projekt
Edukacja zawodowa i obywatelska na rzecz przeciwdziałania zmianom klimatu Szkoła Trenerów dla Dobrego Klimatu
warsztat
Ochrona przyrody jako narzędzie stabilizujące klimat Bystra, 01–02 lutego 2014
Czy Polacy dbają o przyrodę i klimat? Piotr Skubała
Niniejszy materiał został opublikowany dzięki dofinansowaniu Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Za jego treść odpowiada Stowarzyszenie Pracownia na rzecz Wszystkich Istot, poglądy w nim wyrażone nie odzwierciedlają oficjalnego stanowiska Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.
edukacja dla dobrego klimatu
Czy Polacy dbają o przyrodę i klimat?
Prof. UŚ dr hab. Piotr Skubała Uniwersytet Śląski, Katedra Ekologii http://theguiridispatches.files.wordpress.com/2008/05/earth.jpg
Czy Polacy dbają o przyrodę i klimat?
Wpływ człowieka na biosferę Świat i Polska
Fot. Piotr Skubała
Wpływ człowieka na biosferę. Świat i Polska
„Nasza biosfera jest chora. Mamy planetę, która zachowuje się jak zainfekowany organizm. Każdy element biosfery ulega destrukcji i to coraz szybciej. Przez ostatnie 25 lat nie został opublikowany żaden naukowy artykuł, który by zaprzeczył temu twierdzeniu”
Skubała P., Kukowka I. 2010. Zrozumieć przyrodę na nowo. 10 zasad jak uczyć o przyrodzie, by budować motywację do działań ekologicznych. Zeszyty Ekologiczne, Zeszyt 1. Pracownia na rzecz Wszystkich Istot, Bystra.
Wpływ człowieka na biosferę. Świat i Polska „Nasza biosfera jest chora. Mamy planetę, która zachowuje się jak zainfekowany organizm. Każdy element biosfery ulega destrukcji i to coraz szybciej. Przez ostatnie 25 lat nie został opublikowany żaden naukowy artykuł, który by zaprzeczył temu twierdzeniu”
Jak na tym tle przedstawia się Polska?
Czy nasza przyroda nie jest nadmiernie eksploatowana? Czy Polacy w wystarczającym stopniu dbają o przyrodę?
http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Plik:Polska_cala.png&filetimestamp=20070621081143
Wpływ człowieka na biosferę. Świat i Polska
Kareiva P., Watts S., McDonald R., Boucher T. 2007. Domesticated Nature: Shaping Landscapes and Ecosystems for Human Welfare. Science 316, 5833: 1866 –1869. http://www.sciencemag.org/cgi/content/abstract/316/5833/1866
Wpływ człowieka na biosferę. Świat i Polska
Polska należy do tych regionów, gdzie wpływ człowieka na ekosystemy lądowe należy do najsilniejszych. Kareiva P., Watts S., McDonald R., Boucher T. 2007. Domesticated Nature: Shaping Landscapes and Ecosystems for Human Welfare. Science 316, 5833: 1866 –1869. http://www.sciencemag.org/cgi/content/abstract/316/5833/1866
Wpływ człowieka na biosferę. Świat i Polska
Badacze z 15 różnych ośrodków naukowych pod wodzą Benjamina Halperna stworzyli mapę wszechoceanu, zaznaczając wpływ człowieka na każdy kilometr kwadratowy jego powierzchni. Halpern B. S. et al. 2008. A Global Map of Human Impact on Marine Ecosystems. Science 319: 948–952. http://www.sciencemag.org/cgi/content/abstract/319/5865/948
Wpływ człowieka na biosferę. Świat i Polska
Morze Bałtyckie zaliczone jest do stref o znacznym oddziaływaniu. Zatoka Gdańska to strefa o bardzo silnym oddziaływaniu. Halpern B. S. et al. 2008. A Global Map of Human Impact on Marine Ecosystems. Science 319: 948–952. http://www.sciencemag.org/cgi/content/abstract/319/5865/948
Czy Polacy dbają o przyrodę i klimat?
Wpływ człowieka na biosferę Świat i Polska Ślad ekologiczny
Fot. Piotr Skubała
Wpływ człowieka na biosferę. Świat i Polska Ślad ekologiczny
Ecological footprint - metoda, w której powierzchnia lądów i mórz jest wskaźnikiem, a różne kategorie konsumpcji są przeliczone na powierzchnię produktywnego terenu.
