Ε νημερωτικο Δ ελτιο
του
Σ υλλογου Μ εταφραστων Ε πιμελητων Δ ιορθωτων
Τ ευχος 0 ● Γ εναρης 2013
Solidarity Forever (2013 Greek Edition)
Έ
χει περάσει σχεδόν ένας αιώνας από τότε που ο Ραλφ Τσάπλιν, δραστήριο μέλος των «Βιομηχανικών Εργατών του Κόσμου», των θρυλικών Wobblies, έγραψε στο Σικάγο τον πιο γνωστό ίσως ύμνο στην εργατική αλληλεγγύη (βλ. http://goo.gl/CcC1Q). Όπως αφηγήθηκε αργότερα ο Τσάπλιν, το τραγούδι του είχε πολύ συγκεκριμένη σκόπευση όταν γράφτηκε: «Προοριζόταν να ανταποκριθεί στις ανάγκες μιας μη κομφορμιστικής, μη πολιτικής εργατικής οργάνωσης που στεκόταν κριτικά απέναντι στις χονδροειδώς διαχωρισμένες συντεχνιακές ενώσεις της εποχής και εφάρμοζε την εθελοντική ελευθεριακή ομαδική εργασία στο επίπεδο της παραγωγής προκειμένου να πετύχει τους στόχους της μέσω του “Ενός Μεγάλου Βιομηχανικού Συνδικάτου”». Εκείνα τα ηρωικά χρόνια του βιομηχανικού συνδικαλισμού πριν από την Οκτωβριανή Επανάσταση, η έννοια της εργατικής αλληλεγγύης ήταν ισοδύναμη με μια ορισμένη μορφή αυτόνομης συνδικαλιστικής οργάνωσης, πέρα από συντεχνιακούς διαχωρισμούς και ενάντια στις καταπιεστικές μορφές εξουσίας ενός αυταρχικού κράτους, που ακόμα τότε δεν είχε σπουδαία σχέση με ό,τι θα ονομαζόταν αργότερα «πρόνοια». Σχεδόν έναν αιώνα μετά, φαίνεται σαν να έχουμε διαγράψει έναν πλήρη ιστορικό κύκλο: εκατό χρόνια πέρασαν και σβήστηκαν χωρίς ν’ αφήσουν ίχνη, θα ’λεγε κανείς, και τώρα είναι σαν να έχουμε επιστρέψει ξανά στην ίδια αφετηρία. Μόνο που στην ιστορία τίποτα δεν είναι ποτέ «ίδιο» με κάτι άλλο, οι «επιστροφές» δεν είναι ποτέ ακριβώς τέτοιες και τα «ίχνη» του παρελθόντος ποτέ δεν σβήνονται εντελώς. Αν η δεύτερη δεκαετία του 21ου αιώνα μοιάζει με τη δεύτερη δεκαετία του 20ού, είναι γιατί, και σήμερα όπως και τότε, ένα αυταρχικό οικονομι-
κό και πολιτικό σύστημα εφορμά βίαια και μετωπικά, χωρίς «προνοιακές» θεσμικές ρυθμίσεις, ενάντια σε ένα κοινωνικό σύνολο που μαστίζεται εξίσου από πλανερούς διαχωρισμούς. Αν πριν από έναν αιώνα το αντίστοιχο κοινωνικό σύνολο ήταν η βιομηχανική εργατική τάξη, την οποία ήθελαν να ενοποιήσουν και να αυτονομήσουν οργανωτικά οι «Βιομηχανικοί Εργάτες του Κόσμου», σήμερα η επικράτεια αυτού του συνόλου μοιάζει να εκτείνεται πέρα ακόμα κι από την εργατική τάξη (πόσο μάλλον τη βιομηχανική), καλύπτοντας όλους τους αγωνιζόμενους ανθρώπους, που δέχονται σαν ένα σώμα την επίθεση του αυταρχικού συστήματος, αλλά παραμένουν διαχωρισμένοι όταν σχεδιάζουν και υλοποιούν την αντεπίθεσή τους. Το αίτημα της αλληλεγγύης, λοιπόν, δεν είναι σήμερα αμιγώς εργατικό, ούτε έχει να κάνει με τη μία ή την άλλη μορφή συνδικαλιστικής οργάνωσης. Απεναντίας, αγκαλιάζει όλα τα αγωνιζόμενα κομμάτια της κοινωνίας: τους ανθρώπους που υπερασπίζονται τη γη τους και το φυσικό περιβάλλον τους· τους ανθρώπους που αρνούνται να παραδώσουν τους αυτοοργανωμένους χώρους τους και την αυτόνομη έκφραση της φωνής τους· τους ανθρώπους που υφίστανται την πιο άγρια αστυνομική καταστολή και δεν κάνουν βήμα πίσω· τους «κολασμένους» αυτής της γης που αντιστέκονται στην κρατική και παρακρατική δίωξή τους· τους ανθρώπους που στήνουν αναχώματα στην εξατομίκευση και οργανώνουν συλλογικά και συναδελφικά την υπεράσπιση των συμφερόντων τους· τους ανθρώπους που δεν συνθηκολογούν και δεν ενδίδουν σε άνωθεν σωτήρες. Σε όλους αυτούς, σε όλες αυτές, σε όλους εμάς… ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ ΓΙΑ ΠΑΝΤΑ
Ανορθογραφιες
2 Παρέμβαση του ΣΜΕΔ στην ημερίδα: 6
«Το επάγγελμα του μεταφραστή»
«Προώθηση της μετάφρασης στην Ελλάδα» - Εξώθηση των μεταφραστών στον Καιάδα
7 Μάθε, παιδί μου, γράμματα… μέσα
στην κλούβα των ΜΑΤ
8 Απολογισμός πεπραγμένων του ΣΜΕΔ 11 Ερωτηματολόγιο για τον καθορισμό 12
κατώτατων αποδεκτών αμοιβών μετάφρασης-επιμέλειας
Δεν είμαστε ούτε επιχειρηματίες ούτε εργοδότες. Είμαστε εργαζόμενοι με μπλοκάκι
13 Όταν ακούς «υγειονομική βόμβα», ανθρώπινο κρέας μυρίζει
14 Aποχαιρετισμός στη μουτζούρα 15 Υπέρ καταλήψεων, καταληψιών
και άλλων «κακούργων»
Τα γραφεία του ΣΜΕΔ (Μαυρικίου 8 & Μαυρομιχάλη, Νεάπολη Εξαρχείων) είναι ανοιχτά κάθε Δευτέρα, 7:30-9:30 μ.μ. Διεύθυνση Αλληλογραφίας: Τ.Θ. 21028 | Αθήνα | 11410 Τηλέφωνο: 6980 972580 Email: syl.smed@gmail.com Website: www.smed.gr Forum: http://smed.forumotion.net
Παρέμβαση του ΣΜΕΔ στην ημερίδα «Το επάγγελμα του μεταφραστή» 17 Οκτωβρίου 2012, Γραφείο Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Στις 17.10.2012, η Γενική Διεύθυνση Μετάφρασης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής συνδιοργάνωσε με άλλους φορείς, μεταξύ των οποίων το Ιόνιο Πανεπιστήμιο και το ΕΚΠΑ, καθώς και η Πανελλήνια Ένωση Μεταφραστών (ΠΕΜ) και η Πανελλήνια Ένωση Επαγγελματιών Μεταφραστών Ιονίου Πανεπιστημίου (ΠΕΕΜΠΙΠ) την ημερίδα «Το επάγγελμα του μεταφραστή». Ο ΣΜΕΔ προσκλήθηκε να συμμετάσχει, και έδωσε το παρών με δύο εισηγήσεις, μία για τον χώρο του βιβλίου και μία για τους όρους (συν)εργασίας στα μεταφραστικά γραφεία, δίνοντας έμφαση στο ρόλο της Ευρωπαϊκής Ένωσης ως προς τη διαμόρφωση της αγοράς εργασίας στον κλάδο της μετάφρασης και της επιμέλειας. Παρακάτω παρατίθενται αυτούσιες οι εισηγήσεις του Συλλόγου.
η μουτζούρα|
Ηρακλής Οικονόμου, Η εργασιακή πραγματικότητα για τους μεταφραστές-επιμελητές-διορθωτές στον ελληνικό εκδοτικό χώρο σήμερα Ονομάζομαι Ηρακλής Οικονόμου και είμαι μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του Συλλόγου Μεταφραστών-Επιμελητών-Διορθωτών. Ευχαριστώ τους διοργανωτές για την πρόσκληση και χαίρομαι ιδιαίτερα που βρίσκομαι σήμερα εδώ για να συζητήσουμε ζητήματα που μας αφορούν όλους. Μόνο μέσα από το διάλογο και την ανταλλαγή απόψεων αποκτούν νόημα επέτειοι και ημερομηνίες όπως οι Παγκόσμιες Ημέρες. Ο ΣΜΕΔ σκοπό έχει τη συνδικαλιστική οργάνωση όλων των μεταφραστώνεπιμελητών-διορθωτών, μισθωτών και αυτοαπασχολούμενων, εργαζόμενων και ανέργων. Από το 2009 που ιδρύθηκε ο σύλλογος μέχρι σήμερα, χάρις στη δράση του έχουν καταγραφεί πάμπολλες νίκες συναδέλφων έναντι ασυνεπών εργοδοτών - και στον εκδοτικό χώρο. Οι δυσκολίες οργάνωσης παραμένουν: στη μετάφραση-επιμέλεια για εκδοτικούς οίκους κυριαρχούν οι προσωπικές και εξατομικευμένες σχέσεις
εργαζόμενου-εργοδότη, ο συνδικαλισμός κατασυκοφαντείται και η επίκληση της κρίσης περιορίζει τα περιθώρια διαπραγμάτευσης. Όμως, η χιονοστιβάδα των προβλημάτων καταδεικνύει την επικαιρότητα της συνδικαλιστικής δράσης πάνω σε βάση ενωτική, χωρίς διακρίσεις ανάμεσα σε παλιούς και νέους, σε δικούς μας και άλλους. Το να μιλήσεις μέσα σε δέκα λεπτά για τα επαγγελματικά προβλήματα των μεταφραστών και των επιμελητών στον εκδοτικό χώρο είναι σίγουρα μια πρόκληση. Ποιων μεταφραστών/επιμελητών; Ποιου εκδοτικού χώρου; Η δουλειά του μεταφραστή και του επιμελητή απαξιώνεται στο βωμό της ανταγωνιστικότητας και της ανεύρεσης φτηνού εργατικού δυναμικού. Στις μέρες μας εισβάλλει ορμητικά ένα νέο μοντέλο επισφαλώς εργαζόμενου πολυεργαλείου, που τα κάνει όλα (μετάφραση, διόρθωση, επιμέλεια) και συμφέρει: δεν μιλάει πολύ, δεν απαιτεί, πληρώνεται με ψίχουλα και υπογράφει συμβόλαια (αν και όταν το κάνει) που σπανίως αναφέρουν την ημερομηνία πληρωμής του, η οποία ακόμα πιο σπάνια τηρείται. Εξίσου τείνει να εκλείψει και ο εκδοτικός χώρος με την παραδοσιακή έννοια του όρου, δηλαδή της τήρησης μιας πολιτιστικής πολιτικής, της εκτίμησης της πνευματικής εργασίας και της αξιοπρεπούς αμοιβής εργαζομένων και συνεργατών. Η Modern Times, θυγατρική του Ομίλου Γιαννίκου, ήταν επί χρόνια ο πρώτος σε τζίρο και κερδοφορία εκδοτικός οίκος της χώρας: αυτό δεν εμπόδισε τον ιδιοκτήτη της να αρνηθεί την καταβολή των δεδουλευμένων σε συναδέλφους. Άλλες εκδόσεις παραμένουν γνωστές για τον ιστορικό και ποιοτικό τους χαρακτήρα, αλλά εμείς τις μαθαίνουμε και για τις πενιχρές αμοιβές τους, καθώς και για την πληρωμή σε πολλές άτοκες δόσεις. Παράλληλα με πνεύμα και πολιτισμό, κάποιοι προβεβλημένοι εκδότες συνεχίζουν να προσφέρουν και φέσια σε εσωτερικούς και εξωτερικούς «συνεργάτες»· κάπως έτσι εγκαινιάζονται τα καινούργια πολιτιστικά κέντρα και μέγαρα. Σε περιόδους κρίσης, η συνταγή είναι απλή: συμπιέστε το εργατικό κόστος όσο το
δυνατόν περισσότερο. Και δεν υπάρχει καλύτερο πειραματόζωο για την εφαρμογή του εν λόγω δόγματος από τους μεταφραστές-επιμελητές, και ιδιαίτερα τους νεότερους. Σας παρακαλώ να με πιστέψετε. Πρόσφατα ήρθε στα χέρια μου συμβόλαιο εκδοτικού οίκου για μετάφραση λογοτεχνικού βιβλίου, όπου η μεταφράστρια επρόκειτο να αμειφθεί με 2,5 ευρώ μεικτά ανά σελίδα. Να το ξαναπώ; 2,5 ευρώ μεικτά ανά σελίδα. Όταν η ωριαία εργασία ενός μεταφραστή αποτιμάται στο επίπεδο της τιμής ενός πακέτου με τσίχλες, τότε θα συμφωνήσετε μαζί μου ότι τα πράγματα αγριεύουν. Τα πράγματα αγριεύουν επίσης όταν γινόμαστε μάρτυρες κρουσμάτων όπου τα κεφάλαια ενός βιβλίου μοιράζονται σε διαφορετικούς μεταφραστές, ως «δοκιμαστικά», τακτική η οποία καταλήγει σε βιβλία που έχουν μεταφραστεί τζάμπα. Τα πράγματα αγριεύουν όταν ευρωπαϊκές επιδοτήσεις για μετάφραση βιβλίων που προορίζονται για το μεταφραστή καταλήγουν στις τσέπες του εκδότη. Τα πράγματα αγριεύουν όταν η όποια αμοιβή μας θεωρείται προκαταβολή επί πνευματικών δικαιωμάτων, ενώ τα ποσά που αντιστοιχούν στα καθαυτά πνευματικά δικαιώματα δεν καταβάλλονται ποτέ - με την κατάσταση να είναι ακόμα πιο ανεξέλεγκτη στο ηλεκτρονικό βιβλίο. Τα πράγματα αγριεύουν, τέλος, κι όταν παραδίδεις έγκαιρα την εργασία σου βάσει σύμβασης και τελικά δεν αμείβεσαι. Εγώ και άλλοι συνάδελφοι περιμένουμε για πάνω από δύο χρόνια να λάβουμε δεδουλευμένα δεκάδων χιλιάδων ευρώ από τις εκδόσεις Ελληνικά Γράμματα, και μάλιστα μετά από θετική για μας απόφαση των ελληνικών δικαστηρίων. Δεν ξέρω ποια είναι η άποψη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την ανάγκη αμοιβής της εργασίας κάθε ανθρώπου, ξέρω όμως ότι τα Ελληνικά Γράμματα, θυγατρική εταιρεία του Δημοσιογραφικού Οργανισμού Λαμπράκη, πρόλαβαν να επωφεληθούν από σωρεία ευρωπαϊκών χρηματοδοτικών προγραμμάτων προτού φεσώσουν τους εργαζόμενους μεταφραστές και
