№4 (2912) Вторник, 17 января 2017 г.
www.top-news.kz
gazeta@top-news.kz
WhatsApp «НК» +7-776-000-66-77
ПРИ НЕВЫЯСНЕННЫХ ОБСТОЯТЕЛЬСТВАХ…
КТЭК РАСШИРЯЕТ ВОЗМОЖНОСТИ
«АЛТЫН АЛМА, АЛҒЫС АЛ»
Солдат Президентского полка Асет Жусупов из Лисаковска погиб на службе
Услуги компании доступны круглосуточно, теперь заявку можно оставить не выходя из дома
Қаламыздағы өздігінен жүріптұрулары қиын жалғыз басты зейнеткерлер мен мүгедектер әрқашанда басты назарда
стр. 2
стр. 3
5 бет
Культура
Входите, открыто!
Две библиотеки распахнули двери после капитального ремонта Более 33,5 миллиона тенге было выделено из городского бюджета на их обновление и оснащение. Централизованная библиотечная система Костаная состоит из 12 библиотек, которые функционируют в разных районах областного центра. В текущем году два подразделения - «Северный» и «Киевский» впервые за десятки лет своего существования были отремонтированы в рамках государственной программы «Дорожная карта занятости-2020». На эти цели из городского бюджета выделено 33 млн 675 тыс. тенге. Причем почти две трети этой суммы потрачено на капитальный ремонт библиотеки, которая обслуживает население района КСК. Почти четыре месяца здесь длились работы и теперь обновленное здание готово принять как своих постояльцев, так и новых читателей. - В этом здании библиотека находится с 1983 года, раньше это было общежитие для сотрудников камвольно-суконного комбината. Ученики СШ №9 первыми оценили новые поступления библиотеки СП «Северный» | Фото Алексея КРАСНОВА
Продолжение на стр. 2
Официально
Транспорт
Землю - рачительным
По старому курсу
В Костанайской области за целевым использованием земель будут следить с помощью дрона
Маршрут пассажирского автобуса №8 останется прежним
За 2014 год в судебные органы было подано 4 иска по изъятию земельных участков, используемых не по назначению. В 2016-м количество поданных исков составило 42 с общей площадью более 23,7 тыс. га. В этом планируется начать судебные изъятия в отношении 96 участков коммерческого назначения на общей площади 181,3 га, а также в отношении 148 участков сельскохозяйственной направленности на общей площади 120,9 тыс. га. Эти цифры озвучил на аппаратном совещании руководитель управления
по контролю за использованием и охраной земель Нурлан Катарбеков. По его словам, для более оперативной работы специалистам управления необходим мини-вертолет. - Дрон оснащен дисплеем, функцией замедленной и серийной съемки до 14 кадров в минуту, а также радиусом действия в 7 километров, - подчеркнул Нурлан Катарбеков. - Он позволит достоверно устанавливать площади неиспользуемых земельных участков, вести фото- и видеосъемку землепользований каждого района. Мы
сможем владеть информацией о положении дел по целевому использованию земельных участков всех хозяйств региона. Стоимость аппарата - 700 тыс. тенге. Выслушав просьбу чиновника, аким области Архимед Мухамбетов отметил, что такая техника может помочь, к примеру, с подсчетом площадей, обработанных химикатами против саранчовых. Глава региона дал поручение просчитать возможности бюджета и закупить не один, а несколько дронов.
С этой недели автобус №8 должен был начать курсировать по новому маршруту. Его планировалось продлить от микрорайона «Солнечный» (Костанай-2) до КСК. К слову, с такими просьбами жители этих районов выступают уже несколько лет. Удовлетворить их желания предполагалось сначала в виде эксперимента. Так, по новому маршруту пустить «восьмерку» планировалось уже с 16 января. Однако в минувшую пятницу стало известно, что этому новшеству не Александр КУЗЬМИЧЕВ бывать.
- Дело в том, что все остальные костанайские перевозчики были против этого эксперимента, и их можно понять, поскольку новый путь «восьмерки» в некоторых местах будет пересекаться с маршрутами других автобусов, соответственно забирать часть их пассажиров, а значит, и прибыли, - пояснил «НК» директор ТОО «Компания STA» Эдуард Кина. - Кроме того, стало известно, что такое нововведение противоречит законодательству. Согласно закону «О госзакупках», изменять маршрут перевозчика можно только
до проведения тендера, который состоится теперь в 2018 году. При этом будет ли перевозчик подавать заявку на изменение маршрута «восьмерки» в будущем, руководитель компании пока затрудняется ответить. Ведь за время эксперимента планировалось изучить рентабельность и пассажиропоток нового направления. Нынешний же курс пассажирского автобуса №8, по мнению перевозчика, убыточен. Валентина МЕЛЕХОВА
2 СОБЫТИЯ. ФАКТЫ
Вторник, 17 января 2017 г.�
�№4 (2912)
Акция
Визиты
В интересах покупателей
Повышение будет, но поэтапное
Самые активные получили призы С 1 октября до 15 декабря 2016 года при поддержке НПП «Атамекен» Комитет государственных доходов проводил акцию под названием «Требуй чек - выиграй приз». По словам руководителя департамента госдоходов области Айбека Паяева, основная цель акции - воспитание правовой культуры граждан в вопросах защиты собственных интересов как потребителей товаров, так и работ и услуг. На состоявшемся вчера аппаратном совещании с участием акима области Архимеда Мухамбетова были подведены ее итоги. Самые активные участники получили ценные
призы. Всего в акции приняли участие около 800 костанайцев, которые представили более 66 тысяч чеков. Почти 1,5 тысячи чеков не соответствовали установленным законодательством нормам. Более 740 индивидуальных предпринимателей, работающих нелегально, внесены в базу налоговиков. - Бюджет от этого только выиграл: дополнительно получено 20 миллионов тенге и зарегистрировано 616 контрольно-кассовых аппаратов. Эта работа будет продолжена и в дальнейшем, - подчеркнул Айбек Паяев. Александр КУЗЬМИЧЕВ
К сведению
Введены ограничения В начале января вступил в действие запрет на проведение весенней охоты Таким образом, традиционная добыча селезней диких уток и самцов тетерева в этом году производиться не будет. Об этом «НК» сообщил главный специалист отдела животного мира и охотничьего хозяйства Костанайской областной территориальной инспекции лесного хозяйства и животного мира Даут Тажибаев. - Ограничения введены в соответствии с приказом председателя Комитета лесного хозяйства и животного мира Министерства сельского хозяйства РК ,
- рассказал Даут Тажибаев. Решение это окончательное и обсуждению не подлежит. Также будет ограничена суточная норма отстрела одного вида пернатой и пушной дичи. Она не должна превышать пяти особей на одного охотника. За нарушение правил охотник будет наказываться административным штрафом в размере 5 МРП, при повторном нарушении - 15 МРП. Напомним, что с 1 января 2017 года один МРП - 2269 тенге. Александр ФЕДОРОВ
Повестка дня
Ценный вклад Доверяй, но проверяй - по такому принципу работают налоговики региона
Председатель Мажилиса Парламента РК побывал в Костанайской области В ходе рабочей поездки Нурлан Нигматулин встретился с коллективом ТОО «СарыаркаАвтоПром», посмотрел, как работает мелькомбинат, а также провел собрание с медицинскими работниками. - Костанайский край – это не только индустриальный и аграрный центр нашей страны, это и центр социальных реализаций и реформ Президента Нурсултана Назарбаева. Глава государства всегда особое внимание уделяет вашему региону, - отметил Нурлан Нигматулин. – Сегодняшняя встреча является хорошей возможностью для того, чтобы поговорить обо всех изменениях, которые происходят в Казахстане. Совсем недавно страна отметила 25-летие Независимости. За столь короткий по историческим меркам период мы добились грандиозных успехов и триумфальных побед. Казахстан прошел путь от периферийной республики Советского Союза до полноправного члена мирового сообщества, до современного государства с сильной экономикой и стабильным обществом. Также Нурлан Нигматулин подчеркнул, что за последние
Спикер Мажилиса посетил лаборатории управления здравоохранения | Фото Сергея МИРОНОВА полтора десятилетия средняя заработная плата и пенсия в стране увеличились более чем в 10 раз, выросли и социальные расходы. Если в 1991 году в госбюджете было заложено 26 млн тенге, то сегодня эти показатели выросли до триллионов тенге. - Большое внимание Президент уделяет сфере здравоохранения. За счет госбюджета в стране построено и сдано в эксплуатацию свыше 1300 объектов, одним из которых является костанайский Центр крови, - сказал председатель Мажилиса Парламента РК. – В настоящее время восстанавливается санавиация. Она будет за-
пускаться в 2017-2018 годах, в 2019 году санавиация должна быть по всей стране. В свою очередь глава Костанайского региона Архимед Мухамбетов отметил, что на сегодняшний день в нашем крае насчитывается 517 медицинских объектов. - В настоящее время в регионе работают 1691 врач и более шести тысяч средних медицинских работников, - отметил аким области. – Сейчас мы наладили контакт с частным бизнесом, ведется большая работа в рамках государственно-частного партнерства. В планах открыть несколько поликлиник на 250 и 300 посещений.
По итогам встречи председатель Мажилиса Парламента РК Нурлан Нигматулин ответил на вопросы медиков. Первым делом медицинские работники поинтересовались повышением зарплаты. - Новая система обязательного медстрахования предполагает поэтапное повышение заработной платы. Усилится конкуренция за пациента. Высококвалифицированные специалисты будут получать более высокую зарплату, потому что к нему на прием будет идти больше людей, - подчеркнул спикер Мажилиса. Валерия ВАХНЕНКО
Культура
Входите, открыто!
