ALERT
ΠΟΤΕ ΚΑΙ ΤΙ ΛΕΜΕ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΑΪ ΒΑΣΙΛΗ της Βίκυς Εξαρχοπούλου, MSc Ψυχολόγου-Ψυχοθεραπεύτριας
“Iδρυμα Χατζηκώνστα” Στήριξη και περίθαλψη 434 άπορων παιδιών Το ίδρυμα Χατζηκώνστα είναι το παλαιότερο σε λειτουργία (από το 1853) και το τρίτο σε σειρά ίδρυσης φιλανθρωπικό κατάστημα στην Ελλάδα. Ζητήσαμε από τον πρόεδρο του ιδρύματος κ. Αλέξανδρο Πανεθυμιτάκη να μας ενημερώσει σχετικά με το έργο και τη δράση του ιδρύματος. Κύριε Πανεθυμιτάκη, ποια είναι η αποστολή του ιδρύματος; Το Ίδρυμα συστάθηκε το 1853 και μοναδική αποστολή του, αδιάλειπτα από τότε μέχρι σήμερα, έχει την περίθαλψη απόρων παιδιών. Σύμφωνα με τη βούληση του διαθέτη,τα παιδιά θα πρέπει να παρακολουθούν σχολείο και να αποκτούν στη συνέχεια και με τη βοήθεια της εκπαίδευσης και κατάρτισης ένα επάγγελμα, ώστε να γίνουν χρήσιμοι πολίτες. Πείτε μας, με δυο λόγια, το έργο που επιτελείται. Σήμερα προσφέρονται, και μετά από απόφαση του Εφετείου Αθηνών και των αρμοδίων Υπουργών, 4 προγράμματα υποστήριξης παιδιών. - Tου οικοτροφείου που φιλοξενεί παιδιά στο χώρο του Ιδρύματος, - Tων εξωτερικών οικοτρόφων, με το οποίο υποστηρίζουμε παιδιά σε όλη την Ελλάδα, που μένουν κοντά στις μητέρες τους. - Tο πρόγραμμα ημερήσιας φροντίδας, για εκείνα τα παιδιά που έρχονται στο Ίδρυμα για να γευματίσουν, να διαβάσουν με τη βοήθεια παιδαγωγών και να αποχωρήσουν. - Τέλος, υπάρχει το πρόγραμμα, το οποίο υποστηρίζει οικογένειες σε κρίση για ειδικές περιπτώσεις (ασθένειες – ατυχήματα κ.λ.π.) . Θα πρέπει να σημειώσουμε εδώ ότι όλες οι εισαγωγές στα προγράμματα πραγματοποιούνται με την συνεργασία κρατικών λειτουργών σε επίπεδο νομαρχιών ή δήμων ή ακόμα και της εκκλησίας. Πόσα παιδιά υποστηρίζει το ίδρυμα και πόσοι άνθρωποι απασχολούνται σε αυτό; Σε όλα τα παραπάνω προγράμματα έχουν ενταχθεί και υποστηρίζονται αυτή τη στιγμή από το Ίδρυμα 434 παιδιά ηλικίας από 6 έως 18 ετών. Το Ίδρυμα,για να υποστηρίξει αυτά τα παιδιά και με επιστημονικά σύγχρονο τρόπο, διαθέτει παιδαγωγούς, ειδικούς παιδαγωγούς, ψυχολόγους, ψυχοθεραπευτές καθώς και λοιπό
26 m@h ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2011
