Sa!
WINTERKORTING € 30,- KORTING PER DAG van 1 december t/m 17 maart 2017*
* kijk voor de actievoorwaarden op onze website
WWW.BETHLEHEMSCHILDERS.NL TEL. 0513-462016
kijkt anders
Woensdag 23 november 2016
Jaargang 3 Nummer 47
LANDGOED PLEITERS PAGINA 19
PRIVATISERING SPORT
TJALLING REITSMA
JODEN UIT GORREDIJK
VOOR DE RECHTER
ENERGIEADVISEUR
STROFFELSTIENEN
Sinds 7 november ligt er bij de gemeente Opsterland een dagvaarding van de Stichting Sportgebouw Kortezwaag. De rechter moet eraan te pas komen om helderheid te verschaffen in een al lang slepende discussie rond de privatisering van sportaccommodaties. De stichting eist 288.000 euro.
Zonnepanelen kopen om de energienota te drukken? Kan altijd nog, zegt Wijnjewoude Energie Neutraal (WEN). Begin eerst eens simpel met besparen. Wijnjewoude heeft sinds kort Tjalling Reitsma, een eigen dorpsenergieadviseur. Hij kom gratis langs, met warmtecamera en een nuchtere kijk op de kosten.
Op 7 december krijgt Gorredijk haar eigen Stroffelstienen (Stolpersteine): in het trottoir en de stoep geplaatste stenen ter nagedachtenis aan de in de Tweede Wereldoorlog uit Gorredijk weggevoerde Joodse dorpsbewoners. Deze en volgende week in Sa! hun verhaal.
PAGINA 3
PAGINA 17
PAGINA 20
www.sa24.nl
Familieberichten
overleden
Diep geschokt hebben wij kennisgenomen van het plotselinge en tragische overlijden van
Ids Douma Speler van ons eerste elftal. Wij zullen zijn gedrevenheid en enthousiasme missen. Wij wensen de familie heel veel sterkte toe. Woorden schieten tekort. Besturen en leden van VV Jubbega en de supportersvereniging VV Jubbega Jubbega, 21 november 2016
Verliezen heeft nog nooit zoveel pijn gedaan
Ids Nooit meer kunnen wij genieten van jouw sportieve kwaliteiten en gezelligheid. Vriend, wij gaan je ontzettend missen! Wij wensen de familie heel veel sterkte toe in deze zware periode. Spelers en staf A-selectie VV Jubbega Jubbega, 21 november 2016
Ids Douma Wij zijn verslagen, we zullen je enorm missen. Wij wensen familie en vrienden veel sterkte bij het verwerken van dit verdriet. Je bootcampclub
Familieberichten in Sa! Sa! wil graag dicht bij haar lezers staan. Daarom bieden wij ook de mogelijkheid tot het plaatsen van familieberichten. Neem voor de mogelijkheden contact op met Arend Waninge (arend@sa24.nl) of 06 - 5247 1013
REINY VAN DER VEGT & SARISSA SCHOPPERT
www.tijuitvaart.nl 0511-474730
cabaret
Speelman en speelman Het moet eruit
zaterdag 3 december 2016 Aanvang 20.30 uur | ₏ 16,De Skâns Gorredijk
Loaijersstrjitte 2 | 0513 - 468600 | www.skans.nl
Sa!
23 november 2016
3
www.sa24.nl
Stichting Sportgebouw Kortezwaag houdt vast aan contract
Opsterland voor rechter gedaagd Sinds 7 november ligt er bij de gemeente Opsterland een dagvaarding van de Stichting Sportgebouw Kortezwaag. De rechter moet eraan te pas komen om helderheid te verschaffen in een al lang slepende discussie rond de privatisering van sportaccommodaties. De stichting eist 288.000 euro. AREND WANINGE GORREDIJK De kwestie
✏
draait rond de afhandeling van een twintig jaar lopende erfpachtconstructie die op 1 januari 2016 afliep. In 1996 maakte Opsterland met sportverenigingen afspraken over het onderhoud van sportaccommodaties (kantines en kleedkamers). De grond bleef eigendom van de gemeente, maar de verenigingen kregen geld voor het klein en groot onderhoud van de gebouwen
in de komende twintig jaar. In Gorredijk ging het om ongeveer 500.000 gulden (circa 225.000 euro). De Stichting Sportgebouw Kortezwaag beheert de kleedkamergebouwen namens de korfbal-, voetbal- en rugbyvereniging. Bij het aflopen van de erfpachtconstructie gaf Opsterland de verenigingen twee mogelijkheden. De bestaande constructie bleef bestaan, maar dan eeuwigdurend. Of
de verenigingen namen de grond voor een klein bedrag over. In beide gevallen bleven de verenigingen zelf verantwoordelijk voor onderhoud en investeringen in de gebouwen. Eerder dit jaar meldde het college van B en W dat twaalf verenigingen voor verlenging kozen en vier verenigingen de accommodaties overnamen.
In Gorredijk blijven ze echter op hun strepen staan. Volgens bestuurslid Rolf Rudolphy omdat het contract uit 1996 heel duidelijk is. “Er staat klip-enklaar dat de gebouwen per 1 januari 2016 teruggaan naar de gemeente en dat de stichting daarvoor een vergoeding ontvangt. Misschien is Opsterland nu niet blij met wat er toen is afgesproken, maar de juridische werkelijkheid is helder.”
De stichting gaat dus niet akkoord met een van beide opties. Overleg met de gemeente liep op niets uit en dus rest de stichting volgens Rudolphy niets anders dan de rechter om een oordeel te vragen. De stichting eist een aantal zaken. Omdat Opsterland stelt dat de erfpachtconstructie nu stilzwijgend is doorgelopen, wil de stichting van de rechter weten of de erfpachtconstructie inderdaad op 1 januari 2016 is afgelopen. “Voor de zekerheid hebben wij afgelopen zomer de erfpachtconstructie eenzijdig opgezegd. Met een overgangstermijn van een jaar is het in ieder geval op 1 juli 2017 afgelopen.” Ten tweede vraagt de stichting de rechter vast te stellen dat Opsterland de stichting een vergoeding schuldig is. “Dat staat volgens ons in het contract. Bovendien
stelt onze advocaat dat het ook wettelijk op deze manier geregeld is.” Derde eis is het vaststellen van de hoogte van de vergoeding. Volgens Rudolphy heeft de gemeente zelf al een waarde aan het kleedkamercomplex gehangen. “De WOZ-waarde is 288.000 euro. Dus dat bedrag eisen we dan ook.” Wanneer het proces dient is nog niet bekend. Wethouder Piet van Dijk wil niet reageren op de kwestie. “Het is nu onder de rechter, maar mijn mening is niet veranderd.” Eerder dit jaar stelde Van Dijk dat verenigingen zelf verantwoordelijk zijn voor hun accommodaties en dat ze de afgelopen jaren geld opzij hadden moeten leggen voor het toekomstige onderhoud en investeringen in de gebouwen.
Raad is uitgepolderd rond Talantlocatie De Wissel
Voetballers Gersloot in de prijzen Hockey-international Naomi van As kwam zaterdag hoogstpersoonlijk naar Gersloot om een cheque van 10.000 euro te overhandigen aan voetbalvereniging Gersloot. De club was samen met nog acht andere clubs winnaar geworden van de Nuon Club Competitie 2016. “Wij zijn hartstikke blij”, reageerde
GERSLOOT
voorzitter Jeroen de Jonge. Tot dinsdag kon gestemd worden. “Die avond zijn we nog heel fanatiek bezig geweest en hebben we bij veel mensen aangebeld.” Het filmpje van Gersloot, waarin de voetballers na de wedstrijd zich net als vroeger wasten in de sloot en schapen als duurzame grasmaaiers figureerden,
Sinterklaas vervolgt tour BEETSTERZWAAG Drukke weken voor Sinterklaas en zijn hulpen. In veel dorpen wordt de Goedheiligman feestelijk ontvangen. Afgelopen weekend dook hij in meerdere dorpen in het Sa!-gebied op. Fotograaf Sietse de Boer kwam hem tegen in de Hoofdstraat van Beetsterzwaag. De dorpsjeugd vergezelde hem op weg naar het dorpshuis, waar een gezellig kinderfeest was georganiseerd.
gooide hoge ogen bij de jury. Het prijzengeld wordt gebruikt voor de bouw van een dorpskamer langs het voetbalveld. Deze vervangt niet alleen de gedateerde doucheruimte en de kantine, maar functioneert ook als klein dorpshuis. Ook voetbalvereniging Jubbega was genomineerd, zij vielen buiten de prijzen.
BEETSTERZWAAG Tot grote teleurstelling van de Opsterlandse raad lukte het drie raadsleden afgelopen week opnieuw niet om het laatste restje onenigheid bij buurtbewoners over de vernieuwbouw van Talantlocatie De Wissel weg te nemen. “Us rol is útspiele, omwenjenden en Talant sille der tegearre út komme moatte. It giet noch om in lyts stikje”, constateerde Gerrit Weening (CU) na de ultieme bemiddelingspoging die hij en Marcel van Opzeeland (OB) en Roel Vogelzang (PvdA) ondernamen om de gang naar de rechter te voorkomen. Volgens Weening heeft Talant gedaan wat het kon om aan de bezwaren van de omwonenden van It Merkelân tegemoet te komen. Na het gladstrijken van de meeste plooien blijft een waardedaling van de woning van de familie Stienstra over. Zij wonen naast het Ezelskampje, waar Talant een kinderboerderij met dagbesteding wil neerzetten. De Stienstra’s krijgen te maken met geluidsoverlast en dienen gecompenseerd te worden voor het verlies aan woongenot, aldus Weening. “Ik rop de twa partijen op dat netsjes te regeljen. In gong nei de Raad van State levert inkeld ferliezers op.”
Extra voorziening
De raad worstelde zichtbaar met de afweging tussen het belang van de buurt en het grote belang van Talant. De zorginstelling wil 25 miljoen euro investeren. Met de kinderboerderij wil de zorginstelling daarbij de poort openzetten en het dorp bij het dagelijks leven van de eigen
bewoners betrekken. Een loffelijk streven, vindt de raad. “Feitelijk realiseert Talant zo een extra voorziening voor het dorp”, meende Van Opzeeland. Maar dat de modernisering de familie Stienstra dupeert, zat niemand lekker. “Talant jout de lûdoerlêst sels ta”, aldus Vogelzang. “Ik doch in moreel appèl op harren om te skikken. Dat kin mei in bedrach fan 25 miljoen dochs gjin probleem wêze.”
Oud zeer
Een schikking lijkt echter vast te lopen in oud zeer. Bij Stienstra en andere omwonenden heerst wantrouwen jegens Talant vanwege verschil in interpretatie over afspraken uit het verleden. Daar liep uiteindelijk volgens Weening de raadsbemiddeling ook op stuk. FNP-er Evert Wilstra wil daarom dat Talant ruimhartig over de brug komt door de Stienstra’s uit te kopen. Directeur Joke van Leeuwen van de zorginstelling zei eerder al dat zorggeld daarvoor niet kan worden aangewend. Wethouder Piet van Dijk liet opnieuw weten spijkers met koppen te willen slaan. “De zaak is uit-en-te-na getoetst en dat heeft geresulteerd in goede ruimtelijke inpassing voor betere huisvesting. Dit is het dan.” Uiteindelijk legde een meerderheid van de raad zich hier ook bij neer. Alleen FNP en OpsterLanders stemden tegen. Zij vonden dat nadrukkelijkere bemoeienis van het college de controverse nog vlot had kunnen trekken.
Nieuws van de Buurtsportcoaches! Valpreventie Bakkeveen
Aanmelden kan via
Wanneer: Maandag 5 en 12 december
06-57040151 en/of
g.kwant@sportfryslan.nl
Hoe laat: 09.30 – 11.00 uur Locatie:
Dúndelle Bakkeveen
Aanmelden is verplicht.
Er is plaats voor max. 25
Dit komt tijdens de lessen aan bod:
deelnemers.