Помимо внешнего обОкончание. система отдела культулика, в обеих библиотеках Начало на стр. 1 ры и языков акимата г. Костаная» СП «Северный» обновлены компьютерная Разия Тасмаганбетова. - До техника, мебель и книжный ...Затем его перестроирушений. Это позволило фонд. В здании, располоремонта площадь библили под квартиры и выВ 2016 году налоговиосуществить сбор налогов делили помещение для отеки составляла 201,5 кв. женном на КСК, он соки области пополнили на общую сумму в 4 млрд метров, а сейчас - 235 кв.м. ставляет свыше 40 тысяч библиотеки, - отметила бюджет на 36,8 млрд тенге 389 млн тенге. По результа- руководитель ГУ «Центра- Дополнительно появилось экземпляров, а в поселке больше, чем планироватам камерального конКиевский - более 11,5 тысяч лизованная библиотечная 30 кв. м. лось. троля обеспечено 5 млрд - Треть этой суммы Трагедия 491 млн тенге, взыскана поступила как результат недоимка в сумме 1 млрд камерального контроля 700 млн тенге. А поступлеотчетности, налоговых и ния в результате проверок таможенных проверок, составили 1 млрд 396 млн возбужденных по итогам тенге. Одной из важных уголовных дел, - сообщил на аппаратном совещании задач органов госдоходов является пресечение тенев акимате области руко18-летний Асет Жусупов вой экономики. В рамках водитель департамента был призван на службу в госдоходов Айбек Паяев. - реализации этой задачи Президентский полк «АйВ 2016 году работа органов в 2016 году было возбужбын» осенью 2016 года. дено 373 уголовных дела, госдоходов была четко Сейчас ведется следориентирована на выстра- или 81% от находящихся в ствие, в интересах котороивание системы контроля производстве. Из суммы го информация о припричиненного ущерба в 3 по субъектам, имеющим чинах гибели молодого млрд 863 млн тенге в бюдфакты уклонения от испарня не разглашается. По полнения обязательств по жет уже поступило словам прокурора города 2 млрд 830 млн тенге. платежам в бюджет. Еркина Тайкешова, подобОставшиеся средства, по По словам Паяева, ные сведения уполномочесловам Паяева, поступят в на давать только Главная большая работа сотрудпервом квартале текущего военная прокуратура. никами была проведена по разъяснению наиболее года. Сейчас рассматриваются часто встречающихся у различные версии произоАлександр КУЗЬМИЧЕВ шедшего, родственники Асет Жусупов с другом | Фото с сайта vk.com предпринимателей намысль о суициде не добыло много целей в жизни. ственной охраны. пускают. ТОО «Улан» объявляет о продаже имущества: база общей Сначала хотел быть гидом, - Он был атлетического Асет был призван из площадью 4620 кв.м, с земельным участком 1,4 га, стоимоп.Октябрьский. Два месяца телосложения, крепким пар- но потом увлекся военным стью 149 800 000 тнг. Подробная информация по телефону делом. Он не скрывал своей прослужил в элитной воин- нем, - отметила «НК» тетя 8-777-240-95-35. радости, что попал именно в ской части 0112 – в подраз- погибшего Роза Засухина. – Занимался борьбой. У него Президентский полк. Рукоделении Службы государ-
экземпляров. Это позволяет надеяться, что библиотеки, возможно, вновь станут одними из посещаемых учреждений, а наши школьники - самыми читающими гражданами страны. Валентина МЕЛЕХОВА
Обстоятельства выясняются
Военнослужащий из Лисаковска умер в воинской части столицы водство воинской части его хвалило, он успешно сдавал нормативы, быстро овладел оружием. Трагедия с лисаковским призывником произошла 6 января 2017 года. Простились с солдатом 9 января. - В свидетельстве о смерти в строке «Причина смерти» написано «Не установлена», - сообщила Роза Засухина. – Нам никто пока ничего не говорит, идет следствие. Версий в интернете появляется много, но это неофициальные данные. 17 января прояснить ситуацию должен следователь из г. Астаны, который приедет в г.Лисаковск. Максим СУШКО
№4 (2912)�
СОБЫТИЯ. ФАКТЫ 3
�Вторник, 17 января 2017 г.
Празднично
Очистит священная вода
Купание по традиции пройдет в районе городского пляжа 13 января на совещании с замакима города Ерланом Теменовым были решены вопросы по обеспечению порядка на праздновании Крещения Господня. - Ежегодно прорубь в виде креста вырубает ТОО «Таза Жол», - рассказал «НК» и.о. главного инспектора акима Костаная Самат Жандильдин. - В этом году размеры купели не изменятся: в длину она составит 4 м, в ширину - 2 м. Будет установлена деревянная лестница для удобного спуска, прорубь ограничат турникетами. Оборудуют место для переодевания. Для обеспечения безопасности купающихся выделят световую башню, рядом с прорубью будут дежурить сотрудники полиции, спасатели и карета скорой помощи.
Купель освятят в полночь | Фото из архива Георгия ШАПОВАЛОВА Организуют праздничную торговлю безалкогольных напитков. Окунаться в воду можно будет с 22:00, однако священнослужители освятят купель только в полночь. Потом начнется массовое купание. Сотрудники полиции и спасатели будут регулировать
поток желающих, чтобы не было давки. Праздничное купание продлится до пяти утра, но купель будет доступна до полуночи 19 января. После ее засыпят. - Сегодня состоится выездное совещание с участием представителей отделов ЖКХ, внутренней политики,
Здравоохранение
Эпидемии нет!
управления по ЧС, водноспасательной службы, МПС УВД г. Костаная, подрядных организаций для окончательного обсуждения круга обязанностей и схем размещения транспорта, - отметил Жандильдин.
Коротко • Чаще всего в период с 1 по 15 января 2017 г. костанайцы, воспользовавшиеся услугами ТОО «Костанайский автовокзал», покидали временно город в российском направлении. Как сообщила нам заместитель директора по перевозкам вышеназванного ТОО Динара Нурмагамбетова, больше всего билетов было продано на маршруты, отправляющиеся в Челябинск и Екатеринбург, приходилось даже вводить дополнительные автобусные рейсы. Автобусы по всем направлениям внутри области и страны тоже шли со стопроцентной нагрузкой. Вместе с тем, по словам Динары Абдылхасымовны, ежегодно пассажиропоток
уменьшается на 50%. И эта статистика характерна не только для праздничных дней, но в целом, сравнивая один год с другим. • По данным управления миграционной полиции, на 14 января 2017 г. в Костанайской области зарегистрировались более 6,5 тыс. человек. Из них 4 тыс. получили постоянную прописку, временную - 2,5 тыс. человек. В Костанае зарегистрироваться можно в ЦОНах по ул. Тарана и по ул. Гашека, а также в любом из ЦОНов в районах и городах области. Для удобства казахстанцев все Центры обслуживания населения перешли на другой режим работы: с 8:00 до 20:00.
Новая услуга
Умные технологии облегчают жизнь Контролера ГКП «КТЭК» можно вызвать не выходя из дома
на тепло и горячую воНедавно руководство Дарья ЩЕРБАКОВА ГКП «КТЭК» предоставило ду, передать показания костанайцам возможность приборов учета горячей воды. Помимо этого, не получить любую интеределая телефонных звонков, сующую информацию о деятельности предприятия. теперь можно круглосуточДля этого достаточно зайти но сделать заявку на снятие пломбы и опломбирование на сайт предприятия приборов учета, сообщить WWW.КТЕК. KZ. о показаниях теплосчетКроме этого, как сообщил заместитель директора чика. По словам Солодова, ежетеплокомпании Валерий режима, усиление дезрежи- Солодов, без официальной дневно на сайт ведомства ма, в учебных заведениях регистрации на сайте, ука- выходят по 60-80 пользоваотменяются массовые зав только номер лицевого телей. мероприятия. Нам часто счета, потребитель может звонят родители учеников Александр КУЗЬМИЧЕВ получить счет-извещение и спрашивают, почему нет ЧП карантина. Мы отвечаем: в постановлении главного санитарного врача РК прописано, при каких условиях могут приостаЧетыре подростка получили ожоги и новить учебный процесс травмы от взрыва неизвестного предмета одного класса или школы. Но данные предписания носят рекомендательный стоящее время он находится О страшном инциденте характер, то есть только в реанимации, но состояние в социальной сети «Инстаруководство школы решает, грам» сообщил один из род- его стабильное, жизни ничто закрыть учебное заведение ственников пострадавших. не угрожает. Его младший или нет. брат переведен в отделе- В моей семье произошло горе. Двоюродный брат ние, - сказал главный врач Дарья ЩЕРБАКОВА 13 лет и родной брат 10 лет областной детской больницы нашли непонятное вещество Фазылбек Темирханов. В этот же день в медучрежи подожгли фитиль, думая, дение доставили еще двух что это петарда. Последнесовершеннолетних в возствия оказались ужасными расте примерно 8-9 лет. - старший в реанимации, - Они также пострадали у него оторвало взрывной от взрыва неизвестного волной несколько пальцев предмета. Ребята получили руки, большой ожог, ребенебольшие ожоги – 2-3 пронок потерял много крови. цента. Больше всего повреждочь Эвелина, которая Младшему повезло больше. дены лицо и кисти рук, но в придумывает различные Врачи обещают, что через госпитализации ребята не сказочные образы. семь дней он будет бегать, нуждались. После оказания Вдохновляется на соз- написал пользователь помощи их отправили додание своих кукол Олеся и соцсети. мой, - подчеркнул главврач. мужскими образами. Как стало известно «НК», По данным фактам прово- Раньше я шила кукол 14 января в областную детдится досудебное расследов виде бабушек и дедускую больницу доставили вание, также будет проведешек, сейчас изготавливаю двух братьев 10 и 13 лет. скульптурно-текстильных - У мальчика, что постарше, на экспертиза предмета. «мужчин». Например, есть были оторваны пальцы руки. Валерия ВАХНЕНКО шашлычник, лыжник, рыМы сделали операцию. В набак, художник, - улыбаясь, говорит собеседница. Қостанай қалалық сотының ұжымы судья На выставке также были Гүлзада Елтайқызы Рашқалиеваның әкесі Елтай представлены эксклюзивРашқалиұлының мерзімінен бұрынөмірден өтуіне ные подарочные коробки байланысты ортақтасып көніл айтады для конфет и шоколада, головные уборы из фетра, украшения из натуральКоллектив Костанайского городского суда выражает ных камней, шкатулки в глубокие соболезнования судье Рашкалиевой Гульзаде технике декупаж, дизайЕлтаевне в связи с безвременным уходом из жизни отца нерское мыло и многое другое. Елтая Рашқалиұлы Валерия ВАХНЕНКО
Костанайские санврачи призывают жителей области не делать из гонконгского гриппа сенсацию По словам медиков, это обычное сезонное заболевание. На данный момент в регионе зарегистрировано 17 случаев заражения гриппом, в народе его называют «гонконгский». Но об эпидемии врачи пока не говорят. - Гонконгский грипп давно переведен в разряд сезонных заболеваний, а люди делают из этого сенсацию, - говорит руководитель отдела эпидемиологического надзора департамента по защите прав потребителей Гулим Досумова. - С 1 октября в области было зарегистри-
ровано 18 случаев заражения гриппом: 17 - вирусом H3N2 и один случай гриппом типа В. Что касается ОРВИ, то пациентов с таким диагнозом было зарегистрировано более 33 тыс. человек. Если сравнивать с прошлым годом, наблюдается существенный рост заболеваемости - в 1,7 раза. На второй неделе нового года контрольный уровень превышен во всех районах, кроме Карасуского и Амангельдинского. Еще в прошлый понедельник санврачи предупреждали, что имеющаяся у них информация на тот момент
была не совсем конкретной. Подсчитать точное количество пациентов было сложно из-за новогодних праздников: кто-то не захотел идти в больницу, кто-то просто решил пролечиться дома, не вызывая врачей. Новая неделя показала, что рост заболеваемости от одной недели к другой составляет 2,6 раза. - Согласно санитарным правилам, если рост составляет более 1,5 раза, то вводятся ограничительные мероприятия, - сообщила Досумова. - К ним относятся продление режима работы поликлиник, введение фильтров, масочного
Выставка
Неповторимые творения
10 костанайских рукодельниц представили на суд зрителей свои работы В течение 1,5 месяца гости города и местные жители смогут любоваться украшениями, авторскими интерьерными куклами, шкатулками… В областном историкокраеведческом музее открылась выставка «Хендмейд-мания». Как рассказала «НК» сотрудница отдела живописи и графики Гаухар Жумабаева, храм истории всегда тесно сотрудничал с местными мастерами. - Фантазии творческих костанайцев нет предела, поэтому, чтобы об их способностях узнало как можно больше людей, мы проводим подобные выставки, - отмеКаждый экспонат по-своему чает Гаухар. – На всеобщее оригинален | Фото автора обозрение 10 самых лучших мастериц областного центра представили около своему уникальны, пропита100 своих работ. Все они по- ны теплом и любовью.