Όλγα Καρυώτη, Δουλεύοντας για τα μεταφραστικά γραφεία εν μέσω οικονομικής κρίσης Θέλω θα αναφερθώ στην κατάσταση που αντιμετωπίζουν οι εργαζόμενοι και οι οιονεί εργαζόμενοι των μεταφραστικών γραφείων τόσο γενικότερα όσο και σε σχέση με τις αναθέσεις μεταφραστικών έργων από τους θεσμούς της Ε.Ε. Για τα προβλήματά μας αυτά έχουμε ήδη ενημερώσει την Κομισιόν και την DGT σε συνάντηση με τον εκπρόσωπό της στην Ελλάδα και γραπτώς με υπόμνημα. Γραπτή επίσημη απάντηση δεν έχουμε λάβει. H προφορική όμως απάντηση ήταν ενδεικτική της στάσης της Ε.Ε. και σε αυτό το θέμα. Η ανάθεση ενός μεταφραστικού έργου από την DGT σε μεταφραστικά γραφεία παρομοιάστηκε με την ανάθεση της κατασκευής ενός σπιτιού σε έναν εργολάβο και ειπώθηκε ότι αυτό που ενδιαφέρει τον πελάτη, δηλαδή την Κομισιόν, είναι να γίνει η δουλειά γρήγορα και φτηνά και ότι αν ο εργολάβος απασχολεί ακόμα και παιδάκια είναι αδιάφορο. Καταρχάς, ας μη μας εκπλήσσει η άποψη της Κομισιόν. Υπάρχουν πολλά μεταφραστικά γραφεία που έχουν αναλάβει μεταφραστικό έργο για λογαριασμό της Ε.Ε. και, αν και έχουν πληρωθεί, δεν δίστασαν να φεσώσουν τους μεταφραστές τους. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση της εταιρείας «Αρχέτυπον», που υπήρξε προνομιακός παραλήπτης μεταφραστικού έργου από τους ευρωπαϊκούς θεσμούς. Παρά τις οχλήσεις των εργαζομένων, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν ανταποκρίθηκε, ως όφειλε, μπροστά σε μια τόσο προκλητική κατάχρηση ευρωπαϊκών πόρων. Είναι βέβαιο ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση αποτελεί έναν σημαντικό παράγοντα δράσης στα μεταφραστικά πράγματα, είτε ως παραγωγός πολιτικής σε τομείς που άπτονται της εργασίας και της μετάφρασης είτε ως χρηματοδότης μεταφραστικού έργου και εργοδότης συναδέλφων μεταφραστών. Δεδομένου ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν είναι μια ιδιωτική επιχείρηση αλλά και ένας πολιτικός θεσμός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και υπάρχει μέσω της φορολόγησης και της συναίνεσης των πολιτών για την εξυπηρέτησή τους, ας έχει υπόψη της ότι πολίτες δεν είναι μόνο οι επιφανείς (οι μεγάλες εταιρείες). Είναι και οι αφανείς (οι εργαζόμενοι – τα «ακόμα και παιδάκια»). Την παραπάνω θέση περί των προ-
τιμήσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής επιβεβαιώνει η συμμετοχή της στην πιλοτική εφαρμογή του προγράμματος Ευρωπαϊκής Εθελοντικής Πιστοποίησης για Μεταφραστές (European Voluntary Certification for Translators – TransCert), ενός εργαλείου πιστοποίησης μεταφραστών κατόπιν εξετάσεων επί πληρωμή, ανεξάρτητα από την επαγγελματική τους εμπειρία ή/και την επιστημονική τους κατάρτιση. Στο πλαίσιο αυτό, η Επιτροπή συνεργάζεται μέχρι και με την Ευρωπαϊκή Ένωση Συνδέσμων Μεταφραστικών Εταιρειών (European Union of Associations of Translation Companies). Για τις εταιρείες η πιστοποίηση των μεταφραστών προσφέρει άμεσα πλεονεκτήματα. Πέραν του ότι δημιουργείται άλλη μια αγορά δεξιοτήτων που θα εξασφαλίσει κέρδος σε διάφορες επιχειρήσεις παραγωγής τίτλων, οι μεταφραστικές εταιρείες επιδεικνύουν τα «πιστοποιητικά ποιότητας» (όπως το ΕΝ15038 και το ISO 9001) τα οποία έχουν καθορίσει οι εργοδοτικές ενώσεις του κλάδου σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, χρησιμοποιώντας τα πτυχία και τα διπλώματα που καταθέτουν οι εργαζόμενοι, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι αναθέτουν εργασίες στους τελευταίους. Για τους μεταφραστές μια επιπλέον πιστοποίηση είναι ένα επιπλέον έξοδο και ένα επιπλέον εμπόδιο στην ελεύθερη άσκηση του επαγγέλματός τους. Το πνεύμα της εποχής λοιπόν ορίζει ότι η μετάφραση πρέπει να είναι φτηνή για τον πελάτη-εργοδότη, κερδοφόρα για τον εργολάβο-εργοδότη και αν φτάνει να είναι βασανιστήριο για τον εργαζόμενο μεταφραστή, είναι πραγματικά αδιάφορο. Εάν αυτό ίσχυε προ κρίσης, πλέον εν μέσω κρίσης και δεδομένων των μέτρων αντιμετώπισής της που καταστρώνουν Ε.Ε.-Ε.Κ.Τ.Δ.Ν.Τ. και ελληνικό κράτος, φανταστείτε τον βαθμό αθλιότητας στον οποίο μπορεί αυτή η πολιτική να φέρει τον εργαζόμενο μεταφραστή-επιμελητήδιορθωτή. Ας δούμε λίγο πιο προσεκτικά ποια είναι αυτά τα «ακόμα και παιδάκια»: 1) Είναι οι εσωτερικοί μεταφραστές, ενδεχομένως και επιμελητές, που εργάζονται είτε με σύμβαση εργασίας είτε με σύμβαση έργου είτε με… καμία σύμβαση. Οι τυχεροί είναι ασφαλισμένοι στο ΙΚΑ και οι υπόλοιποι αυτασφαλίζονται στον ΟΑΕΕ. Η κρίση και τα κυβερνητικά μέτρα λειτούργησαν ως ευκαιρία για πολλά μεταφραστικά γραφεία ώστε να
η μουτζούρα|
επιμελητές τους, ή «εξωτερικούς συνεργάτες» όπως είθισται να λεγόμαστε. Συνεργάτες σε τι; Αν το να παραδίδω τη μετάφραση ενός σύνθετου βιβλίου πολιτικής θεωρίας 700 σελίδων και να παραμένω απλήρωτος επί δύο χρόνια νοείται ως συνεργασία, τότε ναι, υπήρξα κι εγώ ένας εξωτερικός συνεργάτης! Με αυτούς τους όρους διαμορφώνεται ένα χαώδες και ανθρωποβόρο εκδοτικό τοπίο, όπου η επισφάλεια, η απλήρωτη εργασία, η υποτίμηση των εργαζομένων και η αποξένωσή τους από το παραγόμενο προϊόν-βιβλίο τείνουν να αποτελέσουν τον κανόνα. Προφανώς και όσα περιγράφω δεν ισχύουν για όλους τους εκδοτικούς οίκους. Όμως οι φωτεινές εξαιρέσεις λιγοστεύουν, καθώς η κρίση στην αγορά βαθαίνει. Στα γραφεία του Συλλόγου φτάνουν τακτικότατα καταγγελίες για πολύμηνες καθυστερήσεις στις πληρωμές, για ακάλυπτες επιταγές κ.λπ. Ακόμα χειρότερα, μας γνωστοποιούνται περιπτώσεις εκδοτικών οίκων στους οποίους όλοι οι συνάδελφοι (εσωτερικοί και εξωτερικοί) αντιμετωπίζουν παρεμφερή προβλήματα, αλλά ελάχιστοι τολμούν να μιλήσουν και να καταγγείλουν, υπό το κράτος του φόβου. Ποιο είναι το αντίδοτο σε αυτήν την κατάσταση; Ως μεταφραστής ή επιμελητής, έχεις δύο επιλογές. Η πρώτη, γνωστή και καθιερωμένη: να περιμένεις στωικά τη μοίρα σου, αποφεύγοντας οτιδήποτε συλλογικό μπορεί να επιφέρει βελτίωση των όρων εργασίας σου. Η δεύτερη επιλογή είναι ίσως δυσκολότερη, αλλά απείρως αποτελεσματικότερη: να δράσεις από κοινού με τους υπόλοιπους συναδέλφους σου για τη διάσωση όχι μόνο της επαγγελματικής σου υπόστασης, αλλά και της προσωπικής σου αξιοπρέπειας. Για να σώσουμε οτιδήποτε αν σώζεται, πρέπει πρώτα να συναντηθούμε. Όπως υπενθυμίζουν και οι αγαπημένοι Pink Floyd, «together we stand, divided we fall». Μαζί θα σταθούμε, χώρια θα πέσουμε. Απευθύνω συνεπώς σε όλους τους συναδέλφους μέσα στην αίθουσα ένα κάλεσμα συνάντησης και συμπόρευσης μέσα από τις γραμμές του Συλλόγου Μεταφραστών-Επιμελητών-Διορθωτών. Η αλληλεγγύη και η συλλογικότητα δεν αποτελούν βίτσια κάποιων μυστήριων κολλημένων τύπων· η αλληλεγγύη και η συλλογικότητα συνιστούν αγαθά πρώτης ανάγκης και προϋποθέσεις της ίδιας μας της επιβίωσής. Ευχαριστώ πολύ.
η μουτζούρα|
συμπιέσουν το εργατικό κόστος είτε με τη μείωση μισθών και επιδομάτων είτε με την αύξηση της παραγωγικότητας και την περικοπή θέσεων εργασίας, που πολλές φορές έχει ως αποτέλεσμα τον μεταφραστή πολυεργαλείο, που μεταφράζει, επιμελείται, διορθώνει και είναι και project manager. 2) Είναι οι νέοι ασκούμενοι μεταφραστές. Με την αόριστη υπόσχεση της επαγγελματικής αποκατάστασης και τη συνενοχή μιας σειράς ιδιωτικών σχολών μετάφρασης αλλά και δημόσιων πανεπιστημίων, πολλοί νέοι συνάδελφοί μας δουλεύουν κανονικά οχτάωρο, ή ακόμα και υπερωρίες, πέντε μέρες την εβδομάδα, χωρίς ασφάλιση ούτε μισθό. Ο εργοδότης κάποτε γνώριζε πως όταν προσλάμβανε έναν νέο εργαζόμενο, υπήρχε ένα χρονικό διάστημα εκπαίδευσης και προσαρμογής στο περιβάλλον εργασίας και πως έπρεπε να καταβάλλει κανονικά μισθό και ασφαλιστικές εισφορές βάσει της εργατικής νομοθεσίας. Πλέον, η «πρακτική άσκηση προβάλλεται ως επιβράβευση για τους αριστούχους αποφοίτους και ως προϋπόθεση για επαγγελματική αποκατάσταση. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει υπάρξει πρωτοπόρος στην εισαγωγή του θεσμού της πρακτικής, προσφέροντας θέσεις «μαθητείας» (traineeships) πεντάμηνης διάρκειας με μηνιαία αποζημίωση σαφώς μικρότερη του επαγγελματία μεταφραστή. Όταν αυτή η τάση επικυρώνεται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή σε επίπεδο Βρυξελλών, προλειαίνεται το έδαφος για την προώθησή της και
σε εθνικό επίπεδο, με αποτέλεσμα όχι μόνο να μετακυλίεται το κόστος εκπαίδευσης στον εργαζόμενο, αλλά ο εργοδότης, πατώντας στην κακοπληρωμένη ή άμισθη εργασία, να φτάνει ακόμα και να μηδενίζει το κόστος παραγωγής, αυξάνοντας κατακόρυφα το κέρδος του. 3) Είναι οι εξωτερικοί μεταφραστές που αναλαμβάνουν τον μεγαλύτερο όγκο παραγωγής μετάφρασης. Οι εξωτερικοί συνεργάτες είτε αυτασφαλίζονται, κατά κύριο λόγο στον ΟΑΕΕ, είτε λαμβάνουν για την εργασία τους απόδειξη δαπανών, είτε εργάζονται αφανώς. Οι εξωτερικοί συνεργάτες της πρώτης κατηγορίας εντάσσονται στους κοινώς αποκαλούμενους «μπλοκάκηδες», οι οποίοι ενώ δεν έχουν κανένα κατοχυρωμένο δικαίωμα εντός της εργασιακής τους σχέσης, υπόκεινται σε άδικη επιβολή υπέρογκων εισφορών στα ασφαλιστικά ταμεία (αποκλειστική εισφορά του εργαζόμενου-ημιάνεργου μπλοκάκια, χωρίς δικαίωμα σε επίδομα ανεργίας, χωρίς σύνδεση εισοδήματος-εισφορών, με τους ίδιους ακριβώς όρους που καταβάλλουν εισφορές και φορολογούνται οι εργοδότες τους, οι οποίοι φυσικά δεν φέρουν την παραμικρή ευθύνη σε περίπτωση απόλυσης) και σε άδικη φορολόγηση (υπερβολική παρακράτηση φόρου σε χαμηλά εισοδήματα, επιβολή Φ.Π.Α. για τη διάθεση της εργατικής τους δύναμης, εκβιαστική περαίωση κ.λπ.). Η εποχή της κρίσης και των μνημονίων έβαλε και αυτό τον τύπο εργαζομένων στο στόχαστρο με το τέλος επιτηδεύματος,
την εισφορά αλληλεγγύης και τη μείωση του αφορολόγητου, με αποτέλεσμα την εξώθησή τους στην ανεργία, στην ανασφάλεια, στη μαύρη εργασία, στην αποδοχή κατάπτυστων εργασιακών όρων και συνθηκών, το φέσωμά τους από τους εργοδότες και την υπερδιόγκωση των οφειλών τους στα ασφαλιστικά ταμεία και στην εφορία. Προκειμένου να περισωθεί, ει δυνατόν αμείωτη, η κερδοφορία τους, τα μεταφραστικά γραφεία προβαίνουν σε μακροχρόνιες έως και πολυετείς καθυστερήσεις πληρωμών, εξαντλώντας κάθε περιθώριο υλικής και ψυχικής αντοχής των εργαζομένων, αν και δυνάμει της Οδηγίας 2011/7/ΕΕ προβλέπεται ότι η πληρωμή ενός ελεύθερου επαγγελματία για συγκεκριμένο έργο πρέπει να γίνεται μέσα σε 30 μέρες από την παραλαβή του αντίστοιχου τιμολογίου ή της αντίστοιχης αίτησης για πληρωμή από τον οφειλέτη ή από την παροχή των υπηρεσιών. Η Οδηγία αυτή έχει προθεσμία ενσωμάτωσης στο ελληνικό δίκαιο ως την 16/3/2013. Εν τω μεταξύ εφαρμόζεται το ΠΔ 166/2003, με το οποίο ενσωματώθηκε στο εθνικό δίκαιο η Οδηγία 2000/35/ΕΕ, με αντίστοιχες ρυθμίσεις για το σχετικό θέμα. Τι γίνεται με την εφαρμογή αυτού του μέτρου; Μας ενδιαφέρει να απολύσουμε τους δημόσιους υπάλληλους, να πετσοκόψουμε τους μισθούς, να καταργήσουμε τις συλλογικές συμβάσεις εργασίας, να φορτώσουμε τον κόσμο με χαράτσια, αλλά αυτό… Αυτό που γίνεται αντιληπτό από την παρούσα κατάσταση είναι ότι χωρίς δυναμική και μαζική διεκδίκηση από την πλευρά των μεταφραστών, οι πολιτικοί θεσμοί, οι εργοδότες και οι εργολάβοι θα συνεχίσουν να υπηρετούν τη λογική του κέρδους, αψηφώντας τις όποιες επιπτώσεις στη ζωή μας. Να προσθέσουμε ότι τον τελευταίο καιρό ακούγεται ότι, μέσα στο πρόγραμμα της μνημονιακής πολιτικής αντιμετώπισης της κρίσης, η φορολόγηση των ελεύθερων επαγγελματιών, δηλαδή και των μπλοκάκηδων, ενδέχεται να αυξηθεί ακόμα και στο 35% (ενιαίος συντελεστής) και η αύξηση της παρακράτησης φόρου στο 25%, ενώ το αφορολόγητο θα καταργηθεί πλήρως. Διαδίδεται, βέβαια, ότι όσοι δηλώνουν συνεχή απασχόληση σε έναν μόνο εργοδότη θα διατηρούν το αφορολόγητο όριο των 5.000 ευρώ. Έως τώρα θεωρητικά όποιος
