Bedrijfsportret 2013

Bedrijfsportret Ontdek hoe Zorgbedrijf Antwerpen de beste zorg blijft garanderen.

Welkom door algemeen directeur Johan De Muynck

Zorgbedrijf Antwerpen in een notendop Wie zijn we en wat doen we?

Groei creĂŤren: de cijfers Wat komt er op ons af?

Groei creĂŤren: de praktijk Hoe pakken we dat aan?

In kwaliteit investeren We willen de beste zorg garanderen

Nieuwigheden introduceren Mee met onze tijd

Mensen motiveren Onze handen op de werkvloer

Helder communiceren Geen kleine lettertjes

Gezond beheren Als een goede huisvader

Kom ons inspireren Er is nog werk aan de winkel

Postadres: Lange Gasthuisstraat 33 l 2000 Antwerpen Kantooradres: Frankrijklei 119 bus 6 l 2000 Antwerpen www.zorgbedrijf.antwerpen.be

2 I Zorgbedrijf Antwerpen

groei

creĂŤren in kwaliteit

investeren nieuwigheden

introduceren mensen

motiveren helder

communiceren gezond

beheren

Zorgbedrijf Antwerpen I 3

Welkom door algemeen directeur Johan De Muynck

Zorgbedrijf Antwerpen in een notendop Wie zijn we en wat doen we?

Groei creĂŤren: de cijfers Wat komt er op ons af?

Groei creĂŤren: de praktijk Hoe pakken we dat aan?

In kwaliteit investeren We willen de beste zorg garanderen

Nieuwigheden introduceren Mee met onze tijd

Mensen motiveren Onze handen op de werkvloer

Helder communiceren Geen kleine lettertjes

Gezond beheren Als een goede huisvader

Kom ons inspireren Er is nog werk aan de winkel

Postadres Lange Gasthuisstraat 33 l 2000 Antwerpen Kantooradres: Frankrijklei 119 bus 6 l 2000 Antwerpen www.zorgbedrijf.antwerpen.be 4 I Zorgbedrijf Antwerpen

Beste lezer, Ik ben Johan De Muynck en ik heb de eer sinds 2009 Zorgbedrijf Antwerpen te leiden. Ik ben algemeen directeur, maar in de eerste plaats ben ik vader, echtgenoot en zoon. En daarin schuilt de essentie van Zorgbedrijf Antwerpen: we zijn allemaal vader, moeder, broer, zus, dochter of zoon van iemand. In het beste geval kunnen we op onze familie rekenen wanneer het (even) wat minder gaat. Maar niet altijd. Zorgbedrijf Antwerpen is opgericht om precies deze ontbrekende schakel(s) in te vullen. Zo willen we ervoor zorgen dat onze senioren zo lang mogelijk mobiel en zelfstandig kunnen blijven, kortom kunnen genieten van een comfortabel leven. Om klaar te zijn voor de grote groep senioren die straks op zoek gaat naar hulp, hebben we ambitieuze plannen. Nu al bouwen we aan woonzorgcentra, serviceflats, dienstencentra en thuisdiensten. En we verliezen de jeugdzorg niet uit het oog: ook daar breiden we het aanbod uit om meer kinderen en gezinnen te kunnen ondersteunen. Om dat allemaal waar te maken, waken we erover dat het ook goed gaat met Zorgbedrijf Antwerpen zelf. We gaan bewust om met centen, middelen en tijd. We gaan respectvol om met onze medewerkers. We werken aan groei en de uitbreiding van ons aanbod en leggen daarvoor een solide, financiĂŤle basis. Zo combineren we zorg en bedrijf op de best mogelijke manier.

Johan De Muynck algemeen directeur Zorgbedrijf Antwerpen

Zorgbedrijf Antwerpen I 5

Iedereen in onze stad, ook de hulpbehoevende, heeft het recht om

comfortabel te leven. Daarom bieden wij aan huis, in de wijk of buurt

alle diensten die een mens nodig heeft om zo aangenaam mogelijk

zelfstandig te kunnen leven. Met

competentâ&#x20AC;&#x2030;en gemotiveerd â&#x20AC;&#x2030;

personeel, met een aanbod dat

kwaliteit en vernieuwing vooropstelt en met een heldere prijzenpolitiek, streven wij altijd naar diensten die het leven van onze klanten kwaliteitsvol maken en die ons bedrijf

financieel gezond houden.

6 I Zorgbedrijf Antwerpen | In een notendop

Zorgbedrijf Antwerpen

in een notendop Zorgbedrijf Antwerpen is actief in de zorgsector en telt 42 dienstencentra, een gamma aan thuisdiensten, 2 800 serviceflats en 17 woonzorgcentra verspreid over alle districten van Antwerpen. De woon-, zorgen comfortdiensten voor senioren zijn in 2009 ondergebracht in een verzelfstandigd Zorgbedrijf Antwerpen, als nieuw bedrijf binnen de groep Stad Antwerpen.

Het gaat erom zorg en bedrijf optimaal te combineren

Om de toekomst – en het hoogstaande dienstenaanbod voor senioren – te verzekeren, stond de organisatie bij de start voor een forse uitdaging. Financieel was er verlies en ook operationeel waren er knelpunten. Zeker in de eerste jaren volgden hervormingen en vernieuwingen elkaar snel op. Zorgbedrijf Antwerpen zet daarbij in op het optimaal combineren van zorg en bedrijf.

Zorg en bedrijf in evenwicht brengen en houden, betekent meer bedrijfsmatig werken. Maar het betekent ook meer persoonlijke zorg. Meer als een bedrijf denken en werken, betekent immers vooral naar je klanten luisteren. Onze senioren blijven dus centraal staan, maar we zijn niet blind voor de zaken die beter of efficiënter kunnen.

In een notendop | Zorgbedrijf Antwerpen I 7

Zorgbedrijf Antwerpen wil de ‘ontbrekende schakel’ zijn die mensen toelaat van een comfortabele oude dag te genieten Dat doen we met dienstencentra, thuisdiensten, serviceflats en woonzorgcentra. Die vier schakels staan niet los van elkaar. Allemaal staan ze voor professionele, helpende handen die nooit meer dan een straat of een telefoontje verwijderd zijn. U vindt ons volledige dienstenaanbod voor senioren in de uitgebreide catalogus, die op eenvoudige vraag gratis te verkrijgen is. De catalogus legt tot in de puntjes uit ‘wat’ we doen en waarmee Zorgbedrijf Antwerpen haar senioren dagelijks bijstaat. In deze publicatie gaan we vooral in op ‘hoe’ we dat aanpakken.

8 I Zorgbedrijf Antwerpen | In een notendop

Dienstencentra In een dienstencentrum kunnen senioren terecht voor een waaier aan activiteiten en opleidingen. Een betaalbaar middagmaal, taalof computerlessen, een gezellige babbel bij een kop koffie, sportieve en andere activiteiten, hulp bij administratie, pedicure en kapsalon... Dienstencentra zijn ontmoetingsplekken, waar senioren anderen leren kennen met gelijkaardige interesses en waar ze inspiratie opdoen voor nieuwe tijdsbestedingen. Met 42 dienstencentra in alle districten van Antwerpen is er altijd wel een om de hoek.

Zelfstandig wonen Met zorg

Thuisdiensten

Zelfstandig wonen Weinig zorg

Dienstencentra

Woonzorgcentra

Residentieel wonen Zorgbehoevend

Serviceflats

Residentieel wonen Met of zonder zorg

Tussen 2012 en 2022 komen er in Antwerpen 30 000 senioren bij Thuisdiensten

Serviceflats

Woonzorgcentra

Senioren die zelfstandig thuis wonen maar een helpende hand wensen, kunnen bij Zorgbedrijf Antwerpen terecht voor heel wat thuisdiensten. Of het nu gaat om poetshulp, thuisverpleging, hulp bij de persoonlijke verzorging of bij het uitvoeren van klusjes... We bieden de diensten aan die hen optimaal ondersteunen.

Zorgbedrijf Antwerpen beheert ongeveer 2 800 serviceflats. Serviceflats bieden de luxe van zelfstandig wonen in combinatie met kwalitatieve zorg op maat. Senioren worden, als zij dat willen, maximaal ondersteund met bijvoorbeeld een personen alarmsysteem, huishoudhulp/gezinszorg en/of thuisverpleging. En voor het middagmaal en activiteiten kunnen ze in het dienstencentrum vlakbij terecht. Zo voelen ze zich veilig en verzorgd, terwijl ze toch zelfstandig blijven.

Zorgbehoevende senioren kunnen in een van onze 17 woonzorgcentra terecht. Ze genieten er van een uitmuntende ondersteuning en kunnen er deelnemen aan activiteiten. Ze hebben alle hulp binnen handbereik en hoeven zich nooit alleen te voelen. We bieden in sommige woonzorgcentra tevens dagverblijf en kortverblijf aan voor senioren die overdag of voor een korte periode buitenshuis comfort zoeken.

✓ Poetshulp ✓ Huishoudhulp/gezinszorg ✓ Thuisverpleging ✓ Nachtzorg ✓ Personenalarmsysteem ✓ Ergowoonadvies ✓ Karweihulp

In een notendop | Zorgbedrijf Antwerpen I 9

10 I Zorgbedrijf Antwerpen | In een notendop

Zorgbedrijf Antwerpen is opgericht om een antwoord te bieden op de vraag hoe je de beste zorg kan garanderen. Vandaag en morgen, binnen de demografische context en de vergrijzing die zich aandient. Daarom moeten we groeien.

Hoe gaan we groeien? Door te focussen op vijf pijlers 1 In kwaliteit investeren

Kwaliteit staat voorop. We willen het beste voor onze senioren, en voor de mensen die dat dagelijks waarmaken. Daarom investeren we voortdurend in onze dienstverlening.

2 Nieuwigheden introduceren

Wij zijn een modern bedrijf, dat innoveert en mee is met zijn tijd. We zoeken voortdurend naar manieren om onze service te verbeteren of het werk te vergemakkelijken.

3 Mensen motiveren

We luisteren naar onze medewerkers en geven hen alle mogelijkheden om zichzelf te ontplooien en hun werk en privĂŠleven op elkaar af te stemmen. Zo houden we iedereen gemotiveerd.

4 Helder communiceren

Geen kleine lettertjes en ingewikkelde prijsformules bij ons. We houden van duidelijke en eenvoudig te begrijpen communicatie. Zo weet iedereen waar het over gaat.

5 Gezond beheren

Wij hechten evenveel belang aan de beste zorg als aan gezond beheer. Want alleen zo kunnen we op lange termijn de lat hoog blijven leggen.