И действительно, каждый экспонат оригинален, подобные творения нельзя встретить ни в одном магазине. - Любовь к шитью и рисованию у меня была с детства, но рукоделием я занималась исключительно на уроках труда. Однажды мне захотелось подарить на день рождения любимой подруге что-то необычное, сделанное собственными руками. Я сшила для нее первую куклу… И дело пошло, - рассказывает 35-летняя мастерица Олеся Тименко. – Теперь в моем шкафу полно капроновых колготок, синтепона и других подручных материалов, которые требуются для изготовления кукол. Костанайской умелице помогает ее пятилетняя
Детские шалости
4 ЛИТЕРАТУРНЫЙ ЭКСПРЕСС
Вторник, 17 января 2017 г.�
�№4 (2912)
Юбилей
Первая пятилетка пройдена
В декабре 2011 года начала свою деятельность Ассоциация литераторов Северного Казахстана Недавно был избран президиум и председатель из числа учредителей, а также сформирован план работы на год вперед.
творческий контакты. Благодаря им отборочные конкурсы, потенциал, Костанай может гордиться, выявляющие самых давно нет что у нас проводятся роводятся три даровитых, проходят консолидируюмеждународных одных литератур- не только в Костащей основы для ных турнира: ра: «Серебряный нае, но и в Рудном, реализации немалых стерх» (проза оза для авторов Костанайском, возможностей у нелюбого возраста раста и поэзия Сарыкольском, Аукоторых одаренных для авторовв от 33 лет), лиекольском и других авторов. В результате конкурс молодых олодых поэтов районах области, а таксделанных выводов им. Анатолия Конечно, упор делался ия Коштенко же в некоторых учебв августе 2015 г. был на инфраструктуру, создан- (от 17 до 33 лет) лет) и поэтиченых заведениях собран перская «Лига Гран-при» для ную региональным объобластного вый состав абсолютныхх победителей единением «Ковчег», она первых двухх конкурсов. была основой и нуждалась Большая работа разверв продолжении, укрепленута с литературной нии и расширении сферы ратурной молодежью. деятельности. Однако ю. С созстатус новой литературной данием Ассоцисоциации отлично организации придавал чно зарекомен-не только более серьезный довавшие оттенок работающим просебя ектам, но и большую от«Крыветственность со стороны всех входящих в нее поэтов лья» и прозаиков. Надо сказать, подняли был взят правильный темп, свой статус до и, как говорится, дыхание и пульс работы не сбились. молоБольше стало ответственно- дежного литерасти и у руководства за тех, турного кто доверил свою творческую судьбу литературному объединеТрадиционным событием для ОО «АЛСК» является Пушкинский праздник 6 июня профессиональному союзу. ния, без центра. Поэтому приглаше- «Меридиана», который И вот прошло пять лет, срок которого сегодня трудно достойно выдержал исние к участию в мастерпредставить литературдля творческой организапытание на жизнеспособклассе «Хранители огня» ции немалый. За это время ную действительность ность, пройдя непростой делает честь и мотивирует нашей области. «Крылья» у Ассоциации появились организуют не только свой любого молодого поэта или путь. Более того, сегодня свои представительства им регулярно выпускается прозаика. конкурс «Парад дебютанне только в городах и райжурнал «Литературный гоХотелось бы отметить тов», но и два раза в год онах нашей области, но ризонт». А до этого издания создание в 2015 году в Руд(март и октябрь) проводят и в северных регионах был выпущен коллективном нового литературного мастер-классы для наиКазахстана: Кокшетау, ный сборник «Сердец выобъединения «Рудненский более одаренных молодых Павлодаре, Астане, Акмосокое созвучие», который меридиан». Президиумом авторов, отбор которых линской области и даже Ассоциации не раз отмеча- наглядно показал высокую ведут наиболее признанв ближайшем российском творческую планку авторов ные литературным сообще- лось, что в горняцком гогороде Челябинске. Укрероде, несмотря на большой «Рудненского меридиана». ством крыльевцы. К слову, пились и международные
Немаловажную Немаловажн роль играет и орган издания Ассоциации - региональный рег литературно-художественлитературно-х ный журнал «Берега кз». «Б Именно с ее образованием о он был перерегистрироперере ван и стал той витриной, которая показывает допоказ стижения авторов, входяавто щих в Ассоциацию, и тех, в Ассоциа кто хотел бы в нее войти, в неуклонно повышая свой пов творческий потенциал. по Кроме этого, на его стран ницах идет знакомство зна с современными русскояс современны зычными поэтами зычн и прозаиками из и пр дальнего и ближдаль него зарубежья. Каждый номер Ка журнала с нежу терпением те ожидается о ллитературной общественностью и любителями ллитературы, потому что | Фото автора редколлегия старается формировать его так, чтобы материалы могли быть приемлемыми читателями любого возраста и вкуса. Благо их выбор немалый, чем мы тоже можем гордиться. Ассоциация литераторов Северного Казахстана ведет немалую работу среди своих читателей в библиотеках областного центра. Совместно с ними проводятся творческие вечера,
презентации книг, тематические встречи. В последнее время именно библиотеки стали несокрушимым бастионом поддержки развития литературы, за что им низкий поклон от имени всех костанайских авторов, входящих в состав Ассоциации. Многое из того, что делается нашей литературной организацией, было бы не так гладко, если бы не поддержка областного управления культуры акимата Костанайской области, областного Центра самодеятельного народного творчества. Именно их заинтересованность в сохранении литературного генофонда, создание благоприятной среды и мотивации авторов играют немаловажную роль в успешной работе нашего регионального литературного союза. Мы видим их заботу о судьбе костанайской литературы и искренне благодарим за это, а также за то, что наши контакты укрепляются с каждым годом. Пятилетка позади. Впереди следующая, где Ассоциация литераторов не только не снизит взятую высокую творческую планку, но и будет повышать ее во всех отраслях литературной деятельности. Владимир РАСТЁГИН, председатель ОО «Ассоциация литераторов Северного Казахстана»
Поэтический маятник Владимир ГОСТЕВ МНЕ НРАВИТСЯ… Знаю я сладких четыре отрады В. Брюсов Мне нравится, как исчезает днем Лоскут последний скомканного снега, Как снова высь чиста в краю степном И в каждом шорохе таится нега. Мне нравится, когда ковыль в степи С утра томится в нежности зеленой И я с обрывком городской цепи Встречаю первую звезду гуленой. Мне нравится как на степной простор Луч солнца между тучек с края неба Раскидывает ноты ля-минор, Когда жнивье запахнет спелым хлебом. Мне нравится, когда из вышины Небесный свод нисходит пухом робко, И степь от первозданной тишины Как девушка оцепенеет знобко. В краю, где хмель приходит не с вином, Где дышит мир безбрежною свободой – Быть пленным щедрой нивы певуном Мне нравится в любое время года.
Татьяна КОВАЛЬСКАЯ ***
У всех страдая на виду, Забудь таблицу умноженья. Пусть смоет все холодный душ. Жизнь – ритуал самосожженья. Проснулись призраки у ног, Звеня тяжелыми цепями. Тысячелетнее вино Столетнюю разбудит память. Скелеты спрятаны в шкафах, Надежно заперты, забыты. Но снится ей костлявый фак – Хозяйке старого корыта. Я чиркну спичкой у виска – Стальные плавятся браслеты. Позволь мне медленно вникать В хитросплетения сюжетов.
Антонина ОБУХОВА ЧИТАТЕЛЮ В моих стихах ты не ищи огрехи, Не удивляйся лишней запятой. А ритм и рифма, как во рту орехи, Не разгрызешь их логикой простой. На них равняясь, я ломаю копья И строю замок для пытливых душ, Плету узор, отсеиваю хлопья,
Ловлю аккорд, настроенный на туш. Без Вас, друзья, все образы немые, Как глух и нем осенний пустоцвет. И комплиментов отклики живые Не более, чем дружеский корвет. Читайте, говорите, критикуйте, Трубите, обрывайте телефон И между делом не хулите всуе, Внедряясь шпилькой в мой диапазон. И в разноцветье трав степных на гриве, Как тонуса приятные штрихи, Пусть светятся подсолнуха счастливей Идущие к сердцам из недр стихи.
Виктор РУМБАХ МОЯ ПАРИЖАНКА Со своей бедой наедине Я живу уже который год, Кто сказал, что истина – в вине, И что боль со временем пройдет? Может, способ есть еще другой Чтобы просто не сойти с ума, Все забыть, и в омут с головой, Женщин много. Только ты – одна. Пробовал. Хмельное пил вино, И любил всех, кто хотел любви.
