Spacerownik po Europie by tom tom

http://www.bialoleka.e-bp.pl/

Spacerownik po Europie Projekt edukacyjno-kulturalny dla dzieci i mĹ&#x201A;odziezy

Realizacja publikacji w ramach projektu „Spacerownik po Europie”: Biblioteka Publiczna w Dzielnicy Białołęka m.st. Warszawy http://www.bialoleka.e-bp.pl/ Partner: Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich www.sbp.pl Opracowanie graficzne i skład: Tomasz Kasperczyk Koncepcja scenariuszy wg pomysłu bibliotekarzy: Joanny Błażejczyk, Adriany Grzędy, Szymona Kaczmarczyka, Irminy Marczyk, Joanny Porębskiej i Barbary Sobczak Opracowanie scenariuszy: Katarzyna Mielczarek, Barbara Sobczak Zdjęcia: Joanna Błażejczyk Korekta: Elżbieta Matusiak Płyta DVD zawiera film z przebiegu zajęć organizowanych w ramach projektu. Realizacja i opracowanie filmu: Robert Chojnowski, Jarosław Marciniak

Projekt realizowany w ramach programu Akademia Orange. Produkt na licencji Creative Commons Uznanie Autorstwa 3.0 Polska.

Spacerownik po Europie

„Spacerownik po Europie” – to projekt zrealizowany w 2011 r. przez Bibliotekę Publiczną w Dzielnicy Białołęka m.st. Warszawy w filii Biblioteki dla Dzieci i Młodzieży Nr 56 NAUTILUS z partnerskim udziałem Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich w ramach programu Akademia Orange Fundacji Orange. Dotyczy edukacji dzieci w zakresie kultur wybranych państw europejskich. Cztery cykle projektu, to cztery scenariusze, które obejmują m.in. sposoby pozyskiwania informacji, poznawania literatury, prezentowania osiągnięć wybitnych ludzi, szukania wspólnych tematów w historii Polski i danego kraju. Młode pokolenia powinny mieć świadomość przynależności do europejskiej rodziny – czuć się Europejczykami i tak traktować przedstawicieli innych państw. Warunkiem koniecznym do budowania takich postaw jest wiedza o innych krajach i narodach. Prezentowana publikacja zawiera propozycje działań o charakterze edukacyjno-kulturalnym, oparte na innowacyjnej formie pracy z młodym czytelnikiem. Skierowana do bibliotekarzy i nauczycieli, pozwoli na przygotowanie zajęć w każdym środowisku i z różnymi grupami wiekowymi.

SPACEROWNIK PO EUROPIE

F R A N C J A

SPACEROWNIK PO EUROPIE

Projekt edukacyjno-kulturalny

Francja

Projekt edukacyjno–kulturalny dla dzieci i młodzieży

I. Część metodyczna 1. Cele projektu: • poznawcze – zdobycie podstawowej wiedzy nt. kultury, historii i tradycji Francji, • kształcące – dzieci nabywają umiejętności poszukiwania informacji nt. danego kraju, korzystając z różnych źródeł, uczą się też posługiwania nimi w korelacji ze szkolnym programem nauczania, wzrasta świadomość przynależności do europejskiej rodziny, • cywilizacyjne – wyrównywanie dzieciom szans w dostępie do szeroko pojętej kultury innych narodów,

SPACEROWNIK PO EUROPIE

• aktywizujące – uczestnictwo dzieci w spotkaniach z ludźmi związanymi z danym krajem czy regionem, samodzielne przygotowywanie prac plastycznych, inscenizacji teatralnych w oparciu o literaturę narodową. 2. Formy pracy: • zbiorowa, • grupowa. 3. Metody pracy: • • • • •

podająca – opowiadanie, wykład, pogadanka, eksponująca – scenografia, wystawy, makiety, pokaz multimedialny, problemowa – gra dydaktyczna, quiz, konkurs, mapa mentalna, praktyczna – malowanie, metoda dramy – inscenizacja, taniec.