τους από τους διαγωνισμούς της ΕΕ, με δήθεν τεχνικά ουδέτερους όρους, που ευνοούν τις εταιρείες. - Να εισαγάγουν ρήτρες καλών εργασιακών πρακτικών για κάθε ανάθεση μεταφραστικού έργου, όπως την έγκαιρη (εντός ενός μηνός) καταβολή των δεδουλευμένων, την καταβολή εύλογης αμοιβής, την υποχρεωτική σύναψη συμβάσεων έργου ή εξαρτημένης εργασίας και την αμέριστη και δωρεάν παροχή τεχνικής υποστήριξης από την εταιρεία προς το μεταφραστή. Ο μη σεβασμός της ρήτρας καλών εργασιακών πρακτικών θα πρέπει να συνεπάγεται την επιβολή προστίμου και τον αποκλεισμό της εταιρείας από μελλοντικούς διαγωνισμούς. - Να διενεργούν ελέγχους στις μεταφραστικές εταιρείες πριν την ανάθεση έργου και όχι εκ των υστέρων, ως προς την τήρηση της εργατικής νομοθεσίας και την υιοθέτηση καλών εργασιακών πρακτικών. Στοιχειώδες μέτρο είναι η εγκαθίδρυση ελεγκτικού μηχανισμού, που θα υποδέχεται καταγγελίες και παράπονα από μεμονωμένους μεταφραστές και θα προχωρά στην ακύρωση της σύμβασης μεταξύ του εκάστοτε ευρωπαϊκού θεσμού και της εταιρείας σε περίπτωση παράβασης εκ μέρους της δεύτερης. Εμείς ως Σύλλογος Μεταφραστών Επιμελητών Διορθωτών καλούμε τους συναδέλφους μας να οργανωθούν για να αντιπαλέψουμε συλλογικά την επίθεση ενάντια στα εργατικά δικαιώματα και την περαιτέρω υποβάθμιση των επισφαλώς εργαζομένων, την οποία εξαπολύουν οι κρατικές και ευρωπαϊκές πολιτικές με στόχο την προστασία της κερδοφορίας των επιχειρήσεων και τον αφανισμό κάθε στοιχειώδους αξιοπρέπειας των εργαζομένων.
Μεταξύ Γραφής και Ανάγνωσης Κείμενα για την επιμέλεια
Γράφουν για την επιμέλεια οι: Δημοσθένης Κερασίδης Θωμάς Σκάσσης Κωστούλα Σκλαβενίτη Κώστας Σπαθαράκης Γιάννης Χάρης
Την έκδοση επιμελήθηκε η Αλέκα Πλακονούρη • το εξώφυλλο του βιβλίου σχεδίασε η Ευτυχία Κοτίνη.
Μπορείτε να προμηθευτείτε το βιβλίο από τα γραφεία του Συλλόγου και από επιλεγμένα βιβλιοπωλεία στην Αθήνα (Πολιτεία, Πρωτοπορία, Ναυτίλος, Εκτός των Τειχών, Βιβλιοπωλείο της Εστίας, Εναλλακτικό Βιβλιοπωλείο), στη Θεσσαλονίκη και στην υπόλοιπη Ελλάδα
η μουτζούρα|
είχε έναν εργοδότη μπορούσε να τον καταγγείλει στην Επιθεώρηση Εργασίας, ώστε να προσληφθεί με κανονική σύμβαση εργασίας και να αποζημιωθεί. Αντί λοιπόν να ελέγχεται ο εργοδότης, τώρα καθίσταται ο μπλοκάκιας ακόμα περισσότερο έρμαιο του αφεντικού του. Ο νέος διαχωρισμός που επιβάλλει το κράτος, μέσω της διατήρησης του αφορολόγητου, ανάμεσα σε όσους έχουν έναν εργοδότη και στους υπόλοιπους, θα έχει ως αποτέλεσμα την περαιτέρω υποτίμηση της εργατικής μας δύναμης και την αναγκαστική πρόσδεση στον ένα και μοναδικό εργοδότη, ανεξαρτήτως συνθηκών και όρων εργασίας, καθώς η μη μισθωτή εργασία «ποινικοποιείται» από το ίδιο το κράτος, με την επιβολή φορολογίας ανεξαρτήτως εισοδήματος. Οι νέες αυτές πολιτικές εξωθούν προφανώς τους εξωτερικούς συνεργάτες-ελεύθερους επαγγελματίες να έρθουν αντιμέτωποι με τρεις εναλλακτικές: α) τη δέσμευση σε έναν εργοδότη, χωρίς δυνατότητα διαπραγμάτευσης, ανεξαρτήτως όρων και συνθηκών εργασίας, β) το δρόμο της ανεργίας ή γ) τη μαύρη εργασία. Εμείς ως Σύλλογος Μεταφραστών Επιμελητών Διορθωτών διεκδικούμε από τους θεσμούς της Ευρωπαϊκής Ένωσης: - Να πάψουν να ασκούν διακρίσεις υπέρ των μεγάλων εταιρειών σε βάρος του μεμονωμένου μεταφραστή ή των κοινοπραξιών μεμονωμένων μεταφραστών. Ο κύκλος εργασιών μιας εταιρείας δεν λέει τίποτα για την ποιότητα των παρεχόμενων μεταφραστικών υπηρεσιών. Εφόσον, λοιπόν, αυτοί που καταλήγουν να επιτελούν το μεταφραστικό έργο των εταιρειών είναι μεμονωμένοι εργαζόμενοι, δεν δικαιολογείται ο έμμεσος αποκλεισμός
26.5.2012
«Προώθηση της μετάφρασης στην Ελλάδα», Εξώθηση των μεταφραστών στον Καιάδα Παρέμβαση του ΣΜΕΔ στην «1η Συνάντηση για τη Μετάφραση»
η μουτζούρα|
Ό
ταν πληροφορηθήκαμε τη διοργάνωση μιας εκδήλωσης για την «Προώθηση της Μετάφρασης στην Ελλάδα», με κοινή πρωτοβουλία τριών μεταφραστικών εταιρειών και μιας ιδιωτικής σχολής εκπαίδευσης μεταφραστών, δεν μπορέσαμε να μη σκεφτούμε το προφανές: «Μία από τα ίδια πάλι». Στα δυόμισι χρόνια ύπαρξης του ΣΜΕΔ, βλέπουμε τη Μετάφραση να προβάλλεται απαρέγκλιτα σε διάφορες τελετές ως μια θεότητα που διακονείται αποκλειστικά από εταιρείες και από «επιστημονικούς φορείς» του ιδιωτικού τομέα (όπως το αλήστου μνήμης ΕΚΕΜΕΛ, του οποίου η διοίκηση είχε απορρίψει με συνοπτικές διαδικασίες αίτημα του ΣΜΕΔ να συμμετάσχει στο τελευταίο συνέδριο του Κέντρου πριν από δεκαπέντε μήνες περίπου). Φαίνεται ότι στην Ελλάδα δεν υπάρχουν εργαζόμενοι μεταφραστές και οι εργοδότες τους, αλλά μόνο επιχειρηματίες και οι πελάτες τους· δεν υπάρχουν συλλογικά και συνδικαλιστικά όργανα μεταφραστών, αλλά μόνο ιδιωτικές επιστημονικές και εκπαιδευτικές οργανώσεις, που κρίνουν αυτοβούλως τι είναι και τι δεν είναι Μετάφραση, ποιος είναι και ποιος δεν είναι κοινωνός της λατρείας Της. Οτιδήποτε δημόσιο και συλλογικό, από το πανεπιστήμιο μέχρι τα επαγγελματικά και συνδικαλιστικά σωματεία, εξωθείται στο περιθώριο ενός κλάδου που σχεδιάζεται να κυριαρχηθεί εξολοκλήρου από την «υγιή επιχειρηματικότητα», με αποκλειστικό γνώμονα την κερδοφορία των εταιρειών. Αυτή η 1η Συνάντηση για τη Μετάφραση, η διοργάνωση της οποίας εντάσσεται, σύμφωνα με την εξαγγελία μίας εκ των διοργανωτριών εταιρειών, στο πλαίσιο «μιας καινούργιας πρωτοβουλίας για την ανάπτυξη της μεταφραστικής αγοράς στην Ελλάδα», έχει ως θεματική έναν φαινομενικά ελεύθερο συνειρμό: «Από την ΕΕ στην πιστοποίηση: Πτυχές του επαγγέλματος του μεταφραστή». Η σχέση Ευρωπαϊκής Ένωσης και πιστοποίησης γίνεται πιο εξηγήσιμη αν σκεφτούμε τη συντονισμένη προώθηση από την ΕΕ ενός εργαλείου πιστοποίησης μεταφραστών κατόπιν εξετάσεων επί πληρωμή, σε συμφωνία πάντα με «τις ανάγκες της αγοράς»: η κυρίαρχη
ευρωπαϊκή τάση προς την ιδιωτικοποίηση της εκπαίδευσης και την πρόσδεσή της στο άρμα της «ελεύθερης αγοράς» (με το αζημίωτο) απλώς επιβεβαιώνεται με το πρόγραμμα European Voluntary Certification for Translators (TransCert), που βρίσκεται ήδη στο στάδιο της πιλοτικής εφαρμογής και αξιολόγησης. Υπάρχει όμως και μια άλλη, σκοτεινή όψη αυτής της διαδικασίας ιδιωτικοποίησης, που δίνει διαφορετικό νόημα στο διακηρυγμένο «άνοιγμα της αγοράς» της μετάφρασης σε πανευρωπαϊκό επίπεδο: η προβλεπόμενη υποχρέωση των συναδέλφων να πληρώνουν πλέον για να «πιστοποιηθούν», ανεξάρτητα από την επαγγελματική τους επάρκεια ή/και την επιστημονική τους κατάρτιση σε δημόσια πανεπιστημιακά τμήματα. Και όλα αυτά –ας μην το ξεχνάμε– σε συνθήκες γενικευμένης οικονομικής κρίσης, όταν συνάδελφοι, στην Ελλάδα τουλάχιστον, εργάζονται πια για ψίχουλα, μένουν για καιρό απλήρωτοι και υφίστανται άγρια εκμετάλλευση προκειμένου να περισωθεί, ει δυνατόν αμείωτη, η κερδοφορία των εταιρειών. Η αγορά της «πιστοποίησης» υπόσχεται λοιπόν «κι άλλα από τα ίδια»: ένα νέο πεδίο επιχειρηματικής κερδοφορίας με περαιτέρω όξυνση του καθημερινού ξεζουμίσματος των συναδέλφων… …ενός ξεζουμίσματος, άλλωστε, στο οποίο επιδίδονται με συνέπεια οι εγχώριες μεταφραστικές εταιρείες, πριν και πέρα από την επικείμενη «ανάπτυξη της μεταφραστικής αγοράς στην Ελλάδα» διά της «πιστοποίησης». Εδώ και πολλούς μήνες, ο ΣΜΕΔ δεν έχει πάψει να καταγγέλλει το απαράδεκτο καθεστώς που τείνει να παγιωθεί στον κλάδο χάρη σε εταιρείες οι οποίες δεν διστάζουν να συμπιέζουν τις αμοιβές στο απροχώρητο, να αφήνουν για μήνες και χρόνια απλήρωτους συναδέλφους, να διαγωνίζονται για την προσέλκυση άμισθων εργαζόμενων μέσω ποικίλων προγραμμάτων «πρακτικής άσκησης» (ενίοτε με την αγαστή συνδρομή και του ίδιου του δημόσιου Πανεπιστημίου), ακόμα και να βάζουν ανερυθρίαστα λουκέτο όταν ολοκληρώσουν την απομύζηση τεράστιων προμηθειών και βραβευτούν (γιατί έχει γίνει κι αυτό…) για τις υπηρεσί-
ες τους, αλλά σε κάθε περίπτωση πριν εξοφλήσουν τους συναδέλφους, «εξωτερικούς συνεργάτες» ή εσωτερικούς εργαζόμενούς τους. Όλα αυτά, βέβαια, καθόλου δεν εμποδίζουν τις εν λόγω εταιρείες να επιδεικνύουν με περηφάνια τα «πιστοποιητικά ποιότητας» (όπως το ΕΝ15038) που έχουν καθορίσει οι εργοδοτικές ενώσεις του κλάδου σε πανευρωπαϊκό επίπεδο: αναμενόμενα, η «ποιότητα» μιας εταιρείας δεν αφορά πεζά πράγματα όπως οι έγκαιρες πληρωμές, οι αξιοπρεπείς αμοιβές, η τήρηση συμβατικών υποχρεώσεων προς εργαζόμενους και «συνεργάτες», κ.ο.κ. – αρκεί οι (κακοπληρωμένοι ή και απλήρωτοι) εργαζόμενοι και «συνεργάτες» να καταθέτουν τα πτυχία και τα διπλώματά τους για να εξασφαλίζει και να διατηρεί η Μητέρα Εταιρεία την πιστοποίησή της… Μέσα στο ζοφερό αυτό τοπίο, το τελευταίο που θα έπρεπε να απασχολεί μια αληθινή πρωτοβουλία για την προώθηση της μετάφρασης στη χώρα είναι η επέκταση των πεδίων επιχειρηματικής κερδοφορίας· το πρώτο, αντίθετα, είναι η διαφύλαξη των συμφερόντων και της ίδιας της αξιοπρέπειας των εργαζόμενων συναδέλφων, των μεταφραστών και μεταφραστριών που δεν ενδιαφέρονται να «ανοιχτούν» στην επικράτεια της επιχειρηματικής «αξιοποίησης», αλλά υποχρεώνονται να δουλεύουν σε συνθήκες ολοένα πιο αντίξοες, προσπαθώντας –και, μάλιστα, απαιτώντας– από την πλευρά τους να μην εκχωρήσουν ούτε σπιθαμή από τα δικαιώματά τους, να μην ενδώσουν στο κυρίαρχο ρεύμα της ακραίας υποτίμησης της εργασίας και της ζωής τους. Ο ΣΜΕΔ δηλώνει την παρουσία του και σε αυτή την εκδήλωση, όπως και σε κάθε άλλη εκδήλωση του κλάδου που έχει διοργανωθεί τα τελευταία χρόνια, για να ενημερώσει τους παριστάμενους για τη δράση του και για την κατάσταση στον χώρο, όπως την εισπράττουμε καθένας μόνος του και όλοι μαζί συλλογικά, από το μετερίζι της καθημερινής δουλειάς. Δηλώνουμε, σε τελευταία ανάλυση, την παρουσία μας για να υπενθυμίσουμε το αυτονόητο: Δεν θα αφήσουμε τη ζωή μας να γίνει έρμαιο πρωτοβουλιών ερήμην μας. Ούτε σήμερα ούτε ποτέ.
