Badanie czytelności mapy sieci tramwajowej GOP
Anna Bawor, wzornictwo I rok rok akademicki 2014/15, semestr II prowadzący: dr Marta Więckowska
Wstęp Badanie dotyczy mapy przedstawiającej schemat linii sieci tramwajowych GOP, zaprojektowanej przez... Celem przeprowadzonego badania było sprawdzenie czytelności schematu oraz w jaki sposób użytkownicy będą z niego korzystać. Badana mapa została zaprezentowana na formacie A3. Mapa jest jednostronna, wyróżnia ją zastosowanie kolorów do poszczególnych linii tramwajowych oraz ciemnego tła i białej typografii.
Spis treści -Wybór obiektu badania - schematu sieci linii tramwajowych GOP -Przebadanie 2 grup respondentów w trzech etapach -Podział respondetów ze względu na dwie zmienne (częstotliwość korzystania z transportu publicznego i wiek użytkownika) oraz wybór zmiennej mającej największy wpływ na wyniki badania -Analiza pierwszego etapu badania: ankiety początkowej -Analiza drugiego etapu badania: poleceń praktycznych • Wyodrębnienie schematu wykonywania poleceń • Porównanie czasu wykonywania poleceń ze względu na wybraną zmienną • Analiza zachowania i komentarzy respondentów podczas wykonywania poleceń -Analiza trzeciego etapu badania: ankiety końcowej -Wnioski oraz propozycje zmian
Pytania badawcze -Czy zastosowany zestaw kolorystyczny ułatwia odczytywanie mapy? -Czy zastosowanie ciemnego tła i białej typografii ułatwia odczytywanie mapy? -Czy użytkownicy korzystają wszystkich elementów mapy?
Cel badania -Sprawdzenie, czy mapa jest czytelna -Sprawdzenie, jak użytkownicy korzystają z mapy
Przedmiot badania -Czas wykonywania poleceń -Zachowanie użytkownika - sposoby korzystania z mapy -Opinia użytkowników o rozwiązaniu projektowym -Emocje towarzyszące korzystaniu z badanej mapy
Scenariusz badania W badaniu uczestniczyło 10 respondentów: • 5 osób w wieku od 18 do 55 lat • 5 osób powyżej 55 lat Badania składało się z czterech etapów: Zapoznanie się z mapą respondenci otrzymali mapę na czas jednej minuty
Ankieta I mająca na celu ustalić płeć, wiek i doświadczenie w korzystaniu z komunikacji miejskiej przez osoby badane oraz dowiedzieć się jak mapa jest oceniana się po pierwszym zapoznaniu się z nią przez 1 minutę
6 poleceń weryfikujących użyteczność mapy do wykonania w warunkach kontrolowanych: przy stole, w zamkniętym pomieszczeniu, przy świetle dziennym -przebieg tego etapu został zarejestrowany poprzez kamerę telefonu komórkowego.
Ankieta II pozwalająca wypowiedzieć się respondentom na temat wrażeń podczas korzystania z mapy, ocenę poszczególnych elementów oraz opinię na temat korzystania z mapy w przyszłości.
Procedura badania Badanie dotyczy czytelności schematu sieci linii tramwajowych GOP. Będzie składało się z 3 części. Czas badania jest nieograniczony. Respondent otrzymuje mapę do zapoznania się przez 1 minutę. Następnie wypełnia ankietę nr 1, określającą jego wiek, miejsce zamieszkania, doświadczenie w korzystaniu z sieci tramwajowej a także pierwsze odczucia po zapoznaniu się z mapą. W drugim etapie osoba badana zostaje poproszona o wykonanie 6 poleceń. Przebieg badania jest dokumentowany za pomocą kamery w telefonie komórkowym. Następnie respondent otrzymuje ankietę nr 2, pozwalającą ocenić mapę po jej użytkowaniu.
Polecenia 1. Pokaż na mapie trasę przejazdu z przystanku Osiedle Zamkowa (Będzin) do przystanku Konstantynów Fabryczna (Sosnowiec) 2. Pokaż na mapie trasę przejazdu z przystanku Bytom Odrzańska (Bytom) do przystanku Dworzec PKP (Mysłowice) 3. Proszę o pokazanie na mapie przystanku Ruda Śląska Chebzie Pętla. Proszę o podanie i wskazanie na mapie do jakich miast i jakimi liniami tramwajowymi możemy dojechać z tego przystanku 4. Proszę o pokazanie na mapie przystanku Świętochłowice Kościół. Proszę o podanie i wskazanie na mapie do jakich miast i jakimi liniami tramwajowymi możemy dojechać z tego przystanku 5. Dla osób mieszkających w obrębie GOP, korzystających z komunikacji tramwajowej: Znajdź miasto, w którym mieszkasz oraz przystanek, który znajduje się najbliżej twojego miejsca zamieszkania. 6. Odnajdź na mapie linię 19 i wskaż jej początkowy i końcowy przystanek.
