra Holidays Group, που του έδινε και τον πλήρη έλεγχο της εταιρείας. Το Μάρτιο του 2004 η Air Atlanta Icelandic αγοράζει το 40,5% της Excel Airways Group και την 1η Ιανουαρίου του 2005 ο τέως επενδυτικός όµιλος Avion Group (κάτοχος της Air Atlanta) και νυν «Eimskipafélag Islands» αποκτά το 100% της Excel. Στις 30 Οκτωβρίου 2006 ο όµιλος Excel Leisure Group αγοράζει την αγγλική εταιρεία και δηµιουργεί µία νέα αεροπορική charter εταιρεία, την XL Airways, η οποία έχει παράρτηµα σε Γαλλία και Γερµανία (βλ. RBF-11, σελ. 16). Από την 1η Μαΐου του 2007 ένα αεροσκάφος της Excel UK χρησιµοποιήθηκε για την εκτέλεση charter πτήσεων από την Ιρλανδία ως XL Ireland. Η «αγγλική» XL Airways εκτελούσε πτήσεις charter από τρεις κύριες έδρες: Λονδίνο (Gatwick), Μάντσεστερ και Γλασκώβη προς Φλόριντα (Η.Π.Α.), Καραϊβική, Κανάριες Νήσους, Μεσόγειο και Αίγυπτο. Παράλληλα, επιχειρούσε και από άλλα αεροδρόµια της Αγγλίας, όπως: Newcastle, Bristol, East Midlands και Birmingham. Το 2007 διακίνησε συνολικά 2,3 εκατοµµύρια επιβάτες. Η εταιρεία χωρίς καµία προειδοποίηση ανέστειλε τη λειτουργία της στις 00:01 την 12η Σεπτεµβρίου του 2008, αφήνοντας περίπου 90.000 Άγγλους τουρίστες σε δεκάδες αεροδρόµια, ενώ 200.000 ακόµα στερήθηκαν τις διακοπές τους.
3 of 14 • skiathoslandings.com - Issue Nr.3
* Υπό ενοικίαση από την XL France
Sabre Airways IATA: TJ & JN ICAO: SBE
Στις 17 ∆εκεµβρίου του 1994 εκτελέστηκε η πρώτη εµπορική πτήση της Sabre Airways. Στη φωτογραφία ένα B737-200 (G-SBEA) της εταιρείας στη Θεσσαλονίκη τον Ιούλιο του 1995, που επιχειρούσε υπό το A.O.C. της Air Foyle.
XL AIRWAYS
Μετά την εξαγορά του 40,5% της Excel από την Air Atlanta το Μάιο του 2006, η εταιρεία χρησιµοποίησε τρία Boeing 747-300. Ένα από αυτά χρησιµοποιήθηκε από την Travel City Direct σε πτήσεις χαµηλού κόστους µεταξύ Αγγλίας και Ορλάντο έως το Νοέµβριο του 2007.
TF-AMK Boeing 747-300 της XL στη Λάρνακα τον Ιούνιο του 2007. Η ένταξη των 747 της Air Atlanta στο στόλο της XL είχαν σκοπό την stand-by στάθµευσή τους στα αεροδρόµια του Gatwick και του Manchester. Πρακτικά δε χρησιµοποιήθηκαν ποτέ σε προγραµµατισµένο δροµολόγιο της XL, όµως κάλυπταν πάρα πολλά δροµολόγια τόσο της XL όσο και άλλων charter εταιρειών ως «back-up aircraft».
Αναστολή λειτουργίας
XL SITE FINAL Το website της XL.com στις 12/9/2008. Τον Αύγουστο του 2008, όταν η διοίκηση της εταιρείας ανακοίνωσε την άµεση αναστολή των πτήσεών της σε προορισµούς της Καραϊβικής, κανείς δεν φανταζόταν τι θα ακολουθούσε. Το γεγονός αυτό όµως αποτέλεσε την πρώτη ένδειξη της κατάστασης της εταιρείας, µιας και οι πτήσεις µεγάλων αποστάσεων µε υψηλή πληρότητα αποτελούν συνήθως πηγή µεγάλων εσόδων για τις αεροπορικές εταιρείες. Από το πρωί της 11ης Σεπτεµβρίου 2008 είχαν αρχίσει να σηµειώνονται τα πρώτα προβλήµατα στις πτήσεις της XL. Πιο συγκεκριµένα, ο πύργος ελέγχου του Μάντσεστερ αρνήθηκε (ύστερα από σχετική εντολή) να δώσει άδεια αναχώρησης από τα gate σε τρεις πτήσεις της XL. Την ίδια ώρα οι πωλήσεις εισιτηρίων από την ιστοσελίδα της εταιρείας συνεχιζόντουσαν κανονικά. Εκπρόσωπος της εταιρείας αργά το απόγευµα της ίδιας ηµέρας ανακοίνωσε ότι «η εταιρεία παύει τη λειτουργία της από την αλλαγή της ηµεροµηνίας (ξηµερώµατα 12/9/2008) λόγω οικονοµικών προβληµάτων που δηµιουργήθηκαν από τις τιµές των καυσίµων. Τα παραρτήµατα του οµίλου XL Group της Γαλλίας και της Γερµανίας δεν επηρεάζονται καθόλου από την πτώχευση της XL UK».