- Theorie over gezondheid en bewegen - Balansoefeningen
- Hulp bij opstaan wanneer u toch gevallen bent.
sportinopsterland
sportopsterland
www.sportinopsterland.nl
OPENINGSBORREL
ing
Open
Op zaterdag november open 26 t UNIQUE Hair & More feestelijk haar nieuwe Cenzaa schoon heidssalon DEMO´S Maak kennis et Cenzaa en schoonheidsspm ecialiste Laura Gel-nagels verz orgd door Anita Make-up en ad vie visagisten Anke s door onze en Rixt Handmassage
Verschillende ha ar vlecht technieken KOMT U OP OPENINGSDADE G DA
N: krijgt u 50% ko een schoonhe rting op nagelbehandeids en/of ling kunt u een hi gh tea winnen voor 2 pers door Lyf’s onen aangeboden maakt u ka om een set acryl-gel nans gels te winnen maakt u ze volledig gr lfs kans op een is schoonheidat sbehandeling!
ZATERDAG
26
NOVEMBER tijd: 15:00 - 18:00
HOOFDSTRAAT Beetster zwaag
Natuurlijk alles onder het geno t van een hapje en drankje van Ly f’s!
81
aa
Cenz
Sa!
23 november 2016
5
www.sa24.nl
Rogier Henny handelt volop in lp’s
De terugkeer van vinyl Niets is zo mooi als een naald in de groef, vindt Rogier Henny. Vinyl is weer helemaal terug in het muzieklandschap. Vinyl lp’s worden in toenemende mate herontdekt, in het bijzonder ook door jongeren die zijn opgegroeid in het digitale tijdperk. RENSKE WOUDSTRA LIPPENHUIZEN
✏
Regelmatig zwaait Matthijs van Nieuwkerk in De Wereld Draait Door met een nieuwe release op vinyl. Steeds meer artiesten grijpen terug naar de oude zwarte muziekdrager. Rogier Henny: “Moet je je voorstellen. Al die nieuwe platen worden gemaakt op de machines van vroeger, het is een echt ambacht. Besluit Adèle te gaan persen, dan zijn alle beschikbare machines bezet.” De wereld van Rogier draait om de zwarte draaischijf. “Het is gewoon mijn medium. Vergelijk het met een boek of kunst, de waardering blijft. En nee, digitale geluidsdragers gebruikt hij nooit. Is dat omdat het geluid van lp’s beter is? “Ja en nee. Het is een hele keten: de naald, de persing, de ruimte. Gebruik je een slechte naald of een slechte persing, dan is het geluid ook slecht. En misschien wel het belangrijkste: de akoestiek van de ruimte waar je de lp draait is sterk van invloed.”
Alle hoofdsteden van het land hebben platenzaken, weet Rogier. Hij ontdekte echter dat ze in Friesland niet dik gezaaid zijn. “Leeuwarden is goed voorzien, maar verder is hier niks. Ik heb besloten in dat gat te duiken.” Niet met een fysieke winkel, maar online met 3345RPM, verwijzend naar 33 of 45 rounds per minute, het aantal toeren waarin de plaat wordt gedraaid. Wel is er een samenwerking met Planteyn Boeken in Gorredijk, waar bakken vol vinyl in de winkel staan. Vanuit Lippenhuizen zendt Rogier sinds een klein jaar nieuwe en gebruikte lp’s de hele wereld over.“ Het gaat uitstekend.”
De vibe
Als dj draait Rogier, ter promotie van zijn platenzaak, regelmatig op verzoek. Hij heeft een encyclopedische kennis van nieuwe releases tot stokoude nummers. “Het gaat om de vibe. Per feest pas ik mijn muziekkeus aan. Dat kan muziek zijn voor op de achtergrond, maar ik ben ook ge-
Rogier Henny voor zijn platenkast. FOTO: SIETSE DE BOER
woon house-dj op zoek naar een volle dansvloer.” Zo draaide hij onlangs op het festival Bourgondisch Beetsterzwaag en bij Rinsma Fashion in Gorredijk. Hoe komt het dat lp’s weer volop in de belangstelling staan? “Mensen willen tegenwoordig speciale dingen. Denk maar aan speciaalbiertjes, maatpakken, oldtimers. Platen passen bij de hang naar persoonlijke onderscheiding, een stukje authenticiteit en kwaliteit dat best wat mag kosten. En platen in de kast of aan de muur getuigen van een persoonlijke smaak.”
Op reis met de HEMA
Jan van der Wal (HEMA) en Ciska Buikema. FOTO: SIETSE DE BOER
GORREDIJK Ciska Buikema uit Suawoude mag een aantal dagen op reis naar het Engelse Newcastle. Ze won deze prijs door aanvankelijk niet in de prijzen te vallen bij het Rad van Fortuin tijdens de openingsdagen van de vernieuwde HEMA. De reis is namelijk verloot onder iedereen die hier geen prijs won. Jan van der Wal van de HEMA reikte de prijs uit.
Blomke IN BLOMKE FOAR
Robert en Chris Clement
GORREDIJK Het Blomke van deze week gaat naar Robert en Chris Clement in Gorredijk. “Dik fertsjinne”, vindt Gerda Lukassen uit Jonkerslân. “Clement hat it pân tsjinoer harren drogisterij te keap stean. En dat meie wy gratis brûke.” Om de ver- en nieuwbouw van het dorpshuis in Jonkerslân te bekostigen, mogen de dorpelingen het pand aan de Hoofdstraat in Gorredijk gebruiken voor een Loppis, een winkel met tweedehands
goederen. “It rint dat it slydjaget en dêr wol ik mei dit blomke Clement foar betankje.” Gerda draait een keer per maand het dorpshuiscafé. Nu nog in het oude dorpshuis, maar straks in de voormalige dorpsschool die op dit moment verbouwd wordt. “We hoege Clement neat te beteljen, sels de enerzjykosten net. Dat is grandioas! En dêrtroch hâlde we mear jild oer om de doarpshúskeamer yn te rjochtsjen. It wurdt aanst
foar...
noch geselliger. Mei in moaie loungebank en sa. Ik ha der no noch mear nocht oan om elke moanne it doarpshûskafee te draaien.”
Nieuwe kandidaten
De redactie van Sa! kan heel goed nieuwe kandidaten voor deze rubriek gebruiken. Kent u iemand die weleens een bloemetje verdient? Laat het ons dan weten. Stuur een mailtje naar redactie@sa24.nl of bel 06-52 47 10 13.
Het gaat volgens Rogier ook om de sfeerbeleving van het platendraaien. Hij verkoopt het meest nieuwe albums, vaak ter vervanging van een grijsgedraaid exemplaar. “Eigenlijk ben ik ook een soort personal shopper. Als mensen een speciale lp willen, ga ik graag voor hen op zoek.” Uit zijn collectie trekt
hij een paar bijzondere exemplaren: Miles Davis uit 1959, de eerste lp van Kraftwerk, een eerste persing van de Ramones. “Tweedehands is leuk. Mensen kunnen me altijd bellen of mailen als ze platen kwijt willen. Want als het vinyl staat te verstoffen op zolder is dat zonde, er kunnen zoveel mensen plezier aan beleven.” 3345RPM.nl
Bevolkingsonderzoek borstkanker GORREDIJK Bijna 4.900 Opsterlandse vrouwen kunnen binnenkort rekenen op een uitnodiging voor het bevolkingsonderzoek borstkanker. Van eind december tot midden januari staat de onderzoekswagen in Beetsterzwaag, gevolgd door Ureterp en Bakkeveen. Vanaf medio februari staat de onderzoekswagen circa anderhalve maand in Gorredijk. Eind maart zullen naar verwachting alle uitgenodigde vrouwen in gemeente Opsterland gescreend zijn. Een op de acht vrouwen krijgt in haar leven te maken met borstkanker. De meeste van deze vrouwen
zijn ouder dan 50 jaar. Alle vrouwen in de leeftijd van 50 tot en met 75 jaar krijgen om de twee jaar een uitnodiging om mee te doen aan het bevolkingsonderzoek borstkanker. Dit onderzoek is gratis. Deelname is vrijwillig. Door het bevolkingsonderzoek overlijden landelijk jaarlijks ongeveer 775 vrouwen minder aan borstkanker. Uit onderzoek blijkt dat vrouwen na drie keer deelnemen aan het bevolkingsonderzoek 50 procent minder kans hebben om te overlijden aan deze ziekte.
Geldig in week 47
(zondag 20 november t/m zaterdag 26 november 2016)
1.25-1.39
1.
00
Optimel Drink Alle pakken à 1 liter, uit de koeling Per pak
2 VOOR
1.
Bonduelle Groente
Alle blikken à 425 ml, combineren mogelijk 2 blikken 2.18-4.10
00
MEER DAN 50% KORTING
Meer dan 100 aanbiedingen voor maar 1 Eurootje 1.19-1.49
Mora Saté of gehaktballetjes Alle varianten of loempia’s
1.
00
oriental pak 150 gram of ham-kip pak 175 gram Per stuk
vriesvers
KILO
Los Per kilo
1.
00
Lay’s Chips
Alle zakken à 200 of 225 gram Per zak
OP=OP
1.89
1.
PLUS Fairtrade Bananen
1.29-1.39
00
1.26
225 GRAM
1.
PLUS Schouderkarbonade Naturel Per 225 gram
00
weekendpakker do DA KE G
ers
Dagv U
IT
1.21-1.49
Campina Chocolade- of vanillevla Pak 1 liter, of magere kwark Alle bekers à 500 gram
Per stuk
1.
00
vr za
RG
EL
Alléén geldig op 24, 25 en 26 november
LI M B
U
PLUS Schnitte
Slagroom of mokka, geschikt voor 5 personen Per stuk
4.99
3.
99
47/16 Aanbiedingen zijn niet bestemd voor wederverkopers en/of grootverbruikers. Prijswijzigingen en/of zetfouten voorbehouden. *De ‘NERGENS GOEDKOPER’ garantie geldt ten opzichte van alle supermarkten in dezelfde vestigingsplaats als uw PLUS; kijk voor overige voorwaarden op plus.nl/nergensgoedkoper. **Per product kan de prijs verschillen, uw korting wordt aan de kassa verrekend. Voor alle producten in deze advertentie geldt, tenzij anders vermeld, maximaal 5 dezelfde aanbiedingen per klant.
Wilt u per mail op de hoogte blijven van de laatste aanbiedingen bij PLUS? Meld u dan nu aan via plus.nl
Openingstijden:ma ma.-do. 8.00- -20.00 20.00| |do vrij. Openingstijden: - wo 8.00 - vr8.00 8.00- 21.00 - 21.00| za. | za8.00 8.00- -20.00 20.00| |zo. zo 8.00 13.00- 20.00 - 18.00
Berkenbosch | Molenlaan 8 | 9244EA 0512-381232 1 | XXXX XX Beetsterzwaag | Plusstad | T:| T:0523 65 63 93 | (Naam) | Plusweg
plus.nl
Gemeentehuis Hoofdstraat 82, 9244 CR Beetsterzwaag Postbus 10.000, 9244 ZP Beetsterzwaag T (0512) 386 222 - E gemeente@opsterland.nl Twitter @opsterland
Wo. 23 november 2016
Mededelingen van de gemeente
Openingstijden Publiekscentrum ma. t/m vrij. 09.00 – 12.30 uur do. 17.00 – 20.00 uur ’s middags kunt u alleen op afspraak terecht Telefonische bereikbaarheid ma. t/m do. 09.00 – 12.30 uur en 13.30 – 16.00 uur vrij. 09.00 – 12.30 uur
Projectnieuws: Realisatie Multifunctionele accommodatie (MFA) Gorredijk De komende tijd vertellen we zo nu en dan wat meer over de projecten die in onze gemeente spelen. We beginnen met een project in Gorredijk: de realisatie van een Multifunctionele Accommodatie (MFA) en de uitbreiding van Sport- en Ontspanningscentrum Kortezwaag (SOC Kortezwaag). De locatie van de nieuwe MFA is bij de huidige Burgemeester Harmsma School (BHS) aan de H. Ringenoldusstraat in Gorredijk. De organisaties/functies die straks een plek krijgen in de nieuwe MFA zijn: Multifunctioneel centrum De Skâns, basisschool Flambou/Trimbeets (+kinderopvang) en de middelbare school Burgemeester Harmsma School (BHS). De planning is dat de MFA in de tweede helft van 2019 klaar is. Tegelijkertijd wordt SOC Kortezwaag uitgebreid, omdat een deel van de sporters die nu nog bij De Skâns of de BHS les krijgt of traint, straks naar SOC Kortezwaag gaat. Wijbenga|Tromp geselecteerd voor ontwerp MFA-gebouw Wijbenga|Tromp architecten en adviseurs is geselecteerd door een selectiecommissie bestaande uit vertegenwoordigers van de projectpartners (De Skâns, BHS, Comprix namens de basisschool en de gemeente) en vertegenwoordigers van de klankbordgroep. Wanneer het eerste ontwerp van het gebouw klaar is, wordt het dorp uitgenodigd om hierop te reageren. De klankbordgroep MFA denkt en beslist mee Voor de realisatie van de MFA is er in juli 2016 een klankbordgroep opgericht. Deze geeft advies aan de projectpartners. In de klankbordgroep zitten onder andere inwoners van Gorredijk, personeelsleden van de projectpartners en ook Plaatselijk Belang is vertegenwoordigd. Bent u benieuwd wie er precies in de klankbordgroep zitten en wat de klankbordgroep zoal doet? In de digitale nieuwsbrief van november heeft de klankbordgroep hierover een artikel geschreven. Hieronder leest u hoe u de nieuwsbrief kunt vinden. Volg de ontwikkelingen via de nieuwsbrief en/of Facebook Elke drie maanden geven we een nieuwsbrief uit. Wilt u de nieuwsbrief voortaan via de e-mail ontvangen? Stuur dan een e-mail naar communicatie@opsterland.nl. U kunt de nieuwsbrieven terugvinden op www.opsterland.nl/Projecten. Sinds kort is er ook een Facebookpagina voor de MFA Gorredijk. Een leuke manier om zonder veel moeite op de hoogte te blijven van de ontwikkelingen. De pagina heet: Multifunctionele accommodatie Gorredijk. Om de nieuwe berichten voorbij te zien komen in uw nieuwsoverzicht, klikt u op ‘Vind ik leuk’ rechtsboven op de pagina.