Przedstawienie osób badanych
(na podstawie ankiety nr 1)
Podział ze względu na płeć 5 4 3 18-55 lat 55+ lat
ilość osób
2 1 0
kobiety
Podział ze względu na częstotliwość korzystania z transportu publicznego 4
3
2
18-55 lat
ilość osób
55+ lat
1
0
codziennie kilka razy w kilka razy w kilka razy w jednostkowo tygodniu roku
Wśród respondentów można wyróżnić 3 grupy - korzystających z transportu publicznego kilka razy w tygodniu, kilka razy w miesiącu oraz kilka razy w roku. Aspekt częstotliwości korzystania z transportu nie wywarł tak znacznego wpływu na badanie jak wiek, gdyż 8 z 10 osób korzysta jedynie z autobusów w obrębie Gliwic i Pyskowic miast niewchodządzych w skład sieci linii tramwajowych. 2 z 10 osób korzystały z tramwajów lub autobusów jedynie na krótkich trasach, obejmujcych maksymalnie 4 przystanki w mieście Katowice.
Ocena wizualnych aspektów mapy
(na podstawie ankiety nr 1)
Proszę oceń na skali czytelność prezentowanego schematu Grupa od 18 do 55 lat nieprzejrzysta
-5
-4
-3
-2
-1
0
1
2
3
4
5
przejrzysta
nieczytelna
-5
-4
-3
-2
-1
0
1
2
3
4
5
czytelna
nieuporządkowana
-5
-4
-3
-2
-1
0
1
2
3
4
5
uporządkowana
nie zachęca do korzystania
-5
-4
-3
-2
-1
0
1
2
3
4
5
zachęca do korzystania
Grupa powyżej 55 lat nieprzejrzysta
-5
-4
-3
-2
-1
0
1
2
3
4
5
przejrzysta
nieczytelna
-5
-4
-3
-2
-1
0
1
2
3
4
5
czytelna
nieuporządkowana
-5
-4
-3
-2
-1
0
1
2
3
4
5
uporządkowana
nie zachęca do korzystania
-5
-4
-3
-2
-1
0
1
2
3
4
5
zachęca do korzystania
-Mapa zostala oceniona pozytywnie (wszystkie zaznaczone oceny na skali mają wartość dodatnią) przez każdą osobę z grupy od 18 do 55 lat. -W grupie powyżej 55 lat najwięcej wątpliwości budził aspekt przejrzystości oraz czytelności. -Wszyscy respondenci ocenili mapę jako zachęcającą do korzystania
Polecenie 1 Etapy wykonywania polecenia
Treść polecenia: Pokaż na mapie trasę przejazdu z przystanku Osiedle Zamkowa (Będzin) do przystanku Konstantynów Fabryczna (Sosnowiec)
1. Odszukanie miasta Będzin
2. Odszukanie przystanku Osiedle Zamkowa
3. Odszukanie miasta Sosnowiec
4. Odszukanie przystanku Konstantynów Fabryczna
5. Pokazanie trasy
Padają uwagi na temat złego oznakowania miast Czas trwania: od 15-58 sekund
Osoby badane nachylają się nad mapą Czas trwania: od 6-35 sekund
2 osoby ze starszej grupy okazują irytację Czas trwania: od 23-45 sekund
Osoby badane z obydwu grup mają trudności ze znalezieniem przystanku Czas trwania: od 20-60 sekund
Każdy z respondentów pokazuje trasę palcem na leżącej na stole mapie Czas trwania: od 5-8 sekund
Starsze osoby wykonywały polecenie prawie 2 razy dłużej niż osoby młodsze.
140 120
100 80
czas (s)
60 40 20 0 18-55 lat
55+ lat
Polecenie 2 Etapy wykonywania polecenia
Treść polecenia: Pokaż na mapie trasę przejazdu z przystanku Bytom Odrzańska (Bytom) do przystanku Dworzec PKP (Mysłowice)
1. Odszukanie miasta Bytom
2. Odszukanie przystanku Bytom Odrzańska
3. Odszukanie miasta Mysłowice
4. Odszukanie przystanku Dworzec PKP
5. Pokazanie palcem trasy
6 respondentów uważa, że miasto jest źle oznakowane Czas trwania: 46-86 sekund
4 osoby gubią się na mapie Czas trwania: 19-64 sekund
Nie padają żadne uwagi, miasto jest zostaje dość szybko dostrzeżone Czas trwania: 7-12 sekund
Przystanek zostaje odnaleziony zaraz po dostrzeżeniu miasta Czas trwania: 4-8 sekund
Każdy z respondentów pokazuje trasę palcem na leżącej na stole mapie Czas trwania: 5-13 sekund
Osoby z grupy powyżej 55 lat wykonywały zadanie średnio o 15,6 sekundy dłużej, niż osoby w wieku 18-55 lat.
