Mare 14

17 januari 2013 36ste Jaargang • nr. 14

Het wonder van de schepping Pagina 3

‘Meeuwis is stukoos’ Studenten lanceren nieuw radioprogramma

Is de straling van gsmmasten gevaarlijk voor plant en dier?

Rockband DeWolff is rockoperageneuzel zat en wordt weer vies

Pagina 3

Pagina 7

Pagina 11

‘Samen een beschuitje eten?’

Facebook-flirten in de bibliotheek Met de komst van Facebook-groep Gespot: UB UL blijken de studiezalen een prima plaats om te flirten.

Met een smartphone in de hand postte Mare vier dagen in de UB. DOOR PETRA MEIJER ‘Dag limbomeisje dat elke dag in haar vrolijke felle kleding in de UB zit, achter de computers Chinees te studeren! Vandaag heb je een groene broek aan en die staat je echt wauw, heel veel succes morgen en ik wil graag een keer koffie met jou drinken...’

Wie anoniem wilde flirten in universiteitsgebouwen kon dat al doen via de website biddys.nl. Maar na oprichting van de Facebook-groep Gespot: UB UL in december werd het spotten net als in andere steden pas echt een grote hit. Op dit moment hebben al ruim vierduizend studenten de groep geliked, en dat aantal neemt elk kwartier toe. Spotten is een ode aan de anonieme liefde. ‘Het zorgt ervoor dat je even kan weg zwijmelen tijdens het zwoegen op je hertentamens.’

Gespot worden is vleiend, daar zijn de studenten in de UB het over eens. ‘Mijn naam kwam langs bij een

Ook Julie van der Wilde (19, rechten) kreeg van een clubgenootje te horen dat ze gespot was. Een ‘verlegen sjaars’ werd afgeleid door haar verschijning. ‘Hij had het over blond haar en zwart kant, dus het moest wel om mij gaan. Ik vond het wel een compliment. Het maakt studeren toch wat leuker.’

Maar gespot worden is zo makkelijk nog niet. Elke dag weer bezoeken honderden studenten de UB. Om daartussen op te vallen moet je wel een uitzonderlijk knappe verschijning zijn. Grote groepen meisjes hebben het al begrepen en paraderen rond in korte rokjes en op hoge hak-

wel als zodanig herkenbaar zijn. ‘Hey blond meisje, die net door de deur kwam’ bleek niet specifiek genoeg.

‘Jongen bij de computers’ leverde ook weinig reacties op. Andere berichten zijn weer zo weinig subtiel dat niemand zich erin wil herken-

wel romantisch. ‘Voor hetzelfde geld kom je de liefde van je leven tegen, dat kan toch? Sommige mensen ontmoeten elkaar op een zebrapad.’

berichtje over mannen met mooie baarden,’ zegt Bas Clercx (Grieks en Latijnse Taal en Cultuur). ‘Dat is toch wel leuk. Waarom de groep zo populair is? Extra sog-activiteiten zijn altijd welkom.’ Hij vindt de anonieme berichtjes geen laffe actie. ‘Je kunt wel twee uur naar iemand staren en niets doen, maar dan kan je beter een berichtje sturen.’

ken, ook als er buiten een pak sneeuw ligt. ‘Naar de manicure geweest, wenkbrauwen geepileerd, haartjes in de krul, nieuwe lipstick en killer heels aangeschaft. Kan niet wachten om morgen door de UB te flaneren’, laat een anonieme berichtjesschrijver dan ook weten. ‘Er waren altijd al veel korte rokjes in de UB’, zegt Claire van Raay (21, psychologie), maar nu is het wel echt opvallend.

Gespot: UB UL markeert het einde van de slobbertrui.’

Als je al gespot wordt, dan moet dat

nen. ‘Hee geil klein schattig meisje ik zag je net staan in de ub met je blonde haren met een slag erin! Wil je met mij een beschuitje eten of desnoods een bakkie koffie?’. De reacties waren onverbiddelijk: ‘Ik zou het meisje willen adviseren om geen bakkie koffie met deze persoon te eten’ en ‘Tip, als je een meisje wilt versieren, misschien niet meteen beginnen met zeggen dat ze geil is.’

Romantische berichten zijn er wel, maar een hoop van de berichtjes betreft gewoon geklaag. ‘De servers liggen eruit’, ‘kan je stoppen met op je marker zuigen’, ‘kap eens met hoesten, hebben jullie SARS?’ en ‘Kunnen kleffie en beffie in de plex elkaar ajb iets minder publiekelijk aflebberen?’

– het zijn geen berichten om bij weg te dromen. ‘Tegenwoordig spotten ook veel dispuuts- of clubgenootjes elkaar voor de grap,’ zegt van Raay.

‘Dat is wel jammer, want dat is niet hoe het begonnen is.’ Zelf vindt ze de berichtjes met goede beschrijvingen

Relatief nieuw zijn de foto’s van slapende mensen. Anonimiteit is voor de zenders van berichtjes gegarandeerd. Voor wie in een onbewaakt moment een dutje doet in de luie stoelen (‘Wist je dat die oranje tulpstoelen beneden bijna 5000 euro kosten?!’) is Facebook minder vergeeflijk. En hoewel de meeste studenten de foto’s eigenlijk niet vinden kunnen, wordt er gewoon getagged.