20.1.2013
Μάθε, παιδί μου, γράμματα… μέσα στην κλούβα των ΜΑΤ Για τη σύλληψη των 28 φοιτητών στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο ην Πέμπτη 17 Ιανουαρίου 2013, η φοιτητική κοινότητα του Ιονίου Πανεπιστημίου και οι πολίτες της Κέρκυρας παρακολούθησαν άλλο ένα επεισόδιο της υπερπαραγωγής που ακούει στο όνομα «αυταρχισμός και καταστολή». Οι πρωταγωνιστές του έργου; Τα ΜΑΤ σε αγαστή συνεργασία με τις πρυτανικές αρχές του Ιόνιου Πανεπιστήμιου. Το σενάριο; Η σύλληψη 28 φοιτητών του Τμήματος Ξένων Γλωσσών, Μετάφρασης και Διερμηνείας. Ποιο είναι το φοβερό αδίκημα που διέπραξαν; Απλώς ζήτησαν συνάντηση με τις πρυτανικές αρχές για να διαμαρτυρηθούν για τη μετατροπή του εξαμήνου εξωτερικού από υποχρεωτικό σε προαιρετικό και για τη συνεπακόλουθη υποβάθμιση των σπουδών τους. Αντί να ανταποκριθεί στο ειρηνικό κάλεσμα των φοιτητών, η πρύτανης επέλεξε να καλέσει τα ΜΑΤ, τα οποία εντελώς απρόκλητα συνέλαβαν τους φοιτητές μέσα στο χώρο της Πρυτανείας, προπηλακίζοντας μάλιστα έναν εξ αυτών. Το επεισόδιο αυτό έρχεται να προστεθεί σε ένα κρεσέντο κυβερνητικής τρομοκρατίας, που στόχο έχει να κατακερματίσει και να κάμψει τις συλλογικές αντιστάσεις προς όφελος του πιο βάρβαρου κοινωνικού κανιβαλισμού. Προχθές ήταν οι χαλυβουργοί, χθες οι καταληψίες, σήμερα οι φοιτητές,
αύριο ολόκληρος ο «εχθρός-λαός». Στην Ελλάδα των μνημονίων και της σκληρής εκμετάλλευσης είμαστε όλοι ύποπτοι και πλέον το σύνολο των δικαιωμάτων μας τελεί υπό προθεσμία. Οποιοδήποτε δημόσιο αγαθό δεν τροφοδοτεί την ιδιωτική κερδοφορία –συμπεριλαμβανομένης και της δημόσιας τριτοβάθμιας εκπαίδευσης– πρέπει να υποβαθμιστεί, να δυσφημιστεί και εντέλει να θυσιαστεί στο βωμό της επιχειρηματικότητας και των δανειστών. Και επιβεβαιώνεται εκ νέου ότι η κατάργηση του πανεπιστημιακού ασύλου ως στόχο είχε όχι τη δήθεν προστασία των ακαδημαϊκών ιδρυμάτων, αλλά τη φίμωση των εναλλακτικών φωνών μέσα και έξω από τα αμφιθέατρα. Ο δρόμος για τη βελτίωση των πανεπιστημιακών σπουδών μετάφρασης και διερμηνείας δεν περνάει μέσα από τις κλούβες των ΜΑΤ. Αντίθετα, περνάει μέσα από την ικανοποίηση των δίκαιων φοιτητικών αιτημάτων, με προμετωπίδα τη συνέχιση του εξαμήνου υποχρεωτικής φοίτησης στο εξωτερικό για όλους, τη βελτίωση της υλικοτεχνικής υποδομής και τη συνεχή αναβάθμιση του περιεχομένου σπουδών. Το μόνο «θετικό» της αστυνομικής επέμβασης στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο είναι ότι δίνει μια γεύση από την εξίσου απεχθή πραγματικότητα που βιώνει μεγάλη μερίδα συναδέλφων εντός
της παραγωγής: κλείσιμο εταιρειών και εκδοτικών οίκων, μη καταβολή δεδουλευμένων, εξευτελιστικές αμοιβές, ανυπαρξία πνευματικών δικαιωμάτων, υπέρμετρη φορολόγηση, αβάστακτο βάρος ασφαλιστικών εισφορών… Ως μόνο αντίδοτο σε αυτή την πραγματικότητα προβάλλει η οργανωμένη συλλογική δράση. Ως Σύλλογος Μεταφραστών Επιμελητών Διορθωτών: – Καταδικάζουμε τη σύλληψη των 28 φοιτητών-συναδέλφων του Τμήματος Ξένων Γλωσσών, Μετάφρασης και Διερμηνείας. Απαιτούμε την παύση οποιασδήποτε δίωξης εναντίον τους. – Στηρίζουμε τα αιτήματα των φοιτητών, με έμφαση στη συνέχιση του υποχρεωτικού εξαμήνου εξωτερικού με επαρκή δημόσια χρηματοδότηση. – Καλούμε σε αγωνιστική ενότητα όλους τους φοιτητές, εργαζόμενους και άνεργους μεταφραστές, διερμηνείς, επιμελητές και διορθωτές για την από κοινού αντιμετώπιση των προβλημάτων του κλάδου μας. Η τρομοκρατία δεν θα περάσει. Στην υποβάθμιση της παιδείας και της ζωής μας απαντάμε με ενότητα και αγώνα φοιτητών και εργαζομένων.
η μουτζούρα|
Τ
Απολογισμός πεπραγμένων του ΣΜΕΔ (2010-2012) Δύο χρόνια δράσης του Συλλόγου Μεταφραστών Επιμελητών Διορθωτών
η μουτζούρα|
Μαιοσ 2010 • Καταγγελία για την προληπτική προσαγωγή μέλους του Συλλόγου πριν από την απεργιακή κινητοποίηση στις 20.5 και διάβημα διαμαρτυρίας προς τον υπουργό Εργασίας, τον υπουργό Προστασίας του Πολίτη, τον πρόεδρο της Βουλής. Κοινοποίηση στο Συνήγορο του Πολίτη, στο Παρατηρητήριο Αστυνομικής Αυθαιρεσίας και την Ελληνική ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου. • Ανακοίνωση για την αναστολή της κρατικής επιχορήγησης στο ΕΚΕΜΕΛ. Αποστέλλεται στο Υπουργείο Πολιτισμού, κοινοποιείται σε ΕΚΕΒΙ, ΕΚΕΜΕΛ, Εταιρεία Συγγραφέων, Εταιρεία Ελλήνων Λογοτεχνών, Εθνική Εταιρεία Ελλήνων Λογοτεχνών, Κύκλο του Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου, Ελληνική Εταιρεία Μεταφραστών Λογοτεχνίας, Πανελλήνιο Σύλλογο Επαγγελματιών μεταφραστών, Πανελλήνια Ένωση Μεταφραστών, Πανελλήνια Ένωση Επαγγελματιών Μεταφραστών Πτυχιούχων Ιονίου Παν/μίου. • Σύνταξη κειμένου για την επαφή με όργανα εκδοτών, μεταφραστικών γραφείων κτλ. • Οργάνωση και κινητοποίηση των ομάδων εργασίας (Ομάδα Εκδοτικού Χώρου, Ομάδα Μεταφραστικών Γραφείων, Ομάδα Υποτιτλισμού κτλ.). • Καθημερινή παρέμβαση του Συλλόγου με τραπεζάκι και μοίρασμα κειμένων στη Έκθεση Βιβλίου στο Ζάππειο. • Αποστολή κειμένων στη Θεσσαλονίκη για παρέμβαση στην Έκθεση Βιβλίου και συνάντηση των μελών μας εκεί για οργάνωση της δουλειάς. Ιουνιος 2010 • Σύνταξη κειμένου που αποστέλλεται στο ΕΚΕΒΙ για τα προβλήματα του χώρου. • Ανακοινώσεις των Ομάδων Εργασίας Εκδοτικού Χώρου και Υποτιτλισμού. • Παρέμβαση του ΣΜΕΔ με μοίρασμα κειμένων στο Αντιρατσιστικό Φεστιβάλ. • Παρέμβαση με τη συγγραφή κειμένου για την εταιρεία υποτιτλισμού SCREEN ART και τις οφειλές της προς συναδέλφους υποτιτλιστές.