140 135 130 125
czas (s)
120 115 110 18-55 lat
55+ lat
Polecenie 3 Etapy wykonywania polecenia
Treść polecenia: Proszę o pokazanie na mapie przystanku Ruda Śląska Chebzie Pętla. Proszę o podanie i wskazanie na mapie do jakich miast i jakimi liniami tramwajowymi możemy dojechać z tego przystanku
1. Odszukanie miasta Ruda Śląska
2. Odnalezienie przystanku Chebzie Pętla
3. Wyodrębnienie linii tramwajowych odjeżdzających z przystanku
4. Pokazanie trasy linii tramwajowych
5. Określenie, przez które miasta jadą linie tramwajowe
Respondenci szybko odnajdują miasto, gdyż mieszkają niedaleko (Gliwice, Katowice) Czas trwania: 8-38 sekund
Osoby badane nie wykazują większych trudności Czas trwania: 6-26 sekund
Padają 2 uwagi, że kolory linii mogłyby być bardziej zróżnicowane Czas trwania: 13-45 sekund
Każdy z respondentów pokazuje trasę palcem na leżącej na stole mapie Czas trwania: 9-28 sekund
Osoby ze starszej grupy nie zauważały miast, przez które przejeżdżają linie 1 i 18 Czas trwania: 7-38 sekund
Starsze osoby wykonywały zadanie średnio o 60% czasu dłużej niż osoby młodsze (około 38 s).
140 120 100 80
czas (s)
60 40
20 0
18-55 lat
55+ lat
Polecenie 4 Etapy wykonywania polecenia
Treść polecenia: Proszę o pokazanie na mapie przystanku Świętochłowice Kościół. Proszę o podanie i wskazanie na mapie do jakich miast i jakimi liniami tramwajowymi możemy dojechać z tego przystanku
1. Odszukanie miasta Świętochłowice
2. Odszukanie przystanku Świętochłowice Kościół
3. Wyodrębnienie linii tramwajowych odjeżdzających z przystanku
4. Pokazanie palcem trasy linii tramwajowych
5 Określenie, przez które miasta jadą linie tramwajowe
Respondenci zdązyli zauważyć miasto podczas szukania Rudy Śląskiej Czas trwania: 7-21 sekund
Młodsza grupa szybciej zauważa przystanek Czas trwania: 4-12 sekund
8 respondentów pozytywnie ocenia zróżnicowanie kolorystyczne dwóch linii tramwajowych Czas trwania: 4-15 sekund
Każdy z respondentów pokazuje trasę palcem na leżącej na stole mapie Czas trwania: 8-14 sekund
6 osób gubiło linie tramwajowe, 3 osoby nie zauwżały miast Czas trwania: 6-18 sekund
Starsze osoby wykonywały zadanie średnio o około 36 sekund dłużej niż osoby młodsze.
140 120 100 80
czas (s)
60
40 20
0 18-55 lat
55+ lat
Polecenie 5 Schemat wykonywania polecenia
Treść polecenia: Dla osób mieszkających w obrębie GOP, korzystających z komunikacji tramwajowej: Znajdź miasto, w którym mieszkasz oraz przystanek, który znajduje się najbliżej twojego miejsca zamieszkania.
1, Odszukanie miasta Gliwice lub Katowice
2. Odszukanie najbliższego przystanku
3. Wskazanie przystanku
Najszybciej poradziło sobie 8 osób mieszkających w Gliwicach Czas trwania: 14-35 sekund
2 osoby z Katowic miały problem z odnalezieniem przystanku Czas trwania: 4-29 sekund
Respondenci wskazali palcem przystanek na leżącej na stole mapie Czas trwania: 5-10 sekund
Różnica średniego czasu wykonywania zadania wynosi jedynie 3,4 sekundy.
140 120 100
80
czas (s)
60 40 20 0 18-55 lat
55+ lat
Treść polecenia: Odnajdź na mapie linię 19 i wskaż jej początkowy i końcowy przystanek.
Polecenie 6 Schemat wykonywania polecenia 1. Odszukanie linii 19
2. Przesuwanie palcem po trasie linii 19
3. Nazwanie początkowego i końcowego przystanku
Respondenci, którzy zaczęli szukać w górnej części mapy, wykonały etap najszybciej Czas trwania: 8-30 sekund
Mapa leżała cały czas na stole, 2 osoby nachyliły się nad mapą Czas trwania: 14-35 sekund
Ze wskazaniem początkowego i końcowego przystanku żadna z grup nie miała problemu. Czas trwania: 7-13 sekund
Starsze osoby wykonywały zadanie średnio o 11,8 sekundy dłużej.
