“De gemeente, dat zijn we in principe toch met z’n allen?” Rachelle Eerhart & Christina Boldero VAN: o.a. Stichting Eetbaar Park, Eetbaar Den Haag en Stichting Duurzaam Moerwijk
PIONIERS SINDS: Rachelle 3 jaar, Christina 1 jaar TUSSENSTAND: 17 mei 2013
Z
org voor de aarde, zorg voor de mens, eerlijk delen. Dat zijn de ethische principes van de permacultuur: een ontwerpfilosofie met de natuur als leidraad. Eetbaar Park, het kunstproject bestaande uit een moestuin en een duurzaam paviljoen, is helemaal gestoeld op deze principes. Met de organisatoren ervan, Rachelle Eerhart en Christina Boldero, spreken we o.a. over de rol van stadslandbouw, werken als vrijwilliger in een professionele wereld en het realiseren van duurzaamheid in een maatschappij in transitie. tekst: Roos Berendsen
De route van:
Rachelle Eerhart & Christina Boldero
Eetbaar Park, een kunstproject in het Zuiderpark van de Engelse kunstenaar Nils Norman, wordt volledig onderhouden door vrijwilligers. Het is opgericht in het kader van het Foodprint-programma van Stroom Den Haag en in 2012 gaf Rachelle door de oprichting van Stichting Eetbaar Park dit kunstproject een organisatie met rechtsvorm. Ze is beheerder van de tuin in het Zuiderpark (de stichting heeft naast deze tuin nog 2 andere tuinen in beheer), coördinator én voorzitter van de stichting ‘Daar moeten we nog wat op verzinnen.’ Haar baan bij het IVN (Instituut voor Natuureducatie en Duurzaamheid) sluit hier goed op aan: ‘Het IVN heeft profijt van mijn ervaringen bij Eetbaar Park en andersom komen daar mijn ervaring en contacten uit mijn werk weer van pas.’ Christina is haar rechterhand in het Zuiderpark en daarnaast initiatiefneemster van Stichting Duurzaam Moerwijk Zij schuift aan tijdens ons gesprek in het paviljoen. Vaart Eetbaar Park met jullie aan het roer een nieuwe koers?
Besef dat je zelf onderdeel uitmaakt van een systeem
Rachelle: Natuurlijk zetten wij voort wat er eerder is opgebouwd. Wat we anders doen is dat we ons iets meer dan voorheen op de buurt als doelgroep richten. We zijn in eerste instantie een educatief project. Dan heeft het niet zoveel zin om elk plantje dat in de tuin groeit heilig te verklaren als vervolgens niemand weet wat het is. Wij willen een eetbare siertuin maken met daarin veel ruimte voor fruit en groenten die mensen herkennen uit de supermarkt. Er komt hier nu een meisje, Mandy, zij woont hierachter en neemt vriendinnetjes mee om in de tuin te helpen. Dat is een kroon op ons werk. Idealiter wordt dit soort plekken op den duur door de buurt gedragen. Want dat is wat stadslandbouw in deze vorm is: ‘groen opbouwwerk’. Is dat ook wat stadslandbouw en Eetbaar Park voor jullie persoonlijk betekenen?