4. Środki dydaktyczne: • przewodniki, albumy, plakaty, lektury, czasopisma, informatory, reprodukcje obrazów, fotografie, rzeźby, • eksponaty (ubrania, potrawy i inne) potrzebne do aranżacji wnętrza biblioteki, • inne materiały – sztalugi, farby, pędzle. II. Część merytoryczna 1. Na czas trwania projektu biblioteka zamienia się w miejsca charakterystyczne dla Francji. Każda z 6 sal przedstawia inny wystrój. 2. Dzieci zostają wprowadzone do biblioteki przez Łuk Triumfalny. Wycieczkę rozpoczyna krótka prezentacja multimedialna o geografii i historii Francji.

Projekt edukacyjno-kulturalny

3. Następnie wraz z przewodnikiem uczniowie przechodzą do pierwszej z sal, która pełni funkcję galerii sztuki. Tu pani kustosz przedstawia krótką historię malarstwa ilustrowaną reprodukcjami obrazów, znajdujących się w najsłynniejszych muzeach Paryża. Na koniec dzieci zatrzymują się dłużej przy obrazie „Mona Lisa” Leonardo da Vinci i podziwiają różne wersje kopii tego dzieła (karykatura, pastisz). Poznają też autorów tych prac oraz charakterystyczne cechy ich stylu. 4. Uczestnicy losują karteczki z nazwiskami autorów tych prac i na podstawie zdobytej wiedzy przyporządkowują je poszczególnym obrazom. 5. Dzieci przechodzą do kafejki francuskiej pod nazwą „Café Bibliothèque”. To dla nich chwila odprężenia, rozmowy o tradycjach kulinarnych i specjałach kuchni typowych dla tego kraju. Tu, ku uciesze „spacerowiczów” następuje wspólna degustacja potraw. 6. Po posiłku uczniowie odwiedzają typowy francuski butik, gdzie poznają trendy mody światowej wraz z nazwiskami najsłynniejszych projektantów. Podziwiają wystawioną kolekcję odzieży i wszelkich dodatków, a także współtworzą kreację dla modelki, w którą wciela się jedna z dziewcząt. 7. W sali nr 4 dzieci odnajdują portrety i fotografie najbardziej znanych przedstawicieli francuskiej nauki, historii, polityki, kultury i sportu, podzieleni na grupy przyporządkowują je określonym dziedzinom. 8. Po zapoznaniu się z wynikami rywalizacji uczestnicy udają się do francuskiej biblioteki. Tu poznają twórców literatury i ich dzieła. Wylosowane osoby głośno czytają fragmenty tekstów literackich, m.in.: Małego Księcia, Mikołajka, Bajki Jeana de La Fontaine’a.

SPACEROWNIK PO EUROPIE

9. Następnie dzieci uczestniczą w warsztatach tanecznych, ucząc się podstawowych kroków najbardziej charakterystycznego dla Francji tańca – kankana. Odwiedzają też kabaret i są kibicami wyścigu kolarskiego Tour de France. 10. Po emocjach artystycznych i sportowych uczestnicy przechodzą do pracowni Van Gogha, gdzie mają okazję przedstawić własną interpretację obrazu mistrza „Gwiaździsta noc”. (Owoce tych działań można było oglądać na wystawie zorganizowanej przez bibliotekę Nautilus, która towarzyszyła projektowi poświęconemu Francji). 11. Podczas ostatniego etapu podróży po tym pięknym kraju dzieci oglądają spektakl teatralny przedstawiający bohaterów francuskich utworów literackich z Mikołajka, Trzech Muszkieterów, Asterixa i Obelixa, i Małego Księcia. W przerwach między kolejnymi scenkami bibliotekarze sprawdzają znajomość przedstawianych tekstów oraz wiedzę o nich za pomocą kalamburów. Prawidłowe odpowiedzi uczestniczących w zajęciach dzieci nagradzane są słodkościami. Po zakończeniu spektaklu

Projekt edukacyjno-kulturalny

uczestnicy biorą udział w konkursie, na podstawie którego tworzą „mapę mentalną”. Jest ona powtórzeniem zebranych w trakcie wizyt wiadomości o Francji. Pełna emocji zabawa jest rodzajem rywalizacji między poszczególnymi klasami. *** Cykl zajęć o Francji był pierwszym elementem programu bibliotecznego „Spacerownik po Europie”. Zajęcia zorganizowane przez Bibliotekę Publiczną w Dzielnicy Białołęka m.st. Warszawy stworzyły dla uczestników projektu możliwość ogólnego rozwoju w ramach szeroko rozumianej edukacji europejskiej – poprzez różne formy i metody zdobywania wiedzy o tym kraju. Współczesność wymaga, aby na młodego człowieka oddziaływać poprzez różnorodne bodźce i zacieśniać więzy międzykulturowe. Nasz projekt to także twórcze poszukiwania międzykulturowe, wzbogacone o nowe treści kształcenia i wychowania.

