De Roerom_juni_defLR by de roerom

Jaargang 26 - nr. 10- juni 2012

Inspiratie Je voelt je duf en moedeloos, geen spoor van lust of heldere gedachten; alleen maar dommelen en eind’loos wachten. Je hoofd een lege doos. En dan, zo plotseling en onverwacht: een vogel aangevlogen, die onbesuisd en opgetogen een lied zingt door de zomernacht. En jij, herrezen en opnieuw geboren; een mens die opstaat en weer lacht. Piet van der Bruggen in Tegen de vermolming Uitgave Tic 2005

Kerk van de toekomst Het zal duidelijk zijn dat de kerk van de toe komst een andere zal zijn dan die van het Rij ke Roomse Leven, die de ouderen onder ons nog gekend en beleefd hebben. Zowel kwan titatief als kwalitatief zal de kerk van de toe komst geen schijntje meer zijn van wat ze eens was. In de voorbije vijf jaren heb ik dat proberen aan te tonen via allerlei thema’s, die meestal aan de actualiteit ontleend waren. Ik wil beginnen met de jongeren. Zij zijn ge neigd zich in de ogen van de ouderen conser vatief op te stellen. Conservatief zijn betekent echter voor hen niets negatiefs, maar eerder dat zij de trouw aan de kerk hoog in het vaan del voeren. Zij staan daarom ook veel positie ver tegenover het gezag in de kerk. Het is ver keerd deze houding te interpreteren in ideolo gische termen van rechts tegenover links. Het gaat meer over de beleving van een generatie. De jongeren van vandaag groeiden immers niet op in de stoffige kerk van het verleden, die al les controleerde. Bijgevolg rebelleren ze daar niet tegen. Ze verzetten zich veel meer tegen de ontworteling van de kerk in een seculiere wereld. Dit doet hen verlangen naar een duide lijke identiteit en een terugkeer naar de bron nen. Katholiek zijn is voor hen geen ideologi sche kwestie wanneer ouderen hen vragen een kant te kiezen in de binnenkerkelijke debat ten. Dat is voor hen volkomen onbelangrijk. Zij staan niet links of rechts in de kerk, maar voor hun gevoel er middenin. Zij willen zich zelf zien als trouwe en gedreven kerkleden, niet als zouden ze dit opgelegd krijgen van bo www.deroerom.nl

Juni 2012

Ik dank de lezers van mijn rubriek. Na vijf jaar wordt het tijd het stokje over te geven aan een ander.

Alweer de laatste aflevering van De Roerom zesentwin tigste jaargang en de zeven entwintigste is al aangekon digd. Daarin zal pagina 1 niet meer door T.B. geschre ven worden en door wie wél is ook voor ons nog geen weet. We zijn T.B. erg dank baar voor zijn bijdragen aan De Roerom vijf jaar lang en zullen dit in de nabije toe komst nog laten blijken. In de aflevering van juni 2012 interessante bijdragen over een Priester Panfluiter (8), een mogelijk islamitisch re veil (10), over bomen (12), een parochie die traditie en toekomst wil veiligstellen (14). We gedenken Cor van den Brand, missionaris van Afrika (17) en laten een an dere missionaris zijn verhaal doen (18). Dank aan onze columnisten (9.11.23) en vaste medewerkers die tien maanden op rij hun bijdra gen aan De Roerom hebben geleverd (1 t/m 7.16 t/m 24). We rekenen komend jaar weer op iedereen. Goede vakantie en tot september.

T.B.

De redactie

venaf; het is veeleer iets waarvoor ze zelf kie zen. Je zou dit een existentiële kerkbeleving kun nen noemen tegenover de culturele kerkbele ving, die vele ouderen hanteren. Deze uit zich in een sterke verdediging van de traditionele katholieke identiteit met een hang naar leer stellige orthodoxie en katholieke praktijken die zich uiten in liturgische tradities, devotioneel leven en autoriteitsbeleving. Ze streven ook naar een sterke publieke verkondiging van de katholieke leer met een nadruk op de katho lieke missie/zending naar buiten. Ze willen de hedendaagse cultuur omvormen in het licht van het evangelie. Bij beide belevingswijzen kun je vragen heb ben. In ieder geval bestaan ze vandaag naast elkaar zonder elkaar te bestrijden. De strijd vindt vooral plaats binnen de culturele kerk beleving, waar de conservatieven en liberalen een tegengesteld kerkbeeld hebben. De libe ralen streven immers naar de verwezenlijking van de besluiten van het Tweede Vaticaans Concilie, waar de conservatieven die beslui ten juist bestrijden. De uitkomst van die strijd wachten we maar af. Er staat ons nog een spannende toekomst te wachten!

DE ROEROM n JAARGANG 26 n NUMMER 10 n JUNI 2012

Brieven Redactie

Hopen op hoop Nieuws-, service- en communica tieblad voor mensen betrokken bij kerk en samenleving.

Redactie: Nel Beex-Roos, Henk Peters, Pieter Reesink, Ruud Roefs, Peer Verhoeven, Ad Wagemakers Medewerkers: Ton Baeten, Toon van Beek, Josée van Blankenburgh-Wijnen, Joost Koopmans, Jeanne van Leijsen, Franck Ploum, Cees Remmers, Ben Roest, Jef De Schepper, Huub Schumacher, Margreet Spoelstra, Gérard van Tillo, Cor Versteeg, Marcel Zagers, Rob van der Zwan Vormgeving: Ad van Beurden, Tilburg Uitgever: De Roerom wordt uitgegeven onder verantwoordelijkheid van Stichting ‘De Roerom’ die gevestigd is te ’s-Hertogenbosch. KvK ’s-Hertogenbosch S 41083196. Verschijnt: Tienmaal per jaar. Prijs € 22,50; buitenland € 34,00. Redactie en administratie: bezoekadres: Gasthuisring 54, 5041 DT Tilburg; Telefoon (013) 545 58 00 postadres: Postbus 90105, 5000 LA Tilburg Banken: ABN-Amro Bank, Tilburg nr. 26.48.19.950; ING Bank nr. 3406513 Redactie-secretarie: Nel Beex-Roos e-mail: redactie@deroerom.nl Abonnementen-administratie: Ad van Beurden e-mail: adm@deroerom.nl Internet: www.deroerom.nl Productie: Van Beurden Graphics, Hasseltstraat 96, 5046 LM Tilburg; e-mail: vbg@becos.nl ISSN 0921-5468

Ik heb genoten, en nóg, van de editie mei 2012. Je ziet wat er leeft bij de mensen van goede wil; ik hoop dat de hoop over eind blijft ondanks de gestage vestiging van de katholieke oude doos. We zullen door gaan, minstens met ons lijf blad De Roerom. Zingen we niet in alle oprechtheid dat de Geest de aarde zal vernieu wen? Wel, we zullen minstens meewerken aan de genade, dat staat er toch? Dank voor de be moedigende teksten. Houd vol, het is de moeite zeer waard. Met hartelijke groet, Ine Verhoeven

Schaken Vanuit de bestuurstoren trekt de onaantastbare koning aan de touwtjes en stuurt zijn pi onnen het strijdtoneel op waar zij als spionnen elke vermeen de ongerechtigheid naar hun baasje doorseinen. Vervol gens schieten de lopers als een speer het veld in om met hun juridische volmacht de deug nieten mores te leren. Wordt het al te penibel, dan draven de paarden kriskrassend naar voren om als bloeddorstige kettingvoertuigen het voet volk plat te walsen. Blijft de overkant dan toch nog verder opdringen, dan verschanst de koning zich veilig achter zijn torens. Daar tettert hij nog wat de ruimte in, totdat hij ook daar gevonden wordt en afge mat het loodje legt. Schaken is een spel van den kers en doeners. Maar ook van gokkers. Je rekent op de suf heid van de ander om hem in de luren te leggen zodat je nog eeuwenlang het spel van dwaze overmacht door kunt spelen. Maar de menigte in ge loof en politiek heeft zich wak ker getwitterd en gaat er fors tegenaan. Spionnen en slip pendragers van hen die zich zelf kroonden en het leven van anderen jarenlang verpestten worden ontmaskerd. Zoals ooit de Bastille zo wor den nu ook de paleizen be stormd en leeggehaald. De

DE ROEROM n JAARGANG 26 n NUMMER 10 n JUNI 2012

dictator is uitgespeeld. Opluch ting, hoop en ook chaos alom. Hoe moet het verder? Zwart en wit lopen als verdwaasd zoekend door elkaar, sluiten vriendschap en ontdekken dat ze vanaf nu samen optrekken om de vijand - die barbaars heid heet - te verslaan. In Tu nesië, Egypte en Libië is het al schaakmat. Elders wordt nog verbeten verder gespeeld. Soms tovert een bedreigd op perhoofd een trucje uit zijn hoge hoed, zoals in de katho lieke kerk. Ooit zond de inspi rator van deze club zijn lopers met Pinksteren de wereld in en nu komt het bevel om toch vooral te óntwereldlijken. Zo wordt het speelveld plots ver nauwd tot de eigen helft, terug naar de alles en iedereen om vattende Ivoren Toren van het Vaticaan waar Zijne Heiligheid zetelt en eer betoond moet worden naar het ge’Eijk’te pa troon; zoals in Noord-Korea waar iedereen braaf met het geloof op oneindig en het ver stand op nul in het gelid staat en maar één richting op mar cheert. Maar nu, gerommel en gemopper in de parochies en in de bisdommen. Pionnen lo pen elkaar overhoop, paarden steigeren, maken gekke spron gen en zelfs de trouwste kler ken opperen: ‘Dit is niet leuk meer, want niemand houdt meer van ons!’ Hoe deze schijnvertoning in onze dierbare r.-k.kerk een halt toe te roepen? Door de grootste troef uit te spelen en de Koningin het veld in te stu ren. Doorgaans moet zij dwars over het speelveld hollen om de kastanjes uit het vuur te halen en iedereen van haar partij te beschermen. Als vijf tig procent van de bevolking is zij potentieel oppermach tig. In de politiek bij alle bar baars mannengedoe, maar ook in de kerk. Hier draagt zij in het vrijwilligerswerk de groot ste last. Bij alle vernederend machtsspel kan zij nu in bewe ging komen en tegen de prela tenkoning zeggen: ‘Doe toch normaal, man en hou op om ons als tweederangsmensen te behandelen. Erken eindelijk de algemeen aanvaarde Rechten

Leon Goertz

van de Mens. Als je dat niet doet, dan hoepel je maar op; afgelopen uit! Schaakmat!’ Leon Goertz

IJkpunt Als meelezer lees ik regelma tig uw tijdschrift en bewonder de openheid én het tegenge luid; het is meer dan nodig in deze periode waar men - als ik luister wat via de media tot ons komt - van hogerhand meer oog heeft voor leren dan voor leven. Met name de ali nea IJkpunt in Denk zelf van Joost Koopmans toont een op vallende parallel met de no velle ‘de grootinquisiteur’ uit de roman Broeders Karamasow van Dostojewski. Deze official heeft de wijsheid in pacht en dreigt Christus niet alleen aan te klagen maar ook op de brandstapel te brengen ‘als verstoorder van de open bare orde’ .... Met vriendelijke groet. Jos Eckes, Purmerend

Gesteund Mijn dank voor de mooie Roer om van mei 2012 (in het zon netje gelezen). Er is hier in de contreien aardig wat com mentaar op deze editie en ik hoorde nog geen tegengeluid. De meeste mensen die ik sprak zijn blij met de inhoud en voe len zich gesteund. Dat is goed. Frans Boddeke www.deroerom.nl

Tegen de klippen op Peer Verhoeven Stilstaan bij het leven en het vieren, woorden zeggen en het brood breken, sprekende tekens stellen en waardige gebaren maken ... is geen privilege van de kerken. Het is des mensen. Laat het je niet ontnemen en laat het niet liggen.

Aanhef

Eén (4 van Pasen b)

Het is goed op gezette tijden stil te staan bij het leven en de beslommeringen van alledag even te vergeten.

Eén herder, één kudde ... Blijf met elkaar in gesprek; zwijg elkaar niet dood.

Het is goed regelmatig met anderen samen te komen om te beseffen dat je niet alléén en enkel voor jezélf op de wereld bent. Het is goed om na zo vaak en stevig de handen uit de mouwen, deze ook eens rustig en in eerbied te vouwen.

Gebed Dat we, al is het tegen de klippen op, verder gaan dat we, al is het door wildernis en woestijn, nieuwe wegen banen dat we, al is het op ruïnes van geweld, pleisterplaatsen van vrede bouwen dat we, bij alle geschil en verschil, elkaar blijven zoeken dat we, hoe moeilijk ook, blijven streven naar een wereld van liefde -

Eén herder, één kudde ... Zoek elkaar op; ontloop elkaar niet. Eén herder, één kudde ... Interesseer je voor elkaar; ga elkaar ter harte.

Eén kudde één herder ‘Eén kudde, één herder ...’ Bid om mensen die gaan met die zelf niet kunnen, met die minnetjes en kwetsbaar, ten einde raad zijn. ‘Eén kudde, één herder ...’ Bid om mensen die samenbrengen, verenigen; anderen een hoopvol hart onder de riem steken. ‘Eén kudde, één herder ...’ Gedenken wij de miljoenen die voor vrede en vrijheid, voor samen en één-zijn hebben gestreden, hun leven gegeven. Kleurrijk rot (© Foto: Nel Beex)

Toegewenst Ieder persoonlijk en samen in gemeenschap bidden om een diep besef van het gegeven leven, van de tekens die het geeft en het ritme dat het voorleeft. Ieder persoonlijk en samen in gemeenschap bidden om meer rust en stilte in onze drukke wereld; om bezinning op z’n tijd en vertrouwen in het leven. Ieder persoonlijk en samen in gemeenschap bidden om aandacht en zorg voor ziek zwak, gehavend gekwetst; om hartelijkheid voor goede bekende en vreemde snuiter.

Kijk uit Laat je niet misleiden; maak je minstens zoveel zorgen om hart en ziel als om geld en goed. Van brood alleen leef je niet. Raak niet op hol en van slag; hou je aan het gegeven ritme van dag en nacht, van licht en donker. Het zit je in het bloed. Laat je niet afvlakken; hecht aan een rustdag samen, aan stilte en bezinning na al het drukke doen en diepe denken. Om in balans te blijven.

begeesterd door U, God en Goed voor ons in tijd en eeuwigheid.

Reiken naar Mensen zijn met handen en voeten aan aarde en tijd gebonden en reiken tegelijk naar hemel en eeuwigheid. Geven zij - ontmoedigd of overmoedig de hoop op en staken ze het zoeken dan trekt hun wereld dicht en gaan zij dolen en angstig van zich afslaan. Willen zij zichzelf en stáánde blijven, dan moeten zij gedurig uitzien naar verder, dieper, hoger; naar Iets en Iemand hen te boven. www.deroerom.nl

DE ROEROM n JAARGANG 26 n NUMMER 10 n JUNI 2012

Katharen Gérard van Tillo De Ronde van Frankrijk leidt in de Languedoc langs oude kasteelruïnes en versterkte forten van de vroegere katharen. Wat waren dit voor mensen? Is hun gedachtegoed nog van belang voor het christendom? De katharen of albigenzen vormden een omvangrijke sekte die in de dertiende eeuw actief was in het grootste deel van Europa. In de naam katharen komt tot uit drukking dat zij de Catharsis - reiniging - hadden ontvangen. Hun andere naam, albigenzen, verwijst naar de Zuid-Franse stad Albi, waar veel aanhangers van deze beweging geconcentreerd waren. In Italië werden ze patarenen genoemd. Ze wer den ook wel aangeduid als bonhommes en bonfemmes, goede mannen en goede vrouwen, in tegenstelling tot de vertegen woordigers van de rooms-katholieke Kerk. Zelf noemden de katharen zich christenen. Hun tegenstanders spraken wel van nieuw-manicheërs. De beweging had niet zoveel gemeen met het manicheïsme - een religie in de derde eeuw gesticht door Mani (216-276) in het oude Perzië maar de Kerk vond in deze benaming een legitimatie om de katharen te vervolgen.