Een enkeling zoekt zijn heil ergens anders. ‘Heeeerlijk rustig in de openbare bieb bij de burcht! Niemand die je bespiedt en geen gossip. Ben ik nu een knor?’, vraagt iemand op de groep.

De populariteit van de Gespotgroep staat niet op zichzelf. Aan de universiteiten van Amsterdam en Utrecht bleek het spotten ontzettend populair. Je kunt elkaar spotten in de trein, in de Albert Heijn, op het KOG en zelfs in het bejaardentehuis. Wie met de trein naar college gaat, een paar uurtjes studeert in de universiteitsbibliotheek, gaat lunchen op het KOG en ’s avonds boodschappen

Mare zoekt freelancers

Rechtszaak tweede studie duurt voort

Sportkaart gaat meer kosten

Bultrug Johanna rot verder in Leiden

Student, wil jij wat bijverdienen door te schrijven? Stuur dan een mail met wat persoonlijke info en een journalistiek artikel naar redactieleiden@gmail.com.

De rechtbank heeft vorige week de klacht afgewezen van de stichting die strijdt voor een lager instellingscollegegeld voor de tweede studie.

Het Universitair Sportcentrum Leiden heeft de tarieven voor de sportkaart weer verhoogd. Vanaf 28 januari betalen studenten 150 euro.

Het lijk van Johanna, de bultrug die eind vorig jaar aanspoelde op Texel, rot momenteel weg in een bak met water van 40 graden Celsius.

Pagina 4

Pagina 5

Pagina 5

doet in de Albert Heijn zou al vijf websites moeten checken. Gelukkig is daar het netwerk: een grote kring aan vrienden, soort-van-vrienden en quasi-bekenden. Zij taggen er naar hartenlust op los. In reactie op bijna elk berichtje worden mogelijke slachtoffers die ook maar een beetje in de buurt van de beschrijving komen getagged. Sommige berichtjes lijken wel op zeven meisjes tegelijk van toepassing te zijn.

En als de juiste persoon eindelijk gevonden is? Dan verschuilt de zender zich nog steeds achter een muur van anonimiteit. Verder komt het vaak niet. In twee maanden tijd zijn er misschien twee echte koffieafspraakjes gemaakt. Een enkeling voorspelt over negen maanden ‘een reusachtige UBabyboom’. Een significante afname van de gehaalde tentamens ligt meer voor de hand. ‘Het leidt wel af,’ geeft van der Wilde toe. Wie zijn tentamen wil halen, doet er goed aan de berichtjes te negeren. Misschien loop je de liefde van je leven mis, maar je haalt wel een voldoende.

Wie er achter de Facebook-groep zit, is voor veel studenten een nog groter mysterie dan wie er achter de berichtjes zit. In de kantine gaan wilde theorieën rond. Een groepje pedagogiekstudentes is ervan overtuigd dat het om organisatie gaat. ‘Als je dit in je eentje bij moet houden heb je waarschijnlijk geen leven meer.

Waarschijnlijk opereren ze in shifts’.

Op een berichtje van Mare reageren de makers met de wens anoniem te willen blijven. Ze geven aan dat ze de Facebook-groep gestart zijn naar aanleiding van het grote succes van Gespot in Utrecht en de serie Gossip Girl. Het bijhouden van de groep kost wel wat tijd, maar ze vinden het goed te doen.

Bandirah Pagina 16

2

Mare · 17 januari 2013 Geen commentaar

Specialist is geen graaier ‘De wereld graait door’, twitterde Geert Wilders vorige week, toen de lijst met grootverdieners in de publieke sector bekend werd. DWDD-presentator Matthijs van Nieuwkerk verdient aanzienlijk meer dan de balkenendenorm. Evenals drie werknemers van de Universiteit Leiden en 79 LUMC’ers.

Dat zijn vrijwel allemaal medisch specialisten.

Als het aan lijstopsteller Ronald Plasterk ligt, gaat die balkenendenorm niet alleen gelden voor bestuurders, maar voor iedereen die direct of indirect betaald wordt van belastinggeld. Dat lijkt redelijk: het zijn krappe tijden en iedereen moet op de centjes letten.

Er is echter één maar.

Als De Wereld Draait Door gepresenteerd werd door Jan Peter Balkenende, keek er geen hond.

Dat programma levert de STER nu miljoenen op aan reclameinkomsten, en dat bedrag is deels de verdienste van Van Nieuwkerk.

Stel dat je de VARA-salarissen desondanks te scheutig vindt? Dan is het nog steeds onzinnig om het salaris van een hoogleraarspecialist te vergelijken met dat van de minister-president. Een kleine greep uit de verschillen: DOOR BART BRAUN

Colofon Redactie-adres Pieterskerkhof 6 2311 SR Leiden Telefoon 071–527 7272 Fax 071–527 7288

de opleiding tot specialist duurt algauw dertien jaar, plus het afscheiden van een proefschrift. De MP beslist soms wel over leven en dood, maar dat is niet hetzelfde als ’s nachts uren bezig zijn boven het lichaam van een kind dat langzaam steeds kouder wordt in je handen. En na het karig vergoede premierschap wacht er meestal een prima betaalde topfunctie in het bedrijfsleven.

