RYNEK
zaprawy budowlane
wiązania i twardnienia cementu. Metyloceluloza przytrzymuje wodę i oddaje ją do cementu w tym czasie, kiedy cement jej potrzebuje, a woda w cemencie potrzebna jest na każdym etapie wiązania. W zasadzie metyloceluloza wpływa pozytywnie na wszystkie parametry kleju – zwiększa czas otwarty, poprawia elastyczność i przyczepność.
Warto wiedzieć: Warto wiedzieć:
Aby wykorzystać pozytywne działanie metylocelulozy w zaprawie klejącej, konieczna jest krótka przerwa w mieszaniu zaprawy (ok. 5 min) – jest to niezbędny czas, aby metyloceluloza rozpuściła się w wodzie zarobowej. Pomijanie przerwy w mieszaniu kleju skutkuje między innymi skróceniem czasu otwartego.
Zwiększanie ilości cementu przez niektórych wykonawców w celu poprawienia elastyczności kleju nie ma jakiegokolwiek sensu, a obserwowane zmiany w zachowaniu tak komponowanej zaprawy są czysto subiektywne. Przybliżone ceny rynkowe (op. 25 kg) wymienionych klejów to ok. 19-25 zł dla C1TE i 55-70 zł lub więcej dla C2S1TE. Na tak istotną różnicę w cenie wpływ ma przede wszystkim „chemia”, czyli dodatki modyfikujące. W zasadzie 100% stosowanych dodatków producenci sprowadzają zza granicy, a w przypadku kleju na bazie białego cementu zmuszeni są dodatkowo do importu cementu z Dani lub Słowacji, ponieważ żadna z cementowni w Polsce nie produkuje białego cementu portlandzkiego. Podstawowe parametry zaprawy klejowej opisane przez normę PN-EN 12004 mające wpływ na właściwości i jakość kleju to czas otwarty, spływ, przyczepność, odkształcenia poprzeczne. Pierwsze trzy są zapewne intuicyjnie zrozumiałe, a odkształcenie poprzeczne to zdolność do przenoszenia naprężeń ścinających, co w konsekwencji decyduje o możliwości stosowania kleju na podłożach sprężystych (np. płyty g-k, OSB) czy też na podłożach poddawanych dużej różnicy temperatur w czasie doby lub całego roku, np. tarasy, elewacje, balkony. W tabeli nr 2 pokazany został wpływ cementu, kruszywa i dwóch najistotniejszych dodatków modyfikujących, tzn. metylocelulozy i żywicy redyspergowalnej na parametry zaprawy klejącej. • Rola cementu i wypełniaczy Cement jest podstawowym spoiwem w zaprawie klejącej i zasadniczo jego jakość decyduje o przyczepności zaprawy i trwałości połączenia klejowego. W zaprawach stosowany jest generalnie cement portlandzki, którego najistotniejszą cechą wpływającą na przyczepność jest stopień zmielenia cementu, czyli rozdrobnienia wypalonego już kamienia klinkierowego z odpowiednimi dodatkami. Im większy stopień zmielenia, tym dłuższy czas otwarty i większa przyczepność. Aby zaprawa cechowała się szybkim czasem twardnienia (tzw. kleje szybko wiążące oznaczane literą F), konieczny jest dodatek w postaci cementu glinowego o bardzo szybkim przyroście wytrzymałości. Ilość cementu i jego KWIECIEŃ 2013
właściwości nie wpływają na odkształcenia poprzeczne i spływ. Kruszywo kwarcowe, a w zasadzie jego stopień oczyszczenia, decyduje o dwóch parametrach przyczepności i spływie. Zawartość frakcji pylastej w kruszywie kwarcowym powoduje zwiększenie wodożądności w momencie rozrabiania zaprawy z wodą i zmniejsza przyczepność kleju, zwiększając spływ. W zaprawach klejowych występuje piasek o uziarnieniu 0,1-0,5 mm, w przypadku zapraw nanoszonych w grubszej warstwie (20 mm), takich jak np. Atlas Plus Mega, stosuje się dodatek grubszego kruszywa. Zwiększa on wytrzymałość kleju, a to w przypadku zapraw nanoszonych na podłoża poziome jest nie bez znaczenia. • Dodatki modyfikujące Metyloceluloza ma wpływ na każdy z czterech wymienionych powyżej parametrów kleju, a dodatkowo jest odpowiedzialna za „gospodarkę wodną” w zaprawie klejącej. Dodanie metylocelulozy zwiększa retencję wody, co zapewnia odpowiednie warunki do
„Tajemniczy jasny proszek”, czyli żywica redyspergowalna, odpowiada za elastyczność kleju. Jest to zdecydowanie najdroższy dodatek, zatem ma bezpośredni wpływ na cenę worka zaprawy klejowej. Żywica wydłuża czas otwarty i ma decydujący wpływ na przyczepność początkową kleju, ale zwiększanie ilości żywicy w celu poprawy odkształcalności może powodować tendencje do zwiększonego spływu. Istnieje zatem konieczność takiego tasowania parametrami metylocelulozy, a szczególnie jej lepkości, aby zniwelować te niekorzystne tendencje. Zaprawy klejowe należą do średnio „skomplikowanych” produktów chemii budowlanej. Zdecydowanie trudniejsze do projektowania są podkłady samopoziomujące, zaprawy naprawcze czy tynki cienkowarstwowe. Obiegowa opinia nt. chemii jest następująca: „Chemia leczy, żywi, ubiera i broni”. Ale z powodzeniem można dodać jeszcze jedno określenie – chemia „buduje”.
Parametry cementowej zaprawy klejącej Składniki
Czas otwarty
Przyczepność
Odkształcenia poprzeczne
Cement
Kruszywo
Metyloceluloza
Żywica redyspergowalna
– wpływa na parametr – brak wpływu na parametr Tabela 2. Wpływ składników na parametry zaprawy klejącej 40