Leer De katharen zijn te beschouwen als de erfgenamen van de buitenkerkelijke ar moedebeweging, waarvan de idealen ver bonden waren met de leer van de bogo mielen. Deze volgelingen van de Bulgaar se priester Bogomiel waren van mening dat de geschapen materiële wereld slecht is en de geestelijke, goddelijke wereld goed; een dualisme dat ontleend is aan het gnosticisme, waarin het altijd op een of andere manier gaat om inwijding in de goddelijke geheimen. Op grond hiervan wezen de katharen het Oude Testament af, omdat de God die daarin naar voren komt, gezien werd als de schepper van de stoffe lijke wereld. Hun geloof resulteerde in een streng ascetische levensbeschouwing die zich uitte in wereldverachting en wereld verzaking. Geschiedenis In de twaalfde eeuw was er sprake van een streven naar een puur geloof. Het katharisme was een van de bewegingen tegen de officiële Kerk. In Zuid-Europa ontstonden kathaarse gemeenschappen en werden in verschillende plaatsen eigen bisdommen gesticht. In Frankrijk kwam het vooral tot ontwikkeling in de Langue doc. Een groot deel van de adel sloot zich bij de beweging aan of stond er sympa thiek tegenover. Hierbij ging het niet zo zeer om het geloof maar om het feit, dat de beweging zich richtte tegen de Kerk. Zij deelden dit verzet, omdat de Kerk ook naar wereldlijke macht streefde. De Kerk van haar kant liet er geen twijfel over 4

Ruïne van het katharenkasteel Quéribus, Zuid-Frank rijk, (© Foto: Miriamad)

bestaan dat het katharisme niet geduld werd. Het ging daarbij niet zozeer om het geloof als wel om de bezwaren, dat de katharen de autoriteit van Rome niet erkenden en weigerden de Kerk financi eel te steunen. De door de Kerk vervolgde katharen vonden bescherming in de kas telen en domeinen van de lokale adel. In 1145 kreeg Bernardus van Clervaux op dracht de katharen te gaan bekeren. Dit maakte wel indruk, maar kon de kette rij niet bedwingen. Paus Innocentius III (1198-1216) probeerde aan de beweging definitief een einde te maken, daarbij on der meer geholpen door de prediking van de Spanjaard Dominique Guzman, de la tere heilige Dominicus.

Kruistochten Omdat dit alles niet hielp besloot Innocen tius III in 1209 met een leger op te trek ken naar het gebied van de katharen in de Languedoc. De Franse koning Filips II Augustus gaf zijn baronnen toestemming om mee ten strijde te trekken. Het leger stond onder bevel van de abt van Citeaux, Arnaud Amaury. In 1209 gaf hij het be vel de hele bevolking van Béziers uit te moorden. In 1212 werden in Minerve 140 katharen levend verbrand. Na Amaury kwam de militaire leiding in handen van de Franse edelman Simon de Montfort. Hiermee werd de kruistocht meer een ver

DE ROEROM n JAARGANG 26 n NUMMER 10 n JUNI 2012

overingsoorlog en kwam de Kerk op het tweede plan. In 1215 veroverde De Mont fort de belangrijke katharenvesting Tou louse. In 1223 verdreven opstandelingen de kruisvaarders echter uit de stad. Maar in 1226 riep de Franse koning Lodewijk VIII op tot een nieuwe kruistocht. De zui delijke steden bleken geen partij voor het sterke koninklijke leger en in 1229 werd de nederlaag van de katharen getekend met het verdrag van Meaux. Daarmee was het verzet echter nog niet gebroken. Veel katharen hielden zich schuil in de kas telen van hun beschermheren. Daarom werd nog een derde kruistocht onderno men. In 1244 werd het kasteel Montsé gur, het belangrijkste bolwerk van de be weging, tot overgave gedwongen. Ruim 200 katharen werden veroordeeld tot de brandstapel. In 1255 werd het laatste kathaarse bolwerk, kasteel Quéribus, in genomen.

Ondergang Na Monségur werd de inmiddels opgerich te Inquisitie het belangrijkste strijdmid del van de Kerk tegen de katharen. Met geestelijke en later ook lichamelijke folte ringen werden gevangengenomen katha ren gedwongen hun schuilplaatsen aan te wijzen. De grootste ketters kwamen op de brandstapel terecht; de kleinere belandden in de gevangenis of moesten als levende schandpalen rondlopen met een geel kruis op hun kleding. In het begin van de veer tiende eeuw beleefde het katharisme nog een spectaculaire opleving door de predi king van Pièrre Autier. In 1309 werd hij echter verraden en in 1311 op de brand stapel gezet. Door Jacques Fournier, de bisschop van Pamiers, de latere paus Be nedictus II, werden de laatste katharen in en rond Montaillou opgespoord. De aller laatste, Guillaume Bélibaste, stierf in 1321 op de brandstapel in het dorpje Villerou ge-Termenès. In deze plaats is nu met geld van de Europese Unie een museum opge richt dat geheel gewijd is aan de katharen. Rust van korte duur Na de ondergang van de albigenzen ver loor de beweging ook in andere landen haar aantrekkingskracht, mede omdat de armoedebeweging zich met name in de bedelorden een plaats veroverd had bin nen de Kerk. Over de Kerk van Europa viel een kloosterlijke stilte. Maar de rust zou van korte duur zijn. Want nog geen twee eeuwen later ontstonden nieuwe scheuringen, samengevat onder de noe mer Reformatie. Ook daar was het geloof de aanleiding om te breken met Rome. Dit maakte de weg vrij om belangrijke ker kelijke en maatschappelijke posities in te nemen en de kerkelijke goederen te con fisqueren. www.deroerom.nl

Samen op pad Redactie In iedere aflevering van De Roerom wordt plaats ingeruimd voor mensen met een beperking, hoe dan ook. Wie zijn zij, wat doen ze en wat wordt er voor hen door wie gedaan?

Shamajo Nel Beex Als bij toeval hoor ik over Shamajo. Wie of wat is Shamajo? Na enig speur- en vraagwerk wordt duidelijk dat daarmee een stichting bedoeld wordt, die halfweg 2002 in het leven is geroepen voor - meer voudig - gehandicapten vanaf vier jaar.

Directe aanleiding In dat jaar komt Jan Kregting uit Kerkdriel in contact met Karin, een jonge vrouw van 24 jaar die nog maar kort te leven heeft en gek is van Marco Borsato. Heel erg graag wil ze een concert van Marco bijwonen. Twee pogingen daartoe misluk ken helaas, omdat de organisatie niet in gesteld is op fans met ernstige handicaps. Een poging van Jan om haar via een be staande stichting toch deel te laten nemen mislukt ook. Karin is immers al vieren twintig en deze stichting is alleen voor mensen jonger dan achttien. Dan besluit Jan om zelf een stichting te beginnen. Weet wat het is Hij weet namelijk uit eigen ervaring wat gehandicapt vanaf de geboorte betekent. Altijd afhankelijk van ouders en/of verzor gers. Juist voor deze mensen, jong en oud, betekent het meemaken van iets bijzonders heel veel. Hij besluit zelf de wens van Ka rin te gaan vervullen en haar voor een dag ‘VIP’ te maken. Na veel pro Deo geregel en dankzij steun van enkele sponsoren krijgt hij het voor elkaar om Karin haar idool te laten ontmoeten en kan ze op een heel spe ciale plaats helemaal vooraan genieten van het concert in de Heineken Music Hall. De eerste kermis Aangemoedigd door dit succes besluit Kregting om door te gaan. Misschien lukt het hem om met iets meer energie een evenement op te zetten waar veel meer mensen tegelijk van kunnen genieten. En ja hoor. In mei 2003 kunnen op het ter rein van Viataal St.Michielsgestel 200 ern stig meervoudig gehandicapte kinderen, jongeren en volwassenen genieten van een heuse kermis met een zevental attrac ties die ook voor rolstoelgebruikers toe gankelijk zijn gemaakt. Een reuze spring kussen, ballonnenwedstrijd, huifbedden, die naast plezier ook een therapeutische werking geven. Clowns, oliebollen, sui kerspin, frites en snacks verhogen de pret. Alles heeft zijn eigen tempo. Het wordt een feest, voor herhaling vatbaar. www.deroerom.nl

Stichting krijgt vorm Om het mogelijk te maken - uitgebreider - door te gaan met het vervullen van har tenwensen en het organiseren van spe ciale evenementen om zodoende steeds meer gehandicapten tegelijk blij te maken richt Kregting samen met zijn vrouw José en dochter Marloes in januari 2004 Wensstichting Shamajo op. De stichting is ge noemd naar zijn drie kinderen Sharon, Marloes en Joost (Shamajo). Prof.dr. H.S.A. Heymans, hoofd Emma kinderzie kenhuis/AMC te Amsterdam is meteen bereid om zijn naam als ambassadeur aan de stichting te verbinden. Al doende ont staan er twee doelstellingen: de harten wensen vervullen van iedereen vanaf vier jaar die vanaf de geboorte - ernstig - meer voudig gehandicapt is en daarnaast een levensbedreigende ziekte heeft én evene menten organiseren voor groepen - meer voudig - gehandicapten van jong tot oud die vanaf de geboorte gehandicapt zijn en normaal gesproken vanwege hun beper kingen niet de gelegenheid hebben iets dergelijks te ervaren. Shamajo-ride en -cruise Vanaf 2004 organiseert Shamajo een ‘ride’ per motor - achterop of in het zijspan of in een oldtimer - voor visueel en auditief gehandicapten. Het ‘deinen’ in het zij span en het voelen van de wind is voor de deelnemers een geheel nieuwe ervaring. Het geeft hen een gevoel van vrijheid en gelukzaligheid. Een groot succes! Vanaf 2005 organiseert Shamajo een sloepen

tocht voor een beperkte groep meervoudig gehandicapte kinderen. De spectaculaire boottocht over de Maas gaat van de jacht haven van Kerkdriel naar Heusden en wordt een grandioze happening! Een echt waterspektakel! Deze sloepentocht wordt dit jaar op 27 juni gehouden.

VIP-concert 2012 Zaterdagmiddag 8 september staat het vierde Shamajo-vip concert op het pro gramma. Dit jaar voor het eerst in multi functioneel centrum De Kreek aan de Wil genpas in Kerkdriel. Een nieuwe gewel dige lokatie waar het weer, goed of slecht, geen rol speelt. Verheug je maar vast op de aanwezigheid van Frans Duijts, Corry Konings, Koos Albers, Danny Smooren burg en Kapalone. Toegang voor VIP en één begeleider gratis. Nieuw is dit jaar ook dat er kaarten in de losse verkoop te krijgen zijn bij voorverkoopadressen en via Shamajo. Explosieve groei Bij meerderen zal de naam Shamajo onbe kend zijn, maar heel veel anderen kennen deze stichting wel en al langer. Zij gaan er steeds meer een beroep op doen om aan een of ander evenement deel te kun nen nemen en natuurlijk ook een privéhartenwens alsnog in vervulling te zien gaan. En zo blijkt dat de stichting alle zei len moet bijzetten om aan al die wensen te kunnen blijven voldoen. Er is zelfs een vacature ‘wensvervuller’ ontstaan. Dus wie zich geroepen voelt tot vrijwilliger bij het vervullen van wensen, mee organise ren van evenementen, de handen span diensten verlenen etcetera, die kan zich opgeven. Zie: www.shamajo.nl

Tijdens Alempop 25-07-2010 (© Foto: SLS Productions) DE ROEROM n JAARGANG 26 n NUMMER 10 n JUNI 2012

Moedwillig vergeten stap Huub Schumacher Ondersteunende ambtsdragers zijn wezenlijk voor een levendige geloofsgemeenschap. Zonder bezielers lukt het niet. Je hebt ‘evangelische identificatiefiguren’ nodig. Dat de gestalte van de voorganger in de loop der tijden verandert spreekt voor zich, maar er is in die geschiedenis een keer een wezenlijke stap gezet die daarna door de officiële kerk moedwillig vergeten is … en daar plukken we nog de heel wrange vruchten van. De jonge kerk was ‘democratisch’. Al in de eerste eeuw is er sprake van allerlei vormen van inzet die binnen geloofsge meenschappen door bezielde mensen be hartigd werden. Zo kende men ook de gekozen voorganger. Deze voorgangers wisten zich innerlijk gehouden aan Pau lus waar deze de kerkopbouw ter sprake brengt. Hij gebruikte graag als beeld het menselijk lichaam, waar alles met alles in verbinding staat. ‘Het oog kan niet tegen de voet zeggen, ik heb jou niet nodig…’ redeneert Paulus. Zo moet het ook zijn in de geloofsgemeenschap ter plaatse en in de kerk als geheel. Iedere gedoopte is met haar/zijn eigen talenten en gaven - ‘cha risma’s’ - dienstbaar binnen de gemeen schap waarin allen gelijkwaardig zijn.

In-geordend De geloofsgemeenschappen ‘roepen’ hun voorganger zelf uit hun eigen midden en doen dat op grond van gebleken lei derskwaliteiten. Hij of zij wordt harmo nisch ‘in-geordend’ als voorganger voor de geloofsgemeenschap die hem gekozen heeft. ‘In-geordend’ zegt iets over de ge droomde harmonie tussen de gemeen teleider en de overige mensen die ver antwoordelijke taken binnen de geloofs gemeenschap vervullen. Hij of zij gaat als voorganger dan wel vanzelfsprekend voor in de eucharistische maaltijdvierin gen, maar tegelijk verhoudt hij zich vol komen collegiaal tot de anderen. Na de eerste generatie Jezus’ volgelingen groeit de gewoonte dat de voorgangers uit buurtgemeenschappen bij de ‘ordinatio’ van zo’n gekozen voorganger aanwezig zijn. Als college leggen ze de nieuwge kozene de handen op; een sprekend ritu eel gebaar om uit te drukken dat de ene Geest van Jezus allen bezielt. Een gezond ‘tegenover’ Voor de gelovigen heeft hun voorganger twee wezenlijke aspecten: hij is de voor ganger van de eigen gemeenschap en tege lijk vertegenwoordigt hij ‘de grotere kerk’. In zekere zin is hij ‘het tegenover’ van die eigen lokale geloofsgemeenschap, gezond en positief verstaan. Mag je door zijn kun digheid sowieso al iets extra’s verwachten - daarom is hij gekozen - zo ook vanwege het gegeven dat hij door de handoplegging van z’n collega’s tevens - op plaatselijk ni veau - het grotere geheel van de kerk sym boliseert. 6

Maar dan alles anders! Precieze jaartallen zijn moeilijk te geven, maar na zo’n vijf eeuwen kerkgeschie denis is er al een stevige inkapseling te zien van de hele kerkelijke gang van za ken in het Grieks-Romeinse denkklimaat. Dit houdt enorme veranderingen in, ze ker ook in de beleving van de rol van de voorganger die inmiddels priester heet. In de gedachten van de gelovigen was God verhuisd. Hij woont niet meer tussen hen in maar is naar boven, naar de hemel ver trokken. Van daaruit regelt Hij voortaan middels de hiërarchische kerk de zaakjes hier beneden. Kerk geclericaliseerd De voorgangers krijgen een eigen status, worden boven de andere gelovigen verhe ven en gezien als middelaar tussen God en de mensen. Ze worden nu niet meer door de geloofsgemeenschap geroepen, maar rechtstreeks door God in den hoge. De grote macht die ze door hun wijding krijgen ontvangen ze niet meer van de ge loofsgemeenschap die hen roept. Kortom, de kerk wordt geclericaliseerd. Het pries terschap versmalt tot de bediening van de sacramenten en met name tot het voor gaan in de eucharistie. De geloofsgemeen schap mag het alleen nog ondergaan. Zich verschansen Deze ontwikkelingen zetten zich stug door. In 1139, tijdens het Tweede Concilie van Lateranen, wordt de celibaatswet uit gevaardigd. En in 1215 bepaalt het Vierde Concilie van Lateranen dat een gekozen voorganger in de eucharistie niet zal voor gaan, maar alleen de gewijde priester, die vanuit den hoge geroepen is het Heilig Misoffer op te dragen. Als in de achttiende eeuw, ten tijde van de Verlichting, de ‘mo derne wetenschappen’ opkomen, zie je bij nogal wat denkers binnen en buiten de kerk stevige kritiek komen op het zelfver staan van de kerk. Haar reactie was: zich nog meer verschansen in het eigen gelijk. Een bewuste stap Maar in 1962 roept Paus Johannes XXIII het Tweede Vaticaans Concilie bijeen. In dachtig de al genoemde ‘geest van Paulus’ besteedt dit Concilie in haar document over de kerk, Lumen Gentium, bewust eerst aandacht aan het Volk Gods en pas daarna aan paus en bisschoppen. De laat sten zijn slechts dienstbaar aan het Volk

DE ROEROM n JAARGANG 26 n NUMMER 10 n JUNI 2012

Kruisgang van de St. Jan van Lateranen

Gods. Er zijn felle debatten gevoerd om dat de curie deze volgorde eigenlijk niet wilde. Uiteindelijk werd de grote stap toch gezet. Wat in de laatste vijftien eeuwen godsonmogelijk was, kon nu wel. In al die tijd was er nog nooit een officieel docu ment door de kerk uitgegeven waarin de grondige overtuiging tot uiting kwam dat de kerk het Volk Gods is en dat alle amb ten van hoog tot laag ten aanzien van dat Volk Gods een nederige dienstbare taak hebben. Bijna te mooi om waar te zijn! Inderdaad, want na het Concilie wordt al les onmiddellijk van hogerhand, stap voor stap, heel strategisch, teruggedraaid en zó uitgelegd dat paus, bisschoppen en pries ters weer bovenaan kwamen staan. Alsof het Concilie er niet geweest is!