Адрес редакции: 110000 г. Костанай, пр. Аль-Фараби, 90. Телефон/факс приемной директора 8 (7142) 54-27-53
www.top-news.kz WhatsApp «НК» +7-776-000-66-77
ТОО «Газета «Наш Костанай» Регистрационное свидетельство №12842-Г выдано 18.06.2012 г. Министерством культуры и информации Республики Казахстан. Собственник: ТОО «Газета «Наш Костанай». Издается с августа 1990 г. при поддержке акима города. Территория распространения: г. Костанай и Костанайская область. Газета выходит 2 раза в неделю. Главный редактор: О. А. Лукаш. Тел. 54-27-53.
Шеф-редакторы: Куляш Турубаева. Тел. 54-37-58. Оразалы Жаксанов. Тел. 54-62-75. Ответственный секретарь: Ирина Востротина. Тел. 54-37-58. Дежурный редактор: Александр Кузьмичев. Корреспонденты: 54-05-75, 39-41-13, 39-26-83.
Видимо, мне это не дано, Говорят французы: «Се ля ви». Я не швед, не немец, не француз, Но согласен с этим «Се ля ви», И лежит на сердце тяжкий груз С именем французским – НАТАЛИ…
Владимир РАСТЁГИН ***
Перемещаются открытья в обыденность и перепев. Давно ль кумир был на орбите – теперь навязчив, как репей, старьевщик, что живет отхожим, когда для нового не в рост. Как маски не меняй, строй рожи, сидеть на старом – вечный пост. Перемещаются событья... И с ними от витка к витку взгляд времени все боле скрытен и обольстительней искус. Уж если жить отпетым прошлым, то с нынешним - ни в счет игра. Иначе будет стерт, раскрошен день новый злым позавчера.
gazeta@top-news.kz
Бухгалтер: 54-69-71. Отдел подписки: 53-39-31. Отдел рекламы: 54-03-01. Верстка и дизайн: Алина Сушко, Виталий Клец. Печать офсетная. Газета отпечатана в ТОО «Костанайполиграфия», г. Костанай, ул. Мауленова, 16. Объем - 2 печатных листа. Тираж номера - 3450. Заказ №130.
При перепечатке ссылка на «НК» обязательна. Мнение авторов публикаций может не совпадать с точкой зрения редакции. Подписной индекс: К-315. ® - материал публикуется на правах рекламы. Ответственность за содержание рекламы и объявлений несет рекламодатель.
МӘЖІЛІС ТӨРАҒАСЫ ҚОСТАНАЙДА БОЛДЫ Кеше Қазақстан Республикасы Парламенті Мәжілісінің төрағасы Нұрлан Нығматуллин еліміздегі экономикасы қарыштап дамып келе жатқан Қостанай өңірінде болды
Сейсенбі, 17 каңтар 2017 ж.
6 бет
gazeta@top-news.kz
top-news.kz
ЖОМАРТ ЖҮРЕК
ЕКІНШІ АРИСТОТЕЛЬ АТАНҒАН ҒҰЛАМА
Қостанай облыстық балалар ауруханасының бас дәрігері, қолы жеңіл оташы Фазылбек Темірханов жайлы толғаныс. Зерделі баланың талпыныстары
Соның ішінде Шығыстың екінші Аристотелі атанған Әбу Насыр ӘлФараби бабамыздың есімі алдымен аталады. Оның жөні де барОны неміс шығыстанушылары ұлы, бірегей тұлға деп те жоғары бағалайды
7 бет
8 бет
Еңбегімен көпке танылған
«Алтын алма, алғыс ал»
деген қағиданы берік ұстанған әлеуметтік қызметкер Наталья Раскевич жайында Қаламыздағы өздігінен жүріп-тұрулары қиын жалғыз басты зейнеткерлер мен мүгедектер әрқашанда басты назарда. Оларға тұрақты көңіл бөліп, көмектесетін әлеуметтік қызметкерлер де баршылық. Міне, осындай жүректері ізгілікке толы абзал жандардың бірі - Наталья Раскевич. Бұл кісі өзінің жұмысына әрдайым үлкен жауапкершілікпен қарайды. Оның күнделікті міндеті облыс орталығындағы жеке өзі тұратын зейнеткерлер мен мүгедектерге қамқорлық көрсетеді. Қажет кезінде оларды аруханаға алып барады, сондай-ақ дәрі-дәрмегін, азық-түлігін дер кезінде жеткізеді. Сонымен қатар үй ішін жинап, ас-суын әзірлейді. Коммуналдық қызметке байланысты төлемақыларын да төлеуді ұмытпайды. Наталья Владимировна жаста болса, өте елгезек. Жасы келген адамдардың бабын таба біледі. Аға буын өкілдерінің көңіл-күйлеріне қарайды. Ардагерлер де бұған әбден бауыр басып кеткен. Мәселен, шаһарымыздағы Карбышов, Қасымханов, Павлов, Мәуленов, Гоголь көшелерінде ғұмыр кешіп жатқан кейуаналар оны өздерінің туған қыздарындай асыға күтіп отырады. Өмірдің талай өткел-
дерінен өткен әжелер өздерінің жан сырларын ақтарып, мұң-шерлерімен бөліседі. Бұл да олардың сөзін тыңдаудан ешқашан да жалыққан емес. Қамқорлыққа мұқтаж жандардың талап-тілектерін орындап, үнемі олардың қасынан табылуға тырысады. Мұның кішіпейілділігіне, мейірбан-
дылығына ризашылықтарын білдіріп жатады. Натальяның бұл жауапкершілігі мол жұмысты атқарып келе жатқанына төрт жыл болды. Әрине, бастапқы кездері бұған оңай болған жоқ. Бірте-бірте өзі де, бойы да үйренді. Адам баласы бәріне де үйренеді. Қарт кісілер
Бәрекелді!
жұғысты болып, бұл күндері өзі де ынтымағы жарасқан шаңырақтың ұйытқысы атанды. Айналасына шуағын шашып, қолдан келсе біреуге жақсылық жасауға талпынып тұрады. Осынау қызметке қабылдануына да сондай асыл қасиеттері септігін тигізген болар. Күйеуі де мұның жұмысына әбден үйренген. Қолынан келгенше келіншегін қолдап, демеп отырады. Ұлы Мизаил да әлі мектеп оқушысы болса да анасына жанашырлық танытады. Өз бетінше сабаққа дайындалып, керек болса үй шаруасына да қолғабысын тигізеді. Қазақ «Алтын алма, алғыс ал» дейді. Түсінген кісіге осы сөздің астарында терең мән жатқан жоқ па. Адам баласы жарық дүниеге келген соң көмекке мұқтаждарға демеу болып, қиналғандарға қол ұшын беру парыз болып саналады. Біздің Наталья да осы қағиданы берік ұстанады. Әріптестерінің арасында да өте абыройлы. Мұны басшылары да ардақ тұтады. Жасы келген кісілердің қас-қабағына қарап, әрНаталья Раскевич | Суретті түсірген Никос МАРМАЛИДИ дайым олардың құрметіне бөленген қызметкер жайлы тек ғана жылы лебіздерін жүздескен кезімде де қартәлеуметтік қызметкерді өз білдіреді. тарға қамқорлық жасап балаларындай көріп кетті. -Анам мені кішкентайымжатқан жас келіншектің Наталья да аға ұрпақ өкілмінезі өте жайлы, отбасын- нан ізгілікке, адамгершілікдерінің жүздеріне қарап, ке баулыды. Сондықтан да да да бақытты екендігіне көңіл-күйлерін тамыршыболар, мен үшін күтімімдегі көзім әбден жетті. Мұның дай тап басады. Солардың зейнеткерлердің күнделікті бәрі оның бойына өзінің ыңғайына қарай сөйлеп, олардың шат-шадыман күй- жас кезінен анасының өне- бабын табу, жүздерінен тек ғана қуаныш пен шатгелі тәрбиесімен сіңгендігі ге бөленуіне ерекше назар тықты көру мен үшін үлкен көрініп тұр. аударады. бақыт,-дейді Наталья. Шеше үлгісі өсе келе Осы жолы мен онымен
Қайырымдылық-асыл қасиет
Ғалымның еңбегі бағаланды Қостанайлықтардың үлесі Эльмира Наурызбаева «Жылдың үздік оқытушысы» атанды Қостанай өңірінде өзінің жоғары біліктілігі мен оқытушылық шеберлігін еліміздің жарқын болашағы болып табылатын жас кадрларды даярлауға арнап келе жатқан замандастарымыз аз емес. Солардың бірі — Қостанай мемлекеттік педагогикалық институтының Қазақстан тарихы кафедрасының меңгерушісі Эльмира Кенжеғалиқызы Наурызбаева. Тарих ғылымдарының кандидаты әріптестерінің
арасында үлкен құрметке ие. Тынымсыз ізденіс үстіндегі ұстаздарын шәкірттері де өздеріне үлгі тұтады. Оның жүргізген дәрістеріне белсене қатысады. Көпшілікке мәлім, қалыптасқан дәстүр бойынша Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі жанындағы республикалық конкурстық комиссия өзінің кезекті отырысында еліміздегі таңдаулы оқытушылардың еңбегін бағалап, оларға «ЖОО үздік оқытушы-
сы» атағын берді. Осы үздіктердің қатарында ел ықыласына бөленген Эльмира Наурызбаева да бар. Онымен бірге қызмет атқарып келе жатқан әріптесі, белгілі ғалым, доцент Өтеген Исенов былай дейді: -Жоғары оқу орнындағы кафедра меңгерушісінің мұндай атаққа ие болуы бәріміз үшін де үлкен мәртебе. Ол қандай ілтипатқа да лайықты. Оған алдағы уақытта да қызметінде табыс тілейміз.