Wackernagel, M., Rees W. 1996. Our Ecological Footprint: Reducing Human Impact on the Earth. Gabriola Island, BC: New Society Publishers. https://rundle10.wikispaces.com/file/view/Foot.gif/31283071/Foot.gif
Wpływ człowieka na biosferę. Świat i Polska Ślad ekologiczny Living Planet Report: jedna z najważniejszych publikacji naukowych na temat stanu przyrody na Ziemi i naszego na nią wpływu.
http://www.wwfpl.panda.org/ http://upload.wikimedia.org/wikipedia/en/7/7d/Living_Planet_Report_Front_Cover_2010.jpg
Wpływ człowieka na biosferę. Świat i Polska Ślad ekologiczny Powierzchnia Ziemi: 51 mld ha Obszar produktywny: 13,8 mld ha Liczba mieszkańców globu: 7,0 mld
Pojemność środowiska: 1,8 globalnego hektara (gha) produktywnych biologicznie terenów.
Living Planet Report 2010. WWF, Zoological Society of London and the Global Footprint Network. ss. 55. https://rundle10.wikispaces.com/file/view/Foot.gif/31283071/Foot.gif
Wpływ człowieka na biosferę. Świat i Polska Ślad ekologiczny
Pojemność środowiska 1,8 gha Ślad ekologiczny przeciętnego Ziemianina: 2,7 gha
Living Planet Report 2010. WWF, Zoological Society of London and the Global Footprint Network. ss. 55. https://rundle10.wikispaces.com/file/view/Foot.gif/31283071/Foot.gif
Wpływ człowieka na biosferę. Świat i Polska Ślad ekologiczny Ludzkość wykorzystuje obecnie 150% rocznych mocy produkcyjnych biosfery.
Ziemska przyroda potrzebuje ponad 18 miesięcy, aby odtworzyć to, co zużyliśmy w ciągu 12 miesięcy.
Living Planet Report 2010. WWF, Zoological Society of London and the Global Footprint Network. ss. 55. https://rundle10.wikispaces.com/file/view/Foot.gif/31283071/Foot.gif
Wpływ człowieka na biosferę. Świat i Polska Ślad ekologiczny Jak na tym tle przedstawia się sytuacja Polski, przeciętnej polskiej rodziny?
https://rundle10.wikispaces.com/file/view/Foot.gif/31283071/Foot.gif
Fot. Piotr Skubała
Wpływ człowieka na biosferę. Świat i Polska Ślad ekologiczny
Mapa państw świata wg wielkości śladu ekologicznego
Polska znajduje się wśród państw o wysokim śladzie ekologicznym.
http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Plik:World_map_of_countries_by_ecological_footprint.svg&filetimestamp=20091210193
Wpływ człowieka na biosferę. Świat i Polska Ślad ekologiczny Polska
Przekroczenie
Ślad ekologiczny- 4,0 gha 90%
Biologiczna produktywność- 2,1 gha Świat Ślad ekologiczny- 2,7 gha 50% Biologiczna produktywność- 1,8 gha Living Planet Report 2010. WWF, Zoological Society of London and the Global Footprint Network. ss. 55.
Wpływ człowieka na biosferę. Świat i Polska Ślad ekologiczny Polska Ślad ekologiczny - 4,0 gha Kraje wysoko rozwinięte Ślad ekologiczny - 6,0 gha Europa
Ślad ekologiczny - 4,5 gha Kraje najuboższe Ślad ekologiczny - 1,0 gha Living Planet Report 2010. WWF, Zoological Society of London and the Global Footprint Network. ss. 55.
Wpływ człowieka na biosferę. Świat i Polska Ślad ekologiczny
Polska zajmuje 20. pozycję z 24 analizowanych państw UE.
Mniejszy ślad ekologiczny zostawiają tylko Bułgaria, Słowacja, Łotwa i Rumunia.
Living Planet Report 2010. WWF, Zoological Society of London and the Global Footprint Network. ss. 55.
Wpływ człowieka na biosferę. Świat i Polska Ślad ekologiczny Holenderscy naukowcy określili średnią „ekoprzestrzeń” zajmowaną przez obywateli Holandii i porównali z tym, co wypada na obywatela Ziemi.
Aby być solidarnym z resztą świata Holendrzy powinni dokonać cięć w 85% konsumpcyjnych nawyków.
Living Planet Report 2010. WWF, Zoological Society of London and the Global Footprint Network. ss. 55.