Niet per ongeluk Moedwillig is men die bewuste stap ver geten. En nog altijd - het is alweer 2012 - vergeet men die moedwillig. Kijk maar hoe het er nu in de kerk aan toe gaat. Die is weer helemaal terug in de Middeleeu wen: God roept en wijdt op eigen houtje zijn uitverkorenen. Daar heeft Hij de ge loofsgemeenschap helemaal niet bij nodig. Hij maakt gebruik van de zalvende han den die Hij daar tevoren, óók weer zonder tussenkomst van de geloofsgemeenschap, vanuit den hoge toe gemachtigd heeft.

www.deroerom.nl

Gedicht Gedacht Keuze van redactie Uit de gedichten en gedachten die De Roerom worden toegestuurd maakt de redactie een keuze zonder de pretentie te hebben daarmee het kaf correct van het koren te scheiden.

Haar vader rolstoelt haar naar binnen bij McDonald’s ze is ongeveer veertien ze kan niet lopen en haar armen niet stilhouden, ze bewegen door elkaar heen.

Koningin van de oogst Ave Maria regina delle messi, tu che hai nutrito il piccolo Gesù. Fai che, nel mondo nessun bambino muoia per fame.

Haar vader haalt frietjes dompelt ze een voor een in ’n sausje en steekt ze bekwaam in dochters mond ze heeft een mooi gebit toch nog iets gaafs.

Fai che, a nessun uomo della terra manchi l’alimento del corpo e dello spirito che gli consenta di scoprire dentro se stesso, la particella divina che ci rende fratelli in Cristo. Amen Edicola Madonna del grano Marijcke Van Der Maden Via di Porta Segreta Calcata (VT) Italia

Haar vader is de rust zelf hij geeft haar gelijkwaardigheid kijkt haar liefdevol aan en zie: ze lacht blij ze straalt, ze bestaat haar nadeel even op nul.

Wees gegroet Maria koningin van de oogst die de kleine Jezus voedde -

Frans Boddeke

zorg dat in de wereld geen kind van honger sterft dat het op aarde geen mens voor lichaam en geest aan voeding ontbreekt -

De wolken

en dat zij in hun binnenste de goddelijke korrel vinden die hen in Christus samenbrengt. Amen.

Regen Ach nee, ik zit me echt niet te vervelen als er buiten regen valt, als de wind de hoge bomen onbarmhartig deinen doet; het loof zwiept mee, gedwee en zoet.

(Vertaling Ton; verwoording Peer)

Zendamateur

Dag mensen, vlieg maar lekker weg; ik blijf thuis naar buiten kijken hoe de bomen met hun loof elke dag weer frisser prijken, koen hun kruinen in de wind; met dit weer voel ik me kind.

Koninginnedag. Stralend weer. Onze zoon, vriend Hans en diens jongste zoon - Willem geheten zitten op het balkon. De buurman is een fervent zendamateur, het geen te zien is aan de vele palen, draden en zelfs een soort trape zedraad. Vooral deze laatste trekt de aandacht van kleine Willem. ‘Wat is dat?’ vraagt hij. ‘Een lad der voor eekhoorns.’ Wat achter dochtig kijkt Willem nog eens. ‘Nee hoor, Willem, ik heb gejokt. Buurman wil graag praten met mensen ver weg en dan heb je dat allemaal nodig.’ Stilte! Dan in eens: ‘Dat verhaaltje van de eek hoorn vind ik echt wel leuk.’

Ine Verhoeven 2011

Nel Beex

Haastig nemen ze het vliegtuig, de zonaanbidders, naar het strand; grijs is Holland, nat en vochtig en de tent is niet bestand tegen rukwind op vakantie, hup, we liggen in het zand.

www.deroerom.nl

Ze lacht blij

De wolken tekenen luchtkastelen en vinden ook de elfen uit. Ze willen met ons dromen delen en maken nieuwe sprookjes buit. Ze schilderen dieren en zelfs bomen, proberen lichte tinten graag; ze jagen voort of durven schromen en vatten ieder bij zijn kraag. Maar ’t leven gaat niet als de wolken; het lacht en schreit maar keert nooit weer en zelfs geen vers kan echt vertolken wat ik hier nu van wolken leer: laat dromen steeds je ziel bevolken maar leg je ook bij feiten neer. Wie heeft dit gedicht geschreven en ingestuurd ?

DE ROEROM n JAARGANG 26 n NUMMER 10 n JUNI 2012

Priester Panfluiter Joost Koopmans Als je op zaterdagmiddag door de drukke Nijmeegse winkelstraten loopt, kom je op een gegeven moment een man tegen, die op een panfluit speelt. Een vredig tafereeltje te midden van alle geroezemoes. De eenvoud die de man uitstraalt wordt versterkt door de pretentieloze klanken, melodietjes die je kent van de kerk en het boekje met Nederlandse volksliederen. In het begin associeerde ik hem met de EO, iemand die via muziek van zijn chris ten-zijn wil getuigen. Later zag ik dat hij een schaal voor zich op de grond had neergezet en daarop een bordje met de tekst: vrijgekomen - een vak - een ander leven stichting Moria - vallen en opstaan. Weer later hoorde ik dat de man priester is in de congregatie van de lazaristen. Ik ontmoette hem bij de uitvaart van Jo Tig cheler, die als exegeet zoveel mensen tot bevrijdende inzichten heeft gebracht. Ook bij deze gelegenheid speelde hij op de panfluit en ik hoorde zijn naam: Gerard Verwoerd.

opbouw.’ Door die donkere nacht heen heb ik ervaren wat het zeggen wil dat God de mens geboetseerd heeft. Je moet wachten tot Hij je weer nieuw leven in blaast! Toen bekend werd dat ik priester was vroeg Marika Meijer, ook lid van de groep en pastoraal werkster van Verpleeghuis Nijevelt, of ik met haar wel eens een uitvaart wilde doen. Na drie maanden vroeg ze het me nog een keer. Ze heeft me er niet ingetrokken, maar gewenkt! Als

vrijwilliger van het verpleeghuis vind ik het een hele toer om nee te zeggen op het grote aanbod, maar het is de enige manier om te overleven. Als vaste regel schuif ik iedere vrijdag aan bij de koffie en dan zie ik hoe mensen elkaar opnemen in hun re latie. Daar hoor ik dan ook bij. Ik steek veel levenswijsheid en humor van hen op. Als ik thuis kom leeg ik mijn hoofd en schrijf in een logboek wat ik van deze mensen geleerd heb.’

De panfluit ‘Op een dag kreeg ik een platenbon ca deau. Ik kon geen keuze maken, maar ik zag in de winkel ook een panfluit staan. Ik vond het een grappig instrument en met die bon kon ik hem kopen. Tijdens

Gerard Verwoerd Gerard werd in 1939 te Wilnis bij Vin kenveen geboren als jongste in een gezin met zeven kinderen. Zijn moeder stierf op haar achtenveerstigste aan tbc. Als kind wilde hij vliegenier worden, maar dan moet je wel zulke goeie ogen hebben had zijn vader gezegd, dat hij maar koos voor missionaris. En omdat hij een oom had bij de Congregatie der Missie - in 1625 door Vincentius a Paulo gesticht (lazaris ten) - ging hij daar studeren. Maar na zijn priesterwijding in 1966 kreeg hij de op dracht om liturgieleraar te worden. Eerst mocht hij praktijkervaring opdoen in de lazaristenparochie te Brunssum. Net zoals het van missionaris-zijn nooit gekomen is, is hij ook nooit leraar geworden! Ge rard bleef pastor, later nog in parochies te Eindhoven en Susteren. In 1989 raakte hij overwerkt. Tijdens een viering knapte hij helemaal af. Zijn lichaam zei: ‘zo gaan we niet meer verder’. Maar hoe dan wel? Een nieuw evenwicht moest gevonden wor den. Nieuw leven ‘Om wat omhanden te hebben meldde ik me in 1990 aan bij het Katholiek Documentatie Centrum te Nijmegen. Ik vond onderdak in ons eigen studiehuis Vincen tius a Paulo, gelegen aan de prachtige bos rand van Beek-Ubbergen. Als liturgisch centrum koos ik voor de Eliagemeenschap van de Karmel. Ik voelde verwantschap met de spiritualiteit van de leegte, want ik zat in de fase van de donkere nacht. Eén van de leden van de groep vroeg mij als vaste bezoeker of ik af en toe als lec tor wilde optreden. Ik hoorde me toen een keer bij een voorbede zeggen: ‘Ik dank je God dat er een weg is van afbraak naar 8

Priester en panfluiter Gerard Verwoerd in het centrum van Nijmegen

DE ROEROM n JAARGANG 26 n NUMMER 10 n JUNI 2012

www.deroerom.nl

Hervormingen een kamp van de Bouworde heb ik er op leren spelen en ik leer nog steeds. Toen ik me in 1999 had opgegeven voor een fakkeloptocht in Deventer tegen racisme, vroeg iemand me of ik dan een paar liedjes zou willen spe len op de panfluit. Ik vond dat ik dan eerst maar eens hier op straat moest gaan oefenen. Ik vroeg raad aan Oda, een doorgewinterde straatmuzikant. Zij bemoedigde mij en wees me de goede plekken aan. Ik ging voor boek handel De Slegte staan. Het was een regen achtige middag, ik had de collecteschaal een beetje angstvallig tussen mijn benen gezet en daarop het repertoir gelegd. Ik speelde Uit de Nieuwe Wereld van Dvořák en vergat de om geving. Toen kwam er een jochie van een jaar of zes naar me toe en vroeg: ‘Waar moet ik nou mijn centjes leggen?’ Ik kreeg mijn eerste stuiver en dubbeltje. Een kind leerde mij: je bedelt niet, je ontvangt wat ik je geven wil.’

komen er wel eens bekenden langs. Zo gooi de iemand wat in de schaal en vroeg daarbij: ‘Wil je voor me bidden?’ En een kind uit een gezin waar ik wel eens kom vroeg aan zijn moeder: ’Is Gerard een zwerver geworden om dat hij op straat speelt?’

Moria ‘In die tijd bezocht ik een tentoonstelling van de Zusters van Julie Postel over Moria, een in stelling die (ex-)gedetineerde jongeren helpt bij hun terugkeer in de samenleving. Zij le ren hun herwonnen vrijheid te structureren. Structuur aan je leven geven, dat geldt ook voor mij, dacht ik. Voor vrijheid moet je wer ken. Het helpt dan als je een doel hebt. In Moria vond ik een doel om voor te spelen. Ik schreef dat doel op een bordje en plaatste het bij de collecteschaal. Ik speel nu al dertien jaar elke zaterdagmiddag één uur lang, weer of geen weer. Zo maak ik een beetje mee wat daklozen meemaken in regen en kou. Alles wat ik ontvang is voor Moria. Elke maand ga ik er koffie drinken om voeling te houden met de bewoners. Ze ondersteunen ook mij omdat ze hun oude leven moeten verzaken voordat ze een ander leven kunnen oppak ken. Is dat niet het geheim van het leven? Je helpt mensen zonder dat ze het weten en mensen helpen jou zonder dat ze het weten. Zo werkt God.’

Nieuwe roeping ‘Een zuster zei eens tegen me: ‘Gerard, dit is jouw nieuwe roeping geworden.’ Ik heb nooit gedacht dat ik hier verzeild zou raken, maar het spelen op straat is mijn kerkgang gewor den. Ik zie wat gebeuren: passanten, verpleeg behoeftigen en exgedetineerden zijn mijn kerkgangers geworden. Toen ik in 2009 een vincentiaanse pelgrimstocht maakte is mij de kern van onze spiritualiteit duidelijk gewor den: een mens-in-nood is niet altijd aardig. Hoe hou je het vol als zo iemand je uitscheldt terwijl je hem toch helpt? Dat kan alleen als je hem of haar toch als je zoon of dochter, je vader of moeder beschouwt. Hoe houdt God het vol om toch maar weer elke morgen de zon te laten opgaan over mensen die lak aan Hem hebben? Door deze interpretatie van Vincentius leef ik ook beter samen met me debroeders. Soms denk je van iemand dat hij het helemaal niet goed doet. Maar dan zie je in dat je zelf zo graag wilt dat hij het op jouw manier doet! Nu leer ik inzien en aanvaarden dat ieder het op zíjn manier goed probeert te doen.’

Reacties ‘Als straatmuzikant ben je openbaar en roep je veel reacties op. Sommige mensen hebben er een hekel aan en lopen snel voorbij. Er zijn er ook die blijven staan en een gesprek beginnen. Bijvoorbeeld: ‘Moria, wat is dat?’ Of: ‘Heb je zelf ook gezeten?’ Iemand werd getroffen door de woorden vallen en opstaan, maar ik krijg ook wel eens kwade reacties zo als ‘voor die gevangenen?’ of in de vorm van de Hitlergroet! Een mooie reactie kwam van een vrouw die zei: ‘Fantastisch dat u deze melodie speelt, want dat liedje zong mijn moeder altijd!’ En een jongen vroeg eens: ‘Ik heb geen geld, mag ik dan toch blijven luis teren?’ Ik ontvang ook non-verbale reacties, zoals taaitaai in de Sinterklaastijd en eieren op paaszaterdag. Maar ook het kind dat danst op mijn muziek levert een bijdrage. Bijna nie mand weet dat ik priester ben. Maar soms

Contemplatief ‘Elke morgen wandel ik een stuk door het Rijk van Nijmegen, langs het Wylermeer bij voorbeeld of door de Ooypolder. Door niet over de geijkte paden te lopen zie ik een hoop nederige dingen in de natuur. Het on interessante pad zegt: ‘Daar kan ik toch niks aan doen, ik breng je toch ergens?’ ‘Dank je wel pad’, zeg ik dan. Ik koester de dichtregel van Jan Hanlo: ….zoals wat schoon is rustig schuilt, maar straalt wanneer ik schouwen wil... Zo probeer ik te leven: niet te veel ge hinderd door het verleden, niet te bezorgd voor de toekomst, maar open voor wat ik van daag mag ontvangen.’ Door Jo Tigcheler werd Gerard Verwoerd eens een zwervende contemplatief genoemd. ‘Dag huis’, hoor ik Gerard zeggen als hij na ons gesprek mijn kamer verlaat, ‘bedankt voor je beschutting!’

www.deroerom.nl

Stel je het volgende voor. Je vraagt aan een taxichauffeur of hij je naar een plaatsje wil brengen waar je het een en ander wilt bezichtigen. Om dat je niet weet hoe lang je daar wilt blijven, ga je er van uit dat de chauffeur een bedrag noemt voor de heen reis. Over de terugreis heb je nog niet nagedacht: dat zie je wel als je daar eenmaal bent aangekomen. Maar de taxichauffeur noemt je een bedrag voor een retourtje, en ongeacht de tijd die je nodig hebt, zal hij op je wachten. Je gelooft het niet, je durft het eigenlijk niet, maar toch neem je het risico – want dat is het. Achteraf schaam je je, omdat je zo weinig vertrou wen had in deze vreemde ling. Want hij heeft de hele middag op je gewacht en is zijn belofte nagekomen. Of neem het volgende in ge dachten. Je komt iets leuks tegen bij een kraampje langs de weg. Het is niet te duur, maar je hebt alleen groot geld bij je. De koopman heeft te weinig wisselgeld, en je maakt hem duidelijk dat je later wel terug zult ko men als je weer klein geld hebt. Tegen al je verwachtin gen in geeft de man dan het koopje alvast mee: betalen kan later wel. Beide voorbeelden klinken onwaarschijnlijk, maar ze zijn me onlangs overkomen in een niet nader te noemen land. Een land dat geogra fisch gezien niet eens zover weg is, maar qua mentaliteit zich op een andere planeet lijkt te bevinden. Een land dat in de ogen van de Eu ropese politici en bankiers eerst zijn financiële zaken op orde zal moet brengen om toegelaten te kunnen wor den tot de veilige eurozone. Maar een land dat aan die tobbende eurozone een an dere boodschap en oplossing heeft: brengen jullie eerst je morele zaken maar eens op orde!