SPACEROWNIK PO EUROPIE

grecja

Projekt edukacyjno-kulturalny

Grecja

Projekt edukacyjny-kulturalny dla dzieci i młodzieży

I. Część metodyczna 1. Cele projektu: • poznawcze – uzyskanie podstawowej wiedzy nt. kultury, historii i tradycji Grecji, • kształcące – dzieci uczą się zdobywania informacji nt. Grecji przy pomocy różnych źródeł, a także posługiwania nimi w zgodzie ze szkolnym programem nauczania, wzrasta świadomość przynależności do europejskiego kręgu kulturowego, • cywilizacyjne – umożliwienie dostępu do szeroko pojętej kultury greckiej, • aktywizujące – uczestnictwo dzieci w spotkaniach z ludźmi związanymi z Grecją, udział w przygotowaniu prac plastycznych oraz inscenizacji teatralnych w oparciu o starożytną literaturę grecką.

SPACEROWNIK PO EUROPIE

2. Formy pracy: • zbiorowa, • grupowa, • indywidualna. 3. Metody pracy: • podająca – opowiadanie, wykład, pogadanka, muzyka, • eksponująca – scenografia, wystawy, makiety, pokaz multimedialny, • problemowa – gra dydaktyczna, quiz, konkurs, mapa mentalna, • praktyczne – malowanie, projektowanie, klejenie, • metoda dramy – inscenizacja, taniec. 4. Środki dydaktyczne: • przewodniki, albumy, plakaty, lektury, czasopisma, informatory, reprodukcje obrazów, fotografie, rzeźby, • inne materiały – farby, pędzle, kleje, terakota. II. Część merytoryczna 1. Na dni poświęcone Grecji bibliotekarze przygotowali oryginalną scenografię nawiązującą do architektury starożytnej Hellady, a sami przebrani są w stroje z epoki. 2. Dzieci rozpoczynają wycieczkę od obejrzenia prezentacji multimedialnej o geografii i historii Grecji. 3. Następnie przechodzą do sali przypominającej „bajeczną starożytność”, w której nie mogło zabraknąć Góry Gór – Olimpu. W jego cieniu: • uczniowie poznają bogów greckich i ciekawe historie z ich życia, • losują karteczki z opisem hipotetycznych sytuacji, które mogły przydarzyć się każdemu z uczestników projektu. Zadaniem dzieci było zwrócić się o pomoc

Projekt edukacyjno-kulturalny

do odpowiedniego boga np.: burza na morzu – Posejdon, kłótnia w rodzinie – Hera itp. 4. Kolejnym etapem spaceru jest wizyta w tawernie greckiej i poznanie jej sekretów. Barwna opowieść o smakowitej kuchni i wielu jej przysmakach pobudza apetyt młodych słuchaczy, którzy chętnie delektują się przekąskami przygotowanymi przez „personel” tawerny. Ciekawią ich szczegóły przyrządzania różnych potraw, dziwią przyzwyczajenia żywieniowe Greków. 5. Podczas wycieczki należy również odwiedzić punkt informacji turystycznej, gdzie można zebrać wiadomości o największych atrakcjach turystycznych Grecji. Następnie dzieci mogą wybrać jedną z przygotowanych wcześniej ofert: • dla turysty „leniucha”, • dla turysty zainteresowanego wypoczynkiem i w mniejszym stopniu zwiedzaniem, • dla turysty aktywnego, żądnego wrażeń i łowcy przygód. Większość uczniów zainteresowana jest 3 ofertą. Później dzieci oglądają widokówki ze znanymi miejscami w Grecji i mają zadanie do wykonania – umieścić je w odpowiednim miejscu na mapie kraju. Dużą popularnością cieszą się foldery reklamowe i przewodniki turystyczne. Na zakończenie tej części spaceru uczestnicy mogą podziwiać najciekawsze zabytki greckie prezentowane na dużym ekranie. 6. Następnie wycieczkowicze udają się do Olimpii. Tu w trakcie pogadanki (z elementami gry dydaktycznej) uzyskują wiadomości o historii igrzysk olimpijskich, które zebrane zostają w formie tablicy informacyjnej. Później otrzymują wydrukowane na kartkach różne daty. Zadaniem dzieci jest przyporządkować je starożytnym lub nowożytnym igrzyskom olimpijskim. Po tym, przy pomocy zawieszonych ilustracji muszą rozpoznać najstarsze dyscypliny sportu i dla porównania odczytać współczesne dyscypliny olimpijskie. Na zakończenie uczestnicy, którzy udzielili najwięcej prawidłowych odpowiedzi, mogą stanąć na podium i otrzymać nagrodę w postaci laurowego wieńca oraz zrobić sobie pamiątkowe zdjęcie.