Rachelle: Voor mij is stadslandbouw een manier om mijn verbondenheid met het systeem van de natuur te herstellen. En doordat ik op deze plek terecht ben gekomen (Eetbaar Park, red.) ben ik ook in een meer divers sociaal systeem terechtgekomen. Maar eigenlijk is Eetbaar Park net iets te ver van mijn huis, een eigen tuin of plantsoen zou ideaal zijn. Christina: voor mij is het wel echt mijn achtertuin. Ik woon in Moerwijk, dat is een van de vijf wijken om dit park heen. Via een workshop in Maastricht kwam ik met een IVN-collega van Rachelle in aanraking en zo kwam ik bij Eetbaar Park terecht. In september 2012 ben ik hier begonnen. Ik vind het een mooie
Rachelle: Annechien (Meier, red.) nodigde me uit voor een interview in het kader van hun evaluatie. In dat gesprek heb ik gezegd dat ik kunst onzin vond! Ik begreep toen echt niet wat de kunstsector moest met stadslandouw. Daar ben ik inmiddels wel op teruggekomen hoor. Ik snap nu dat maatschappelijke kunst inspringt op een lacune in de maatschappij. Die wordt daarmee op de agenda gezet. Wel heeft Stroom in mijn ogen een beetje weinig gedaan aan het bundelen van initiatieven. Er is weinig cohesie ontstaan tussen de projecten die als spin off uit het Foodprint-programma zijn voortgekomen. Daar heb ik het ook met ze over gehad. Bij hen lag de prioriteit bij de activiteiten. Is dat ook jouw motivatie geweest om ‘Eetbaar Den Haag, informeel platform voor local foodies’ op te zetten? Wat me opviel is dat veel stadslandbouwinitiatieven tegen dezelfde dingen aanlopen. Het leek me goed een keertje met al die mensen bij elkaar te komen. Ik ben van nature een organisator, dus ben dat gewoon gaan regelen. Samen met Annechien Meier. We zijn vorig jaar rustig begonnen met een etentje en een fietstocht. Daarnaast onderhouden we een website. Eetbaar Den Haag bestaat nu twee jaar en het loopt goed. Ik denk dat Eetbaar Den Haag ook is ontstaan uit de onvrede dat Stroom deze rol niet oppakte. Ik dacht ‘waarom doen zij dit niet?!’ Helemaal aan het einde van Foodprint gingen ze hier wel mee aan de slag. Met Eetbaar Den Haag samen? Nee. Maar ze wilden wel graag mijn Eetbaar Den Haag-mailinglijst voor hun Foodprint bijeenkomst gebruiken. En toen herkende ik mijn eigen frustratie, want ik schoot gelijk in de allergie: ‘Wat denk je nou, zit ik hier als vrijwilliger een club op te bouwen en dan regel je het drie jaar lang zelf niet en nu ineens…!’ Ik heb het hier toen wel even met ze over gehad. We kunnen het goed vinden hoor. Maar naast het feit dat ik natuurlijk helemaal niet zomaar een adreslijst mag delen, is het ook zo’n heerlijke fout die professionals kunnen maken.
Rachelle Eerhart & Christina Boldero
Het programma Foodprint van Architectuurcentrum Stroom heeft o.a. de bottom-up stadslandbouw hier in Den Haag onder de aandacht gebracht. Wat vond je van dat programma?
De route van:
plek en er komen veel verschillende soorten mensen langs. Het is ingericht om er van alles te leren, en aan anderen te leren. Het heet me van harte welkom.
De route van:
Rachelle Eerhart & Christina Boldero
Fout die professionals kunnen maken? Kijk, in mijn werk als projectleider bij IVN heb ik ook te maken met vrijwillige initiatieven, daar werken we ook met buurtprojecten en IVN-afdelingen. Het gebeurt wel eens dat je onbedoeld vrijwilligers voor je karretje spant. Als professional, als iemand die betaald krijgt en werkt in een rationeel systeem met kantooruren en deadlines, moet je je echt heel goed realiseren dat een ‘organisch bottom-up initiatief’ heel anders werkt. Daar doen mensen iets als ze er tijd voor hebben, als ze zin hebben, want ze krijgen er geen geld voor. Maar aan de andere kant zit op die projecten natuurlijk wel een vorm van eigenaarschap en trots. Dat is fluwelenhandschoentjeswerk. Hoe ga je daarmee om? Dat is een interessante kwestie in de samenwerking tussen professionele en vrijwillige