Voor medisch specialisten bestaat er ook een soort van bedrijfsleven. Het heet ‘privé-kliniek’.

Het zou onhandig zijn voor heel Nederland als de beste artsen, de beste onderzoekers en de beste opleiders van andere artsen opstappen naar privéklinieken omdat Ronald Plasterk ineens hun salaris wil halveren. Zeker omdat dezelfde overheid de specialisten ook al flink wil laten betalen voor hun opleiding als specialist – met als argument dat specialisten zo goed verdienen.

Zo’n specialist is iemand die pas na zijn of haar dertigste klaar is met de opleiding, krankzinnige werkdagen maakt, op de tweede en derde geldstroom jaarlijks vele tonnen bij elkaar harkt om een onderzoeksgroep van te betalen, nooit eens dronken kan worden, de mensen opleidt die u moeten opereren, levens redt en ook nog af en toe een mooie publicatie schrijft. Een falende bestuurder die een royale vertrekpremie meeneemt is een graaier; een goed functionerende specialist levert de samenleving een godsvermogen op. Zo iemand scheld je niet uit. Die krijgt volkomen terecht een hoger salaris dan de minister-president.

De mantra blijft waar: if you pay peanuts, you get monkeys. Nog angstaanjagender dan een televisieprogramma gepresenteerd door Balkenende is, pak ‘em beet, pancreaskanker – en dat er dan alleen PvdA’ers met nivelleerdwang klaarstaan om je te opereren.

Website mareonline.nl E-mail redactie@mare.leidenuniv.nl

De redactie is op vrijdag gesloten.

Oplage circa 15.000

Column

Hoofdredactie

Frank Provoost frank.provoost@mare.leidenuniv.nl Redactie

Thomas Blondeau redactieleiden@gmail.com Vincent Bongers vbongers@mare.leidenuniv.nl Bart Braun bbraun@mare.leidenuniv.nl Marleen van Wesel h.g.van.wesel@mare.leidenuniv.nl Sebastiaan van Loosbroek (stagiaire) Vanloosbroek1992@

Het lijk van Aaron

gmail.com Medewerkers

Maaike Lommerse • Petra Meijer • Benjamin Sprecher • Key Tengeler • Geerten Waling • Anne van de Wijdeven Fotografie Taco van der Eb • Marc de Haan Illustraties Bas van der Schot • Bandirah • Silas.nl Basisontwerp Roeland Segaar, Zabriski Communicatie Art direction en vormgeving Marijke Hoogendoorn • richgirl-design.com Drukwerk Dijkman Offset Amsterdam Advertenties Bureau van Vliet B.V. Postbus 20 2040 AA Zandvoort Telefoon 023 - 571 47 45 Fax 023 - 571 76 80 Redactieraad

Prof. dr. J.C. de Jong (voorzitter) • prof. dr. A.J.W. van der Does • drs. B. Funnekotter • dr. H. Heestermans • L. ten Hove • D. Jacobs • prof. dr. J.J.M. van Holsteyn • Prof. dr. F. Israel • mr. F.E. Jensma • E. Kastelein • S. Kerkhof • E. Merkx • C. Regoor • prof. dr. N.J. Schrijver • R.van Wijk • C. van der Woude Jaarabonnementen

Een jaarabonnement op Mare loopt van september t/m juni. Belangstellenden kunnen Mare thuisgestuurd krijgen door €35 over te maken op bankrekening 1032.57.950 ten name van Universiteit Leiden (o.v.v. Mare en SAP-nummer 6200900100) en vervolgens een bevestigingsmail met daarin hun adres te sturen naar redactie@mare. leidenuniv.nl. Studenten betalen €25. Ter controle graag in de bevestigingsmail ook het studentnummer vermelden.

Adreswijzigingen

Alleen schriftelijk met postwikkel.

Klachten en opmerkingen over de toezending van Mare 071-5277272.

Mededelingen voor het op donderdag verschijnende nummer moeten uiterlijk de voorafgaande donderdag 16.00 uur in het bezit van de redactie zijn.

ISSN 0166-3690

Ik begon net aan het hersenloze ritme te wennen waarmee ik de berg afklom, toen er plotseling twee politieagenten op zwarte ezeltjes met suïcidale snelheid langs mij naar beneden galoppeerden, richting mijn bedoeïen-gids Mohammed-met-de-goudentand, die onder aan de berg op een houtvuurtje aan het koken was. Onwillekeurig moest ik terugdenken aan de eigenaar van de Jordaanse hamman, waar we de dag daarvoor onder handen werden genomen. Hij was ervan overtuigd dat ons plannetje sowieso onmogelijk was en hoogstwaarschijnlijk ook nog eens illegaal. Te zien aan het tempo waarmee de politie haar ezels de berg afjaagden ging dit ons op zijn minst honderd euro smeergeld kosten.

Vijftien jaar eerder stonden mijn broertje en ik aan de andere kant van de grens, midden in de Israëlische Negev woestijn. We waren op bezoek bij vrienden van mijn ouders, die daar een enorme biologische paprikaplantage hebben. Dezelfde plantage waar Albert Heijn haar paprika’s vandaan haalt.