Wpływ człowieka na biosferę. Świat i Polska Ślad ekologiczny
Polacy, aby być solidarnym z resztą świata musieli ograniczyć konsumpcję o 85%.
Ślad ekologiczny Holandii i Polski – 4,0 gha.
Living Planet Report 2010. WWF, Zoological Society of London and the Global Footprint Network. ss. 55.
Wpływ człowieka na biosferę. Świat i Polska Ślad ekologiczny Jeśli wszyscy konsumowaliby tyle
co oni, Bangladesz Angola Chiny/Egipt Polska Japonia Francja USA Zjednoczone Emiraty Arabskie
to potrzebowaliśmy 0,3 0,5 0,8 2,0 2,6 2,8 5 5,5
planety Ziemi planety Ziemi planety Ziemi planet jak Ziemia planet jak Ziemia planet jak Ziemia planet jak Ziemia planet jak Ziemia
Czy Polacy dbają o przyrodę i klimat?
Wpływ człowieka na biosferę Świat i Polska Wskaźnik rozwoju społecznego (HDI)
Fot. Piotr Skubała
Wpływ człowieka na biosferę. Świat i Polska Wskaźnik rozwoju społecznego (HDI)
Ślad ekologiczny stanowi uzupełnienie publikowanego przez ONZ wskaźnika rozwoju społecznego (Human Development Index, HDI).
Wpływ człowieka na biosferę. Świat i Polska Wskaźnik rozwoju społecznego (HDI) Synteza trzech wskaźników: - przeciętna długość życia - poziom wykształcenia (stopień piśmienności dorosłych + przeciętny okres edukacji) - dostępność dóbr i usług (mierzona realną siłą nabywczą)
Odzwierciedla dysproporcje społeczne Nie informuje o degradacji środowiska
Wpływ człowieka na biosferę. Świat i Polska Wskaźnik rozwoju społecznego (HDI)
Human Development Report 2009 http://hdr.undp.org/en/media/HDR_2009_EN_Table_H.pdf http://filipspagnoli.files.wordpress.com/2008/06/un_human_development_report_2007.png
Wpływ człowieka na biosferę. Świat i Polska Wskaźnik rozwoju społecznego (HDI)
Liderzy rankingu w poszczególnych latach 2010 – Norwegia 2009 – Norwegia 2008 – Islandia 2007 – Norwegia 2006 – Norwegia 2005 – Norwegia 2004 – Norwegia 2003 – Norwegia 2002 – Norwegia 2001 – Norwegia 2000 – Norwegia
Wpływ człowieka na biosferę. Świat i Polska Wskaźnik rozwoju społecznego (HDI)
HDI w Polsce - 0,88 41 miejsce w świecie Human Development Report 2009 http://hdr.undp.org/en/media/HDR_2009_EN_Table_H.pdf http://filipspagnoli.files.wordpress.com/2008/06/un_human_development_report_2007.png
Wpływ człowieka na biosferę. Świat i Polska Wskaźnik rozwoju społecznego (HDI)
W dłuższej perspektywie zrównoważony rozwój można zapewnić tylko wtedy, gdy kraje będą spełniać jednocześnie dwa kryteria: ślad ekologiczny będzie mniejszy niż 1,8 gha na mieszkańca, a wskaźnik rozwoju społecznego będzie wyższy od 0,8."
Słojewska A. Europa jest potężnym ekologicznym dłużnikiem. Rzeczpospolita, 20-11-2007. http://www.rp.pl/artykul/70434.html
Wpływ człowieka na biosferę. Świat i Polska Wskaźnik rozwoju społecznego (HDI)
W dłuższej perspektywie zrównoważony rozwój można zapewnić tylko wtedy, gdy kraje będą spełniać jednocześnie dwa kryteria: ślad ekologiczny będzie mniejszy niż 1,8 gha na mieszkańca, a wskaźnik rozwoju społecznego będzie wyższy od 0,8." „Sustainable box” wskaźnik rozwoju społecznego – 0,806 Peru ślad ekologiczny – 1,5 gha Słojewska A. Europa jest potężnym ekologicznym dłużnikiem. Rzeczpospolita, 20-11-2007. http://www.rp.pl/artykul/70434.html
Czy Polacy dbają o przyrodę i klimat?