Өңірден жіберілген қаражат зардап шеккендерге жұмсалады Еліміздің қай түпкірінде болмасын төтенше жағдайлар кезінде зардап шеккендерге қол ұшын беру баршамыздың азаматтық міндетіміз болып табылады. Мәселен, Қарағанды облысы Шахан кентіндегі үйдің бөлігі құлап, ондағы тұрғындар қиындыққа тап болған шақта Қостанайлық бауырларымыз да терең ойда қалғаны ешкімнен жасырын емес. Сондықтан өңірдегі
мемлекеттік қызметшілері оларға қол ұшын беру мақсатында 11 миллион теңгеден астам қаражат жинағаны көпшілікке мәлім. Сөйтіп, осы жиналған қаражат Шахтинск қаласы Шахан кентінде орын алған төтенше оқиға салдарынан қиындыққа ұшыраған кісілерге көмек қорына аударылды. «Көп түкірсе көл» демекші, аталған қаржыны жинауға облыстағы жергілікті атқарушы
органдар қызметкерлері, барша басқармалар мен ведомстволарға қарайтын мекемелер өздерінің үлестерін қосты. Осылайша әрқашанда өзгелердің басына түскен қиындықтарға бейжай қара алмайтын жерлестеріміз тағы да ұйымшылдық пен парасаттылықтың жоғары үлгісін танытты. Бетті дайындаған Аягөз КӘКІМЖАНОВА
6 ШАҺАР ТЫНЫСЫ
Сейсенбі, 17 каңтар 2017 ж.�
�№4 (2912)
Көрнекті спортшыға құрмет
Өңірге сапар
Головкиннің мүсіні
Мәжіліс төрағасы Қостанайда болды
Оны дарынды жігіт Қайсар Нұғыманов жасады
Осы сапарында ол өңірдегі іргелі ұжымдардың қызметкерлерімен жүздесті
Бұл күндері атақты кәсіпқой боксшы, орта салмақтағы әлем чемпионы Геннадий Головкинді білмейтіндер кем де кем. Осы күнге дейін рингте бірнеше рет кездесулер өткізіп, негізінен қарсыластарынан басым түсті. Оның әрбір кездесуін еліміздегі жас та, кәрі де асыға күтеді. Тіпті шымкенттік бір бауырымыз оған арнайы шапан тіктіріп, тарту еткені де белгілі. Ол жүздесулерінде осы ұлттық кимімізді киіп шыққан кезде кеудемізді дарынды замандасымыз үшін мақтаныш сезім кернейді. Бүгін шығармашылығы жайлы сөз еткелі отырған қандасымыз Қайсар Нұғыманов кәсіби мүсінші емес. Соған қарамастан кәдімгі саз балшықтан мүсін жасауды бала кезден қолға алды. Бұл талпынысы нәтижесіз де емес, өз жемісін беріп келеді. Жуырда ғана ол мемлекетіміздің мәртебесін дүниежүзіне асқақтатқан Геннадийдің мүсінін жасады. Осы арада
осынау туындыны алдымен саз балшықтан ойып, содан кейін пластмассадан құйғандығын айтып өткеніміз жөн. Кейбір дерек көздеріне қарағанда, аталмыш мүсін кәде сый ретінде жасалды. Оны үйдегі столдың үстіне қоюға әбден болады. Мүсіннің биіктігі 17 сантиметр болса, салмағы 600 грамм ғана. Жалпы, Қайсар өте талантты жігіт. Өзі осы күнге дейін әл-Фарабидің, Муаммар Қаддафидің, Бенджамин Франклиннің және өзге де танымал тұлғалардың мүсінін дайындады. Ол бұл күндері Елбасы Нұрсұлтан Назарбаевтың мүсінін жасауға кіріскен көрінеді. Алдағы уақытта ұлы Отан соғысында Рейхстагқа алғаш рет ту тіккен қазақ яғни Халық қаһарманы Рақымжан Қошқарбаевтың да мүсінін қолға алмақ. Қайсар бауырымызға болашақта да өнер саласында жұлдызың жана берсін деген игі тілегімізді білдіреміз.
Жастар және өмір
Өзекті мәселелер талқыланды Басқосуда сауалдарға нақты жауап берілді Жақында Қостанай қаласындағы Назарбаев зияткерлік мектебінде Қазақстан Республикасы Парламенті Мәжілісінің депутаты Наталья Жұмаділдаеваның қатысуымен «Еріктіліктің – жас қазақстандықтардың дамуына әсері» атты «Еркін пікір» пікірталас клубының отырысы өтті. Бұл іс-шарада «Жас Отан» жастар қанатының белсенділері, білім және жастар саясаты басқармаларының, «Жас Ұлан», АДиМО жастар ұйымдарының өкілдері «Волонтерлік қызмет туралы» жаңа заңды талқылауда белсенділік танытты. -«Біздің елімізде бұл күндері волонтерлік қозғалысы өте қарқынды дамуда. Ол қоғамның әлеуметтік жағынан кемелденуінің нақты көрсеткіші деуге болады. Жаңа заңның қабылдануымен волонтерлік ұғымы, оның мақсаттары мен міндеттері, принциптері, тетіктері мен түрлеріі заңнамалық деңгейде айқындалды», - деді Қостанай облысы әкімдігі білім басқармасы басшысының орынбасары Гүлнәр Укина.
Осынау жастармен әңгіме барысында Қазақстан Республикасы Парламенті Мәжілісінің депутаты Наталья Жұмаділдаева еліміздегі жастардың алдында талай биік асуларды бағындырар мүмкіндіктер туралы айтты. Ол өз сөзінде жас ұрпақтың әрқайсысы өзінің алдында тұрған мақсатын айқындап, қайда оқу, қандай мамандық таңдау, болашақта мемлекетіміздің мүддесі үшін маңызды жобаларды жүзеге асыру қолдарында екендігін тілге тиек етті. Міне, осының бәрі де сайып келгенде, жігіттер мен қыздардың шын мәнінде тұлға, көшбасшы болып қалыптасуына игі әсерін тигізетіндігін, жастарға тек терең білім алуға ұмтылыс жасап, іскерлік пен біліктілік танытулары керектігіне тоқталды. Тоқсан ауыз сөздің тобықтай түйініне келсек, бұл маңызды жүздесуде оған қатысушылар да өз пікірлерін білдіріп, ұсыныстарын айтты. Ал халық қалаулысы басқосуда көтерілген мәселелерді болашақта ескеретіндігін білдірді.
Кеше Қазақстан Республикасы Парламенті Мәжілісінің төрағасы Нұрлан Нығматуллин еліміздегі экономикасы қарыштап дамып келе жатқан Қостанай өңірінде болды. Ол алдымен бұл күндері мемлекетімізде көлік құрастырудың мақтанышына айналған „СарыарқаАвтоПром„ және „АгромашХолдинг„ акционерлік қоғамына ат басын бұрып, аталмыш өндіріс орнындағы зауыт мамандары және жұмысшыларымен кездесті. Осы басқосуда көрнекті мемлекет қайраткері Қазақстанның өткен ширек ғасырда қол жеткен табыстарына қысқаша шолу жасап, еліміздің дүниежүзіндегі беделіне тоқталды. Сөйтіп, 25 жылда Орта Азиядағы көшбасшы республикаға айналғандығын тілге тиек етті. Сондай-ақ қазіргі таңда әлемдегі дамыған 30 елдің қатарына қосылуға ұмтылыс жасап жатқанымызды және алдағы уақытта да осы биік мақсат жолында аянбай еңбек ете беру қажеттігін де айтып өтті. Жалпы, жоғарыда аталған „СарыарқаАвтоПром„ зауыты соңғы 6 жылда Қазақстанда ең қуатты кәсіпорынның бірі болып отыр. Мұнда бұл күндері 1000-нан аса білікті мамандар жұмыс
Сапар барысында жүздесу | Суретті түсірген автор істейді. Жылына 1 мың 500 автокөлік шығаратын деңгейге көтерілді. Республика жұртшылығы әсіресе, Қостанай автоөндірісінің алғашқы қарлығашы Ssang Yong өте танымалдығымен аты шықты. Қазіргі таңда одан да басқа „Тойота„, „ЖАК„, „Номад„, „Пежо„ секілді жол таңдамайтын жеңіл көліктер құрастылып жатқаны да белгілі. Аталмыш өндіріс орнында жас мамандар қатары жылдан-жылға өсіп келеді. Олардың арасында қазақ жастары да аз емес. Өйткені, зауыт басшылары жігіттердің біліктілігін көтеруге жеткілікті көңіл бөлуде. Ресей, Жапония, Корея сияқты елдерде болып,
тәжірибе жинақтайды. Спикер осы сапарында облыс орталығындағы ұн шығаратын айтулы комбинатқа келгенде осындағы қызметкерлермен атқарылып жатқан жұмыстар және алда тұрған келелі міндеттер жайлы да әңгімелесті. Басқосуға жиналғандар жүздесуден үлкен әсер алды. Мәртебелі қонақ содан кейін өңірдегі денсаулық сақтау саласының қызметкерлерімен де кездесіп, өзінің медицина жөніндегі ойларын ортаға салды. Бұл күндері облыста 517 денсаулық сақтау ұйымында 2000ға жуық дәрігер мен 6000-ға жақын орта буын медицина қызметкерлері халықтың денсаулығын нығайту
мақсатында жемісті қызмет атқаруда. Қан орталығының жұмысы да барынша жандана түсуде. Тек өткен жылдың өзінде өңірде денсаулық сақтау саласының бюджеті 40 млрд-тан астам теңгені құрады. Бұл облыс әкімінің осы салаға ерекше назар аударып, отырғандығын көрсетеді. Алдағы уақытта да осы мақсатта игі жұмыстар жалғасын таба береді. Жалпы, елімізде медицинаға айрықша көңіл бөлудің арқасында қазақстандықтардың орта өмір сүру жасы қазіргі таңда 72 жастан асқанын білеміз. Спикердің сөзіне қарағанда, келешекте азаматтардың ғұмыр жасы бұдан да өсе түспек.
Жағымды жаңалық
Бәрі де халық мүддесі үшін немесе кітапханалар жұмысы барынша жандана түсті Қостанай қаласында да руханият ордасы болып табылатын кітапханалардың ырғақты жұмыс істеп, халыққа қызмет көрсетулеріне айрықша назар аударылып келеді. Осы сөзіміздің нақты дәлелі ретінде өткен жұма күні шаһарымыздың Герцен және Октябрдің 40 жылдығы көшелерінде
орналасқан қаламыздағы қалалық орталықтандырылған кітапхана жүйесінің „Северный„ және „Киевский„ филиалдары жұмыстарын ширата түсті. Күрделі жөндеуден өткізілген соң оқырман қауымға есігін айқара ашқан рухани ордалардың жұмысымен Қостанай қалалық мәдениет және тілдерді
дамыту бөлімінің басшысы Айсұлу Рамазанқызы және бұқаралық ақпарат құралдарының өкілдері танысты. Содайдан көз тартатын ғимараттардың материалдық-техникалық базасы едәуір жақсарды. Онда залдарға жаңа компьютерлер мен жиһаздар қойылды. Жылу және электрмен қамтамасыз өту жүйелері
жаңартылды. Ұзын сөздің қысқасы, мұнда жергілікті азаматтардың рухани жандүниелерін байытуға байланысты жағдайлардың бәрі де жасалған. КСК шағын ауданындағы тұрғындар кітапхана қызметкерлерінің жұмысына дән риза.