Bekendmakingen Bakkeveen Aangevraagde omgevingsvergunning - plaatsen houten schuur, Jarig van der Wielenwei 11 - bouwen nieuwe woning, Jarig van der Wielenwei 9
Beetsterzwaag Aangevraagde omgevingsvergunning - kappen van bomen, achter Hoofdstraat 67 - realisatie van rolstoelpad, Kerkepad Oost Verleende omgevingsvergunning - uitbreiding woonhuis, Vlaslaan 2 Verleende omgevingsvergunning - kap van twee beuken, Commissieweg Aangevraagde evenementenvergunning - 39e Friese Radiomarkt, 27 mei 2017, 09.00 - 16.00 uur, in en rondom de Buorskip Verleende evenementenvergunning - kerstfair, 7 december 2016, Hoofdstraat
Gorredijk
Gebiedsteam Opsterland Beetsterzwaag, Hoofdstraat 82 (gemeentehuis) ma. t/m vr. 09.00 - 12.30 uur Gorredijk, Schansburg 1 (bibliotheek) ma. 13.30 - 16.30 uur Ureterp, Lijteplein 9 (bibliotheek) wo. 15.00 - 17.00 uur T (0512) 386 222 - E gebiedsteam@opsterland.nl Storing openbare verlichting T (088) 945 02 50
Langezwaag Aangevraagde evenementenvergunning - de Acht van Langezwaag, 11 februari 2017, 10.00 - 15.00 uur
Terwispel Aangevraagde omgevingsvergunning - aanvraag voor minicamping, Alde Dyk 18 Verleende omgevingsvergunning - bouwen nieuwe woning, Kolderveen 13
Tijnje Aangevraagde APV-vergunning - schaatstoertocht, nader vast te stellen datum, Heafeart en De Deelen
Wijnjewoude
Verleende omgevingsvergunning - plaatsen van gevelreclame, Jodocus Heeringastrjitte 2
Hemrik
Aangevraagde evenementenvergunning - oudejaarsviering, 1 januari 2017, 00.30 - 03.00 uur, Meester Geertswei 4
Overige
Aangevraagde omgevingsvergunning - plaatsen van hekwerk rondom mestbassin, Binnenwei 69
Aangevraagde evenementenvergunning - nieuwjaarsloop, 7 januari 2017, start buiten gemeente Opsterland
Wegenonderhoud De komende tijd wordt een aantal wegen in de gemeente geasfalteerd. Tijdens de werkzaamheden kunt u mogelijk verkeershinder ervaren. Wij vragen hiervoor uw begrip. Kijk voor meer informatie op www.opsterland.nl.
Kijk voor meer informatie op www.opsterland.nl
Fryslân Ring wil actie in breedbandfonds LUXWOUDE De Coöperatieve Vereniging Fryslân Ring uit Luxwoude vraagt Provincie Fryslân om het provinciale breedbandfonds open te stellen. Dit fonds is drie jaar geleden opgericht om de realisatie van glasvezel naar zo’n 25.000 adressen in het buitengebied mogelijk te maken. Maar tot op heden nam het breedbandfonds geen aanvragen in behandeling en is het gesloten voor aanvragen. Er zit 60 miljoen euro in het fonds. Fryslân Ring wil dit geld graag inzetten. Fryslân vaart nu een andere koers met een plan om aandelen te nemen in kabelexploitant Kabelnoord. De uitvoering van dit plan loopt vanwege juridische procedures vertraging op. Fryslân Ring vindt het onacceptabel om de betrokken burgers en bedrijven nog langer te laten wachten. “Wij worden dagelijks door burgers benaderd die de hoop hebben opgegeven. Maar ook door investeer-
ders en marktpartijen die graag samen met de coöperatie de oplossing voor het buitengebied willen vormgeven. Als het breedbandfonds wordt opengesteld, kunnen wij die oplossing op korte termijn bieden”, stelt Chris Jellema van Fryslân Ring. De coöperatie heeft een plan voor een commercieel open netwerk waarop meerdere providers in concurrentie hun diensten aanbieden. Van de grote merken tot minder bekende en van alleen internet tot alles-in-één pakket met ook televisie en bellen. Vorig jaar heeft de coöperatie op meerdere plaatsen in het land dergelijke glasvezelnetwerken gerealiseerd. Vorige week eindigde Fryslân Ring in Brussel als finalist bij de European Broadband Awards met een tweede prijs en een eervolle vermelding. De Europese Commissie stelt de coöperatieve aanpak en het resultaat ervan als voorbeeld binnen Europa.
Geen steun duurzaam ODV WIJNJEWOUDE Een flinke streep door de rekening van voetbalvereniging ODV. Via vergaande maatregelen in haar eigen accommodatie wil ze 70 procent energie besparen. Opsterland wijst echter een subsidieverzoek voor dit project van 62.500 euro af. Het college zegt dat er binnen de begroting geen middelen zijn voor duurzaamheid. Het gemeentebestuur vindt de afwijzing
wel jammer. Het college vindt de verduurzaming van het sportpark een goed initiatief en hoopt dat de voetbalvereniging andere geldbronnen kan vinden om het project mogelijk te maken. De totale investering is begroot op circa 100.000 euro. ODV kreeg al een subsidie van 25.000 euro van NOC*NSF. De vereniging was dinsdag niet bereikbaar voor commentaar.
Minder restafval in Heerenveen De eerder dit jaar in de gemeente Heerenveen gestarte nieuwe manier van afval inzamelen is een succes. Het scheidingspercentage is gestegen van 66 naar 69 procent, het streven is 75 procent in 2020. Minder restafval betekent meer hergebruik van grondstoffen. In Heerenveen is gekozen voor het stramien Groen-GroenGrijs waarbij de biobak vaker wordt geleegd dan de sortibak. De milieuwinst
HEERENVEEN
kost wel meer geld: 200.000 euro. De biobak wordt minder vaak aangeboden dan verwacht. Daarnaast zit er nog te veel zwaar keukenafval in de sortibakken, waarvoor de gemeente per kilo moet betalen. Voor 2018 wordt gekeken naar de beste manier van inzamelen en afrekenen, bijvoorbeeld op gewicht in plaats van per leging, al dan niet in combinatie met het gratis legen van de biobak.
Dump Sixtyseven
10% Sinterklaaskorting op alles tot 5 december
Dealer Magnum Schoenen Kleding Schoenen Outdoor Messen Bivakzakken Airsoft Beveiliging Biker Dump Led-lenser Gerber Boogsport Legerverf Voertonnen Regenvaten
Spuitbus legerverf â‚Ź 6,25 Houten kisten v.a. â‚Ź 37,50 Gorredijksterweg 67 8411KC Jubbega 0516-461525
Nu ook op facebook.
www.dump67.nl
Sa!
23 november 2016
9
www.sa24.nl
GeTeBe, een nieuwe technische dienstverlener
‘Ontzorgen is mijn hoofddoel’ Het onderhoud van alle technische installaties wil er voor kleinere bedrijven nog weleens bij inschieten. Juist daar wil Richard Germeraad met zijn nieuwe bedrijf GeTeBe op inspelen. “Dan hebben ondernemers één aanspreekpunt voor alle installaties, dat neemt veel werk uit handen.” GORREDIJK Het gaat volgens Germeraad om het technisch beheer, onderhoud en service aan alle gebouwgebonden installaties. Naast verwarming, koeling en luchtbehandeling gaat het ook om bijvoorbeeld automatische zonwering, roldeuren of toegangscontrole. GeTeBe richt zich nadrukkelijk niet op particulieren.
Ervaring
Hij vindt zijn dienstenpakket vooral interessant voor kleinere bedrijven en kleinschalige utiliteitsbouw in de regio, zoals scholen, sporthallen en bedrijfsgebouwen. “Maar ook voor verenigingen van eigenaren van appartementen-
complexen kan het uit handen nemen van dit soort technische zaken heel interessant zijn.” Het is voor Richard geen nieuw speelveld. In dienst van grote installatiebedrijven coördineerde hij dit soort werkzaamheden al jaren voor grote bedrijven. “Ik ben zelf uitvoerend geweest, maar heb ook als contractbeheerder gewerkt. Geweldig dat ik nu het complete plaatje kan verzorgen. Van een op maat gemaakt onderhoudscontract en advies tot aan realisatie, beheer en onderhoud. Kleinere bedrijven en organisaties zijn voor grote installatiebedrijven niet interessant. In dat gat spring ik nu. Met mijn eigen bedrijf kan
Familiekroniek in beeld
re levensduur van de installatie, een hoger rendement en lagere exploitatiekosten.” GeTeBe is daarbij exact op de hoogte van de wettelijke regels en eisen omtrent technische installaties. “Ik volg de ontwikkelingen op de voet, zodat ik mijn klanten tijdig en goed kan adviseren.” Bij eventuele storingen is de ondernemer 24/7 bereikbaar.
Richard Germeraad.
ik dichter bij de mensen staan en alles van a tot z persoonlijk verzorgen.” Het uitgebreide dienstenpakket valt onder te verdelen in drie categorieën: ‘beheer, onderhoud en service’, ‘ontwikkeling en realisatie’ en ‘advies en ontwerp’. Bij ontwikkeling draait alles volgens Germeraad om kosten- en energiebesparing. “Hoe maak je een gebouw energiezuiniger? Maar ook comfortabeler of
veiliger?” GeTeBe biedt oplossingen, zoals de realisatie van zonnepanelen, ledverlichting, het installeren van domotica of een persoonlijk alarmeringssysteem.