Wpływ człowieka na biosferę Świat i Polska Wskaźnik zrównoważonego społeczeństwa (Sustainable Society Index SSI)
Fot. Piotr Skubała
Wskaźnik Zrównoważonego Społeczeństwa (Sustainable Society Index, SSI)
- pokazuje poziom zrównoważenia państwa - przedstawia dystans dzielący od osiągnięcia zrównoważenia w zakresie każdego z 22 wskaźników
I Rozwój Osobisty
II Zdrowe Otoczenie
III Zrównoważone Społeczeństwo
IV Zrównoważone Korzystanie z Zasobów
V Zrównoważony Świat
1 Zdrowe życie
7 Jakość powietrza
10 Dobre rządzenie
15 Recykling odpadów
18 Powierzchnia lasów
2 Wystarczająca ilość pożywienia
8 Jakość wód powierzchniowych
11 Zatrudnienie
16 Odnawialne zasoby wody
19 Bioróżnorodność
3 Wystarczająca ilość wody
9 Jakość terenu
12 Przyrost naturalny
17 Konsumpcja energii odnawialnej
20 Emisja gazów cieplarnianych
4 Bezpieczne warunki sanitarne 5 Możliwości kształcenia
13 Dystrybucja dochodu
21 Ślad ekologiczny 22 Współpraca międzynarodowa
6 Równość płci
Geurt van de Kerk and Arthur Manuel. A comprehensive index for a sustainable society: The SSI – the Sustainable Society Index. Ecological Economics. Vol. (2008) 66(2-3), s. 228-242. http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/ab/Spider_SSI2008.gif
Sustainable Society Index, SSI
http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/ab/Spider_SSI2008.gif
Wskaźnik Zrównoważonego Społeczeństwa (Sustainable Society Index, SSI)
Skala: 1 - 10
Human Well-being: 6.2 • Environmental Well-being: 4.5 • Economic Well-being: 3.8 • Sustainable Society Index: 4.7
http://www.ssfindex.com/
Sustainable Society Index, SSI
http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/ab/Spider_SSI2008.gif
Sustainable Society Index, SSI 2012
1. 2. 3. 4. 5.
Switzerland Sweden Austria Latvia Norway
149. Turkmenistan 150. Iraq 151. Yemen
25. Poland
http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/ab/Spider_SSI2008.gif
Czy Polacy dbają o przyrodę i klimat?
Wpływ człowieka na biosferę Świat i Polska Indeks Szczęśliwej Planety Happy Planet Index (HPI)
Fot. Piotr Skubała
Wpływ człowieka na biosferę. Świat i Polska Indeks Szczęśliwej Planety Happy Planet Index (HPI) – New Economic Foundation
„zadowolenie z życia” x „oczekiwana długość życia”
HPI = „ślad ekologiczny”
Określa jakim kosztem środowiskowym został osiągnięty poziom rozwoju danego kraju, uwzględniający poziom szczęśliwości i długość życia.
http://www.happyplanetindex.org/
Wpływ człowieka na biosferę. Świat i Polska Indeks Szczęśliwej Planety 1. Kostaryka 2. Dominikana 3. Jamajka 4. Gwatemala 5. Wietnam 6. Kolumbia 7. Kuba 8. Salwador 9. Brazylia 10.Honduras
43. Holandia (pierwszy kraj Europy zachodniej)
51. Niemcy 77. Polska 114. USA 143. Zimbabwe
http://www.happyplanetindex.org/
Czy Polacy dbają o przyrodę i klimat?
W jakim zakresie chronimy przyrodę w Polsce?
Fot. Piotr Skubała
W jakim zakresie chronimy przyrodę w Polsce?
Celem ochrony przyrody w Polsce jest:
1. zachowanie różnorodności biologicznej 2. zachowanie dziedzictwa geologicznego 3. zapewnienie ciągłości istnienia gatunków i stabilności ekosystemów 4. kształtowanie właściwych postaw człowieka wobec przyrody 5. przywracanie do stanu właściwego zasobów i składników przyrody
Ustawa o ochronie przyrody z dnia 16 kwietnia 2004 roku.
W jakim zakresie chronimy przyrodę w Polsce?
- parki narodowe, - rezerwaty przyrody, - parki krajobrazowe, - obszary chronionego krajobrazu, - obszary Natura 2000, - pomniki przyrody, - stanowiska dokumentacyjne przyrody nieożywionej, - użytki ekologiczne, - zespoły przyrodniczo-krajobrazowe, - ochrona gatunkowa roślin, zwierząt i grzybów. Ustawa o ochronie przyrody z dnia 16 kwietnia 2004 roku.