DE ROEROM n JAARGANG 26 n NUMMER 10 n JUNI 2012

Islamitisch reveil? Pieter Reesink Nu de krokussen van de Arabische politieke lente zijn verdwenen en de tot nu toe onderdrukte conservatieve orthodoxe islamitische stromingen de kop opsteken, lijkt het op vloeken in de moskee om van een islamitische reveil te spreken. Is vernieuwing binnen de islam wel mogelijk? De islam kent geen hiërarchie of leerge zag. Toch kan ook hier vernieuwing van bovenaf komen. Zo’n initiatief van boven af is de Europese Raad voor Fatwa en Onderzoek (ERFO), door Sheikh Yusuf al Qa radâwî in 1997 opgericht en bestaande uit

gelgeving voor grondwetten heeft de laatste twee eeuwen varianten opgeleverd die als een vernieuwing van de sharia kunnen worden beschouwd. Zo worden in Egypte en Pakistan alleen die rechtsgebieden in de sharia als onveranderlijk beschouwd

Werk maken van de lente

een veertigtal moslimjuristen (fuqahâ), van wie een meerderheid uit Europa komt. In het christendom zijn theologen belangrij ker dan kerkjuristen; in de islamitische we reld geldt het tegenovergestelde. De weten rechtsgeleerden kunnen de sharia uitleg gen, de uitdrukking van Gods wil concreet vertaald in richtlijnen voor het dagelijkse leven.

De sharia Voor de moslim in Europa is het soms moeilijk zijn islamitisch ideaal te verwe zenlijken in een wereld die het op veel punten oneens is met de sharia. Wat is de sharia? Er zijn meerdere definities moge lijk. Eerstens deze. Als goddelijk plan voor de mensheid is de sharia eeuwig en on veranderlijk. Deze definitie wordt vaak ge bruikt om moslims op te roepen de sharia in te voeren. Maar het blijft onduidelijk of het hier gaat om maatschappelijke recht vaardigheid in het algemeen of om een concreet rechtssysteem. Tweedens. Sharia als een verzameling concrete regels geba seerd op koran, soenna (traditie) en con sensus, gaat meer over de klassieke rechts wetenschap (fiqh) met zijn juridisch-reli gieuze teksten en minder over de rechts praktijk. Derdens. Sharia als bron van re 10

die expliciet in koran en soenna worden genoemd. Voor de rest kent de staat vrij heid van regelgeving. De conservatieve geleerden echter beweren dat de sharia al omvattend is en in alle mogelijkheden van wetgeving voor moderne problemen voor ziet. Veel moslims in Europa zien dat ech ter anders. Zij hebben adviezen nodig over praktische zaken zoals halal vlees, gebeds tijden, hypotheken, rente enz. Ze kunnen zich richten tot een mufti, een wetgeleerde die hiervoor heeft doorgeleerd en erkend is om adviezen uit te brengen. Een dergelijk advies heet een fatwa en is niet bindend.

Minderhedenrecht Om tegenstrijdige fatwa’s, gegeven door minder ervaren wetgeleerden, te voorko men heeft sheikh Qaradâwi de Raad op gericht. Deze wil voor moslims in Europa een minderhedenrecht opstellen door naast de oude bronnen (koran, traditie...) ook nieuwe criteria toe te passen zoals het al gemeen belang en het afwegen van priori teiten. De vele fatwa’s die al zijn gepubli ceerd laten zien dat de geleerden strikt zijn in principes maar flexibel in de uitvoering. Zo mogen moslims zich vestigen in een niet-islamitisch land, maar alleen op voor waarde dat ze hun godsdienst kunnen uit

DE ROEROM n JAARGANG 26 n NUMMER 10 n JUNI 2012

oefenen en aan hun kinderen doorgeven. Als argument wordt de migratie van mos lims uit Mekka naar het christelijke Abes synië in 615 gebruikt. Dit was toegestaan omdat Mekka toen nog vijandig, goddeloos en onrechtvaardig was tegenover de nieu we godsdienst. Op aanraden van de profeet Mohammed weken de moslims uit naar Ethiopië, waar ze een welwillend onderko men vonden.

Doel minderhedenrecht Het doel van het minderhedenrecht is de positieve integratie - indimâj ‘samensmel ting’ - van de moslimbevolking in de Eu ropese maatschappij. Deze integratie be tekent noch assimilatie noch sociaal isole ment in een parallelle samenleving. Het is meer het zich sociaal invoegen in het ge heel van de reeds bestaande verschillende culturen. Zo kunnen moslims een wezen lijk onderdeel vormen van de maatschappij zonder hun afkomst te verloochenen. Het burgerschap vormt de brug tussen de di verse culturen. Resoluties De raad kent ook resoluties. Zo is er een re solutie over moslim en burger (juli 2006). Moslims kunnen volgens Yûsuf al Qa radâwi alleen dan met succes integreren als ze trouw blijven aan de fundamentele beginselen van de islam, maar zich tegelij kertijd aanpassen aan de concrete situatie. Om passende antwoorden te vinden voor problemen in het familierecht, voor hun politiek, sociaal of cultureel engagement, moeten ze koran en soenna opnieuw in terpreteren. Ze moeten rekening houden met hun omgeving, prioriteiten stellen, een voorkeurselectie toepassen (tarjîh), kritisch actief zijn in het bedenken van nieuwe wetten (ijtihâd) en rekening houden met het algemeen belang of/en wat noodzake lijk is voor het individu. Aanbevelingen Naast fatwa’s en resoluties geeft de Raad ook aanbevelingen. Zo moeten moslims zich houden aan de koran, de soenna en de consensus in alle domeinen van het le ven. Zij moeten zich vooral houden aan de teksten uit de koran en de soenna die hen verplichten de beloften te houden, die ze gedaan hebben toen ze een Europees land binnenkwamen. De Raad roept koran 17:34 in herinnering: ‘... En komt de ver bintenis na. Over de verbintenis wordt ver antwoording afgelegd.’ De wetten van het land moeten worden gerespecteerd. Omdat moslims bescherming en hulp ontvangen moeten ze handelen volgens de koran: ‘Is de beloning voor goed doen iets anders dan goeddoen?’ Bij discussiepunten in het debat moeten moslims zich bescheiden, begripvol, gema www.deroerom.nl

Getijden tigd, tolerant en respectvol opstellen tegenover niet-moslims maar zonder ooit hun eigen isla mitische identiteit af te vallen. Ze moeten ervan afzien extreme opinies te volgen die andermans meningen verwerpen zodat ze niet de indruk wekken van fanatisme, dat een ware en con structieve dialoog verhindert met niet-moslims. Bovendien zouden zo vooroordelen en haat tegen moslims worden versterkt.

Vrouwen Aangaande de sociaal-politieke rechtspositie van de vrouw gaat de Raad in een resolutie van mei 2000 uit van de gelijkwaardigheid van man en vrouw als mensen met eenzelfde waardigheid en een gelijke verantwoordelijkheid tegenover God; ieder met zijn/haar eigen rechten en plichten. Bij wijze van voorbeeld citeert de Raad de koran 2:228: ‘Zij (de vrouwen) hebben rechten (t.o.v. hun echtgenoten) op hetzelfde als waartoe zij in redelijkheid verplicht zijn.’ Vrij vertaald: ze heb ben rechten en plichten. Wat betreft het openbare optreden van de vrouw onderstreept de Raad dat zij geheel en al het recht heeft en soms de plicht haar bijdrage te leveren aan de oprichting en exploitatie van islamitische centra en liefdadig heidsinstellingen die een belangrijke rol spelen bij het versterken van de islam en de moslimge meenschap in de maatschappij; in het bijzonder daar waar het de positie van de moslimvrouwen betreft. Bovendien is de Raad de mening toege daan dat de moslimvrouw het recht heeft op poli tieke participatie zowel in het actieve als passieve kiesrecht, zolang deze participatie niet indruist tegen de islamitische wet en morele principes. Economie en financiën Tariq Ramadan, lid van de Raad, erkent dat eco nomie en financiën een lastig terrein zijn voor moslims. Hoe kunnen moslims wereldwijd deel uitmaken van het economisch systeem en tege lijkertijd de islamitische principes respecteren? Want het traditionele recht verbiedt (woeker)ren te. Bij een verzekeringscontract mogen geen ri sico’s worden genomen. Zaken doen in varkens vlees en alcohol is niet toegestaan. Monopolies en het kunstmatig opdrijven van prijzen zijn ook verboden. Een praktisch voorbeeld. Een moslim is werknemer bij McDonald, dat varkensvlees verkoopt. Mag dat? Eerst moet hij proberen an der werk te vinden binnen het bedrijf. Als dat niet lukt en hij ook buiten het bedrijf geen ge lijkwaardige baan kan vinden, mag hij zijn hui dige werk voortzetten. Het argument dat wordt gebruikt, is noodzaak - dat wat onontbeerlijk is. Wij zouden zeggen ‘nood breekt wet’. Rente Mag een moslim een hypotheek nemen om een huis te kopen? Hierbij moet hij rente betalen. De fatwa luidt dat woekerrente - hoge rente - een zware zonde blijft. De koper moet al het mogelij ke doen om alternatieven te vinden. Bijvoorbeeld islamitische bouwverenigingen oprichten, een beroep doen op banken om acceptabele oplossin gen te vinden. Als hij hierin niet slaagt, dan mag www.deroerom.nl

hij een hypotheek nemen om een huis te kopen voor zijn gezin. Op voorwaarde dat hij geen an der huis bezit en dat hij niet over voldoende geld beschikt om het te kopen zonder hypotheek. De verwijzing naar de koran 6:119: ‘Wat heb ben jullie dat jullie niet eten van datgene waar over Gods naam is vermeld? Hij heeft voor jullie toch uiteengezet wat Hij jullie heeft verboden, behalve dat waartoe jullie gedwongen worden?’ Dit ‘gedwongen worden’ geldt ook voor de koper van een huis. Bovendien stelt de Raad dat mos lims in Europa niet in staat zijn om de wetten van het land te veranderen in islamitische wet ten. Ze hoeven geen schade te lijden vanwege de niet-islamitische wetten. Dit strekt zich ook uit tot andere wetten in het civiele, economische en justitiële domein.

Familiewetgeving Wat de familiewetgeving betreft zou men een strikte toepassing verwachten van de Raad, aan gezien de teksten in koran en traditie hierover expliciet zijn. De klassieke sharia bestraft bij voorbeeld seksueel verkeer buiten het huwelijk met de doodstraf. Wat te denken van samenwo nen vóór het huwelijk? Geslachtelijk verkeer vóór het huwelijk blijft een zonde, maar als men berouw heeft en er een einde aan maakt dan mag men zowel civiel als religieus trouwen met de partner met wie men samenwoont. Hiermee is een stabiel huwelijk gediend. Deze voorbeelden tonen aan hoe de Raad met traditionele argumenten toch via een ruimere in terpretatie van koran en traditie en dankzij nieu we criteria - zoals noodzaak - vaak komt met flexibele oplossingen voor de praktijk. Dit is in de geest van de koran 2:185: ‘God wenst het jul lie gemakkelijk te maken en niet moeilijk.’ Zou dit initiatief dan toch een krokusje van isla mitisch ontwaken kunnen zijn? Piet Reesink is eindredacteur van Begrip Moslims Christenen www.begripmoslimschristenen.jouwweb.nl

Je bent nu daar waar ik nooit was. Ik zie je staan steeds verder weg, een schip bij eb in Bretagne. Hoor je me nog? Met deze woorden schrijf ik je wat ik niet zeggen kon. Je bent de stam geweest waartegen ik ooit leunde. Klein toen nog nooit lief genoeg en altijd zo vol vragen. Ik zocht jouw schaduw en je licht en soms verwarmde wie je was mijn ziel. Vaak liet je me alleen. We schuurden sleten groeiden aan elkaar groter kleiner zoekend soms gevonden. Vervreemd verwonderd vader zoon. Weet je nog toen bij de zee? Bewegend water, licht in ogen, schor. Heel even samen. Ga nu maar, de vloed komt op. Ik weet dat je weet van mijn zegen. Margreet Spoelstra

Tariq Ramadan (© Foto: Oxford University Press) DE ROEROM n JAARGANG 26 n NUMMER 10 n JUNI 2012

Plant een linde in de tuin Wouter Prins, conservator ‘Een gezonde mens eet spelt en plant een lindeboom in de tuin’ moet Hildegard von Bingen (1098-1179), een zeer multidisciplinair kloosterlinge, gezegd hebben. ‘Kennis van de natuur leidt tot eerbied’ schrijft Ton Wagenaars naar aanleiding van de presentatie van de Vijf leerroutes van Natuur en Milieu in Vught (Brabants Dagblad 31/5/2012). Wouter Prins, van het Museum voor Religieuze Kunst te Uden kondigt het groots opgezette project De Boom in natuur, cultuur en religie aan. De redactie van De Roerom vult de uiteenzetting van deze conservator aan met enkele toepasselijke kaderteksten en illustraties. Wat betekent de boom voor kunstenaar, ge lovige, natuurliefhebber? Het museum gaat dit onderzoeken binnen haar muren, maar ook daarbuiten, in samenwerking met veel partners onder wie heemkundekringen, milieu- en natuurorganisaties en het on derwijs.

Achtergrond In 723 velt Bonifatius de eik van Geismar in het huidige Hessen. De heidense krach ten in de boom zijn geslecht en maken plaats voor een nieuw geloof, het chris tendom. Zo sprekend is deze daad dat wij geneigd zijn de boom blijvend te associë ren met afgodsdienst en heidens bijgeloof. Toch is de boom vergroeid met religie, ook met het christendom. Vooral in het oos ten van Brabant, in de omgeving van Uden zijn de sporen daarvan zichtbaar gebleven: de lapjesboom van Overasselt, OLV ter Lin

de in Uden, de OLV ter Eik in de kerk van Meerveldhoven, Onze Lieve Vrouw van de Heilige Eik in Oirschot enz.

Breed perspectief Overigens is de religieuze boom niet iets exclusiefs voor onze contreien. Heilige bo men keren terug in alle werelddelen, bin nen alle geloofsuitingen. Voor kunstenaars als Casper David Friedrich en Piet Mondri aan had de boom een spirituele betekenis. Ook nu nog bezit de boom voor velen een meerwaarde, staat hij symbool voor het le ven. De wat excentrische ligging van het museum in het oosten van Brabant, in een landelijk gebied, biedt een uitgelezen mo gelijkheid tot een breed perspectief, van lokaal tot mondiaal. De expositie wil de boom in relatie tot de mens in zijn vele fa cetten neerzetten. De boom in de religie, maar ook in de natuur en in de kunst, van

Hans Bouma tekst en Aly Brug illustraties Leven als de bomen, Meinema 2012 ISBN 978 90 2114 424 5; € 13,50

de middeleeuwen tot de hedendaagse vi deokunst.

Digitale wensboom Naast de expositie initieert het museum twee bijzondere projecten. Madelon Hooy kaas ontwierp een interactieve digitale wensboom, geïnspireerd op de Japanse wensboom. Op de site www.wishingtree. nl kunt u op de takken van de boom een wens achterlaten in de vorm van een knop. Wanneer uw wens vervuld wordt, gaat u terug naar de site en meldt u de uitkomst. De knop bloeit dan uit tot een blad. Na ver loop van tijd worden de bladeren bruin en vallen af. Hooykaas voelt zich aangetrok ken tot het boeddhisme en in veel van haar video-installaties speelt de boom een cen trale rol. ‘Bomen hebben duidelijk hun plaats in het leven gevonden. Hun ritme is het ritme van de seizoenen. Wat er ook gebeurt, ze zijn in hun element.’ (H. Bouma)

Deze foto in 1966 gemaakt door Leo Minderhout voordat de A2 door het Bossche Broek is aange legd. Links de bomengroep op de Eikendonk, nog in volle glorie. De historische groep lindebomen langs de A2 in de Kloosterstraat op de (voormalige) Eikendonk/ Den Bosch staat er niet florissant bij; vooral de grootste van de vijf is zichtbaar in verval. Het zijn de laatste exemplaren van het helaas verdwenen kloosterpad tussen Den Dungen naar het destijds bekende klooster op de Eikendonk, dat geheel omzoomd was met lindebomen. Deze linden, een paar honderd jaar oud, zijn in 2004 enkele tientallen meters verplant om plaats te maken voor de verbreding van de A2. Door de voorbereidingen van weer een wegverbreding komen de inmiddels zeer kwetsbare vier andermaal in het gedrang en de versukkeling. Reden voor Stichting Boom & Bosch om bij gemeente Den Bosch haar bezorgdheid neer te leggen en voor Peter Verhagen, histo risch geïnteresseerde waterbouwkundige, om bij diverse instanties nog harder aan de bel te trek ken. (o.a. Brabants Dagblad 30/5/2012).