H XL χρησιµοποίησε Airbus A320 το 2006 υπό καθεστώς ενοικίασης από την Air Malta. Με τα λογότυπα της XL βάφτηκαν επίσης τα Α320 της τέως Star Europe και νυν XL France.
1 Noevemer 2019 • skiathoslandings.com • 4 of 14
Ανάλυση Το Μάρτιο του 2006 η Excel Airways υπέγραψε συµβόλαιο ενοικίασης µε την GE Commercial Aviation Services για δύο Boeing 737-900ER. Τα αεροσκάφη που παρελήφθησαν το Μάιο του 2008 αντικατέστησαν τα B757 και αποτέλεσαν τα πρώτα αεροσκάφη του τύπου που χρησιµοποιήθηκαν από αγγλική εταιρεία.
Το ένα από τα δύο B737-900ER της XL στη Σκιάθο.
Όπως φαίνεται και στην ανακοίνωση της ιστοσελίδας της XL UK, έντεκα εταιρείες (ταξιδιωτικοί πράκτορες) επηρεάζονται από την αναστολή των πτήσεών της (XL Leisure Group, XL Airways UK, Excel Aviation, Explorer House, Aspire Holidays, Freedom Flights, Freedom Flights (Aviation), The Really Great Holiday Company, Medlife Hotels, Travel City Flights και Kosmar Villa Holidays). Συνολικά 1.700 εργαζόµενοι έχασαν τις δουλειές τους, ενώ παράλληλα από τις 12/9 90.000 Άγγλοι τουρίστες έµειναν µετέωροι σε 50 προορισµούς σε Ευρώπη, Αµερική, Καραϊβική και Αφρική. Από αυτούς οι 63.000, που είχαν πληρώσει πακέτο διακοπών, «καλύφθηκαν» από τη Βρετανική Αρχή Τουρισµού (ATOL=Air Travel Organisers’ Licensing), φορέας ο οποίος επωµίστηκε τη διευθέτηση επιστροφής τους στην Αγγλία. Από τους υπόλοιπους 27.000, οι 4.910 πλήρωσαν εισιτήριο επιστροφής µεµονωµένα για να επιστρέψουν από τις διακοπές τους (σε
Το ενδιαφέρον στοιχείο που προέκυψε από την υπόθεση της XL ήταν το εξής: Σε όσους είχαν πληρώσει το εισιτήριο τους µε πιστωτική κάρτα, εφόσον δεν πέταξαν, παρά το γεγονός ότι η εταιρεία πτώχευσε, η τράπεζα οφείλει να επιστρέψει τα χρήµατα της συναλλαγής ανεξάρτητα µε το αν αποδόθηκε το ποσό στην αεροπορική εταιρεία στο µεταξύ. Ο τρόπος αυτός αποτελεί ένα είδος ταξιδιωτικής ασφάλειας για τις αγορές εισιτηρίων από το επιβατικό κοινό! ορισµένες περιπτώσεις καταβλήθηκαν 2.000 στερλίνες για απλή µετάβαση), ενώ παράλληλα η αγγλική Υ.Π.Α. χρησιµοποιώντας τα χρήµατα των εγγυητικών επιταγών της εταιρείας µετέφερε µε 94 ναυλωµένες πτήσεις πίσω στην Αγγλία 22.090 επιβάτες. Η αγγλική Υ.Π.Α. µερίµνησε για rescue flights σε: Alicante, Malaga (Ισπανία), Bodrum, Dalaman (Τουρκία), Cagliari (Σαρδηνία), Faro (Πορτογαλία), Hurghada, Sharm El Sheikh (Αίγυπτος), Grenada (Καραϊβική), Las Palmas, Tenerife (Κανάρια Νησιά), Mahon (Μινόρκα), Orlando, Sanford (Φλόριντα) και Palma (Μαγιόρκα). Στην Ελλάδα εκτελέστηκαν πτήσεις σε: Αθήνα, Κέρκυρα, Ηράκλειο, Καλαµάτα, Καβάλα, Κεφαλλονιά, Κω, Μύκονο, Πρέβεζα, Ρόδο, Σκιάθο και Ζάκυνθο, καθώς και στην Πάφο (Κύπρος). Astraeus, British Airways, Βmi, First Choice Airways, Jet2.com, Monarch Airlines, Virgin Atlantic, Thomsonfly, MyAir, Flight Line, Astra και πολλές ακόµη εταιρείες εκτέλεσαν rescue flights για να µεταφέρουν τους επιβάτες της XL. Για την ιστορία να αναφέρουµε ότι σε µία έκτακτη πτήση της Astraeus για το Sharm el-Sheikh (Αίγυπτος) στα χειριστήρια του αεροσκάφους ήταν ο τραγουδιστής των Iron Maiden, Bruce Dickinson.