Партия тұрмысы
Үздік бастауыш партия ұйымында онда қызметкерлерге билеттер табыс етілді Жуырда Қазақстан Республикасы Парламенті Мәжілісінің депутаттары Ирина Аронова, Наталья Жұмаділдаева, Тарас Хитуов облысымыздағы үздіктер қатарындағы бастауыш партия ұйымы яғни «Қазақтелеком» акционерлік қоғамы Қостанай облыстық телекоммуникациясы ұжымымен жүздесті. Онда халық қалаулылары „Нұр Отан„ партиясының мүшелерімен кездесіп, өзекті мәселелер жайлы әңгіме өткізді. Көпке танымал ме-
кеменің тыныс-тіршілігімен танысты. -«ОТД мұражайындағы саяхат өте әсерлі өтті. Мені байланыс мұражайындағы кейбір экспонаттар таң қалдырды. Жалпы, ұжымдағы қызметкерлердің өз жұмысына деген ерекше жауапкершілігінен партиялық рух бірлігі сезіледі», - деді Мәжіліс депутаты Ирина Аронова. Халық қалаулылары осы сапарында аталмыш облыстық телекоммуникациядағы бастауыш партия ұйымының бөлмесінде де болды.
Жоғарыда аталып өткендей, бұл бастауыш ұйым елімізде таңдаулылар қатарында. Олармен жүздесу барысында – «Қазақтелеком» акционерлік қоғамының бірқатар қызметкерлеріне партиялық билеттер салтанатты түрде тапсырылды. Халық қалаулысы Ирина Аронова өз сөзінде қазіргі таңда республикамызда еңбек етемін деген адамға барлық жағдайлар туғызылып жатқандығын тілге тиек етті. Ал партия мүшелері әрқашанда алғы шептен көрініп,
өзгелерге өнеге таныта беретіндігін жасырмады. Жастар әрқашан да ел тірегі, қоғамымыздың жарқын болашағы екендігін айтты. Бір тоқтала кетер жай, «Казақтелеком» акционерлік қоғамы Қостанай ОТД-ның бастауыш партия ұйымы республикалық «Ең үздік бастауыш партия ұйымы» байқауында екінші орынға ие болды. Бұл партия ұйымының тың ізденісінің нақты жемісі. Кездесуден көрініс | Суретті түсірген автор
Бетті дайындаған Аягөз КӘКІМЖАНОВА
№4 (2912)�
ДЕНСАУЛЫҚ 7
�Сейсенбі, 17 каңтар 2017 ж.
Жомарт жүрек Қостанай облыстық балалар ауруханасының бас дәрігері, қолы жеңіл оташы Фазылбек Темірханов жайлы толғаныс Зерделі баланың талпыныстары.
шақырды. Сөйтіп, өмірдің қайнаған ортасында жүріп, әбден ысылып, шыңдалған отБұл өз саласының ашы 2000 жылы облыстық майталманын облыс аурухананың тамыр орталығындағы түрлі және кеуде хирургиясы алқалы жиындарда жиі бөлімшесіне оташы болып көремін. Кішілік жоқызметке кірісті. лын сақтап, үнемі жылы Фазылбектің бақытына сәлемдесіп, ілтипат таорай, осы бөлімшеге нытып жатады. Осындай медицина саласының бір кездесулердің бірінде нағыз білгірі атанған жанымда отырған зиВалерий Алексеевич ялы азаматтан ол жайЦхай жетекшілік ететін. лы сұрағанымда: «Сіз Ол аз уақыттың ішінде білмейтін бе едіңіз, осықарамағындағы қазақ нау азамат өңірдегі атағы жігітінің іскерлігіне, өз ерте шыққан оташылардың жұмысына деген жоғары бірі. Оның шипалы емінің жауапкершілігіне тәнті арқасында кезінде таболды. лай азаматтар өмірге Содан ол оған тәлімгер қайта оралып, отбасымен ғана болып қана қойған қауышты»,- деді. жоқ, ғылымға деген Әрине, содан бері де бейімділігін байқап, өзінің біраз жылдар сырғып ақыл-кеңесін берді. Бұл өте шықты. Бұл аралықта күндері дарынды азамат Фазылбек Сәбитбекұлы сол шақтарды ерекше бір Темірханов Қостанай сағынышпен еске алады. облыстық балалар Хирургия саласын бүгеауруханасының бас дәрігері шүгесіне дейін білетін болып тағайындалды. замандасымыз көз майын Қазір қарап отырсақ, осы Бас дәрігер Фазылбек Темірханов | Сурет кейіпкердің жеке архивінен алынды тауыса отырып, ғылыми жауапкершілігі мол лауаеңбегін де жазды. зымды қызметті атқарып Арқалық шаһарына оралып, Арада алты жыл өткен Жалпы, ұстаздарының келе жатқандығына да алты он бала алып келген алтын осында бір жыл интернату- соң Алматыдағы Сызғанов құрсақты апамыз еді. мұның жандүниесін жылға жақындап қалыпты. радан өтті. Мұнда да қысқа атындағы хирургия инҰрпақтары ата-анасының түсініп, жылы сөздерімен Жақында онымен мерзім ішінде өзінің кәсіби ститутында қазақ тілінде сенімін ақтап, өздерінің қанат бітіруі өзіне деген алдын ала телефон біліктілігін көрсете білді. перзенттік парыздарына диссертациясын өте сенімін барынша арттыарқылы сөйлесіп, қызмет адалдық танытты. сәтті қорғады. Бұл оның ра түсті. Ұлтымызда әке бөлмесінде кездесетін Қазақтың отбасында өміріндегі ұмытылмас сөзін тыңдамайтын перболып келістік. Хатшысы ОН МЫҢНАН АСА ОТА бақытты сәттерінің біріне да бір ибалы жан екен. Мен үлкен ұлға жүктелер міндет зент бар ма? Жанұяның ЖАСАДЫ те жоғары. Соны Фазылжататындығы даусыз. иесі Сәбитбек аға ұлының сырттан ене бергенімде: бек ес білгеннен сезінді. Ғылым кандидаты одан өскенде өзі секілді зоотех«Өзіңізді бас дәрігер күтіп Ол 24 жасында кіл Әке-шешесіне қолғанат ник болғандығын қалады. отыр»,-деді. өзіміздің қара көз бауырла- кейін де өзі жоғарыда аталған аурухананың Алайда баласының таудай Ол өзімді көрісімен қазақ болып, өзге бауырларына рымыз тұратын Амангелді қамқорлық көрсетті. Әлі хирургия бөлімшесін талабын көріп тұрған соң жігітіне тән ілтипатын аудандық ауруханасына күнге дейін той-жиында басқарған кезеңдерде қарсылығын білдірмей ақ көрсетіп, орнынан атып алдымен қатардағы оташы осылай. де әріптестері мен өзіне батасын берді. тұрды да менімен қос болып жұмысқа орнаүлкен сенім артқан облыс Содан бұл ауылдан қолын беріп амандасты. ласты. Осындағы он бес тұрғындарының ыстық Арқалық қаласына келіп, Міне, осылайша мұртты да жылдың ішінде хирургия ОРЫНДАЛҒАН АРМАН ілтипатына бөленді. Қолы осындағы №1 орта мекжайдары мінезді, ешкімді бөлімшесінің меңгерушісі тепте оқуын одан әрі де жатсынбайтын білікті дәрежесіне дейін көтерілді. жеңіл оташы атанды. Әдетте біз өз саласын 2011 жылы Фазылбек жалғастырды. Білім орбасшымен дидарласудың Өзінің біліктілігін, жетік білетін кісілерді Сәбитбекұлын жоғарыдағы дасында дәріс ала жүріп, сәті түсті. адам баласына денағыз кәсібінің шебері небасшылар шақырып алып, Қарағанды мемлекеттік Әрине, мұндай ген жақындығын, месе әмбебап деп жатаөзіне облыстық балалар медициналық институтына кәсіби шеберлігін, мол жүздесулерде мыз. Осындай құрметке ауруханасының бас дәрігері түсу үшін жоғары сыныпкейіпкерімнің өткен адамгершілігін танытқан лайықты жан болса, соның тан бастап, осы шаһардағы азамат аудандағы ең сыйлы лауазымының тізгінін шақтары да сөз болады. бірі бүгінгі кейіпкерім дер даярлық курсына қатысты. да қадірлі зиялы жандардың ұстатқалы отырғандығын Әңгімеміз жарасып, әдемі едім. айтты. Әрине, бұған әбден Міне, осы мысалдардан өрілген соң өзі бақытты қатарына қосылды. Оны Өйткені, ол жастайынан туған бауырлардай сыйлабалалық күндеріне де саяеңбектеген баладан адам жанының арашашысы бозбаланың ақ халатты абзал жан болуға қаншалықты еңкейген қартқа дейін білді сып кеткен ұжымы және хат жасады. яғни дәрігер болуды арәріптестерімен қоштасу да Алдымда отырған десек қателеспеспіз. мандады. Осы мамандықты ерте бастан ден қойғанын оңай болған жоқ. Алайда мәрт мінезді, тұла