Rozhnama

Page 6

‫ذمارة (‪ - 650‬دوايين ذمارة) سيَشةممة ‪2011/9/13‬‬

‫ژووری لێکۆڵینه‌وه‌ی ئابووریی‪ :‬ئەو گرانییەی لە شاری سلێمانیدا هەیە‪ ،‬حاڵەتێكی نەخوازراو و چاوەڕواننەكراوە‪.‬‬

‫«نرخی هەندێك كااڵ‪ )%500( ،‬زیادیكردووە»‬

‫ناوەندێكی لێكۆڵینەوەی ئابووریی‪ :‬ئاسایشی خۆراكی هەرێم؛ لەژێر هەڕەشەدایە‬ ‫ئا‪ :‬الپه‌ڕه‌ی ئابووری‬ ‫‪...............................‬‬ ‫ژووری ل��ێ��ك��ۆڵ��ی��ن��ەوەی‬ ‫ئابووریی بزووتنەوەی گۆڕان‪،‬‬ ‫لە راپۆرتێكیدا‪ ،‬هەاڵوسانی‬ ‫نرخ لە بازاڕەكانی هەرێمدا بە‬ ‫«گرانییە گەورەكە» ناودەبات‌و‬ ‫هۆشداریدەدات لە دروستبوونی‬ ‫قەیرانێكی دارای��ی گ��ەورە لە‬ ‫هەرێمی كوردستاندا‪.‬‬ ‫راپ��ۆرت��ەك��ەی ئ��ەو ژووره‌‪،‬‬ ‫ب��اس ل��ەوەدەك��ات‪« :‬بەرزیی‬ ‫نرخ‌و گرانفرۆشیی‪ ،‬تەنگی بە‬ ‫زۆرێك لەهاواڵتییانی كوردستان‬ ‫هەڵچنیوە‌و بۆ ئ��ەوان �ە‌ش كە‬ ‫داهاتیان زۆرە‪ ،‬بەرزیی نرخ‪،‬‬ ‫جێگەی قسەو باس نییە»‪.‬‬ ‫ژووری ل��ێ��ك��ۆڵ��ی��ن��ەوەی‬ ‫ئابووریی بزووتنەوەی گۆڕان‪،‬‬ ‫ئاماژە بەوەدەكات‪« :‬گرانیی‌و‬ ‫ب��ەرزی��ی ن��رخ��ی شمەكەكان‪،‬‬ ‫هەروەك چۆن هەموو كوردستانی‬ ‫گرتووەتەوەو چووەتە دەرەوەی‬ ‫س��ت��ان��دارو ب��ازن��ە زان��س��ت�ی‌و‬ ‫لۆژیكییەكان‪ ،‬هاوكات جیاوازیی‬ ‫نرخە بەرزەكانیش لەنێوان‬ ‫شارەكاندا‪ ،‬مایەی تێڕامانە‪ ،‬بۆ‬ ‫نموونە‪ ،‬ئەو گرانییەی لە شاری‬ ‫سلێمانیدا هەیە‪ ،‬حاڵەتێكی‬ ‫نەخوازراو و چاوەڕواننەكراوە‪،‬‬ ‫چونكە سلێمانی‪ ،‬نە پایتەختەو‬ ‫ن��ە هیچ هۆكارێكی ئ��ەوەن��دە‬ ‫گرنگ هەیە كە لەپشت ئەو‬ ‫گرانییەوە بێت»‪.‬‬ ‫راپ�����ۆرت�����ەك�����ە‪ ،‬چ��ەن��د‬ ‫نموونەیەكی ل��ە هەاڵوسانی‬ ‫ب���ازاڕ دەس��ت��ن��ی��ش��ان��ك��ردووە‌و‬ ‫ئەوەی خستووەتەڕوو‪« :‬نرخی‬ ‫یەك كیلۆ گۆشتی س��وور‪ ،‬لە‬ ‫س��اڵ��ی (‪)2007‬دا ب��ە شەش‬ ‫هەزار دینار بووە‪ ،‬بەاڵم ئێستا‬ ‫بە (‪ )17‬ه��ەزار دینارە‪ ،‬بەو‬ ‫پێیەش (‪ )%128‬زیادیكردووە‪،‬‬ ‫بەبێئەوەی گوزەرانی هاواڵتییان‬ ‫(‪ )%128‬زیادیكردبێت»‪.