TEMA: LAMBASIZ AYDINLATMA TASARIMI
Novamed Polikliniği, Zagreb / Hırvatistan
Güvenilir ve rahat bir atmosferin, hastaların sağlığı üzerinde olumlu etkisi var. Tasarlanan ışık, bu hedefi destekleyebilir. Birçok tıbbi araştırma ışık ve duygular arasındaki yakın ilişkiyi ve bunların olumlu kullanımını ortaya çıkartıyor. Bu nedenle Hırvatistan’ın Skira Ltd. firmasının aydınlatma tasarımcıları bu performansı kullanmak istediler. Geliştirdikleri aydınlatma tasarım konsepti, hastalara nerede olduklarını unutturuyor. Burası Zagreb’deki Novamed Polikliniği... 2010 yılında inşa edilen yeni bina, Zagreb Kenti’nin kenarında yer alıyor. Ayakta tedaviler için inşaa edilen özel sağlık tesisi tek bir mekânda farklı branşları topluyor: Dahiliye, jinekoloji, diş hekimliği, radyoloji, pediatri, eczacılık ve güzellik stüdyosu... İster hasta olarak ister ziyaretçi olarak bir kliniğe girerken, en azından geçmişten bilindiği kadarıyla, insan kendini biraz garip hissedebilir. Çoğu zaman tıp merkezlerinde bizi beyaz ve açık yeşil duvarlar karşılar. İç dekorasyonları düz ve cansızdır. Tavanlardan aşırı yoğunlukta, doğal olmayan ışık yansır ve steril, soğuk bir ortam yaratır. Güvenlik ve hijyen standartları açısından uygun bir çözüm olabilir ancak; insani boyutu, “kendini iyi hissetme” unsuru nerededir? Özellikle, sağlıkları zarar görmüş, hatta ağır olan insanlar bu tür mekânlara muhtaç ise onların kendisini iyi hissedeceği ve hatta, insanın nerede ve neden orada olduğunu unutabileceği ortamlara ihtiyacı vardır. Hırvatistan’ın Pula Kenti’nde faaliyet gösteren Skira Ltd. firmasının aydınlatma tasarımcıları Dean Skira ve Maja Lipovcic tüm bu unsurları gözeterek, hasta ve ziyaretçilerin bir hastanede bulundukları duygusunu yaratmayacak bir aydınlatma tasarım konsepti geliştirdiler. Tasarımcılar, davetkâr, dinamik, renkli ve bireye yönelik mekânlar yaratmak istediler. Aydınlatma konseptinde ağırlığı tamamen, teknik fikirlerden çok tasarımsal unsurlara verdiler. Bu çalışmada, bir klinik içinde odaklanılan insan vücudundan ilham aldılar. Aydınlatma tasarımı konseptinin asıl fikri Dean Skira’ya bir kahve molasında geldi. Yerel bir derginin sayfalarını karıştırırken, insan beyninin hücreleri ile ilgili bir resim dikkatini çekti. O anda aklına bir fikir geldi. Nöronların sadeleştirilmiş organik şekline dayanan bir ışık uygulaması yaratılsa nasıl olurdu? O noktadan itibaren kendi beyin hücreleri çalışmaya başladı. Novamed Polikliniği üç katlı. Giriş katında kabul alanı, Wellness alanı, pediatri, dahiliye ve kafeterya yer alıyor. Birinci katta diş hekimliği ve jinekoloji bölümleri bulunuyor. İkinci katta ise hasta odaları, ofisler ve küçük bir konferans salonu yer alıyor. Aydınlatma tasarımcıları tüm kabul alanlarını, organizmanın her bir hücresinde olduğu gibi, ayrı kabul alanları ile muayene odaları arasındaki en iyi iletişim ortamını sağlamak için inovatif ışıklarla donatılmış tavan tasarımları ile sınırladılar. Farklı tıbbi branşlar arasındaki iletişim yolları organizmanın damarları veya dolaşım sistemi... Aydınlatma tasarımcılarına göre tavan çalışmalarına özel bir ilgi göstermek gerekti. Çünkü
Geniş alanlı ışık uygulaması için nöronların sade organik biçimleri baz alındı. Bu uzun şekilli, devam eden formları gerçekleştirmek için aydınlatma tasarımcıları çizgisel tesisatlar kullandılar.
47