De OIM ZIP Prothese en liner Zwolse Isala Prothese (ZIP)
De ZIP Na uw amputatie had u aansluitend een periode een gipsstelt (immidiate fitting). Hierna is de ZIP uw eerste prothesevoorziening. ZIP staat voor ‘Zwolse Isala Prothese’. Het is een beenprothese die ontwikkeld is door OIM Orthopedie en de revalidatie afdeling van de Isalaklinieken in Zwolle. Het voordeel van de ZIP is dat deze ter plekke aangelegd wordt na de gipssteltbehandeling door uw orthopedisch adviseur. Uw stomp neemt mogelijk de komende maanden na uw amputatie in omvang af, wat een normaal proces is. De ZIP kan tijdens deze fase goed aangepast worden.
Stompcontrole Stompcontrole vindt dagelijks plaats op de afdeling revalidatie, in het revalidatiecentrum
Onderdelen van de ZIP
of de verpleeginstelling. Oefentherapie
De ZIP bestaat uit de volgende onderdelen:
Oefentherapie vindt dagelijks plaats onder
• Een koker, gemaakt van polyester (Delta Cast), een lichtgewicht kunststof die ook
begeleiding van een fysiotherapeut.
wordt gebruikt op de gipskamer bij fracturen. • Een buis.
Leren lopen met de ZIP
• Een prothesevoet.
Het lopen met de ZIP vindt in het
• Een elastische kniekous waarmee de ZIP wordt gefixeerd aan uw stomp.
revalidatiecentrum of in de verpleeginstelling
(De elastische kniekous kan vervangen worden door een touwfixatie). • Uw eigen schoen (een veterschoen met een hakhoogte van 1,5 - 2,5 cm heeft onze voorkeur). U draagt tussen de koker en uw stomp een siliconen hoes, een zogenaamde ‘liner’. Als u de koker en de liner niet draagt dan heeft u een elastische stompkous om uw stomp.
plaats onder begeleiding van een fysiotherapeut.
Controle tijdens technisch spreekuur
Na einde revalidatieproces
(weer naar huis)
In het begin van het revalidatieproces wordt uw stomp wekelijks gecontroleerd en vinden mogelijk correcties op uw prothese plaats om het lopen te optimaliseren. Uw
Bij problemen met uw prothese, bijvoorbeeld
stomp wordt gecontroleerd op mogelijke drukplekken. Bij tussentijdse problemen
drukplekken of technische problemen, kunt
van technische aard wordt de orthopedisch adviseur betrokken om deze op te lossen.
u rechtstreeks contact opnemen met uw orthopedisch adviseur van OIM Orthopedie in
Voor vragen kunt u telefonisch contact opnemen met OIM Orthopedie.
uw regio.
Wat is een liner? Een liner is een hoes die voor
Wanneer gebruikt u een liner
het grootste deel bestaat uit
De liner wordt gebruikt bij beenprothesen
siliconen. De liner functioneert
die een pin, touwaansluiting of sleeve als
als tussenlaag tussen de huid
bevestigingssysteem hebben. De sleeve
en de binnenwand van de koker.
geeft de mogelijkheid om met een vacu端m
De liner wordt over de stomp
prothesesysteem te lopen. De liner mag
afgerold en zorgt voor een
niet gebruikt worden bij open wonden. Bij
verbinding tussen de stomp en de
schaafwonden of een slechte doorbloeding
prothese.
van het been is gebruik alleen mogelijk na overleg met de arts.
Liners zijn er in verschillende soorten en maten. De verschillen zitten in het materiaal, de dikte en de omvangsmaat. Ook kunnen liners stugger of soepeler zijn. De keuze
De liner zorgt voor bevestiging van de
voor een bepaalde liner hangt af van de activiteiten die u gaat doen met de prothese.
prothese aan uw stomp doormiddel van:
Verder wordt de keuze voor een liner bepaald door de vorm en de belastbaarheid
- touwfixatie
van de stomp. De revalidatiearts en orthopedisch adviseur maken een keuze in soort
- penfixatie
en type liner in overleg met u. De orthopedisch adviseur meet de liner aan door het
- vacu端m zuigen
meten van de omvang van de stomp.
Wat zijn de functies van een liner? De liner zorgt voor:
• Vorming van uw stomp;
• Een gelijkmatige drukverdeling over uw stomp bij het staan op uw prothese;
• Schokopvang;
• Bescherming van kwetsbare delen van uw stomp;
• Versoepeling van littekens.
• Voorkomen van zwelling van uw stomp doordat de omvangsmaat van de liner kleiner is dan de omvangsmaat van uw stomp. Hierdoor ontstaat druk op de stomp (door de elasticiteit van het materiaal); • Een verbetering van het draagcomfort en een betere bevestiging en stabiliteit;
Aantrekken liner Draai de liner binnenstebuiten en plaats hem tegen het uiteinde van de stomp. Buig
Uittrekken prothese (onderbeen)
hierbij licht de knie en rol vervolgens de liner af over uw stomp. Let daarbij op dat
Touwtjessysteem:
u niet aan de liner trekt, waardoor deze kan inscheuren. Doe nu een prothesekous,
Maak het touwtje los en trek vervolgens uw
indien nodig voorzien van een gaatje onderin voor de pin, over de liner.
been uit de prothese.