Paprika’s zijn overigens zeldzaam moeilijk biologisch te groeien omdat insecten ze fantastisch vinden. De enige oplossing is om paprika’s midden in de woestijn te groeien. Daar heb je sowieso geen bestrijdingsmiddelen nodig. Qua energie- en waterverbruik zou ik biologische woestijnpaprika’s van de Albert Heijn dus niet bepaald milieuvriendelijk durven bestempelen, maar wel lekker.

Met een vers geplukte paprika in handen staarden mijn broertje en ik naar een witte glinstering, ver weg op het topje van de hoogste berg aan de Jordaanse kant van de woestijn. Onze vader had ons verteld dat daar Aaron, broer van Mozes, begraven lag.

Wat een geniaal uitzicht moest het lijk van deze Bijbelse figuur hebben! We konden de hele dag onze ogen er niet van af houden. Ooit zouden we het met eigen ogen zien.

Nu, vijftien jaar later, waren we in Jordanië. Een paar dagen eerder hadden mijn broertje en ik een

bedoeïen gevonden die prachtige verhalen kon vertellen (‘In Jordanië is het oké om met meerdere vrouwen te trouwen want er worden hier toch te veel meisjes geboren’). Hij wilde ons wel per pickup truck naar de tombe van Aaron rijden. Pas lang nadat de deal gesloten was, vertelde hij tussen neus en lippen door dat onze hele expeditie eigenlijk verboden was. Maar omdat hij tegenwoordig nauwelijks meer iets aan toerisme verdient - vorig jaar moest hij zelfs zijn geliefde kamelen verkopen - wilde hij het er wel op wagen. De gemiddelde toerist heeft grote moeite Syrië, Jordanië en Irak uit elkaar te houden en mijdt dus maar de hele regio.

Hij had zijn pick-up de nacht van tevoren al in de woestijn verstopt. Vervolgens hadden we met muildieren een omtrekkende beweging gemaakt om een aantal politieposten te ontwijken. Met de truck reden we tot aan het laatste stukje berg. Mijn broertje en ik klommen richting moskee terwijl Mohammed op zoek ging naar brandhout.

De moskee was fantastisch. Op de weg terug klommen er twee mannen slaperig en in pyjama uit een lemen politiehutje vlakbij de moskee. Toen we een halfuur later beneden kwamen zaten Mohammed en de politieagenten al thee te drinken. De politieagenten waren inderdaad hoogst ontstemd over onze actie. Maar politieagent Ali kende Mohammed al jaren en kregen altijd kameelmelk van hem, dus ze zouden ons door de vingers zien. Als ik een foto van hen nam. Voor op Facebook.

Eerlijkheid gebiedt mij overigens om te zeggen dat het illegale gedeelte van onze tocht vooral in het gebruik van een pick-up truck zat. In hoogseizoen kan het weggetje dat niet aan. Te voet de berg beklimmen was geen probleem geweest, maar dat duurt zes uur, en zo fit ben ik - helaas - ook weer niet!

Benjamin Sprecher, Promovendus bij het Centrum voor Milieuwetenschappen

17 januari 2013 · Mare 3 Mensen

071 -527 …

‘Our house?

Nee, dat is te ouwe lullen.’

Foto Taco van der Eb

‘Liefst een vies suikernummer’ Studentenradio op zoek naar programmering

Leiden is een nieuw radioprogramma voor studenten rijker. ‘Snel een leuk introotje!’

Door Marleen van Wesel ‘We moeten

nog een grap bij dat nieuws over studentenwoningen, weten jullie iets?’ wil Willem de Gelder (22, student journalistiek) met enige haast weten van medepresentator Jos Moesman (27, afgestudeerd in communicatie aan de Haagse Hogeschool) en technicus Marc

Wonnink (19, communicatie aan de Hogeschool Leiden). Sinds vorige week komt het drietal elke maandagavond naar de studio van Sleutelstad FM voor het nieuwe wekelijkse studentenradioprogramma Stud071. Het is vijf voor zeven en Moesman en Wonnink zijn vooral hard op zoek naar muziek om dadelijk te draaien. ‘Ik weet nog steeds geen grap. Laten we anders gewoon een lekker nummertje draaien’, probeert De Gelder.

‘Our house?’ ‘Nee, dat is te ouwe lullen. Doe iets van Guus Meeuwis.’

‘Ja, dat is wel ontzettend stukoos.’

‘Nog tien seconden jongens!’

‘Wij zijn de niet-gesubsidieerde radiozender van Leiden,’ vertelt de Gelder even later wanneer de microfoons weer uitstaan. De luisteraars horen intussen Britney Spears en Will.i.am (‘ook heel stukoos’). De andere lokale omroep, Unity FM, ontvangt wel subsidie. ‘Sleutelstad FM bestaat al sinds 2005, maar pas vanaf mei 2012 hebben we deze studio, waarin dagelijks programma’s gemaakt worden,’ legt Wonnink uit.

De Gelder: ‘Er zitten nog wel behoorlijk wat gaten in de programmering hoor, dus wie een leuk idee heeft, is welkom.’

‘Nog tien seconden!’ waarschuwt Wonnink weer. ‘Ik maak zo een grap over de kabelbaan die GroenLinks in Leiden wil aanleggen, oké?’ zegt De Gelder nog snel. De on air-lamp springt aan, Moesman kondigt de muziek af en De Gelder leest het regionieuws voor. ‘En straks kunnen we misschien wel met de kabelbaan van de universiteit naar huis,’ besluit hij voor Moesman er weer een plaat in knalt.