Geld besparen
De kernactiviteit van het bedrijf is het beheer en onderhoud van technische installaties. “Door goed en tijdig onderhoud kunnen instanties veel geld besparen. Het zorgt onder andere voor een lange-
Wie advies of een ontwerp nodig heeft, kan ook bij GeTeBe terecht. “Ik breng problemen en oplossingen helder in kaart. Dat kan gaan om de realisatie van een goed binnenklimaat, maar ook om zaken als het aanbrengen van zonwering of toegangscontrole.” Germeraad heeft daarbij altijd oog voor een stuk duurzaamheid. “Installaties duurzaam ontwikkelen, maar ook beheren. Dat is voor mij belangrijk. Evenals de stukjes persoonlijkheid, integriteit en flexibiliteit.” getebe.nl
Bijdragen Van Teyens Fundatie BEETSTERZWAAG De FernijBou Us Doarpshûs Jonkerslân krijgt van de Van Teyens Fundatie 25.000 euro voor de inrichting van de tot dorpshuis omgebouwde voormalige basisschool. De regenten van de Fundatie hadden voor meer organisaties goed nieuws. De Stichting Speeltuinen Beetsterzwaag krijgt een bijdrage
van 25.000 euro voor het realiseren van een speeltoestel in de speeltuin aan het Merkelân te Beetsterzwaag, dat toegankelijk is voor kinderen met én zonder beperking. Om de parkeerplaats bij het kerkje te verharden ontvangt de Commissie Kerk Olterterp 5.315 euro. De Historische Vereniging Bakkeveen kan rekenen op
1.500 euro voor de uitvoering van ‘It Van Drooge mystearje’ op het terrein van zwembad Dúndelle. De Stichting De Ripen in Nij Beets ontvangt een bijdrage van 6.500 euro voor de aanschaf van een bus voor negen personen voor het vervoer van hulpboeren en -boerinnen bij zorgboerderijen De Ripen en ’t Boerehiem.
Oorkonde voor Wampex-taxi Betsy, Swopkje, Dout op de rode loper. FOTO: SIETSE DE BOER
De neven Aaldert en Hein de Jonge maakten een film over hun familie van moeders kant, de zusters en broer Dijkstra die opgroeiden in de Aldpolder bij Nij Beets. Zaterdag kreeg de familie het resultaat voor het eerst te zien, in It Damshûs. De Dykstra Kronyk is een soort levensverhaal gelardeerd met historische beelden en verhalen uit Nij Beets. Aaldert en Heine groeiden zelf niet op in het dorp, wel hoorden ze veel prachtige verhalen. Aaldert: “Wy tochten: dêr moat we wat mei dwaan, oars witte ús bern der aanst neat mear fan.” In de film staan Swopkje, Oene, Betsy en Atsje Dijkstra centraal. “Oene is al betiid weirekke en ek de trije sussen ha harren man betiid ferlern. De trije sussen en skoansus Dout hienen in soad oan elkoar.” Twee jaar geleden besloten de neven de familieverhalen vast te leggen in een film. Kort daarop overleed Atsje; de overgebleven drie vrouwen wilden hun verhaal
NIJ BEETS
graag vertellen. Over hoe de drie zussen en broer opgroeiden in de jaren twintig en dertig van de vorige eeuw. “Omke Oene wie al bot yn de skiednis fan Beets en de famylje dûkt. Hy hat ek It Damshûs mei oprjochte. Wat hy fêstlein hat ha wy brûkt yn de film.” Betsy (90), Swopkje (88) en Dout (88) werden geïnterviewd. “As se fertelden oer bepaalde dingen sa as it graven fan it Polderkanaal, dan sochten wy dêr de histoaryske bylden by.” De film is een familievertelling met honderden foto’s, filmfragmenten en de verhalen van Betsy, Swopkje en Dout. Maar het is ook een voor anderen interessant historisch document. Aaldert: “Der is al in soad fraach nei. Miskien kin we yn It Damshûs noch wat dwaan mei in ynkoarte ferzje. De persoanlike dingen oer de famylje bin miskien minder ynteressant, mar de skiednis fan Nij Beets bliuwt nijsgjirrich.” Bij de première waren veertig familieleden aanwezig.
GORREDIJK Taxibedrijf H. Moll stelt al 25 jaar een taxibus ter beschikking aan de organisatie van de Opsterlandse Wampex. Als dank werden Henk en Lammert Moll door het bestuur
verrast met een mooie taart en een oorkonde. De taxibus wordt gebruikt voor het vervoeren van gewonden en uitvallers. De tweekoppige bemanning zorgt daarnaast voor
het vervoer van water, reserve-accu’s, batterijen en ander klein materiaal. Daarnaast fungeert de taxi als zogenaamde bezembus voor achterblijvers.
Lions Club plant 2.400 tulpenbollen BEETSTERZWAAG De leden van de Lions Club Opsterland staken zaterdagochtend de handen uit de mouwen bij Talant. In de grote gemeenschappelijke tuin op het achtergedeelte van locatie De Wissel werden 2.400 tulpenbollen geplant. Het achterste gedeelte is de afgelopen jaren geheel vernieuwd, maar het groengebied kan wel wat kleur gebruiken. Talant is daarom erg blij met het aanbod van de Lions Club Opsterland. Directeur Joke van Leeuwen: “We kijken uit naar volgend voorjaar, als de tulpen bloeien. Alle inwoners van Beetsterzwaag zijn dan welkom om onze kleurrijke tuin te komen bewonderen.” De Lions Club Opster-
land organiseert jaarlijks een handen-uit-de-mouwenactie waarbij leden zich verdienste-
lijk maken en een goed doel ondersteunen.
Schoentje zetten bij Jumbo! Rinkel de kinkel. Sint en Piet komen naar onze winkel. Daarom mogen alle kinderen een schoentje komen zetten. Tussen donderdag 24 november en vrijdag 2 december zullen wij goed op jullie schoentjes letten. Op zaterdag 3 december mag je je schoentje weer komen halen. Wat er dan in zit... blijft een verrassing. Dit kan alleen Piet bepalen.
Henk Split Gorredijk, Badweg 34
Hertog Jan
Ook d it
2 kratten met 24 flesjes à 30 cl
Ook d it
Geen 18, geen alcohol
eHALVE
2
PRIJS
O P=O P
Jamie Oliver versproducten Alle soorten Per verpakking
Ook d it
Geldig tot en met dinsdag 6 december 2016.
2KO5RT% ING * 2e halve prijs: 25% korting op de totaalprijs van 2 producten.
99
0
Mandarijnen Net à 1 kilo
Henk Split Gorredijk, Badweg 34
Sa!
23 november 2016
11
www.sa24.nl
Vijftig deelnemers op zes locaties
Heel Mildam in sfeer Wintermarkt Het is een vast gegeven, elke laatste zaterdag in november is het Wintermarkt in Mildam. Kunst en nijverheid, hapjes en drankjes en hier en daar muziek. Hobbyisten, goede doelen, sokken en kaarten; jaarlijks trekken ruim duizend bezoekers langs de verschillende locaties. RENSKE WOUDSTRA MILDAM De Wintermarkt
✏
beleeft zaterdag 26 november (10.00-17.00 uur) haar zesentwintigste editie. “Oh, dêr hienen we foarich jier om tinke moatten”, stelt Marianne Kerkstra verbaasd vast. Samen met Marrie Sterkenburgh is ze de drijvende kracht achter de Wintermarkt. Sinds een jaar of vier, denkt Marianne. Want het is nog maar enkele jaren geleden dat de organisatie van de markt gebundeld is. “It is ûntstien fanút it keunstnerskollektyf fan Galerie It Alde Tsjerkje. Stadichoan dienen der steeds mear lokaasjes mei.”
Hobbyisten
Marrie en Marianne organiseerden oorspronkelijk vanuit de Tjongerkerk een stiltebijeenkomst. “Doe betocht doarpsgenoate Bonnie Haanstra dat it leuk wêze soe om ek
hobbyisten út it doarp dêr by út te noegjen. Fanút Galerie It Alde Tsjerkje en Hof van Schoterland organisearren oaren al de Wintermerk, wy dienen dan de tsjerke en it bygebou op deselde dei iepen.”
Bundeling
De Wintermarkt was een verzameling van losse initiatieven, legt Marianne uit. De bundeling kwam vier jaar geleden als geluk bij een ongeluk. “Wy hienen fan de Tjongertsjerke alles al regele en doe kamen we derefter dat der hielendal gjin Wintermerke wêze soe. De organisaasje lei op syn gat. Doe bin ik nei Pleatslik Belang stapt en ha frege: hoe belangryk fine jim dy merke?” Heel belangrijk, meende het dorpsbelang. En dus zette Marianne samen met Marrie de schouders eronder om alle krachten te bundelen.
De Wintermarkt van dit jaar telt vijftig deelnemers op zes overdekte locaties: Tsjongertsjerke, Hof van Schoterland, De Middelste Dam, Trienke Reitsma Bloemsierkunst, ’t Boekehaagje en het Galeriekerkje. Elke locatie levert een vertegenwoordiger in de organiserende commissie. Marianne en Marrie nemen het leeuwendeel van de organisatie voor hun rekening en Alie Rusch coördineert het papierwerk en de publiciteit. Bij Marianne komen alle aanmeldingen binnen. Nauwgezet verdeelt ze de deelnemers over de locaties. “Ik wol net twa stands mei tsiis byelkoar. En lêstendeis krige ik in oanmelding fan ien mei geurkaarten. Mar der komt al ien mei geurpûdsjes, dat dy twa moat ek net byelkoar. En soms ha minsken ek foarkar. Dan wolle twa freondinnen byelkoar stean bygelyks.” Tot op het laatste moment blijft ze schuiven en indelen.
17. De meditatie wordt afgesloten met het samen zingen van Taizeliederen. Na afloop is er gelegenheid na te praten. De meditatie is voor iedereen
Kwant van Sport in Opsterland: “In die periode leiden we de groepsleerkrachten op zodat ze zelf de lessen mogen geven. Daarmee zorgen we voor continuïteit.” Ook kinderfysiotherapeuten Janet de Groot en Jannie Kussendrager zijn bij het project betrokken. Zij ondersteunen kinderen met een motorische achterstand. In eerste instantie richt het project zich op Ureterp en Gorredijk. Volgend jaar volgen Bakkeveen en Frieschepalen.
Spelend bewegen op de Eben Haëzer in Ureterp.
en Jeroen die ze gekscherend buurman & buurman noemen. “Sy dogge it swiere sjouwwurk en hingje de flachjes tusken de lokaasjes op.” De kinderen van de Tjongerschool zorgen voor een mooi stukje promotie door tekeningen te maken die straks aan de bomen prijken.
Ooit werd geopperd om ook professionele standhouders toe te laten op de markt. “Maar daar willen wij niet aan
Mieke Telkamp vanaf 16 jaar, die stil wil staan bij de vrede in zichzelf, de omgeving en in de wereld. Opgave: annemiekeschimmel3@ gmail.com of 06-2679 8159.
Op weg naar nijntje Beweegdiploma URETERP/GORREDIJK Vorige week startten kinderen uit de groepen 1 en 2 van de basisscholen in Ureterp en Gorredijk met de lessen voor het nijntje Beweegdiploma. De kleuters krijgen op school wekelijks een uur les in onder andere rollen, duikelen en balanceren. Na twintig lessen volgt een diploma. Het project duurt twee jaar. In het eerste jaar verzorgen GV Stânfries in Gorredijk en OGF Contra in Ureterp de lessen. Geerte
meedoen”, stelt Marrie. “We hebben nu bijvoorbeeld een stand voor Sierra Leone, een goed doel dus. Maar ook hobbywerk van mensen uit de regio.” Standhouders betalen vijftien euro voor een stand. De opbrengst gaat weer naar goede doelen. Marianne en Marrie krijgen veel hulp uit het dorp. Bijvoorbeeld van René
Geen professionals
Meditatie voor de vrede LIPPENHUIZEN Vanaf 30 november is er iedere laatste woensdagavond (20.00 uur) van de maand een stiltemeditatie voor de vrede aan De Buorren
Marrie Sterkenburgh en Marianne Kerkhof. FOTO: SIETSE DE BOER
“Het is de bedoeling dat in juni 2018 alle kinderen van groep 1 en 2 hun Beweegdiploma hebben.” Het programma richt zich op kinderen van 2 tot en met 6 jaar, de periode dat ze de grootste motorische ontwikkeling doormaken. Daarnaast is bewegen gezond en helpt het overgewicht tegen te gaan. Hoewel ook sportverenigingen het Beweegdiploma al aanbieden, richt het project zich op de basisscholen. “Als blijkt dat ze moeite hebben om de doelen te bereiken, kunnen ze eventueel extra les krijgen bij de sportclubs of we verwijzen ze door naar de fysiotherapeut.” Voor de dorpen Gorredijk, Ureterp, Bakkeveen en Frieschepalen heeft het project subsidie gekregen van ZonMw, de Nederlandse organisatie voor gezondheidsonderzoek en zorginnovatie. “Daarnaast doen we ons uiterste best om voor de andere dorpen de lessen te regelen met bijvoorbeeld de plaatselijke gymnastiekvereniging.”