5 of 14 • skiathoslandings.com - Issue Nr.3
XL AIRWAYS
ΟΙ ΠΡΟΟΡΙΣΜΟΙ ΤΗΣ XL ΣΕ ΕΛΛΑ∆Α & ΚΥΠΡΟ
XL UK Χανιά, Κέρκυρα, Ηράκλειο, Καλαµάτα, Καβάλα,Κεφαλλονιά Κως, Μύκονος , Μυτιλήνη, Πρέβεζα, Ρόδος, Σαντορίνη, Σκιάθος Βόλος, Ζάκυνθος ΚΥΠΡΟΣ Λάρνακα, Πάφος XL Airways Ireland Από ∆ουβλίνο:Μύκονος, Σαντορίνη, Σκιάθος, Ζάκυνθος Από Κορκ: Σαντορίνη
ΖΑΚΥΝΘΟΣ ΕΠΙΒΑΤΙΚΗ ΚΙΝΗΣΗ ΖΑΚΥΝΘΟΥ 2007-08
Για τους επιβάτες που δεν καλύφθηκαν από τον ATOL αρκετές αεροπορικές εταιρείες παρείχαν προσφορές ναύλων για την επιστροφή τους στην Αγγλία. Αυτές ήταν οι: Flybe (µε προσφορά σταθερών ναύλων για όλες τις πτήσεις έναντι 90 ευρώ), British Airways, Easyjet (90 ευρώ), Clickair (50 ευρώ).
Αντίκτυπος στην ελληνική αγορά Το πραγµατικό µέγεθος της ζηµίας που υπέστη η ελληνική αγορά θα µπορέσει να µετρηθεί µέσα στο 2009, όταν θα έχουν οριστικοποιηθεί τα στατιστικά της επιβατικής κίνησης των ελληνικών αεροδροµίων. Όπως είναι φυσικό, η µείωση αφίξεων από την Αγγλία θα είναι δραστική, µιας και το κλείσιµο της XL έγινε 6 περίπου εβδοµάδες πριν το τέλος της σεζόν. Πιο συγκεκριµένα, από τις 12/9 έως το πέρας της θερινής σεζόν του 2008 ακυρώθηκαν οι διακοπές 200.000 τουριστών στους 50 προορισµούς της XL. Ένα µεγάλο µέρισµα του αριθµού αυτού αφορά τουρίστες που είχαν προορισµό έναν από τους 15 της εταιρείας στην Ελλάδα. Η αναστάτωση που προκάλεσε η ταλαιπωρία των Άγγλων τουριστών έχει προκαλέσει ανασφάλεια στο επιβατικό κοινό, το οποίο αναζητά λύσεις για εξασφάλιση των κρατήσεων που κάνει για τις διακοπές του.
XL
ΣΥΝΟΛΟ
ΣΥΝΟΛΟ
XL
Η συνολική κίνηση Άγγλων τουριστών στη Ζάκυνθο το 2007 ήταν 315.150 µε 3.292 πτήσεις. Από το σύνολο αυτό 35.832 επιβάτες µε 416 πτήσεις εξυπηρετήθηκαν από την XL. Φέτος από την έναρξη της σεζόν έως τις 11/9/2008, που ανέστειλε τα δροµολόγια της η XL, η Ζάκυνθος παρουσίασε κίνηση 240.020 αφίξεων και 2.423 πτήσεις εκ των οποίων οι 18.527 επιβάτες µε 214 πτήσεις ήταν της XL. Τα δεδοµένα αυτά φαίνονται στο παραπάνω γράφηµα και σε ποσοστά.
ΣΑΝΤΟΡΙΝΗ ΚΙΝΗΣΕΙΣ ΑΕΡΟΣΚΑΦΩΝ ΑΠΟ ΑΓΓΛΙΑ 2007-08
Boeing 757-200 της EXCEL στη Λάρνακα µε τα παλιά λογότυπα της εταιρείας. Η σχέση της ήταν αρκετά στενή µε την “Helios” και αργότερα “A-Jet”, µε συνδετικό κρίκο τη “Libra Holidays” (RBF-5, σελ:13, RBF-8, σελ:21, RBF10, σελ:19). ΣΥΝΟΛΟ ‘07
ΣΥΝΟΛΟ ‘08
XL (%) ‘07
XL (%) ‘08
Επί συνόλου κίνησης 2007, η XL κατείχε 72 στις 144 πτήσεις από Αγγλία, δηλαδή 13.261 επιβάτες από τους συνολικά 23.548. Αντίστοιχα το 2008 κατείχε 56 στις 205 πτήσεις από Αγγλία, δηλαδή 10.171 επιβάτες από τους συνολικά 36.213.
1 Noevemer 2019 • skiathoslandings.com • 6 of 14
Ανάλυση
XANIA MΕΡΙΣΜΑ ΑΓΓΛΙΚΩΝ ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ ΣΤΟ ΑΕΡΟ∆ΡΟΜΙΟ ΧΑΝΙΩΝ - 2007
Η XL το 2007 κατείχε το 27,98% του αριθµού πτήσεων από Αγγλία και το 27,60% ως προς τον αριθµό αφικνούµενων επιβατών. Το 2008 τα µερίσµατα της XL σε σχέση µε τις τρεις άλλες ανταγωνίστριες εταιρείες µειώθηκαν σε 24,64% για αριθµό πτήσεων και επιβατών.
MΕΡΙΣΜΑ ΑΓΓΛΙΚΩΝ ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ ΣΤΟ ΑΕΡΟ∆ΡΟΜΙΟ ΧΑΝΙΩΝ - 2008
Το 2008 τα µερίσµατα της XL σε σχέση µε τις τρεις άλλες ανταγωνίστριες εταιρείες µειώθηκαν σε 24,64% για αριθµό πτήσεων και επιβατών.