Ιουλιος 2010 • Σύνταξη και ανάρτηση στην ιστοσελίδα του Συλλόγου των εργασιακών/ επαγγελματικών οδηγών. • Συνάντηση εκπροσώπων του Συλλόγου με τη διοίκηση του ΕΚΕΒΙ και συζήτηση για τα προβλήματα του χώρου. Σεπτεμβριος 2010 • Μοίρασμα κειμένου για τον υποτιτλισμό στις «Νύχτες πρεμιέρας». • Παρέμβαση με κείμενο για το κλείσιμο των Ελληνικών Γραμμάτων, συνάντηση με τους συναδέλφους μεταφραστές, επιμελητές που είναι απλήρωτοι από την εταιρεία, συντονισμός της δράσης τους με τη βοήθεια του δικηγόρου του Συλλόγου, παραστάσεις διαμαρτυρίας στον ΔΟΛ και στα Ελληνικά Γράμματα, εξώδικο του Συλλόγου προς τα Ελληνικά Γράμματα. • Παρέμβαση στις εκδόσεις Κέδρος για οφειλές προς συνάδελφο μεταφράστρια, η οποία τελικά πληρώθηκε ύστερα και από την παρέμβαση του δικηγόρου του Συλλόγου. • Οργάνωση εκδήλωσης για τον υποτιτλισμό στο Floral με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Μετάφρασης (29/9). Επίσης συμμετοχή συναδέλφων με εισηγήσεις στο Φεστιβάλ Ισπανόφωνης Λογοτεχνίας ΛΕΑ στην Τεχνόπολη. ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2010 • Ανακοίνωση για τις εξελίξεις στα Ελληνικά Γράμματα. Συμμετοχή στη Συνέντευξη Τύπου (11/10) των εργαζομένων και στην πορεία αλληλεγγύης για την υπόθεση των Ελληνικών Γραμμάτων (12/10). • Ψήφισμα για την απόλυση του Νίκου Αβούρη από την εταιρεία Ίρις (εταιρεία προαγωγής ψυχοκοινωνικής υγείας παιδιών και ενηλίκων). ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2010 • Εξώδικο του ΣΜΕΔ κατά της εταιρείας «ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ Α.Ε.». • Συνάντηση με τη διευθύντρια του ΕΚΕΜΕΛ και συζήτηση της πρότασής μας να συμμετάσχει ως θεσμικός φορέας ο Σύλλογος στο συνέδριο που διοργανώνεται. • Σύνταξη κειμένου για το εύρος των
αμοιβών επιμέλειας, προκειμένου να προσκομιστεί από συνάδελφο στο δικαστήριο σε εκδικαζόμενη υπόθεσή της. • Ενημερωτικό κείμενο για τις εκδόσεις Modern Times (τερματισμός συνεργασίας με εξωτερικούς επιμελητές, καθυστερήσεις πληρωμών). • Ανακοίνωση για το κλείσιμο των Ελληνικών Γραμμάτων. • Παρέμβαση στις εκδόσεις Μίλητος για την υπόθεση οφειλών σε συνάδελφο μεταφραστή και δημοσίευση σχετικής ανακοίνωσης. • Παρέμβαση του Συλλόγου στις εκδόσεις Πολύτροπο για οφειλές προς συναδέλφους. • Ανακοίνωση για την «ελεγχόμενη πτώχευση» της εφ. Απογευματινή και τους 130 απλήρωτους εργαζομένους. ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2010 • Εκδήλωση «Μεταξύ γραφής και ανάγνωσης – Μια συζήτηση για την επιμέλεια» στο σπίτι της Κύπρου. • Κυκλοφορία του Ημερολογίου του Συλλόγου για το 2011. ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2011 • Ανακοίνωση της Ομάδας Εργασίας Μεταφραστικών Γραφείων για την κατάσταση στο χώρο. • Ενασχόληση του Συλλόγου με τα πνευματικά δικαιώματα των e-books, επαφή με ξένους συλλόγους, ανοιχτή συνάντηση-ενημέρωση με δικηγόρο που ασχολείται με τα πνευματικά δικαιώματα. • Συμμετοχή του Συλλόγου στο σεμινάριο που διοργάνωσε το ΕΚΕΒΙ σε συνεργασία με τον Οργανισμό Πνευματικής Ιδιοκτησίας (ΟΠΙ) για τα Δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας και τους εκδότες στο ψηφιακό περιβάλλον • Παρέμβαση του Συλλόγου με μοίρασμα κειμένων στην Έκθεση Παιδικού βιβλίου στο Μαρούσι και στο Παζάρι Βιβλίου στην Κλαυθμώνος. • Παρέμβαση στη μεταφραστική εταιρεία EL-Translations στο Χαλάνδρι για τις συνθήκες εργασίας, την επιβολή ηλικιακών κριτηρίων κτλ. ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2011 • Ψήφισμα συμπαράστασης
του
ΜΑΡΤΙΟΣ 2011 • Συμμετοχή του Συλλόγου σε ημερίδα του ΕΚΕΒΙ για το ηλεκτρονικό βιβλίο. • Αποκριάτικο πάρτι του Συλλόγου. • Παρέμβαση στο Συνέδριο του ΕΚΕΜΕΛ στο Ινστιτούτο Θερβάντες με μοίρασμα του κειμένου μας «Ο μεταφραστής και οι άλλοι». • Παρέμβαση για τους απλήρωτους συναδέλφους των Ελληνικών Γραμμάτων με επίσκεψη στην ομάδα εκκαθάρισης της εταιρείας. • Ψήφισμα του Συλλόγου ενάντια στην απόλυση του ερευνητή Α. Καψάλη από το ΙΝΕ της ΓΣΕΕ. • Συνάντηση με το ΔΣ του ΣΕΒΑ και συζήτηση για τα προβλήματα του χώρου, καθώς και πρόταση καθιέρωσης των συμβολαίων μετάφρασης/επιμέλειας που έχει ετοιμάσει η Ομάδα Εργασίας Εκδοτικού Χώρου. • Παρέμβαση του Συλλόγου στις εκδόσεις Εστία για την καταβολή οφειλών συναδέλφου. Δημοσίευση κειμένου για το ίδιο θέμα. Τελικά επιτεύχθηκε η τμηματική καταβολή του ποσού. • Συμμετοχή σε συνέντευξη Τύπου για τις απολύσεις συναδέλφων από τον Πέτρο Κωστόπουλο και τις Αττικές Εκδόσεις. • Επαφή και ενημέρωση από τον γερμανικό Σύλλογο Μεταφραστών Λογοτεχνίας. ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2011 • Ανακοίνωση για τις εξελίξεις στο χώρο των ΜΜΕ. • Συμμετοχή σε εκδήλωση στο Πάρκο Ναυαρίνου, όπου έγινε παρουσίαση της δράσης πρωτοβάθμιων σωματείων από διάφορους εργασιακούς χώρους. • Συμμετοχή στην περιφρούρηση της απεργίας της IMAKO. • Καταγγελίες από συναδέλφους για τις εκδόσεις Περισκόπιο και τις οφειλές προς συνεργάτες και την επαναλειτουργία τους υπό νέα επωνυμία (Γνώμων Εκδοτική). Παρέμβαση του Συλλό-
γου στα γραφεία της νέας εταιρείας και δημοσίευση κειμένου. ΜΑΙΟΣ 2011 • Μετά την ολοκλήρωσή τους από την Ομάδα Εκδοτικού Χώρου και την Ομάδα Πνευματικών Δικαιωμάτων και τον έλεγχό τους από νομική άποψη, ανάρτηση των πρότυπων συμφωνητικών μετάφρασης/επιμέλειας στην ιστοσελίδα του Συλλόγου. • Ανακοίνωση για τα πνευματικά δικαιώματα των μεταφραστών στις ψηφιακές εκδόσεις. • Παρέμβαση του Συλλόγου με μοίρασμα κειμένων στην Έκθεση Βιβλίου στο Ζάππειο. • Ενημέρωση του Συλλόγου για οφειλές της εταιρείας υποτιτλισμού Νεανικό Πλάνο προς όλους τους συνεργάτες. Συναντήσεις με τους εργαζομένους. ΙΟΥΝΙΟΣ 2011 • Δημοσίευση καταγγελίας για τις εκδόσεις 4π και τις οφειλές της προς συναδέλφους. Συναντήσεις του ΔΣ του Συλλόγου με τη διοίκηση της εταιρείας και συμφωνία για την τμηματική καταβολή των δεδουλευμένων. • Συμμετοχή του ΔΣ στην εκδίκαση ασφαλιστικών μέτρων μέλους του Συλλόγου κατά των Ελληνικών Γραμμάτων. • Ανακοίνωση για την κατάσταση στο χώρο του υποτιτλισμού. • Συμμετοχή του ΔΣ του Συλλόγου στη συνάντηση των εργαζομένων με τον ιδιοκτήτη του Νεανικού Πλάνου. Υπογραφή αναγνώρισης χρέους και συμφωνία για τμηματική καταβολή των οφειλών. • Ανταλλαγή εξωδίκων με τις εκδόσεις Γνώμων εξαιτίας του κειμένου που δημοσιοποίησε ο Σύλλογος καταδεικνύοντας την αλλαγή επωνυμίας. • Παρέμβαση του Συλλόγου στις εκδόσεις Modern Times για οφειλές σε συναδέλφους. • Ψήφισμα και καταγγελία για τη δίωξη του συναδέλφου διορθωτή Απόλλωνα Λιακόπουλου μετά τη συμμετοχή του στην απεργιακή κινητοποίηση. ΙΟΥΛΙΟΣ 2011 • Πρωτοβουλία του Συλλόγου για τη συνάντηση μπλοκάκηδων από διάφορους επαγγελματικούς χώρους και την τήρηση κοινής στάσης απέναντι στα νέα φορολογικά μέτρα (τέλος επιτηδεύματος, έκτακτη εισφορά κτλ.). Μεγάλη
συμμετοχή από διάφορους επαγγελματικούς χώρους, συμμετοχή στη συνέλευση της πλατείας Συντάγματος με ανάγνωση κειμένου για το συγκεκριμένο ζήτημα. • Ανακοίνωση για τα γεγονότα στην Πλατεία Συντάγματος το διήμερο 28-29 Ιουνίου. • Ψήφισμα αλληλεγγύης για την απόλυση δύο συνδικαλιστριών διορθωτριών από την εταιρεία IMAKO του Κωστόπουλου. ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2011 • Συμμετοχή με μαρτυρία μέλους του ΔΣ στην εκδίκαση των ασφαλιστικών μέτρων συναδέλφων κατά των Ελληνικών Γραμμάτων/ΔΟΛ. ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011 • Νέα συγκέντρωση των μπλοκάκηδων στα γραφεία του Συλλόγου και συζήτηση για τα ζητήματα που μας απασχολούν. Συζήτηση με τον δικηγόρο του Συλλόγου για τις νομικές δυνατότητες της πρωτοβουλίας αυτής. • Ενημέρωση από διερμηνείς που συνεργάζονται με την εταιρεία Μετάδραση για τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν. • Δημοσίευση κειμένου για τα χαράτσια που μας επιβάλλονται. ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2011 • Ανακοίνωση για το θάνατο διαδηλωτή στην κινητοποίηση της 20ής Οκτωβρίου. • Καταγγελίες από συναδέλφους για μειώσεις αμοιβών συνεργατών και εργαζομένων στις εκδόσεις Πατάκη. ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2011 • Ανακοίνωση για την κατάσταση που επικρατεί στις εκδόσεις Πατάκη (μειώσεις αμοιβών κτλ.). • Ενημέρωση του Συλλόγου για το πρόβλημα που έχει δημιουργηθεί με τους εσωτερικούς επιμελητές στις εκδόσεις Modern Times, που παραμένουν για δύο μήνες απλήρωτοι. • Ψήφισμα συμπαράστασης για την απόλυση εργαζόμενου στα Goody’s Λευκού Πύργου. • Κυκλοφορία του Ημερολόγιου του Συλλόγου για το 2012. • Δημοσίευση κειμένου για το τέλος επιτηδεύματος που επιβλήθηκε στο σύλλογο. • Ανακοίνωση για την κατάσταση που επικρατεί στην εταιρεία υποτιτλισμού Vermantia.
η μουτζούρα|
ΣΜΕΔ για τους απεργούς πείνας οικονομικούς μετανάστες. Ανακοίνωση του Συλλόγου στα ελληνικά και στα αγγλικά. • Κατάθεση υπομνήματος στο Υπουργείο Οικονομικών σχετικά με την εφαρμογή μειωμένου ΦΠΑ σε αμοιβές για παραχώρηση πνευματικής ιδιοκτησίας. • Καταγγελία της παράνομης προσαγωγής μέλους του ΔΣ λίγο πριν από την πορεία στις 23/2.
• Παρέμβαση στην Introbooks για οφειλές προς συναδέλφους. • Ψήφισμα συμπαράστασης του Συλλόγου στους απλήρωτους εργαζόμενους της Ελευθεροτυπίας. ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2011 • Ανακοίνωση για τις εκδόσεις Introbooks μετά τις καταγγελίες απλήρωτων συναδέλφων. • Παρέμβαση του Συλλόγου μαζί με τον ΣΥΒΧ-Α στη Modern Times. Συζήτηση με τη διοίκηση της εταιρείας και με τους εσωτερικούς συναδέλφους επιμελητές. • Παρέμβαση σε εκδήλωση των εκδόσεων Οξύ/Brainfood, λόγω οφειλών σε εξωτερικούς μεταφραστές και συντάκτες, με μοίρασμα και διάβασμα κειμένου στο Ινστιτούτο Διπλωματίας και Παγκοσμίων Εξελίξεων του Αμερικανικού Κολεγίου, κατά την παρουσίαση του βιβλίου του Τάκη Μίχα Μαύρη Βίβλος της ελληνικής οικονομίας. • Παρέμβαση του Συλλόγου στις εκδόσεις Ταξιδευτής για οφειλές σε συνάδελφο μεταφράστρια.
η μουτζούρα| 10
ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2012 • Συμμετοχή του Συλλόγου στη στάση εργασίας των εργαζoμένων στις εκδόσεις Modern Times. • Νέα επίσκεψη του ΔΣ του Συλλόγου στις εκδόσεις Ταξιδευτής, δημοσίευση κειμένου για την τακτική της εταιρείας. • Συμμετοχή του Συλλόγου στη σύσκεψη σωματείων στα οποία υπάγονται οι εργαζόμενοι στους Modern Times (Σύλλογο Λογιστών, ΣΥΒΧ κ.ά.) για τη μεθόδευση κοινής δράσης. • Κάλεσμα του Συλλόγου για νομική δράση των εργαζομένων και συνεργατών στις εταιρείες Modern Times, IntroBooks, Brainfood/Οξύ, Όμιλο Ashley & Holmes. • Δημοσίευση κειμένου του Συλλόγου για τις εκδόσεις Modern Times. • Παρέμβαση του Συλλόγου στη Ι΄ ΔΟΥ Αθηνών για το τέλος επιτηδεύματος που έχει επιβληθεί στο Σύλλογο. ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2012 • Ψήφισμα υπέρ συνδικαλιστή του σωματείου κούριερ που έχει μηνυθεί από την ACS. • Δημοσίευση κειμένου της Ομάδας Μεταφραστικών Γραφείων του Συλλόγου για την πρακτική άσκηση σε μεταφραστικά γραφεία. • Νέα ενημέρωση από συνεργάτες διερμηνείς για τα προβλήματα που προκύπτουν στην εταιρεία Μετάδραση.