In een notendop | Zorgbedrijf Antwerpen I 11

Tussen 2012 en 2022 komen er in Antwerpen 30 000 senioren bij. Zij zullen op bepaald moment – omwille van comfort of uit noodzaak – een beroep doen op zorg.

80+ 70-79 60-69 50-59 40-49 30-39 20-29 10-19 0-9 40

Inwoners Antwerpen naar leeftijd ( x 1 000 ) Bron: Stad Antwerpen

Het aantal dienstencentra groeide in 2012 van 40 naar 42 met de opening van de dienstencentra Bosuil en Silsburg in Deurne. Tegen 2015 openen nog vier nieuwe dienstencentra de deuren: Middelheim (Wilrijk), Scanfil - Groen Zuid (Hoboken), De Veldekens (Berchem) en Silvertop (Antwerpen-Kiel). Dienstencentrum De Bilzen (Antwerpen 2060) wordt daarentegen geïntegreerd in woonzorgcentrum Bilzenhof, in samenwerking met buurtrestaurant De 7 Schaken. Dat brengt het totaal op 45. De bestaande dienstencentra worden de volgende jaren gefaseerd vernieuwd. Drie daarvan worden zelfs helemaal afgebroken en vervangen door een nieuwbouw: Moretusburg, Victor De Bruyne (beide Hoboken) en Ter Welen (Linkeroever).

45 42 40 2008

12 I Zorgbedrijf Antwerpen | Groei creëren: de cijfers

2012

2015

Groei creĂŤren:

de cijfers De volgende jaren komen er alleen al in Antwerpen jaarlijks drieduizend 60-plussers bij. Omdat mensen gelukkig almaar langer gezond en zelfstandig leven, zijn die prille zestigers meestal niet meteen op zoek naar een helpende hand. Wie ouder wordt, heeft daarentegen vaak wel behoefte aan wat extra ondersteuning. Voor zichzelf of voor zijn/haar partner. We willen mensen helpen om zo lang mogelijk thuis en zelfstandig te wonen. Dat maken we waar met dienstencentra en thuisdiensten, die voor ondersteuning zorgen. Als thuis wonen om welke reden dan ook niet meer lukt, kunnen senioren hun intrek nemen in een serviceflat. Wie zwaar zorgbehoevend wordt, kan terecht in een woonzorgcentrum. Die getrapte aanpak biedt senioren maximale vrijheid om zelf keuzes te maken en laat Zorgbedrijf Antwerpen

toe om de juiste diensten aan te bieden op het juiste moment. Tegelijk maakt deze aanpak duidelijk dat de sterkste stijging in de vraag naar intensieve zorgen andere diensten voor senioren pas over enkele jaren te verwachten is. Toch is het belangrijk om nu al voorbereidingen te treffen, zodat het aanbod op kruissnelheid is wanneer deze senioren aankloppen bij Zorgbedrijf Antwerpen.

Groei creĂŤren: de cijfers | Zorgbedrijf Antwerpen I 13

In een eerste fase zetten we in op het maximaal benutten van de bestaande capaciteit. Leegstand wordt actief weggewerkt en vermeden. Op die manier creëren we nu al groei, want zo kunnen we op korte termijn aan de vraag van meer mensen voldoen.

In een tweede fase is het extra capaciteit die groei creëert: nieuwe dienstencentra, serviceflats en woonzorgcentra. Voor die noodzakelijke, omvangrijke uitbreiding worden nu al de kiemen gelegd. Dat moet om het project tot een goed einde te brengen. Zo duurt het optrekken van een woonzorgcentrum – met inbegrip van alle voorzieningen en wettelijke vereisten – gemiddeld zes tot acht jaar. We moeten er dus wel vandaag aan beginnen zodat onze bouwprojecten op tijd klaar zijn.

Serviceflat | Bosuil

"Het zijn mijn kinderen die de flat hebben gekocht. Voor hen is het een belegging. En ik ben gerust want als er met mij iets gebeurt, krijgen ze hun geld terug. Ik heb er echt naartoe geleefd om naar hier te verhuizen. Ik kan lekker gaan eten in het dienstencentrum, een babbeltje doen met andere bewoners, de flat is heel gerieflijk en modern... Mijn kinderen zijn fier: (lachend) ze zeggen dat ik mijn oude dagen weer

“Waarom zouden we het ons nog moeilijk maken?” modern word. En zo’n badkamer had ik thuis niet, hoor. Er zijn overal handgrepen om me vast te houden en die inloopdouche is een luxe op

Mevrouw Eddie Lepoutre (78) verhuisde in augustus naar een serviceflat. Haar kinderen kochten het woonrechtcertificaat voor de flat in Deurne.

14 I Zorgbedrijf Antwerpen | Groei creëren: de cijfers

zich. Ook de keuken is praktisch, met een aparte berging. Bovendien voel ik me hier veilig: als er echt iets is, kan ik op de alarmknop drukken. Ik zou het iedereen aanraden. Waarom zouden we het ons nog moeilijk maken?”

Met de opening van de serviceflats in Gallifort en Silsburg (beide Deurne) stijgt het aanbod in 2012 met zowat

300 flats 2 511 2 820

5 000

Tegen 2015 trekken we op nog zes locaties serviceflats op: De Veldekens (Berchem), Europark (Linkeroever), Middelheim (Wilrijk), ‘t Dokske (Merksem), Den Drossaert (Borgerhout) en Scanfil - Groen Zuid (Hoboken). Daarnaast hebben we meer dan 500 serviceflats volledig gerenoveerd. De samenwerking met Woonhaven zal het aanbod serviceflats van Zorgbedrijf Antwerpen eveneens doen toenemen.

2008

Bezetting serviceflats

2012

2015

3% onbewoond in renovatie, tijdelijk in gebruik als kantoor of voor andere bestemming, of niet verhuurd

1,3% 97% bewoond

Niet-verhuurde flats maken minder dan de helft uit van de onbewoonde serviceflats. De actieve leegstand – flats die leegstaan in afwachting van een nieuwe bewoner – ligt met 1,3 procent laag. Die flats zijn bovendien gemiddeld na 20 dagen alweer ingenomen door een nieuwe bewoner.

Groei creëren: de cijfers | Zorgbedrijf Antwerpen I 15

Aantal woonzorgcentra Het aantal woonzorgcentra blijft in de cijfers gelijk, maar we zullen op meer locaties aanwezig zijn. Zorgbedrijf Antwerpen voegt binnenkort immers twee Deurnese woonzorgcentra samen die al op dezelfde locatie liggen, waardoor er nog 16 woonzorgcentra zijn. Het nieuwe, zeventiende woonzorgcentrum opent in 2014 op Linkeroever. Tegen 2018 willen we vijf nieuwe woonzorgcentra openen. Daarvoor zoeken we nu locaties in Wilrijk, Hoboken, Luchtbal, Merksem en in Antwerpen-centrum of op het Eilandje.

17 17 17 2008

2012

2015

Capaciteit woonzorgcentra Zorgbedrijf Antwerpen bouwt een nieuw woonzorgcentrum en renoveert andere. Drie woonzorgcentra worden zelfs afgebroken om plaats te maken voor een nieuwbouw. De grafiek toont de reële capaciteit voor bewoners (dit is het aantal opgestelde bedden, niet het hogere, aantal erkende ‘bedden’).

2 735 2 720 2008

Aantal dagverzorgingscentra

1 2 2008

2012

16 I Zorgbedrijf Antwerpen | Groei creëren: de cijfers

4 2015

2012

2 855

2015

Zorgbedrijf Antwerpen was een pionier in het openen van dagverzorgingscentra. Senioren kunnen er overdag terecht voor praktische en verpleegkundige hulp, zodat zij prima verzorgd worden en hun zorgdragers even tijd vrij krijgen. Veel organisaties bieden geen dagverzorging aan omdat het financieel weinig interessant is, maar Zorgbedrijf Antwerpen vindt het belangrijk dat alle senioren geholpen worden – wat ook hun noden zijn. We verdubbelen daarom de komende jaren het aantal dagverzorgingscentra. Die zijn altijd geïntegreerd in een woonzorgcentrum.

Bouwen aan de toekomst Waar de nieuwe woonzorgcentra, serviceflats en dienstencentra komen, bepalen we aan de hand van ons zorgstrategisch plan. We mikken op ‘levensloopbestendige’ wijken met een gevarieerd aanbod, zodat senioren in hun vertrouwde buurt de diensten vinden waarop ze een beroep willen doen. Op basis van onze analyse over alle Antwerpse wijken weten we waaraan er behoefte is. Daarom bouwt Zorgbedrijf Antwerpen vandaag en de komende jaren extra dienstencentra, serviceflats en woonzorgcentra. Niet op lukrake locaties, maar precies daar waar er nood aan is. We waken er altijd over dat ook het financiële plaatje klopt. Al onze bouwplannen zijn in overeenstemming met de subsidievoorwaarden die de overheid oplegt. De nieuwe woonzorgcentra financieren we met

subsidies van het Vlaams Infrastructuurfonds voor Persoonsgebonden Aangelegenheden (VIPA) en de ligdagopbrengsten in de woonzorgcentra. Nieuwe serviceflats financiert Zorgbedrijf Antwerpen met inkomsten uit de verhuur en verkoop van bestaande flats. Sociale kapitaalsubsidies helpen daarbij en laten ons nadien toe mensen met een laag inkomen korting te geven op de huurprijs. Zo garanderen we een sociale mix in onze serviceflats.

Zorgbedrijf Antwerpen heeft een ambitieus bouwprogramma Antwerpen Linkeroever Nieuw woonzorgcentrum en dienstencentrum met 126 serviceflats. Locatie: Europark

Antwerpen wijk 2020 Nieuw dienstencentrum met 131 serviceflats. Locatie: Silvertop Berchem Twee nieuwe dienstencentra met samen 170 serviceflats. Renovatie van twee woonzorgcentra en 78 serviceflats. Locaties: De Veldekens, De Meere, Sint Anna, Sint Maria

Berendrecht - Zandvliet - Lillo Renovatie en uitbreiding woonzorgcentrum. 50 nieuwe serviceflats. Locatie: Monnikenhof

Borgerhout Nieuw dienstencentrum met 100 serviceflats. Renovatie woonzorgcentrum en 357 serviceflats. Uitbreidingsproject met 40 serviceflats. Locaties: Gitschotelhof, De Fontein, Den Bleek, Hoge Weg, Den Drossaert

Deurne Twee nieuwe dienstencentra met samen 309 serviceflats. Locaties: Bosuil, Silsburg Hoboken Nieuw dienstencentrum met 120 serviceflats en twee andere nieuwe dienstencentra. Locaties: Scanfil - Groen Zuid, Victor De Bruyne, Moretusburg

Merksem Nieuw woonzorgcentrum met dagverzorgingscentrum en nieuw dienstencentrum met 90 serviceflats. Renovatie en uitbreiding van woonzorgcentrum. Renovatie van 65 serviceflats. Uitbreidingsproject met 6 nieuwe serviceflats. Locaties: Melgeshof, Sint Bartholomeus, De Brem, ’t Dokske

Wilrijk Nieuw dienstencentrum met 60 serviceflats. Locatie: Middelheim

Groei creëren: de cijfers | Zorgbedrijf Antwerpen I 17

Woonzorgcentrum | Sint Anna

Marc Van Gorp, directeur woonzorgcentrum Sint Anna in Berchem “In Berchem vernieuwen we woonzorgcentrum Sint Anna. Vernieuwen is zeer letterlijk: we breken bijna alles af en vervangen het door nieuwe, losstaande gebouwen met daartussen groene en open ruimten. Het voormalige gods- en weeshuis waarin het woonzorgcentrum nu is ondergebracht, voldoet almaar minder aan de hedendaagse zorgnormen.