ΠΙΝΑΚΑΣ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΏΝ ΤΗΣ XL ΣΕ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΑΕΡΟ∆ΡΟΜΙΑ
* βάσει υπολογισµών
7 of 14 • skiathoslandings.com - Issue Nr.3
Από τα νούµερα που παρουσιάζουν αεροδρόµια όπως των Χανίων γίνεται αντιληπτή η µείωση των Άγγλων τουριστών σταδιακά τα τελευταία χρόνια. Εδώ παρατηρείται µία αναλογική µείωση και για τις τέσσερις αγγλικές εταιρείες που δραστηριοποιούνται στη δυτική Κρήτη.
Η
Καλαµάτα είναι από τους προορισµούς που επλήγησαν περισσότερο από την κατάσταση, µιας και οι µισές περίπου πτήσεις από Αγγλία εκτελούνταν από την XL. Συγκεκριµένα, το 2007 η XL είχε 104 πτήσεις σε σύνολο 245 από Αγγλία και 10.905 επιβάτες σε σύνολο 22.764. Το 2007 η εταιρεία είχε δύο πτήσεις την εβδοµάδα, µία µε B737-800 189 θέσεων (πληρότητα σεζόν 86%) και µία µε B767-200 290 θέσεων (πληρότητα 94%). Το 2008 οι πτήσεις έγιναν τρεις, όµως εξυπηρετώντας έναν ακόµη ενδιάµεσο σταθµό, µε αποτέλεσµα ο συντελεστής χωρητικότητας που αφορούσε το αεροδρόµιο της Καλαµάτας να είναι 70% µόνο. Το 2008 εκτελέστηκαν 108 πτήσεις σε σύνολο 210 από Αγγλία, οι οποίες µετέφεραν 9.582 επιβάτες σε σύνολο 19.029. Για τις τρεις πτήσεις ανά εβδοµάδα χρησιµοποιήθηκαν φέτος δύο B737800, 189 θέσεων (96% και 70% πληρότητα), κι ένα B737-900, 215 θέσεων (93% πληρότητα).
XL AIRWAYS
ΣΑΜΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ ΑΝΑΛΥΣΗΣ ΠΤΗΣΕΩΝ ΑΠΟ 2008
ΕΤΑΙΡΕΙΑ LOAD-FACTOR ΠΤΗΣΕΙΣ 2008 ΑΦΙΞΕΙΣ ΕΠΙΒΑΤΩΝ
TOM VIK XLA
S/O S/O 86%
8 4 114
400 196 9.170
Η Σάµος εκτιµάται ότι είναι ο προορισµός που δέχθηκε το ισχυρότερο πλήγµα από την αναστολή δροµολογίων της XL, µιας και σχεδόν όλη η κίνηση των τουριστών από Αγγλία γινόταν µε πτήσεις της XL. Στον πίνακα που ακολουθεί βλέπετε τις πτήσεις που εκτελέστηκαν φέτος από Αγγλία. Οι 12 πτήσεις των Tomson και Viking ήταν stopover µε ελάχιστους επιβάτες για Σάµο.
ΜΥΤΙΛΗΝΗ ΜΕΡΙΣΜΑ ΑΡΙΘΜΟΥ ΠΤΗΣΕΩΝ ΑΝΑ ΕΤΑΙΡΕΙΑ 2008
ΚΑΒΑΛΑ ΚΙΝΗΣΕΙΣ ΑΕΡΟΣΚΑΦΩΝ ΑΠΟ ΑΓΓΛΙΑ - 2007/8
Το 2007 είχε 182 πτήσεις σε σύνολο 394 από Αγγλία και επιβατική κίνηση 3.184 από σύνολο 17.334 (λόγω ανεφοδιασµών από άλλα αεροδρόµια της Ελλάδας). Το 2008 είχε 140 πτήσεις σε σύνολο 320 από Αγγλία και επιβατική κίνηση 2.685 από σύνολο 17.140 (λόγω ανεφοδιασµών από άλλα αεροδρόµια της Ελλάδας).
Ανάλυση αριθµού πτήσεων από Αγγλία για το αεροδρόµιο της Μυτιλήνης σε σύνολο 182 αφίξεων για τη σεζόν του 2008.
ΜΕΡΙΣΜΑ ΕΠΙΒΑΤΩΝ ΑΝΑ ΕΤΑΙΡΕΙΑ 2008
Ανάκαµψη του αριθµού αφίξεων από Αγγλία δεν αναµένεται για τα επόµενα δύο χρόνια. Η προσάρτηση της First Choice στην TUI κάθε άλλο παρά ανταγωνισµό αναµένεται να δηµιουργήσει.
Ανάλυση κίνησης επιβατών για το αεροδρόµιο της Μυτιλήνης (από έναρξη σεζόν έως 10/9/2008) κατά εταιρεία. Ποσοστά σε σύνολο 16.671 αφικνούµενων επιβατών.