DE ROEROM n JAARGANG 26 n NUMMER 10 n JUNI 2012

Stille Getuigen Het tweede project, Stille Getuigen, bestaat uit acht bouwwerken, die het midden hou den tussen een boomhut en een biecht stoel. Ze zijn ontworpen door Sjaak Lan genberg en Rosé de Beer en geplaatst in het natuurgebied de Maashorst. U kunt zich in de Stille Getuigen even terugtrekken. De boom is geduldig. De natuur biedt altijd een luisterend oor, aldus de kunstenaars. Via een fietstocht vanaf het museum kun www.deroerom.nl

nen de Stille Getuigen bereikt worden. Een gevarieerd activiteitenprogramma in de vorm van wandelingen, lezingen en ex cursies zal de expositie ondersteunen en omlijsten. Voor het programma verwijzen wij naar de site van het museum: www.museumvoorreligieuzekunst.nl

Weg tot verlichting ‘Toen ik uit de stad naar buiten wilde ver huizen stond boven aan mijn prioriteiten lijstje: een boom in mijn tuin. Als ik nu terugkom van mijn ochtendwandeling met mijn hond Seli dan loop ik naar de dik ste eik in mijn tuin en leg mijn handen op haar stam. Ik word rustig. Ik adem diep in en voel mijn wortels in de aarde. Boven mijn hoofd de wijde lucht. De waanzin van de dag lijkt nog ver weg. Ja, ik ben blij met mijn bomen.’ Zo begint Klara Adalena haar bijdrage aan de gelijknamige publicatie bij de expositie De Boom in natuur, cultuur en religie. Klara Adelena is maanpriesteres van de paganistische beweging. Voor haar is de boom niet alleen een baken van rust. Dat Boeddha verlicht werd onder een boom is geen toeval ‘Ik ben ervan overtuigd dat de boom de weg opende voor de verlichting van Boeddha. Dat de Godin in de gedaante van de boom Boeddha een hand toestak. Hier, laat me je helpen.’

O.L.Vrouw ter Eik, (Lambertuskerk) Meerveldhoven

Interdisciplinair De publicatie doet recht aan de interdisci plinaire aanpak van het project. Biologen, theologen en (kunst)-historici, maar ook voorgangers van de natuurreligie in Neder land buigen zich vanuit hun specialisme en affiniteit over het fenomeen de boom. Bijdragen worden ondermeer geleverd door Charles Caspers, deskundige op o.a. het terrein van de volksdevotie, Jacques Bij nen van de heemkundekring Veldhoven en Adriaan Sanders van de Heemkundekring Onder de linde wordt rechtgesproken en vergaderd. Het is de sociale ontmoetingsplaats waar beslissingen worden genomen en huwelijk en andere contracten gesloten. Levend centrum van de gemeenschap, die door de linde tegen heksen en geesten beschermd wordt. Heiligenbeelden werden veelal gemaakt van lindehout en geplaatst in holten van de

Stille Getuigen, acht bouwwerken ontworpen door Sjaak Langenberg en Rosé de Beer www.deroerom.nl

lindeboom.

Uden. Bioloog Bert Maes gaat nader in op de boomsoorten die in Brabant voorkomen, Han van Meegeren - bekend van de site CuBra - verhaalt over bekende bomen zoals de lindeboom van Sambeek en de heksen boom in Bladel. € 10,-. De boom in natuur, cultuur en religie van 16 juni t/m 11 november. Museum voor Religieuze kunst, De Vorstenburg 1 Uden; www.museumvoorreligieuzekunst.nl

De Levensboom 24 aug. 17.00 u.-25 aug. 15.00 u. Hooge Berkt Bergeijk: Luisteren naar eeuwigheid. 06 51 50 96 80 jos@delevensboom.net Franciscaanse voettocht 14-28 sept. Franciscaanse voettocht van La Verna naar Assisi. (073) 613 13 40 info@franciscaansebeweging.nl Hof van Lof 29 juni, rondleiding; 6,14, 27 juli:14.00-16.00 u. scharrelmiddag met wandeling. (0412) 46 57 70 franciscanen_megen@hetnet.nl Ignatiushuis 22-29 juli: Retraite te voet in de Ardennen. (020) 679 82 07 info@ignatiushuis.nl Zwanenhof 14-21 juli of 18-25 aug.: Op de fiets door Twente. (074) 265 95 25 info@zwanenhof.nl De Hooge Berkt 3 juli 10.30 u.-8 juli 13.00 u. Fietsretraite. (0497) 55 17 20 info@hoogeberkt.nl

DE ROEROM n JAARGANG 26 n NUMMER 10 n JUNI 2012

Traditie en ontwikkeling verenigen Bart Verreijt In 2010 onderging de parochie St. Franciscus Xaverius te Amersfoort het lot dat bijna iedere parochie in deze tijden treft: zij werd opgeheven en ging, samen met zes andere parochies op in de ene stedelijke parochie Onze Lieve Vrouw van Amersfoort. Dit gebeuren op zich was natuurlijk geen verrassing, zowel onder aartsbisschop Si monis als onder zijn opvolger werd naar deze stap toegewerkt. Er zijn veel rati onele argumenten aan te voeren op het vlak van organisatie en management, die een dergelijke stap verklaarbaar maken. Er werden adviseurs uit het bedrijfsleven geraadpleegd.

Technische benadering Voor een kerk kan dat soort argumenten slechts een deel van de waarheid zijn. In de hele aanpak mist men een balans tus sen deze welhaast ‘technische’ benade ring en de bijdrage van kundige prakti sche theologen. Maar dit lag in de lijn der verwachtingen door de wijze waarop de huidige aartsbisschop zich presenteerde bij zijn aantreden in het Utrechtse. Vol ijver had de nieuwe aartsbisschop duide lijk gemaakt hoe slecht de financiële situ atie van het aartsbisdom en ook die van het dekenaat Amersfoort was. Een van de bestuursleden van de Xaverius merkte toen op: ‘Ik dacht dat een bisschop aller eerst herder moest zijn en de eerste om zijn medegelovigen te bemoedigen. Daar hoor ik hier niets over.’ De ijzige stilte die daarna ontstond zegt voldoende, want in wezen is die situatie niet veranderd. Com municatie speelt zich in het aartsbisdom af van boven naar beneden; in decreten. De aartsbisschop neemt niet eens de moei te om een bericht van ontvangst te zenden aan mensen die hem een open brief stu ren. Onlangs liet hij een pastoor die het ook gewaagd had een open brief te onder tekenen en vroeg waar een reactie bleef, weten dat hij geen enkele interesse had in al die geluiden van onderaf. Parochie Franciscus Xaverius De parochie Franciscus Xaverius, beter bekend als de kerk van ’t Zand in Amersfoort was negentien jaar lang de plaats waar de eerste Omroepparochie gevestigd was. Door het jarenlang gevolgde beleid, kundige besturen en competente pastores groeide een zelfbewuste geloofsgemeen schap. Katholiek maar met een oecume nisch klimaat, die in belangrijke mate selfsupporting was. In de stad wekte dit - begrijpelijk - ook wel weerstand en on begrip op. Vijfentwintig jaar lang is er gewerkt aan een werkgroep van eigen voorgangers die nu met grote regelmaat vieringen van Woord en Gebed verzorgen, inclusief de verkondiging. De eerste pas toraatsgroep werd geïnstalleerd in 2005; 14

dus al ver vóór de fusie en dus ook niet als een noodmaatregel ten gevolge van die fusie. De voorbereidingen voor deze groep hebben ongeveer zeven jaar geduurd. Maar het resultaat is er dan ook naar; er is intussen al een derde generatie leden van de pastoraatsgroep aan het werk. Pas torale vierjarige beleidsplannen kent de geloofsgemeenschap ’t Zand al sinds het begin van de jaren ’80. Dat heeft geweldig meegeholpen om het identiteitsgevoel te ontwikkelen. Men had woorden voor wat men nastreefde.

Kostbare momenten De kwaliteit van de liturgie en van de li turgische zang en muziek zijn ook na het vertrek van de Omroepparochie onveran derd hoog gebleven, dankzij enthousiaste en kundige dirigenten en omdat het be stuur daarin ook financieel investeerde. Minder in het oog springend maar niet minder belangrijk: een diaconale betrok kenheid. Iedere zes weken is er bijvoor beeld een lunch voor dak- en thuislozen achter in de kerk…. De stedelijke Caritas zou niet zijn wat ze nu is zonder de in breng van parochianen en pastores van ’t Zand. Kortom een geloofsgemeenschap die er mag zijn. Er komen natuurlijk ook onderlinge problemen voor maar vooral veel momenten van inspiratie en onder ling meeleven, zoals dit jaar bleek in de Goede Weekvieringen en onlangs bij de uitvaart van een koorlid. Kostbare mo menten!

DE ROEROM n JAARGANG 26 n NUMMER 10 n JUNI 2012

Een vereniging opgericht Er is zoveel goeds dat het zonde zou zijn als organisatorische ontwikkelingen kin ken in de kabel zouden veroorzaken. On der die noemer vonden twintig mensen uit de Geloofsgemeenschap elkaar. Ze be sloten tot de oprichting van een Vereniging Geloofsgemeenschap ’t Zand. Opgericht op 1 juni 2010, nog vóór de fusie van de pa rochies, stelt de Vereniging zich als doel: op alle mogelijke manieren de Geloofs gemeenschap St. Franciscus Xaverius (zo heet de oude parochie na de fusie) onder steunen. Om alle vrijheid van handelen te hebben is de Vereniging uitdrukkelijk als burgerlijke vereniging opgericht, een recht dat door het kerkelijk wetboek wordt er kend. Nieuwe dynamiek ontstaat De zorg van de initiatiefnemers is be grijpelijk. In het begin, wanneer alle ge sprekspartners aan de fusiebesprekingen er nog zijn, weet ieder nog wel wat er is afgesproken en hoe strijdpunten zijn opge lost. Maar jaar na jaar nemen mensen van het eerste uur afscheid en begint er een eigen dynamiek te spelen. Dan groeit de verleiding te werken vanuit een helicop terblik, meer vanuit het geheel. Efficiency komt dan hoog op de agenda, bezuinigen - de parochie van Onze Lieve Vrouw van Amersfoort is niet de enige parochie in het aartsbisdom die over 2011 een tekort had van € 200.000,- teruglopende dienstverle ning, minder geld steken in dirigenten en kerkmuziek, hoe om te gaan met de de creten die vanuit het aartsbisdom neerda len? Hier zal zich het gebrek aan een the ologische visie wreken. Is het niveau van de stadsparochie theologisch gesproken echt ‘kerk’ of is het meer een gezamenlijk tot stand gebracht niveau van onderlinge dienstverlening en service aan de centraal staande geloofsgemeenschappen waar het kerkelijke leven zich allereerst afspeelt zo als het vroegere dekenaat? Een vraag die aan de orde blijft is natuurlijk, onder wel ke voorwaarden een plaatselijke geloofsge meenschap zo vitaal kan zijn dat zij deze vorm van kerk-zijn kan waarmaken? Traditie en ontwikkeling De Vereniging heeft vanaf het begin de fusie als een feit aanvaard en heeft niet de intentie zich daartegen te verzetten. Zij wil met name bewaken, vrij en zelf standig, dat de traditie die op ’t Zand is gegroeid doorgang kan vinden en ruimte krijgt om zich verder als vitale geloofsge meenschap te ontwikkelen. Alle middelen die daartoe dienstig zijn zal de Vereni ging benutten, natuurlijk in goede ver standhouding met de pastoraatsgroep van de Franciscus Xaverius en de plaatselijke werkgroep voor Beheer. www.deroerom.nl

Kieboom uitnodigen om van haar meer te leren over de combinatie van geloof en daad. Het mooie is dat naarmate je el kaar meer ontmoet en je de tijd en de rust neemt om naar elkaar te luisteren bijna vanzelf nieuwe ideeën naar boven komen. We zijn er gelukkig mee dat we niet van uit het conflict-denken zijn gestart. We hebben een goed begin gemaakt met die Vereniging. In de geloofsgemeenschap van de Franciscus Xaverius zit echt leven, dat we ook zullen blijven stimuleren. Koorgroep ’t Zand Amersfoort tijdens repetitie (november 2011)

De startperiode In de twee jaar dat de Vereniging bestaat heeft zij haar weg proberen te vinden. In eerste instantie is dat in aanvulling op wat er parochieel gebeurt, ruimte om vragen aan de orde te stellen die te weinig ge hoord worden. Zo heeft de penningmees ter van ’t Zand - die ressorteert onder de penningmeester van het parochiebestuur - een bijeenkomst belegd om de gang van zaken rond de centen te verduidelijken. De pastoraatsgroep is gestimuleerd en on dersteund om de leden van de geloofsge meenschap bewust te maken van de ont wikkelingen in het beleid van de grote pa rochie. Op zich geen spectaculaire initia tieven maar wel noodzakelijk in alle reor ganisatieprocessen betreffende pastoraat, middelen en gebouwen. We hebben stellig de indruk dat de inbreng van de Vereni ging resultaat heeft. Nieuwe initiatieven Om de geloofsgemeenschap te blijven in spireren zijn er twee initiatieven geno men. Het boek van Hans Küng Is de kerk nog te redden? bood een mooi kader om een aantal kernvragen aan de orde te stel len. Patiënt kerk is ernstig ziek, maar mis schien te redden als we ons laten horen, actief zijn, de daad bij het woord voegen, ons durven te verzetten als het nodig is én de hoop levend houden. Prachtige ge dachten daartoe leveren in dit verband de nog altijd actuele publicaties van bisschop Jan Bluyssen. Vijf intensieve bijeenkom sten, een uur lang, aansluitend op de zon dagse viering onder de titel ‘t Zand tussen twaalf tot een. In de aanloop naar Pasen zijn er samen met het plaatselijke filmhuis een paar prachtige films vertoond die diepe in druk maakten. De films werden voorzien van inleiding en nagesprek door speciaal daarvoor gevraagde leden uit de geloofs gemeenschap. Dit soort initiatieven mag rekenen op een enthousiast onthaal, zo blijkt uit de evaluatie. Ze vullen wat er vanuit de parochie wordt aangeboden aan. Nu is het meer van onszelf en dat voelt toch anders… www.deroerom.nl

Nabije toekomst Voor de nabije toekomst is een debat ge pland met landelijke politici over de be zuinigingen en de mensen die toch al aan het kortste eind trekken. Of dit debat in derdaad kan doorgaan is nog niet duide lijk, maar niet geschoten is altijd mis. We zijn erg onder de indruk geraakt van de Sant’ Egidiobeweging en we gaan Hilde

Bart Verreijt, emeritus-pastoor van St. Franciscus Xaverius en lid adviesraad Vereniging Geloofsgemeenschap ’t Zand Zie ook: www.xaveriusamersfoort.nl www.geloofsgemeenschaptzand.nl

O.L.Vrouw van Amersfoort van Toon Tieland († 2006) in 1993 door omroepparochianen aan ’t Zand aangeboden DE ROEROM n JAARGANG 26 n NUMMER 10 n JUNI 2012

Schrift en krant Franck Ploum Voor deze jaargang van De Roerom schrijft Franck Ploum een serie artikelen onder de titel Schrift en krant. Het zijn bijdragen waarin actualiteiten of gebeurtenissen in de samenleving verbonden worden met de Schrift of verhalen en beelden uit de Schrift. Jaren geleden was er een televisieprogramma, waarin een beken de Nederlander terugkeek op zijn of haar leven tot dan toe: De show van je leven. Boudewijn de Groot was ooit één van de gas ten. Aan het eind van elk programma moest de gast in een zwar te doos plaatsnemen, alwaar een dilemma werd voorgelegd. De Groot, in 1944 geboren in een jappenkamp in Indonesië en - na de dood van zijn moeder - als 1-jarige naar Nederland gekomen om bij een tante in Haarlem op te groeien, kreeg een aanbod: ‘Je bent je hele leven nooit meer teruggekeerd naar Indonesië, wij bieden je die reis nu aan.’ Na lang dubben kwam het verlossende woord: ‘ik doe het niet. Mijn Indonesië bestaat niet meer, alleen nog op foto’s, in verhalen en in mijn hoofd. Dat is het enige wat ik nog heb en ik wil dat niet stuk laten slaan door de realiteit.’

Twee werelden Er zijn nogal wat mensen die wegtrokken van de plek waar ze zijn geboren, opgroeiden en een groot of klein deel van hun le ven doorbrachten. Vrijwillig of gedwongen, op de vlucht voor geweld, onderdrukking, marteling, honger. Vaak willen men sen graag terug naar hun wortels, naar waar ze vandaan komen. Maar in de praktijk gaan er maar weinig mensen daadwerkelijk terug. Ze zitten immers gevangen tussen twee werelden. Ze leven hier maar horen voor hun gevoel hier niet thuis. Ze verlangen naar hun thuissituatie zoals ze die in gedachten en herinnering met zich meedragen. Maar die blijkt bij terugkeer of met vakan tie niet meer te bestaan. Ze zijn blijvend thuisloos, ontheemd, als in een vacuüm. Ballingen keren terug In de slotakkoorden van het bijbelboek Jesaja zit het volk Juda in een impasse. Na de terugkeer uit de ballingschap verzamelen de ballingen zich in Juda rond de verwoeste tempel. Eindelijk thuis, eindelijk herenigd. Maar er is grote spanning tussen hen die in Juda achterbleven en hen die na jaren van ballingschap en onderdrukking teruggekeerd zijn. De teruggekeerden worden niet met open armen ontvangen, maar gezien als een bedreiging. Voor de ballingen is de terugkeer een desillusie; het land zoals ze het kenden van vroeger bestaat niet meer. Hoe nu verder? De pro feet probeert een weg te banen, toekomst te wijzen.

er, volgens het boek Leviticus, van godswege bevrijding zal zijn voor alle slaven, kwijtschelding voor alle schuldenaars, herverde ling van land, geld en goed. Een nieuw begin voor iedereen.