organisaties. Hebben jullie naast Architectuurcentrum Stroom ook contact met iemand van de gemeente? Rachelle: Wethouder Baldewsingh (Volksgezondheid, Duurzaamheid, Media en Organisatie en stadsdeelwethouder van Escamp, red.) heeft in 2010 Eetbaar Park geopend, maar die contacten zijn toen allemaal via Stroom gelopen. Nu Eetbaar Park een eigen stichting is, hebben we alleen nog contact met de afdeling Natuur en Milieueducatie (NME) en Dienst Stadsbeheer Duurzaamheid en Leefomgeving Zij beheren het Eetbaar Parkterrein. Ook vanuit het IVN werk ik met hen samen, in het bijzonder met Olle Mennema (NME). Naar aanleiding van de voedselstrategie hebben we in januari, samen met de initiatiefnemers uit de raad, met Eetbaar Den Haag een bijeenkomst in het Nutshuis gehad. Deze werd goed bezocht. Maar pas tijdens de organisatie van de Haagse dag van de stadslandbouw heeft Eetbaar Den Haag het eerste contact met de gemeente gezocht. De wethouder vindt het belangrijk dat de voedselstrategie er komt en dan kan Eetbaar Park een mooie plek zijn om in dat kader wat te komen doen. We bekijken nu de mogelijkheden. Maar voor bijvoorbeeld het Duurzame Ontbijt tijdens de Week van de Duurzaamheid (mei 2013) zijn we met Eetbaar Park of Eetbaar Den Haag niet uitgenodigd. Heel frappant vind ik dat. Dat is binnen de gemeente kennelijk weer een ander netwerk. Wat vind je van de voedselstrategie van de gemeente? Rachelle: Ik ben niet zo op de hoogte van de inhoudelijke plannen. Ik sprak wel de interim die de implementatie van de voedselstrategie in het beleid gaat begeleiden en ik geloof dat het vooral ook een opgave is om gemeentelijke diensten beter met elkaar te laten praten.
Aan wie zou je het stokje kunnen overdragen? Rachelle: Christina, misschien dat Den Haag in Transitie het over kan nemen? Den Haag in Transitie? Christina: Den Haag in Transitie is een initiatief vanuit de Transition Townsbeweging (een netwerk van groepen burgers in steden, dorpen of buurten, die hun manier van wonen, werken en leven minder olie-afhankelijk, meer duurzaam en meer sociaal maken, red.). In november 2012 werd er een aantal bijeenkomsten georganiseerd voor geïnteresseerden. Daaruit is een kernteam gekomen dat allerlei initiatieven in gang zet. Wat vind je van de ideeën van stadslandbouw in leegstaande panden? Rachelle: Op zich is het leuk dat bestuurders denken leegstaande panden te kunnen vullen met stadslandbouw, maar ga je daar dan een soort Westland in zetten? Ik ben één keer in Plantlab geweest maar ik vond het zo vreselijk. Plantlab is een klimaatkamer waar plantjes groeien onder blauw, rood en infrarood licht waar ze een optimale nutriëntenmix toegediend krijgen. Dat is niet mijn beeld van stadslandbouw. Ik ben inmiddels wél een boerennetwerk gaan ondersteunen, het Junior Waarden Netwerk, omdat ik het heel interessant vind hoe die wereld werkt. En een daktuin?
het gaat om de buitenlucht en bodem: in de zon en handen in de modder !
Een daktuin zoals bijvoorbeeld op het Babylon vind ik dan wel weer mooi, want daarmee creëer je een tof parkje voor die kantoormedewerkers. De courgettes groeien er achter een bankje en er is een tuinman aan het werk. Dat is prachtig. Het gaat mij om de buitenlucht en de bodem. Ook in New
Rachelle Eerhart & Christina Boldero
Rachelle: Ik weet het niet zo goed. In een gesprek met de directie van het Haags Milieucentrum, afdeling NME en Hoofd stadsboerderijen werd de rol van gesprekspartner voor de gemeente op het gebied van stadslandbouw geopperd. Dat kan. Ik heb contact met al die clubjes dus dat is leuk. Maar ook daarbij geldt, iets wat ik heb moeten leren, dat ik heel veel vanuit eigen kracht kan realiseren maar dat het op een gegeven moment ophoudt. Als iemand met meer tijd het over kan pakken en er ook betaalde klussen uit kan halen, dan kun je er meer mee doen.
De route van:
Zie jij hierbinnen een rol voor Eetbaar Den Haag?