1 Noevemer 2019 • skiathoslandings.com • 8 of 14
Ανάλυση
ΚΕΦΑΛΛΟΝΙΑ ΑΝΑΛΥΣΗ ΠΤΗΣΕΩΝ ΑΠΟ ΑΓΓΛΙΑ (2007-’08)
ΑΝΑΛΥΣΗ ΕΠΙΒΑΤΩΝ ΑΠΟ ΑΓΓΛΙΑ (2007-’08)
Η
XL στην Κεφαλλονιά φέτος είχε ισχυροποιήσει πολύ τη θέση της σε σχέση µε το 2007. Αυτός είναι και ο λόγος που οι κάτοικοι του νησιού προβληµατίζονται ιδιαίτερα για την επόµενη σεζόν. Αναλυτικότερα, το 2007 η XL είχε 228 πτήσεις σε σύνολο 742 από Αγγλία, µεταφέροντας 20.302 επιβάτες επί συνόλου 125.940. Αντίστοιχα, το 2008 εκτέλεσε 110 πτήσεις σε σύνολο 573, µεταφέροντας 20.586 επιβάτες από τους 110.542 που µεταφέρθηκαν. Εάν υπολογίσει κανείς ότι τα στατιστικά του 2008 είναι έως την ηµεροµηνία αναστολής της XL, γίνεται εύκολα αντιληπτή η αύξηση της τουριστικής κίνησης από Αγγλία, που θα είχε φέτος η Κεφαλλονιά, αλλά και η ανησυχία για την επόµενη θερινή περίοδο. Προσγείωση Βoeing 757-200 της XL στην Κεφαλλονιά το καλοκαίρι του 2007.
XL AIRWAYS
G-XLAJ Boeing 737-800 της XL το 2006 στο αεροδρόµιο “∆ΙΑΓΟΡΑΣ” της Ρόδου.
ΚΩΣ-ΡΟ∆ΟΣ
Η
Κως από την αρχή της σεζόν του 2008 έως τις 10/9/2008, που εκτέλεσε η XL την τελευταία της πτήση, δέχθηκε 26.404 αφίξεις Άγγλων τουριστών. Το νούµερο αυτό είναι κατά 6,05% αυξηµένο σε σχέση µε τις 24.898 αφίξεις της αντίστοιχης περιόδου του 2007. Η αύξηση αυτή έχει ήδη µετατραπεί σε µείωση µε το κλείσιµο της σεζόν λόγω της απουσίας της XL. Αντίθετα, η Ρόδος επλήγη µεν, όµως η παρουσία της XL ήταν έτσι και αλλιώς φθίνουσα σε σχέση µε το 2007. Το 2008, αν και µε 7% µεγαλύτερη πληρότητα σε σύγκριση µε το 2007, οι αφικνούµενοι επιβάτες ήταν λιγότεροι κατά 8.927. Αυτό συνέβη λόγω της χρήσης αεροσκαφών µικρότερης χωρητικότητας (από B767 και B757 αντικαταστάθηκαν µε B737-800). Η XL από το 2006 ενίσχυε ραγδαία την παρουσία της στο αεροδρόµιο «Ιπποκράτης» της Κω.
1 Noevemer 2019 • skiathoslandings.com • 10 of 14
Ανάλυση
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Σ
το τεύχος 21 είχαµε αναφερθεί στην κίνηση των ελληνικών αεροδροµίων για το έτος 2007. Είχαµε αναφέρει ότι ο αριθµός τουριστών από «παραδοσιακές» χώρες συνεχώς µειώνεται. Τα νούµερα του τουρισµού στην Ελλάδα αντισταθµίζονται από την αύξηση αφίξεων τουριστών από νέες χώρες όπως π.χ. Ρωσία κ.λπ. Τα στατιστικά της κίνησης του Ηρακλείου επιβεβαιώνουν ακριβώς όλα αυτά. Η Αγγλία συνεχίζει να κατέχει την πρώτη θέση στις αφίξεις τουριστών στη χώρα µας. Η XL που κατέχει σχεδόν το 1/5 της αγοράς αυτής (2007) δεν επηρεάζει δραµατικά τα στατιστικά του αεροδροµίου. Με απλά λόγια οι περιοχές µε µεγάλη κίνηση σίγουρα θα βληθούν, όµως όχι σε µέγεθος αντίστοιχο µε αυτό της Σάµου ή της Σκιάθου. Να σηµειωθεί ότι η µεγάλη κάθοδος στο µέρισµα της XL στην κίνηση του Ηρακλείου από το 2007 στο 2008 οφείλεται στην έλλειψη πτήσεων της XL Ireland το 2008. ΜΕΡΙΣΜΑ ΑΡΙΘΜΟΥ ΠΤΗΣΕΩΝ XL ΣΤΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟ (2007-’08)
Στο σύνολο των πτήσεων ανά σεζόν συµπεριλαµβάνεται το άθροισµα όλων των πτήσεων στο Ηράκλειο ανεξαρτήτως χώρου προέλευσης. Τα στοιχεία της XL αφορούν το µέρισµα κινήσεων (πτήσεων) της XL επί της συνολικής κίνησης του αεροδροµίου.