‬‬ ‫ه��ەروەه��ا ب��اس ل��ەوەی��ش‬ ‫دەك��ات‪« :‬لەنێوان ساڵەكانی‬ ‫(‪)2010-2005‬دا‪ ،‬نرخی یەك‬ ‫تۆن چیمەنتۆ‪ ،‬لە (‪ )20‬دۆالرەوە‬ ‫هەڵكشاوە بۆ (‪ )125‬دۆالر‪،‬‬ ‫هەر بۆیە ئاستی هەاڵوسان لە‬ ‫هەندێك كااڵو شمەكدا دەگاتە‬ ‫(‪‌)%500‬و ئ��ەوەی��ش جێگەی‬ ‫س��ەرن��ج��ی ئ��اگ��ای��ان��ە‪ ،‬چونكە‬ ‫ه��ەاڵوس��ان‪ ،‬تا رێ��ژەی (‪- %1‬‬ ‫‪)%2‬چاوەڕوانكراوە»‪.‬‬ ‫حەوت مانگ لەمەوبەریش‪،‬‬ ‫رێ��ك��خ��راوێ��ك��ی ئ��ەم��ری��ك��ی‪،‬‬ ‫توێژینەوەیەكی تایبەتی لەسەر‬ ‫بازاڕەكانی سلێمانی ك��ردووەو‬ ‫ه��ۆك��ارەك��ەی ب��ۆ قۆرخكاریی‬ ‫گ��ەڕان��دووەت��ەوە‪ ،‬بەپێی ئەو‬ ‫توێژینەوەیە‪ ،‬نرخی شتومەك‬ ‫لە شاری سلێمانی بە بەراورد‬ ‫بەشارەكانی تر‪ ،‬زۆر گرانترە‪،‬‬ ‫ئەو رێكخراوە هۆشداریی ئەوە‬ ‫دەدات‪ ،‬ئەگەر نرخی شتومەك‬ ‫ب��ەو ج��ۆرە ب���ەردەوام لەبەرز‬ ‫بوونەوەدا بێت‪ ،‬ئەوا ئەگەری‬ ‫ئ��ەوە هەیە‪ ،‬هاواڵتییان كۆچ‬ ‫بكەن‌و لەدەست ئەو گرانییە‬ ‫هەڵبێن‪.‬‬ ‫ژووری ل��ێ��ك��ۆڵ��ی��ن��ەوەی‬ ‫ئابووریی بزووتنەوەی گۆڕان‪،‬‬ ‫پێیوایە‪« :‬ئ��ەگ��ەر داڕم��ان��ی‬ ‫ك��ەرت��ەك��ان��ی پ��ی��ش��ەس��ازی�ی‌و‬ ‫ك��ش��ت��وك��اڵ��ی‪ ،‬ك���ە دوو لە‬ ‫ه��ەرە سەرەكیترینی كەرتە‬ ‫ئابوورییەكانن‪ ،‬هۆكاری ئەو‬ ‫گرانییە ب��ن ك��ە ب��ازاڕەك��ان��ی‬ ‫كوردستانیان تەنیوە‪ ،‬ئەوا ئەو‬ ‫شێوازی ب��ازاڕی ئ���ازادەی كە‬ ‫پیادە دەكرێت‪ ،‬ئەوەندەی تر‬

‫قۆرخکاریی کۆمپانیاکانی حیزب‪ ،‬هۆکاری هه‌اڵوسانی بازاڕه‌کانی هه‌رێمن‌‬ ‫دەستی خستووەتە بینەقاقای‬ ‫بژێویی هاواڵتییانەوە»‪.