Eetbaar Park Š Rachelle Eerhart
De route van:
Rachelle Eerhart & Christina Boldero
York heb ik pareltjes van daktuinen gezien, handen in de modder, in de zon! het liefst zie ik zo’n tuin gewoon op maaiveld, maar dat kan nou eenmaal niet overal. Maar het optimaliseren van de voedselproductie met kunstmatig licht, afgezonderd van wind, regen en zon, zoals Plantlab, is denk ik niet de oplossing voor een toekomstig duurzaam veerkrachtige samenleving. Sterker nog, het maakt het veel erger. Waarin ligt volgens jou dan wel een oplossing? Rachelle: Ik begrijp dat technologische ontwikkelingen van belang zijn, maar ik ben echt van de school dat onze onduurzaamheid voortkomt uit een verwijdering van de natuur. Niet dat we met z’n allen weer in een yurt moeten gaan wonen, maar laten we ervan leren. En laten we die permacultuur gebruiken om dat te snappen. Dat wij eigenlijk ook gewoon natuur zijn, dat wij functioneren zoals de natuur. Dat gaat in veerkrachtige systemen. Ook de Transition Town-beweging werkt vanuit dit veerkrachtconcept: dat je alle elementen in een systeem moet waarderen en het belang moet inzien van de onderlinge samenhang ervan. Twee weken geleden kwam ik een Japanse schrijver tegen met een concept: ‘half boer, half x’. In zijn optiek is ‘x’ je eigen ding en ‘half boer’ het percentage van jouw tijd dat je voedsel verbouwt. Dat kan gewoon een basilicumplantje in je vensterbank zijn, maar het gaat erom dat je bezig bent en snapt dat je zelf onderdeel uitmaakt van een systeem. En dat jouw dagelijkse ritme dat ook is. En het besef dat we daar allemaal deel van uitmaken, dat is volledig verdwenen. Ook uit mij. En ik denk dus dat dát de oplossing is. Je zegt, permacultuur heeft me systeemdenken geleerd. Welke functie heeft stadslandbouw volgens jou in het systeem van de stad? Rachelle: Educatie en bewustwording. Ik vind dat echt heel belangrijk. Productie is natuurlijk ook wel leuk, maar je kunt natuurlijk nooit zoveel productie draaien om een hele stad te voeden. Ik vind voedselproductie in de stad niet erg, dat doen wij ook met Eetbaar Park. Als productie gekoppeld wordt aan een andere functie vind ik het heel nuttig. Initiatieven als PLUK!Den Haag, dat stadslandbouw verbindt aan Parnassia-patiënten, of de Voedseltuin in Rotterdam vind ik prachtig! Ik sprak iemand die in die Voedseltuin aan het werk was en die vertelde me: ‘Je kunt alles lezen, de Bijbel en wat al niet meer, maar met die permacultuur heb ik het pas echt begrepen.’ En dat is ook mijn ervaring. Het is bewustwording. Een ‘ik pas in een systeem-verhaal’. En dat kan voor veel mensen die in deze tijd noodgedwongen solitaire actoren geworden zijn een vorm van ‘thuiskomen’ zijn. Hoe kijken de boeren uit jouw netwerk tegen de stad en stadslandbouw aan?
We zien Eetbaar Park heel graag uitgroeien tot een lokaal centrum voor lokaal voedsel. Voor boeren is het heel onaantrekkelijk om op een markt in de stad te komen staan. Daar moet je iets voor bedenken. Zo’n plek zou ik hiervan willen maken. Dat is dan wel meer een stadsfunctie dan een wijkfunctie. Maar voor dit jaar zijn onze kernwoorden: tuin op orde, stakeholders, buurt. Wat heb je daarvoor nodig? Rachelle: Wat ik soms lastig vind, is dat ik door mijn tijdgebrek ook een beetje de rem erop ben. Mijn inkomsten haal ik uit mijn baan bij het IVN. Ik ben wel teruggegaan naar achtentwintig uur, maar ik zou met Eetbaar Park een hele werkweek kunnen vullen! Het zou goed zijn als hier op een gegeven moment een betaald coördinator zit, die hier de programmering goed kan sturen. Pas dan krijgt het aanstellen van een stichtingsbestuur ook nut. Een actief team van allemaal vrijwilligers, zoals bij de Ghandi-tuin in Rotterdam, zou ik ideaal vinden. Maar zo werkt een stichting over het algemeen niet. Dat vind ik soms wel jammer. Jullie zoeken een ander verdienmodel? Rachelle: We hebben een tijdje terug een workshop gevolgd over mogelijke verdienmodellen voor Eetbaar Park. Wat ik wel een mooi model vond is een coöperatie, dat je je met een man of vijf committeert aan een club. Dat je allemaal evenveel belang hebt en dat het loopt. Dat zou hier wel werken, denk ik. Wat ik eigenlijk zou moeten doen is mijn baan opzeggen en erin duiken. Alleen dan moet je gaan investeren, dan moet je gaan ondernemen. In die zin kies ik nu ook nog voor de comfortzone. Christina, naast werken bij Eetbaar Park heb je ook jouw stichting Duurzaam Moerwijk? Christina: Stichting Duurzaam Moerwijk heb ik in november 2012 opgericht
Rachelle Eerhart & Christina Boldero
Werken jullie met Eetbaar Park aan een relatie met het ommeland?