“In Berchem vernieuwen we woonzorgcentrum Sint Anna” De kamers die we gaan bouwen, zijn voor ons de norm in onze woonzorgcentra. We willen de privacy van onze senioren respecteren. Bovendien kiezen we bewust voor kwaliteit. Elke bewoner krijgt een eenpersoonskamer van minstens 25 vierkante meter, met eigen rolstoel-

18 I Zorgbedrijf Antwerpen | Groei creëren: de cijfers

toegankelijk sanitair. Vandaag kunnen we dat nog niet overal waarmaken. Sommige kamers zijn nog kamers voor twee personen of hebben geen sanitair dat aan die normen voldoet. In zo’n geval krijgt de bewoner altijd een korting op de ligdagprijs. Dat is maar fair. De omschakeling van twee- naar eenpersoonskamers gebeurt geleidelijk voor alle locaties. Het gaat om een erg complexe en kapitaalsintensieve ingreep. Dankzij de nieuwbouwprojecten compenseren we het aantal bedden dat verloren gaat door overal over te gaan naar eenpersoonskamers. Daarom is het van belang dat die nieuwbouwprojecten er al zijn voor de grote golf van de vergrijzing ons bereikt. We bouwen hier trouwens behalve het woonzorgcentrum voor 180 bewoners nog een dagverzorgingscentrum, een drietal zorgflats, 100 serviceflats en een kinderdagverblijf. En voor koppels die samen naar het woonzorgcentrum verhuizen, zijn er kamers met een tussendeur – net zoals in een hotel.”

Bezetting woonzorgcentra

1% leegstaande bedden kamer in renovatie of één bed dat leegstaat in een tweepersoonskamer

99% bewoond

Tweepersoonskamers beantwoorden niet meer aan de hedendaagse normen en verwachtingen. Heel wat senioren willen – begrijpelijk – liever niet in zo’n kamer wonen. Daardoor staan er soms bedden leeg. In heel wat (kleinere) kamers opteren we er trouwens zelf voor om nog maar één bed op te stellen.

Uitbaters woonzorgcentra in België

5 000 4 899 4 262 bedden

bedden

De grafiek toont het aantal erkende ‘bedden’, ongeacht of die capaciteit volledig is uitgebouwd. (bron: De Tijd 2012)

2 814 2 500 bedden

bedden

locaties

Senior Living Group (NL)

Orpea (F)

Armonea (B)

Zorgbedrijf Antwerpen

Senior Assist (B)

Zorgbedrijf Antwerpen kiest voor eenpersoonskamers Zorgbedrijf Antwerpen kiest resoluut voor eenpersoonskamers in de woonzorgcentra, om de bewoners het comfort te kunnen bieden dat ze vandaag terecht verwachten. In alle nieuwbouw- en verbouwprojecten bouwen we nu al eenpersoonskamers. In de bestaande woonzorgcentra worden de nog bestaande tweepersoonskamers gefaseerd omgevormd tot eenpersoonskamers. Voor koppels bieden we twee eenpersoonskamers aan, met een tussendeur.

20% 17% 10%

tweepersoons kamers

minstens

80% 83% 90% eenpersoons kamers

eenpersoons kamers

2008

2012

eenpersoons kamers

2015

Groei creëren: de cijfers | Zorgbedrijf Antwerpen I 19

Prestaties van de zes grootste diensten voor huishoudhulp/gezinszorg in stad Antwerpen

369 871 298 560 183 663

Zorgbedrijf Antwerpen

Familiehulp

107 086 100 787

Villers

Thuishulp

Vleminckveld

(bron: Stad Antwerpen, aantal prestaties in 2010)

Huishoudhulp/gezinszorg is een van de thuisdiensten die Zorgbedrijf Antwerpen aanbiedt. In de stad Antwerpen – het werkgebied van Zorgbedrijf Antwerpen – zijn we daarvoor de grootste aanbieder. Behalve huishoudhulp/gezinszorg bieden we in dezelfde regio onder meer poetshulp, thuisverpleging, een personenalarmsysteem en nachtzorg aan.

Aantal medewerkers

ongeveer 100 zelfstandigen artsen, tandartsen, logopedisten, kappers, voetverzorgers,...

ongeveer 1 000 vaste vrijwilligers

3 600

medewerkers Zorgbedrijf Antwerpen*

ongeveer 2 000 occasionele vrijwilligers * inclusief jeugdzorg Zorgbedrijf Antwerpen

20 I Zorgbedrijf Antwerpen l Groei creëren: de cijfers

Groei creĂŤren: de cijfers | Zorgbedrijf Antwerpen I 21

230 studenten

477

10 586

interne opleidingen

externe opleidingen

Bijna 230 studenten staken in 2011 een

In 2011 volgden de medewerkers van

handje toe bij Zorgbedrijf Antwerpen in

Zorgbedrijf Antwerpen 10 586 keer

het kader van een studentenjob. Elk jaar

een interne opleiding en 477 keer

lopen bovendien bijna 900 studenten

een externe opleiding. Gemiddeld

stage bij Zorgbedrijf Antwerpen.

volgde elke medewerker in 2011 dus 3 opleidingen.

1 000 vacatures

Zorgbedrijf Antwerpen schrijft jaarlijks 1 000 vacatures uit. Voor 250 daarvan trekken we nieuwe mensen aan, de andere worden ingevuld door medewerkers die van job veranderen.

22 I Zorgbedrijf Antwerpen | Groei creëren: de cijfers

250 miljoen euro omzet

Groei creëren:

de praktijk Met onze vier schakels – thuisdiensten, dienstencentra, serviceflats en woonzorgcentra – heeft Zorgbedrijf Antwerpen een uniek aanbod in de publieke zorgsector. We hebben alles in huis om de zorgproblemen van senioren op te lossen. Daarbij treden we op als zorgmakelaar. Niet door zaken aan te bieden als een verzekeraar of inkoper, maar door open en neutraal in onze eigen diensten op zoek te gaan naar de beste oplossing. Dat doen we samen met onze klanten of hun familie, want zij weten best waaraan ze behoefte hebben. En wij bieden dit aan in hun vertrouwde buurt. Senioren die met weinig ondersteuning zelfstandig kunnen wonen, kunnen voor een helpende hand bij ons terecht. Maar ook wanneer de zorgvraag groeit, hebben wij alles in huis om hen te ondersteunen. Zorgbedrijf Antwerpen heeft een actieplan klaar om dat waar te blijven maken zodra de volgende generatie senioren zich aandient en de vraag fors zal stijgen. Een zogenaamd zorgstrategisch plan stipt aan wat waar nodig is – vandaag, morgen en op langere termijn. Ons plan focust daarbij niet enkel op bakstenen en gebouwen: we hebben evenveel oog voor thuisdiensten en willen in de eerste plaats de beste zorg blijven garanderen.

Groei creëren: de praktijk | Zorgbedrijf Antwerpen I 23

“Ons doel is altijd de beste zorg garanderen. We zijn in de hele stad aanwezig, bouwen meer woonzorgcentra, dienstencentra en serviceflats en trekken meer mensen aan voor thuishulp.”

Op deze kaart ziet u alle locaties van Zorgbedrijf Antwerpen. Onze thuisdiensten komen bovendien bij duizenden Antwerpse senioren over de vloer. Ekeren merksem deurne borgerhout berchem wilrijk hoboken antwerpen en linkeroever Z

DE locaties VAN ZORGBEDRIJF ANTWERPEN

24 I Zorgbedrijf Antwerpen | Groei creëren: de praktijk

Berendrecht, Zandvliet en Lillo

Groei creĂŤren: de praktijk | Zorgbedrijf Antwerpen I 25

Thuisdiensten Veel senioren doen bij Zorgbedrijf Antwerpen aanvankelijk enkel beroep op bijvoorbeeld poetshulp of huishoudhulp/gezinszorg. Zo hebben zij de handen vrij voor andere dingen. We staan erg sterk met de uitgebreide mix van diensten die Zorgbedrijf Antwerpen aanbiedt – ook tijdens de weekends en avonduren. Bovendien kunnen de thuisdiensten elkaar aanvullen. Zo wordt vanaf 2013 de planning van de poetshulp, huishoudhulp/gezinszorg en thuisverpleging maximaal op elkaar afgestemd voor de klanten. Op die manier nemen we onze rol als klantbegeleider (zorgmakelaar) ten volle op. Voor Zorgbedrijf Antwerpen zijn de thuisdiensten net als de dienstencentra de 'instapmomenten' waarop senioren kennismaken met onze organisatie. Daarom zetten we er op in hen zo goed mogelijk te informeren over ons aanbod.

Dienstencentra Gemiddeld eten 's middags meer dan 1 800 senioren in onze dienstencentra. Zorgbedrijf Antwerpen wil van die maaltijden nog meer een succesformule maken. Omdat evenwichtige voeding belangrijk is en omdat het comfort biedt om niet te moeten koken. Zo stimuleren we senioren ook om elkaar te ontmoeten en niet alleen thuis te blijven.

Aantal bezoeken thuisdiensten

4 000 000 1 000 000

2008

2012

2015

Gemiddeld aantal geserveerde maaltijden per dag per dienstencentrum

40 2008

Tegelijk is het natuurlijk een manier om mensen te laten kennismaken met het dienstencentrum in hun buurt en het uitgebreide aanbod waarvoor senioren daar terechtkunnen. Ook de andere activiteiten trekken senioren naar de dienstencentra in hun buurt. Dat die aanpak werkt, blijkt uit het aantal geregistreerde, vaste klanten. Dat aantal is de afgelopen twee jaar met een kwart toegenomen: een duidelijk teken dat Zorgbedrijf Antwerpen meer mensen uit alle lagen van de bevolking bereikt en dat onze diensten toegankelijk(er) zijn voor iedereen.