‬‬ ‫ئەگەرچی لە مادەی (‪)15‬ی‬ ‫رەشنووسی دەستووری هەرێمدا‬ ‫هاتووە‪ ،‬ئابووریی كوردستان‬ ‫لەسەر بنەمای بازاڕی ئازادە‪،‬‬ ‫سەرباری ئەوەی كە هێشتا ئەو‬ ‫دەس��ت��وورە نەچووەتە ب��واری‬ ‫جێبەجێكردنەوە‪ ،‬لەهەمانكاتدا‬ ‫زۆرج���ار لە ك��ۆڕو كۆبوونەوە‬ ‫فراوانەكان‌و لەالیەن كەسانی‬ ‫بەرپرسەوە‪ ،‬باس لەوە دەكرێت‬ ‫كە ب��ازاڕی كوردستان‪ ،‬پشت‬ ‫ب��ە سیستمی ب����ازاڕی ئ��ازاد‬ ‫دەب��ەس��ت��ێ�ت‌و دەی��ەوێ��ت ئەو‬ ‫پرەنسیپانە جێبەجێبكات كە‬ ‫ل��ەب��ازاڕی ئ��ازاددا ه��ەن‪ ،‬بەاڵم‬ ‫«ق��ۆرخ��ك��اری��ی ك��ە ت���ەواو بە‬ ‫پێچەوانەی شەپۆلی ب��ازاڕی‬ ‫ئازادو بنەماكانی كێبڕكێكاریی‬ ‫كاردەكات‪ ،‬بەجۆرێك بازاڕەكانی‬ ‫كوردستانی تەنیوە‪ ،‬نەفەسێكی‬ ‫ئەوتۆی نەهێشتووەتەوە‪.‬‬ ‫یەكێك لە سیماكانی بازاڕی‬ ‫كراوەو وەك میكانیزمێكیش بۆ‬ ‫بەرەنگاربوونەوەی قۆرخكاریی‬ ‫كە بە (سەڕەتانی ئابووری)‬ ‫ناودەبرێت‌و لەپێناو فرۆشتنی‬ ‫ك���ااڵی ه�����ەرزان‌و كوالێتیی‬ ‫ب�����اش‌و پ��ێ��ش��ك��ەش��ك��ردن��ی‬ ‫زۆرت���ری���ن خ��زم��ەت��گ��وزاری��ی‪،‬‬ ‫س��وپ��ەرم��ارك��ێ��ت��ەك��ان یەكێك‬

‫ب��وون لە رێگە چ��ارە گرنگ‌و‬ ‫پ��ێ��وی��س��ت��ەك��ان‌و داه��ێ��ن��ان��ە‬ ‫گەورەكان‪.‬‬ ‫ژووری ل��ێ��ك��ۆڵ��ی��ن��ەوەی‬ ‫ئ��اب��ووری��ی‪ ،‬ل���ەم ب��ارەی��ەوە‬ ‫دەڵ���ێ���ت‪« :‬ل���ەگ���ەڵ ئ���ەوەی‬ ‫ئ��ەو زەوی��ی��ان��ەی كە دەدرێ��ت‬ ‫ب��ە س��وپ��ەرم��ارك��ێ��ت��ەك��ان‪ ،‬بە‬ ‫نرخێكی رەم��زی�ی‌و بە بەهای‬ ‫(‪)%1‬ی نرخی بنەڕەتییەكەی‬ ‫وەرگ����ی����راون‪ ،‬ب����ەاڵم ك���ااڵو‬ ‫شمەكەكانیان زۆر گرانترن‬ ‫ل��ەو ك��ااڵی��ان��ەی ل��ە دوك���ان‌و‬ ‫بازاڕەكاندان‪ ،‬ئەوە لە كاتێكدایە‬ ‫كە خەرجییەكانی كارمەند‌‪ ،‬ئاو‌‪،‬‬ ‫كارەبا‪ ،‬باج‌و هەموو ئەوانەی‬ ‫تریان كەمترە لە بازاڕەكان‪،‬‬ ‫چونكە لە سوپەرماركێتەكاندا‪،‬‬ ‫خەرجییەكان دابەشدەبن بەسەر‬ ‫كااڵیەكی زۆردا»‪.‬‬ ‫راپ����ۆرت����ەك����ە‪ ،‬ج��ەخ��ت‬ ‫ل��ەوەدەك��ات��ەوە‪« :‬بەرهەمی‬ ‫ن��اوخ��ۆی��ی ك��ش��ت��وك��اڵ��ی‪ ،‬تا‬ ‫بێت كەمدەبێتەوەو توانای‬ ‫داب��ی��ن��ك��ردن��ی پ��ێ��داوی��س��ت��ی‬ ‫هاواڵتییان‌و بازاڕی كوردستانی‬ ‫نییە‪ ،‬ئەوەیش هەر لەسەوزەو‬ ‫میوەوە تا دەگاتە بەروبوومی‬ ‫گۆشت (سپی‌و سوور‌و ماسی)‪،‬‬ ‫وای��ان ك���ردووە كە بەرهەمی‬ ‫ن��اوخ��ۆی��ی‪ ،‬خ��ۆی ل��ەب��ەردەم‬ ‫ش��ااڵوی بەروبوومی دەرەكیدا‬