De route van:
Zij vinden het geweldig maar onder boeren heb je ook grote verschillen. De biologische boeren hebben hun bedrijf opgebouwd vanuit volledige overtuiging. Multifunctionele boeren van bijvoorbeeld ’t Geertje en Jan Duindam hebben inmiddels een stevige onderneming staan met een publieksfunctie voor de stad. Dat soort ondernemers moet meer de ruimte krijgen. En laten we alsjeblieft de boeren in de omgeving iets hoger gaan waarderen en de banden met hen opnieuw aanhalen om ervoor te zorgen dat het Westland gaat produceren voor de lokale markt. En laten we voedselverspilling tegengaan, want er gaat zoveel weg.
De route van:
Rachelle Eerhart & Christina Boldero
samen met mijn partner, Sebastiaan van Zaanen. We doen verschillende projecten. Om het idee weg te halen dat duurzaamheid een ‘lelijk woord’ is en dat je daar heel veel geld voor moet hebben, zijn we nu in onze eigen straat begonnen met een project over gedragsverandering. We organiseren bijeenkomsten rond een thema, zoals bijvoorbeeld afval, water, inkopen. En dan niet onder het mom van: gebruik jij je GFT-bak wel eens, maar: we wonen allemaal in dezelfde straat, ik heb je al twintig jaar naar de tram zien lopen, maar heb geen idee hoe je heet. Heel laagdrempelig, wij halen koffie en thee en iedereen zit te kletsen. Bij jullie thuis? Ja. We wilden een plek in de straat, zodat mensen zo even langs kunnen lopen. Als het bij ons thuis niet had gekund, was het niet op deze manier gebeurd. Rachelle geeft aan te schipperen tussen betaald en onbetaald werk. Hoe ervaar jij dat, Christina? Christina: Rachelle, jij zegt: ‘Ik heb een baan dus ik kan hier veel minder tijd besteden dan ik zou willen’, nou ik ben niet in loondienst, maar we hebben naast de stichting ook een onderneming. Ik zou hier misschien meer tijd kunnen besteden. Veel van het overige werk dat ik doe is op vrijwillige basis, maar we doen ook betaalde opdrachten. Als beginnend ondernemer lukt het ons tot nog toe om daarvan elke maand rond te komen. Als ik terugkijk naar wat we tot nu toe hebben gedaan, kan ik behoorlijk trots zijn ook al zou ik niet zeggen dat dit het ultieme proces is. Dit is geen businessplan dat houdbaar is op de lange termijn, maar het is wel werk waar ik gelukkig van word. We blijven het dus gewoon doen, want dit is iets waar we helemaal achter staan. Maar het blijft een interne worsteling om te bepalen hoeveel tijd je eraan besteedt. Of dat je toch op zoek moet naar meer betaald werk. Rachelle: Er zijn ook geen recepten voor. Dat is het lastige. Wie zou jullie hierin kunnen ondersteunen? Rachelle: Omdat jullie daar als twee hoogopgeleide mensen zijn komen wonen en daar een boel lostrekken, eigenaarschap tonen, zetten jullie in Moerwijk een verandering in. En dat wil de gemeente ook, zeker in zo’n wijk. Als gemeente zou je daar dan als de kippen bij moeten zijn, niet om dood te knuffelen, maar het zou toch mooi zijn als stadsdeelgemeente Escamp zoiets zou hebben van: ‘Hé die twee lui daar, die zijn in die wijk heel goed bezig, laten we ze nou een heel klein beetje toestoppen.’