‘Oké, nu moeten we snel een leuk introotje voor bij die decaangozer,’ zegt De Gelder. Op Teletekst checkt hij snel de Top-40, terwijl Moesman door de studio vliegt op zoek naar zijn usb-stick. Wanneer de rode on air-lamp brandt, daalt er voor even weer een schijnbare rust in de ruimte neer. ‘Ik heb Wim van den Doel, de decaan van Geesteswetenschappen, afgelopen week geïnterviewd over de plannen rondom Hebreeuws,’ vertelt Moesman de luisteraars. ‘En daar gaan we nu naar luisteren.’ De microfoonknoppen worden omlaag geschoven en de lamp dooft weer.

‘De decaan krijgt zes minuten airplay,’ vertelt Moesman tijdens het interview. ‘Eigenlijk heb ik hem 27 minuten gesproken, maar ik heb flink geknipt.’

Intussen zoekt hij weer door de muziekdatabase. ‘Ik wil het liefst zo’n vies suikernummer. Straks gaat Willem namelijk op Candlelighttoon de mooiste gedichten van de Facebook-pagina Gespot: UB UL voorlezen. Verder hebben we nog niet echt rubrieken. En of we al luisteraars hebben, weet ik eigenlijk ook niet.’

Met zwoele stem en nu en dan een onderdrukte lach brengt De Gelder even later namens verlegen studenten odes aan hun onbereikbare liefdes die deze week twee computers verderop in de UB zaten. Na drie gedichten wordt hij, vlak voor acht uur, onderbroken door het niet bepaald suikerzoete Kamelenteen van Barry Badpak. ‘Zo, die knalt meteen alle romantiek eruit’, merkt De Gelder nuchter op. ‘Ik had eigenlijk nog wel even door kunnen gaan. Na Stud071 staat momenteel toch nog niemand geprogrammeerd.’

Frutti di Mare

Maar gebeurde het ook in zes dagen?

Door Sebastiaan van Loosbroek ‘God zei: laat er licht zijn. En er was licht. En God zag dat het licht goed was.’ Dat zijn de eerste woorden die afgelopen zondag de Stadsgehoorzaal vullen. Na vertoning van een scheppingsfilm in onder andere Groningen, Meppel en Dordrecht, is het nu de beurt aan Leiden.

Het publiek dat de Stadsgehoorzaal binnenloopt is gemengd: een man met een oorringetje, zijn geblondeerde vriendin, een paar studenten kijken ietwat onwennig om zich heen. Surinamers, ouderen, zelfs een enkele dorpsgek. Geen zwarte kousen of lange rokken.

Voordat de film begint vraagt filmmaker Henry Stober hoeveel mensen in de zaal - voor tweederde gevuld - denken dat de aarde gecreëerd is. Minder dan de helft steekt de hand op. Vervolgens wordt de kijker meegenomen naar de eerste scheppingsdag tot en met de laatste. De film trakteert de kijker op prachtige beelden van de natuur en het heelal, een programma van National Geographic eigenlijk. De film lijkt de indruk te willen wekken dat al deze mooie dieren en planten niet anders dan geschapen kunnen zijn. Hoe God dat deed, blijft onduidelijk.

‘De voorstelling van vanmiddag trok zo’n 550 bezoekers’, zegt Aty Dommisse van de organisatie vlak voor het begin

van de avondvoorstelling. ‘We zijn heel blij dat we zoveel mensen kunnen bereiken.’ De vertoning is bekostigd met giften van de geloofsgemeenschap van de kerk der Zevende-dags Adventisten.

Hans Breij (21, bestuurskunde) kreeg de week voor de voorstelling een flyer in de bus. ‘De film lijkt me wel interessant.

En de toegang is toch gratis, dus waarom niet?’ Hij geeft aan open te staan voor andere denkbeelden dan de evolutietheorie. ‘Ik ben niet gelovig, maar wie weet geeft de film me nieuwe inzichten.’

Voor Marije Treurniet (20, studente biologie en lid van christelijke studentenvereniging Gomarus) staat al wel vast dat de aarde door een hogere intelligentie geschapen is. ‘Ik vind het waarschijnlijker om in de schepping te geloven dan in de evolutietheorie. Of ik in de zesdaagse schepping geloof weet ik alleen niet.’

Haar studie doet vermoeden dat ze vaak geconfronteerd wordt met de evolutietheorie. ‘Dat klopt, maar het blijft een theorie. Dat zeggen onze docenten ook.’

‘Ik heb deze film gemaakt omdat ik een andere impuls wil geven aan het denken over het ontstaan van de wereld’, vertelt de Engelstalige Stober. ‘Het onderwijs geeft geen andere opties dan de evolutietheorie als verklaring voor het ontstaan van de aarde.’ Stober was gefascineerd door de evolutietheorie in

zijn schooljaren, maar dacht tegelijkertijd dat de mens geen toevalsproduct is.

Heeft zijn opvoeding dan niets te maken met zijn visie? ‘Ik ben opgegroeid in een christelijk gezin. Maar als dat niet zo was geweest, had ik er waarschijnlijk hetzelfde over gedacht.’

