koje se mogu manifestovati kao različite vrste kožnih reakcija (urtikarija, makulopapularni raš), rinitis, konjuktivitis, otok usana, larinksa, spazam bronhija itd. Više od polovine alergijskih reakcija na lijekove je izazvano beta-laktamskim antibioticima, od kojih su najčešći uzročnici penicilini – incidenca ovih alergija se kreće između 0,7 i 10%. Utvrđeno je da 20% bolesnika alergičnih na peniciline pokazuje iste alergijske manifestacije poslije primjene cefalosporina i to je dovoljan razlog da se kod bolesnika alergičnih na penicilin izbjegava primjena cefalosporina. Najopasnija neželjena dejstva lijekova su: srčane aritmije, mijelotoksičnost, depresija centralnog nervnog sistema, edem pluća, insuficijencija bubrega, hiperkalijemija, hipotenzija i dr. Može se reći da nema organa koji nije bio zahvaćen nekim neželjenim dejstvom lijeka, a može biti zahvaćen bilo koji organ ili više organa istovremeno. Neželjena dejstva treba razlikovati od toksičnih efekata lijeka, koja se javljaju pri dozama većim od terapijske. Raspon doza od minimalne terapijske do toksične doze, zove se terapijska širina lijeka. Što je terapijska širina veća, lijekovi se smatraju bezbjednijim. Praćenje neželjenih dejstava lijekova je aktivnost koju je neophodno realizovati u kontinuitetu tokom cijelog post-registracionog perioda lijeka, upravo zbog činjenice da se teška neželjena dejstva lijekova koja ostavljaju trajna oštećenja otkrivaju tek nakon dugotrajne primjene.
Metode otkrivanja neželjenih dejstava lijekova su: • spontano prijavljivanje – farmaceut ili ljekar prijavljuju sumnju na neželjeno dejstvo lijeka Odjeljenju za farmakovigilancu Agencije za lijekove i medicinska sredstva Crne Gore, koja je pridruženi član (postupak primjene u punopravno članstvo je u toku) Kolaborativnog centra Svjetske zdravstvene organizacije za praćenje neželjenih dejstava lijekova koje se nalazi u Upsali ( Švedska), • prikazi slučajeva publikovani u medicinskoj literaturi, • podstaknuto prijavljivanje od strane proizvođača lijekova, • dobijanje informacija iz registara bolesnika i • razne epidemiološke studije, komparativne (studije presjeka, studije „slučaj-kontrola”, kohortne), kliničke i deskriptivne. Da bi se postigli značajniji rezultati u farmakoterapiji, koja podrazumijeva da lijek bude efikasan, bezbjedan, kvalitetan i kontrolisan - praćenje neželjenih dejstava lijekova treba da obuhvati sve segmente zdravstva, počev od domova zdravlja, bolnica, specijalizovanih bolnica do centara specijalizovanih za praćenje neželjenih dejstava lijekova, a to su Nacionalni centri i Agencije za lijekove i medicinska sredstva.