διοικητικό προσωπικό. Το σύνολο του προσωπικού ανέρχεται σήμερα σε 70 εργαζόμενους, οι οποίοι και στηρίζουν τη λειτουργία του Ιδρύματος. Ποιοι είναι οι πόροι του ιδρύματος; Το Ίδρυμα από συστάσεώς του έως και σήμερα δεν έχει λάβει καμία απολύτως κρατική ενίσχυση. Οι πόροι του ήταν ανέκαθεν οι πολλοί δωρητές και η ίδια περιουσία του Ιδρύματος, που αποτελείται από μετοχές, καταθέσεις και ακίνητα. Ποια βοήθεια θα θέλατε από το κράτος και τους πολίτες; Σήμερα η οικονομική κρίση έχει πολλαπλασιάσει τα αιτήματα εισαγωγής παιδιών στα προγράμματά μας. Στόχος μας είναι να βοηθήσουμε 400 επιπλέον νέους και νέες που δοκιμάζονται από τη φτώχεια. Από τους πολίτες ζητάμε βοήθεια για να στηρίξουμε μια τέτοια προσπάθεια. Από το κράτος και την τοπική αυτοδιοίκηση ζητάμε να δείξουν κατανόηση, να ελαφρύνουν την φορολογία και να μας στηρίξουν νοικιάζοντας δικά μας ακίνητα. Tι ετοιμάζετε τα Χριστούγεννα για τα παιδιά; Τα Χριστούγεννα οργανώνεται γιορτή για τα παιδιά με δώρα που δίνει το Ίδρυμα, αλλά υπάρχουν και δωρεές. Μοιράζουμε δωροεπιταγές στους οικοτρόφους που βρίσκονται σε μεγάλη οικονομική ανάγκη και προσπαθούμε να στέλνουμε τα παιδιά στις οικογένειές τους, όταν αυτό είναι δυνατόν.
ΙΔΡΥΜΑ ΓΕΩΡΓ. & ΑΙΚ. ΧΑΤΖΗΚΩΝΣΤΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΜΕΡΙΜΝΑΣ ΝΕΩΝ Ν.Π.Ι.Δ. ΛΕΩΦ. ΚΗΦΙΣΙΑΣ 374 - 15233 ΧΑΛΑΝΔΡΙ ΤΗΛ. 210.6818.890 210.6810.524 - 210.6827.973 FAX: 210.6827.596
Ό
ταν ο γιος μου πλησίαζε την ηλικία των έξι και καθώς πλησίαζαν τα Χριστούγεννα, άρχισε να με ρωτάει αν ο Αϊ Βασίλης υπάρχει πραγματικά. Δίστασα λίγο αλλά φαντάστηκα πως με είχε πλέον «ξεσκεπάσει», οπότε ξεκίνησα να του περιγράφω την αλήθεια. Προς μεγάλη μου έκπληξη με κοίταξε χαμογελώντας και με ρώτησε “ πλάκα μου κάνεις;”. Ήταν προφανές ότι, ενώ ήξερε, δεν ήθελε ούτε και ήταν έτοιμος να σταματήσει να ακούει το παραμύθι. Γέλασα και του είπα το τετριμμένο “ο Αϊ Βασίλης υπάρχει όσο πιστεύουμε σ΄ εκείνον”. Δεν έμεινε ικανοποιημένος από την απάντηση, ούτε ρώτησε περισσότερα όμως. Δεν είχε έρθει ακόμα η στιγμή για να εγκαταλείψει τη μαγεία. Οι περισσότεροι γονείς, αντλώντας και οι ίδιοι χαρά από τη γιορτινή προσδοκία του παιδιού τους, τους καλλιεργούν το συγκεκριμένο μύθο από πολύ νωρίς. Αντίθετα, ορισμένοι άλλοι γονείς θεωρούν ότι το να αφηγηθούν στα παιδιά τους ένα παραμύθι και στη συνέχεια να τα πείσουν ότι βασίζεται σε πραγματικά γεγονότα, είναι απάτη και προδοσία της παιδικής εμπιστοσύνης. Ποια είναι η σωστή προσέγγιση; Δεν έχω απάντηση σε αυτή την ερώτηση. Ωστόσο, η σχέση εμπιστοσύνης που θα αναπτυχθεί ανάμεσα σε παιδιά και γονείς δεν εξαρτάται από το αν θα υπάρξει ή όχι η ιστορία του Αϊ Βασίλη, αλλά από το πώς οι γονείς θα διαχειριστούν αυτή την ιστορία στη συνέχεια. Ακραίες θέσεις γονιών του τύπου “τα παιδιά που πιστεύουν στον Αϊ Βασίλη είναι χαζά και οι γονείς τους ψεύτες” ή “τα