Het overlijden van Mieke Telkamp, enkele weken geleden, bracht een gebeurtenis van zo’n twintig jaar geleden weer dichtbij. In het dorp in de Friese Wâlden waar ik toen schooldirecteur was, overleed de echtgenoot van de oud-schoolschoonmaakster. Anne werd zo’n tachtig jaar en zijn afscheidsceremonie was net zo kleurrijk als zijn leven. De dienst vond plaats in de voorzaal van het dorpshuis. De kerk was geen optie. De voorganger van het Humanistisch Verbond had een standaardverhaal. Iedere keer als de naam van Anne gezegd moest worden, keek hij ter herinnering even op zijn briefje. Daarna mooie verhalen. Zo hoorden wij dat Anne zo nu en dan logeerde in Veenhuizen, vanwege ‘geheime zenders’. Die blijkbaar ook weer niet zo heel geheim waren. Tussen de verhalen was er muziek, uit een gigantische draagbare radio die midden voor op het toneel stond. Bij elk nieuw lied liep de bode van zijn bescheiden plaats naast het toneel naar voren en drukte plechtig en licht buigend op ON. Johnny Cash begon met de laatste tonen van het vorige lied. En eindigde toen de bode resoluut op OFF drukte. Het laatste lied van de ceremonie kwam in zicht. De bode schreed richting gettoblaster, drukte eerbiedig en ferm op ON en de eerste tonen van Mieke Telkamp schalden door het dorpshuis. Helaas hadden de liedjes van Cash en andere grootheden het nodige van de batterijen gevraagd en ‘Waarheen, waarvoor?’ werd ‘Wa-aa-a-a-arh-e-e-n, wa-a-a-a-arv-o-or?’ Geen mens vond het (heel) erg, het paste bij Anne, maar het was mijlenver verwijderd van de tot in detail voorbereide en uitgevoerde ceremoniën van vandaag. (Jan Veenstra is directeur-bestuurder bij PRIMO-Opsterland, maar schrijft de column op eigen titel.)
De Club van Sa! deelt uit Als Bomen Konden Spreken
Deze week verschijnt het boekje ‘Als Bomen Konden Spreken’, een beschrijving van een beeldenroute door de bossen van Landgoed Olterterp, langs beelden die verband houden met veertien Friese volksverhalen. De Club van Sa! mag vijf exemplaren van deze boeken verloten onder haar leden.
Tryater: De Wierheid fan Wylgeragea
Op freed 25 novimber (20.00 oere) spilet Tryater de foarstelling De Wierheid fan Wylgeragea in De Wier yn Oerterp. Oer hoe dreech it is om de nuânse te bewarjen yn in tiid wêryn't ûnbehagen en ûnwissichheid tanimme. Yn in lyts doarpke is alles goed. De minsken witte wat se oan mekoar ha. Famyljes kenne mekoar al generaasjes lang. Dat jout rêst en fertrouwen. Oant der in skaad falt oer de lytse mienskip. Der wurdt ynbrutsen. En dan binne de rapen gear. Geroften wurde fertinkingen en fertinkingen wurde beskuldigingen. Yn gearwurking mei Tryater geane wy mei in groep leden fan de Club van Sa! nei dizze foarstelling. Nei de tiid krije wy in konsumpsje en de mooglikheid nei te praten mei de minsken fan Tryater.
Nog geen lid van de Club van Sa!? Meld je snel aan. Steun onze unieke aanpak en word voor 25 euro per jaar lid van de Club van Sa! Voornaam + achternaam
Stuur deze bon naar:
Straat + huisnummer
Sa! Media
Postcode + Plaats Geboortedatum
Wetterwille 10L 8401 GB Gorredijk
WWW.SA24.NL
Sa!
23 november 2016
Ziekenboeg bij Repair Café
BEETSTERZWAAG Zaterdag 26 november (9.30-12.00 uur) staat Re-
pair Café Beetsterzwaag in het teken van zieke en gehavende poppen. Het Repair Café wordt gehouden in activiteitencentrum It Klaverblêd (Vlaslaan 11). Speciale gast is poppendokter Jan Kalsbeek. De naaiafdeling ontfermt zich over kapotte poppenkleding. Geen pop, maar wel poppenhuisjes, poppenstoeltjes of ander speelgoed? Er zijn voldoende reparateurs die ook dit repareren.
Brace, Cooper & Jutz
BAKKEVEEN Vrijdag 25 november (20.30 uur) organiseren Muziek-
Pier21: Doek!
Pier21 speelt vrijdag 25 november (20.30 uur) de komedie ‘Doek!’ in De Skâns. Twee acteurs repeteren na 25 jaar opnieuw het stuk waarmee ze vroeger triomfen vierden. Richard, een rol van Hilbert Dijkstra, heeft een mond zo groot als zijn ego. Lies, gespeeld door Tamara Schoppert, is de enige actrice die zich niet door zijn air op de kast laat jagen. Al snel lopen repetitie en werkelijkheid door elkaar heen. Doek! van Maria Goos is een komedie met direct spel en rake dialogen. Het stuk is sinds 2011 een groot succes in binnen- en buitenland. Pier21 is onder meer bekend van ‘De Emigrant’ en ‘Feteranen’. Entree: 18 euro. skans.nl GORREDIJK
podium Bakkeveen en De Slotplaats een concert van de Amerikaanse singer-songwriters Eric Brace, Peter Cooper & Thomm Jutz. Brace en Cooper zijn al lang muzikale kameraden, ze maakten een aantal albums en werden genomineerd voor een Grammy Award. Ze brengen een onvervalste hommage aan de folk-, blues-, bluegrass- en countryproducties uit het Washington van de jaren 60, 70 en 80. Thomm Jutz verzorgde opnamen, mixte en produceerde het laatste album en speelde vele nummers mee op akoestische gitaar en als zanger. Samen brengen de drie fijne harmonieën en enerverende met humor doorspekte verhalen. Entree: 17,50 euro. muziekpodiumbakkeveen.nl
Walking Music
TIJNJE De Bazuin en het Bazuin B-orkest geven zaterdag 26 november (19.30 uur) een bijzonder concert. Tijdens de Walking Music spelen ze op diverse locaties in het dorp. Begin en eind is bij Café Overwijk, tussendoor nemen ze het publiek mee langs verschillende vormen van muziekbeleving. De kans bestaat dat het publiek actief betrokken wordt. Het B-orkest sluit de Walking Music af met een optreden op de Musykwein, hun eerste officiële optreden. Bij terugkomst in Zaal Overwijk spelen beide korpsen nog een aantal populaire nummers.
Langs wildsporen en heidevelden
It Fryske Gea organiseert zondag 27 november (10.0012.00 uur) een bos- en heidewandeling langs wildsporen en heidevelden op de Ketlikerheide. De ontvangst is bij Kwartier Noord, waar gestart wordt met koffie en appeltaart. Onder leiding van een gids gaan de deelnemers de heide op waarbij sporen van das en ander wild gezocht worden. Opgeven voor 26 november 15.00 uur via 0512-381 448. Deelname: leden Fryske Gea 5 euro, niet-leden 9,75 euro. itfryskegea.nl
KATLIJK
Preek van de Leek
GORREDIJK In het Mariakerkje van Kortezwaag spreekt Jan Dirk van der Zee op zondag 27 november (10.30 uur) de Preek van de Leek uit. De directeur-bestuurder KNVB amateurvoetbal spreekt over het thema: de maatschappelijke waarde van voetbal in Nederland. Ieder weekend zijn er meer dan 3 miljoen Nederlanders betrokken bij het voetbal. Wat is de rol van de KNVB in dit speelveld? Waar liggen de grote uitdagingen voor het voetbal en de sport in algemene zin? Entree: gratis.
Opsterlands Strijkers Ensemble
Zondag 27 november (15.00 uur) geeft het Opsterlands Strijkers Ensemble onder leiding van dirigent Jan Andries Dijkstra een gezellig najaarsconcert in de Piterkerk. Met werk van diverse componisten, waaronder een prachtig celloconcert van Vivaldi dat door de dirigent bewerkt is voor begeleiding door het Ensemble. Twee dwarsfluitisten spelen onder andere een stuk van Strohbach. Entree: 6 euro. LIPPENHUIZEN
REDACTIE
Arend Waninge 06 – 52 47 10 13 redactie@sa24.nl Kopij aanleveren voor maandag 12.00 uur. Sa! kijkt graag anders. Het vroeg melden van evenementen, jubilea, bedrijvennieuws etc. geeft de grootste kans op extra aandacht.
ADVERTENTIEVERKOOP Rik Dijkstra advertenties@sa24.nl Ate Eijer 06 – 52 24 98 55 ate@sa24.nl Advertenties aanleveren voor vrijdag 17.00 uur
OPMAAK
Evert Wilstra Kreaasje
AGENDA VR 25 NOV
20:00 UUR | URETERP De wierheid fan Wylgeragea mfc De Wier 20:00 | SIEGERSWOUDE Lezing over wilde kruiden Theeschenkerij Bellefleur B 20:00 UUR | BEETSTERZWAAG Pop-upcafé De Posthoorn 20:30 UUR | GORREDIJK Pier 21: Doek! De Skâns 20:30 UUR | BAKKEVEEN Brace, Cooper & Jutz De Slotplaats
ZA 26 NOV
Enge Buren: Ruk!
GORREDIJK Is de muzikale voorliefde van vrouwen anders dan die van mannen? Bestaat er zoiets als vrouwen- en/of mannenmuziek? En waarom raakt zij meer verrukt door de harmonie en romantiek, waar hij meer neigt naar bonkende ritmes en vocaal geweld? Of is deze stelling slechts gebaseerd op een generaliserend vooroordeel? Zaterdag 26 november (20.30 uur) zoekt Enge Buren met de voorstelling Ruk! in De Skâns naar het antwoord. Achter Enge Buren gaan drie multi-instrumentalisten schuil, die uitblinken in persiflages en karikaturen. Een traktatie voor zintuigen en een training voor de lachspieren. Entree: 18 euro. skans.nl
Jubileumconcert Interlude
TERWISPEL Vocaal ensemble Interlude uit Gorredijk bestaat 25 jaar en geeft op zondag 27 november (15.00 uur) een jubileumconcert in de dorpskerk van Terwispel. Op het programma staan nummers van Tavener, Rachmaninov, Sullivan, J.S. Bach, Elliot Button, G.F. Händel en Wood evenals een aantal Friese liederen. Daarnaast zijn er optredens van gelegenheidsgroepjes samengesteld uit het ensemble en van begeleider Kees Smith op orgel en piano. Entree: 8 euro; tot 17 jaar gratis.
Bloemstylist Martin Groen
Groei & Bloei afdeling Drachten en omgeving organiseert zaterdag 26 november (14.00 uur) in mfc De Wier een bijeenkomst met bloemstylist Martin Groen. Er worden loten verkocht met werkstukken van Martin als prijzen. Entree: leden 3,50 euro; niet-leden 5 euro.
URETERP
Koffieconcert
JONKERSLÂN In Us Doarpshûs is zondag 27 november (10.30 uur) een koffieconcert met zangkoor Nim it sa’t is, volksdansgroep Fleurich yn’t rûn en muziekvereniging OKK. Entree: gratis.
Sinterklaassprookje afgelast
JUBBEGA Het Sinterklaassprookje in Jubbega, dat dit jaar gepland
09:30 UUR | BEETSTERZWAAG Repair Café It Klaverblêd (Vlaslaan 11) 10.00 UUR | MILDAM Wintermarkt Dorp 14:00 UUR | URETERP Bloemstylist Martin Groen mfc De Wier 19:30 UUR | TIJNJE Walking Music Café Overwijk 20:30 UUR | GORREDIJK Enge Buren: Ruk! De Skâns
ZO 27 NOV
10:00 UUR | KATLIJK Wandeling Ketlikerheide Kwartier Noord 10:30 UUR | JONKERSLÂN Koffieconcert Us Doarpshûs 10:30 UUR | GORREDIJK Preek van de Leek Mariakerkje 15:00 UUR | LIPPENHUIZEN Najaarsconcert OSE Piterkerk 15:00 UUR | SIEGERSWOUDE Caroline Cotter Theeschenkerij Bellefleur
stond voor de avonden 24 en 25 november, gaat wegens omstandigheden niet door.