W jakim zakresie chronimy przyrodę w Polsce? 23 polskie parki narodowe (1% powierzchni kraju)
1407 rezerwatów przyrody (0,5%) 120 parków krajobrazowych (8%)
449 obszarów chronionego krajobrazu (22,5%)
Ogółem: ~30%
Polityka ekologiczna Państwa w latach 2009-2012 z perspektywą do roku 2016. http://www.mos.gov.pl/g2/big/2009_11/8183a2c86f4d7e2cdf8c3572bdba0bc6.pdf
W jakim zakresie chronimy przyrodę w Polsce? Europejska forma ochrony przyrody - obszary Natura 2000
- dyrektywa Rady 79/409/EWG z dnia 2 kwietnia 1979 r. w sprawie ochrony dzikiego ptactwa (tzw. Dyrektywa ptasia),
- dyrektywa Rady 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 r. w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory (tzw. Dyrektywa siedliskowa).
Polityka ekologiczna Państwa w latach 2009-2012 z perspektywą do roku 2016. http://www.mos.gov.pl/g2/big/2009_11/8183a2c86f4d7e2cdf8c3572bdba0bc6.pdf
W jakim zakresie chronimy przyrodę w Polsce?
Europejska forma ochrony przyrody - obszary Natura 2000
- 124 obszary specjalnej ochrony ptaków o łącznej powierzchni ok. 5 400 tys. ha (17,3%) - 364 specjalne obszary ochrony siedlisk o łącznej powierzchni ok. 2 889 tys. ha (9%) Stan na czerwiec 2008
Polityka ekologiczna Państwa w latach 2009-2012 z perspektywą do roku 2016. http://www.mos.gov.pl/g2/big/2009_11/8183a2c86f4d7e2cdf8c3572bdba0bc6.pdf
W jakim zakresie chronimy przyrodę w Polsce?
1,5% kraju objętego najbardziej restrykcyjnymi formami ochrony (parki narodowe i rezerwaty)
Stosunek do obszarów Natura 2000 (?)
Czy Polacy dbają o przyrodę i klimat?
Stan środowiska przyrodniczego w Polsce
Fot. Piotr Skubała
Stan środowiska przyrodniczego w Polsce
Czy wymienione wyżej formy ochrony przyrody są wystarczające?
Czy obszary objęte ochroną są zabezpieczone przed degradacją?
Czy polska przyroda jest w dobrej kondycji?
Stan środowiska przyrodniczego w Polsce Stan lasów w Polsce Obszary leśne: 28,9% powierzchni - średnia europejska: 33,8%
Powierzchnia leśna przypadająca na jednego mieszkańca: 0,24 ha - jedna z niższych w Europie
Lasy iglaste: ¾ powierzchni (sosna - 69%) - Polska leży w strefie lasów liściastych i mieszanych
Lasy w Polsce 2008. Centrum Informacyjne Lasów Państwowych.
Stan środowiska przyrodniczego w Polsce Stan lasów w Polsce
Średnia wieku lasów < 50 lat
Klasa defoliacji 0 (drzewa zdrowe) – 25,5% drzew
- Polska w grupie krajów europejskich o udziale średnim
Lasy w Polsce 2008. Centrum Informacyjne Lasów Państwowych.
Stan środowiska przyrodniczego w Polsce Zasoby wody w Polsce 1 700 m3/rok/mieszkańca - 22. miejsce w Europie
20% terytorium kraju: opady <500 mm H2O - typowe dla najbardziej suchych regionów Europy
Polityka ekologiczna Państwa w latach 2009-2012 z perspektywą do roku 2016. http://www.mos.gov.pl/g2/big/2009_11/8183a2c86f4d7e2cdf8c3572bdba0bc6.pdf
Stan środowiska przyrodniczego w Polsce Zasoby wody w Polsce Oczyszczamy biologicznie lub chemicznie 65% wód
Polityka ekologiczna Państwa w latach 2009-2012 z perspektywą do roku 2016. http://www.mos.gov.pl/g2/big/2009_11/8183a2c86f4d7e2cdf8c3572bdba0bc6.pdf
Stan środowiska przyrodniczego w Polsce Zasoby wody w Polsce
86% mieszkańców miast i 22% mieszkańców wsi korzysta z nowoczesnych oczyszczalni ścieków.