1 500 000

2012

2015

Aantal activiteiten in dienstencentra

22 000 2008*

25 000

35 000

2012

(*) Projectie, geen volledige cijfers beschikbaar.

26 I Zorgbedrijf Antwerpen | Groei creëren: de praktijk

2015

Serviceflats Bewoners serviceflats

5 500 2 800 2008*

3 100 2012

2015

(*) Projectie, geen volledige cijfers beschikbaar.

Aanbod serviceflats in 2015 Koopformule 10%

Huurformule 90%

Zorgbedrijf Antwerpen biedt niet alleen serviceflats te huur aan, maar in nieuwe gebouwen zijn serviceflats nu ook te koop. Tegen 2015 willen we via die koopformule een tiende van onze flats aanbieden, in de nieuwbouwprojecten en op bestaande locaties.

Zorgbedrijf Antwerpen beheert meer dan 2 800 serviceflats en dat aantal gaat de komende jaren fors omhoog. De meeste serviceflats zijn op dit moment verhuurd. Nieuw zijn de koopflats die via een woonrechtcertificaat worden aangeboden. Dat is een soort obligatie of kasbon, die de koper het recht geeft om gedurende 20 jaar gratis in zijn of haar serviceflat te wonen. Na die 20 jaar, bij verhuis naar een woonzorgcentrum of bij overlijden krijgen de koper of zijn erfgenamen de aankoopsom integraal terug. Het woonrechtcertificaat kan ook door de directe familie van een flatbewoner worden aangekocht.

We blijven serviceflats verhuren, maar bieden eveneens koopflats aan. Zo spreken we ook een publiek aan dat liever koopt dan huurt De nieuwe koopformule trekt mensen over de streep die bijvoorbeeld liever niet huren. Zo spreekt Zorgbedrijf Antwerpen een nieuw publiek aan. Tegen 2015 streeft Zorgbedrijf Antwerpen ernaar een tiende van de serviceflats te verkopen met zo’n woonrechtcertificaat. Elke Antwerpse senior kan aanspraak maken op een serviceflat van Zorgbedrijf Antwerpen. De prijzen variëren volgens grootte, ouderdom en staat. Flats worden verkocht via het woonrechtcertificaat of worden verhuurd. Een deel van de flats wijst Zorgbedrijf Antwerpen toe aan senioren die genieten van een sociale korting. Op die manier wordt een sociale mix gegarandeerd en komt iedereen aan bod.

Groei creëren: de praktijk | Zorgbedrijf Antwerpen I 27

Woonzorgcentra Zorgbedrijf Antwerpen investeert in de woonzorgcentra om meer zorgbehoevende senioren een thuis te bieden. Tegelijk verhogen we met eenpersoonskamers het comfort voor de bewoners. Nu wonen er 2 705 senioren in onze woonzorgcentra en dat worden er meer. Bovendien hebben we ook voor de huidige kamers meer ruimte nodig om huidige en toekomstige bewoners het comfort te kunnen bieden dat ze terecht verwachten. Naast het ‘gewone’ zorgaanbod in de woonzorgcentra hebben we oog voor speciale noden van bijvoorbeeld bewoners met dementie. Voorts zijn er in sommige woonzorgcentra dagverzorgingscentra en plaatsen voor

Bewoners woonzorgcentra

2 705 2 650 2008

2 825

kortverblijf. Zo willen we tegemoetkomen aan de verschillende noden. Ook de verscheidenheid bij de permanente bewoners van onze woonzorgcentra is groot. Sommigen hebben weinig zorg nodig, terwijl anderen zwaar zorgbehoevend zijn. Zorgbedrijf Antwerpen waakt erover dat er in de woonzorgcentra een evenwichtige verdeling is. Dat is belangrijk voor de bewoners, maar ook voor onze medewerkers. Concreet stelt Zorgbedrijf Antwerpen voorop dat hooguit 60 procent van de bewoners zwaar zorgbehoevend is. We kiezen er expliciet voor om ook weinig zorgbehoevende senioren op te vangen in een woonzorgcentrum als zij daar nood aan hebben. Als publieke organisatie willen wij iedereen blijven helpen.

Profiel bewoners woonzorgcentra matig zorgbehoevend

20%

60%

zwaar zorgbehoevend

20%

2012

2015

Aantal bewoners met dementie

60%

weinig zorgbehoevend

Capaciteit dagverzorgingscentra

40% bewoners met dementie

28 I Zorgbedrijf Antwerpen | Groei creëren: de praktijk

2008

30 2012

120 2015

In kwaliteit

investeren Zorgbedrijf Antwerpen draagt kwaliteit hoog in het vaandel. We garanderen onze senioren en hun familie dat de zorg goed is bij ons. Procedures zorgen voor regelmaat, zodat de kwaliteit constant is. Bij de invoering van nieuwigheden begeleiden we de betrokken medewerkers. Interne audits maar ook externe controles helpen ons de kwaliteit bewaken en indien nodig verbeteren.

Zo heeft Zorgbedrijf Antwerpen na zijn oprichting zelf om meer zorginspecties gevraagd. We scoren trouwens erg goed in die inspectieverslagen. Uit andere cijfers blijkt dat voedingsproblemen of doorligwonden bij Zorgbedrijf Antwerpen minder voorkomen dan elders. Hetzelfde zien we voor medicijngebruik. Onze bewoners gebruiken minder antidepressiva en antipsychoâ&#x20AC;&#x2018; tica dan gemiddeld in Belgische woonzorgcentra.

In kwaliteit investeren l Zorgbedrijf Antwerpen I 29

Thuisdiensten | Merksem

We willen de beste dienstverlening bieden aan onze senioren, met de beste mensen en de beste middelen. En we zeggen dat niet zomaar Dat we veel belang hechten aan zorg op maat, blijkt ook uit het aanbod thuisverpleging. Onze thuisverplegers komen immers 7 dagen op 7 langs als dat nodig is. Daarnaast maakt Zorgbedrijf Antwerpen werk van een stipte en correcte facturatie. We willen ervoor zorgen dat tegen februari 2013 bij onze klanten maandelijks nog maar één keer de factuur in de bus valt. Daarop worden dan alle diensten samengebracht, zodat senioren geen afzonderlijke rekening ontvangen voor bijvoorbeeld het personenalarmsysteem, de poetshulp en de huur van de serviceflat. Een gelijkaardige beweging hebben we gemaakt met de klantendienst die als centraal aanspreekpunt dienstdoet voor alle vragen of meldingen. Daarvoor is er één telefoonnummer en één e-mailadres. Kwaliteit zit natuurlijk evenzeer in kleine(re) dingen. Bij de thuisdiensten zorgen we ervoor dat klanten zo snel mogelijk een ‘vaste’ poets- of huishoudhulp toegewezen krijgen, zodat ze niet telkens iemand anders over de vloer krijgen. Daarnaast garandeert Zorgbedrijf Antwerpen serviceflatbewoners dat dringende herstellingen inderdaad snel gebeuren. Een sleutel die afbreekt, het water dat niet warm wordt... Binnen de 24 uur is de eerste herstelling gebeurd. Ook dat betekent extra comfort voor bewoners, want voor je eigen huis is het doorgaans niet evident om snel een vakman te vinden.

30 I Zorgbedrijf Antwerpen | In kwaliteit investeren

Susanna Detrou (86) is blij dat ze kan rekenen op haar vertrouwde huishoudhulp.

“Ik moet niet telkens alles uitleggen” “Ria, kan jij vandaag de strijk doen en stoofvlees maken alsjeblieft?” Susanna Detrou (86) woont in Merksem. Ze is blij dat de huishoudhulp er is om haar werk uit handen te nemen. De vrouw deed zowat 15 jaar geleden voor het eerst een beroep op huishoudhulp/gezinszorg, nadat haar dochter overleed en ze er alleen voor stond om haar kleindochter op te voeden. Ook toen al was het verzorgster Ria Goolenaers die langskwam. Vandaag doet Ria de strijk en maakt ze stoofvlees klaar. Susanne is erg blij dat er niet telkens iemand anders voor de deur staat: “Je moet niet elke keer weer alles uitleggen”.

In kwaliteit investeren | Zorgbedrijf Antwerpen I 31

50%

Fixatie in woonzorgcentra

39%

33%

bewoners gefixeerd

37% bewoners gefixeerd

20%

12%

10%

45%

bewoners continu gefixeerd

gemiddeld gebruik *

2004

2006

2012

Zorgbedrijf Antwerpen

* In 'Analyse en stappenplan lokaal ouderenbeleid: van bedreiging naar opportuniteit' (2012) stelt Interina Institute dat "het gebruik van fixatiemateriaal in woonzorgcentra heel variabel (is), met een gemiddeld voorkomen van 50 procent (Milisen et al, 2011). Hierbinnen is 90 procent van de ouderen continu gefixeerd gedurende meer dan drie maanden.

Zorginspectie woonzorgcentrum Vinck-Heymans, 2012: “Men voert een fixatie-arm beleid en beschikt over een procedure. In overeenstemming daarmee zagen we op de bezochte afdeling overdag nauwelijks gefixeerde bewoners: slechts een of twee. Men kiest er dus bewust voor om zo weinig mogelijk te fixeren.”

Inspectie Welzijn, Volksgezondheid en Gezin, 2010: “Zorgbedrijf Antwerpen doet duidelijk grote inspanningen om de continuïteit van de zorg te bewaken bij de huishoudhulp/gezinszorg én met succes. In een aanzienlijk aantal dossiers werd het vaste hulppatroon bijna altijd gerespecteerd. Eén dossier was hierin illustratief: ook in een novembermaand met veel feestdagen kreeg de klant elke dag van de maand (inclusief zaterdagen, zondagen en feestdagen) hulp.”

32 I Zorgbedrijf Antwerpen | In kwaliteit investeren

Zorginspectie serviceflats Ten Gaarde, 2012: “De dagelijkse verantwoordelijke is zeer goed op de hoogte van de zorgsituatie van de bewoners. Hij kan aangeven of er genoeg mantelzorg of andere opvolging is. Zorgbedrijf Antwerpen investeert bewust zeer veel in zulke zorgopvolging.”