Συμμετοχή του Συλλόγου σε συσκέψεις μαζί με το ΣΒΕΜΚΟ (σύλλογος εργαζομένων σε ΜΚΟ), παρουσία δικηγόρου, για την περαιτέρω πορεία του ζητήματος. Συνυπογραφή κειμένου με αιτήματα των συνεργατών προς την εταιρεία. • Πάρτι του Συλλόγου. • Ενημέρωση από συνάδελφο μεταφραστή για κλοπή πνευματικής ιδιοκτησίας από τις εκδόσεις Παρισιάνου. • Σύσκεψη με εργαζόμενους στις εταιρείες IntroBooks και IMAKO και τη δικηγόρο του Συλλόγου για την κατάθεση ασφαλιστικών μέτρων. • Ψήφισμα συμπαράστασης του Συλλόγου στον αγώνα των εργαζομένων στην υγεία, στην ψυχοκοινωνική φροντίδα και την ειδική αγωγή. ΜΑΡΤΙΟΣ 2012 • Συνάντηση του ΔΣ του Συλλόγου με τη διοίκηση της Μετάδρασης και συζήτηση για τα συγκεκριμένα προβλήματα/καταγγελίες των συνεργατών. • Συνάντηση με απλήρωτους συνεργάτες των Modern Times στα γραφεία του Συλλόγου για τον καθορισμό κοινής νομικής δράσης. • Κατάθεση της προέδρου του Συλλόγου στην εκδίκαση της υπόθεσης κλοπής πνευματικής ιδιοκτησίας από τις εκδόσεις Παρισιάνου. • Έκδοση απόφασης δικαστηρίου υπέρ των εξωτερικών συνεργατών της «Ελληνικά Γράμματα Α.Ε.». Το δικαστήριο διέταξε συντηρητική κατάσχεση της περιουσίας της εταιρείας μέχρι την εξόφληση των συναδέλφων. ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2012 • Δημοσίευση κειμένου της Ομάδας Μεταφραστικών Γραφείων για την τακτική μεταφραστικών εταιρειών που δεν πληρώνουν τους συνεργάτες τους (Intertranslations, Texto, Intertext-Ιωάννης Τσεβρεμές). • Κυκλοφορία του βιβλίου Μεταξύ γραφής και ανάγνωσης – Κείμενα για την επιμέλεια, με τις ομιλίες των συναδέλφων από την εκδήλωση στις 16.12.2010. • Δημοσίευση κειμένου για τον τραυματισμό του φωτορεπόρτερ Μάριου Λώλου από την αστυνομία. • Διακανονισμός με τη μεταφραστική εταιρεία Intertranslations για την εξόφληση απλήρωτων συναδέλφων. ΜΑΪΟΣ 2012 • Πραγματοποίηση των εκλογών για την ανάδειξη Διοικητικού Συμβουλίου
και Ελεγκτικής Επιτροπής του ΣΜΕΔ. • Επικοινωνία του Συλλόγου με τον εκδοτικό οίκο Μελάνι για την υπόθεση απλήρωτης συναδέλφου. Διακανονισμός για την εξόφλησή της. • Δημοσίευση κειμένου σχετικά με την «1η Συνάντηση για τη Μετάφραση». • Παρέμβαση του ΣΜΕΔ στην εν λόγω εκδήλωση με μοίρασμα κειμένων και προφορική τοποθέτηση. ΙΟΥΝΙΟΣ 2012 • Συμμετοχή του Συλλόγου στο Φεστιβάλ Αναιρέσεις. • Δημοσίευση ψηφίσματος αλληλεγγύης στην απεργία των εργαζομένων της Phone Marketing SA. • Δημοσίευση ψηφίσματος για την απελευθέρωση της συναδέλφου Basak Sahin Duman, η οποία συνελήφθη στην Κροατία, επειδή είχε καταδικαστεί σε 16 χρόνια φυλάκισης από τα δικαστήρια της Τουρκίας ως τρομοκράτης, λόγω των πολιτικών της πεποιθήσεων. • Συμμετοχή στην παρέμβαση των απολυμένων και των εργαζόμενων στα καταστήματα Metropolis στην απονομή των βραβείων MAD. • Δημοσίευση κειμένου για την υπόθεση του εκδοτικού οίκου Μελάνι. • Συμμετοχή του Συλλόγου στο Φεστιβάλ Resistance. ΙΟΥΛΙΟΣ 2012 • Δημοσίευση κειμένου για την υπόθεση των οροθετικών φυλακισμένων γυναικών. • Συμμετοχή στο Αντιρατσιστικό Φεστιβάλ. • Δημοσίευση κειμένου για την υπόθεση του εκδοτικού οίκου Ελληνικά Γράμματα και την άρνησή του να εξοφλήσει τους συναδέλφους μας ακόμα και μετά την έκδοση δικαστικής απόφασης υπέρ αυτών. • Δημοσίευση υπομνήματος προς τη Γενική Διεύθυνση Μετάφρασης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. • Δημοσίευση κειμένου αλληλεγγύης στον αγώνα των απεργών της Χαλυβουργίας Ελλάδος. • Καταγγελία συναδέλφισσας για τη μη καταβολή δεδουλευμένων από την εταιρεία Green Box. Επίτευξη διακανονισμού για την πληρωμή της. • Καταγγελία συναδέλφισσας για τη μη καταβολή δεδουλευμένων από τον εκδοτικό οίκο Anubis. Επικοινωνία του ΣΜΕΔ με τον εκδοτικό οίκο. Επίτευξη διακανονισμού για την πληρωμή της συναδέλφισσας.
Ερωτηματολόγιο για τον καθορισμό κατώτατων αποδεκτών αμοιβών μετάφρασης-επιμέλειας Σύλλογος Μεταφραστών Επιμελητών Διορθωτών δίνει στη δημοσιότητα ένα βασικό Ερωτηματολόγιο, προϊόν της δουλειάς της ανοιχτής Ομάδας Εργασίας για τις Κατώτατες Αμοιβές που λειτουργεί στο πλαίσιο του Συλλόγου. Το Ερωτηματολόγιο είναι ανώνυμο, απευθύνεται σε όλους τους συναδέλφους, μέλη και μη μέλη του ΣΜΕΔ, και ο σύνδεσμός του θα είναι διαθέσιμος στην ιστοσελίδα του ΣΜΕΔ για ικανό χρονικό διάστημα ώστε να διακινηθεί όσο το δυνατόν ευρύτερα. Τα αποτελέσματά του θα παραμείνουν εμπιστευτικά και θα χρησιμοποιηθούν μόνο συμβουλευτικά για την παραπέρα δράση της Ομάδας Εργασίας και του Συλλόγου αναφορικά με το κρίσιμο ζήτημα του καθορισμού κατώτατων αποδεκτών αμοιβών στον κλάδο μας. Όπως και όλη η δράση της Ομάδας Εργασίας του ΣΜΕΔ για τις Κατώτατες Αμοιβές, το Ερωτηματολόγιο αυτό έχει ένα διπλό στόχο: αφενός, να καταγράψει όσο το δυνατόν πληρέστερα και με βάση την εμπειρία των ίδιων των συναδέλφων την πραγματικότητα των αμοιβών στον κλάδο μας, ανεξάρτητα από επαγγελματική ειδίκευση (μετάφραση, επιμέλεια-διόρθωση, υποτιτλισμός) και επιμέρους τομέα δραστηριοποίησης (εκδοτικοί οίκοι, μεταφραστικά γραφεία, εταιρείες υποτιτλισμού)· αφετέρου, να κάνει το αίτημα για κατώτατες αμοιβές συστατικό στοιχείο μιας συναδελφικής επαγγελματικής κουλτούρας που θα στρέφεται ενάντια στη γενικευμένη υποτίμηση της δουλειάς μας και στον υποβολιμαίο «μειοδοτικό» ανταγωνισμό στον οποίο εξαναγκάζονται πολλοί συνάδελφοι (ιδίως νεότεροι) από τις εταιρείες του κλάδου.
Σε μια εποχή που οι συμβατικές ρυθμίσεις των εργασιακών σχέσεων καταρρέουν η μία μετά την άλλη ακόμα και στο πεδίο της μισθωτής εργασίας, κλάδοι όπως ο δικός μας, όπου η freelance εργασία με «μπλοκάκι» ή και η «μαύρη», ανασφάλιστη εργασία είναι ο κανόνας, φαντάζουν καταδικασμένοι να υποστούν πρώτοι και χωρίς προστατευτικές δικλείδες όλες τις συνέπειες της δραματικής μείωσης των αμοιβών που έχει δρομολογήσει εδώ και καιρό η εγχώρια (και όχι μόνο, φυσικά) διαχείριση της κρίσης. Καθώς, μάλιστα, ο κλάδος μας στερείται, για λόγους αντικειμενικούς και ιστορικούς, τα βασικά μέσα εργατικής και επαγγελματικής διαπραγμάτευσης που υφίστανται αλλού (απεργιακή κινητοποίηση, συντεχνιακή κατοχύρωση ελάχιστων αμοιβών), θα έλεγε κανείς ότι δεν μας μένει παρά να σηκώσουμε τα χέρια ψηλά και να δεχτούμε παθητικά τη μοίρα μας. Ως Σύλλογος Μεταφραστών Επιμελητών Διορθωτών, πιστεύουμε απεναντίας ότι καθήκον μας σε αυτές τις συνθήκες είναι να δημιουργήσουμε μέσα από το πάγιο (και όχι μόνο σημερινό) καθεστώς επισφάλειας και απορρύθμισης που χαρακτηρίζει τη δουλειά μας νέους τρόπους συλλογικής οργάνωσης, διεκδίκησης και περιφρούρησης των συμφερόντων μας, προτάσσοντας απαρέγκλιτα τις ανάγκες μας απέναντι στους καταναγκασμούς μιας ανελέητης αγοράς και ενός φορομπηχτικού κράτους. Μπορείτε να δείτε και να συμπληρώσετε το ερωτηματολόγιο στη διεύθυνση: http://goo.gl/vYeKp
Σεμινάρια Αυτομόρφωσης
στην επιμέλεια βιβλίων
Ο Σύλλογος Μεταφραστών Επιμελητών Διορθωτών διοργανώνει μια σειρά Σεμιναρίων Επιμέλειας που απευθύνονται σε παλιούς και νέους συναδέλφους. Ενδεικτικά, ο β΄ κύκλος σεμιναρίων θα περιλαμβάνει τις εξής θεματικές ενότητες: Επιστημονικά συγγράμματα • Λευκώματα, καλλιτεχνικές εκδόσεις • Παιδικό βιβλίο • Ο συγγραφέας και ο επιμελητής του • Γραμματικοσυντακτικά ζητήματα • Το στήσιμο ενός βιβλίου (τεχνικά ζητήματα) • Ο επιμελητής και οι άλλοι • Κόμιξ • Συγκριτική επιμέλεια μεταφράσεων
Τα σεμινάρια είναι δωρεάν και θα γίνονται στα γραφεία του Συλλόγου. Ανακοίνωση του αναλυτικού προγράμματος στα τέλη Ιανουαρίου, στην ιστοσελίδα του ΣΜΕΔ (www.smed.gr). Nihadov, I don’t work for free http://nihad.me/
η μουτζούρα| 11
Ο
Δεν είμαστε ούτε επιχειρηματίες ούτε εργοδότες Είμαστε εργαζόμενοι με μπλοκάκι
η μουτζούρα| 12
Ε
δώ και πολλά χρόνια έχει θεσμοθετηθεί από το κράτος ένας τύπος εργαζομένου, ο επονομαζόμενος «μπλοκάκιας», χωρίς κανένα δικαίωμα αλλά με επιτακτικές και συνεχώς αυξανόμενες υποχρεώσεις απέναντι στο κράτος και τους εργοδότες. Έχει διαμορφωθεί έτσι ένα ευρύ εργατικό στρώμα ειδικευμένων και ανειδίκευτων εργαζομένων, σε διάφορους κλάδους επαγγελμάτων (δημοσιογράφοι, καθαριστές, τεχνικοί, μηχανικοί, αρχιτέκτονες, δικηγόροι, εκπαιδευτικοί, εργαζόμενοι στην ψυχική υγεία, καλλιτέχνες, πωλητές, μεταφραστές, επιμελητές κ.ο.κ.), οι οποίοι αντιμετωπίζονται από το κράτος ως επιχειρηματίες και από τους εργοδότες ως σκλάβοι. Είναι επιτακτικό, λοιπόν, να ορίσουμε εμείς οι ίδιοι, κι όχι το κράτος ή οι εργοδότες, ποιοι είμαστε: Δεν είμαστε ούτε επιχειρηματίες ούτε εργοδότες. Δεν εκμεταλλευόμαστε την εργασία κανενός. Δεν είμαστε «αφεντικά του εαυτού μας». Είμαστε εργαζόμενοι με μπλοκάκι. Η επισφαλής μας θέση (χαμηλοί μισθοί/αμοιβές, υψηλή φορολογία/αυτασφάλιση, αδυναμία απεργίας, κατακερματισμός, κανένα δικαίωμα σε περίπτωση απόλυσης/«παύσης της συνεργασίας» κ.λπ.), σε συνδυασμό με το κοινωνικό γόητρο που υποτίθεται ότι παρέχει η λεγόμενη «αυτοαπασχόληση» (η «καρδιά της μεσαίας τάξης», σύμφωνα με τους «ειδικούς»), έχει καθορίσει μέχρι τώρα την αδυναμία μας να οργανωθούμε και να διεκδικήσουμε καλύτερους όρους εργασίας και, ει δυνατόν, να ακυρώσουμε την ίδια την ύπαρξη του εργαζόμενου («εσωτερικού» ή «εξωτερικού») με μπλοκάκι. Είναι επιτακτικό, λοιπόν, να συλλογικοποιήσουμε τις επιθυμίες και τη δράση μας ενάντια στον γενικευμένο κατακερματισμό. Βασικό χαρακτηριστικό της εργασιακής μας συνθήκης είναι ότι δεν έχουμε κανένα δικαίωμα έναντι των εργοδοτών. Την ίδια στιγμή, πρέπει να κατα-
βάλλουμε υπέρογκες εισφορές στα ασφαλιστικά ταμεία και μεγάλα ποσά για μια σειρά άμεσων και έμμεσων φόρων. Η εποχή των Μνημονίων έβαλε κι εμάς στο στόχαστρο, όπως και όλους τους υπόλοιπους εργαζομένους, επιβάλλοντας, μεταξύ άλλων, το τέλος
επιτηδεύματος, την εισφορά αλληλεγγύης και τη μείωση του αφορολόγητου, με αποτέλεσμα την εξώθησή μας στην ανεργία, την ανασφάλεια, τη «μαύρη» εργασία, την αποδοχή κατάπτυστων εργασιακών όρων και συνθηκών, το φέσωμά μας από τους εργοδότες και την υπερδιόγκωση των οφειλών μας στα ασφαλιστικά ταμεία και στην εφορία. Η νέα σειρά μέτρων διάσωσης του καπιταλιστικού συστήματος επιδεινώνει την κατάσταση ακόμα περισσότερο: αύξηση της φορολόγησης, με επιβολή ενιαίου συντελεστή, και πιθανή αύξηση της παρακράτησης φόρου, κατάργηση του αφορολόγητου των 5.000 ευρώ (με διατήρησή του για όσους δουλεύουν σε έναν μόνο εργοδότη), πιθανή επιβολή νέου χαρατσιού κ.ο.κ. Όποιο κι αν είναι