ΜΕΡΙΣΜΑ ΕΠΙΒΑΤΙΚΗΣ ΚΙΝΗΣΗΣ XL ΣΤΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟ (2007-’08)
Αντίστοιχο διάγραµµα µε µέρισµα αφικνούµενων επιβατών της XL συναρτήσει της συνολικής επιβατικής κίνησης του Ηρακλείου (2007/2008). Οι µόνοι ανταγωνιστές της TUI από το 2009 µε έδρα την Αγγλία θα είναι η Monarch και η Thomas Cook.
Τα αίτια Οι τιµές των καυσίµων αύξησαν τα λειτουργικά έξοδα της XL κατά 80 εκατοµµύρια δολάρια σε σχέση µε το 2007. Το πρόβληµα των charter εταιρειών είναι ότι οι επιβάτες τους έχουν κλείσει και προπληρώσει µε δεδοµένες τιµές τα τουριστικά πακέτα τους αρκετούς µήνες πριν την πτήση τους. Χρονικά η περίοδος η οποία κλείστηκαν τα εισιτήρια των επιβατών της XL τοποθετείται από το ∆εκέµβριο του 2007 έως το Φεβρουάριο του 2008. Ο σκληρός ανταγωνισµός που υπάρχει µεταξύ των αγγλικών tour operators δεν επιτρέπει (έµµεσα) σε κανέναν την καταβολή επίναυλων καυσίµων σε περιπτώσεις δραµατικής αύξησης της τιµής του πετρελαίου, ανάλογης µε αυτήν που σηµειώθηκε την άνοιξη του 2008. Αυτό έχει ως αποτέλεσµα το πτητικό κοµµάτι να παρουσιάζει ζηµίες. Το σύγχρονο δόγµα των tour operators έχει απορροφήσει τις αεροπορικές εταιρείες (In-home carriers) για τη µετακίνηση των εκδροµέων στα ξενοδοχεία που έχει κλείσει. Το γεγονός ότι έκλεισε φέτος µόνο η XL και όχι άλλες από τις µεγάλες charter αεροπορικές εταιρείες οφείλεται καθαρά στο γεγονός ότι η XL δεν ήταν in-home carrier κάποιου tour operator, προκειµένου να αντισταθµίσει τη ζηµία του πτητικού µέρους (charter πτήσεις) από τις πωλήσεις κλινών. Φυσικά πολλές charter αεροπορικές εταιρείες αναµένεται να κλείσουν έως το τέλος του 2008 µε µηδενικούς – στην καλύτερη περίπτωση – ισολογισµούς, στοχεύοντας να ανακάµψουν της επόµενη σεζόν µε αναπροσαρµοσµένες – αυξηµένες τιµές, κάτι που όµως δεν ικανοποιεί τους δυσαρεστηµένους επενδυτές – χρηµατοδότες των εταιρειών αυτών.
Η σεζόν του 2009; Μιλώντας για µία χώρα σαν την Ελλάδα, της οποίας το 1/4 περίπου του Α.Ε.Π. προέρχεται από τον τουρισµό, και λαµβάνοντας παράλληλα υπ’ όψη ότι η Αγγλία είναι η πρώτη σε κατάταξη χώρα σε αριθµό τουριστών που επισκέπτονται την Ελλάδα, καταλαβαίνετε πόσο σοβαρό είναι το ζήτηµα της XL. Η αρνητική επιρροή δεν αφορά µόνο τα νησιά τα οποία είχαν αεροδρόµιο, αλλά και τα γειτονικά. Για παράδειγµα οι επιβάτες της XL από την Μύκονο διοχέτευαν την τουριστική κίνηση των γειτονικών νησιών Τήνου, Πάρου και Νάξου.
Τι σηµαίνουν όλα αυτά για την ελληνική αγορά το 2009 όµως; 1. Το κενό της XL δεν πρόκειται να καλυφθεί στο 100% σε καµία περίπτωση. Είτε η εταιρεία αγοραστεί από νέους επενδυτές, είτε το επιβατικό κοινό που εξυπηρετούσε απλά απορροφηθεί από άλλες αεροπορικές εταιρείες. Ακόµη και η περίπτωση «εµφάνισης» µίας νέας αεροπορικής charter εταιρείας (αδύνατον για την εποχή µε αυτή την κατάσταση στην οικονοµία) θα χρειαζόταν 2-3 σεζόν για να εδραιωθεί στην αγορά και να καλύψει το κενό.Αυτό έχει διδάξει η ιστορία από αναστολές λειτουργίας αεροπορικών εταιρειών σε όλο τον κόσµο.
XL AIRWAYS
Boeing 737-800 της τέως EXCEL το 2004 στην τελική του διαδρόµου 35 στην Κέρκυρα.
ΚΕΡΚΥΡΑ
Σ
τατιστικά από 1 Ιανουαρίου έως 5 Σεπτεµβρίου, που εκτέλεσε την τελευταία πτήση της η XL στην Κέρκυρα: ΜΕΡΙΣΜΑ ΑΡΙΘΜΟΥ ΠΤΗΣΕΩΝ XL ΑΠΟ ΑΓΓΛΙΑ (2007-’08)
Ποσοστά βάσει συνόλου πτήσεων από Αγγλία 2.997 πτήσεις το 2007, 2.898 πτήσεις το 2008.