Aantal medicijnen per bewoner in woonzorgcentra

2012 Zorgbedrijf Antwerpen

gemiddeld gebruik*

In onze woonzorgcentra nemen bewoners ongeveer 15 procent minder verschillende medicijnen dan gemiddeld in Belgische woonzorgcentra. Voor senioren kan men zowel te veel als te weinig medicijnen voorschrijven. Het komt er volgens Zorgbedrijf Antwerpen op aan om wel de noodzakelijke geneesmiddelen voor te schrijven maar interacties tussen medicijnen zoveel mogelijk te vermijden. * PHEBE-studie (Prescribing in Homes for Elderly in Belgium, 76 woonzorgcentra namen deel) uit 2007. Dit zijn de meest recente gegevens die beschikbaar zijn.

Bewoners die slaap- of kalmeermiddelen nemen in woonzorgcentra

41%

2012 Zorgbedrijf Antwerpen

51%

gemiddeld gebruik*

Er zijn weinig redenen om senioren slaap- of kalmeermiddelen voor te schrijven, omdat er veel bijwerkingen zijn. Hoe minder, hoe beter, stelt de richtlijn. In onze woonzorgcentra neemt 20 procent minder bewoners slaap- en/of kalmeermiddelen dan gemiddeld in Belgische woonzorgcentra. Zorgbedrijf Antwerpen streeft ernaar dat gebruik voort af te bouwen, maar de helft van onze bewoners slikt al chronisch een slaap- of kalmeermiddel bij aankomst in het woonzorgcentrum. * PHEBE-studie (Prescribing in Homes for Elderly in Belgium, 76 woonzorgcentra namen deel) uit 2007. Dit zijn de meest recente gegevens die beschikbaar zijn.

Bewoners die antidepressiva nemen in woonzorgcentra

36%

2012 Zorgbedrijf Antwerpen

48%

gemiddeld gebruik*

Het gebruik van antidepressiva ligt een kwart lager in onze woonzorgcentra dan gemiddeld in Belgische woonzorgcentra. Antidepressiva zijn voor senioren in woonzorgcentra aangewezen bij angststoornissen of bij majeure depressie, in combinatie met psychotherapie â&#x20AC;&#x201C; aandoeningen die gelukkig niet heel vaak voorkomen. Zorgbedrijf Antwerpen streeft ernaar het gebruik van antidepressiva zo veel mogelijk af te bouwen, ook al nemen bewoners de medicatie vaak al bij hun verhuis naar onze woonzorgcentra. * PHEBE-studie (Prescribing in Homes for Elderly in Belgium, 76 woonzorgcentra namen deel) uit 2007. Dit zijn de meest recente gegevens die beschikbaar zijn.

In kwaliteit investeren | Zorgbedrijf Antwerpen I 33

Menucommisie | Hof De Beuken Kwaliteit zit eveneens in de extra’s. Zo krijgen bezoekers van dienstencentra en bewoners van woonzorgcentra systematisch inspraak in de menu’s. Is het eten goed? Wat zouden zij graag op de tafel zien komen? Onze koks aarzelen niet om het hen te vragen. De bezoekers van de dienstencentra hebben trouwens eveneens inspraak in de activiteiten die georganiseerd worden. Dat we rekening houden met de wensen van onze senioren, blijkt voorts uit de kijken luistermomenten die we organiseren telkens we nieuwe serviceflats aanbieden. Dat gebeurt in een modelflat, nog voor de serviceflats definitief vorm krijgen. Opnieuw gaat het om zaken waaraan senioren terecht belang hechten en waarin wij hen graag betrekken. Zo zijn na zo’n kijken luistermoment bijvoorbeeld de radiatoren verplaatst en is de hoogte van de keukentoog aangepast. Voor heel wat zaken zorgen wij overigens sowieso in nieuwe serviceflats. Zoals stopcontacten op armhoogte, zodat bewoners niet telkens moeten bukken. Of keukenschuiven in plaats van gewone kastjes onderaan, omdat spullen zo makkelijker bereikbaar zijn.

Rosa Van Eerdeweg (103) maakt in woonzorgcentrum Hof De Beuken deel uit van de menucommissie, die met de kok driemaandelijks het geplande menu bespreekt De kok van woonzorgcentrum Hof De Beuken in Ekeren serveert bakharing – op vraag van de

We vinden de privacy van onze senioren belangrijk. Nieuwe kamers in woonzorgcentra zijn daarom altijd eenpersoonskamers

bewoners. Het is maar een van de dingen die in de menucommissie bij Hof De Beuken ter sprake kwamen. “Iets wat je niet vaak eet, kan echt

“Dat kan echt smaken” smaken”, zegt Rosa Van Eerdeweg (103). Ze is erg te spreken over het eten. “Het ene lust

In de woonzorgcentra worden alle vernieuwde of nieuwe kamers opgetrokken als eenpersoonskamers, met een eigen badkamer en douche die makkelijk toegankelijk zijn in een rolstoel, met een tillift of zelfs een brancard. Maar we gaan verder: in alle nieuwe kamers is er een kitchinette met een kleine koelkast en ruimte om zelf een tasje koffie te zetten. Zo respecteren we de zelfstandigheid van onze senioren en stimuleren we hen om actief te blijven. Om dat allemaal op punt te zetten, hebben we een ‘testkamer’ gebouwd die ook door senioren bezocht is.

34 I Zorgbedrijf Antwerpen | In kwaliteit investeren

je natuurlijk liever dan het andere, maar het eten is hier zeer lekker.” “Onze mensen vragen geen moeilijke dingen”, zegt ergotherapeute Sara Ooms. “Ze vonden bijvoorbeeld dat we te veel kaas serveerden bij de boterhammen, dus nu doen we dat minder vaak. Ik hoor dat ze het fijn vinden dat de kok tijd maakt voor hen en de moeite doet om het menu voor de komende maanden eerst met hen door te nemen."

Wat doet Zorgbedrijf Antwerpen nog? Eén zorgtraject. Bij Zorgbedrijf Antwerpen zitten senioren goed. Eerst hebben ze misschien enkel poetshulp nodig, maar enkele jaren later willen ze misschien hun intrek nemen in een serviceflat. En als ze niet meer zelfstandig kunnen wonen, bieden we hen de beste zorgen aan in een woonzorgcentrum. Zorgbedrijf Antwerpen zorgt voor een zo naadloos mogelijke overgang: onze diensten vormen een doorlopende lijn. Senioren willen immers graag zo lang mogelijk zelfstandig wonen en actief deelnemen aan de samenleving. We ondersteunen hen daarin en passen naargelang de noden ons aanbod aan. Zorgbedrijf Antwerpen treedt daarbij op als klantbegeleider die senioren dichtbij huis een integraal woonzorgtraject aanbiedt.

Op een goede manier met klachten omgaan. Hebben onze klanten een opmerking of een klacht? Dan wordt er naar hen geluisterd. Bovendien hebben we er voor gezorgd dat het duidelijk is voor onze klanten hoe zij een klacht kunnen neerleggen. We beantwoorden klachten zo snel mogelijk en proberen een oplossing te zoeken die voor iedereen oké is. Dat hoeft u niet van ons te geloven. “Zorgbedrijf Antwerpen luistert oprecht naar het verhaal achter de klachten”, stelde ook de ombudsvrouw van Stad Antwerpen vast. Zij vindt het fijn dat alle klachten op een positieve en opbouwende manier werden benaderd en binnen een redelijke termijn werden behandeld. Van de 23 klachten die de ombudsvrouw in 2011 ontving over Zorgbedrijf Antwerpen, was er één gegrond en intussen gecorrigeerd en waren er 12 terechte opmerkingen die eigenlijk geen klachten waren. Ook met die laatste gaat Zorgbedrijf Antwerpen aan de slag. Zo onderzoeken we momenteel naar aanleiding van een opmerking van een klant of senioren die naar een woonzorgcentrum verhuizen toch niet hun vertrouwde telefoonnummer kunnen behouden. In kwaliteit investeren | Zorgbedrijf Antwerpen I 35

Nieuwigheden

introduceren Zorgbedrijf Antwerpen is een jong bedrijf dat toch steunt op een rijke ervaring en op diensten die hun strepen al hebben verdiend. Dat verleden schatten we naar waarde, maar we willen ook absoluut mee zijn met onze tijd. Niet om hip te zijn of om per se de nieuwste snufjes te hebben, maar om nieuwe dingen op zoâ&#x20AC;&#x2122;n manier te introduceren dat ze onze service verbeteren of het werk vereenvoudigen, of gewoon omdat ze deel uitmaken van de hedendaagse normen en verwachtingen.

36 I Zorgbedrijf Antwerpen | Nieuwigheden introduceren

24-uur-zorgsteunpunt met zorgprofessionals Senioren die zelfstandig wonen, doen soms een beroep op een personenalarmsysteem. Daarmee kan de gebruiker via een alarmknop aan een halssnoer of polsband snel iemand waarschuwen als hij/zij ziek wordt of valt. De centrale waar het alarmsignaal terechtkomt, neemt vervolgens contact op met een van de familieleden of buren die hebben aangegeven snel ter plaatse te kunnen zijn. Nieuw is dat de oproepcentrale zorgprofessionals kan uitsturen naar senioren die niemand in hun onmiddellijke omgeving hebben om een beroep op te doen.

Ergonomisch woon- en inrichtingsadvies Bij ergowoonadvies krijgen senioren raad over hoe ze hun woning kunnen herinrichten zodat ze (nog) niet naar een serviceflat of woonzorgcentrum hoeven te verhuizen. Dat kan bijvoorbeeld eenvoudig door het verplaatsen van sommige meubels, zodat er meer ruimte overblijft om handig met een rolstoel te manoeuvreren. Of door een aantal hulpmiddelen te installeren, zoals extra handgrepen in de badkamer. Onze specialisten helpen senioren op weg door hen te vertellen bij welke hulpmiddelen ze baat hebben en waar ze die kunnen vinden of laten installeren. Als ze daarbij aanspraak kunnen maken op een premie, helpt de adviseur bij het papierwerk om die tegemoetkoming aan te vragen. Zorgbedrijf Antwerpen wil echter nog een stapje verder gaan. We willen eveneens vrijblijvend advies aanbieden bij de ingebruikname van nieuwe serviceflats en stijladvies voor wie dat wenst. Bewoners zouden bij hun verhuis dan kunnen aankloppen bij een interieurarchitect van Zorgbedrijf Antwerpen, die hen raad geeft over hoe ze de ruimte kunnen inrichten.