Tegelijkertijd ook meer zelf regelen dus. Gaat dit ook over ‘hoe maak je een burgerinitiatief duurzaam’? Rachelle: Daar denk ik op mijn werk bij het IVN ook veel over na. En dat verschilt erg per wijk. De Uitvinderswijk, het Regentessekwartier met ‘Meer groen, zelf doen’ en de ‘Geveltuinendag’, dat is echt buurtinitiatief. Die vinden het gewoon leuk om op de zaterdag te doen. En Emma’s Hof is ook een soort buurthuis geworden. Dat regelt die ‘Groenlinkswijk’ zelf wel en dat is prachtig, maar Urbaniahoeve, foodscape Schilderswijk. Ik kwam daar zelf met een aantal IVN-stagaires voor een rondleiding en van buurtbewoners hoorden we dat de een initiatief initiatiefneemster nooit meer kwam. Dan is is duurzaam het dus geen duurzaam initiatief. Want het is niet wanneer gelukt om het draagvlak in de buurt zo groot te krijgen mensen uit de dat mensen het zelf gaan doen. Daar moet de gemeente buurt het zelf gewoon een opbouwwerker faciliteren, iemand die gaan doen daar blijft tot het draagvlak zo groot is dat de mensen langzaamaan zelf eigenaar worden. Dat is ook het probleem geweest bij ons stadslandbouwinitiatief op voormalig terrein van de Blauwe Aanslag aan het Buitenom. Achteraf gezien was het naïef van ons om te denken dat dat we daar op dat enorme terrein met die slechte bodem iets voor kinderen konden realiseren. Ook daar zou een Creatief Beheermodel (Creatief Beheer is een organisatie in Rotterdam, red.) beter hebben gewerkt. Met een tuinman in de wijk, die als opdracht meekrijgt samen met de buurt een prachtig proefpark te maken, zoals de Punt.
Rachelle Eerhart & Christina Boldero
Rachelle: Toen we hier net met Eetbaar Park zaten hadden we geen stroom. Dat kregen we van een boerderijtje waarvan de kabel steeds stuk was. Ik heb Olle gevraagd ons te helpen. Hij heeft toen betaald voor de aanleg van een kabel, in ruil voor wat extra oogst. In dit geval kende ik de beheerder persoonlijk, maar een gemeente kan natuurlijk allerlei buurtinitiatieven op die manier faciliteren. Een model met wijkregisseurs met ‘petty cash’, dat ze naar eigen goeddunken kunnen uitdelen, zou een manier kunnen zijn om dat te doen. Christina: Bij kleine events is het ook af en toe gewoon een kwestie van regelen. Wat Den Haag in Transitie allemaal gratis gesponsord heeft weten te krijgen voor het Urban Gardening Event op 28 april, daar sta je van te kijken. Rachelle: Dat klopt. We hebben laatst nog in de Fultonstraat een ‘Geveltuinendag’ gehad. De initiatiefnemer belt het hoofd groenbeheer van het stadsdeel en die laat wat planten aanrukken. Ze loopt naar Albert Heijn en krijgt voor 50 euro koeken mee. Dat hangt wel af van het thema en stadsdeel.
De route van:
Een financiële sponsoring dus?
