384
Khâm Định Việt Sử Thông Giám Cương Mục - Chính Biên - Quyển XIV
chém hơn năm vạn thủ cấp địch, bắt sống bọn Tụ, Phúc và ba vạn quân Minh. Thôi Tụ không chịu khuất phục, Vương sai giết chết. Bấy giờ Mộc Thạnh đang cầm cự với các tướng Phạm Văn Xảo và Trịnh Khả ở cửa ải Lê Hoa. Vương liệu trước rằng Mộc Thạnh là tay lão luyện, tất còn phải nghe ngóng cánh quân Liễu Thăng được thua ra sao đã, chứ không chịu vội vã tiến quân một cách khinh thường. Vương bèn sai mật dặn các tướng Văn Xảo và Trịnh Khả đừng giao chiến với địch vội. Kịp khi Liễu Thăng thua trận, Vương sai đem những tì tướng nhà Minh đã bị bắt làm tù binh và những sắc thư, phù tín, ấn chương đã bắt được đưa đến chỗ quân Mộc Thạnh cho Thạnh biết. Thạnh quá kinh hãi. Quân Thạnh tự tan vỡ, lẩn chạy. Các tướng Trịnh Khả nhân đà đang sắc bén, tung quân ra đánh phá; chém hơn vạn thủ cấp, bắt được hơn một nghìn quân địch và hơn một nghìn ngựa. Mộc Thạnh chỉ kịp một người một ngựa chạy thoát. Vương lại sai giải Hoàng Phúc đến thành Đông Quan và kèm theo chiếc song hổ phù1 của Chinh lỗ phó tướng quân2 với hai quả ấn bạc của chức Thượng thư3. Bọn Thông cả sợ, liền sai người đem thư đến xin hòa. Vương ưng thuận, bèn hội thề ở phía nam thành Đông Quan, hẹn đến tháng chạp4 thì Thông rút hết quân về nước. Vương sai chạy thư đi các thành Tây Đô, Cổ Lộng5 và Chí Linh truyền cho các tướng cởi vòng vây, kéo quân về. Lời phê6 - Bình Định vương là bậc tài trí sáng suốt, lại giỏi dụng binh, các tướng chẳng ai sánh kịp. Vì thế cho nên chiến thắng được quân địch mạnh lớn, khai sáng được cơ nghiệp, dõi truyền được quốc thống: đáng lắm thay! Lời chua - Cửa ải Chi Lăng: Xem Lê Đại Hành, năm Thiên Phúc thứ 2 (Chính biên I, 17). Lạng Giang: Tức Lạng Sơn. Xem Lê Thánh Tông, năm Quang Thuận thứ 10 (Chính biên XXI, 31). Bắc Giang: Tức Kinh Bắc. Xem Lê Thánh Tông, năm Quang Thuận thứ 10 (Chính biên XXI, 28). 30).
Tam Đái: Xem ngang với Tống, Thái Tổ, năm Kiến Đức thứ 4 (Tiền biên V, 29Tuyên Quang: Xem Lê Thánh Tông, năm Quang Thuận thứ 10 (Chính biên XXI,
30). Quy Hóa: Xem Trần Thái Tông, năm Nguyên Phong thứ 7 (Chính biên VI, 41). Cửa ải Ải Lưu: Ở phía bắc tỉnh Lạng Sơn. Thông giám tập lãm chép: "Liễu Thăng vâng mạng vua Minh, chờ đợi đã lâu để các quân tập hợp lại. Đến đây, Thăng mới trẩy đến cửa Ải Lưu. Lê Lợi đã có lời ước hẹn với Vương Thông từ trước, bấy giờ mới giả mạo làm bức thư của người trong nước nói họ Trần còn có con cháu, rồi sai bộ hạ đưa thư đến cửa quân của Thăng xin bãi binh, lập dòng dõi họ Trần. Thăng không mở thư xem, sai ngay sứ giả đem việc ấy tâu lên vua Minh, rồi vội vã tiến quân, phá luôn được vài mươi chặng quan ải, thẳng tiến đến cửa ải Trấn Di. Thăng tỏ ý rất khinh địch. Lang
1
Binh phù để làm tin trong quân.
2
Chức của Liễu Thăng.
3
Vì trong toán viện binh bị bại vong của Minh có Lý Khánh là Binh Bộ thượng thư và Hoàng Phúc là Công Bộ thượng thư, sau khi Khánh chết và Phúc bị bắt, hai quả ấn bạc của chúng mới lọt vào tay quân ta.
4
Sử ký X, 51 chép ngày 12, tháng 12 năm Đinh Mùi (1427) là ngày Thông rút quân về nước.
5
Nay ở địa phận huyện Ý Yên, Nam Định (Xem Chính biên XII, 28).
6
Chỉ việc Bình Định vương chủ trương trước hãy tiêu diệt quân cứu viện thì tự khắc thành Đông Quan phải đầu hàng, chứ không nghe theo mưu kế của số đông tướng hiệu bàn đánh thành trước.