Er niet van gekomen Maar in de hele geschiedenis heeft er nooit een ‘welgekomen jaar’ plaatsgevonden. Het is geprojecteerd als een soort visioen, als een droom voor later en straks. Nooit hebben de armen en onderdrukten de gerechtigheid van het genadejaar mogen mee maken. Het ‘welgekomen jaar’ van God werd een zoethoudertje voor de toekomst. De rijken hadden vrij spel, de armen en ge kwetsten trokken aan het kortste eind. De tempelgeleerden gin gen hun gang en hadden geen boodschap aan Gods gerechtig heid. Ze beriepen zich daarbij op het genadejaar waarin God zelf alles zou herstellen, waarin alles goedgemaakt zou worden. Het uitblijven van dat genadejaar zagen de machtigen als een bevesti ging voor hun handelen. Vandaag! De evangelist Lukas laat het openbare optreden van Jezus Messi as beginnen in de synagoge van Nazaret. Hij opent daar de boek rol van Jesaja en leest: Ik ben gekomen om aan armen het goede nieuws te melden, gebrokenen van hart te verbinden, de cellen van hen die vastzitten te openen. Om een ‘welgekomen jaar’ van Adonai af te kondigen. Vandaag gaat dit Schriftwoord in ver vulling. Nu, hier, onder ons, begint het. Het ‘welgekomen jaar’ is geen toekomstvisioen en al helemaal geen vrijplaats voor de machthebbers. Het begint steeds opnieuw vandaag! Gevaren! Wie blijft zitten wachten op het ‘welgekomen jaar’ van Adonai, wacht over vijftig jaar nog. Maar wie vandaag, zelf, het ‘wel gekomen jaar’ laat beginnen zal zien dat het visioen van Jesaja waarheid wordt: ruïnes worden opgebouwd, puinhopen hersteld, verwoeste steden herschapen, mensen thuis bij elkaar, angst voor de ander wordt gastvrijheid, verdeel en heers inzet voor gerech tigheid. Maar ook dan … wie zullen dan onze vuilniszakken ophalen, onze asperges steken en tomaten plukken? Polarisatie en tweedeling tussen inwoners en nieuwkomers liggen altijd, overal en in alle tijden op de loer en voor je het weet herhaalt de geschiedenis zich. Houdt daarom het visioen scherp voor ogen. Zonder visioen zullen we verwilderen. Laat je niet afleiden door de waan van de dag en het zal waar worden.

Welgekomen jaar De profeet stelt zichzelf verkondiging en vertroosting tot taak. Geen nieuwe toekomst zonder dat wonden geheeld zijn, pijn ver zacht is en de waarheid over onrecht boven tafel gekomen is. Pas dan kan er iets nieuws beginnen. Jesaja schetst een nieuwe toe komst voor Juda. Hij brengt een boodschap van hoop aan allen die teleurgesteld en ontworteld zijn teruggekeerd: goed nieuws voor de armen, vrijlating voor gevangenen, licht voor de geketen den en troost voor de ontroostbaren. Hij kondigt een ‘welgeko men jaar’, een genadejaar af. Wanneer dat alles gebeurd is, gloort er een nieuwe, gezamenlijke toekomst. Genadejaar Maar er liggen opnieuw gevaren op de loer. Want in het visioen van Jesaja zullen de nieuwkomers en de vreemdelingen de wijn gaarden onderhouden, bedienden zijn, schapen hoeden, klusjes opknappen. Al in de kiem van het visioen ligt het probleem voor de toekomst verborgen! Jesaja lost dit probleem op door een be roep te doen op het ‘welgekomen jaar’. Een genadejaar waarin 16

DE ROEROM n JAARGANG 26 n NUMMER 10 n JUNI 2012

‘Maar ... wie steken dan onze asperges?’ www.deroerom.nl

Cor van den Brand Pieter Reesink Cor van den Brand, geboren te Gemert 1 april 1932, is maandag 21 mei 2012 te Eindhoven overleden en zaterdag 26 mei op de begraafplaats van wooncentrum St.Charles te Heythuysen te rusten gelegd. Met deze Missionaris van Afrika/Witte Pater is een man heengegaan die zijn leven lang en tot het laatst toe zeldzaam intens betrokken was bij mens en wereld, met name de Afrikaanse. Pieter Reesink gedenkt hem. Cor had een gezond oordeel, zag wat er gedaan moest worden en organiseerde dat goed en met zorg. Hij was een harde wer ker en doorzetter, iemand van wie je op aan kon, door niets uit het veld te slaan, nuchter en realistisch, steeds bereid van dienst te zijn. Hij kon met tact leidingge ven en iets duidelijk uitleggen. Zijn recept gaf hij 26 mei 1957 bij zijn priesterwij ding prijs: ‘Ik heb geleerd datgene wat mij moeilijker afging extra onder handen te nemen.’

Negen jaar Congo In december 1964 kon hij naar Congo, waar hij op meerdere plaatsen pastoor was. Vanaf 1968 bezocht hij als assistent van pater regionaal de medebroeders zo vaak mogelijk, omdat hij dat het voor naamste vond. Het was de tijd dat Presi dent Mobutu aandrong op ‘authenticiteit’. Cor schreef 15 april 1972: ‘Aan heel deze crisis zitten ook zeer veel goede kanten. Wij worden zo gedwongen naar Afrikaan se vormen en ideeën te zoeken, om echt een plaatselijke kerk mogelijk te maken.’ De negen jaren in Congo hebben Cor blij vend getekend. Bij zijn gouden jubileum in 2007 vertelde hij: ‘De jaren in Congo hebben zo’n diepe invloed op mij gehad, dat ik voor de rest van mijn leven als mis sionaris heb willen leven en werken.’ Provinciaal In 1975 werd hij provinciaal in Nederland. Hij was toegankelijk voor de medebroe ders, bezocht hen, ging bij hun uitvaart voor en had dan een homilie mensnabij. Naar de medebroeders in Afrika schreef hij hartelijke brieven en ontving hen warm wanneer zij op verlof kwamen. Voor een uitdrukkelijk missionaire uitstra ling werd in augustus 1977 de gemeen schap Karibu in Nijmegen voorbereid met als doel een missionaire bewustmakende gemeenschap van drie Witte Paters in een leefgemeenschap met jongeren, veelal universiteitsstudenten, die wilden leven volgens de idealen van Jezus’ evangelie. Ook was hij een drijvende kracht in Groep 4, een denken actiegroep van de Over sten van Missionaire Instituten binnen de Stichting Nederlandse Priester Religieu zen. Missiecentrum Den Bosch In 1982 benoemde bisschop Bluyssen van Den Bosch Cor tot directeur van het Dioce www.deroerom.nl

saan Missiecentrum, met de opdracht ‘In goed overleg tot een verheldering en goede invulling van het begrip ‘missie’ te komen ten behoeve van de kerkopbouw in ons eigen bisdom - inspiratie en begeleiding - alsook voor de missie- en ontwik kelingslanden.’ Cor had zes deeltijdmede werkers voor 379 parochies en deed dat werk vijftien jaar met ongekende inzet. Het was de tijd van nieuwe missionaire vragen en benaderingen. Van oorsprong katholieke organisaties zoals Memisa, Mensen in Nood, Pax Christi gingen sa menwerken met humanitaire actiegroe pen. Ook het inzicht van wederkerigheid veranderde: zij leren van ons, wij leren van hen. De Witte Paters begonnen in 1995 een ‘veldpost’ in de Haagse Schil derswijk, die Cor namens de Provincie be geleidde. Gedenk ook dankbaar Cor van den Brand, Missionaris van Afrika (Witte Pater) die zich zijn leven lang en ondanks zijn ziekte tot het laatst toe wonderbaarlijk heeft in gezet voor recht en gerechtigheid met name in Afrika, - die in de vooravond van maandag 21 mei te Eindhoven is overleden en vandaag te rusten is gelegd op het kerkhof van wooncentrum Sint Charles te Heythuysen. Gedenk allen die brood en beker met ons deelden en ons door de dood zijn ontvallen. Er zij licht, vrede, rust. (Open Kerk Helvoirt, Pinksteren 2012)

Begin 1998 werd hij benoemd tot contact persoon en coördinator voor Vrede-Gerechtigheid-Heelheid voor de Schepping van de Witte Paters in Nederland en vervulde die taak verder via verschillende kanalen. Hij was ook een inspirerend en zeer betrok ken (bestuurs)lid van vele andere plaatse lijke en nationale missionaire en humani taire organisaties.

Eervol uitgenodigd In 2006 had hij het genoegen uitgenodigd te worden enige tijd naar Congo te gaan als waarnemer van de presidentsverkie zingen juist in de streek waar hij jaren

geleefd en gewerkt had. Bij zijn gouden jubileum 2007 zei hij: ‘Wat mij het meest aansprak in Jezus van Nazaret was zijn doelstelling dat wij leven mogen hebben en wel leven in overvloed. Van daaruit heb ik ook geleefd en gewerkt.’ Augustus 2010 schreef hij: ‘Congo is een stuk van mijn leven, eens en voor altijd.’

Ik ben er klaar voor Eind november 2010 kreeg hij het be richt dat hij leed aan een ernstige ziek te. ‘Mijn doel nu’, schreef Cor ‘nog een goede en mooie tijd meemaken en ik laat aan de Meester van het Leven de duur er van over.’ Op 18 mei werd hij opgenomen in het hospice De Regenboog in Eindho ven. Daar dicteerde hij op 20 mei een af scheidsbrief, nog ondertekend met een nauwelijks leesbare krabbel Cor. De brief, nuchter en zonder emoties, ademt vooral grote dankbaarheid. ‘Ik zie wel wanneer op mijn deur geklopt wordt om te gaan hemelen. Ik ben er klaar voor…Ik heb een mooi missionarisleven gehad.’ Het sacra ment van de zieken dat hij eerder ontving noemt hij ‘geen droef afscheid maar een feest, want op die dag - 21 april - is het precies 55 jaar geleden dat ik de priester wijding ontving.’ Hij dankt ook alle me dewerkers van missieorganisaties. ‘Dat het Missiesecretariaat van het bisdom Den Bosch eind april dit jaar helaas is opge heven doet me pijn.’ Zijn laatste woorden zijn: ‘Maranatha - Kom, heer Jezus, kom.’

DE ROEROM n JAARGANG 26 n NUMMER 10 n JUNI 2012

Leert de mensheid niet bij? Henk Peters Het voetbalveld was het wenkend perspectief om naar het seminarie te gaan. Op het voetbalveld van Overlangel (Ravenstein) werd hij door mgr. Bluyssen priester gewijd. Altijd sportman gebleven, zijn lijf graag ingezet, muziek en toneel gespeeld. Henk Peters sprak met oud-lazarist Jan Ermers. Hij is enthousiast over het leven dat hij heeft geleefd, de dingen die hij mee mocht ‘maken’ en ziet als geen ander dat tijden veranderen, dat mensen mee veranderen en dat dit de enige manier is om gelukkig te zijn. Maar veranderen is niet echt voor uitgaan want terugkijkend moet hij ook constateren dat mensheid eigenlijk niet ‘bijleert’.

Voor het eerst de rugzak op

Wat er te zoeken? Als student was Jan geen bolleboos, kon goed mee komen maar was meer een doe ner. Met zijn talenten zou hij als eerste benoeming geknipt zijn voor het jeugd pastoraat, dachten zijn oversten. Moest hij zich als celibatair in de vrije jeugdcul tuur van Nederland op z’n plaats voelen? Liever had hij een werkplek waar hij zich ook fysiek meer moest inzetten. Ethio pië leek hem een meer passende uitda ging en dat is zijn liefde geworden. Toch vroeg pater Jan Ermers zich vanaf het eer ste begin af wat hij er - uitgezonden door de katholieke kerk - eigenlijk te zoeken had. Immers vanaf de vierde eeuw had de koptisch-orthodoxe kerk zich al tot in de poriën van de Ethiopische samenleving genesteld. Broederdienst De Westers katholieke aanpak voelde bij Jan niet goed. Te weinig respect voor an deren, zelf alleen alle wijsheid en waar heid in pacht menen te hebben, superi eur. Hij zou zijn komst liever zien als een soort ‘broederdienst’ en dat hij daarom aansluiting zou moeten proberen te zoe 18

ken bij de tradities van de orthodoxe kerk en haar grondhouding in kerk-zijn en pas toraat. In dat gevoel werd hij ‘werkender weg’ bevestigd. Hij besloot zich na een aantal jaren grondig te gaan heroriënteren en zijn licht op te steken op de universi teit van Nijmegen en te gaan studeren bij Prof. Camps en oud-spiritijn Jan Heyke. Die studie bevestigde hem in zijn vermoe den dat terug gaan naar Ethiopië alleen zin had als het hem werd toegestaan aan sluiting te zoeken bij de structuren waarin dat volk al eeuwen lang leeft en hij zich dienstbaar mag op stellen aan de ontwik keling die dat volk wenst en lang niet al tijd de ontwikkeling is die het arrogante (!) westen de beste voor hen vindt. En in het geval van Ethiopië betekent dit dat de or thodoxe kerk leidend moet zijn in de religi euze ontwikkeling.

Ook geestverwanten Voor een kerk die zichzelf de enige ware waant voelt dit toch echt verkeerd. Het kerkelijk gezag, de bisschoppen - onder hen mgr. Bomers ook lazarist en later bis schop van Haarlem - en Rome vonden dat zo niet mocht worden gedacht. Toch wa ren er ook geestverwanten van Jan zoals een groep Ierse spiritijnen. Met hen be leefde hij een prachtige vruchtbare perio de waarin hij ondanks tegenwerking op vleugels ging. Ze stichtten een opleidingscentrum voor het orthodoxe kader en geestelijkheid, richtten met geld van wel willende hulporganisaties coöperaties op, sloegen waterputten, bouwden schooltjes en medische zorgposten. Dienstbaar hun ideaal Maar Ethiopië raakte politiek in het vaar water van meer staatsbemoeienis naar het voorbeeld van Mao. De verandering die daarmee werd beoogd moest worden ge dragen door boeren. Een kerk die met die maatschappelijke onderlaag solidariseert loopt op die manier de politiek voor de voeten. Dat is niet gewenst. Laat de kerk zich met haar eigen dingen bemoeien

DE ROEROM n JAARGANG 26 n NUMMER 10 n JUNI 2012

zoals liturgie. Keizer Haile Selassi werd vermoord en toen ging het politieke roer om. Jan probeerde met zijn geestverwan ten niet tegenover de politiek te komen staan. In die opvatting maakt het niet uit wie een bepaalde ontwikkeling op zijn naam kan schrijven maar is het van be lang dat die ontwikkeling tot stand komt. Putten slaan is gemeenschapsvormend en vergroot de potentie van een gemeenschap. Daarin moeten kerk en politiek elkaar toch kunnen vinden? In oecume nisch en politiek opzicht plaatsten Jan en zijn geestverwanten zich met overtuiging in een ondergeschikte, dienstbare, facilite rende rol want dat was immers hun mis sionaire ideaal. Dat gaf wrijving in het ka tholieke kamp.