Stan czystości wód w Polsce: zły (szczególnie z uwagi na związki azotu i fosforu; zanieczyszczenia bakteriologiczne)
Polityka ekologiczna Państwa w latach 2009-2012 z perspektywą do roku 2016. http://www.mos.gov.pl/g2/big/2009_11/8183a2c86f4d7e2cdf8c3572bdba0bc6.pdf
Stan środowiska przyrodniczego w Polsce Jakość powietrza w Polsce Stan powietrza w Polsce jest zadowalający w świetle dyrektyw Unii Europejskiej.
Polityka ekologiczna Państwa w latach 2009-2012 z perspektywą do roku 2016. http://www.mos.gov.pl/g2/big/2009_11/8183a2c86f4d7e2cdf8c3572bdba0bc6.pdf
Czy Polacy dbają o przyrodę i klimat?
Czy w Polsce realizujemy strategię rozwoju zrównoważonego?
Fot. Piotr Skubała
Czy w Polsce realizujemy strategię rozwoju zrównoważonego?
Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej, art. 5
„Rzeczpospolita Polska ... zapewnia ochronę środowiska, kierując się zasadą zrównoważonego rozwoju”
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 roku.
Czy w Polsce realizujemy strategię rozwoju zrównoważonego?
"Rozwój zrównoważony to taki rozwój, który zaspokaja potrzeby obecnego pokolenia bez pozbawiania możliwości przyszłych pokoleń do zaspokojenia ich potrzeb”
Brundtland G. (pod red.) 1987. Our common future: The World Commission on Environment and Development. Oxford, Oxford University Press.
Czy w Polsce realizujemy strategię rozwoju zrównoważonego?
"Rozwój zrównoważony to taki rozwój, który zaspokaja potrzeby obecnego pokolenia bez pozbawiania możliwości przyszłych pokoleń do zaspokojenia ich potrzeb”
Potrzeby podstawowe
Potrzeby nie-podstawowe (zachcianki, luksusy)
Brundtland G. (pod red.) 1987. Our common future: The World Commission on Environment and Development. Oxford, Oxford University Press.
Czy w Polsce realizujemy strategię rozwoju zrównoważonego?
ONZ: 2005-2014 - Dekada Edukacji na rzecz Zrównoważonego Rozwoju
Polska: Narodowa Strategia Edukacji Ekologicznej (2001) - „Strategia edukacji ekologicznej. Przez edukację do zrównoważonego rozwoju”.
Czy w Polsce realizujemy strategię rozwoju zrównoważonego?
ONZ: 2005-2014 - Dekada Edukacji na rzecz Zrównoważonego Rozwoju
Polska: Narodowa Strategia Edukacji Ekologicznej (2001) - „Strategia edukacji ekologicznej. Przez edukację do zrównoważonego rozwoju”.
Edukacja dla zrównoważonego rozwoju 1. Konieczność indywidualnych zmian zachowań (edukacja ekologiczna) 2. Konieczność zmian systemowych harmonizujących rozwój społeczny i ekonomiczny z możliwościami środowiska
Czy Polacy dbają o przyrodę i klimat?
Świadomość ekologiczna Polaków
Fot. Piotr Skubała
Świadomość ekologiczna Polaków – zrównoważony rozwój – raport z badań 2009. Instytut na Rzecz Ekorozwoju
Jaki jest stan świadomości ekologicznej Polaków? Indywidualne działania na rzecz środowiska
Systematycznie
Sporadycznie
Brak działań
stosowanie na zakupy toreb wielokrotnego użytku
62,0
24,3
15,4
ograniczenie zużycia energii elektrycznej
58,0
26,1
15,8
ograniczenie zużycia wody
52,8
25,9
21,2
segregacja odpadów
48,0
24,4
27,5
ograniczenie użytkowania samochodu
20,9
16,7
59,1
5,5
31,6
62,2
Rodzaj działań
kupno żywności ekologicznej
Świadomość ekologiczna Polaków – zrównoważony rozwój – raport z badań 2009. Instytut na Rzecz Ekorozwoju.
Jaki jest stan świadomości ekologicznej Polaków? Indywidualne działania na rzecz środowiska Systematycznie
Sporadycznie
Brak działań
stosowanie na zakupy toreb wielokrotnego użytku
62,0
24,3
15,4
ograniczenie zużycia energii elektrycznej
58,0
26,1
15,8
ograniczenie zużycia wody
52,8
25,9
21,2
segregacja odpadów
48,0
24,4
27,5
ograniczenie użytkowania samochodu
20,9
16,7
59,1
5,5
31,6
62,2
Rodzaj działań
kupno żywności ekologicznej
Świadomość ekologiczna Polaków – zrównoważony rozwój – raport z badań 2009. Instytut na Rzecz Ekorozwoju.