15:00 UUR | TERWISPEL Jubileumconcert Interlude Dorpskerk
Pop-upcafé
MA 28 NOV
Een gezellige avond beleven met dorpsgenoten en andere geïnteresseerden, jazzmuziek, en bijpraten onder het genot van een drankje kan in het Pop-upcafé in De Posthoorn op vrijdag 25 november vanaf 20.00 uur. Entree: 5 euro. Aanmelden via popup.stamgasten@gmail.com. BEETSTERZWAAG
COLOFON
13
www.sa24.nl
Workshop fotoalbum
GORREDIJK SeniorWeb organiseert op dinsdag 29 november (13.30 uur) een lange workshop fotoalbum. Een mooie serie vakantiefoto’s, de eerste maanden van je kleinkind, hobby- of sportfoto’s kunnen als blijvende herinnering verwerkt worden in een fotoalbum. Tijdens de workshop wordt gewerkt met de Albelli-software. Locatie: leslokaal van SeniorWeb in De Miente. Info en opgave: seniorwebgorredijk.nl of 0513-464 632 (‘s middags).
20:00 UUR | BOORNBERGUM Olterterperkring De Buorskip
23 november 2016
2 tickets voor
Doe mee & WIN Onder de goede inzenders van het kruiswoordraadsel van deze week worden twee kaarten verloot voor de voorstelling Vrouw Holland in De Skâns in Gorredijk op 10 december. U kunt de oplossing mailen naar redactie@sa24. nl of opsturen naar Sa! Media, Wetterwille 10L, 8401 GB Gorredijk. Uiterlijk 30 november. Vermeld ook W47, uw adres en telefoonnummer (voor het bellen van prijswinnaar).
1 11 15
2
3
4
5
6
12
8
16
17 21
24 27
18 23 26 29
33
34
38
39
42
43 48
44
40
69
46
53 56
60
54 57
61 66
70
62
68
71
72
77
82
83
78
79
84
85
89
95
96
93 97
100
99
106
120
115
124
117 123
126
127
129
130
133
134
136
131 135
137
138
139
© www.puzzelpro.nl 71
139
1
88
26
125
7
61
99
42
Horizontaal: 1 toorts 6 slaginstrument 12 speer 13 kajuit 15 opgerolde haring 18 jonkie 20 wees gegroet 21 groot hert 23 grond bij een boerderij 24 zoon v.e. oom of tante 25 al 26 bladader 27 aarden kruik 28 deel v.e. korenhalm 29 kopergravure 31 hertje 32 stoomschip 33 rand 34 vastgesteld aantal 36 daar 37 wijze van doen 40 land 42 voertuig 43 gehele opbrengst 46 verdikte huid 48 kansspel 49 hooghartige houding 50 bepaald lidwoord 51 honingcel 52 slijtage 54 foetsie 55 optreden 56 gril 58 sportvrouw 61 wijze grijsaard 64 als onder 65 pl. in Oost-Vlaanderen 67 afwasbak 68 muzieknoot 69 wreed heerser 71 vergissing 72 pl. in Zuid-Jemen 74 selenium 75 rijksgrens 76 keersluis 78 erg 80 kiem 82 overmatig 83 in mindering gebracht 85 uitroep van schrik 87 symbool voor neon 88 appelsoort 90 grassoort 92 olm 94 vreemde munt 95 boomvrucht 97 deel v.h. jaar 99 kluwen 100 etcetera 101 niet tegen 102 hoogste speelkaart 103 riv. in Duitsland 105 grote garnaal 107 inborst 109 siersteen 111 kletskoek 113 nummer 114 een beetje koud 116 waterdeeltje 117 Gedeputeerde Staten 119 loofboom 121 kloosteroverste 122 afwezig 123 filmdecor 124 hip 125 eigenares 127 licht bootje 128 bergweide 129 pl. in Italië 131 vrouwelijk dier 132 spelattribuut 134 Baltische staat 136 Ierland 137 binnenzee 138 op een plaats 139 onderwijzer.
W43 Kruiswoordraadsel
108
112
122 125
128
107
116
121
Voorstelling De Skâns 10 december
Verticaal: 2 in je eentje 3 toiletgerei 4 geluid v.e. varken 5 wereldtaal 7 aangehoudene 8 zwart paard 9 afslagplaats bij golf 10 hekel 11 planeet 14 blaffend hondje 16 hoofd v.e. klooster 17 erwtensoep 18 zitbad 19 onwerkelijk 22 lidwoord 28 voorzetsel 30 muzieksoort 33 defect 35 prik v.e. insect 38 orgelregister 39 werelddeel 41 een klein beetje 42 riv. in Israël 44 alcoholvrij bier 45 aanzien verlenen 47 kwetteren 52 dramatische ruzie 53 radio-ontvanger 55 Griekse ongeluksgodin 57 genie 59 apparaat 60 ik 62 bladgroente 63 Italiaans keukenkruid 66 speelkaart 67 hoofdstad van Japan 70 mannetjeshond 73 doctoranda 76 kracht 77 geheel van regels 78 vrouwenverblijf 79 bede 80 zo spoedig mogelijk 81 parttime 84 gebouw in Amsterdam 86 bakgerei 89 lijn 91 dwergboom 93 vader 94 aanstellerig mens 96 boete 98 behoeftig mens 99 plattegrond 104 grote aap 105 uitglijden 106 bergsport 108 in druppels neervallen 110 grote papegaai 112 wilde haver 113 staat in Amerika 115 houding 116 aaneengesloten kamers 118 uur 120 ellende 123 woestijn in Afrika 126 pers. vnw. 129 ploegsnede 130 tafelgast 133 jong varken 135 bijbelse vrouw.
Prijswinnaars
102
111
114
91
98
110
132
87
94
105
109
81
86
101
104
113
80
90 92
119
73 75
76
103
63
67
74
88
47
50
55
65
36 41
45
52
64
31 35
49
51
59
30
Vrouw Holland
Breng letters uit de puzzel over naar de hokjes met hetzelfde nummer.
19
22
28
37
10 14
25
32
9
13
20
58
7
15
www.sa24.nl
PUZZEL
Sa!
138
118
De goede oplossing, elfenbankje, was onder andere goed ingevuld door W. Agricola uit De Knipe. Zij genoten enkele weken geleden al van de prijs: twee kaartjes voor de voorstelling Scrum in De Skâns.
W44 Woordzoeker
Yvonne Hoppener uit Ureterp ging vorige week naar De Buorskip voor de voorstelling Fljimsk met Griet Wiersma, Piter Wilkens en Minze Dijksma. Zij won twee toegangskaarten door de goede oplossing van de woordzoeker uit W44 in te vullen: Wie kletsnat is vreest de regen niet.
W45 Zweeds raadsel
Ook B. Dekker uit Beetsterzwaag ging naar een avondje Fljimsk met zang, humor en goochelkunst in De Buorskip. Zij was een van de velen die de juiste oplossing instuurde van het Zweeds raadsel uit W45: Wintervoorraad.
verwenweken Stap in het noorderlicht en laat u alleen nog dit weekend exclusief verwennen. Geniet van winterse sferen, een appeltaarttraktatie en meer dan 100 actieartikelen.
Kijk voor meer dan 100 aanbiedingen op rinsmafashion.nl
Van harte welkom!
RINSMA FASHION | LIJNBAAN 7&10 | GORREDIJK | WWW.RINSMAFASHION.NL
Sa!
23 november 2016
17
www.sa24.nl
Volgende stap voor Wijnjewoude Energie Neutraal (WEN)
Dorp heeft eigen energieadviseur Zonnepanelen kopen om de energienota te drukken? Kan altijd nog, zegt Wijnjewoude Energie Neutraal (WEN). Begin eerst eens simpel met besparen. Als je niet weet waar te beginnen of aanhikt tegen ingrepen, dan is daar energieadviseur Tjalling Reitsma. Hij kom gratis langs, met warmtecamera en een nuchtere kijk op de kosten. TEKST: WIM BRAS FOTO’S: SIETSE DE BOER WIJNJEWOUDE Met de introductie van de eigen energieadviseur zet Wijnjewoude de volgende stap in het streven naar een energieneutraal dorp in 2025. Sinds oktober bemant Tjalling Reitsma uit Frieschepalen de helpdesk van WEN. Met zijn bouwkundige achtergrond en ervaring als vertegenwoordiger in zonnepanelen licht vrijwilliger Reitsma op verzoek van bewoners hun energieverbruik door. Wat kan slimmer, waar hoef je je minder druk over te maken, en wat zou een verstandige investering zijn die geld opbrengt? “Mijn bezoek is kosteloos en verplicht tot niets. Het enige wat ertegenover staat, is dat mensen lid worden van de coöperatie. Dat is ook gratis, maar de ledenaanwas versterkt wel de positie van WEN. De provincie draagt namelijk 75 euro bij voor iedere nieuwkomer. Dat kunnen wij weer inzetten voor de goede zaak.”
Warmtelekken
Tijdens het energiegesprek aan huis neemt Reitsma in stappen de individuele situatie door. Voor het gemak hanteert hij daarbij als richtlijn 3500 kWh per jaar, het redelijk verbruik voor een standaardgezin. “Ik begin met de bouwkundige inventarisatie: de isolatie van de buitenmuren, de beglazing en de vloer. Waar zitten de warmtelekken en wat moet je je daarbij voorstellen? Niet iedereen pikt dat meteen op, maar als ik de warmtecamera erbij pak en de kleurbeelden met de metingen laat
zien, wordt het verhaal snel duidelijk. Daarna loop ik met de bewoners de apparaten langs die ze in huis hebben. Ik kijk niet alleen naar het verbruik per uur, maar ook naar hoe vaak iets aan staat. Of je nu een stofzuiger hebt van 1600 watt of van 2400 watt maakt in wezen niet zoveel uit. Want hoelang gebruik je zo’n ding nou per dag? Meestal zit het stroomverbruik in zaken waar je niet zo snel bij stil staat. Laatst was ik bij een echtpaar met een gepeperde energierekening en ze begrepen niet waar dat nu aan lag. Bleek er achter in de tuin een vijver te liggen met een forse pomp. Die pomp draait constant en dan maakt 100 watt of 30 watt wel degelijk verschil. Ik wijs mensen daarop.”
Vrijblijvend
Reitsma brengt de bestaande situatie slechts in kaart; of de bewoners er verder wat mee doen maken ze zelf uit. “Ik kom vrijblijvend en wil bij niemand in de portemonnee kijken. Tackle eerst wat je makkelijk kan realiseren, is mijn advies. En denk vervolgens over eventuele besparingsingrepen maar eens rustig na.” Voor zichzelf maakt hij van iedere bezochte woning een verslagje met de foto’s van de warmtecamera erbij. Mocht iemand naderhand alsnog besluiten tot maatregelen dan heeft hij de gegevens zo bij de hand. “Dan komt de vraag: wat wil je? Er bestaan allerlei opties voor technische verbete-
Prijs voor voorbeelddorp
P10, de club van grote plattelandsgemeenten, kende de jaarlijkse Henk Aalderinkprijs dit jaar toe aan WEN. Van de 25 inzendingen uit het hele land is de energiecoöperatie uit Wijnjewoude volgens de jury het meest vernieuwende en realistische project. WEN vergroot de leefbaarheid en is een antwoord op vraagstukken waar het platteland nu en in de komende jaren mee te maken heeft. De geldprijs bedraagt 2.500 euro. Burgemeester Ellen van Selm kwam WEN vorige week feliciteren met deze prijs.
Tjalling Reitsma aan de slag met de warmtemeter.
ringen, maar de keuze blijft maatwerk. Wat dat betreft kan je het vergelijken met het uitzoeken van de juiste zorgverzekering. Ik maak de mensen wegwijs in het woud van mogelijkheden. Ik zeg niet waar ze iets moeten aanschaffen, daarover beslissen ze zelf. Ik sta er onafhankelijk in, maak ik van tevoren duidelijk. Zoek zelf een aantal bedrijven op en vraag offertes aan. Daar wil ik vervolgens best wat over zeggen, maar alleen als je me het expliciet vraagt.”
