FITOTERAPIJA
LIJEČENJE BILJEM Priroda je podarila čovjeku bogat svijet biljaka, koje on koristi od svog postanja kako za ishranu, tako i za liječenje. Fitoterapija je prirodna medicina koju omogućavaju biljke, a biljke sadrže važne sastojke za život i zdravlje
Piše: Prim. mr ph. Ljiljana Živadinović, član FIP U svim vremenima i različitim kulturama širom svijeta ljudi su koristili biljke kao ljekovito sredstvo. Biljni ljekovi su medicinski proizvodi koji sadrže aktivne sastojke biljaka, djelova biljaka i biljnog materijala (sokove, smolu, masna ulja, eterična ulja ) ili njihove mješavine, svježe ili prerađene. Priroda je podarila čovjeku bogat svijet biljaka, koje on koristi od svog postanja kako za ishranu, tako i za liječenje. Fitoterapija je prirodna medicina koju omogućavaju biljke, a biljke sadrže važne sastojke za život i zdravlje (koristan efekat - poboljšavaju kvalitet života). Biljni medikamenti su bezbjedni, otklanjaju zdravstvene tegobe i hronična oboljenja, a mnogo manje izazivaju neželjene posljedice. Cijena im je niža. Pravilna upotreba je veoma važna i zato je potrebno imati znanje iz farmakognozije, farmakologije, patofiziologije, toksikologije. Ranije su se koristile samonikle biljke, danas se gaje, te na taj način dobijamo kvalitetno bilje, a samim tim i biljne medikamente izuzetnog kvaliteta, sa definisanim hemijskim sastavom i farmakološkim dejstvom. Cijela biljka je efikasnija nego njene pojedinačno izolovane komponente. Mješavina biljaka ima veće dejstvo, organizam je u mogućnosti da izabere ono što mu je najpotrebnije. Biljka sadrži nekoliko aktivnih principa u malim koncentracijama: alkaloide, glikozide, flavonoide, saponine, etarska ulja) i ostale složene supstance, balastne supstance (smole, polisaharidi) koje modeluju i modifikuju efekte svakog principa. Biljke djeluju na više sistema istovremeno, dejstva su usmjerena u opštem terapeutskom pravcu, njihova dejstva se međusobno dopunjuju i ispoljavaju zbirni efekat.
60
Dejstva su često nespecifična (široka). Biljni preparati pomažu tijelu da se samo izliječi, djeluju blago, podstiču i podržavaju sisteme i procese koji su postali deficitarni (istrošeni, usporeni, iskrivljeni) ili preovladavajući (hiperfunkcija). Usporavaju procese starenja pa su biostimulatori, imaju regenerativno dejstvo na tkiva, dovode do revitalizacije organizma; biljka je u stanju da podstakne životni proces i snagu izvjesnog organa time što će njegovim ćelijama pružiti materijal za njegovu posebnu djelatnost. Od biljaka se prave i dijetetski proizvodi koji dopunjuju normalnu ishranu, koji predstavljaju bogat izvor vitamina, minerala i drugih materija koje ispoljavaju hranljivi ili fiziološki efekat. U prometu se nalaze u određenim oblicima kao što su sirupi, kapi, tablete, kapsule, pilule, a uzimaju se kontrolisano kao jedan, dva ili tri obroka dnevno (obrok može biti mala kašika 5ml, čajna kašika 10ml, supena kašika 15ml). Biljke sadrže aktivne principe koji ispoljavaju udruženo dejstvo, te se na taj način uspostavlja biohemijska ravnoteža u organizmu i uklanja se uzrok bolesti. Flavonoidi - daju boju plodovima i povrću, jačaju i poboljšavaju vezivno tkivo tako što stimulišu sintezu kolagena i sprečavaju razaranje kolagena, blokiraju produkciju proinflamatornih prostaglandina i leukotrijena,