Na afloop is Treurniet teleurgesteld: ‘Ik vond het een belabberde film. Hij was

Filmbeeld uit de creationistische film De Schepping.

traag en niet overtuigend.’ Pieter van der Woerd (22, master staats- en bestuursrecht en lid van Gomarus) sluit zich daarbij aan. ‘Ik vond hem ook niet overtuigend. Sterker nog, als niet-gelovige zul je na het zien van deze film alleen maar gesterkt worden in je standpunt.’

‘Er is altijd corruptie’ Bestuurskundige Toon Kerkhoff stelt in zijn proefschrift dat ideeën over wat goed bestuur is, constant veranderen en contextueel bepaald zijn. Dat heeft ook gevolgen voor het heden.

Uw onderzoek richt zich op denken over goed en slecht bestuur in Nederland tussen 1748 en 1813. Wat veranderde er in die periode? ‘Veel. Publiek gedrag wat omstreeks 1750 geaccepteerd werd, was dat rond 1813 vaak zelden meer. Bijvoorbeeld: rond 1750 was het nog volstrekt normaal dat bestuurders de private met de publieke sfeer vermengden. Een regent schoof baantjes toe naar vrienden en kennissen. Nepotisme was de norm en werd niet als corruptie gezien. Later veranderde dat.’

Hoe komt dat? ‘De samenleving politiseerde steeds meer. Er verschenen bijvoorbeeld talloze tijdschriften en pamfletten waarin misstanden aan de kaak werden gesteld. Er ontstond ook een grotere publieke sfeer. Het bestuur centraliseerde, werd meer landelijk. Er kwamen ook meer regels en procedures. Je ziet bureaucratisering ontstaan. Bestuurders kregen bijvoorbeeld een salaris en vaste werktijden en moesten vaker verantwoording afleggen.’

Is er nu nog sprake van corruptie in Nederland? ‘Ja. Je hoort wel eens beweringen dat we al een ultieme situatie hebben bereikt, maar die gedachten waren er in 1750 en 1800 waarschijnlijk ook.

Het is in Nederland niet zo dat als een senator vertrekt uit de Eerste Kamer dat er een briefje op de stoel komt te hangen met de tekst: “Wie biedt?” In de hoogste echelons is het bestuur dus redelijk transparant geworden. Maar ik ben er van overtuigd dat er in allerlei bestuurslagen en commissies toch nog allerhande zaken onderling worden geregeld.

‘Ook de crisis heeft er voor gezorgd dat gedrag waar vijf jaar geleden nooit over gesproken werd, nu massaal als immoreel wordt beschouwd. Er was in 2009 ophef over Wouter Bos die 113 euro declareerde nadat op een dienstreis zijn zonnebril was gestolen. Tot voor kort kraaide geen haan naar dit soort dingen.

Nu was het een voorbeeld van de graaicultuur onder bestuurders. Er is corruptie in alle tijden, maar wat men hieronder verstaat, verandert wel.

Wat vindt u van de mondiale corruptielijsten die jaarlijks verschijnen? ‘Die zeggen vrij weinig. Neem de corruption perceptions index van de ngo Transparancy International. Dat is een feelgood lijstje die een oppervlakkig beeld bevestigt dat veel mensen van corruptie hebben.

‘De Nederlandse lezer kijkt vaak met voldoening naar de plaats van zijn eigen land in de top tien. En onderaan de lijst komt hij dan vanzelf de bekende verdachte landen tegen.

‘Er wordt door de opstellers gevraagd naar de perceptie van corruptie. Er is geen objectieve maatstaf en dat kan ook niet. Somalië is, bijvoorbeeld, gewoon heel anders georganiseerd en kent een andere en eigen bestuurscultuur. Dus ligt het voor de hand dat daar ook andere vormen van corruptie zijn.

Er zijn landen waar ambtenaren geen of weinig salaris krijgen. Is zo’n ambtenaar dan corrupt als hij geld vraagt voor publieke dienstverlening? Ondanks de nadelen baseren instanties als de EU, het IMF en de Wereldbank toch beleid op zo’n lijst. Je moet oppassen met het willen opleggen van veelal westerse ideeën over wat goed of slecht bestuur is aan landen als Nigeria of Afghanistan.’ VB

4 Mare · 17 januari 2013 Nieuws

Ranglijst zonder Leiden Leiden doet niet mee aan de nieuwe door de Europese Unie gefinancierde universiteitenranglijst U-Multirank.

Volgens een persbericht van de EU onderscheidt de U-Multirank zich van de grote verzameling al bestaande lijsten, waaronder de Leiden Ranking, door nog meer indicatoren mee te nemen in de analyse. De lijst bestaande uit vijfhonderd universiteiten wordt dan ‘realistischer’ dan de concurrentie.

Ook kunnen gebruikers zelf kiezen welke indicatoren zij belangrijk vinden. De eerste resultaten worden begin 2014 verwacht. Er is echter een kink in de kabel gekomen. De mede door Leiden opgerichte League of European Research Universities (LERU), een samenwerkingsverband van 21 universiteiten, ziet niets in weer een nieuwe lijst. Dat betekent dat LERUleden de Universiteit van Utrecht, de Universiteit van Amsterdam en de Universiteit van Leiden niet meewerken.