Kamerzorg zoals op hotel Niemand heeft graag telkens weer andere mensen over de vloer. Dat is voor senioren in woonzorgcentra niet anders. En ook voor de werkorganisatie is het niet ideaal om telkens andere medewerkers naar de kamers van de bewoners te sturen, want het werk gebeurt versnipperd en alle medewerkers besteden veel tijd aan het over en weer lopen in gangen. Het kamerzorgproject biedt een antwoord op beide noden. Zoals in een hotel beperken we het aantal medewerkers dat ’s morgens de kamer binnenkomt. Voor de bewoners is het aangenamer als dezelfde medewerker de bloemen water geeft, wat opruimt, een nieuwe fles water haalt, voor de krant en de post zorgt… Bovendien kan die medewerker zijn werk beter doen, en is het makkelijker om mensen te vinden voor zo’n gevarieerde taak. En door dat alles toe te vertrouwen aan bekwame ‘kamerzorgers’, houden zorgkundigen hun handen vrij voor zorgtaken. Zo leidt een efficiënte organisatie tot een persoonlijkere zorg. Het kamerzorgproject van Zorgbedrijf Antwerpen is in 2010 in het leven geroepen als proefproject. In 2012 wordt het in alle woonzorgcentra ingevoerd.

Innovatieve werkregelingen Zorgbedrijf Antwerpen hecht veel belang aan de balans tussen werk en privéleven. Iedereen moet dat kunnen invullen zodat hij/zij zich er goed voelt bij voelt. 48 procent van de werknemers van Zorgbedrijf Antwerpen werkt in een deeltijds arbeidsregime. Dat kan allerlei vormen aannemen. En ook voor wie voltijds werkt, zijn flexibele invullingen mogelijk. Zo zijn er bijvoorbeeld co-ouderschapscontracten, waarbij werknemers de ene week meer uren presteren en de andere week minder. Dat laat hen toe meer tijd door te brengen met hun kind(eren) wanneer die bij hen wonen.

Nieuwigheden introduceren | Zorgbedrijf Antwerpen I 37

Geen gedoe met een sleutel Een sleutel in het sleutelgat steken lijkt een eenvoudige handeling, tot je vingers misschien niet meer mee willen of je handen wat trillen. Zorgbedrijf Antwerpen werkt daarom niet meer met sleutels bij nieuwe serviceflats, maar met een badge. Zo kunnen senioren eenvoudig de deur openen – ook als ze het moeilijk zouden hebben met een sleutel. Bovendien biedt zo’n badge nog voordelen. Er moet geen valiesje met sleutels meer worden beheerd om in geval van nood een deur te kunnen openen of om sleutels over te dragen aan een volgende bewoner. De deuren kunnen gemakkelijk centraal worden geopend in geval van nood en bevoegde personen kunnen met één loper toegang krijgen tot een flat als dat nodig is. Het systeem met toegangsbadges voor de serviceflats maakt deel uit van ‘Home Sweet Home’, een Europees project. Zorgbedrijf Antwerpen is de projectcoördinator van het wetenschappelijk onderzoeksproject.

38 I Zorgbedrijf Antwerpen | Nieuwigheden introduceren

Home Sweet Home loopt in ons land, Ierland, Italië en Spanje. Het onderzoekt of en hoe moderne technologie senioren toelaat langer zelfstandig en thuis te wonen.

Alle diensten in één oogopslag De dienstencatalogus van Zorgbedrijf Antwerpen is een vernieuwend instrument in de zorgsector. De publicatie bundelt ons volledige dienstenaanbod voor senioren in een catalogus van meer dan 100 pagina’s. De brochure is gratis te verkrijgen. Het is bovendien veel meer dan alleen maar een lijst met dienstencentra, serviceflats, thuisdiensten en woonzorgcentra. De publicatie vertelt over alle locaties wat er precies wordt aangeboden, waar ze te vinden zijn, hoeveel kamers er zijn, hoe je ze kunt bereiken... Er staat ook in wat de komende jaren op stapel staat. De dienstencatalogus creëert bovendien transparantie op andere vlakken. De publicatie vermeldt immers duidelijk en helder welke prijzen Zorgbedrijf Antwerpen hanteert.

Zonder kleine lettertjes. Zo komt niemand voor verrassingen te staan. De lezer vindt er tevens advies over premies waarop senioren een beroep kunnen doen. Tussen januari en november 2012 gingen al meer dan 60 000 dienstencatalogi de deur uit.

Voorlopig starten we met een proefproject. Eind 2012 gaan in een woonzorgcentrum 3 Spaanse en 4 Poolse verpleegkundigen aan de slag. Ze krijgen Nederlandse taallessen alvorens ze starten en we begeleiden hen, zodat ze zich hier snel thuis kunnen voelen.

Verpleegkundigen zoeken en vinden

Hoofd zorgteam: uniek concept

In ons land is het tekort aan verpleegkundigen nijpend. Daarom kijkt Zorgbedrijf Antwerpen – net als sommige andere spelers in de zorgsector – over de grenzen. Wij leggen ons daarbij de beperking op dat we geen mensen willen gaan rekruteren in landen waar een tekort is aan zorgpersoneel. Daarmee vergroot je elders alleen maar het probleem, ook al zouden die individuele werknemers misschien wel naar ons land willen komen.

Waarom zou enkel een verpleegkundige op een goede manier leiding kunnen geven aan een zorgteam? Zorgbedrijf Antwerpen introduceerde de functie ‘hoofd zorgteam’, die ook open staat voor ergotherapeuten, kinesisten, logopedisten, maatschappelijk werkers of anderen met een paramedisch diploma. Zo leggen we de klemtoon op competenties, en niet op diploma’s. Het unieke concept biedt tegelijk een oplossing voor het tekort aan (hoofd)verpleegkundigen.

Personeel aantrekken uit het buitenland is een laatste redmiddel, voor jobs waarvoor hier echt geen kandidaten te vinden zijn.

Nieuwigheden introduceren | Zorgbedrijf Antwerpen I 39

Mensen

motiveren Mensen zijn het belangrijkste kapitaal van een organisatie: je hoort het vaak genoeg zeggen. Maar bij Zorgbedrijf Antwerpen is het bij uitstek waar. Want zonder de duizenden helpende handen van onze medewerkers zouden we onze senioren in de kou moeten laten staan. De start van Zorgbedrijf Antwerpen als verzelfstandigd bedrijf binnen de groep Stad Antwerpen in 2009 hield een nieuwe rechtspositieregeling in en een aantal hervormingen voor de medewerkers die de overstap maakten naar het nieuwe Zorgbedrijf Antwerpen. Baanbrekend daarbij was de keuze om alle 3 600 medewerkers in de organisatie een bediendencontract aan te bieden. Ook de zowat 1 600 medewerkers in onder meer huishoudhulp/gezinszorg, poetshulp en techniek die in de zorgsector doorgaans als arbeider worden tewerkgesteld.

40 I Zorgbedrijf Antwerpen | Mensen motiveren

Profiel medewerkers Zorgbedrijf Antwerpen

1 900 zorgmedewerkers

1 700 niet-zorgmedewerkers (bijvoorbeeld in dienstencentra, keukens, schoonmaak, technische hersteldienst voor serviceflats...)

94%

medewerkers die rechtstreeks contact hebben met de klanten

medewerkers die geen rechtstreeks contact hebben met de klanten

Als nieuwe organisatie moest Zorgbedrijf Antwerpen een plaats innemen op de arbeidsmarkt. We enten ons daarin expliciet op de zorgsector. Qua arbeidsvoorwaarden streeft Zorgbedrijf Antwerpen de beste na uit de zorgsector, binnen de marges van wat betaalbaar is. Daarnaast bieden we onze medewerkers flexibiliteit, iets waarnaar veel mensen vandaag op zoek zijn om hun werk en privéleven op elkaar af te stemmen. Omdat we iedereen de ruimte willen bieden om dat zoveel mogelijk volgens eigen wensen te doen, zijn er heel wat mogelijkheden. Zo kunnen onze medewerkers kiezen tussen zes extra vrije dagen of maaltijdcheques en een hospitalisatieverzekering. Bij Zorgbedrijf Antwerpen zijn bovendien alle vormen van deeltijds werk mogelijk. De meeste medewerkers hechten veel belang aan een vast ritme of bijvoorbeeld een vaste vrije dag. Daar houden we rekening mee.

En we geven de voorkeur aan interne kandidaten wanneer er een job vacant is. Medewerkers kunnen zo na een tijdje doorstromen naar de locatie van hun voorkeur. Met 101 locaties, verspreid over alle Antwerpse districten, is er voor iedereen werk dichtbij huis.

Als je niet met senioren wil werken, zit je bij Zorgbedrijf Antwerpen niet op je plaats. Wij tonen onze klanten, ook in de wervingscommunicatie. Het is immers niet zomaar het bedrijf dat mensen zoekt: we werven voor onze senioren

Mensen motiveren | Zorgbedrijf Antwerpen I 41

Zorgbedrijf Antwerpen streeft er voortdurend naar mensen te laten doorgroeien. Een loopbaanpad in het vooruitzicht kunnen stellen, is enerzijds een argument om mensen aan te trekken en anderzijds een manier om functies met meer verantwoordelijkheid in te vullen. Daarom geeft Zorgbedrijf Antwerpen voorrang aan eigen medewerkers bij bevorderingen, kunnen zorgkundigen via het zogenaamde ‘project 600’ met behoud van loon een opleiding tot verpleegkundige volgen, kan iemand van het keukenteam doorgroeien tot chef-kok... In 2012 volgden tien medewerkers een opleiding tot verpleegkundige via project 600: zes van hen slaagden en vier bleven aan de slag bij Zorgbedrijf Antwerpen.

Medewerkers moeten zich goed voelen in hun job, op hún werkplek en als deel van hún team. Dat kan natuurlijk alleen als ze de nodige middelen ter beschikking hebben om hun werk goed te doen en als er genoeg handen op de werkvloer zijn om het werk samen aan te kunnen. Maar mensen motiveren doe je voorts soms gewoon door hun werk zichtbaar te maken. Al voor Zorgbedrijf Antwerpen zichzelf dat formeel als norm oplegde, werden dringende herstellingen doorgaans binnen de 24 uur uitgevoerd. Nu we dat systematisch opvolgen, kan iedereen zien hoe efficiënt onze technische medewerkers zijn. Dat maakt hen – en bij uitbreiding de bewoners en het hele bedrijf – trots.

Zorgbedrijf Antwerpen zet nadrukkelijk in op samenwerking met het hoger onderwijs en een innovatief stagebeleid. Zo neemt een team stagiaires gedurende een hele week een afdeling in een woonzorgcentrum over. De studenten staan er, uiteraard onder toezicht, voor alles in en leren zo het echte klappen van de zweep. Na een positieve ervaring bij Zorgbedrijf Antwerpen als jobstudent of stagiair is de stap naar een job trouwens kleiner: in 2012 kwamen zes stagiaires na hun opleiding bij ons werken.