SPACEROWNIK PO EUROPIE

7. Aby poznać kulturę i naukę grecką dzieci udają się do kolejnej sali, gdzie na ścianach zawieszone są portrety: • ludzi filozofii – Arystoteles, Platon, Epikur, Sokrates, • ludzi nauki – Archimedes, Hipokrates, Pitagoras, Tales, • ludzi literatury – Sofokles, Safona, Homer. Przy każdej postaci umieszczone są jej dokonania (np. twierdzenie Pitagorasa, prawo Archimedesa). Na ich podstawie dzieci ustalają, z jaką dziedziną wiedzy związane są poszczególne osoby. Bibliotekarz przedstawia też krótko zarys filozofii greckiej (twórcy, kierunki), a także prowadzi podstawowy kurs greckiej literatury klasycznej. 8. Podsumowaniem tego etapu projektu jest aktywne uczestnictwo w warsztatach artystycznych. Odbywają się one w jednej z sal bibliotecznych zamienionej na pracownię plastyczną. Dzieci na przygotowanych wcześniej płytkach układają z kostek ceramicznych własne wzory typowej greckiej mozaiki. Młodzi artyści wykonują niełatwe zadanie z dużym zaangażowaniem.

Projekt edukacyjno-kulturalny

9. Ciekawym elementem drugiej części cyklu jest filozoficzna „mini debata”, toczona wśród portretów wybitnych myślicieli tamtego okresu. Bibliotekarze prezentują uczestnikom sylwetki trzech przedstawicieli greckiej filozofii: Epikura, Zenona z Kition i Pyrrona z Elidy. Ich poglądy są skrajnie różne, a zadaniem przedstawiających się filozofów jest przekonanie słuchaczy do swoich idei. Prowadząca zachęca obecnych do zadawania pytań, które mają ułatwić wybór właściwej koncepcji filozoficznej. Ożywiona dyskusja owocuje poszerzeniem wiedzy oraz odkryciem nowych horyzontów myślowych. 10. Po burzliwej debacie zaproszono młodych spacerowiczów do nauki popularnego tańca greckiego – Zorby (Sirtaki). Po demonstracji podstawowych kroków uczestnicy zostają podzieleni na 2 grupy, z których każda (ku ogólnej radości) tworzy i prezentuje własną choreografię do muzyki z filmu „Grek Zorba”. 11. Na zakończenie tego etapu uczniowie poznają historię teatru greckiego. Bibliotekarka na podstawie zdjęć teatru w Efezie omawia architekturę budowli i opowiada o początkach dramatu antycznego. Następnie młodzież zostaje podzielona na 5 grup. Bibliotekarze wcielają się w reżyserów teatralnych i wspólnie przygotowują własną inscenizację jednego z 5 mitów: • 12 prac Herkulesa, • Mit o Prometeuszu,