бойӨйткені, дәрігер Фазылигеріп, сырқатқа ұшыраған сезіну кез-келген параынан қазақылық пен бек Сәбитбекұлы тек аудан келісімін беруге тура келді. көптеген жандарға өзімнің сатты жанға қиынға соға қоймас. Әне- міне дегенше ұлтжандылықтың исі аңқып ықпалымды тигізсем орталығының ғана емес, қолына орта білім туралы тұрған жігіт ағасы кәдімгі сол өңірдегі барлық елдідейтін. БАЛА - БАУЫР ЕТІҢ кәмелеттік аттестат алатын мекендердің тұрғындарын өзіміз жиі ауызға алатын Мұндай ойға келуіне кез де келіп қалды. киелі Торғай өңірінің да емдеді. Ота жасаумен бір жағы бірінші сыныпҚашан да өзіне жүктелген Сонау 1979 жылдың Амангелді ауданына қатар, басқа да түрлі та оқып жүрген кезінде міндетіне айрықша жадыраңқы жаз айында қарасты Сарытал селосынауру түрлерін дер кезінде алдымен өзінен шамалы жауапкершілікпен білім сапасы жөнінен да дүниеге келіпті. анықтап, қаншама кісілерді қарайтын білікті маман ә ғана үлкендігі бар туған кешегі Одақтағы ең іргелі Оның айтуына қарағанда, ағасы Базарбектің соқыр отбасыларымен қайта дегеннен өзі басқаратын өзі ұлтымыздың барлық қауыштырды. ішектен қайтыс болуы, ара- оқу орындарының бірі боұжыммен де тез тіл табыасыл қасиеттерін Амангелді секілді ауданда екі жыл өткен соң атасы лып саналатын Қарағанды сып, тонның ішкі бауындай мемлекеттік медициналық ардақтайтын, ырысдарда қызмет атқаратын Темірханның кенеттен араласып кетті. берекесі мол шаңырақта мұндай ақ халатты абзал дүниеден өтуі де әсер етпей институтына студент Балалар ауруханасының болып қабылданды. Мұнда тәрбиеленіпті. Асқар жандарға мамандар аз қойған жоқ. да өзіндік ерекшеліктері жеті жыл тиянақты білім таудай әкесі Сәбитбек болғандықтан амалсыз Осы мамандыққа мен міндеттері де алды. ағамыздың негізгі кәсібі бесаспап болуға тура келді. бар. Тәжірибелі басқызыққаны соншалықты, Жоғары курстарда хирур- Тіпті аяғы ауыр әйелдерді ауылшаруашылығында тап- білім ордасында шәкірт шы осындағы барша гия саласына бейімделді. тырмайтын зоотехник еді. босандырып, сәбилердің болған шақтарында жаңа әріптестеріне ерекше Осы қызметінің іңгәләп жарық дүниеге жылдық шырша кездерінде Жоғары оқу орнында құрметпен қарайды. да талапты жас өзінің арқасында ауылдастары келулеріне де тікелей үстіне ақ халат пен басына Олардың кәсіби жағынан жан-жақты қырларымен мен әріптестерінің арасептігін тигізді. қалпақ киіп қатысатын. біліктіліктерін көтеруіне оқытушылары мен сында үлкен құрметке Сондықтан оны танымай- көп көңіл бөледі. Жас Мұның бойындағы құрдастарының арасында бөленді. Кейінгі жылдары тын кісі жоқ-ты. Шіркін, ерекшелік пен дарынды мамандарға көп жылдан дараланды. Тәлімгерлері денсаулығына байланысты ардақты Жаппас Айсин ерте байқаған мектеп бері көргені мен түйгенін бұдан келешекте үлкен қойма меңгерушісі болды. ағамыз нағыз асыл жан еді директоры Сабыржан айту мен үйретуден әрі қабілетті маман Аталған Темірхановтар ғой. Ол облыстық аурухана- жалықпайды. Оташев мұның үй ішіне: шығатындығына кәміл әулетінің абыройын ны басқарып тұрған кезде «Фазылбектің болашағы Бұл күндері емдеу сенді. асқақтатып, мәртебесін ауданда жүрген талантты зор, сондықтан таңдаған мекемесінде 370-ке Аталған институттың көтерген аяулы анасы Зура жоғары оқу орнына түсемін оташы Фазылбектің кәсіби жуық мамандар қызмет да өз ортасына аса сыйлы біліктілігіне көзі әбден жет- атқарады. Онда оннан десе, кедергі жасамаңдар»,- емдеу факультетін тәмәмдағаннан кейін жан-ды. Ол жарық дүниеге кен соң оны өзіне қызметке астам бөлімше жұмыс деді.
істейді. Мұнда 225 төсек орын бар. Жыл сайын бүгінгі уақыт талаптарына сай келетін заманауи құрал жабдықтармен қамтамасыз етіледі. Емдеу орнындағы дәрігерлер мен басқа да медициналдық қызметкерлер өз жұмыстарына тындырымды. Өйткені, әркімнің баласы олардың үміті, көзінің ағы мен қарасы, бауыр еті емес пе. Соларды тек дәрі-дәрмекпен емдеп ғана қоймай, адами жылы сөздерімен де қанаттандырып отырады. Қазіргі таңда мұндағы Дмитрий Герасимов, Лариса Данченко, Ольга Сон секілді өз кәсібінің шеберлерінің есімі күллі өңірімізге танымал. Оларды барша қауым ардақ тұтады. Қазір қыс кезі. Сұхбаттасым осы ауа райының суық шақтарында әрбір ата-ана өз ұлдары мен қыздарына барынша қамқорлық танытып, көшеде сырғанақ тебуге шыққан кезде аса сақ болса екен дейді. Оның сөзіне сүйенсек, өңірде 2011 жылдан бері 1 жасқа дейінгі бала өлімі барынша төмендеген. Нақты деректер мен дәйектерге назар аударатын болсақ, алдыңғы жылы облыста 132 бала шетінесе, былтыр 109ға дейін азайды. Тек біздің өңір ғана емес, республикамызға белгілі әрі еліміздегі „Во имя жизни„ энциклопедиясына енген жоғары санаттағы дәрігердің еңбегі де еленбей қалған жоқ. Өткен жылдарда ол кеудесіне «Денсаулық сақтау ісінің үздігі», «Денсаулық сақтау ісіне қосқан үлесі үшін» төс белгілерін тақты. Қазақстан Республикасы Тәуелсіздігінің 20 жылдығына арналған мерекелік медальмен де марапатталды. Сондай-ақ жоғары санатты медицина ұйымдастырушысы ретінде де баршаға сыйлы. Бұл күндері ол бір патенттің иесі. Көпке мәшһұр монографияның қосалқы авторы. Осы уақытқа дейін 40-тан астам ғылыми еңбек жазды. Ол 2013 жылы республикалық байқауда «Денсаулық сақтау саласының таңдаулы менеджері» номинациясы бойынша жеңімпаз атанғанын да жақсы білеміз. Жүрегі жомарт, әрбір адам баласына ерекше ілтипатпен қарайтын азамат отбасында да сыйлы әке, адал жар. Өзі сүйіп қосылған ғұмырлық серігі Гүлбану да медицина саласының маманы. Екеуі үш перзенттеріне тағылымдық тәрбие берді. Қыздары Гүлім, Жадыра және ұлы Нұрым жоғары білімді жастар. Оразалы ЖАҚСАНОВ
8 ТАНЫМ
Сейсенбі, 17 каңтар 2017 ж.�
�№4 (2912)
Қостанай көшелеріне есімдері берілген тұлғалар
Екінші Аристотель атанған ғұлама немесе Әбу Насыр Әл-Фараби туралы не білеміз?
Өткен тарихқа үңілетін болсақ, өмірден талай ғұламалар өтті.
Мәселен, «Қайырымды қала тұрғындарының көзқарастары», «Фусул әл-мадани» және өзге де трактаттарында ол мәдениетті-адамдық болмыстың шешуші буыны ретінде мысалға алады. Әбу Насыр Әл-Фараби бабамыз рухани мәдениеттің бастауларын адамдарды өзара байланыстыратын құндылықтардан, жандүние үндестігінен, әдеміліктен, қайырымдылықтан, бақыттан іздегені де белгілі. Әрине, оған жету үшін мәдени тәрбиенің маңызын әрқашан жоғары қойды. Ғылым мен тәрбие ұштаса келе жоғары мәдениеттілікке даңғыл жол ашатындығын да жасырмады.
Біртуар ғалым өзінің ғылым мен білімдегі мақсатына жету үшін исламмен және араб халифатымен байланысты бүкіл қалаларда болады. Ол тыныштықты өте жақсы көрген, сол себептен де сарайлық әбігершіліктен шалғай ғұмыр кешкенді орынды деп санап, өмірінің соңғы кездерін Сайф ад-Дауль Хамиданың тікелей қамқорлығымен Алепо мен Шамда (Дамаскіде) өткізді. Әл-Фараби бабамыз жалпы сексен жыл ғұмыр кешіп, әлгі аталған Шам қаласында дүниеден өтті. Алып тұлғаның денесі яғни сүйегі кіші Қақпалардың аржағына қойылды.