Jaki jest stan świadomości ekologicznej Polaków? Indywidualne działania na rzecz środowiska
Systematycznie
Sporadycznie
Brak działań
stosowanie na zakupy toreb wielokrotnego użytku
62,0
24,3
15,4
ograniczenie zużycia energii elektrycznej
58,0
26,1
15,8
ograniczenie zużycia wody
52,8
25,9
21,2
segregacja odpadów
48,0
24,4
27,5
ograniczenie użytkowania samochodu
20,9
16,7
59,1
5,5
31,6
62,2
Rodzaj działań
kupno żywności ekologicznej
Świadomość ekologiczna Polaków – zrównoważony rozwój – raport z badań 2009. Instytut na Rzecz Ekorozwoju.
Jaki jest stan świadomości ekologicznej Polaków? Kryteria wyboru produktów spożywczych
Świadomość ekologiczna Polaków – zrównoważony rozwój – raport z badań 2009. Instytut na Rzecz Ekorozwoju.
Jaki jest stan świadomości ekologicznej Polaków? Kryteria wyboru produktów spożywczych
Kryteria wyboru cena produktu
80,6
jakość produktu (zawartość składników odżywczych)
67,6
marka producenta
24,8
skład produktu (np. obecność konserwantów)
23,8
miejsce produkcji (w tym kraj pochodzenia)
19,0
opina innych konsumentów (znajomych, rodziny)
17,8
oznakowanie, jako wolne od GMO
5,3
metody produkcji przyjazne środowisku
4,5
reklama
3,1
rodzaj opakowania (przyjazne środowisku)
1,6
Świadomość ekologiczna Polaków – zrównoważony rozwój – raport z badań 2009. Instytut na Rzecz Ekorozwoju.
Jaki jest stan świadomości ekologicznej Polaków? Kryteria wyboru produktów spożywczych
Kryteria wyboru cena produktu
80,6
jakość produktu (zawartość składników odżywczych)
67,6
marka producenta
24,8
skład produktu (np. obecność konserwantów)
23,8
miejsce produkcji (w tym kraj pochodzenia)
19,0
opina innych konsumentów (znajomych, rodziny)
17,8
oznakowanie, jako wolne od GMO
5,3
metody produkcji przyjazne środowisku
4,5
reklama
3,1
rodzaj opakowania (przyjazne środowisku)
1,6
Świadomość ekologiczna Polaków – zrównoważony rozwój – raport z badań 2009. Instytut na Rzecz Ekorozwoju.
Jaki jest stan świadomości ekologicznej Polaków? Kryteria wyboru produktów spożywczych
Kryteria wyboru cena produktu
80,6
jakość produktu (zawartość składników odżywczych)
67,6
marka producenta
24,8
skład produktu (np. obecność konserwantów)
23,8
miejsce produkcji (w tym kraj pochodzenia)
19,0
opina innych konsumentów (znajomych, rodziny)
17,8
oznakowanie, jako wolne od GMO
5,3
metody produkcji przyjazne środowisku
4,5
reklama
3,1
rodzaj opakowania (przyjazne środowisku)
1,6
Świadomość ekologiczna Polaków – zrównoważony rozwój – raport z badań 2009. Instytut na Rzecz Ekorozwoju.
Jaki jest stan świadomości ekologicznej Polaków? Kryteria wyboru produktów przemysłowych
Świadomość ekologiczna Polaków – zrównoważony rozwój – raport z badań 2009. Instytut na Rzecz Ekorozwoju.
Jaki jest stan świadomości ekologicznej Polaków? Kryteria wyboru produktów przemysłowych
Kryteria wyboru cena produktu
76,8
marka producenta
49,3
niezawodność, trwałość
47,9
oszczędność energii (i ewentualnie wody)
37,3
wygląd produktu, wzornictwo
19,6
opina innych konsumentów (znajomych, rodziny)
12,5
oznakowanie, jako bezpieczny dla środowiska
5,0
miejsce produkcji (w tym kraj pochodzenia)
3,4
przyjazne środowisku warunki ich produkcji
2,5
reklama
1,5
możliwość recyklingu
1,0
Świadomość ekologiczna Polaków – zrównoważony rozwój – raport z badań 2009. Instytut na Rzecz Ekorozwoju.