SPACEROWNIK PO EUROPIE

• Nić Ariadny, • Mit o Dedalu i Ikarze, • Demeter i Kora. Przygotowania, interpretacja i występ przerastają nasze oczekiwania. Dzięki brawurowo zagranym rolom biblioteka zamienia się na ten moment w prawdziwy, antyczny teatr. 12. Po emocjach artystycznych następuje zwiedzanie wystawy, przedstawiającej wykonane wcześniej przez dzieci mozaiki greckie. 13. Ogromną radością okazuje się być dla uczniów możliwość spotkania się ze specjalnymi gośćmi z Grecji. Jeden z zaproszonych Panów – mieszkaniec Krety – przebywający w Polsce od 12 lat, opowiada zebranym o swojej ojczyźnie, życiu codziennym, tradycjach i zwyczajach. Młodzi chętnie zadają pytania dotyczące greckiego systemu edukacji, różnic kulturowych, diety śródziemnomorskiej. Ciekawi są również jak w Grecji postrzegani są Polacy. Na zakończenie gość biblioteki przedstawia dzieciom grecki alfabet, podstawowe słowa i zwroty. Wspólnie ćwiczą wymowę, a specjalną atrakcją są greckie wersje polskich imion.

Projekt edukacyjno-kulturalny

14. Podsumowaniem dni greckich jest zabawa w postaci popularnych kalamburów. Przedstawiciele klas losują kartki ze znanymi związkami frazeologicznymi związanymi z Grecją i mitologią, np.: stajnia Augiasza, pięta Achillesa, udawać Greka i in. Prawidłowe odpowiedzi nagradzane są słodyczami. *** Kończymy wędrówkę po tym pięknym, bałkańskim kraju z nadzieją, że przybliżyliśmy dzieciom kulturę grecką i zachęciliśmy do odwiedzenia i poszerzenia wiedzy na temat Grecji. Liczymy, że taka forma „podróży” po innym kraju europejskim sprawi, że młodzi ludzie uświadomią sobie współuczestnictwo w tworzeniu dziedzictwa kulturowego zjednoczonej Europy.

SPACEROWNIK PO EUROPIE

WŁOCHY

Projekt edukacyjno-kulturalny

włochy

Projekt edukacyjny-kulturalny dla dzieci i młodzieży

I. Część metodyczna 1. Cele projektu: • wychowawcze – poznanie tradycji i zrozumienie podstawowych faktów z historii i kultury Włoch, • edukacyjne – rozwijanie umiejętności poszukiwania informacji nt. Włoch i posługiwanie się nimi w korelacji ze szkolnym programem nauczania, wzmocnienie świadomości obecności Polski w europejskim obszarze kulturowym, • cywilizacyjne – stworzenie dzieciom równych szans w dostępie do szeroko pojętej kultury włoskiej, • aktywizujące – uczestnictwo dzieci w spotkaniach z ludźmi związanymi z kulturą i nauką włoską, przygotowywanie prac plastycznych, warsztaty językowe i muzyczne.

SPACEROWNIK PO EUROPIE

2. Formy pracy: • zbiorowa, • grupowa, • indywidualna. 3. Metody pracy: • • • •

podająca – opowiadanie, wykład, pogadanka, mini koncert, eksponująca – scenografia, wystawy, makiety, pokaz multimedialny, problemowa – gra dydaktyczna, quiz, konkurs, mapa mentalna, praktyczna – malowanie, projektowanie, klejenie, śpiew.

4. Środki dydaktyczne: • przewodniki, albumy, plakaty, lektury, czasopisma, informatory, reprodukcje obrazów, fotografie, rzeźby, • inne materiały – farby, pędzle, kleje, płytki gipsowe, papier ozdobny.

II. Część merytoryczna 1. Na dni poświęcone Włochom bibliotekarze przygotowali oryginalną scenografię nawiązującą do architektury starożytnej Italii, a także zawierającą elementy nowożytnej kultury włoskiej. 2. Początek wycieczki stanowi prezentacja multimedialna wprowadzająca dzieci w najważniejsze fakty z historii i geografii Włoch. 3. Następnym etapem spaceru była wizyta w Galerii Portretów wybitnych postaci tego kraju. Bibliotekarka zaczyna swą opowieść od bohaterów mitologicznych,