Postcoderoos
Met de komst van Reitsma als energieadviseur kan WEN ook starten met Postcoderoos. Een collectief zonneproject voor Wijnjewoude en omstreken waarbij de eindgebruikers jaarlijks 15 cent per kWh korting krijgen op hun energiebelasting, tot een maximumverbruik van 3500 kWh. Ook bestaat de mogelijkheid om actief zonnepanelen te kopen bij het coöperatieproject, vertelt Reitsma. “We zijn in gesprek over een geschikte locatie voor een gemeenschappelijk zonneveld, maar voorlopig komen de panelen op beschikbare daken te liggen. Wat dat aan financieel rendement oplevert? Als je meedoet met bijvoorbeeld twee zonnepanelen dan kost dat ongeveer 600
euro. Daarvoor ontvang je vijftien jaar lang een jaarlijkse energiekorting van 60 euro. Dat is geen spectaculair voordeel, maar alle kleine beetjes helpen. En zo bezuinig je natuurlijk op je ‘carbon footstep’.”
Voorbeeldhuis
Reitsma kan er nog niet te veel over kwijt, maar hij is ook betrokken bij de gesprekken die WEN met Elkien voert over maatregelen die helpen bij het terugdringen van energielasten van de corporatiewoningen. “Met oog op de krimpstatus van Wijnjewoude stonden energiebesparende investeringen niet hoog op het prioriteitenlijstje van Elkien, terwijl hun huurders nu juist de doelgroep vormen die het meest baat heeft bij lagere lasten. Als je geld hebt dan kun je makkelijk besparen, daarin zit iets ongerijmds en daar willen we gezamenlijk wat aan doen.” Belangrijk hulpmiddel zal daarbij het ‘voorbeeldhuis’ zijn, aldus Reitsma. WEN gaat met behulp van subsidies van gemeente en provincie een huis volledig energieneutraal maken. Daarvoor schakelt de coöperatie een trits specialistische bedrijven in die vooroplopen in hun vakgebied. “Binnenkort maken we het rapport openbaar welk huis we gaan aanpakken en wat er allemaal aan gaat gebeuren. En gedurende de verbouwing zal ik er met mijn neus bovenop staan om al die kennis op te snuiven, zodat ik het weer kan doorgeven.”
Sa!
23 november 2016
19
www.sa24.nl
Beeldenroute langs veertien Friese sagen
Als bomen konden spreken In veertien beuken en eiken op het Landgoed Olterterp zijn sinds vorig jaar oude Friese volksvertellingen uitgebeeld. De uitgezaagde figuren in de stammen langs de beeldenroute verwijzen naar Het Spook van de Langesloot, Grutte Pier en andere mythische personages. Ze zijn opgeschreven in het net verschenen boekje ‘Als Bomen Konden Spreken’. TEKST: WIM BRAS FOTO’S: FRANK DEN OUDSTEN
Het beeld van Grutte Pier.
“Verhalenverteller Douwe Kootstra heeft de sagen in een nieuw jasje gestoken”, zegt Lenneke Büller van de 7 bossen van Beetsterzwaag die de uitgave mogelijk maakte. “En in aansluiting hierop komt Douwe naar de basisscholen om ze voor te lezen. Zo proberen we op een leuke manier de kinderen duidelijk te maken in wat voor een bijzondere omgeving ze wonen. En hopelijk steken de kinderen hun ouders weer aan om samen de boswandeling te maken.” Want de beeldenroute spreekt ook volwassenen aan, verwacht Büller. Ze schreef zelf de tekst over de ontstaansgeschiedenis van landgoed Olterterp. Ter stichting en vermaak bedacht landheer Ambrosius Ayzo van Boelens ‘follies’ op open plekken in het bos, waar later drommen nieuwsgierigen uit Friesland en daarbuiten op afkwamen. “De beeldenroute sluit aan op die gedachte, het is een aanvulling op enkele elementen die we weer zichtbaar maken op het landgoed.”
OLTERTERP
Niet zomaar bossen
In de vorige eeuw kwam door gebrek aan geld de klad in het onderhoud van de landgoederen rond Beetsterzwaag.
De natuur nam het over en veel van de oude luister verdween. Stichting De 7 bossen ijvert nu voor gedeeltelijk herstel, iets dat alleen lukt met hulp van vrijwilligers, overheid en lokale ondernemers, aldus Büller. “Het 7 bossenproject probeert onder andere met de beeldenroute en het boekje de cultuurhistorische waarde bij een breed publiek onder de aandacht te brengen. Want dit zijn niet zomaar bossen, ze zijn in het verleden zorgvuldig ontworpen en vormgegeven. Dat maakt ze onvergelijkbaar met doorsnee bossen. Door langdurig gebrek aan onderhoud zijn de landschapsparken vervallen tot wat een landschapsarchitect ooit ‘ruïnes’ noemde. En daar willen we de komende jaren wat aan doen, al kunnen we niet alles terugrestaureren.”
betekent de restauratie de herplant van de Slotlaan en de 12 Apostelen, het herstel van oude zichtlijnen en het vrijmaken en uitdiepen van de grote en de kleine vijver waar de adel vroeger in bootjes verpoosde. Als extra attractie is de beeldenroute toegevoegd.” Toen vorig jaar vijf kettingzaagkunstenaars hun sculpturen stonden uit te zagen, waren omstanders volgens Büller al direct benieuwd naar de achterliggende verhalen. En daaruit ontstond als vanzelf het idee voor de verhalenbundel.
‘DEZE BOSSEN ZIJN IN HET VERLEDEN ZORGVULDIG ONTWORPEN EN VORMGEGEVEN’
Attractie
In het geval van landgoed Olterterp
Route
In het boekje staat ook de kaart van de route die halverwege de parkeerplaats van hotel-restaurant Het Witte Huis begint. Vandaar loopt het beeldenpad naar de grote vijver waaromheen de meeste boomfiguren staan gegroepeerd. De route gaat verder naar de Slotlaan, met het zijpad naar de 12 apostelen en de tweeling, om vervolgens weer uit te komen bij Het Witte Huis. Een wandeling
van anderhalf uur, schat Büller. “Behalve als je bij ieder beeld het verhaal wil lezen, dan duurt het natuurlijk wat langer.” Met verhalenverteller Kootstra en andere rondleiders is ze van plan een aantal rondleidingen te organiseren, voor kinderen en volwassenen. Overigens wil Büller wel gezegd hebben dat de beeldbomen met uiterste zorg zijn geselecteerd, geen van de reuzen zou een langer leven beschoren zijn dan een jaar of tien. “De boom van Bonifatius bleek al grotendeels hol bij het zagen. De bisschop kleurt nu al.”
Uitgave
In de met veel historische foto’s verluchtigde uitgave ‘Als Bomen Konden Spreken’ zijn de volksverhalen zowel in het Fries als in het Nederlands afgedrukt. Het boekje kost 6 euro en is verkrijgbaar bij boekhandel Planteyn en Museum Opsterlân in Gorredijk en bij Prima Stella in Beetsterzwaag en Het Witte Huis in Olterterp.
De twa advokaten De wei tusken Beetstersweach en Olterterp gyng dwers oer it Olfertsfjild. Wa’t syn paad dêr socht by ‘t skimer en nachts, hearde geregeld lûden, dronken laitsjen en fuotstappen sûnder dat der ien te sjen wie. Ek rydtugen en ruters waarden lestich fallen. Elkenien yn de omkriten wist wa’t dêr omspûken: de twa lulke advokaten. De broers hienen in soad kweade saken dien en wienen troch de duvel út it libben helle. Sadwaande koenen se gjin rêst fine yn de dea. De minsken út de omkriten klagen stien en bien. Dit koe sa net langer! Piter Kapoes, de duvelbanner út Aldeboarn, krige opdracht om it spûkjende duo te ferjeien. Piter wie gâns in baas yn it útbannen fan kweade geasten. Mannich heks, spoek en duvel hie er al besward. Op in jûn komt
de duvelbanner it Olfertsfjild opriden. Foar de wein stappe twa Fryske hynders. Achter op de wein leit in sitplanke. Yn ‘e midden fan it heidefjild bliuwt Piter stean en sprekt lûd en dudlik sân spesjale wurden. Tsjin dizze machtige formule kinne de advokaten net op. Oft se wolle of net, se moatte har wol deljaan op de sitplanke. Piter klapt mei de swipe en se dinderje de heide ôf. Bûten it Olfertsfjild kin Piter de advokaten mei muoite op de wein hâlde. Se springe en dûnsje, swaaie lulk mei de fûsten en besykje fan alles om de wein te kearen. Werom! Werom! Se stekke hannen en earms tusken de speaken fan de tsjillen. Ja, se bite sels stikken út it hout mar troch de beswarrende wurden fan de duvelbanner kinne se net los komme fan de wein. Kalm smookt
Piter syn pypke en beart as heart en sjocht er neat. Praat no en dan efkes freonlik tsjin de hynders dy’t it swier ha. Se switte as otters. It wûnderlike transport giet oer Drachten nei Garyp, nei in stik healân dat fier fan de bewenne wrâld leit en noch altiten it Advokatelân neamd wurdt. Dêr lûkt Piter mei syn rjochterklompe in sirkel yn it gers wylst er wer in formule preuvelet. Dan rydt er de wein yn de sirkel en ropt: “Der ôf, jim!” De advokaten binne bliid mei harren ferlossing. Mar... se kinne mei gjin mooglikheid út de sirkel komme. Noch jierren heart men se dêr nachts roppen en skellen. Pas as der wer gers begjint te groeien, is dat it bewiis dat it spûkjende duo einlings rêst fûn hat.
Sa!
23 november 2016
20
www.sa24.nl
Ter herinnering aan weggevoerde Joodse inwoners
Stolpersteine in Gorredijk De Duitse kunstenaar Gunter Demnig is op 7 december in Gorredijk om een aantal van de in totaal veertien Stolpersteine (Stroffelstiennen) te plaatsen. De steentjes in de stoep of het trottoir bij vijf woningen herinneren aan de veertien Joodse inwoners van Gorredijk die in de Tweede Wereldoorlog zijn weggevoerd naar concentratiekampen en daarvan niet terugkeerden. Ieke de Vries van het Historisch Informatiepunt (HIP) zette de geschiedenis van de families en de panden op een rij. Deze en volgende week in Sa! het verhaal achter dit stukje Gordykster geschiedenis.
Het tweede pand links is Langewal 28, de voormalige winkel van de familie Leefsma.
LANGEWAL 28
De familie Leefsma Bij het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog woonde manufacturier Jozef Leefsma met zijn gezin aan de Langewal. Naast vader Jozef (geboren in 1892) en zijn vrouw Rebecca (Bep) de Vries woonden ook de jongste twee kinderen Heiman (Herman; geboren in 1924) en Jacob (Jaapje; geboren in 1935) nog thuis. Oudste zoon Izak (geboren in 1917) woonde en werkte in Groningen tot hij in de zomer van 1940 terugkeerde naar Gorredijk om aan de slag te gaan als boekhouder in de zaak van zijn vader. Dochter Magalina (Magda; geboren in 1918) was in juli 1937 naar Amsterdam vertrokken. Ook zij nam in de zomer van 1940 weer haar intrek bij haar ouders. Begin 1941 keerde ze echter weer terug naar de hoofdstad, waar ze bij een medewerker van de Joodse Raad in huis woonde. Magda kreeg ook zelf een baantje bij deze organisatie. In juli 1942 hing een oproep voor Westerbork in de lucht. Aanleiding voor Izak om met Dina de Vries te trouwen. Zij was in Sneek geboren en werkte tot haar huwelijk bij de familie De Kadt in Leeuwarden. Deze familie beroofde zich, met uitzondering van een zoontje, van het leven. Voor Izak en Dina werd in Gorredijk op een bovenverdieping van de familiewoning een eigen woning ingericht. Herman had inmiddels zijn Mulo-diploma gehaald en vond werk bij een plaatselijke elektricien.