ΜΕΡΙΣΜΑ ΕΠΙΒΑΤΙΚΗΣ ΚΙΝΗΣΗΣ XL ΑΠΟ ΑΓΓΛΙΑ (2007-’08)
2. Τα πακέτα εκδροµών θα αυξηθούν – ανεξάρτητα από την τιµή του πετρελαίου – για να καλύψουν οι tour operators – αεροπορικές charter εταιρείες το χαµένο έδαφος του 2008. Προκειµένου να κρατηθούν οι τιµές στα χαµηλότερα δυνατά επίπεδα, οι Έλληνες ξενοδόχοι αναµένεται ότι θα δεχθούν ισχυρές πιέσεις για ακόµη µεγαλύτερη µείωση τιµών. 3. Στην αγορά των charter εταιρειών αναµένεται ακόµη µεγαλύτερη εµπλοκή των low-cost εταιρειών, οι οποίες εξυπηρετούν όλο και µεγαλύτερο αριθµό εκδροµέων µε πολύ «χαµηλότερο ρίσκο». 4. Οι tour operators µελετούν το ενδεχόµενο αποχώρησής τους από τον πτητικό τοµέα. Αυτό σηµαίνει ότι κάποια στιγµή ενδεχοµένως θα γυρίσουµε στη δεκαετία του ’90, όπου οι tour operators έκλειναν συµφωνίες µε αεροπορικές charter εταιρείες για την εξυπηρέτηση των πελατών τους. Εάν συµβεί κάτι τέτοιο, αναµένεται να δηµιουργηθούν πολλές µικρές αεροπορικές εταιρείες, οι οποίες θα καλύπτουν τις ανάγκες πολλών µικρότερων – ανερχόµενων tour operators, όπως π.χ. τα έντεκα γραφεία που εξυπηρετούσε η XL UK. Το αποτέλεσµα της κατάστασης αυτής δεν είναι δυνατόν να χαρακτηριστεί θετικό ή αρνητικό προς το παρόν.
Ποσοστά βάσει συνόλου αφικνούµενων επιβατών από Αγγλία 312.531 (2007), 289.277 (2008).
Η πραγµατική διάσταση των επιπτώσεων µπορεί να εκτιµηθεί µε περαιτέρω ανάλυση των διαθέσιµων στοιχείων του παρόντος άρθρου σε συσχετισµό µε το άρθρο του τεύχους 21 «Κίνηση Ελληνικών Αερολιµένων 2007» (µε τη µέθοδο της αναγωγής). Για παράδειγµα, η κίνηση εξωτερικού στην Κέρκυρα το 2007 εκπροσωπούσε το 84,8% της συνολικής ετήσιας κίνησης του αεροδροµίου. Από το ποσοστό αυτό το 41% (ως προς τους επιβάτες) και το 34% (ως προς τον αριθµό κινήσεων) αφορούν πτήσεις από Αγγλία. Από τα δύο τελευταία νούµερα µπορεί να υπολογιστεί η σπουδαιότητα της XL στη συνολική κίνηση του αεροδροµίου.
Ανάλυση
ΚΙΝΗΣΕΙΣ ΑΕΡΟΣΚΑΦΩΝ ΑΠΟ ΑΓΓΛΙΑ ΣΤΗ ΣΚΙΑΘΟ 2008 Η First Choice ευτυχώς διατηρεί µεγάλο µέρισµα της επιβατικής κίνησης από Αγγλία και θα πρέπει να περιµένουµε την επόµενη σεζόν για να δούµε την εξέλιξη των δροµολογίων της µετά και τη συγχώνευση µε την Tui.
ΣΚΙΑΘΟΣ
Σ
τη Σκιάθο η XL, βάσει στατιστικών από 1/4/2008 έως 30/4/2008, κατείχε το 11,58% του συνόλου των πτήσεων και το 13,20% του συνόλου των αφικνούµενων επιβατών. Σχετικά µε τις πτήσεις από Αγγλία, η XL κατείχε το 27,92% επί συνόλου κινήσεων από Αγγλία και αντίστοιχα το 23,27% των αφικνούµενων επιβατών.
Η XL ήταν δεύτερη αεροπορική εταιρεία σε όγκο αφίξεων από Αγγλία στη Σκιάθο.
Οι επιπτώσεις στη Σκιάθο από την απουσία της XL είναι µεγαλύτερες από ότι δείχνουν τα συγκεκριµένα στατιστικά, δεδοµένου ότι στις πτήσεις από Αγγλία των υπολοίπων charter εταιρειών έχουν υπολογιστεί και οι πτήσεις που εκτέλεσαν από τις 12/9 έως τις 30/9 (τα στοιχεία είναι έως 30/9). Σε γενικές γραµµές πάντως, η κίνηση από Αγγλία το 2008 ήταν αισθητά µειωµένη σε σχέση µε τη σεζόν του 2007, λόγω µείωσης χωρητικότητας των αεροσκαφών που επιχειρούσαν φέτος στη Σκιάθο, όπως αναφέραµε στην «Κίνηση ελληνικών αεροδροµίων» του RBF-21.