Projekt edukacyjno-kulturalny

by dalej przekazać podstawową wiedzę o wybitnych postaciach historii (Neron, Klaudiusz), religii (Jan Paweł II, Pius XII), literatury (Petrarca, Boccaccio, Collodi), sztuki (Michał Anioł, Bacciarelli), filmu (Federico Fellini, Sophia Loren), muzyki (Vivaldi, Verdi, Pavarotti) i innych. 4. Po pasjonującej opowieści o wybitnych ludziach i ich dokonaniach młodzież udaje się do włoskiej restauracji, aby poznać znakomitości tamtejszej kuchni. Z apetytem degustuje przysmaki przygotowane przez bibliotekarzy i z zainteresowaniem słucha o zwyczajach kulinarnych mieszkańców tej części Europy. 5. Włosi to miłośnicy sportu, dlatego młodzi białołęczanie udają się do sali, gdzie poznają ich ulubione dyscypliny: piłkę nożną, Formułę 1, koszykówkę, siatkówkę i kolarstwo. Bibliotekarka w sportowym stroju i piłką w ręku opowiada o najsłynniejszych klubach włoskich, znanych zawodnikach i największych osiągnięciach sportowych Italii. 6. Następnie uczniowie przechodzą do sali przypominającej pracownię krawiecką. Tu projektantka przybliża im tę ważną część kultury włoskiej. Przedstawia najnowsze trendy w światowej modzie, słynne nazwiska jej kreatorów (Versace, Armani, Prada). Opowiada też o Mediolanie – stolicy dobrego stylu, a także o tym, jak wygląda i ubiera się typowy Włoch. 7. Kolejnym etapem spaceru po słonecznej Italii jest poznanie najważniejszych zabytków jej architektury i wybitnych twórców. Aby zadanie nie było zbyt proste, ich nazwy zaszyfrowane są za pomocą legendarnego kodu Leonarda da Vinci. Pod cyframi ukryte są litery, które po odpowiednim złożeniu układają się w całość. I tak pojawia nam się Panteon, Forum Romanum i inne nie mniej słynne budowle, a także sam Michał Anioł. Młodzież chętnie daje się wciągnąć w tę niezwykle poznawczą zabawę.

SPACEROWNIK PO EUROPIE

8. Najciekawszym elementem podróży marzeń są zazwyczaj warsztaty plastyczne. Tak było również i tym razem. Z Włochami najbardziej kojarzą się freski z Kaplicy Sykstyńskiej. Dla uczestników zajęć pracownicy biblioteki przygotowują gipsowe płytki, papier ozdobny i kleje. Techniką rękodzieła zwaną decoupage dzieci wykonują imitację fresku. Praca nad tą formą sztuki bardzo się wszystkim podobała, a jej efekty przerosły oczekiwania pomysłodawców. 9. Ostatniego dnia wszyscy uczestnicy projektu biorą udział w spotkaniu z lektorką języka włoskiego oraz wielką miłośniczką tego kraju. Poznają podstawowe słowa i zwroty. Pytają o interesujące ich wyrażenia językowe. Dużo czasu lektorka poświęca na omówienie wyrazów włoskich, które na stałe przeniknęły do języka polskiego, a także tych, które w obu językach brzmią tak samo, ale znaczenie ich jest zupełnie inne. Na koniec wszyscy czytają tekst piosenki i śpiewają przy akompaniamencie naszych muzycznych gości słynne „O sole mio”. 10. Miłą niespodzianką dla naszych spacerowiczów jest możliwość spotkania z muzykami Teatru Wiel-

Projekt edukacyjno-kulturalny

kiego. Wyruszają z nimi w muzyczną podróż do świata opery i słuchają wykonania słynnych utworów, poznanych wcześniej kompozytorów włoskich. 11. Na zakończenie zajęć przedstawiciele klas, popisując się zdobytą wiedzą, zbierają punkty dla swojej grupy, tworząc „mapę mentalną” Italii. Rywalizacja jest niezwykle emocjonująca, a rezultaty zabawy dają duże powody do satysfakcji zarówno dzieciom, jak i prowadzącym. Uczniom wręczane są ich prace plastyczne, a także nagrody i pamiątki. 12. Uczestnicy projektu opuszczają bibliotekę zachwyceni niekonwencjonalną formą poznania obcego kraju.