Bij het aantrekken van de liner is het belangrijk dat de liner goed aansluit op de onderkant van uw stomp en dat er geen lucht ingesloten blijft, hierdoor kan
Pensysteem:
blaarvorming ontstaan. Bevestig de prothese vervolgens met behulp van een pin,
Druk op het knopje in uw prothese. Houd
sleeve of aantrekkoord aan de liner.
het knopje ingedrukt en trek uw bovenbeen uit de prothese. Rol hierna de liner van het
In de prothese stappen (onderbeen)
bovenbeen af.
Schuif de prothese over de liner totdat deze niet verder kan. Ga staan en laat, door meer druk te geven, de laatste lucht er uit. Bij een liner met een pin hoort u de
Vacuümsysteem:
tandjes van de pin in de shuttle ratelen. Tijdens het lopen zal in het begin de pin
Rol de sleeve van het been af en trek uw been
dieper wegzakken. U hoort daarbij een tikkend geluid. Bij een gladde pin hoort u
uit de prothese.
geen geratel, maar wel het tikkende geluid.
Mogelijke gevolgen van gebruik van een liner Het dragen van een liner kan de volgende klachten veroorzaken:
• Vaseline op de knieschijf Als het nodig is kan vaseline op de
• Zweten Met een siliconen liner kunt u de eerste weken last hebben van overmatig zweten. In de meeste gevallen gaat dit na een aantal weken vanzelf over door de gewenning van de huid. • Irritatie door trekkrachten aan de bovenrand van de liner
knieschijf zorgen voor het beter kunnen buigen. • Blaarvorming Bij het niet goed aantrekken kunnen luchtbelletjes ontstaan. Door de inspanning
U kunt dit voorkomen door de juiste techniek van aantrekken te gebruiken. Er mag
warmen deze op, waardoor blaren kunnen
geen spanning op de liner staan. U kunt bij klachten de huid insmeren met een
ontstaan. Het is daarom belangrijk bij het
dun laagje vaseline ter hoogte van de bovenrand van de liner.
aantrekken van de liner om de onderzijde
• Druk en irritatie in de knieholte Door de liner en de stompkousen kan bij het buigen van de knie druk in de knieholte ontstaan. Plooien van de liner kunnen irritatie in de knieholte veroorzaken. De juiste techniek van aantrekken kan dit probleem verminderen.
ervan zo dicht mogelijk tegen de stomp aan te drukken. • Allergie Dit komt zelden voor.
• Irritatie aan de voorzijde van de stomp of de knieschijf Dit kan ontstaan door overmatige rek van de liner met kans op blaarvorming.
Als u klachten heeft, is het belangrijk dat u de
Ook hier kan de juiste techniek van aantrekken dit probleem verminderen.
revalidatiearts en de fysiotherapeut hiervan op de hoogte brengt. Zij proberen dit dan te verhelpen.
Tips • Breng niets aan onder de liner: geen crème, kous of verbandmateriaal. Crème
• Afhankelijk van de mate van gebruik
verweekt de huid. Een kous of verbandmateriaal geeft plaatselijke drukverhoging.
gaat een liner ongeveer een jaar mee.
Dat kan drukplekken geven. Breng alleen vaseline aan op de afgesproken plekken.
Nagenoeg alle liners worden vergoed door
• Het slinken van de stomp kan als gevolg hebben dat de liner te ruim wordt. Als dat het geval is geeft u dat dan aan bij de revalidatiearts of bij de fysiotherapeut.
de zorgverzekeraar. Vaak wordt wel een limiet gesteld aan het aantal liners dat per jaar verstrekt wordt.
Reinig na ieder gebruik de liner goed met water en alkalivrije zeep of een andere
Waar vindt u ons?
huidvriendelijke zeep, bijvoorbeeld groene zeep. Spoel de liner goed af onder de
U vindt OIM Orthopedie in het hele land. We
kraan, met handwarm water. U kunt ook speciaal reinigingsmiddel gebruiken. Uw
hebben vestigingen in bijna alle provincies.
orthopedisch adviseur kan u hierover informeren. Maak de liner na het afspoelen
Daarnaast kunt u bij ons terecht op diverse
goed droog met een handdoek. Dit doet u door te deppen. Reinig siliconen liners
locaties in onder meer revalidatiecentra,
nooit met een oplosmiddel zoals verdunner, aceton, benzine, etc.
ziekenhuizen, verpleeg- en verzorgingshuizen. Kijk op www.oim.nl voor de locatie bij u in de
Vervanging bij beschadiging of slijtage
buurt of bel 0592-394260.
De zorgverzekeraars hanteren ieder een verschillende norm wanneer het vervanging van uw liner betreft. Daarom wordt in de meeste gevallen eerst toestemming aan de zorgverzekeraar gevraagd. Een liner is zeer gevoelig voor inscheuren als deze niet volgens de beschreven instructies wordt aan- en uitgedaan. Als dit is gebeurd, kan de zorgverzekeraar de kosten voor vervanging voor uw eigen rekening laten komen. Kijk in uw zorgovereenkomst naar de vervangingstermijn van de liner. Als de pin vast zit in de prothese neem dan contact op met OIM Orthopedie.
vestiging spreekuurlocatie
nog vragen, neem dan contact op met OIM Orthopedie.
Kijk op www.oim.nl voor al onze locaties
|
Volg ons ook op
OIMD0103 052014
Heeft u na het lezen van deze folder
Deze brochure van OIM Orthopedie is met de grootst mogelijke zorg samengesteld, maar aan de informatie in deze brochure kunnen geen rechten worden ontleend.
Wasvoorschrift en onderhoud