παιδιά που δεν πιστεύουν στον Αϊ Βασίλη είναι κακά και δεν θα πάρουν δώρα”, δημιουργούν (προκαλούν) στα παιδιά συναισθηματική σύγκρουση και θυμό. Ποια είναι η σωστή ηλικία για να αποκαλύψουν οι γονείς στα παιδιά ότι τα δώρα κάτω από το δέντρο και το δαγκωμένο μελομακάρονο δίπλα στο τζάκι δεν ήταν έργο του χοντρούλη κυρίου με το σκουφάκι; Τι γίνεται όταν κάποιος συμμαθητής αμφισβητήσει το μύθο; Ούτε κι εδώ υπάρχει σαφής απάντηση. Δεν υπάρχει μία προκαθορισμένη στιγμή που οι γονείς υποχρεούνται να αποκαλύψουν ότι ο Αϊ Βασίλης είναι ένα όμορφο παραμύθι. Σε γενικές γραμμές, στην ηλικία των 6 ετών ένα παιδί διαχωρίζει με με-
γαλύτερη σαφήνεια τη φαντασία από την πραγματικότητα, ενώ από την ηλικία των 7 και μέχρι τα 11 βρίσκεται στην περίοδος της γνωστικής ανάπτυξης. Κάθε παιδί όμως είναι ξεχωριστό και οι προσδοκίες του μοναδικές και εξατομικευμένες. Το πλέον πολύτιμο χάρισμα των γονιών είναι η δυνατότητα να αφουγκράζονται τα λεκτικά και εξω-λεκτικά μηνύματα που στέλνουν τα παιδιά τους. Για παράδειγμα, κάποια παιδιά κάνουν ερωτήσεις, διαισθάνονται ότι κάτι δεν κολλάει στο παραμύθι των δώρων, τους αρέσει όμως και δεν είναι ακόμα έτοιμα να το αποχωριστούν! Συμμαχούν με τους γονείς, μπαίνουν στο παιχνίδι και παίζουν όλοι μαζί, ο καθένας το ρόλο του. Δεν πειράζει να συντηρηθεί αυτό για λίγο. Κάποια άλλα παιδιά πείθονται τόσο πολύ που χρειάζονται πολύ λεπτούς και αργούς χειρισμούς στην αποκάλυψη του μύθου. Σε κάθε περίπτωση, σταδιακά οι ερωτήσεις των παιδιών γίνονται όλο και πιο πιεστικές και η ανάγκη τους για λογικές απαντήσεις μεγαλύτερη. Τότε είναι σαφές ότι έχουν ανάγκη να ακούσουν την αλήθεια και είναι πλέον απαραίτητο να δοθούν από τους γονείς ξεκάθαρες απαντήσεις. Όταν αυτή η στιγμή έρθει, είναι πολύ σημαντικό να μην υπάρξει καμία και για κανέναν απολύτως λόγο παράταση του μύθου! Μερικές φορές η επόμενη ερώτηση είναι, “γιατί μου έλεγες ψέματα;”. Η ειλικρίνεια είναι ό,τι ισχυρότερο διαθέτουν οι γονείς σε αυτή την περίπτωση. Για ποιο λόγο έπλασαν όλες αυτές τις ιστορίες; Μήπως δεν ήταν ψέμα; Μήπως και οι ίδιοι είχαν παραδοθεί στη μαγεία του παιχνιδιού; Οι γονείς χαίρονται να βλέπουν τα παιδιά τους ευτυχισμένα,κι ακόμα και οι ενήλικοι διασκεδάζουν με την ιδέα του Αϊ Βασίλη κι ας ξέρουν ότι είναι παραμύθι. Άλλωστε, όλοι έχουμε ανάγκη από λίγη μαγεία στη ζωή μας. Γιατί να μην αφεθούμε στη γοητεία ενός παραμυθιού, ειδικά όταν η πραγματικότητα γύρω μας γίνεται όλο και πιο σκληρή κάθε μέρα… Καλά και παραμυθένια Χριστούγεννα σε όλους!