Jaki jest stan świadomości ekologicznej Polaków? Kryteria wyboru produktów przemysłowych
Kryteria wyboru cena produktu
76,8
marka producenta
49,3
niezawodność, trwałość
47,9
oszczędność energii (i ewentualnie wody)
37,3
wygląd produktu, wzornictwo
19,6
opina innych konsumentów (znajomych, rodziny)
12,5
oznakowanie, jako bezpieczny dla środowiska
5,0
miejsce produkcji (w tym kraj pochodzenia)
3,4
przyjazne środowisku warunki ich produkcji
2,5
reklama
1,5
możliwość recyklingu
1,0
Świadomość ekologiczna Polaków – zrównoważony rozwój – raport z badań 2009. Instytut na Rzecz Ekorozwoju.
Jaki jest stan świadomości ekologicznej Polaków? Kryteria wyboru produktów przemysłowych
Kryteria wyboru cena produktu
76,8
marka producenta
49,3
niezawodność, trwałość
47,9
oszczędność energii (i ewentualnie wody)
37,3
wygląd produktu, wzornictwo
19,6
opinia innych konsumentów (znajomych, rodziny)
12,5
oznakowanie, jako bezpieczny dla środowiska
5,0
miejsce produkcji (w tym kraj pochodzenia)
3,4
przyjazne środowisku warunki ich produkcji
2,5
reklama
1,5
możliwość recyklingu
1,0
Świadomość ekologiczna Polaków – zrównoważony rozwój – raport z badań 2009. Instytut na Rzecz Ekorozwoju.
Jaki jest stan świadomości ekologicznej Polaków? Wyczerpanie zasobów naturalnych – działania, które należy podjąć, aby rozwiązać ten problem w skali globalnej
Świadomość ekologiczna Polaków – zrównoważony rozwój – raport z badań 2009. Instytut na Rzecz Ekorozwoju.
Jaki jest stan świadomości ekologicznej Polaków? Wyczerpanie zasobów naturalnych - działania które należy podjąć, aby rozwiązać ten problem w skali globalnej
31,3% - znalezienie nowych rozwiązań technologicznych
22,1% - oszczędzanie zasobów przez bardziej efektywne ich wykorzystanie w ramach istniejących technologii 17,8% - rozwój i upowszechnienie systemów recyklingu 12,4% - zmiana stylu życia przez ograniczenie konsumpcji 8,9% - edukacja, uświadamianie społeczeństwu konieczność ochrony zasobów naturalnych
Jak przeciętny Polak wyobraża sobie konieczne działania, pozwalające rozwiązać zjawisko wyczerpywania zasobów naturalnych? Świadomość ekologiczna Polaków – zrównoważony rozwój – raport z badań 2009. Instytut na Rzecz Ekorozwoju.
Jaki jest stan świadomości ekologicznej Polaków? Wyczerpanie zasobów naturalnych - działania które należy podjąć, aby rozwiązać ten problem w skali globalnej
31,3% - znalezienie nowych rozwiązań technologicznych
22,1% - oszczędzanie zasobów przez bardziej efektywne ich wykorzystanie w ramach istniejących technologii 17,8% - rozwój i upowszechnienie systemów recyklingu 12,4% - zmiana stylu życia przez ograniczenie konsumpcji 8,9% - edukacja, uświadamianie społeczeństwu konieczność ochrony zasobów naturalnych
Jak przeciętny Polak wyobraża sobie konieczne działania, pozwalające rozwiązać zjawisko wyczerpywania zasobów naturalnych? Świadomość ekologiczna Polaków – zrównoważony rozwój – raport z badań 2009. Instytut na Rzecz Ekorozwoju.
Jaki jest stan świadomości ekologicznej Polaków? Wyczerpanie zasobów naturalnych - działania które należy podjąć, aby rozwiązać ten problem w skali globalnej
31,3% - znalezienie nowych rozwiązań technologicznych 22,1% - oszczędzanie zasobów przez bardziej efektywne ich wykorzystanie w ramach istniejących technologii 17,8% - rozwój i upowszechnienie systemów recyklingu 12,4% - zmiana stylu życia przez ograniczenie konsumpcji 8,9% - edukacja, uświadamianie społeczeństwu konieczności ochrony zasobów naturalnych
Świadomość ekologiczna Polaków – zrównoważony rozwój – raport z badań 2009. Instytut na Rzecz Ekorozwoju.