Vertrek
Op 19 augustus 1942 volgde een beschikking van de Rijkscommissaris, waardoor een NSB-dorpsgenoot als bewindvoerder in de zaak van Jozef Leefsma werd aangesteld. De volgende dag moesten Izak en Herman zich in kamp Westerbork melden. Dat gold ook voor Bram Leefsma, zoon van een broer van Jozef die ook aan de Langewal woonde, en slager Marcus Colthof. In de vroege morgen namen ze de eerste tram vanuit Gorredijk. Vanwege de ernstige ziekte van zijn vrouw mocht Jozef eerst nog thuisblijven. Hij kwam alsnog in de problemen toen hij goederen liet overbrengen naar het huis van een vriend. De bezetter pakte hem op en Jozef zat een paar dagen in de Leeuwarder gevangenis. De Duitsers lieten hem vrij bij gebrek aan bewijs. Ook al deed hij alle mogelijke moeite om eronderuit te komen, in september moest Jozef zich alsnog melden in een werkkamp in Diever. Vrienden stonden erop dat hij zou gaan onderduiken. Maar Jozef durfde niet. Omdat zijn vrouw ziek thuis bleef, zou zij eenvoudig gijzelaar kunnen worden. Voordat hij wegging, gaf Jozef een verzegelde kist bij een plaatselijke bank in bewaring. In maart 1943 meldden zich een paar mannen bij de bank om de inhoud van de kist te inventariseren. Zij legitimeerden zich als vertegenwoor-
digers van de beheerders van Joodse vermogens. De kist bleek gevuld met zilveren kerksieraden en een wetsrol. Een paar dagen later werd de kist met inhoud opgehaald. Na het werkkamp in Diever, waar Jozef bij een boer aardappelen moest rooien, kwam hij alsnog in Westerbork terecht. Voor even volgde hier een hereniging met zijn zonen Herman en Izak en schoondochter Dina.
‘JOZEF WERD ONDER DE OGEN VAN HERMAN DOODGESCHOTEN’ Brieven
Jozef schreef vanuit Diever en Westerbork brieven naar Gorredijk. Vanuit Gorredijk stuurden familie en vrienden hem pakjes met onder andere eten. Uit de brieven is wel op te maken dat de toestand onzeker was. Het is de vraag of ze zich bedachten dat hun eindbestemming de dood in de gaskamers zou zijn, ondanks de heersende geruchten. ‘Maar wellicht komt er nog eens een andere tijd’ en ‘wij weten wat wij hier hebben en niet wat wij daar (in Polen) krijgen’, schreef Jozef aan zijn vrienden. Moeder Bep bleef met Jaapje thuis achter. Omdat Magda bij de Joodse Raad veilig dacht te zijn, haalde ze eind 1942 haar broertje op. Er werd nog getracht haar over te halen om het jongetje te laten onderduiken, maar zij achtte dat niet nodig. Magda’s optimisme werd geen waarheid. Na korte tijd kwamen ook zij en haar broertje in Westerbork terecht. Alle gebeurtenissen hadden een grote impact op moeder Bep. Ze belandde op de zenuwafdeling van het ziekenhuis in Heerenveen. Later dook ze onder in Joure, waar ze de bevrijding meemaakte.
Het gezin Leefsma met van links naar rechts moeder Bep, Magda, Izak, Herman, vader Jozef en Jaapje.
Bram, Herman en Jozef Leefsma werden op 23 oktober, 2 november en 6
november 1942 op de trein naar het oosten gezet. Deze transporten vielen in de zogenaamde Cosel-periode, ze stopten op Cosel, zo´n tachtig kilometer voor Auschwitz. Joden die nog konden werken moesten uitstappen, ze werden naar kampen in Silezië gestuurd. Ook de Leefsma’s waren daarbij. Herman ging met een transport van 1.500 mensen; hij is één van de twee mannen van dat transport die de kampen uiteindelijk overleefden. Jozef ging naar Ottmuth, waar later ook zijn zoon Herman en zijn oomzegger Bram terechtkwamen. Jozef en Herman bleven daar tot ongeveer mei 1944 en moesten toen naar Blechhammer, een filiaal van Auschwitz. Begin 1945 werd dat kamp geëvacueerd naar Gross-Rosen, vanwege het snel dichterbij komen van de Russen. Jozef kon deze barre voettocht niet volbrengen en werd op 26 januari, onder de ogen van Herman, doodgeschoten. Herman overleefde de oorlog en woonde na 1945 nog een paar jaar met zijn moeder in Gorredijk. Daarna verhuisden ze naar elders in het land.
Sobibor
Magda Leefsma ging met de trein van 4 mei 1943 naar Sobibor, waar drie dagen later in de gaskamer een einde aan haar leven kwam. Izak Leefsma wist zich in Westerbork zo onmisbaar te maken dat hij het op transport stellen van hem en zijn vrouw tot 25 januari 1944 wist tegen te houden. Toen moesten ook zij naar een van de kampen van Auschwitz, waar ze beiden op oudejaarsdag 1944 werden vermoord. Jaapje ging op 8 februari 1944 naar Auschwitz, met een transport dat door de Nederlandse historicus Presser ´een van de afschuwelijkste onder de afschuwelijke´ werd genoemd. Jaapje werd op 11 februari, dus direct na aankomst, vergast. Hij was nog maar acht jaar. Van het pand aan de Langewal, oorspronkelijk een woning met winkel, is na een brand niets overgebleven. In het huidige pand is Drukpunt gevestigd. Er zullen voor het pand steentjes worden gelegd voor Jozef, Izak, Magda, Jaapje en Dina.
Sa!
23 november 2016
Bertha Scholten met twee oppaskinderen in de vensterbank van Hoofdstraat 2.
Het pand van groentehandel Tenhage, Langewal 38, de voormalige slagerij van de familie Colthof.
HOOFDSTRAAT 2
LANGEWAL 38
Bertha Scholten is op 27 augustus 1872 op ‘Jan-Om-State’ in Kortezwaag geboren als dochter van Izak Scholten en Judikje Sanders Leefsma. Izak was slager, maar ook herbergier. Later woonde hij met zijn gezin nabij de Tolhûsleane in Gorredijk. Daar organiseerde hij allerlei activiteiten. Bertha is nooit getrouwd. Ze had een snoepwinkel op de plek waar nu Het Keukenhuys zit. Haar huis stond naast het tramstation, het was vermoedelijk eigendom van de NTM. Ze had ook vaak mensen die bij de tram werkten in de kost. Bertha was een strijdbare vrouw, ze deed ooit mee aan een demonstratie in Amsterdam namens de afdeling Gorredijk van de ‘Vereeniging voor Vrouwenkiesrecht’. Op oude foto’s is ze vooral te zien met kinderen. Waarschijnlijk paste ze regelmatig op kinderen van Joodse families. De Tweede Wereldoorlog werd ook Bertha fataal. Er is herhaaldelijk geprobeerd haar onder te laten duiken. Ze dacht echter dat het wel mee zou vallen. De ruwe werkelijkheid drong pas tot haar door op 12 november 1942, de dag dat ze werd opgehaald. Haar gehuil was hartverscheurend. Elf dagen later op 23 november 1942 is ze in Auschwitz vermoord.
Slager Marcus Colthof woonde met zijn van Onstwedde afkomstige vrouw Liena Gudema en hun dochter Esther (Esje) aan de Langewal 38. Op 20 augustus 1942 moest Marcus zich in Westerbork melden. Hij vertrok die dag met de eerste tram. Anderhalve maand later, op 2 oktober 1942, kregen ook Esje en haar moeder bericht. Ze moesten de volgende ochtend met de eerste tram naar Westerbork. De politieagent die hen de melding bracht, moesten ze beloven om er niet vandoor te gaan. Anders zou hij ’s nachts bij hen de wacht houden. In die resterende uren hielpen buurvrouwen Liena en Esje om snel geld in de kleding te naaien. Van overgordijnen werden bagagezakken genaaid. Een buurman hielp de volgende ochtend om de pakken naar de tram te brengen. Esje zag het waarschijnlijk nog niet zo somber in, getuige haar opmerking: “Dan zien we nog eens wat van de wereld”. Zo werd begin oktober 1942 in Westerbork het gezin voor even weer herenigd.
Bertha Scholten
21
www.sa24.nl
Familie Colthof
Bertha Scholten.
Liena Gudema.
Esther (Esje) Colthof.
Hun huis aan de Langewal, dat eigendom was van de stiefmoeder van Marcus, werd in beslag genomen en later verkocht aan een instructeur van de Nederlandse Arbeidsdienst. De Colthofs kregen in Westerbork geregeld pakjes uit Gorredijk toegestuurd, er was de mogelijkheid om te corresponderen. Vrienden stuurden eten en kleding, zoals een overall voor Marcus en witte schorten voor Liena, die haar oude beroep van verpleegster weer had opgenomen. Ook Esje had een baantje in het ziekenhuis. In de laatste briefkaart die Esje naar Gorredijk stuurde, op 23 februari 1943, meldt ze dat ze zonder haar ouders op transport moet. ‘Ik hoop, dat alles nog maar weer goed wordt.’ Diezelfde 23e februari werden Marcus Colthof en Liena Gudema direct na aankomst in Sobibor vergast. Drie dagen later onderging hun dochter Esther hetzelfde lot in een van de kampen van Oswiecim (Auschwitz).
Deze beschreven geschiedenis van de Joodse families is grotendeels ontleend aan ´It Lot fan de Lêsten´ dat Ernst Huisman in 1968 publiceerde in maandblad De Strikel.
1+1
25%
GRATIS
AH Hand- en perssinaasappelen
2 netten à 2 kilo naar keuze Actieprijs per kilo 0.88
5,58
3,50
AH Prei
per stuk 1 + 1 GRATIS
25%
Bijv. zero fles 1.5 liter Per fles
1,99
1,49
0.59
Alle AH Maaltijdsalades Bijv. kip caesar Schaal 450 gram
2
KORTING
Alle Coca-Cola
1,18
KORTING
2 schalen à 500 gram 2 VOOR 5.00 + 2 extra pannenzegels
25%
Combineren mogelijk Bijv. blauwe bosbes 2 bekers à 500 gram
30%
KORTING
Alle varianten Per schaal
4,29
3,19
HALVE PRIJS
Alle Alpro
5,00
2,99
AH Vers uit de keuken Hollandse stamppotten
2e
VOOR
AH Mager rundergehakt
3,99
3,70
2,77
AH Tijgerbrood wit, bruin of volkoren Vers uit onze oven Per heel brood
2e
KORTING
1,89
1,50 30%
HALVE PRIJS
KORTING
Alle Maggi Alle AH Speculaas
Bijv. amandelspeculaasbrokken Zak 450 gram
2,29
1,72
Alle AH Chocoladeletters Bijv. Delicata melk Pak 100 gram
40%
Alle varianten Bijv. Grolsch herfstbok Set 6 flesjes à 0.30 liter
5,69
3,41
0,69
Combineren mogelijk Bijv. kerriesaus voor kip, groente en rijst 2 zakjes à 39 gram + Gratis kalender* bij aankoop van 2 Maggi actieproducten - OP=OP * Deze actie is alleen in de winkel geldig
Combineren mogelijk* - * M.u.v. additieven en voordeelverpakkingen. Bijv. Dettol Hygiënische multireiniger spray
2,79
Chili Bijv. Chardonnay Fles 0.75 liter
Alle Aliwen en Adobe
Chili Bijv. Aliwen Chardonnay Reserva Fles 0.75 liter
5,99
4,49
Hertog Jan en Jupiler pils Krat 24 flesjes à 0.25 of 0.3 liter Bijv. Hertog Jan Per krat* * max. 6 kratten per klant
15,49
10,49
A-merk wasmiddel tabs Alle varianten Bijv. Ariel excel tabs regular Doosje 13 wasbeurten
39,00
15,00
Alle Pampers*
Combineren mogelijk - *M.u.v. Simply dry, Underjams en maandboxen Bijv. Baby-dry junior 5
29,86
19,98
5,89
3,53 25%
GRATIS
Vanaf vrijdag 18.30 uur tot maandag 04.00 uur onbeperkt treinen. Weekendkaart is geldig t/m 29 januari 2017
3,49 40%
2+2
NS Weekendkaart voor 1 persoon
4,99
KORTING
GRATIS
Alle Finish, Dettol en Vanish
1,18
Alle Undurraga
KORTING
1+1
5,58
1,58
25%
KORTING
Grolsch, Brand en Bavaria herfstbokbieren
0,99
KORTING
AH Kipdijfilet*
Naturel, reepjes of scharrel - *M.u.v. Biologisch Bijv. naturel Per 250 gram Actieprijs per kilo 6.29
2,10
1,57