O regulowanym zawodzie bibliotekarza Autor przypomina definicję pojęcia zawód regulowany. W artykule przywołuje definicję zamieszczoną w art. 3 ust. 1 lit. a dyrektywy 2005/36/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 7 września 2005 r. w sprawie uznawania kwalifikacji zawodowych. O tym, że zawód bibliotekarza, a także zawód pracownika dokumentacji i informacji naukowej, to zawody regulowane, a także o tym, że ministrem właściwym do spraw uznawania kwalifikacji do wykonywania tych zawodów jest minister właściwy do spraw kultury i dziedzictwa narodowego stanowi rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 23 lutego 2004 r. w sprawie wyznaczenia ministra właściwego do spraw uznawania kwalifikacji w zawodzie regulowanym bibliotekarza, pracownika dokumentacji i informacji naukowej1. Jest to rozporządzenie wykonawcze wydane na podstawie art. 33a ust. 4 pkt 2 ustawy z dnia 4 września 1997 r. o działach administracji rządowej2. Jak z tego wynika, zawód bibliotekarza został uznany za zawód regulowany formalnie. Ale czy faktycznie był to i jest to zawód regulowany? Czy skreślenie naszego zawodu z listy zawodów regulowanych przyniesie nam jakąś szkodę? Czy powinniśmy zaprotestować? Chcąc odpowiedzieć na te pytania trzeba przede wszystkim przypomnieć definicję pojęcia zawód regulowany. Najlepiej będzie, jeśli posłużę się tu definicją zamieszczoną w art. 3 ust. 1 lit. a dyrektywy 2005/36/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 7 września 2005 r. w sprawie uznawania kwalifikacji zawodowych: „zawód regulowany”: działalność zawodowa lub zespół działalności zawodowych, których podjęcie, wykonywanie, lub jeden ze sposobów wykonywania wymaga, bezpośrednio lub pośrednio, na mocy przepisów ustawowych, wykonawczych lub administracyjnych, posiadania specjalnych kwalifikacji zawodowych; w szczególności używanie tytułu zawodowego zastrzeżonego na mocy przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych dla osób posiadających odpowiednie kwalifikacje zawodowe stanowi sposób wykonywania działalności zawodowej.
A co o zawodzie bibliotekarza mówią obecnie nasze obowiązujące przepisy. Przede wszystkim, jak dotąd, sprawa kwalifikacji bibliotekarskich nie była uregulowana w sposób jednolity, w jednym akcie normatywnym wydanym przez upoważnionego ministra, i to zarówno przed zaliczeniem do zawodów regulowanych, jak też i po tym fakcie. Nie było i nie jest tak, że tylko jeden minister uznawał i uznaje kwalifikacje w zawodzie bibliotekarza, pracownika dokumentacji i informacji naukowej. O zawodzie bibliotekarza mówi ustawa o bibliotekach3 w rozdz. 11 („Pracownicy biblioteki”), tylko w jednym (29) artykule. Ust. 1 tego artykułu stanowi, że grupę zawodową (ale nie zawód) bibliotekarzy tworzą pracownicy zatrudnieni na stanowiskach bibliotekarskich, osoby, które powinny (a więc nie muszą) posiadać kwalifikacje bibliotekarskie. W ust. 2 wymienione są dwie podgrupy wspomnianej wyżej grupy zawodowej: 1) pracownicy służby bibliotecznej i 2) bibliotekarze dyplomowani. Są w tym ustępie wymienione stanowiska, na których pracownicy biblioteki mogą być zatrudniani, z tym, że wymienione w ustawie stanowiska występują głównie w bibliotekach publicznych. Faktem jest, że o stanowiskach w wielu innych bibliotekach stanowią odmienne tabele stanowisk, a przykładem tego są tu m.in. przepisy wykonawcze do ustawy „Prawo o szkolnictwie wyższym”. Minister właściwy do spraw kultury i dziedzictwa narodowego stanowiąc przepisy określające wymagania kwalifikacyjne i tryb stwierdzania kwalifikacji uprawniających do zajmowania określonych stanowisk w bibliotekach odwołał się do delegacji zapisanej w art. 29 ustawy o bibliotekach4. Paragraf 3 tych przepisów, rozBIBLIOTEKARZ czerwiec 2012
13