Frappant detail is dat een van de opstellers van de nieuwe ranking het aan Leiden verbonden Centrum voor Wetenschap en Technologische Studies is.

Storingen Diverse gebouwen van de Universiteit werden maandag ontruimd na een stroomstoring. Het ging om meerdere gebouwen van de bètafaculteit. Omdat de afzuigkappen van zuurkasten niet werken zonder stroom, stuurde de universiteit haar medewerkers en studenten naar huis. De stroomstoring zorgde ook voor computerproblemen aan de rest van de universiteit. Ook het LUMC had te kampen met de stroomstoring, maar ziekenhuizen beschikken over noodstroominstallaties.

De operatiekamers en intensive care konden gewoon doordraaien.

Vorige week had het Van Steenisgebouw waterproblemen: bij graafwerkzaamheden van de gemeente was de hoofdwaterleiding geraakt; daardoor stond een deel van de Einsteinweg blank, en ook de parkeerplaatsen bij het Van Steenis.

College en vakbond ruziën over instituut Toekomst KITLV blijft onzeker Personeelspartij Abvakabo en het college van bestuur hebben een verschil van inzicht over de mogelijkheden om het Koninklijk Instituut voor Taal-, Land- en Volkenkunde (KITLV) voor Leiden te behouden.

Door Vincent Bongers De

Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW) – waaronder het KITLV valt – is van plan al haar geesteswetenschappeninstituten naar Amsterdam halen. De decanen van Rechten, Geestes-, Sociale wetenschappen en Archeologie stuurden onlangs een brief naar het college van bestuur waarin ze de verhuizing ‘een dramatisch verlies’ voor de Leidse academische gemeenschap noemen.

Het college stelt dat er geen ruimte is voor onderhandelingen met de Akademie over het instituut. Volgens de personeelspartij Abvakabo kan het college wel degelijk invloed

uitoefenen op de gang van zaken.

Er lijken ook nog wel mogelijkheden te liggen. De KNAW is een apart onderzoek gestart naar de voor- en nadelen van de verhuizing van het instituut naar Amsterdam, dat dan mogelijk onder gebracht wordt in het Instituut voor Sociale Geschiedenis in Amsterdam.

Tijdens de laatste universiteitsraadvergadering van 2012 legde rector magnificus Paul van der Heijden uit dat in november het besluit van de KNAW om het instituut naar Amsterdam te halen per brief is bevestigd. ‘Helaas, helaas, maar het is niet anders.’Volgens de rector is er alleen nog maar twijfel over waar in Amsterdam de collectie van het instituut wordt ondergebracht.

‘De KNAW heeft alleen gezegd dat ze voorlopig blijft bij het besluit om het instituut te verhuizen’, zei Joost Augusteijn van de Abvakabo-fractie in de raad. ‘Er is bereidheid om dat besluit te heroverwegen. Het college kan een extra financiële inspanning

doen om het instituut te behouden.’

Van der Heijden was het daar niet mee eens: ‘U bent verkeerd geïnformeerd. Het gaat niet om geld. Het besluit staat. We hebben op geen enkele manier een uitnodiging gekregen van het KNAW om een financiële bijdrage te leveren.’ Augusteijn vindt dat het college ‘de feiten ontkent.’

Volgens KNAW-woordvoerder Hugo van Bergen wacht het bestuur met een besluit over het instituut totdat ‘de werkgroep die zich over de clustering buigt zijn advies heeft uitgebracht en het bestuur zijn standpunt daarover heeft bepaald.

Dan hebben we het op zijn vroegst over april.’

KITLV-directeur Gert Oostindie is van mening dat het college het instituut kan houden. Hij stelt dat het instituut in Leiden kan blijven als de universiteit een flink deel van de huisvestingskosten betaalt. Het gaat volgens Oostindie om minder dan twee ton.

Studentenorkest verliest sponsor Het Nederlands Studenten Orkest (NSO) is een grote sponsor kwijtgeraakt. ‘Het bedrijf Océ verzorgde tot voor kort al ons drukwerk’, zegt de Utrechtse geneeskundestudent Marianne van Haeften van het NSO bestuur. ‘Océ is overgenomen door een buitenlands bedrijf dat zich wat betreft sponsoring minder op de Nederlandse markt richt. Dat betekent dat we flyers, posters en programmaboekjes nu zelf moeten betalen.’ Om aan extra geld te komen, geeft het orkest onder andere kamerconcerten. Voor 500 euro komen er leden van het concert bij bedrijven of bij mensen thuis spelen. Maar er zijn nog meer mogelijkheden. Donateurs die 50 euro bijdragen, krijgen bijvoorbeeld een cd. Van 10 tot 19 februari gaat het orkest op tournee. Op 13 februari spelen ze in de Stadsgehoorzaal in Leiden. ‘Als alle concerten uitverkocht zijn, redden we het financieel wel maar daar kunnen we niet van uitgaan’, aldus Van Haeften. Meer informatie over de actie is te vinden op voordekunst.nl, zoekwoord nso. Bij het ter perse gaan van deze Mare had het orkest reeds 2325, - euro binnengehaald. Het doel is 10.000,- euro.

