Laparoskopowe operacje narządów miąższowych
20. Budzyński A, Bobrzyński A, Biesiada Z i wsp.: Laparoskopowa splenektomia – doświadczenia własne. Videochirurgia 1999; 4: 42-46. 21. Budzyński A, Bobrzyński A, Skotnicki A et al.: Laparoscopic surgery of the spleen. 8th European Association for Endoscopic Surgery, Nice 2000. 22. Baccarani, U, Donini, A, Terrosu, G et al.: Laparoscopic splenectomy for haematological diseases: review of current concepts and opinions. Eur J Surg 1999; 165: 917-23. 23. Gigot JF, Legrand M, Cadiere GB et al.: Is laparoscopic splenectomy a justified approach in hematologic disorders? Preliminary results of a prospective multicenter study. Belgian Group for Endoscopic Surgery. Int Surg 1995; 80: 299-303. 24. Budzyński A, Bobrzyński A, Biesiada Z et al.: Delayed, taumatic rupture of the spleen treated by laparoscopic splenectomy. 8th European Association for Endoscopic Surgery, Nice 2000. 25. Budzyński A, Bobrzyński A, Rembiasz K et al.: Laparoscopic splenectomy in patients with very low platelet level – 1st European Endoscopic Surgery Week, Glasgow 15-18 June 2003. 26. Budzyński A, Bobrzyński A, Sacha T et al.: Laparoscopic removal of retroperitoneal accessory spleen in patient with relapsing idiopathic
269
thrombocytopenic purpura 30 years after classical splenectomy. Surgical Endoscopy 2002; 16: 1636. 27. Shichman SJ, Herndon CD et al.: Lateral transperitoneal laparoscopic adrenalectomy. World J Urol 1999; 17: 48. 28. Walz MK, Peitgen K et al.: Posterior retroperitoneoscopic adrenalectomy: lessons learned within five years. World J Surg 2001; 25: 728-34. 29. Kalady MF, McKinlay R, Olson JA Jr et al.: Laparoscopic adrenalectomy for pheochromocytoma. A comparison to aldosteronoma and incidentaloma. Surg Endosc 2004; 18: 621-25. 30. Kazaryan AM, Kuznetsov NS, Shulutko AM et al.: Evaluation of endoscopic and traditional open approaches to pheochromocytoma. Surg Endosc 2004; 18: 937-41. 31. Sprung J, O’Hara JF Jr et al.: Anesthetic aspects of laparoscopic and open adrenalectomy for pheochromocytoma. Urology 2000. 55. 339-43. 32. Elliott D, Rodriguez A, Moncure M et al.: The accuracy of diagnostic laparoscopy in trauma patiens: a prospective, controlled study. International Surg 1998; 83: 294-98. 33. Vilavicencio RT, Aucar JA: Analysis of laparoscopy in trauma. J Am Coll Surg 1999; 189: 1120.
Pracę nadesłano: 16.05.2005 r. Adres autora: 31-501 Kraków, ul. Kopernika 21
KOMENTARZ / COMMENTARY Autorzy w mojej ocenie przedstawiają największy w Polsce materiał operacji narządów miąższowych (wątroba, śledziona, nadnercza) wykonywanych sposobem laparoskopowym. W technice operacyjnej należy podkreślić dbałość o wyizolowanie i zamknięcie najpierw tętnicy, a potem żyły śledzionowej. Podobnie w operacji nadnerczy Autorzy podkreślają wypreparowanie i zaklipsowanie żył nadnerczowych, co ma szczególne znaczenie w guzach hormonalnie czynnych. W wycięciu torbieli Autorzy dokonują fenestracji przedniej ściany torbieli, a pozostawioną ścianę torbieli koagulują plazmą argonową. Techniki operacyjne są godne polecenia. Szczególnie istotne są wyniki laparoskopii w tępych urazach brzucha. U 12 chorych – 8 osób z uszkodzeniem wątroby i 4 osoby z uszkodzeniem śledziony – udało się sposobem laparoskopowym opatrzyć obrażenia. O dobrej technice operacyjnej świadczy niski odsetek konwersji. Wśród 186 operowanych tylko 2,69% wymagało zmiany operacji na otwartą. Z powi-
The Authors of the above-mentioned study presented the largest Polish material, considering parenchymal organ operations (liver, spleen, suprarenal glands) performed by means of laparoscopy. In case of the operative technique one must underline the importance and conscientiousness of isolating and occluding the splenic artery and vein. Similarly to suprarenal gland surgery the Authors mentioned the preparation and clipping of suprarenal veins, which is especially important in case of hormonally active tumors. The excision of the cyst: the Authors performed fenestration of the anterior wall of the cyst, and plasma argon coagulation of the remaining wall. The presented operative techniques are worth recommending. Laparoscopic treatment results seem especially important in case of blunt abdominal injuries. Considering 12 patients: 8 with liver and 4 with splenic injuries, laparoscopy proved effective. The low conversion percentage was evidence of the good operative technique. Of the 186 operated patients only 2.69% required conversion to the classical method. Two