το πόρισμα των εκπροσώπων του κεφαλαίου, ο στόχος είναι ο ίδιος: ακόμα μεγαλύτερη υποτίμηση της εργατικής μας δύναμης, ακόμα μεγαλύτερη πειθάρχηση στις προσταγές εργοδοτών και κράτους, ακόμα μεγαλύτερος κατακερματισμός των εργαζομένων με μπλοκάκι σύμφωνα με τους διαχωρισμούς που το ίδιο το κράτος θα ορίσει. Είναι επιτακτικό, λοιπόν, να αγωνιστούμε μαζί με τους υπόλοιπους εργαζομένους ενάντια στην εντεινόμενη λεηλασία της ζωής μας. Να δράσουμε άμεσα και αποτελεσματικά ενάντια στα νέα μέτρα. Να αρνηθούμε συλλογικά την επιβολή μιας φορολόγησης που θα οδηγήσει τους περισσότερους συναδέλφους στην ανεργία και τη «μαύρη» εργασία. Να αρνηθούμε συλλογικά το δυσβάσταχτο βάρος της αυτασφάλισης στον ΟΑΕΕ. Όσοι βρεθήκαμε σε αυτή την πρώτη διακλαδική συνάντηση θεωρούμε ότι η επίθεση που δεχόμαστε ως εργαζόμενοι με μπλοκάκι δεν πρέπει να μείνει κι αυτή τη φορά αναπάντητη. Δεν πρέπει να επιτρέψουμε για μια ακόμα φορά να λαμβάνονται ερήμην μας αποφάσεις που θα μας οδηγήσουν σε ακόμα μεγαλύτερη εξαθλίωση. Είμαστε ήδη πίσω από τα γεγονότα. Το απειλητικό ρεύμα μίσους και φόβου στην κοινωνία, ένα ρεύμα που βάζει την εργατική τάξη και τα πραγματικά υλικά της συμφέροντα στο περιθώριο, δεν πρέπει να γίνει καθεστώς. Η ρήξη και η ανατροπή θα συμβεί πρώτα στην κοινωνία, όταν διαλύσουμε το προπέτασμα ότι εργοδότες και εργαζόμενοι είναι «ίσα κι όμοια», όταν προσπαθήσουμε συντονισμένα, οργανωμένα και με πείσμα να διαμορφώσουμε καλύτερους όρους για την επιβίωσή μας, κόντρα στη γενικευμένη μαυρίλα της μνημονιακής εποχής. Ας παλέψουμε έχοντας συνείδηση της ταξικής μας θέσης. mplokakides.blogspot.gr mplokakia@gmail.com
πό τότε που ξεκίνησε αυτή η βίαιη καπιταλιστική επίθεση ενάντια στους όρους της ζωής μας έχουμε δει πολλά εξιλαστήρια θύματα να περνάνε από τις τηλεοπτικές μας οθόνες με τελικό στόχο τη συνείδησή μας: για όλα φταίνε οι δημόσιοι υπάλληλοι, οι φορτηγατζήδες, οι ταξιτζήδες, οι λιμενεργάτες, οι φαρμακοποιοί, οι φοροφυγάδες «ελεύθεροι επαγγελματίες», οι αριστεροί, οι αντιεξουσιαστές, οι συνδικαλιστές, οι διαδηλωτές, οι απεργοί, οι μετανάστες, οι ασθενείς, και δη οι γυναίκες ασθενείς. Η διαπόμπευση των «οροθετικών» γυναικών και ο εκδικητικός εγκλεισμός τους στις φυλακές Κορυδαλλού είναι μία ακόμα πράξη στην προσπάθεια του κράτους και του κεφαλαίου να στρέψουν την οργή και την απελπισία της εργατικής τάξης στα πιο αδύναμα κομμάτια αυτής της ίδιας τάξης. Το σώμα των γυναικών, εξάλλου, αποτέλεσε ιστορικά ένα πεδίο εκμετάλλευσης, χλευασμού και πειθάρχησης από την πλευρά της εξουσίας. Η εποχή από τον 15ο έως τον 17ο αιώνα σημαδεύτηκε από το «κυνήγι των μαγισσών» που άφησε πίσω του χιλιάδες δολοφονημένες γυναίκες σε ολόκληρη την Ευρώπη. Το «κυνήγι των μαγισσών» ήταν ένα ακόμα αιματηρό επεισόδιο στη διαδικασία επιβολής του καπιταλιστικού τρόπου παραγωγής, μια διαδικασία λεηλασίας, βίας και φωτιάς. Έτσι και σήμερα: η πιο άγρια λεηλασία των μεταπολεμικών χρόνων συνοδεύεται από τη σωματική και ηθική εξόντωση των πιο περιθωριοποιημένων συνανθρώπων μας, των τοξικομανών γυναικών και αντρών, των πορνών και φυσικά των μεταναστριών και των μεταναστών. Οι πολιτικοί εκπρόσωποι των Μνημονίων, με προεξάρχοντες τους υπουργούς υγείας και δημόσιας τάξης, έδωσαν τον τόνο: «Να απελαθούν οι αλλοδαπές, φορείς του AIDS», «Το θέμα των μολυσμένων με τον ιό HIV ιερόδουλων της Αθήνας είναι μια απασφαλισμένη υγειονομική βόμβα που απειλεί την ελληνική κοινωνία», «Η μετάδοση γίνεται από την παράνομη μετανάστρια στον Έλληνα πελάτη, στην ελληνική οικογένεια»! Η σκυτάλη πέρασε στους φυσικούς αποδέκτες: οι δυνάμεις της τάξης και της
ασφάλειας μαζί με γιατρούς του ΚΕΕΛΠΝΟ αρχίζουν το κυνηγητό στο κέντρο της Αθήνας. Όσες άτυχες γυναίκες πέφτουν στα χέρια τους μεταφέρονται σε αστυνομικά τμήματα. Μέσα στα αστυνομικά τμήματα και χωρίς τη συγκατάθεση των γυναικών οι γιατροί τις υποβάλλουν σε, αμφισβητούμενα για την αξιοπιστία τους, τεστ για HIV. Καταπατώντας το ιατρικό απόρρητο, οι γιατροί παραδίδουν τα αποτελέσματα των τεστ στις αστυνομικές αρχές. Όσες γυναίκες βρίσκονται θετικές στον ιό HIV, βάσει πάντα των αμφισβητούμενων τεστ, φωτογραφίζονται και οι φωτογραφίες τους μαζί με τα προσωπικά τους στοιχεία αναρτώνται στην ιστοσελίδα της ΕΛΑΣ. Αμέσως μετά παίρνουν τη σκυτάλη τα καθεστωτικά ΜΜΕ και επιδίδονται σε αυτό που ξέρουν καλά να κάνουν: κανιβαλίζουν τα ρημαγμένα σώματα και τις τσακισμένες ψυχές αυτών των γυναικών που, προς μεγάλη απογοήτευση των ενορχηστρωτών του κανιβαλισμού, είναι στην πλειοψηφία τους Ελληνίδες και όχι παράνομες μετανάστριες. Η δικαιοσύνη βάζει την τελική σφραγίδα στην κατασκευή του εσωτερικού εχθρού, από τον οποίο μόνο το κράτος μπορεί να μας προστατεύσει: οι γυναίκες φυλακίζονται διότι κατηγορούνται για «σκοπούμενη βαριά σωματική βλάβη». Επίτηδες κόλλησαν AIDS, επίτηδες εκδίδονταν, επίτηδες «πήγαιναν» με αξιότιμους Έλληνες οικογενειάρχες, επίτηδες πρόσφεραν τις υπηρεσίες τους χωρίς προφυλάξεις, επίτηδες, επίτηδες, επίτηδες... Πάντα σε αυτή την κοινωνία του θανάτου οι περιθωριοποιημένοι άνθρωποι έχουν την απόλυτη ευθύνη για την «κατάντια» τους... Ως Σύλλογος Μεταφραστών Επιμελητών Διορθωτών θεωρούμε ότι είναι καθήκον μας να πάρουμε δημόσια θέση πάνω στο ζήτημα των γυναικών που φυλακίστηκαν με γνώμονα τα αμφισβητούμενα θετικά αποτελέσματα ενός τεστ HIV. Μας εξοργίζει το γεγονός ότι αυτή τη στιγμή βρίσκονται στη φυλακή, όπου αρχικά δεν τις άφηναν καν να προαυλίζονται, υπό άθλιες συνθήκες υγιεινής, χωρίς την κατάλληλη ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, χωρίς τα στοιχειώδη για την επιβίωσή τους, με τη ρατσιστική
κοινωνική κατακραυγή να στρέφεται όχι μόνο εναντίον τους αλλά και εναντίον των οικογενειών και των παιδιών τους. Γνωρίζουμε ότι η αλληλεγγύη μας προς αυτές δεν αρκεί. Ο εκφασισμός της κοινωνίας, που στη συγκεκριμένη περίπτωση εκπορεύεται από το κράτος, και ειδικά ο εκφασισμός της εργατικής τάξης, απαιτεί καθημερινό αγώνα ακόμα και για τα αυτονόητα. Οι εργατικοί αγώνες στερούνται περιεχομένου εάν παραμένουν αδιάφοροι απέναντι στον κοινωνικό κανιβαλισμό, εάν παραμένουν συντεχνιακά κλειστοί και δεν μπορούν να συναντηθούν με άλλα υποκείμενα που εξοντώνονται από τις στρατηγικές του κράτους ή από τις φασιστικές συμμορίες, όπως συμβαίνει με τις «οροθετικές» γυναίκες και τους μετανάστες. Γι’ αυτό καλούμε όλα τα σωματεία και τις εργατικές συλλογικότητες να καταγγείλουν δημόσια την κρατική στρατηγική που οδηγεί τις φυλακισμένες «οροθετικές» γυναίκες σε φυσική και ηθική εξόντωση. ΑΠΑΙΤΟΥΜΕ ΤΗΝ ΑΜΕΣΗ ΑΠΟΦΥΛΑΚΙΣΗ ΤΩΝ «ΟΡΟΘΕΤΙΚΩΝ» ΦΥΛΑΚΙΣΜΕΝΩΝ ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΜΕΣΗ ΠΑΥΣΗ ΤΗΣ ΔΙΩΞΗΣ ΤΟΥΣ
η μουτζούρα| 13
Α
7.7.2012
Όταν ακούς «υγειονομική βόμβα», ανθρώπινο κρέας μυρίζει
Aποχαιρετισμός στη μουτζούρα Sarajevo, τχ. 59 (Φεβρουάριος 2012)
Ό
η μουτζούρα| 14
ταν ξεκινάει η εκπαίδευση στην ανάγνωση και στη γραφή διάφορα συμβαίνουν που, με τον τρόπο τους, έχουν μια ορισμένη σκληρότητα. Το βλέμμα του ανθρώπινου κουταβιού έχει μάθει κιόλας να ξεχωρίζει και να διακρίνει, καθώς έχει κάνει τα πρώτα μέτρα του δρόμου του αδιαχώριστο απ’ τις υπόλοιπες αισθήσεις. Όμως το σύμβολο –και τα γράμματα τέτοια είναι– συνιστά μια καινούργια κατάσταση. Δεν μυρίζει, δεν έχει γεύση, ούτε αφή. Ακουμπάει ακίνητο, και δεν μοιάζει με τίποτα. Γιατί να το προσέξει το μάτι αυτό το ψόφιο, χωρίς ζωή ή ενδιαφέρον, σημάδι; Γιατί να προσηλωθεί επάνω του; Δεν υπάρχει κανένας λόγος. Ο καταναγκασμός ξεκινάει να δώσει νόημα· κι ίσως, στ’ αλήθεια, η βασική ιδέα του νοήματος και του διαχωρισμού του απ’ τη ζωή της μορφής, να φτιάχνεται εκεί, πάνω απ’ τα αδιάφορα Α και Β, γράμματα του αλφάβητου και της εκπαίδευσης σ’ αυτό. Κι ύστερα πρέπει να μάθει το χέρι να υπακούει. Στο πρώτο μανιφέστο των σουρεαλιστών ο Μπρετόν ισχυρίστηκε ότι το (άγριο) μάτι είναι χέρι. Είχε δίκιο. Αλλά η εκπαίδευση στην ανάγνωση και στη γραφή είναι το αντίθετο: εξημέρωση του κληρονομημένου απ’ τον Κόσμο άγριου ματιού, εξημέρωση του άγριου χεριού. Το χέρι που μαθαίνει πως να κρατάει το μολύβι (ή την πέννα, ή το φτερό άλλοτε) ξέρει ήδη να χουφτώνει και να οδηγεί «εργαλεία». Αλλά εδώ, τώρα, στη γραφή, υπάρχει μια διαφορετική αναγκαιότητα: το γράμμα, και αμέσως ύστερα η λέξη, έχουν κάτι ιερό. Δεν μπορείς, δεν επιτρέπεται να λαθέψεις: υπάρχουν κανόνες που ίσως δεν θα τους μάθεις ποτέ όλους, και πιθανό να ξεχνάς πάντα κάποιους. Σα να λέμε, θα υπάρχει πάντα κάτι ατελές σ’ αυτήν την ικανότητα. Κι όμως. Ενώ μια τέτοια ατέλεια θα έπρεπε να γιορτάζεται, πάντα κατηγορείται. Και ποτέ δεν εξαφανίζεται. Ενώ η πειθαρχία των λέξεων είναι τόσο σφικτή ώστε αν το χέρι την παραβιάσει μόνο σε λάθος θα πρέπει να την αποδώσει (και μόνο συγγνώμη να ζητήσει), αυτό το χέρι που εξημερώθηκε πάνω και μέσα απ’ τη γραφή δραπετεύει. Γυρίζει πότε
πότε πίσω στην άγρια ελευθερία του. Πώς; Μουτζουρώνοντας. Βιβλία, τετράδια, τραπέζια· όλη την επιπλοποιία της εξημέρωσής του, όλη τη διάταξη που είναι στην υπηρεσία του νοήματος. Η μουτζούρα είναι ακατανόητη! Η μύτη του μολυβιού ή του στυλό ακολουθεί έναν αόριστο δρόμο, σαν κάθε προηγούμενο ίχνος της πάνω στην επιφάνεια να σπρώχνει μπροστά. Οι γραμμές, τα σημάδια, απλώνονται· αλλά καμία ομοιότητα μ’ ό,τι επιτρέπει και προβλέπει τόσο η γραφή όσο και η ανάγνωση. Η μουτζούρα απλώνεται σα λεκές γύρω γύρω απ’ τις λέξεις, όπου υπάρχουν περιθώρια, καμιά φορά και πάνω τους. Τι λέμε «καμιά φορά»; Σίγουρα και πάνω τους! Δεν είναι άραγε ένα απ’ τα σκληρά πειθαρχικά μέτρα η τιμωρία για τις μουτζουρωμένες λέξεις, τα μουτζουρωμένα γραπτά; Η μουτζούρα δείχνεται, και καταγγέλλεται, σαν βρωμιά. Αν πίσω της υπάρχει αναποφασιστικότητα ή αμφιβολία ή διστακτικότητα, δεν επιτρέπεται ν’ αγγίξουν τον κανονισμένο, ενάρετο και κόσμιο κόσμο των σειρών, των αράδων. Κι ωστόσο η παράβαση, η δυνατότητα να χειροπατηθούν αυτές ή εκείνες οι λέξεις και προτάσεις, είναι εκεί. Ζωντανή. Απαστράπτουσα σαν μικρό πάθος, σαν παράβαση και σαν αμαρτία. Εννοείται πως ενώ υπάρχουν τόσες ιστορίες των λέξεων (ιστορίες μέσω λέξεων) δεν μπορεί να υπάρξει καμία ιστορία της μουτζούρας, με την έννοια της γενεαλογίας ή του νοήματός της. Θα μπορούσε να διαλέξει μόνο κανείς τις πιο καλλιτεχνικές απ’ αυτές τις αδέσποτες παρορμήσεις των χεριών, και να τις εκθέσει σαν την ανεπίσημη ιστορία της γραφής· αλλά έτσι θα άφηνε στην άκρη τις συντριπτικά περισσότερες. Άσκοπες, νευρικές ή ήρεμες, βιαστικές ή επίμονες, οι μουτζούρες γεμίζουν χαρτιά ή τραπέζια· αλλά κανείς δεν καμαρώνει για το έργο του. Μόνο το χέρι, το χέρι που ξαναβρίσκει κρατώντας το μολύβι την ελευθερία του, μόνο αυτό φχαριστιέται. Και το μάτι μαζί του, που ξαναγίνεται τεμπέλικο, καθώς παρακολουθεί τις χωρίς νόημα εγχαράξεις που μαστορεύει το χέρι.
