Ali Haydar Bayat
Râzî ve Galenus 1000, Hippokrates 100 defa zikredilmiştir. Özetle, XV. ve XVI. asırlardaki Avrupa tıbbı İslam tıbbının biraz değişikliğe uğramış şeklidir. XIII. yüzyıla kadar hastahaneyi bilmeyen Avrupa, Haçlı seferleri sırasında tanıdığı dârüşşifâları örnek alarak İtalya’da Saint İspirto, Paris’te le Quinzième hastahanelerini kurmuş, bunları diğerleri takip etmiştir. Fransız tarihçi Falier, Endülüs’ün Geri Alınışı (Raprisa Oaindelussia) eserinde, İngiltere, Fransa, Almanya, Hollanda ve Toskana gibi ülkelerden birçok heyetin bilim-sanat tahsili için Endülüs’e gönderildiğini yazmıştır. Bavyera kralı Philip, hükümdar I. Hişâm’a yolladığı mektupta, ülkesinden bir grubu Endülüs’ün bilim ve kültürü hakkında bilgi edinmeleri için göndermek üzere iznini istemiş ve veziri Wilemb’in başkanlığında, 215 kişilik karma bir heyet yollamıştır. Endülüs bilim kurumlarında tıp, felsefe, sanat, ziraat, kumaşcam-kağıt-bina-gemi yapımı.. eğitimleri gören bu heyetten 8 kişi Müslümanlığı seçerek, kızlardan 3’ü Endülüs’ün ileri gelenleriyle evlenerek kalmıştır. İngiltere Galler kralı George, veziri Sıfaylik’in başkanlığında, ülkenin tanınmış ailelerinin kızlarından meydana gelen 18 kişilik heyeti İşbiliye’ye yollamıştır. İngiliz tarihçisi John Davenport’un Ortaçağda Efendilik Unsuru Olan Araplar (Arabs: Element of Supremacy in the Mediaeval Centuries) adlı eserinde yayınladığı kral George’un halifeye yolladığı mektup ve aldığı cevap şöyledir: “İngiltere, Gal, İsveç ve Norveç kralı II. George’dan Endülüs Müslümanlarının halifesi yüce Hişâm’a; Mamur beldenizdeki bilim ve sanat kurumlarınızın feyziyle meydana gelen büyük gelişmeyi duyduk. Her yerde cehaletin hüküm sürdüğü ülkemde, bilim nurunun yayılması, eserinize tabi olmakta iyi bir başlangıç olması için, şu faziletlerden bir parça çocuklarımızın faydalanmasını istiyoruz. Kardeşimin kızı prenses Duban’ı İngiliz soylularından meydana gelen heyetin başına koydum. Kendilerine ihtimam gösterilmesini, arkadaşlarıyla birlikte yardımınız ve himayenizde öğrenimlerinde ilerlemeleri hususundaki lütfunuzu bekleriz. Prensesle yüce makamınıza mütevazı bir hediye sunuyorum. İtaatkâr hizmetkârınız George.” “İngiltere, İskoçya ve İskandinavya kralına; Giriştiğiniz teşebbüse muttali oldum ve devlet erkânıyla yaptığım istişareden sonra teklifinizi kabul ettim. Krallığınıza karşı muhabbetimizi sağlamlaştırmak için, göndereceğiniz heyetin geçimini, ha234