Voelde zich afdrijven Maar dat gegeven verhinderde niet dat pa ter Ermers - ondanks zichzelf - tot twee keer toe gekozen werd als provinciaal overste van de groeiende lazaristenge meenschap. Een functie die hij in eerste termijn combineerde met zijn werk met de orthodoxe kerk in het Zuiden. Zeven dagen voluit in de weer. Week na week. Die rol van provinciaal verruimde ook zijn netwerk. Hij bouwde wereldwijd con tacten op en won aan invloed en gezag, vergrootte het draagvlak voor zijn opvat tingen. Voor de eerste bisschop van Ethi opische afkomst werd Jan zo de ideale vicaris-generaal vanwege zijn netwerk en zijn goede contacten met hulporganisa ties. Maar Jan voelde zich verder afdrijven in de richting van de gevestigde macht en dat lokte hem helemaal niet omdat de daar heersende opvattingen in vele op zichten bepaald niet de zijne waren. Met bloedend hart Een Amerikaanse non vroeg hem zich voor te bereiden op een pastorale taak voor mensen die lijden aan hiv/aids in deze noord-oost Afrikaanse regio. Daar zei Jan geen nee op en daarom toog hij naar Amerika voor een pastoraal klinische scholing. Omstandigheden zorgde ervoor dat hij na terugkeer terecht kwam bij een vluchtelingenprogramma van de Jezuïeten. Door politieke ontwikkelin gen in Ethiopië, Soedan, Somalië, Kenia waren ontzettend veel mensen op drift geraakt en in erbarmelijke omstandig heden terechtgekomen. Dan kun je niet lijdzaam toezien. Jan zette zich met hart en ziel coördinerend in voor die mensen, hielp hun lot verzachten Daarbij liet hij zich ook weer verleiden tot een nieuwe periode provinciaal bestuur. Jan kwam geestelijk en kerkelijk in een spagaat te recht die hij alleen kon verhelpen door uit de regio te vertrekken. Hij vertrok met bloedend hart. www.deroerom.nl

Taalles geven Lazaristen zitten echter wereldwijd. Door Mao waren ook zij uit China gezet maar een groep was blijven hangen in Taiwan om direct klaar te staan zodra ze weer binnen mochten. Dat is even gaan duren maar intussen ‘infiltreren’ ze wel op uni versiteiten door taallessen te geven aan studenten die een studie gaan volgen op buitenlandse universiteiten. Jan zou daar prima inzetbaar zijn voor het verzorgen van lessen Engels aan die soort groepen in combinatie met pastoraat voor de enkelin gen die zich rooms-katholiek bekennen en daar werkten of studeerden. Dat heeft Jan tot zijn 65e gedaan. Veranderd geloof Door gebrek aan geloof stopte hij in 2000

met functioneren als priester en kreeg in 2007 ontslag van Rome. Hij hoopte dat hij in zijn laatste levensfase samen met een vrouw oud zou kunnen worden. Tot zijn spijt is hem dat tot nu toe niet gelukt. Zijn relatie met de lazaristen is uitstekend ge bleven, maar hij is geen lid meer van de congregatie. Zijn geloof in God is veran derd. Het vermoeden dat er méér is dan het hier en nu is gebleven, maar hij voelt niet de behoefte dat transcendente te benoemen. Hij kan er geen persoonlijke re latie mee hebben, maar kan er wel van en mee leven.

Pelgrimeren Ondertussen kijkt pensionado Jan Ermers dankbaar terug op een vruchtbaar pries terleven dat hem unieke kansen en geluk

heeft gebracht. In alles is hij mild geble ven, zelfs naar mensen die hem dwars za ten. Een wijs man die veel heeft gezien en veel is gaan begrijpen. Intussen geeft hij lessen Engels in het buurthuis, doet wat vrijwilligerswerk in de parochie Duken burg Nijmegen, zingt met hart en ziel in twee gregoriaanse koren en kan niet op houden zich in te zetten voor mensen in Ethiopië met zijn stichting voor hulp aan vrouwen die slachtoffer werden van sek sueel geweld in Addis Abeba. En deze zo mer is er Europees voetbal. Jan zal daar weinig van zien, want hij gaat weer, zoals de laatste vijf jaar, een echte lange afstand lopen: hij gaat weer pelgrimeren.

Maria gegroet Paul Spapens In de kapel O.L. Vrouw ter Nood, Kapel hof Tilburg, zijn gratis wenskaarten te krijgen die met een boodschap, verzoek of groet aan Maria kunnen worden verstuurd. De kaart kan via een eigen facebookpagina worden gedownload. Via deze facebookpagina kunnen ook recht streeks boodschappen aan Maria worden verstuurd. Het is een initiatief van het Gilde O.L. Vrouw ter Nood, beheerder van deze bevrijdingskapel uit 1964. Voorzitter Karel Bergmans noemt de wenskaarten en de facebookpagina ‘een

modern intentieboek’. In veel kapellen liggen intentieboeken waarin bezoekers hun verzoeken aan Maria opschrijven. Aan dit oude fenomeen is in Tilburg een hedendaagse vorm gegeven. In hun ver nieuwende opzet lijken de wenskaarten en de facebookpagina op de inmiddels wereldberoemde Engel met het mobieltje op de St.-Jan in Den Bosch. Op de drie wenskaarten staan foto’s en een aquarel van het interieur en het ex terieur van de O.L. Vrouw ter Noodkapel. De wenskaarten zijn voorbedrukt met

een adres in Tilburg en er kan een groet, een boodschap of een verzoek aan Maria worden geschreven, die als intenties worden voorgelezen tijdens diensten in de kapel. Om het mensen van buiten de regio gemakkelijk te maken een wens kaart te versturen kunnen deze via de facebookpagina worden gedownload. Daarop kunnen ook rechtstreeks bood schappen aan Maria worden genoteerd. Onderzocht wordt of de wenskaarten een plaats kunnen krijgen in de kapel.

Cathrien Eindhoven Di. do. vrij 12.15-12.45 u. Bezinningsmoment. loes.laurense@hetnet.nl Petrus en Pauluskerk Iedere 3e di van 11.00-12.00 u. Pauluszaal ‘Koffie met gebed’. (013) 467 05 80 info@parochie-petrusenpaulus.nl Het Ronde Tafelhuis Ma. di. do. vrij 10.00-14.00 u. Inloop huiskamer. (013) 455 37 98 theavanblitterswijk@ rondetafelhuistilburg.nl

Karel Bergmans, deken van het Gilde O.L.Vrouw ter Nood, laat de wenskaarten zien. Van internet te downloaden via: www.facebook.com/KapelOnzeLieveVrouweTerNood www.deroerom.nl

Priorij Emmaus Vrouwen op zoek naar stilte en bezinning. Data in overleg. (0346) 56 21 46 (ma t/m vrij 9.00-12.00 u.) info@priorijemmaus.nl

DE ROEROM n JAARGANG 26 n NUMMER 10 n JUNI 2012

Berichten Redactie

Mozaïekexpositie Abdij Rolduc Het Nederlands Mozaïekgilde en haar Duitse evenknie DOMO organiseren van 2 juni tot en met 6 juli de expositie Grenzeloos – Grenzenlos in de kruisgangen van Abdij Rolduc Heyendallaan 82, 6464 EP Kerkrade; Onder deze titel is mozaïek kunst van diverse internationale kunste naars te zien. Het gaat om werken van hoog niveau. Het Mozaïekgilde bestaat nu acht jaar en brengt elk jaar een grote expositie. Tijdens de expositie in Abdij Rolduc is onder meer te zien hoeveel ver schillende soorten materialen in mozaïek verwerkt kunnen worden. Abdij Rolduc biedt ruime mogelijkheden voor zowel professionele als amateurkunstenaars hun werk te exposeren. Ook exposities van beelden of plastieken zijn mogelijk. Abdij Rolduc beschikt ook nog over een groot park, met eveneens mogelijkheden tot het exposeren van buitenobjecten. Wie interesse heeft, kan vrijblijvend contact opnemen: (045) 546 68 88 of per e-mail: info@rolduc.com. De Kruisgangen van Abdij Rolduc zijn da gelijks gratis toegankelijk. Kijk voor meer informatie over de expositie op www.mozaiekgilde.nl; Abdij Rolduc (045) 546 69 17; 06 21503933; m.bemelmans@rolduc.com

De visioenen van Vaticanum II Uitgeverij Abdij van Berne Heeswijk en Stichting De Nieuwe Liefde Amsterdam hebben het initiatief genomen om op za terdag 6 oktober 2012 een publieksdag te organiseren rond 50 jaar Tweede Vaticaans Concilie. Tevens zal als afsluiting van deze dag het boek De visioenen van Vaticanum II onder redactie van emeritus hoogleraar Jan Jacobs worden gepresenteerd. Het publiekssymposium richt zich niet op het verleden, maar op de doorwerking van Vaticanum II in kerk en samenleving van vandaag. Er zijn lezingen tafelgesprekken en interviews. Dagvoorzitter is Laetitia van der Lans. Deelname € 30,- (incl. kof fie/thee/lunch/borrel) Aanmelden via de website van De Nieuwe Liefde www.denieuweliefde.com

Gemertse Studiedagen Eén ding ervaart bijna iedereen als iets verschrikkelijk wezenlijks en kostbaars: mens-zijn. Veel mensen voelen zich momenteel in dat mens-zijn bedreigd. Ze houden hun hart vast voor de wereld van vandaag en zijn zeer ongerust. Het mens-zijn moet gered worden. Maar dit vraagt eigenlijk van iedereen groot geloof. Mensen kunnen dit opbrengen. De blijde boodschap is immers dat ze daar van

Huub Schumacher in Gemert

nature op gemaakt zijn; wonderlijk! Drie dingen zijn nodig voor de redding van het mens-zijn en die komen achtereenvolgens op de drie Gemertse Studiedagen voor het voetlicht. Zaterdag 6 oktober 2012 Zorgen voor een goede bril; zaterdag 1 december 2012 Zorgen voor een goed gehoor; za terdag 2 maart 2013 Zorgen voor goede omleidingen. De eerste dag Ik had het over ‘groot geloof’ dat nodig is. Maar waar heb ik het dan over? Van de kinderen van mijn broers en zussen is er maar ’n enkeling die nog enigszins vertrouwd is met wat wij bij dat ‘geloof’ van oudsher denken en voelen. Dat leeft voor hen op geen enkele manier. Ze zijn met heel andere dingen bezig. Tragisch en komisch tegelijk. Zowel zij als ik zijn erg bezorgd voor het mens-zijn, maar kijken er door een heel andere bril naar. Beide brillen, ook de mijne en de uwe, kunnen wel eens andere glazen nodig hebben. Hoe zorgen we gezamenlijk voor een goede bril? Kom naar de ‘brillenzaak’. Het is er gezellig, druk - wel 200 mensen met koffie en koek. Waar, hoe laat en wat? Waar? Commanderij College, VMBO gebouw aan de St. Josephstraat 17, 5421 CR in Gemert. Van 9.00 tot 14.30 uur. In de morgen twee fikse inleidingen door drs. Huub Schumacher, een paar liederen instuderen, koffie drinken en mooie fluit muziek door twee Nijmeegse kunstenaars. Rond het middaguur lunch, bestaande uit soep-van-het-huis en zelf meegebrachte boterhammen. Daarna een meditatievie ring. Einde om 14.30 uur. Inschrijven door € 12,50 over te ma ken op bankrek. 14.51.88.884 t.n.v. Algemene Geloofsbezinning te Drunen, onder vermelding van: studiedag 06-102012. Bovendien een e-mail sturen aan hoefjetannetje@tele2.nl met voornaam,

DE ROEROM n JAARGANG 26 n NUMMER 10 n JUNI 2012

achternaam, adres, postcode, woonplaats, telefoonnummer. Het adres van drs. Huub Schumacher is Zeedijk 5, 5154 PA Els hout, (0416) 37 78 74.

De tijd staat even stil Al lang voorbij maar toch ter inspiratie zij het volgende vermeld. Zondag 13 mei was er van 14.00 tot 15.00 u. een (moe derdag)concert in de kapel H. Maria der Engelen op Begraafplaats Laurentius, Nieuwe Crooswijkseweg 123 Rotterdam. Een bezielende performance door Lukas Zeijlemaker en Jacquemine Karsmakers van Fermata. Op de klanken van piano en harp en met zang, proza en poëzie een eerbetoon aan dierbare overledenen, aan overleden moeders in het bijzonder. Moeders die soms oma waren; moeders, die hun kindje verloren. Toegang gratis en iedereen was welkom. Informatie: (010) 413 63 08; info@begraafplaatslaurentius.nl

Bronnen van arbeidsvreugde Heb je veel plezier in je werk en wil je dat zo houden? Of wil je méér plezier in je werk? Kom dan zaterdag 22 september naar de verdiepingsdag De zeven bronnen van arbeidsvreugde. Deze dag richt zich op alle soorten werk: vrijwilligerswerk, thuiswerk, betaald werk, huishouden. Voor iedereen is arbeidsvreugde heel persoonlijk en vaak net weer een beetje anders dan voor anderen. Je ontdekt wat je plezier geeft in je werk en hoe je daar méér van kunt krijgen. Aan de hand van diverse werkvormen maak je stap voor stap kennis met het gedachtegoed arbeidsvreugde. Meer informatie www.arbeids vreugde.nl; € 35,- overmaken naar ING 9148656 t.n.v. de Beweging van Barmhar tigheid, Vught. Fie Gommers, Coördinator BvB www.deroerom.nl

Boeken Redactie

Geloven zonder angst Eugen Drewermann heeft een aparte plaats in de theologische wereld van deze tijd. Als katholiek theoloog heeft hij geprobeerd om het geloof te hérdenken in het licht van de moderne tijd en de moderne weten schap. Naast theoloog is hij geschoold psychoanalyticus en vooral vanuit die ken nis en ervaring heeft hij veel traditionele opvattingen en praktijken onder kritiek gesteld en de bijbelteksten en geloofsop vattingen op een nieuwe wijze geïnter preteerd. Dat is erop uitgelopen dat hij uiteindelijk doceerverbod heeft gekregen, uit het priesterambt is gezet en tenslotte afscheid heeft genomen van de katholieke Kerk. Hij blijft echter actief met publicaties en lezingen en heeft o.a. in Nederland een eigen fanclub, de Studiekring Drewermann Nederland. Matthias Beier, zelf theoloog en psycholoog, docent in de VS, heeft nu een poging gedaan het denken van Drewer mann samenvattend weer te geven. Niet eenvoudig, omdat Drewermann intussen een bibliotheek heeft volgeschreven en allerlei wetenschappen betrokken heeft bij zijn reflectie op het geloof. De grote lijnen komen echter duidelijk naar voren: de nadruk op het persoonlijk karakter van geloven en het verzet tegen het vervormen van symbolische beelden tot absolute waarheden. Dat laatste maakt dat het boek vrij polemisch is geworden en minder recht doet aan het inspirerend karakter van het werk van Drewermann. Het moet daarom aangevuld worden met het lezen in de vele boeiende interpretaties van de evangelieteksten door Drewermann. Zie daarvoor o.a. de bloemlezing uit zijn werk (De Roerom april 2011) Zijn interpretatie van de gegevens van de biologie, de cos mologie en het hersenonderzoek en zijn godsbeeld roepen zeker bij velen vragen op en kunnen alleen met een gedegen ken nis van de wetenschappen en in het licht van een stevige filosofische en theologi sche reflectie beoordeeld worden. Het boek laat je in ieder geval kennis maken met een boeiend theoloog en zet je zelf aan het denken over de kern van het geloof. Je moet er wel even voor gaan zit ten. De Nederlandse vertaling hangt soms nog teveel aan het Duits en is niet zonder fouten. Jef De Schepper Matthias Beier Religie zonder angst en geweld Hoofdlijnen van Eugen Drewermanns theologie van de menselijkheid. Skandalon 2011 ISBN 978 94 9070 832 0; 251 blz. € 22,50

Naar eer en geweten Als het niet de bedoeling is dan is de bundel, uitgegeven in opdracht van de dienst Geestelijke Verzorging bij de krijgswww.deroerom.nl

macht, een overtuigende verantwoording van het uitermate zinvolle werk dat deze dienst verricht. Het forse aantal militaire missies brengt Nederlandse militairen in de meest bizarre situaties en plaatst hen in verantwoordelijkheden die het normale en voorstelbare te boven gaan. Het vereist naast een militaire ook een degelijke morele vorming om een beetje toegerust te zijn om dan te kunnen handelen als alles wat normaal niet kan en mag juist moet. Het boek is een ethisch filosofische verkenning met betrekking tot het eigen geweten, toepassing van geweld, geeste lijke weerbaarheid in situaties waar alles wat je heilig is met voeten lijkt te worden getreden. Het boek overtuigt de lezer al leszins van nut en noodzaak van de dienst Geestelijke Verzorging maar stelt niet gerust dat militairen daardoor onbescha digd weg kunnen komen uit de hel waar ze naar toe worden gestuurd. Als aardige bijvangst laat het boek ook zien hoe bij alle historische en culturele verschillen van godsdiensten en levensovertuigingen, dezelfde waarden en normen worden om armd en mensen er voor mensen willen Henk Peters zijn.

dit vlot leesbaar en informatief boekje vermeld; ook anonieme vrouwen zoals de vrouw van Lot en de overspelige vrouw uit het Johannes’ evangelie. Goed leesbaar en informatief. Peer Verhoeven Mirjam Vermeij (eindred.) Allemaal vrouwen 21 bijbelse portretten, Uitg. Jongbloed Heerenveen 2012; ISBN 978 90 8912 051 9 € 15,95

Voor de vakantie! Tijd en plaats voor een ruime bespreking van de volgende boeken ontbreken, maar de komende vakantie liggen deze vier bij mij op de plank:

Ger. Wildering e.a. Naar eer en geweten Uitgeverij Damon, 2012 ISBN 978 94 6036 046 6; € 24,90

Allemaal vrouwen Allemaal vrouwen - van Eva tot Maria Magdalena - is geschreven door vrouwelij ke theologen en bestaat uit tekst, beeld en geluid. Aanleiding tot deze uitgave is de tentoonstelling Vrouwen voor het voetlicht die in 2012 in Museum Catharijneconvent