Οι γραφομηχανές εξαφάνισαν σχεδόν τις μουτζούρες, και σίγουρα ό,τι απέμεινε που να θυμίζει κάτι απ’ αυτές μηχανοποιήθηκε: λίγο πιο δυνατό χτύπημα ενός γράμματος, ή διπλό χτύπημα στην ίδια θέση, και να η μεγαλύτερη ποσότητα μελανιού μέσα στην τονική ομοιομορφία της αράδας, να προκαλεί μια μικρή ενόχληση. Αλλά όχι. Το χέρι πάνω στα πλήκτρα ξαναδέθηκε στην τάξη της γραφής και της ανάγνωσης, στην τάξη του γραπτού νοήματος. Τελικά οι υπολογιστές επικυρώνουν την παρακμή, έως και την εξαφάνιση της μουτζούρας. Χωρίς χειρό-γραφο πώς και πού να πλανηθεί αλήτικα το χέρι; «Μουτζούρες» τώρα μπορούν να κάνουν μόνο οι εκτυπωτές και τα τόνερ. Να ‘ναι τώρα εντελώς συμπτωματικό που η μουτζούρα σαν εκτροπή της γραφής και της ανάγνωσης εξαφανίζεται μαζί με τη μουτζούρα σαν υποχρεωτική συνέπεια της ατμοκίνησης (= «μουτζούρης»), της σιδηρουργίας και της παραδοσιακής μηχανουργίας; Σ’ αυτά τα τελευταία η μουτζούρα ήταν βέβαια λεκές, όχι αποτύπωμα μιας παράβασης. Ή μήπως ήταν και κάτι τέτοιο; Αποτύπωμα, σα να λέμε, σημάδι της τριβής του κορμιού που καταγίνεται μ’ έναν «όχι καθαρό» μηχανικό κόσμο; Αποτύπωμα υποχρεωτικό ενός ορισμένου είδους μαστοριάς; Η μουτζούρα του συνεργείου, η μουτζούρα της σκουριάς ή των λιπαντικών μουτζούρα των ανθρακωρυχείων και των ατμομηχανών, που δεν έμενε μόνο στα ρούχα, έφτανε μάλιστα σ’ αυτά ξεκινώντας απ’ τα χέρια (για να φτάσει συχνά κι ως το πρόσωπο), αυτή λοιπόν η μουτζούρα είχε καλύτερη αναγνώριση απ’ τη μουτζούρα-παρασπονδία της γραφής. Ήταν μουτζούρα εργατική. Και μ’ όλους τους μπελάδες καθαριότητας που προκαλούσε μέσα στις εργατικές κοινότητες (και στις γυναίκες νοικοκυρές ειδικά) ήταν μουτζούρα περήφανη για τον εαυτό της. Η υπογραφή του μεροκάματου πάνω στο σώμα, όπως τα σημάδια από κτυπήματα· μόνο πιο επιφανειακή. Όμως έγινε κι αυτή απόβλητη, ένα είδος ξεπεσμού, αισθητικού και σχεδόν ηθικού, όταν το γραφείο (το γραφείο με
Τα άγρια νεανικά χέρια, φυσικά, μπορεί να συνεχίσουν να οργώνουν τα χαρτιά της εκπαίδευσής τους, για όσο υπάρχουν τέτοια. Αλλά είναι πια κάτι λιγότερο από φυγή, κάτι πιο λειψό από απόδραση, αφού τα εξημερωμένα δάκτυλα και οι εξημερωμένοι καρποί δεσμεύονται όλο και περισσότερο στα πληκτρολόγια, στα «ποντίκια», στις «οθόνες αφής» – τι ειρωνικός ευφημισμός αυτό το τελευταίο! Τα χέρια δεν εξημερώνονται πια πάνω στα τετράδια· παραλύουν και ανασυντίθενται σαν προεκτάσεις της ηλεκτρονικής μηχανής. Όσο για τα εργατικά σώματα; Μουτζουρώνονται όλο και λιγότερο, και μόνο η ξεπλυμένη, ξεδοντιασμένη κουλτούρα των ναυτικών και των φυλακόβιων, τα tattoo, καλούνται να τα σημαδέψουν· αλλά τα tattoo δεν είναι βέβαια μουτζούρες. Οι αρχαιολόγοι του μέλλοντος θα βρουν ίσως, κάπου, κάποτε, θαμμένα σχολικά βιβλία και άπλυτες φόρμες εργατικές. Και θα μνέσκουν τότε σα χαμένοι, αναποφάσιστοι να αποφανθούν αν τα ευρήματά τους αφορούν κάποιον πολιτισμό που δεν είχε ακόμα αίσθηση της καθαριότητας ή κάποια φυλή απείθαρχη. Έτσι κι αλλιώς –θα πουν στο τέλος– η μουτζούρα ήταν μια εκδήλωση περαστική, ένα σύντομο επεισόδιο της ιστορίας…
Π
ριν ο θόρυβος κατακλύσει τα πάντα, ας βάλουμε μερικά πράγματα στη θέση τους. Η επίθεση στο κίνημα των καταλήψεων και των στεκιών, σε χώρους συλλογικής οργάνωσης, έκφρασης και αντίστασης που υπερβαίνουν το άγιο δόγμα της ιδιοκτησίας, καμία σχέση δεν έχει με τη δήθεν αξιοποίηση δημόσιων χώρων από το κράτος. Αντιθέτως, έχει άμεση σχέση με την εκστρατεία για την εξαθλίωση της εργατικής τάξης στον βωμό του ξεπεράσματος της κρίσης του καπιταλισμού: είναι αλληλένδετη με την κατάργηση του εργατικού δικαίου, με την εξευτελιστική υποτίμηση της εργατικής δύναμης, με την αδυσώπητη φορολόγηση της εργατικής τάξης, με την καταβαράθρωση της δημόσιας ασφάλισης και υγείας, με την απαξίωση της δημόσιας παιδείας. Η επίθεση στο κίνημα των καταλήψεων και των στεκιών, σε ιστορικές κοιτίδες αντιεμπορευματικής ζωής και δράσης, αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της επιχείρησης διάλυσης των αναχωμάτων ενάντια στην καταπίεση και την εκμετάλλευση, ενάντια στην ατέρμονη αναπαραγωγή της ταξικής κοινωνίας και των θεσμών της σε ολοένα πιο άγριες εκδοχές. Μόνο σε έναν αντεστραμμένο κόσμο θα αμφέβαλλε κανείς ότι για το κράτος «αξιοποίηση» σημαίνει χάρισμα της δημόσιας περιουσίας σε Μπόμπολες, Λάτσηδες, Σάλλες και άλλα υποδείγματα της αστικής νομιμότητας – ειδάλλως, παράδοσή της στη φθορά του χρόνου ή στις μπουλντόζες. Έτσι μεταφράζεται στα ελληνικά η δήλωση του Περιφερειάρχη Αττικής, ότι τα εγκαταλειμμένα νεοκλασικά της Αθήνας «αποτελούν την κακή εικόνα της και γι’ αυτό πρέπει ή να κατεδαφισθούν ή να αξιοποιηθούν». Η αστυνομική εισβολή στην Κατάληψη Βίλα Αμαλίας στις 20/12/2012 και η επίθεση στην απόπειρα ανακατάληψής της, καθώς και η αστυνομική εισβολή στην Κατάληψη Σκαραμαγκά στις 9/1/2013, κατέστησαν ακόμα σαφέστερη τη μεγάλη περίφραξη που πασχίζει να υψώσει η γκροτέσκα τρικομματική κυβέρνηση των τραπεζών και των επιχειρηματικών ομίλων, παρέα με τους σφουγγοκωλάριους των μέσων ενημέρωσής τους, γύρω από κάθε μορφή αντίστασης. Ο κυρίαρχος λόγος των ημερών, που προσπαθεί να ατσαλωθεί πίσω από το αναχρονιστικό δόγμα των δύο άκρων, έδειξε πολύ καλά τη λυσσαλέα ακρότητα που χαρακτηρίζει τον ίδιο και μόνο. Συνεπαρμένος από το μαντρόσκυλό του, τη Χρυσή Αυγή, ο κυρίαρχος αυτός λόγος δεν χάνει ευκαιρία να επιδεικνύει έναν επαίσχυντο ρεβανσισμό μετεμφυλιακού χαρακτήρα και να διαρρηγνύει τα ιμάτιά του για την πάταξη της «ανομίας», ενώ την ίδια στιγμή δεν διστάζει να καταπατήσει όποια νομοθεσία (του ίδιου αυτού καταπιεστικού κράτους που κατά τα άλλα περιφρουρεί) στέκεται ακόμα εμπόδιο στην παραπέρα εκμετάλλευση της γης και της εργασίας από το κεφάλαιο. Οι συλληφθέντες της 9ης Γενάρη διέπραξαν το «κακούργημα» της διεκδίκησης ενός πραγματικά δημόσιου και ανοιχτού χώρου, της διεκδίκησης μιας ζωής πέρα από τα δεσμά του εκμεταλλευτικού συστήματος. Οι διώκτες τους τέλεσαν το έργο της επιβολής του δικαίου της ιδιοκτησίας, της διαιώνισης μιας ζωής αλυσοδεμένης σε γρανάζια που συνθλίβουν ανθρώπους για να παράγουν κέρδος για λίγους «εκλεκτούς». Ο Σύλλογος Μεταφραστών Επιμελητών Διορθωτών στέκεται ανυποχώρητα αλληλέγγυος στους διωκόμενους: είμαστε κομμάτι τους και θα ενώσουμε τις δικές μας δυνάμεις με τις δικές τους, τώρα και πάντα, στον κοινό αγώνα ενάντια στη λεηλασία της ζωής μας. Στους διώκτες, απλώς θυμίζουμε: έχουμε να κερδίσουμε έναν κόσμο ολόκληρο – και ο κόσμος αυτός δεν τους συμπεριλαμβάνει.
η μουτζούρα| 15
την εξελιγμένη γραφομηχανή, το γραφείο γύρω απ’ τον υπολογιστή) βγήκε απ’ το ημίφως της γραφειοκρατίας, και έλαμψε σαν ο «καθαρός» τρόπος να δουλεύει κανείς. Τα μουτζουρωμένα ρούχα μπήκαν στην ίδια τροχιά απόρριψης με τα μουτζουρωμένα χαρτιά, σα να έγινε γενική νόρμα ζωής ο καθωσπρεπισμός της γραφής.
12.1.2013
Υπέρ καταλήψεων, καταληψιών και άλλων «κακούργων»
Eλα σε επαφh με τον ΣΜΕΔ
Α
τέλειωτες ώρες δουλειάς στον υπολογιστή, πάνω από βιβλία και χαρτιά, ο επαναληπτικός ήχος της πληκτρολόγησης σε στοιχειώνει ακόμα και στον ύπνο σου, η πάλη με τις λέξεις και τις προτάσεις δεν σταματά ποτέ…
Α
ν είσαι συνάδελφος μεταφραστής, επιμελητής, διορθωτής ή υποτιτλιστής, τα ξέρεις αυτά καλύτερα απ’ τον καθένα, όπως ξέρεις και πόσο αόρατοι παραμένουμε για πολλούς πίσω από όλα αυτά τα βιβλία, τις ιστοσελίδες, τις εφημερίδες, τα περιοδικά, τα εγχειρίδια, τα φυλλάδια, τους υπότιτλους ταινιών και σειρών. Οι εργαζόμενοι, μισθωτοί και ελεύθεροι επαγγελματίες, στον χώρο της μετάφρασης, της επιμέλειας, της διόρθωσης και του υποτιτλισμού, αντιμετωπίζουμε κοινά προβλήματα που διαρκώς οξύνονται. Απέναντι σε αυτά τα προβλήματα, δεν στέκει ο καθένας μόνος του. Έλα να τα αντιμετωπίσουμε μαζί. Έλα να μοιραστούμε τις εμπειρίες μας και να παλέψουμε για καλύτερους όρους εργασίας.
Ενωμένοι θα καταφέρουμε περισσότερα
η μουτζούρα| 16
Περισσότερες πληροφορίες και αιτήσεις εγγραφής, στο site του Συλλόγου (www.smed.gr) και στις ανοιχτές συνεδριάσεις του ΔΣ, κάθε Δευτέρα, 7:30 μ.μ., στα γραφεία του Συλλόγου
Hμερολoγιο του ΣΜΕΔ για το 2013 Μπορείτε να το προμηθευτείτε από τα γραφεία του Συλλόγου και από επιλεγμένα βιβλιοπωλεία στο κέντρο της Αθήνας (Πολιτεία, Πρωτοπορία, Ναυτίλος, Αλφειός, Εναλλακτικό Βιβλιοπωλείο, Ζαχαρόπουλος, Χαρτοσυνθέσεις). Σε λίγες μέρες θα το βρίσκετε επίσης στη Θεσσαλονίκη και στην υπόλοιπη Ελλάδα. Διάθεση χονδρικής (για βιβλιοπωλεία): Ι. ΝΙΚΟΛΟΠΟΥΛΟΣ & ΣΙΑ Ε.Ε. - ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΤΟΥ ΕΙΚΟΣΤΟΥ ΠΡΩΤΟΥ, Ζαλόγγου 9, Αθήνα, τηλ. 210-3800520, Fax 2103800529, e-mail eikostouprotou@otenet.gr ΒΙΒΛΙΟΠΡΟΜΗΘΕΥΤΙΚΗ-ΠΡΟΜΗΘΕΥΤΙΚΗ ΕΠΕ, Προξένων 7, Θεσσαλονίκη, τηλ. 2310-220497, 2310-235364 Αν δεν βρίσκετε το Ημερολόγιο του ΣΜΕΔ, ζητήστε να σας το παραγγείλουν από το βιβλιοπωλείο της περιοχής σας. Το Ημερολόγιο-Ατζέντα του ΣΜΕΔ για το 2013 εκδίδεται και διανέμεται υπό την αιγίδα της Αστικής Μη Κερδοσκοπικής Εταιρείας «Εργαστήρι Κοινωνικών, Πολιτιστικών, Φιλοσοφικών, Οικολογικών Ερευνών» (Καλλιδρομίου 57-59, 106 81 Αθήνα).