‫نەگرێت»‪.‬‬ ‫لە سێ‌ ساڵی راب���ردوودا‪،‬‬ ‫ب��ە دەی���ان‌و س���ەدان كێڵگەی‬ ‫پ��ەل��ەوەر لەناوخۆدا داخ��ران‪،‬‬ ‫هەربۆیە نرخی ئەو مریشكەی‬ ‫لەناوخۆدا بەرهەمدێت‪ ،‬سێ‌‬ ‫قات زیاترە لەو مریشكەی لە‬ ‫سعودیەو بەرازیلەوە دەهێنرێت‌و‬ ‫هاواڵتییەكی كەمەدەرامەتیش‪،‬‬ ‫كە داهاتێكی دیاریكراوی هەیە‪،‬‬ ‫كیلۆیەك مریشكی بەستوو بە‬ ‫(‪)2500‬دینار دەكڕێت‪.‬‬ ‫ژووری ل��ێ��ك��ۆڵ��ی��ن��ەوەی‬ ‫ئ���اب���ووری���ی ب���زووت���ن���ەوەی‬ ‫گ��ۆڕان‪ ،‬بەپێویستی دەزانێت‪:‬‬ ‫«حكومەت‪ ،‬بە وردیی چاودێریی‬ ‫ئەو كۆمپانیایانە بكات كە یەك‬ ‫ج��ۆر ئیش دەك���ەن‪ ،‬چونكە‬ ‫زۆرج��ار كۆمپانیاكان خۆیان‬ ‫ل��ەن��او خۆیاندا ك��ۆدەب��ن��ەوەو‬ ‫ئ��ەن��ج��وم��ەن��ێ��ك��ی ت��ای��ب��ەت‬ ‫پێكدەهێنن بۆ پارێزگاریكردن‬ ‫لە نرخ‌و دانانی سنوورێك بۆ‬ ‫دابەزاندنی ن��رخ‪ ،‬بۆ نموونە‪،‬‬ ‫ئێستا ل��ە ك��وردس��ت��ان‪ ،‬چی‬ ‫وادەك�����ات ن��رخ��ی چیمەنتۆ‬ ‫دانەبەزێت»‪.‬‬ ‫ه����ەم����ان س���ەن���ت���ەری‬ ‫لێكۆڵینەوە‪ ،‬نەبوونی یاسایەكی‬ ‫گونجاو و كاریگەر بۆ رێكخستنی‬ ‫ب���ازاڕو چاودێریكردنی ن��رخ‌و‬ ‫ئ��ەوان��ەی ی��اری��ی ب��ە نرخەوە‬

‫دەك������ەن‪ ،‬ب���ە ی��ەك��ێ��ك لە‬ ‫هۆكارەكانی بەرزبوونەوەی نرخ‬ ‫دەزان��ێ �ت‌و ب��اس ل��ەوەدەك��ات‪:‬‬ ‫«ت��ائ��ێ��س��ت��اش‪ ،‬ئەنجومەنی‬ ‫پ��ارێ��زگ��اك��ان ك���ە یەكێكن‬ ‫ل���ەو الی��ەن��ان��ەی راس��ت��ەوخ��ۆ‬ ‫پ��ەی��وەن��ددارن ب��ەم بابەتەوە‪،‬‬ ‫یاسایەكیان نییە تا بەهۆیەوە‬ ‫لێپێچینەوە لەگەڵ ئەو كەسانەدا‬ ‫بكەن كە سەرپێچی دەكەن»‪.