140
120 100 80
60
czas (s)
40 20 0 18-55 lat
55+ lat
Ocena użyteczności schematu linii tramwajowych 1. Czy korzystanie ze schematu linii tramwajowych w trakcie wykonywania poleceń było dla Pana/-i łatwe?
(na podstawie ankiety nr 2)
1a) które elementy budowy schematu utrudniały wykonywanie poleceń - najczęściej padające odpowiedzi Grupa od 18 do 55 lat: -rozmieszczenie nazw miast (4 osoby) -chaotyczny podział (4 osoby) -podobne kolory linii (3 osoby)
0
1
55+ lat
2
3
4
5
18-55 lat
Połowa osób badanych uznała wykonanie poleceń za proste.
Grupa powyżej 55 lat: -ciemne tło (3 osoby) -rozmieszczenie nazw miast (4 osoby) -chaotyczny podział (2 osoby) -podobne kolory linii (2 osoby)
1b) które elementy budowy schematu utrudniały wykonywanie poleceń - najczęściej padające odpowiedzi Grupa od 18 do 55 lat: -kontrast (2 osoby) -kolory linii (5 osób) -rozmieszczenie nazw przystanków (3 osoby)
Grupa powyżej 55 lat: -kolory linii (4 osoby) -rozmieszczenie nazw przystanków (2 osoby)
Ocena użyteczności schematu linii tramwajowych 2. Czy zastosowanie kolorów w liniach wskazujących trasy pomogło Panu/-i wykonać zadanie?
0
1
2
3
4
5
(na podstawie ankiety nr 2)
3. Czy rozmieszczenie numerów linii sieci tramwajowych ułatwia wyszukiwanie właściwej trasy podróży?
0
1
2
ilość osób 55+ lat
18-55 lat
Zróżnicowanie kolorystyczne linii wskazujących trasy pomogo każdej z osób badanych.
3
4
5
ilość osób 55+ lat
18-55 lat
Zdanie dotyczące rozmieszczenia numerów linii jest podzielone, jednak 7 na 10 osób odpowiedziała pozytywnie.
Ocena użyteczności schematu linii tramwajowych 4. Czy opisy, nazwy przystanków są dla Pana/-i czytelne? Tylko jedna z osób badanych miała wątpliwości co do czytelności opisów, i nazw przystanków.
0
1 55+ lat
2 18-55 lat
3
4
5. Czy przy planowaniu podróży tramwajem skorzysta Pan/-i z badanego schematu? 6 na 10 osób nie wyraziło chęci korzystania z mapy w przyszłości.
0
5
ilość osób
6. Zaznacz w jakim stopniu legenda mapy okazała się użyteczna
(na podstawie ankiety nr 2)
1
55+ lat
2
3
4
5
ilość osób
18-55 lat
7. Jakie były twoje odczucia w trakcie korzystania z mapy? Większość opinii jest negatywnych.
Żadna z osób badanych nie korzystała z legendy.
0
1
2
3
4
5
ilość osób
55+ lat
18-55 lat
Wnioski -Badanie wykazało, że zastosowanie ciemnego tła i jasnej typografii budzi wątpliwości u starszych użytkowników, przyzwyczajonych do jasnego tła i ciemnej typografii -Zastosowanie zróżnicowania kolorystycznego linii wyznaczających trasy znacznie ułatwiło wykonanie zadania respondentom i zostało przez nich pozytywnie odebrane -Rozmieszczenie nazw miast oraz podział miast sprawiał problemy w wykonywaniu poleceń -Układ mapy jest lepiej oceniany przez młodszą grupę wiekową -Młodsi respondenci wykonują polecenia nawet do 50% szybciej niż starsi -Schemat został odebrany bardziej pozytywnie przez młodszych użytkowników
Propozycje zmian -Uporządkowanie podziału miast tak, aby stał się bardziej wyraźny -Pogrubienie kroju pisma opisującego nazwy miast -Unikanie umieszczania blisko siebie linii wyznaczającej trasę z tej samej gamy kolorystycznej
Wstęp Badanie dotyczy mapy przedstawiającej schemat linii sieci tramwajowych GOP, zaprojektowanej przez... Celem przeprowadzonego badania było sprawdzenie czytelności schematu oraz w jaki sposób użytkownicy będą z niego korzystać. Badana mapa została zaprezentowana na formacie A3. Mapa jest jednostronna, wyróżnia ją zastosowanie kolorów do poszczególnych linii tramwajowych oraz ciemnego tła i białej typografii.