SPACEROWNIK PO EUROPIE

SZWECJA Projekt edukacyjno-kulturalny

Szwecja

Projekt edukacyjny-kulturalny dla dzieci i młodzieży

I. Część metodyczna 1. Cele projektu: • poznawcze – zdobycie podstawowej wiedzy nt. kultury, historii i tradycji Szwecji, • kształcące – dzieci nabywają umiejętności poszukiwania informacji nt. danego kraju, korzystając z różnych źródeł, uczą się też posługiwania nimi w korelacji ze szkolnym programem nauczania, wzrasta świadomość przynależności do europejskiej rodziny, • cywilizacyjne – wyrównywanie dzieciom szans w dostępie do szeroko pojętej kultury innych narodów, • aktywizujące – uczestnictwo dzieci w przygotowywaniu i wykonywaniu prac plastycznych, inscenizacji teatralnych w oparciu o literaturę narodową, quizach i zabawach dydaktycznych.

SPACEROWNIK PO EUROPIE

2. Formy pracy: • zbiorowa, • grupowa, • indywidualna. 3. Metody pracy: • podająca – opowiadanie, wykład, pogadanka, teatr, • eksponująca – scenografia, wystawy, makiety, pokaz multimedialny, • problemowe – gra dydaktyczna, quiz, konkurs, kalambury, • praktyczne – malowanie, projektowanie. 4. Środki dydaktyczne: • przewodniki, albumy, plakaty, lektury, czasopisma, informatory, reprodukcje obrazów, fotografie, rzeźby, • inne materiały – farby, pędzle, tkaniny. II. Część merytoryczna 1. Na dni poświęcone Szwecji bibliotekarze przygotowali oryginalną scenografię nawiązującą do mitologii szwedzkiej i zwyczajów tego kraju. 2. Wchodzące dzieci są witane przez pracowników biblioteki w łodzi Wikingów, zaprojektowanej specjalnie na tę okazję. Wzbudza ona podziw i uznanie zarówno wycieczkowiczów, jak i czytelników odwiedzających Nautilusa. 3. Spacer rozpoczyna prezentacja multimedialna, zawierająca najważniejsze informacje o kraju, a także liczne, mniej znane ogółowi ciekawostki geograficzne, historyczne i kulturowe (m.in. o symbolach narodowych, monarchii, Wikingach). 4. W następnej sali młodzież otrzymuje informacje na temat wierzeń religijnych w Szwecji w czasach dawniejszych i współczesnych. Jest mowa również

Projekt edukacyjno-kulturalny

o tradycjach i zwyczajach kultywowanych w tym kraju. Bibliotekarka opowiada szczegółowo o najważniejszych świętach religijnych oraz państwowych. Wraz z dziećmi znajduje podobieństwa i różnice w obchodzeniu tych świąt między Szwecją a Polską. Uczestników wycieczki zaskakują zwłaszcza wigilijne tradycje kulinarne oraz przywiązanie do symboli narodowych. Ciekawy jest wątek typowych, dziecięcych szwedzkich zabaw m.in. „Pies i kość” czy znana również u nas „Plotka”. Kolejnym etapem podróży jest oczywiście kuchnia narodowa. Dzieci dowiadują się o gustach kulinarnych Szwedów i poznają niektóre smaki produktów popularnych w tym skandynawskim kraju. Niektóre z nich (np. śledzie w słodkim sosie) mają oryginalny smak i wygląd i nie każdy jest na tyle odważny, by je spróbować. Dla śmiałków „kucharz” przeznaczył nagrodę w postaci oryginalnych szwedzkich „tik-taków”. Po radosnej degustacji przychodzi czas na spotkanie z najbardziej znanymi przedstawicielami szwedzkiej nauki, historii, kultury i sportu. Dzieci dowiadują się o historii przyznawania Nagrody Nobla przez Szwedzką Akademię Nauk oraz o jej najważniejszych laureatach (m.in. Polakach). Przy okazji rozmowy o muzyce popularnej bibliotekarka przeprowadza konkurs „Jaka to melodia?”. Uczniowie odgadują tytuły i wykonawców usłyszanych fragmentów utworów m.in. Abby, Roxette, The Cardigans, Ace of Base, Europe. Następnie wycieczkowicze przechodzą do szwedzkiej biblioteki, aby zapoznać się z działalnością takich placówek. Prowadząca opowiada m.in. o popularnych w Szwecji bibliobusach, doskonałym wyposażeniu multimedialnym placówek bibliotecznych, a także o dużej roli bibliotek szkolnych w szwedzkim systemie oświaty. Przy tej okazji nie może zabraknąć informacji o literaturze dla dzieci, jak i dla dorosłych. Młodzież przypomina sobie lektury z dziecięcych lat np.: ”Przygody Filonka Bezogonka” czy „Dzieci z Bullerbyn”, wiadomości o sławnych pisarzach oraz najsłynniejszej szwedzkiej Nagrodzie Literackiej im. Hansa Christiana Andersena.