‬‬ ‫ه���ەروەه���ا‪ ،‬راپ��ۆرت��ەك��ە‬ ‫باس ل��ەوەدەك��ات‪« :‬ب��ڕی ئەو‬ ‫سزایانەی دیاریكراون بۆ ئەو‬ ‫كەسانەی سەرپێچی دەكەن‪،‬‬ ‫هێند كەمن كە نەتوانن رێگریی‬ ‫بكەن لە گرانفرۆشیی‪ ،‬ئەگەرچی‬ ‫بەپێی ئ��ام��ارەك��ان‪ ،‬لەماوەی‬ ‫چەند مانگی راب����ردوودا‪ ،‬بە‬ ‫بەهای ملیۆنان دینار سزای ئەو‬ ‫كەسانە دراوە كە سەرپێچی‬ ‫دەكەن‪ ،‬بەاڵم وەك یەكێك لە‬ ‫گۆشتفرۆشەكان باسی دەكات‪،‬‬ ‫ئەوان جاری وا هەیە‪ ،‬بە بەهای‬ ‫چەند ملیۆن دینارێك گۆشت بە‬ ‫گران دەفرۆشن‌و ئەگەر پێشیان‬ ‫زان���را‪ ،‬ئ��ەوا ب��ە چەند ه��ەزار‬ ‫دینارێك سزا دەدرێن»‪.‬‬ ‫بەبڕوای ژووری لێكۆڵینەوەی‬ ‫ئابووریی‪« :‬هەرێمی كوردستان‪،‬‬ ‫ه��ەرێ��م��ێ��ك��ی ب���ەك���ارب���ەرەو‬ ‫كەمترین بەرهەمی خۆماڵیی‬ ‫ل��ە ب��ازاڕەك��ان��ی كوردستاندا‬ ‫دەبینرێت‪ ،‬كاتێك زۆرینەی‬ ‫پێداویستییەكانی هاواڵتییان‬ ‫لە بازاڕەكانی دەرەوە بهێنرێت‪،‬‬ ‫بوارێكی زیاتر بە بازرگانەكان‬ ‫دەدرێت كە یاریی بەنرخ بكەن‌و‬ ‫بەرزی بكەنەوە»‪.‬‬ ‫راپ����ۆرت����ەك����ە‪ ،‬تیشك‬ ‫دەخاتە س��ەر ناشەفافییەتی‬ ‫حكومەتی هەرێمی كوردستان‬ ‫لە بواری سووتەمەنیدا‌و ئاماژە‬ ‫ب���ەوەدەك���ات‪« :‬ه��ەرچ��ەن��دە‬ ‫چ��ەن��دی��ن س��ام��ان��ی گ��رن��گ لە‬ ‫خ��اك‌و زەوی���ی كوردستانەوە‬ ‫دەردەهێنرێت‪،‬‬ ‫بەرهەمدێت‌و‬ ‫بەتایبەت سووتەمەنی‪ ،‬بەاڵم‬ ‫ل���ەب���ەرئ���ەوەی سیاسەتێكی‬ ‫روون‌و ش��ەف��اف نابینرێت‌و‬ ‫بەرهەمە سووتەمەنییەكانیش‬ ‫بە باشی نەخراونەتە خزمەتی‬ ‫خەڵكەوە‪ ،‬وای��ك��ردووە نرخی‬ ‫س��ووت��ەم��ەن��ی‪ ،‬بەشێوەیەكی‬ ‫بەرچاوە بەرزببێتەوەو بەشی‬ ‫هەرە زۆری ئەو سووتەمەنییەش‬ ‫ك��ە ل��ە هەرێمی كوردستاندا‬ ‫بەكاردەهێنرێت‪ ،‬لە دەرەوە‬ ‫هاوردەبكرێت»‪.‬‬ ‫ژووری ل��ێ��ك��ۆڵ��ی��ن��ەوەی‬ ‫ئابووریی بزووتنەوەی گۆڕان‪،‬‬ ‫جەخت ل��ەوەی��ش دەك��ات��ەوە‪:‬‬ ‫«به‌هۆی نەبوونی كۆنترۆڵی‬ ‫جۆریی بەشێوەیەكی چاالك‬

‫ئەگەر نرخی‬ ‫شتومەك بەردەوام‬ ‫لەبەرزبوونەوەدا بێت‪،‬‬ ‫ئەوا ئەگەری ئەوە‬ ‫هەیە‪ ،‬هاواڵتییان‬ ‫كۆچ بكەن‌و لەدەست‬ ‫ئەو گرانییە هەڵبێن‬