42 I Zorgbedrijf Antwerpen | Mensen motiveren

Doorstromen | Sint Maria

“ Voor mij is de cirkel rond” “Ik werkte een tijdje in de psychiatrie en in de thuisverpleging, maar mijn hart ligt in het woonzorgcentrum. Die bijna familiale band met de bewoners, het feit dat je hen op hun oudere dag kunt laten genieten, daar doe ik het voor. Ik kon dankzij een opleiding van Zorgbedrijf Antwerpen van verzorgende en zorgkundige opklimmen tot verpleegkundige, zodat ik meer uitdaging en meer verantwoordelijkheid kreeg. Nu ik dat doe in een woonzorgcentrum, is voor mij de cirkel rond. Het voelde als weer thuiskomen. En mocht ik morgen nog een nieuwe richting uit willen gaan, dan weet ik dat het kan. Hier liggen genoeg mogelijkheden.” Sara Wegge (33) werkte als verzorgende in woonzorgcentrum Sint Maria en is er nu aan de slag als verpleegkundige

Mensen motiveren | Zorgbedrijf Antwerpen I 43

Evenzeer moet je er als bedrijf over waken dat iedereen zijn verantwoordelijkheid neemt. Zo pakt Zorgbedrijf Antwerpen absenteïsme aan. Dat is met 8 procent dalend, maar nog te hoog. Onder meer ça-va-gesprekken – waarbij iemand die veelvuldig ziek is daarop wordt aangesproken – moeten de neerwaartse trend nog versterken. Tegelijk wordt er positief gewerkt: wie een jaar lang niet ziek is, ontvangt een attentie.

Wij dicteren niet alles van bovenaf. Zorgbedrijf Antwerpen geeft vertrouwen aan de mensen die het elke dag waarmaken. Er zijn wel spelregels, maar daarbinnen is er heel wat vrijheid

Medewerkers die een jaar lang niet afwezig waren door ziekte

2010

2011

1 224 1 269

44 I Zorgbedrijf Antwerpen | Mensen motiveren

3 600 medewerkers

Wat maakt Zorgbedrijf Antwerpen een aantrekkelijke werkgever? Het toekomstperspectief dat we je kunnen geven. Bij Zorgbedrijf Antwerpen kan je je verdiepen, opleidingen volgen, evolueren naar een andere functie... In een groot bedrijf als het onze kunnen we mensen een echt loopbaanpad in het vooruitzicht stellen, ĂŠn dat waarmaken. Dat je al snel op de locatie van je voorkeur kunt gaan werken. In Berendrecht of in Wilrijk: we hebben overal dienstencentra, serviceflats, thuisdiensten en woonzorgcentra. Bovendien zijn alle vormen van flexibel en deeltijds werk uit de zorgsector bespreekbaar bij ons. Op voorwaarde natuurlijk dat we de dienstverlening voor onze senioren altijd kunnen garanderen.

De arbeidsvoorwaarden bij Zorgbedrijf Antwerpen mogen er zeker zijn, maar in de eerste plaats moet het werk met senioren je natuurlijk aantrekken. Met onze senioren kan je echt een band opbouwen en je krijgt enorm veel dankbaarheid. Technisch lijkt een woonzorgcentrum voor een verpleegkundige misschien minder uitdagend dan een ziekenhuis, maar bij ons tref je niet elke week een nieuw gezicht in de kamers.

Mensen motiveren | Zorgbedrijf Antwerpen I 45

Helder

communiceren Duidelijke en eenvoudig te begrijpen communicatie: daarvoor gaan we bij Zorgbedrijf Antwerpen. Ook over onze prijzen. Die zijn zwart op wit opgenomen in de dienstencatalogus, zodat je meteen kan zien wat je voor onze diensten betaalt. Zorgbedrijf Antwerpen wil daarin transparant te werk gaan. Dat houdt in dat we kiezen voor duidelijke prijzen, zonder kleine lettertjes. Niet zomaar een ligdagprijs die richtinggevend moet zijn, maar een all-inprijs voor wie zijn intrek neemt in een woonzorgcentrum bijvoorbeeld. Inclusief medische verzorging en een aantal extra’s. Zo komt niemand voor verrassingen te staan.

46 I Zorgbedrijf Antwerpen | Helder communiceren

Dezelfde oefening doen we op dit moment voor de facturatie. We streven naar één factuur die één keer per maand in de bus valt. Nu krijgen klanten nog verschillende facturen – vaak zelfs op verschillende momenten – als ze voor meerdere diensten beroep doen op Zorgbedrijf Antwerpen. Dat is niet klantvriendelijk en transparant. Dus daar werken we aan. We willen dat de factuur helder en transparant wordt, zodat mensen precies weten waarvoor ze betalen.

Tegelijk laten we veel van de administratieve en technische handelingen, die nu eenmaal noodzakelijk zijn, achter de schermen verdwijnen. Zo moeten de basisgegevens van een klant automatisch in al zijn of haar dossiers terechtkomen. Dat moet in orde zijn in 2013. Zorgbedrijf Antwerpen wil er zo komaf mee maken dat senioren telkens weer hun adres of telefoonnummer moeten doorgeven als ze bijvoorbeeld behalve poetshulp ook een tijdje thuisverpleging nodig hebben. Daarnaast waken we er uiteraard altijd over als één bedrijf naar buiten te komen. Dat maken we duidelijk met de catalogus die al onze diensten omvat, maar we doen dat eveneens op de gevels van onze locaties, op ons wagenpark, in ons drukwerk, op de website...

We zijn één Zorgbedrijf Antwerpen, met een duidelijke identiteit. Authentiek en degelijk, maar heus niet star of oubollig. We hechten bovendien veel belang aan directe communicatie met onze medewerkers. Zo trekt het directieteam van Zorgbedrijf Antwerpen jaarlijks rond voor een ‘roadshow’ met een terug- en vooruitblik. Dat gebeurt op een dertigtal plaatsen, verspreid over onze locaties, zodat alle medewerkers zien hoe het voorbije jaar is verlopen en wat er de eerstkomende jaren aankomt. Het management van het bedrijf draait overigens regelmatig mee in een van de thuisdiensten, dienstencentra, serviceflats en woonzorgcentra.

Helder communiceren | Zorgbedrijf Antwerpen I 47

Onze naam zegt al heel veel. Zorgbedrijf Antwerpen is opgericht om zorg en bedrijf te combineren op een goede manier. De zorg voor onze senioren staat daarbij altijd vooraan – zoals in onze naam. Bedrijf zijn is even wezenlijk, maar het is niet onze bestaansreden

Gezond

beheren “Met Zorgbedrijf Antwerpen willen we als een goede huisvader onze organisatie beheren” Algemeen directeur Johan De Muynck legt uit wat ‘gezond beheren’ betekent voor Zorgbedrijf Antwerpen.

Waarom is Zorgbedrijf Antwerpen in 2009 opgericht? Johan De Muynck: “De woonzorgdiensten voor Antwerpse senioren moesten klaargestoomd worden voor de toekomst. We hebben die diensten bij de oprichting in 2009 overgenomen van het OCMW. Zorgbedrijf Antwerpen is opgericht om zoveel mogelijk senioren te kunnen (blijven) helpen op een betaalbare manier. Betaalbaar voor wie een beroep doet op Zorgbedrijf Antwerpen. Én betaalbaar voor de samenleving. Dat betekent ook het verlies uit het verleden wegwerken. We streven er voortdurend naar om met hetzelfde geld zoveel mogelijk te doen en vooral meer mensen comfortabel ouder te laten worden.”

Verlies wegwerken en bedrijfsmatig werken. Doet dat geen afbreuk aan de kwaliteit? Johan De Muynck: “Nee. Als een publieke organisatie blijven we bijzonder hoge standaarden hanteren. 48 I Zorgbedrijf Antwerpen | Gezond beheren

Kwaliteit hoeft heus niet verloren te gaan onder – overigens terechte – efficiëntiedruk. Zo staan onze woonzorgcentra nog steeds open voor iedereen die behoefte heeft aan zorg, maar we waken er in het toekenningsbeleid nu wel over dat niet alle bewoners even veel of even weinig zorgbehoevend zijn.”

Is het belangrijk dat er meer en minder zorgbehoevende mensen in een woonzorgcentrum wonen? Johan De Muynck: “Absoluut. Een goede verdeelsleutel daarin is om twee redenen van groot belang. Ten eerste om een aangename leefomgeving te verzekeren voor de bewoners en om het leefbaar te houden voor de medewerkers. Ten tweede omwille van de financiering. Subsidies worden immers toegekend in functie van de zorgbehoevendheid van bewoners. We streven er om die twee redenen naar dat ongeveer zes op de tien woonzorgcentrabewoners zwaar zorgbehoevend zijn.

Hoe werkt dat voor kandidaatbewoners? Johan De Muynck: “Die mix van zorgprofielen speelt een rol bij het beheer van de wachtlijsten. Op de wachtlijst staan zowel mensen die dringend opvang nodig hebben als mensen die op termijn graag naar een serviceflat of woonzorgcentrum komen. Zorgbedrijf Antwerpen beheert de wachtlijsten zorgvuldig. Er staan op dit moment een 440-tal namen op de wachtlijst voor woonzorgcentra van Zorgbedrijf Antwerpen en zowat 6 000 voor serviceflats. Iedereen kan aangeven welke locatie zijn voorkeur geniet en op de wachtlijst wordt rekening gehouden met de zorgbehoevendheid van de aanvrager.

Waarom mikt Zorgbedrijf Antwerpen op 60 procent zwaar zorgbehoevenden en niet op 80 zoals nogal wat andere organisaties? Johan De Muynck: “Wij willen iedereen helpen. Daarom mikken we uitdrukkelijk niet op 80 procent zwaar zorgbehoevenden. Onze diensten zijn er voor iedereen, maar het is tegelijk in ieders belang dat er een gezonde mix is bij de bewoners. Ook dat is gezond beheer. Vroeger lag de klemtoon te vaak op de minst zorgbehoevenden, wat op termijn financieel onhoudbaar is om genoeg personeel te blijven betalen en kwalitatief te kunnen werken.“

We willen een financieel gezond bedrijf zijn 5 0 -5 -10 -15 -20 Verlies/winst per dag: woonzorgcentra Verlies/winst per dag: serviceflats Verlies/winst per dag: thuisdiensten

-25 -30

** 20 14

13 20

12 20

11 20

ZB A 20

W * 20 1

OC M

08 20

-35

(*) Verwacht resultaat voor 2010 zonder oprichting Zorgbedrijf Antwerpen, bij ongewijzigde situatie. (**) Bij de oprichting van Zorgbedrijf Antwerpen is bepaald dat bestaande klanten en personeelsleden alle verworvenheden konden behouden. Zorgbedrijf Antwerpen ontvangt een dotatie van de stad om de meerkost van dat uitdoofbeleid te financieren. In het officieel resultaat van Zorgbedrijf Antwerpen is die stadsdotatie verwerkt.