SPACEROWNIK PO EUROPIE

Na zakończenie wycieczkowicze uczestniczą w zgadywaniu tytułów powieści Astrid Lindgren (kalambury). Elementem bardzo lubianym przez uczestników projektu są warsztaty plastyczne. Na przygotowanych kawałkach płótna (Szwedzi znani są z umiłowania naturalnych materiałów) młodzież nanosi za pomocą specjalnych farb zaprojektowane wcześniej wzory. Powstają ręcznie malowane serwetki. Podsumowaniem spaceru po Szwecji jest seria scenek teatralnych, wykorzystujących popularne postaci z literatury i mitologii tego kraju. Uczniowie uczestniczą m.in. w perypetiach szkolnych Pippi Pończoszanki, poznają niezwykłe przygody Emila ze Smalandii i wraz z Wikingami odbywają podróż ku wielkiej przygodzie. W przerwach między scenkami, bibliotekarze przeprowadzają quiz międzyklasowy, sprawdzający wiedzę na temat Szwecji. Padają pytania i polecenia, np.: • Wymień twórców literatury popularnej dla dzieci. • Jak nazywa się nagroda, którą dostają pisarze szwedzcy? • Wymień 5 dziedzin, w których przyznawana jest Nagroda Nobla. • Wymień nazwiska polskich noblistów i dziedziny, w których zostali nagrodzeni. • Kto wynalazł termometr? • Wymień 3 popularne sposoby konserwowania mięsa w Szwecji. • Jakie kraje sąsiadują

Projekt edukacyjno-kulturalny

ze Szwecją? • W którym roku Szwecja wstąpiła do Unii Europejskiej? • Wymień członków rodziny królewskiej. • Z jakich książek pochodziły przedstawiane w scenkach fragmenty? • Kim jest Linneusz i w jaki sposób mścił się na osobach, których nie lubił? • W jakich dyscyplinach sportowych Szwedzi odnoszą największe sukcesy? • Skąd pochodzi nazwa IKEA? • Kto szwedzkim dzieciom przynosi bożonarodzeniowe prezenty? • Jak wygląda szwedzkie święto kräftskiva? Poprawne odpowiedzi nagradzane są słodkościami. Na zakończenie dzieciom wręczone zostają ich prace plastyczne, pamiątkowe zakładki i plakietki, a także foldery i informatory o Szwecji. Szwecja nie jest popularnym celem wycieczek turystycznych. Wiedza o niej wśród Polaków jest niewielka, stąd zrodził się pomysł, aby przybliżyć młodzieży ten mało znany, ale bardzo ciekawy kraj. Okazało się, że uczestnicy projektu byli zaskoczeni różnorodnością obyczajów, tradycji i kultury szwedzkiej. Wielu z nich postanowiło poszerzyć swoją wiedzę o pozostałych krajach Skandynawii.

SPACEROWNIK PO EUROPIE

ZAKOŃCZENIE W projekcie trwającym od lutego do maja 2011 r. przeprowadzono zajęcia poświęcone 4 krajom: Francji, Grecji, Włochom i Szwecji. Wzięło w nich udział 479 osób w tym 408 dzieci. Spotkania obejmowały m.in. różne sposoby pozyskiwania informacji o danym kraju, prezentowanie osiągnięć omawianego państwa i jego przedstawicieli, poznawanie literatury i sztuki poszczególnych narodów. Wiedza była przekazywana uczestnikom w sposób inny niż tradycyjny, w formie zabawy, gier dydaktycznych, spotkań z ludźmi związanymi z przedstawianym krajem, warsztatów praktycznych obejmujących m.in. inscenizację, rękodzieło czy wywiad. Liczymy, że taka forma „podróży” po Starym Kontynencie sprawi, że młodzi ludzie uświadomią sobie współuczestnictwo w tworzeniu dziedzictwa kulturowego zjednoczonej Europy.

SPACEROWNIK PO EUROPIE