‫خەرجیی كۆتایی‬ ‫عەلی حەمە ساڵح‬ ‫گرنگیی خستنەڕوو لێكۆڵینەوەی خەرجیی‬ ‫كۆتایی بودجە‪ ،‬هیچی كەمتر نییە لە گفتوگۆكردن‬ ‫لە بودجەكە‪ ،‬بەاڵم ئەوەی جێگای لەسەر وەستانە ئەوەیە؛ لە هەرێمی‬ ‫كوردستاندا‪ ،‬كە قسە لەسەر بودجە دەكرێت‪ ،‬چۆن دادەڕێژرێتەوە‪،‬‬ ‫بەاڵم تاوەكو ئێستا قسە لەسەر ئەوە نەكراوە كە یاسای بودجە لە‬ ‫پەرلەمان دەردەچێت‌و دواتر سەرۆكی هەرێم پەسەندی دەكات‪ ،‬وەك‬ ‫خۆی خەرجكراوە‪ ،‬یاخود نا‪.‬‬ ‫نۆ مانگ بەسەر ساڵی (‪)2010‬دا تێپەڕی‪ ،‬بەاڵم هێشتا حكومەتی‬ ‫هەرێمی كوردستان خەرجیی كۆتایی ساڵی (‪)2010‬ی لە راپۆرتێكدا‬ ‫نەخستووەتە بەردەم پەرلەمان‪ ،‬لەكاتێكدا دەبوو بەپێی یاسا پێش‬ ‫(‪ ،)2011/4/15‬خەرجیی كۆتایی (‪ )2010‬رەوانەی پەرلەمان بكرایە‪،‬‬ ‫ئەگەر بێت‌و حكومەتی هەرێم لە ساڵی (‪)2012‬دا خەرجی كۆتایی‬ ‫ساڵی (‪ )2010‬رەوانەی پەرلەمان بكات‪ ،‬چی بەهایەك دەمێنێت بۆ‬ ‫رەوانەكردنی ئەو خەرجییانە‪.‬‬ ‫گفتوگۆكردن لەسەر بودجە‪ ،‬چی بەهایەكی دەبێت‪ ،‬ئەگەر حكومەت‬ ‫ئەوە خەرج نەكات كە پەرلەمان‌و سەرۆكایەتیی هەرێم پەسەندیان‬ ‫ك��ردووە‪ ،‬چۆن بزانین حكومەت ئەوەی خەرجكردووە‪ ،‬پێویستە لە‬ ‫راپۆرتێكدا كە شەش مانگ جارێك پاش لێكۆڵینەوەلێكردنی لەالیەن‬ ‫دیوانی چاودێریی داراییەوە‪ ،‬حكومەت سەرجەم خەرجییەكانی رەوانەی‬ ‫پەرلەمان بكات‪.‬‬ ‫چەند بەڵگەیەك دەهێنینەوە كە دەیسه‌لمێنن؛ حكومەت ئەوە خەرج‬ ‫ناكات‪ ،‬كە پەرلەمان‌و سەرۆكی هەرێمی كوردستان لە یاسای بودجەدا‬ ‫دیارییان كردووە‪ ،‬بەڵكو ئەوەی خەرجكردووە كە خۆی ویستوویەتی‪.‬‬ ‫لە تەمەنی ئۆپۆزسیۆندا لە پەرلەمانی كوردستان‪ ،‬تەنیا خەرجیی‬ ‫كۆتایی (حیساباتی خیتامی) ساڵی (‪ )2009‬رەوانەی پەرلەمان كرا‪،‬‬ ‫بەاڵم بەداخەوە بەهەر هۆكارێك بێت‪ ،‬وەك پێویست گفتوگۆی لەبارەوە‬ ‫نەكرا‪ ،‬كە كەلێنی زۆر گەورەی تێدابوو‪ ،‬لەوانە؛ (‪ )704‬ملیار دیناری‬ ‫پڕۆژەكانی ساڵی (‪ )2009‬خەرجنەكرابوو‪ ،‬كەسیش نەیپرسیبوو چی‬ ‫بەسەرهات؟