ΑΡΘΡΟ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΠΕΤΡΙΔΗ, ΥΦΥΠΟΥΡΓΟΥ ΠΑΡΑ ΤΩ ΠΡΟΕΔΡΩ
Η εξίσωση των ανομοίων και το νέο σύστημα αξιολόγησης στη Δημόσια Υπηρεσία Γιατί σύστημα αξιολόγησης; Το σύστημα αξιολόγησης είναι καταλύτης για την αποδοτικότητα του οποιουδήποτε οργανισμού. Ένα μη αποτελεσματικό ή ισοπεδωτικό σύστημα αξιολόγησης επιβραβεύει τους υπάλληλους με χαμηλή απόδοση και τιμωρεί αυτούς που εργάζονται με ζήλο και αποδίδουν. Οδηγεί στον ‘εξισωτισμό’, οποίος εμπεδώνει το αίσθημα αδικίας στους ευσυνείδητους υπαλλήλους και αποτελεί σοβαρό αντικίνητρο σε κάθε προσπάθεια βελτίωσης της απόδοσης του προσωπικού του οργανισμού. Με βάση μάλιστα μια άλλη νομική αρχή, η ανισότητα θεωρείται και η εξίσωση ανομοίων. Όταν αυτός ο οργανισμός είναι η δημόσια υπηρεσία, αυτός που πληρώνει το τίμημα είναι τόσο οι πολίτες όσο και η χώρα ολόκληρη.
Ποιο είναι το σημερινό σύστημα αξιολόγησης στην Δημόσια Υπηρεσία; ‘Στα χαρτιά’ υπάρχουν 8 διαφορετικά κριτήρια απόδοσης των υπαλλήλων, τα οποία οι αξιολογητές πολύ σπάνια τα συνδέουν με την απόδοση του υπαλλήλου. Για παράδειγμα, ένα από τα κριτήρια είναι η γενική και αόριστη αναφορά ‘Συμπεριφορά στους Πολίτες’. Οι υπάλληλοι αξιολογούνται και με βάση το κριτήριο αυτό έστω και αν οι ίδιοι ή και το Τμήμα τους δεν έχουν επαφή με πολίτες. Τα κριτήρια αυτά, έχουν λανθασμένα μετατραπεί στην πράξη σε κλίμακα βαθμολόγησης (8 στα 8 ή 7 στα 8), με το 96% περίπου των υπαλλήλων θεωρούνται εξαίρετοι. Το υφιστάμενο σύστημα μπορεί να είναι βολικό για κάποιους Διευθυντές και αξιολογητές αφού τους απαλλάσσει από την συχνά άχαρη υποχρέωση να κρίνουν το προσωπικό τους αλλά και την λογοδοσία για την απόδοση του, έστω και αν η ορθή αξιολόγηση αποτελεί μια από τις πιο σημαντικές Διευθυντικές ευθύνες. Με τα χρόνια η κουλτούρα της ισοπέδωσης έχει εμπεδωθεί και έχει γίνει αποδεκτή, έστω και αν παράλληλα εμπεδώνεται και το αίσθημα αδικίας από τους ικανότερους και ευσυνείδητους δημοσίους υπαλλήλους. Στην πράξη το μόνο αποτέλεσμα του σημερινού συστήματος είναι η γραφειοκρατία που δημιουργεί, ενώ η συνεισφορά του στην επιλογή των καταλληλότερων υπαλλήλων για προαγωγή είναι μηδαμινή.
Γιατί το παρόν σύστημα αξιολόγησης έχει αποτύχει; Από πλευράς επικοινωνίας το σημερινό σύστημα ελάχιστα προάγει τη σωστή και αναγκαία επικοινωνία μεταξύ αξιολογητών και αξιολογουμένων. Από πλευράς κριτηρίων ακολουθεί παρωχημένες πρακτικές. Το ίδιο έντυπο με τα ίδια κριτήρια χρησιμοποιείται για όλα τα επίπεδα ευθύνης, από τους Κλητήρες μέχρι τους Διευθυντές. Οι εμπειρογνώμονες επισημαίνουν την ανυπαρξία οποιουδήποτε μηχανισμού που να λειτουργεί ως αποτρεπτική ασφαλιστική δικλείδα που να διασφαλίζει την διαφοροποίηση της αξιολόγησης του 1