Gezond beheren | Zorgbedrijf Antwerpen I 49

50 I Zorgbedrijf Antwerpen | Gezond beheren

U noemt de wachtlijsten. Wie komt er eerst in aanmerking voor een serviceflat of een kamer in een woonzorgcentrum?

eenpersoonskamers – is te danken aan onze renovatieen nieuwbouwwerken waardoor er kamers bijkomen. Een echte daling verwachten we binnen zowat drie jaar: dan hebben we genoeg extra plaatsen om dat waar te maken. Groeien is dus een noodzaak.”

Johan De Muynck: “Voor beide streven we naar een permanent evenwicht tussen iemands plaats op de wachtlijst en de dringendheid van de zorgvraag. De wachtlijst wordt zorgvuldig beheerd en up to date gehouden. De wachttijd is voor elke aanvraag anders. Naargelang de locatie, de zorgbehoevendheid en hoe strikt iemands voorkeuren zijn voor een bepaalde locatie kan de wachttijd korter of langer zijn.”

Krimpen de wachtlijsten bij Zorgbedrijf Antwerpen? Johan De Muynck: “Met de huidige aanpak dalen de wachtlijsten voor zorgbehoevenden en blijven ze status quo voor minder zorgbehoevenden. Dat de wachtlijst voor de woonzorgcentra toch niet toeneemt – ondanks de stijgende vraag en het toenemende aantal

Groeien is een noodzaak? Hoe dan? Johan De Muynck: “Zorgbedrijf Antwerpen is een jonge organisatie. In de eerste jaren lag en ligt de klemtoon op het verbeteren van onze diensten. Tegelijk streven we al deels naar groei – altijd met oog voor de realiteit. Zo hebben we voor maaltijden, consumpties en activiteiten in de dienstencentra het prijsbeleid herbekeken en correcte prijzen ingevoerd. De huidige groei situeert zich dus voornamelijk in het bestaande aanbod. In een latere fase zal doorgedreven groei echter onontbeerlijk zijn om dezelfde kwaliteit aan te blijven bieden aan betaalbare prijzen. In Antwerpen wordt het moeilijk om daarvoor de noodzakelijke voedingsbodem te creëren. Tegelijk zijn er buiten het Antwerpse grondgebied heel wat lokale, zelfstandige organisaties die het als kleine speler moeilijk

Zorgbedrijf Antwerpen investeert 30 25 Investeringen (in % omzet)

20 15 10 5

5 20 1

4 20 1

3 20 1

2 20 1

1 20 1

ZB A 0 20 1

* W 20 10

20 0

(*) Verwacht resultaat voor 2010 zonder oprichting Zorgbedrijf Antwerpen, bij ongewijzigde situatie.

Gezond beheren | Zorgbedrijf Antwerpen I 51

hebben om te overleven in de zorgsector van vandaag. Ook zij zijn vaak op zoek naar een externe partner. Het is trouwens voor senioren belangrijk dat er ook kleinschalige locaties zijn waar zij terechtkunnen.”

Hoe ziet u de samenwerking met zo’n andere zorgorganisatie? Johan De Muynck: “Een doorgedreven samenwerking kan voor alle partijen voordeel bieden. Zorgbedrijf Antwerpen kan bijvoorbeeld zo’n lokale speler bijstaan in het beheer van zijn woonzorgcentra, wat voor schaalvergroting zorgt. Bovendien waarborgt zo’n ingreep het publieke initiatief en hoogstaande kwaliteit. Dat Zorgbedrijf Antwerpen een goede naam geniet in de zorgsector, blijkt trouwens uit de bezoeken die verschillende OCMW’s al aan onze organisatie hebben gebracht.”

Werkt Zorgbedrijf Antwerpen nu al samen met externe partners? Johan De Muynck: “Natuurlijk. Denk maar aan Clova, de wasserij die dagelijks voor schoon linnen zorgt en die is opgericht in samenwerking met andere woonzorgcentra en ZNA. ZNA is overigens een voorkeurspartner van Zorgbedrijf Antwerpen: dankzij de nauwe samenwerking met het ziekenhuisnetwerk kunnen wij meer Antwerpse senioren bereiken. Daarnaast werken we onder meer samen met sociale huisvestingsmaatschappij Woonhaven voor een complementair aanbod betaalbare woningen voor senioren en met sociale werkplaats CAS voor advies over prijsbepaling van maaltijden en voor horecadiensten in een dienstencentrum.

Besteedt Zorgbedrijf Antwerpen veel werk uit? Johan De Muynck: “Integendeel. We voeren heel veel zaken zelf uit, met eigen personeel. Maar dat neemt niet weg dat we – weliswaar gefaseerd – de hele organisatie tegen het licht houden. Niet om te outsourcen, wel om zo modern en efficiënt mogelijk te (re)organiseren.”

Hoe waakt Zorgbedrijf Antwerpen over die efficiëntie? Johan De Muynck: “Met businessplannen en duidelijke doelstellingen voor alle afdelingen en met een duidelijke focus op groei. We willen met de dienstencentra en thuisdiensten nieuwe klanten aantrekken. Dat doen we onder meer door de maaltijden en poetshulp te promoten en mensen op die manier vertrouwd te maken met Zorgbedrijf Antwerpen. We spreken met de serviceflats een ander publiek aan door ook koopflats aan te bieden. En we waken er in de woonzorgcentra over dat we bewoners met verschillende zorgprofielen opvangen. We volgen alles nauwgezet op, evalueren voortdurend de werking én de cijfers en sturen snel bij wanneer dat nodig is. En daarvoor kijken we echt niet alleen naar de kosten. Het is zeker zo belangrijk dat mensen ons aanbod kennen en weten te vinden. Zo denken mensen soms onterecht dat er geen serviceflats beschikbaar zijn op een bepaalde locatie: dat rechtzetten kan ook financieel positief zijn. Door de thuisdiensten uit te bouwen en meer serviceflats aan te bieden, halen we trouwens meteen een deel van de druk weg bij de woonzorgcentra én helpen we meer mensen om langer zelfredzaam te zijn. Zorgbedrijf Antwerpen functioneert zo precies zoals de naam het zegt: als één bedrijf, gericht op zorg."

De beste zorg garanderen voor senioren + als bedrijf de toekomst verzekeren = Zorg-bedrijf Antwerpen 52 I Zorgbedrijf Antwerpen | Gezond beheren

Niet enkel voor senioren Naast de talrijke diensten voor senioren biedt Zorgbedrijf Antwerpen ook jeugdzorg aan. Het is onze taak om deze voorzieningen goed te beheren. Net als onze diensten voor senioren, is jeugdzorg een activiteit die 7 dagen op 7 en 24 uur op 24 loopt. Daarom sluit het naadloos aan bij onze dienstverlening en onze opdracht. Een deel van de jeugdzorg is al sinds de oprichting van Zorgbedrijf Antwerpen onder onze hoede, een ander deel pas sinds 2012. Zorgbedrijf Antwerpen beheert op dit moment twee huizen voor bijzondere jeugdzorg en vijf centra voor kinderzorg en gezinsondersteuning. Home Boeckenberg (Deurne) en Home Pennsylvania Foundation (Antwerpen) vangen op vraag van de Jeugdrechtbank of het Comité voor Bijzondere Jeugdzorg 31 kinderen van 0 tot 18 jaar op die in de voorzieningen verblijven.

De Centra voor Kinderzorg en Gezinsondersteuning Good Engels (Antwerpen), ’t Ankertje (Antwerpen), Ukkepuk (Antwerpen), Dennenhuis (Kapellen) en Zon en Hei (Kalmthout) bieden hulp bij opvoedingsmoeilijkheden aan gezinnen met kinderen van 0 tot 12 jaar. Ze bieden ondersteuning aan in totaal 150 kinderen. Kinderen verblijven er dag en nacht (residentiële opvang en begeleiding) of enkel overdag (ambulante opvang en begeleiding) of de centra zorgen voor opvang en/of begeleiding aan huis. In deze 'stille schakel' van onze werking is kwaliteit net zo belangrijk als in de andere, meer zichtbare schakels van Zorgbedrijf Antwerpen. Zorgbedrijf Antwerpen breidt overigens zijn aanbod uit in de jeugdzorg. Nu al bieden we voor senioren maar ook in de Centra voor Kinderzorg en Gezinsondersteuning zowel residentiële als ambulante zorg aan. Hetzelfde gaan we doen in de bijzondere jeugdzorg, zodra dat in 2013 wettelijk mogelijk wordt. En tegen 2015 komt er een nieuw huis voor bijzondere jeugdzorg en een centrum voor kinderzorg en gezinsondersteuning bij.

Gezond beheren | Zorgbedrijf Antwerpen I 53

Kom ons

inspireren Beste lezer, Nu weet u wie wij zijn. Zorgbedrijf Antwerpen wil ervoor zorgen dat iedereen in onze stad de kans krijgt om comfortabel ouder te worden. Aan een betaalbare prijs en omringd met de beste zorgen. Daarvoor hebben we sinds onze oprichting in 2009 al een hele weg afgelegd, maar we zijn er natuurlijk nog niet. Er komen heel wat uitdagingen op ons af. De vergrijzing, de verdere professionalisering van de zorg, de schaarste aan zorgpersoneel, de verwachtingen van onze toekomstige klanten... Er is dus werk aan de winkel. En daarom kijk ik naar u. Want wij zijn altijd op zoek naar mensen om ons te komen inspireren en versterken. Heeft u er zin in? Wilt u meer weten over Zorgbedrijf Antwerpen? U weet ons te vinden. Tot binnenkort Johan De Muynck algemeen directeur Zorgbedrijf Antwerpen

54 I Zorgbedrijf Antwerpen

Zorgbedrijf Antwerpen I 55

V.U.: Zorgbedrijf Antwerpen, Johan De Muynck, Lange Gasthuisstraat 33, 2000 Antwerpen.

Zorgbedrijf Antwerpen telt 42 dienstencentra, een gamma aan thuisdiensten, 2 800 serviceflats en 17 woonzorgcentra verspreid over alle districten van Antwerpen. Het is een grote speler in de Antwerpse zorgsector met 3â&#x20AC;&#x2030;600 gemotiveerde medewerkers die elke dag 15â&#x20AC;&#x2030;000 klanten helpen.