‪ ،‬لەو پارەیەشی بەناوی پڕۆژەوە خەرجكراوە‪ ،‬زۆرینەی‬ ‫پارەكە (‪ )503‬ملیار دیناربوو‪ )%30( ،‬كۆی گشتیی پارەی پڕۆژەكان‬ ‫بوو‪ ،‬بەناوی پڕۆژەكانی وەزارەت��ی ناوخۆوە خەرجكراوە‪ ،‬كە بەو‬ ‫پارەیە (‪ )360‬بینای هاوچەرخ دروستدەكرا‪ ،‬ئەگەر هەر بینایەكیش‬ ‫بە ئەندازەی قوتابخانەیەكی (‪ )27‬پۆلیی بێت‪ ،‬نە كەس گوتی؛ ئەو‬ ‫(‪ )704‬ملیار دینارە چی بەسەر هات‌و نەكەسیش گوتی؛ ئەو هەموو‬ ‫پڕۆژەیەی وەزارەتی ناوخۆی لەكوێیە؟‬ ‫هەرچەندە خەرجیی كۆتایی ساڵی (‪ ،)2010‬تاوەكو ئێستا وەك‬ ‫راپۆرتێك ئامادە نەكراوە‪ ،‬بەاڵم بەپێی ئەو لێكۆڵینەوانەی ئێمە‬ ‫كردوومانە‪ ،‬یاسای بودجەی ساڵی (‪ )2010‬جێبەجێنەكراوە‪ ،‬لێرەدا‬ ‫تەنیا نموونەیەك دەهێنمەوە‪ :‬زیاتر لە (‪ )1200‬پڕۆژە كە لە بودجەی‬ ‫وەبەرهێنانی ساڵی (‪)2010‬دا پارەی بۆ تەرخانكرابوو‪ ،‬پارەكانیان‬ ‫خەرجنەكراوەو دیسانەوە لە بودجەی ساڵی (‪ )2011‬پارە بۆ هەمان‬ ‫ئەو پڕۆژانە تەرخانكراوەتەوە‪.‬‬ ‫بۆ ئەو كەرەستانە لەدەرەوەی‬ ‫ه��ەرێ��م��ی ك���وردس���ت���ان���ەوە‬ ‫ه��اوردە دەك��رێ��ن‪ ،‬بەشێك لە‬ ‫ب��ازرگ��ان��ەك��ان‪ ،‬ئامێر‌و ك��ااڵی‬ ‫خراپ دەهێننە كوردستانەوە‪،‬‬ ‫ئ���ەو ش��م��ەك‌و ئ��ام��ێ��ران��ەش‬ ‫ب��ەش��ێ��وەی��ەك دروس��ت��ك��راون‪،‬‬ ‫تەمەنی كاركردنیان كەمە‪،‬‬ ‫ل��ەب��ەرئ��ەوەی زوو تێكدەچن‌و‬ ‫خەڵكیش ب��ەردەوام پێویستی‬ ‫پ��ێ��ی��ان��ە‪ ،‬ئ��ەم��ەی��ش دەبێتە‬ ‫ه��ۆی زۆرب��وون��ی باكارهێنانی‬ ‫ئ��ەو كەرەستانەو زیادبوونی‬ ‫خواست»‪.‬‬ ‫ب���ۆئ���ەوەی ئ���ەم ق��ەی��ران��ە‬ ‫ب���ەش���ێ���وەی���ەك���ی ری��ش��ەی��ی‬ ‫ل���ە ئ��ای��ن��دەی��ەك��ی درێ����ژدا‬ ‫چ��ارەس��ەرب��ك��رێ��ت‪ ،‬ژووری‬ ‫ل��ێ��ك��ۆڵ��ی��ن��ەوەی ئ��اب��ووری��ی‬ ‫بزووتنەوەی گۆڕان‪ ،‬بەپێویستی‬ ‫دەزانێت‪« :‬حكومەتی هەرێمی‬ ‫كوردستان‪ ،‬پالنی ستراتیژیی‬ ‫دابڕێژێت‌و كار بەو پالنە بكات‪،‬‬ ‫بەهۆی ئەم پالنەوە‪ ،‬لەچەند‬ ‫ساڵی