De route van:
Rachelle Eerhart & Christina Boldero
Rachelle geeft aan te schipperen tussen betaald en onbetaald werk. Hoe ervaar jij dat, Christina? ligt eraan welke functie je belangrijk vindt, en wie er gaat betalen. De vraag wie het gaat betalen is er een die vaak wordt gesteld in de veranderende stadsontwikkeling. Bij wie ligt volgens jou de verantwoordelijkheid? Een hoop fundamentele taken die horen bij ons mens-zijn hebben wij ‘geoutsourced’ naar een orgaan dat nu ‘de gemeente’ is. Moet de gemeente überhaupt wel een rol hebben bij de plantjes om mijn huis? Kan ik dat niet zelf met mijn buren regelen? In dat Stadsgesprek Duurzaamheid klonk zo’n afstand door: men sprak over de ‘gemeente’ die in hiërarchie hoger zou zijn dan ik, slechts een burger die iets initieert. Terwijl de gemeente, dat zijn we in principe toch met z’n allen? Wij zijn natuurlijk zo doorgeschoten in arbeidsdeling dat ik niet meer mijn eigen plantsoen, eten en kinderopvang verzorg. Dat doe ik allemaal niet meer zelf, dat koop ik in, daar betaal ik belasting voor. Ik geloof persoonlijk niet dat al die uitbesteding uiteindelijk bijdraagt aan levenskwaliteit, maar het is wel hoe het systeem nu georganiseerd is. Verder zou het mooi zijn als bepaalde ambtenaren uit de gemeente iets beter snappen wat er allemaal gaande is en met wat voor een motivatie mensen dit allemaal doen. Dat zou al winst zijn. Ligt er een communicatieopgave voor de gemeente? Rachelle: Hoe de communicatie binnen de gemeente wordt ingericht, vind ik soms tenenkrommend. Het is allemaal goedbedoeld, maar bijvoorbeeld zo’n Stadsgesprek Duurzaamheid, dat zit niet vol. Zit daar iemand van gezondheidsdiensten, zit daar groenbeheer, zit daar de bouwwereld? Ik ben helemaal niet bezig met ‘groen’, ik ben bezig met ‘groen en gezondheid’, ‘groen voor welzijn’. Waarom is er niemand binnen de gemeente die die haken naar andere verticalen kan maken? Er moet sprake zijn van een integrale aanpak? Rachelle: Juist. En daarin zijn ‘plek’ en ‘schaalniveau’ Het zit in de bepalend. Hoever zit je van de actie en het contact ontmoeting. af? Lokale plekken zijn dan heel belangrijk. Je moet Lokale plekken dan niet denken op het schaalniveau van zijn dan heel Den Haag of Escamp, maar op het niveau belangrijk. van ‘deze kant van het Zuiderpark’ of ‘de huiskamer’. Zoals Christina dat heeft gedaan, dat is het schaalniveau waarop je dit soort cruciale dingen dient te bespreken. Dat is het schaalniveau waarop je mensen kunt verbinden. En dat is de
Begin gewoon klein, met iets wat direct te doen is
Ja, zet daar mensen op die het kunnen en kennen, dus niet iemand die van een andere dienst komt waar hij overtollig was. Die kent de buurt verder niet, die kan opnieuw beginnen en het kost heel veel tijd om een plek te leren kennen want mensen zijn er niet altijd of zitten extern.
Wat adviseren jullie anderen die iets willen starten?
Investeren ‘naar eigen geluk' wordt de toekomst
Christina: Het zit in de ontmoeting. Begin niet met een projectplan van dertigduizend euro maar begin met iets wat direct te doen is. Begin gewoon klein. Het wordt lastig als je het tijd-technisch niet meer kunt bolwerken en er eigenlijk voor betaald zou moeten worden. Rachelle: Alleen het liefst wil je er niet voor betaald worden. Ik wil liever een groter team, zodat we taken kunnen verdelen. Dat je kunt investeren ‘naar eigen geluk’. Dat wordt ook de toekomst, omdat ik denk dat geld in die zin veel minder belangrijk zal gaan zijn. Maar ik heb makkelijk praten. Links: www.eetbaar-park.nl www.eetbaardenhaag.nl www.duurzaammoerwijk.nl TEDxTalk Rachelle 2011 http://www.youtube.com/watch?v=ZqOEWCFdq6k&list=PLC3DA5E 915BD4C360&index=41
© www.stadmakers.nl
Rachelle Eerhart & Christina Boldero
Een goede makelaar?
De route van:
kracht! Ik sprak laatst een gebiedsregisseur in Rotterdam. Zij heeft een veel te grote wijk onder zich, dat wel, maar ze krijgt het voor elkaar om al die verschillende lijntjes voor de mensen behapbaar te maken. Het hangt af van het individu.