Maria Hoitink, Toos Verdonk, Hans Wae gemakers (red.) vertellen de geschiedenis van de San Salvator Den Bosch en redi geren bijdragen van parochianen tot een licht verteerbaar geheel. Totdat ik vliegen kon op eigen kracht. Flitsen van bemoediging. San Salvator Gemeenschap ’s-Hertogenbosch 2012; ISBN 978 90 7774 748 3. Joseph Oubelkas, jongeman uit Raams donkveer die enkele jaren in Marokko onschuldig gevangen is gehouden. 400 brieven van mijn moeder, Literoza Zoetermeer 2011; ISBN 978 90 4849 014 1. Linda Tucker, die langs de wijsheden en rituelen van het oude Afrika reist en dan ook door het huidige Afrika trekt. De leeuwenvrouw. Het mysterie van de witte wolven. AnkhHermes 2011; ISBN 978 90 2020 547 3.

te bezichtigen is. De afbeeldingen in het boekje van 144 bladzijden komen uit de collecties van genoemd museum en de bibliotheek van het Nederlands Bijbel genootschap. Niet alleen vrouwen van wie de bijbel de naam noemt worden in

Vereniging van Pastoraal Werkenden (VPW) Nederland Mijn ziel verlangt, een bezielde en bezie lende brochure van maart 2012. VPW Palestrinastraat 1b, 3533 EH Utrecht; (030) 293 33 15; info@vpwinfo.nl

Peer Verhoeven

DE ROEROM n JAARGANG 26 n NUMMER 10 n JUNI 2012

Wat eruit springt Nel Beex Wat valt op, wat springt eruit? Dit vraag ik me deze keer af bij het lezen van de geko zen parochiebladen. De Vlaspit H. Hartparochie Oss laat me toch wel even schrikken! ‘Tiende en tevens laatste Kunst in ’t Hart… Heel jammer maar wel begrijpelijk, respect voor het genomen besluit. Waarom met deze prachtige manifestatie stoppen? Twee redenen, heel verschillend van aard, maar beide wezenlijk. Door de grote reorganisatie in het bisdom Den Bosch zal uiterlijk 1 januari 2015 de H. Hartparochie zijn opgegaan in een groter geheel. Gezien de huidige restauratieve tendens in de kerk is het zeer de vraag of hierbinnen ruimte is voor Kunst in ’t Hart. Bovendien wordt Frans Vervoort in 2015 vijfenzestig jaar… Met het enthousiasme waarmee Kunst in ’t Hart uitgroeide tot een manifestatie met een eigen plek op de culturele agenda van Oss groeide ook de werkdruk.’ Inderdaad heel jammer ja. In De Parochie St. Antonius Abt, De Eerde zijn het parochianen die eruit sprin gen! Ze gaan eens flink de handen uit de mouw steken. ‘We zijn begonnen met de restauratie van 6 gebrandschilderde ramen in de zijbeuk van de kerk. Een deel van de werkzaamheden voeren we uit met een groep vrijwilligers, zoals het slingerwerk, het aanbrengen van de noodafdichtingen, demonteren en schoonmaken van het glas, schoonmaken van de sponningen en ontroesten van de brugstaven. Het glas wordt gerestaureerd in atelier ‘Leenders, glas-inlood’ te Nijmegen. Na de restauratie wordt het glas door Leenders geplaatst en door onze vrijwilligers weer aangevoegd.’ Dankzij deze parochianen kunnen nu alle zes zijramen tegelijk gerestaureerd wor den! Wat zou Harrie Hamers trots op zijn parochianen geweest zijn! In Alle kanten op, Parochie Kaatsheuvel laat de pastoraatsgroep van zich spreken. Ze vraagt zich af of een voorstel voor een Pastorale Parochieavond (PPA) zinvol is. ‘… Een avond waarop iedereen welkom is en waar je je vraag kunt neerleggen. Of waar je kunt luisteren naar anderen… Zou daar belangstelling voor bestaan? Dat weten we niet. Wat we wel weten is dat er allerlei vragen leven. En misschien is het goed om die vragen maar eens te stellen, om er naar te luisteren. En als bepaalde zaken bij meer parochianen leven, kunnen we misschien de handen ineenslaan en zoeken naar een oplossing…. Bij voldoende belangstelling gaat de avond door op 10 mei.’ Is er zo’n avond gekomen en was die goed? Emmaüs bij u thuis, Escharen, Gassel,

Grave en Velp gaat feestvieren. ‘Op 17 november aanstaande opent pastoor Aarden het ‘Elisabethjaar’. Daartoe heeft onze herder een heus 700-genootschap opgericht, want het feit dat op 7 december 2012 de relieken van de heilige Elisabeth zevenhonderd jaar in ons midden zijn is de directe aanleiding voor een jaar dat bol zal staan van de activiteiten. Sint Elisabeth van Thüringen (patrones van de caritas, van Hongarije, van ziekenhuizen, verpleegsters, bakkers, bruiden, kantklossers, gravinnen, stervende kinderen, bannelingen, bedelaars, wanhopige mensen, weduwen, wezen en weduwnaars en van de Derde orde van Franciscus) is razend populair…. Tussen 17 november 2012 en 17 november 2013 zullen er diverse activiteiten zijn…. Er zal een tentoonstelling gewijd worden aan de heilige, maar ook aan haar kerk in onze parochie…. Ook wordt er gewerkt aan een gedenkwaardig boek.’ Ze gaan er in ieder geval voor zorgen dat de huidige parochiaan haar beter leert kennen! Voor in geval van nood. ’t Klepperke, H. Lucia Ravenstein en H. Lambertus Huisseling maakt ons deelge noot van het Nederlands Gregoriaans festi val 2012. ‘Dit jaar vindt de vierde editie 16 en 17 juni plaats. In dit weekend komen er weer heel wat mensen naar de Luciakerk, de N.H.-Kerk, Het Raadhuis en het gezellige marktplein. Het zijn parochiële koren en groepen, afkomstig uit Brabant en Limburg, maar ook van boven de grote rivieren. Ook mensen die het gregoriaans zingen buiten het verband van de liturgie geven acte de présence. Samen laten zij horen hoe de beoefening van het aloude repertoire er nu voorstaat in Nederland. Het optreden wordt aangevuld met enkele pareltjes: het Parijse ensemble Discantus verzorgt het avondconcert op zaterdag en het koor van de Amsterdamse Nicolaaskerk verzorgt op zondagmiddag een Choral Evensong, de Engelse variant van de gregoriaanse vesperviering.’ Wanneer u De Roerom van juni in huis krijgt, heeft het festival al plaatsgevonden. Maar 2013 vindt de vijfde editie plaats. Kunt u nu al noteren en bekijk ook eens voor het volledige programma: www.gregoriaansfestival.nl In Solidair, Streekparochie ’t Eikske Landgraaf worden nog steeds met veel respect de woorden van Ed Miedema aan gehaald. ‘Het is erg goedkoop en vrijblijvend om de leer van Jezus te vergeestelijken. Om te praten van de blijde boodschap en dan wat abstracte, theoretische, zwevende en vage algemeenheden, wat cliché’s en dooddoeners ten beste te geven. Door zulk een boodschap zal niemand verblijd worden en daar gaat ook niemand de hon-

DE ROEROM n JAARGANG 26 n NUMMER 10 n JUNI 2012

Uw parochieblad ger van over. Willen we echter recht doen aan de persoon van Jezus, dan komen we vanuit zijn eigen sociale, politieke en religieuze achtergronden tot de onvermijdelijke opgave: een maatschappij in te richten met gelijke grondrechten voor alle mensen. En wil daar iets van te merken zijn, dan zullen met name de christenen bijzonder bedrijvig moeten zijn op politiek en sociaal terrein.’ Nog altijd krachtige taal. H. Antonius van Padua Winssen beperkt zich niet tot parochienieuws. ‘In de Gelderlander heeft men kunnen lezen, dat Basisschool De Wegwijzer binnenkort kunstgras kan laten leggen onder de speeltoestellen op het plein. De kringloopwinkel ErzitligtietsBijWa heeft de school een bedrag van € 1.000,- geschonken om die aanschaf mogelijk te maken. De school is erg blij want door de vervanging hoeven ze niet meer dagelijks zand te vegen.’ Mooi, als je zelf geen abonnee bent van de Gelderlan der. Blijf je toch nog op de hoogte van het plaatselijke nieuws. Gaandeweg Emmaüsparochie ’s-Hertogenbosch richt de blik op nieuwe buren, vluchtelingen. ‘Onze parochiekerk zien we als een Herberg langs onze levensweg, waar we even kunnen bijkomen, met andere mensen samen ons geloof kunnen vieren en nieuwe krachten kunnen opdoen om verder te gaan: Gods volk onderweg. In deze herberg is iedereen welkom: jong en oud; ongehuwde en gehuwde en gescheiden mensen, hetero’s en homo’s, oude en nieuwe Bosschenaren. We zijn te gast bij elkaar in Jezus’ naam. We wonen in de meest gastvrije stad van Nederland. Wat kan dat betekenen voor vluchtelingen, onze buren in West? …. Hoe kunnen we hen laten merken dat ze welkom zijn in onze buurt? Daar willen we graag met u over praten. U ook? Geef dat dan even door aan ons parochiecentrum.’ Een volle Her berg is gewoon gezellig. Heel erg bedankt voor alle toegestuurde parochiebladen en een prettige vakantie.

www.deroerom.nl

De 0-lijn Jeanne van Leijsen we op het idee om het fietsseizoen eens te starten met een meerdaagse route over zo vlak mogelijk terrein. De Hemelvaarts week wordt gepland en op Moederdag sjouwen we twee fietsen in de trein om de lange spoorreis naar Groningen te ma ken. Denken we dat het extra rustig is op zondag en met Moederdag, nog nooit zo veel bloemen in de trein gezien! Best wel gezellig.

Als u nu denkt dat ik het over het be vriezen van de ambtenarensalarissen ga hebben, over het op de lange termijn af bouwen van de hypotheekrenteaftrek, het echt terugdringen van het begrotingste kort, - nee dus. Dat laat ik over aan men sen die er écht verstand van (denken te) hebben. Met de 0-lijn bedoel ik het NAP, oftewel het Normaal Amsterdams Peil. En dit gecombineerd met fietsen. Nu moet u weten dat ik nog steeds rijd op een oer degelijke Gazelle met maar drie versnel lingen. Als het ook maar even omhoog gaat voor berg of brug sta ik stil. Voor mij geen Santiago de Compostela of Rome. Nog niet. Zeg nooit ‘nooit’. Zo kwamen

De NAP-route heet officieel de LF9. De aversie voor de zuidelijke route van Nieu weschans naar Breda en de b-versie in omgekeerde richting. In ons kaartenmapje lezen we dat deze route gecombineerd kan worden met de zeebodemroute, die haast parallel aan de 0-lijn ligt, maar dan ónder NAP. Merkwaardig ding, dat NAP. Als alle dijken en duinen het zouden be geven, komt half Nederland onder water te staan. Zo laag, zo neder, ligt ons land. Moesten we onszelf maar eens meer van bewust zijn, als we internationaal hoog van de toren blazen of met de vinger wij zen. Die waterlijn of nieuwe strandlijn, op zeeniveau dus, noemen we nu de 0-lijn. Of Normaal Amsterdams Peil. Die lijn ‘loopt’ ruwweg van het noordoosten naar het zuidwesten van ons land. Langs Groningen-aan-zee, Meppel en Zwolle-aan-zee, Elburg en Harderwijkaan-zee, Amersfoort en Utrecht-aan-zee, Gorinchem en Woudrichem en tenslotte Breda-aan-zee. Die hele Hemelvaartsweek heb ik me dit trachten voor te stellen. De hele route lang kom je water en water beheersingswerken tegen. Van oude en nieuwe makelij. We moesten maar liefst zes keer met de pont, reden menigmaal

onder waterpoorten door en passeerden een onbekend aantal bruggen. En ves tingstadjes. Wat zijn er daar nog veel van. Maar vooral heeft het landschap me weer verwonderd. Net als toen ik vorig jaar het Pieterpad liep. Wat is Nederland toch mooi. En afwisselend. En zo ook het weer. Beginnen we met handschoenen aan en met de wind vol op kop in het Groningse Oldambt, later fietsen we door het mooie Drents-Friese Woud en het prachtige wei

degebied van het Zwarte Water als de zon zich laat gelden. We raken de noordpunt van de Veluwe, wippen even over naar het nieuwe polderland rond Zeewolde om kilometers over dijken te fietsen met de wind in de rug en vliegjes in de mond. We steken heidevelden over, rusten bij hune bedden en doorkruisen de Soesterduinen. Het weer wordt warmer en warmer en de afstand kleiner en kleiner. Net als we door de eindeloze Vijfherenlanden fietsen, rijd ik lek. Hoort erbij. Fiets op de kop. Tas ondersteboven. Beetje ‘tuf’ en tuffen maar weer. Het mooist van al vond ik de plek waar we ter hoogte van Appelscha het Foch teloërveen uitreden en logeerden in een oud Drenths boerderijtje bij Vrienden op de Fiets. Als je geeft om een goed bed en een voedzaam ontbijt en als je niet geeft om het delen van sanitair, zijn dit prima adresjes. Vanuit de vensters in het voor huis keken we uit op een pracht van een landschapsschilderij. ’s Nachts kregen we nog visite van een muis, die alvast aan ons ontbijt begon. Na een ferme mep, koos het beest het hazenpad. Piep, zei de muis in het voorhuis! Een fijne zomer toe gewenst.

DE ROEROM n JAARGANG 26 n NUMMER 10 n JUNI 2012

’’ AanhalingSteken ’’ Cees Remmers * ‘De grootste tragedie van deze tijd is niet het harde geschreeuw van slechte mensen maar de ontstel lende stilte van goede men sen.’ Naar Martin Luther King * ‘God sterft niet uit als wij ophouden in God te gelo ven. Maar wij houden op te leven als wij niet meer verlicht worden door die dagelijkse wondere erva ring van de levensbron, die alle begrip te boven gaat.’ Dag Hammarskjöld * ‘Wij hebben onze kinde ren leren praten en nu le ren zij ons te zwijgen.’ Een moeder * ‘Wie het mysterie God wil ontraadselen lijkt op iemand die een horloge uit elkaar wil halen met boks handschoenen aan.’ Op drievuldigheidszondag * ‘Miljoenen kinderen mo gen niet meer lekker bui ten spelen. Kwalijk want wie de natuur niet leert kennen, zal haar later niet beschermen.’ Gelezen in Trouw * ‘Als je ziet hoeveel spor ters God bedanken voor hun overwinning en tege lijkertijd de ellende in de wereld bekijkt, moet bijna concluderen dat God zich alleen om voetbal, wielren nen en tennis bekommert.’ Geert Hoste * ‘Wé hebben gewonnen; zé hebben verloren.’ De oranje-supporter * ‘Voetbal is oorlog, zei Rinus Michels. Maar was oorlog maar voetbal; dan kon de scheidsrechter de strijd staken.’ Gehoord * ‘Blijf jong anders ben je de ouwe niet meer.’ Op verjaardagskaart

Vogelverleiders Toon van Beek

In 2012 viert Oisterwijk acht eeuwen stadsrechten. Drie jaar geleden zijn van onderop de voorbereidingen van de festiviteiten begonnen. De ge meente liet meteen weten er geen geld voor over te heb ben. Dat was voor de inwo ners het sein om het massaal zelf te gaan doen! Het resul taat van deze sociaal-maat schappelijke krachtpatserij: meer dan 130 activiteiten, een jaar lang feest, zelf bedacht, georganiseerd, bekostigd. Eén activiteit is te zien in Heuke lom, de kleinste kern van de gemeente. Daar staan langs de openbare weg honderden Vogelverleiders, de plaatselij ke variant op vogelverschrik kers. Een Vogelverleider is een zelfgemaakte pop die mensen moet verleiden te laten zien wie ze zijn, wat ze kunnen, denken en doen. Samen vor men de poppen een kleurrijke en unieke verbeelding van gemeenschapszin. De meeste zijn gemodelleerd naar reëel bestaande mensen. Iedereen probeert zijn pop iets eigens mee te geven. In juli trouwen

DE ROEROM n JAARGANG 26 n NUMMER 10 n JUNI 2012

Thea en Ad. Ze zijn lid van een carnavalsorkestje. Het stel schiep een bruiden bruide gom-vogelverleider. De rest van het gezelschap maakte muzikanten-vogelverleiders. Alvorens de Vogelverleiders in mei bij de grote hoop te voegen, werden in een nabij

gelegen kapelletje kaarsjes opgestoken en een paar wees gegroetjes gebeden, om Maria zich over Thea en Ad te laten ontfermen. Na afloop kreeg Maria een serenade van het carnavalsorkestje: ‘Een pa radijs van bloemen ziet men spruiten, nabij de veldkapel…’