елімізде шындап зерттелуі ХХ ғасырдың 60 жылдарында ғана қолға алынғаны белгілі. Оған ұйытқы болған атақты ғалым А. Машанов болатын. Қазіргі таңда Қазақстан ұлттық ғылымдар академиясының филоОНЫҢ ЕСІМІНДЕГІ софия институтында шығыс УНИВЕРСИТЕТ ТҮЛЕГІМІЗ философиясы және Фараби тану бөлімі жұмыс істейді. Соның ішінде Шығыстың Сонымен қатар оның есімі екінші Аристотелі атанған берілген Алматыдағы ұлттық Әбу Насыр Әл-Фараби университетте Фараби бабамыздың есімі алдымен тану орталығы да құрылған аталады. Оның жөні де бар. болатын. Осы арада ғұлама Оны неміс шығыстанушылағалымның 1100 жылдығына ры ұлы, бірегей тұлға деп те қарай ЮНЕСКО-нің шешімі жоғары бағалайды. бойынша 1975 жылы Алматы Ол ең алдымен энциклоқаласында халықаралық конпедист ғалым. Ренессанс ференция ұйымдастырылды. дәуірінің қайнар бастауында Әл-Фараби бабамыздың тұрған ғұлама өзінің көзі тірі мұрасын зерттеуде ұлтыкезінде-ақ жоғарыда айтып өткеніміздей, АристотельБАБАМЫЗ ЖЕТПІСКЕ ӘМБЕБАП МУЗЫКАНТ ЕДІ мыздың көптеген ғалымдары қыруар еңбек сіңірді. ден кейінгі „Екінші ұстаз„ ЖАҚЫН ТІЛ БІЛГЕН атанған. Ол туралы жазылған дүни- Танымдық-тағылымдық Әл-Фараби жаратылыс тану елерге тереңдеп зер салатын кітаптар жарық көрді. Жасыратын ештеңесі жоқ, Баршаға мәлім, осыдан ғылымын, білімін кезінде болсақ, Әл-Фараби бабамызқазір көпшілігіміз көп болса, біраз жыл бұрын яғни еліміз сонау Бағдатта, Халебте дың жаны сұлу, эстетикалық екі-үш тілді ғана білеміз. Ал (Алепода) алған көрінеді. талғамы өте биік, нағыз сегіз тәуелсіздік алғаннан кейхалқымыздың мақтанышы ін облыс орталығындағы Данышпан тұлғаны жастайы- Әбу Насыр Әл-Фараби бақырлы, бір сырлы дейтіндей бұрынғы Ленин даңғылына нан астрономия, логика, му- бамыз жетпіске жуық тілді ұлы дарын болғандығын ғұлама бабамыздың есімі зыка теориясы, математика, бағамдау ешқандай қиынға білген. Осындай аса алғырберілді. Бұл күндері оған қала этика, медицина, психолосоқпайды. лығының арқасында филосогия, құқық секілді салалар өте фия, логика, этика, мето-фиӘл-Фараби атамыз түрлі саз жұртшылығының көзі де, бойлары да үйреніп қалды. қызықтырып, солардың қыр- зика, математика, тіл білімі, аспаптарында еркін ойнап, Осы арада жалаң сөзге сырын білуге бүкіл ғұмырын әдемі ән де сала білген. Тіпті жаратылыс тану, география, салынбас үшін шаһарымызарнаған. Бәлкім сондықтан да медицина, музыка саларысазгер ретінде өзінің жаныӘл-Фараби | Сурет ғаламтордан алынды нан ән-күй де шығарыпты. дағы аталмыш даңғылдың шығар, ол көптеген салаларнан жүз елуге тарта трактат ды қамтитын 160 трактат Мәселен, оның «Музыканың 92-ші үйінде тұратын ардақты жазып қалдырған. «Поэзия өнері туралы», жазып, артына өшпестей мол әлемге кеңінен танымал. ұлы кітабы» деп аталатын аса ақсақал, өмірдің ұзақ жылдаКейбір энциклопедиялық рын бала тәрбиесіне арнаған «Бақытқа жол сілтеу» секілді мұра қалдырған. Кейбір деректерге назар құнды дүниесі кезінде оның анықтамалықтарға сүйҚабілетімен дүниежүзін аударатын болсақ, ол бастап- тағылымды трактаттарында музыка әрі физика-математи- ағамыздың пікірін келтіре енетін болсақ, ол кезінде кетелік. Ол бізге былай деді: этика, эстетика секілді өзекті ка жайын арқау еткен үлкен таң қалдырған ұлы тұлға 870 қыда өзін ақын, әнші, күйші Отырар медресесінде, Шаш, -Қазақстан егемендік мәселелерге барынша назар жылы Арыс өзенінің Сырдаретінде де көрсеткен. Содан туындысы болып саналады. Самарқан, Бұқара, Харран, аударып, көркемдік, сұлулық, рияға келіп құятын жағасына Мысыр, Халеб (Алепо), Бағдат соң ежелгі Грек ғалымдаОнда музыкалық акустика алғаннан кейін өткен тарихымызға ерекше көңіл орналасқан Фараб қаласында мәселелері барынша терең Оқырмандар назарына дүниеге келген. Оның толық қамтылып, дыбыстың табиға- бөле бастадық. Әл-Фараби есімі бұрынғы даңғылға аты-жөні Әл-Фараби Әбу ты, тегі, таралуы жөнінде де беріліп, халық ерекше Насыр Мұхаммед ибн Ұзлағ қаншама тың ой-пікірлер Құрметті оқырман, өздеріңіз де байқап отырған шығарсыздар, қос тілде жарық көретін бақуанышқа бөленді. Мұның ибн Тархан, яғни әкесінің айтылады. Сонымен қатар сылымның «Біздің Қостанай» қосымшасында «Қостанай көшелеріне есімдері берілген тұлғаәсіресе, кейінгі жастарға аты Ұзлағ, арғы атасының музыканың тәжірибелік лар» деп аталатын жаңа айдар ашып отырмыз. Алдағы уақытта ол жалғаса түседі. Оның танымдық-тағылымдық аты-Тархан. Мұны оның (эксперименттік) және шаһар тұлғындарына танымдық-тағылымдық жағынан алғанда берері мол деп есептейміз. өмірін зерттеген әрбір зертеориялық (математикалық) жағы ерекше дер едім. Олар бабаларының өлмес мұраладелі жан біледі. негіздерін жасайды. бақыт, мейірбандық, білім Оның туған яғни кіндік қа- шаһарларында терең білім Жалпы, ол музыканың мате- рына ден қойса, көп жайды рының қолжазбаларын оқу игерері хақ. категорияларының бізге бей- матикалық теориясын жасау ны тамған жері ежелгі қазақ алып, оны ғұмыр бойы тың арқылы күрделі ғылыми Өз басым ұрпақтарына қаласы Отырарды арабтар зерттеу жұмыстарымен жан- мәлім беттерін ашады. Өзінің жолында математиканың ізденістермен толықтырып үнемі қайталанбас тұлғаның нақты пікірлерімен солардың көптеген түбегейлі мәселеБарфа, Фараб деп атаған. Сол отырған. жақты айналысқан. мағыналы ғұмыры жайлы негізін дәлелдеп береді. себептен де оның есімі осылерін де барынша қамтуға Осы арада сөзіміз жалаң Қазақ даласынан шыққан Сонымен қатар оның мәде- тырысады. Бұған оның еңбек- үнемі айтып отырамын. Өйдан келіп туындап, Фарабтан ұлы ғалым философ, матеболмас үшін нақты мысалдар ткені, өткен тарихыңды білшыққан Әбу Насыр болып терін оқып шыққан адамның келтіре кеткеніміз де орынды ниеттанушылық көзқарасматик, астролог, музыка мей рухани бай, толыққанды тары сол замандағы ең озық аударылады. Бұл күндері көздері жететіндігіне нық шығар. Ұлтымыздың біртутеоретигі ретінде де тарихта азамат болу мүмкін емес. өркениет-араб, парсы, түркі оның орны қасиетті Оңтүстік қалды. Сондай-ақ ол түркі сенімдіміз. ар перзенті өзінің өшпес мәдениеттерінің тоғысуы Қазақстан облысының ОтыҚазақтан шыққан ғұлаойшылдарының ең атақтысы мұрасы ретінде артында Оразалы ЖАҚСАНОВ нәтижесінде қалыптасты. рар ауданының аумағында. маның мұраларының біздің қалдырған «Риторика», әрі ең мәшһұры ретінде де
Ой салар
Қарттарымыз асыл қазынамыз Тіршілікте солардың қадірін біліп жүрміз бе? Қазақта „Әке-шешеңе не істесең, алдыңнан сол шығады„ деген тәлімдік-тәрбиелік мәні зор сөз бар. Ол шындық. Мұны әрбір өмір көрген, ұрпақ тәрбиелеп отырған үлкенді-кішілі қауым жақсы біледі. Өзімді әсіресе әке-шешесі немесе ата-енесі қартайып, бойынан қайрат, қолынан күш кеткенде үйдегі қажет емес артық заттай сыңай танытатын тас жүрек, безбүйрек, қатыгез ұл мен қыздардың әлі де өмірімізде аз кездеспейтіндігі толғандырады. Осы арада мына бір жайға да тоқтала кеткенім жөн шығар. Жұртшылыққа белгілі, бір каналдан үлкен бір
қаладағы кешегі ұлы Отан соғысының ардагері жайлы хабар берілді. Онда ұрпағының қамын ойлап, тұрған үйін баласының атына жаздырып берген аға ұрпақ өкілі жайлы баяндалады. Алайда ол келіні зұлымдық танытып, өз баспанасынан қуып шығады деп ешқашан да ойламаған-ды. Сонда қатты күйінген қарт амалсыздан: „Кешегі сұм соғыстан аман-есен келген едім. Бірақ өз перзенттерімнен мұндай қайырымсыздықты көремін деп сірә ойлаппын ба? Келінім өте тәрбиесіздік танытты„,-дегенде жүрегім қатты ауырғанын жасырмаймын. Міне, осындай әкесінің
баспанасын алып, жасы келген кісіне осындай күйге түсірген ұлды қалай азамат санатына қосасыз. Мұндай перзенттер қалай ғана жер басып жүреді екен? Сондай-ақ мына тіршілікті төрінен көрі жақын кейуананы зар жылатып, өз үйінен қуып шыққан тағы да бір келінсымақ жөнінде де естігенде өзім өте қиналдым. Біздің қазақ ежелден ұл баланы ерекше жоғары бағалаған. Оларды тек ғана Отан қорғаушы ғана емес, әрбір отбасының тірегі, асыраушысы деп есептеген. Бірақ ұлдардың бәрі осы атқа лайық болып, сенімді ақтап жүр деп айта аламыз
ба? Әрине, жоқ. Әйел затына да халқымыз құрметпен қараған. Халық арасында „Жақсы әйел жаман еркекті төрге сүйрейді, жаман әйелдің жақсы еркектің басын көрге сүйрейді„ деген ұлағатты сөз бар. Түсінген адамға оның астарында үлкен мән жатыр. Сонымен қатар ер бала жарық дүниеге келгеннен бастап, оларды ұрпақ жалғастырушы деп санаған. Біздің ұлтымыз сондықтан да ұл баладан үлкен үміт күтеді. Жас кезімізде үлкен кісілерден „Ер баланы теппеңдер, оның киесі ұрады„ деп отыратын. Қыз бала ұлтымыздың айнасы. Халқымызда „Қызға қырық үйден тыйым„ деген
де бар емес пе. Өйткені, бұрын аналарымыз қыздары бойжете бастағаннан: „Сендер ертең өскенде бір әулеттің келіні боласыңдар. Сол үйдегі жасы келген кісілерді сыйлап, әлгі шаңырақтың абырой-беделін көтересіңдер„ деп оларға отбасылық өмірдің қағидаларын саналарына жастай сіңіріп отыратын. Сондықтан да қазір ұлға да, қызға да жүктелер міндеттер жоғары. Соны түсінетін кез жетті. Әрине, мен бұл мақалада көпке топырақ шашудан аулақпын. Арамызда мақтаулы отағалары да, сүйікті келіндер де жеткілікті. Жоғарыда аталған жағымсыз жайлар-
дың бәрі де кейінгілерге ой салады деген үміттемін. Бұрындары ата-әжелеріміз ұзақ жылдар бойы бақытты ғұмыр кешті. Өйткені, бұлардың келіндері олардың жолын кесіп өткен емес. Кішілік ізеттерін көрсетіп, бір сөздерін екі етпейтін. Сөз соңында әрбір шаңырақта өскен ұл мен қыздарға, тұрмыс құрған жігіттер мен келіндерге әке-шешелері мен ата-енелеріне тірі кезінде қамқорлық жасаңдар. Олар дүниеден өткен соң жасандылық танытып, жылапсықтаудан, өтірік мінез танытудан мүлдем аулақ болыңдар дер едім. Гүлжазира САДЫҚОВА