ئایندەدا ه��اوردەك��ردن‬ ‫ب��ەش��ێ��وەی��ەك��ی زۆر ب��ەرچ��او‬ ‫كەمبكرێتەوەو بەرهەمی ناوخۆی‬ ‫بەشێوەیەكی وا زیادبكرێت‪،‬‬ ‫(‪)%80‬ی پێویستییەكانی بازاڕی‬ ‫كوردستان لەناوخۆی هەرێمی‬ ‫كوردستانەوە بەرهەمبهێنرێت‪،‬‬ ‫لەناویشیاندا دوو كەرت هەن‬ ‫كە زۆر گرنگە لە زووترین كاتدا‬ ‫پالنی ستراتیژیی‌و شیاویان‬ ‫بۆ دابنرێت‪ ،‬ئه‌ویش كەرتی‬ ‫كشتوكاڵی‌و پیشەسازین»‪.‬‬ ‫راپ���ۆرت���ەك���ە‪ ،‬ئ��ەوەی��ش‬

‫دەخ����ات����ەڕوو‪ :‬دان���ان���ی ئ��ەم‬ ‫پالنەیش‪ ،‬كارێكی ئەستەم نییەو‬ ‫سااڵنە رێژەیەكی دیاریكراو لە‬ ‫ب��ودج��ەی كوردستان بخرێتە‬ ‫خزمەتی ئەم پالنەوە‪ ،‬لەماوەی‬ ‫پێنج س��اڵ��ی ئ��ای��ن��دەدا‪ ،‬بە‬ ‫یەكجاریی بازاڕی كوردستان لەم‬ ‫قەیرانە رزگاری دەبێت‪.‬‬ ‫هەروەها ژووری لێكۆڵینەوەی‬ ‫ئابووریی بزووتنەوەی گۆڕان‪،‬‬ ‫دەزان���ێ���ت‪:‬‬ ‫بەپێویستیشی‬ ‫«پ��ەرل��ەم��ان��ی ك��وردس��ت��ان‪،‬‬ ‫ب���ڕی���ارێ���ك دەرب����ك����ات كە‬ ‫فرۆشیاران‪ ،‬رێ��ژەی قازانجیان‬ ‫كەمبكەنەوە‌و دیاریبكرێت‪ ،‬بۆ‬ ‫نموونە ه��ەر ك��ااڵی��ەك‪ ،‬نابێت‬ ‫(‪ )%25‬زیاتر قازانج وەربگیرێت‪،‬‬ ‫واتە رێگاچارە بە دیاریكردنی‬ ‫قازانج دەبێت‪ ،‬نەك دیاریكردنی‬ ‫نرخ»‪.‬‬ ‫یاسا ئابوورییەكان‪ ،‬ئاماژە‬ ‫ب��ەوە دەك���ەن‪ ،‬ئابووریی ئەو‬ ‫واڵتە تەندروستە كە هااڵوسانی‬ ‫هەبێت‪ ،‬بەاڵم (‪)%5 _%1‬بێت‌و‬ ‫ئەوەیش ئاساییە‪ ،‬ئەگەر لەوە‬ ‫زیاتر ب��وو‪ ،‬وات��ە هەر واڵتێك‬ ‫رێژەی گشتیی نرخەكان (‪)%5‬‬ ‫زیاتر بوو‪ ،‬ئەوا بە ئابووریی ئەو‬ ‫واڵتە دەوترێت‪ ،‬ناجێگیر‪.‬‬ ‫ل���ەب���ەرام���ب���ەر ق��ەی��ران��ی‬ ‫ه���ەاڵوس���ان���ی ب���ازاڕەك���ان���ی‬ ‫ه��ەرێ��م��ی��ش��دا‪ ،‬ش��ارەزای��ان��ی‬ ‫ئابووریی‪ ،‬لەگەڵ ئ��ەوەدا نین‬ ‫حكومەت سزای گۆشتفرۆشێك‬ ‫بدات‪ ،‬لەبەرئەوەی گۆشتی بە‬ ‫گران فرۆشتووە‪ ،‬بەڵكو دەبێت‬ ‫بەدیل بخرێتەڕوو‪.‬‬


Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.