XL AIRWAYS
Η
Monarch εκτέλεσε τις περισσότερες “rescue flights” µετά το κλείσιµο της XL, δίνοντας την εντύπωση ότι ίσως να αποτελέσει τον αντικαταστάτη της την επόµενη σεζόν. ∆υστυχώς όµως κάτι τέτοιο δεν ισχύει λόγω της σηµείωσης 3 που προαναφέραµε. Η First Choice, που επίσης εκτέλεσε µεγάλο αριθµό “rescue flights”, εντάσσεται πλήρως στο όµιλο TUI (που αντιµετωπίζει σοβαρά οικονοµικά προβλήµατα εδώ και
“Οι Tour Operators µελετούν το ενδεχόµενο αποχώρησής τους από το πτητικό τοµέα…” µήνες) από τη νέα σεζόν. Το κενό της XL, όπως αναφέρεται και στη σηµείωση 1, αναµένεται ότι θα καλυφθεί µερικώς από ελάχιστη αύξηση χωρητικότητας σε πτήσεις που είχαν έτσι και αλλιώς προγραµµατιστεί για του χρόνου. Από τα στατιστικά στοιχεία της XL και των αγγλικών εταιρειών που παραθέτουµε φαίνεται ένα 10-14% µέσου συντελεστή πληρότητας (Load factor) να είναι «διαθέσιµος» ως θέσεις για περισσότερους εκδροµείς. Αυτό το κενό σπεύδουν να καλύψουν οι αγγλικές εταιρείες από τους πελάτες της XL. Περισσότερες πτήσεις από υπάρχουσες αγγλικές charter εταιρείες είναι το τελευταίο πράγµα που θα δούµε, δεδοµένου ότι οι στόλοι είναι προσαρµοσµένοι πολύ οριακά για να επιβιώνουν οι αεροπορικές αυτές εταιρείες τους χειµώνες.
Στην αγορά των charter εταιρειών αναµένεται ακόµη µεγαλύτερη εµπλοκή των low-cost εταιρειών (LCC), οι οποίες εξυπηρετούν όλο και µεγαλύτερο αριθµό εκδροµέων µε πολύ «χαµηλότερο ρίσκο» Η µεγάλη αύξηση που υπήρξε στις πτήσεις των low-cost Easy Jet και της Jet2 Go προς την Ελλάδα το δίµηνο Σεπτεµβρίου – Οκτωβρίου, λόγω της ζήτησης που δηµιουργήθηκε από τις ακυρωµένες πτήσεις της XL, αποτελεί µία ένδειξη για το θα γίνει τη σεζόν που ακολουθεί (παρ. 3). Αρκετές low-cost εταιρείες της Αγγλίας επανεξετάζουν το δίκτυο δροµολογίων τους για τη θερινή σεζόν του 2009 στην Ελλάδα, προκειµένου
Η τάση είναι να αλλάξει προς αυτή την κατεύθυνση η δοµή των tour operators. Από την αρχή της φετινής χρονιάς τα πράγµατα για τους “κλασικούς” tour operators δεν είναι καθόλου καλά.Πέραν του κλεισίµατος πολλών µεγάλων ταξιδιωτικών γραφείων στην Ευρώπη, το χαρακτηριστικότερο παράδειγµα της δύσκολης κατάστασης που επικρατεί αποτελεί η οικονοµική κατάσταση του tour operator µε την µεγαλύτερη inhome charter εταιρεία: της TUI. Φέτος έγιναν µαραθώνιες συζητήσεις µεταξύ της TUI και της Lufthansa για εξαγορά της πρώτης από τη δεύτερη και επανασχεδιασµό λειτουργίας σε συνδυασµό µε το δίκτυο δροµολογίων των δύο. Μέχρι στιγµής όµως οι συζητήσεις δεν είχαν κάποιο αποτέλεσµα. Ο θρυµµατισµός της αγοράς είναι ένα πολύ πιθανό σενάριο. Αρκετά είναι τα γραφεία που λειτουργούν µεµονωµένα, προσφέροντας πακέτα εκδροµών µε τη χρήση ναύλωσης ένα-δυο αεροσκαφών εποχικά. Τα αποτελέσµατα πάντως από τις προσπάθειες αυτές είναι θετικά από όσο παρατηρούµε στην Ελλάδα. Χαρακτηριστικό παράδειγµα των κινήσεων των LCC αποτελεί η κίνηση της JET2, η οποία πρόσφατα ανακοίνωσε την έναρξη πτήσεων από 20 Μαΐου 2009 στη Ρόδο. Εάν επισκεφθεί κανείς το site της εταιρείας θα δει πολλούς πρώην προορισµούς της XL να λανσάρονται στην αρχική της σελίδα.
να αποσπάσουν όσο το δυνατόν µεγαλύτερο µέρισµα της κίνησης που είχε η XL. Για όλα αυτά, πάντως, θα ξεκινήσει από το επόµενο τεύχος µία σειρά παρουσιάσεων που θα αφορά τη λειτουργία τριών βαθµίδων αεροπορικών εταιρειών, προκειµένου η ανάλυση της ελληνικής αγοράς σε όλο το φάσµα της να πραγµατοποιηθεί σε νέα βάση. RBF C
Θερµές ευχαριστίες στο προσωπικό της Υ.Π.Α. σε όλους τους αερολιµένες για την παροχή στοιχείων. Χωρίς τη βοήθειά τους µια τέτοια παρουσίαση θα ήταν αδύνατη.
1 Noevemer 2019 • skiathoslandings.com • 14 of 14