Swaab Prof. Dr. Hanna Swaab is sinds 1 januari de nieuwe decaan van de Faculteit Sociale Wetenschappen. Zij volgt daarmee Philip Spinhoven op, die weer ‘gewoon’ hoogleraar wordt.

Swaab is hoogleraar neuropedagogiek en ontwikkelingsstoornissen, haar onderzoek richt zich onder meer op ADHD en autisme bij kinderen en jongeren.

Verwarring over voertaal De universiteitsraad wil dat opleidingen duidelijker aangeven in welke taal een vak wordt gegeven. Dat bleek tijdens een bespreking met het college van bestuur van het Model Onderwijs en Examenregelingen.

Dit zogeheten model-OER wordt grotendeels opgelegd aan de faculteiten, die delen zelf kunnen invullen. In het model-OER staat een artikel dat de student wordt geacht de voertaal van de opleiding te beheersen. Maar de taal die in de regeling staat, wordt niet altijd gebezigd.

‘Uit rendementsoverwegingen of gemakzucht worden bijvoorbeeld ook vakken geheel in het Engels gegeven bij bachelors die als voertaal het Nederlands hebben’, zei Anne

Marie Leichsenring van studentenpartij SGL tijdens een universiteitsraadsvergadering afgelopen maand.

‘Er is veel onduidelijkheid hierover.

Colleges zijn soms in het Engels dan weer in het Nederlands. In de OER-en zijn geen waarborgen opgenomen dat de vakken daadwerkelijk alleen in de taal worden gegeven die in de regeling staat.

Vicerectormagnificus Simone Buitendijk erkende dat de voertaal van de opleiding helder moet zijn.

‘Die is op een aantal uitzonderingen na Nederlands. Het kan zijn dat bepaalde vakken in het Engels zijn, maar dat alleen bij duidelijke vermelding in de studiegids. Het is niet de bedoeling dat er ergens halverwege jaar verandering in komt.

Het is ongewenst dat vakken uit

gemaksoverwegingen in het Engels worden gegeven. Als er opdrachten of vakken in het Engels zijn, dan moet er duidelijk omschreven zijn waarom dat zo is. Studenten dienen ook te wennen aan werken in die taal. Maar het is niet de bedoeling dat een docent een verhaal in het Engels geeft omdat dat vertaalwerk scheelt.’

Cynthia Pullen van studentenpartij BeP: ‘Sommige bachelorvakken hebben ook de status van een mastervak. Die worden dan ook gevolgd door buitenlandse studenten die het Nederlands niet beheersen.

Ik heb meegemaakt dat op de eerste dag van een vak om die reden werd besloten dan maar de voertaal Engels te maken. Dat is in strijd met het OER.’ VB

Leidse sporter relatief duur uit Het Universitair Sportcentrum Leiden heeft de tarieven voor de sportkaart weer verhoogd. Wie studeert aan de universiteit en gebruik wil maken van de sportfaciliteiten op het USC betaalt vanaf 28 januari 150 euro. Als je voor die tijd een sportkaart aanschaft, betaal je nog het oude bedrag van 130 euro.

Het tarief neemt hiermee met ruim 15 procent toe. Volgens het USC zit de stijging volledig in de uitgebreide renovatie die ze het afgelopen jaar heeft gerealiseerd. ‘We hebben enorm geïnvesteerd in de renovatie. De fitnessruimte is verdubbeld, de kleedkamers zijn een lockerruimte geworden en de bar bevindt zich nu bij de entree’, aldus USC-directeur Anton Jongeneelen.

Naar aanleiding van de gewijzigde tarieven heeft Mare een rondgang langs alle universitaire sportcentra in Nederland gedaan. Uit de cijfers blijkt dat studenten in Leiden vergeleken met die in andere steden vrij duur uit zijn.

De Leidse student die alleen wil fitnessen betaalt 150 euro voor een sportkaart en 10 euro eenmalig inschrijfgeld. Indien je alleen lid wil worden van bijvoorbeeld de studententennisvereniging, betaal je niet alleen de jaarlijkse contributie van 35 euro maar ben je ook verplicht in het bezit te zijn van een sportkaart. Dit geldt voor alle studentensportverenigingen die gebruik maken van de faciliteiten van het sportcentrum. De student die alleen wil tennissen betaalt dan maar liefst 195 euro, veruit het hoogste bedrag in heel Nederland.

Hoewel je als student die alleen wil tennissen heel duur uit bent, is het wel zo dat de sportkaart de mogelijkheid biedt onbeperkt gebruik te maken van de faciliteiten op het USC. Volgens een bestuurslid van studententennisvereniging Qravel wordt van die optie alleen niet door iedereen gebruik gemaakt: ‘Sommige leden volleyballen er nog naast, anderen nemen groepslessen. Maar een groot deel tennist alleen en betaalt dus een hoop.’

Toch denkt hij niet dat de tariefstijging van de sportkaart zal zorgen voor een ledenafname. ‘Voor de wijziging was het ook al prijzig.’

Beide sporten uitoefenen is voor studenten in Leiden voordeliger: fitness plus tennis kost geen cent meer dan alleen tennissen bij de studententennisvereniging. De sportkaart betaal je namelijk maar eenmalig.

Wat erg opvalt is het enorme verschil tussen de goedkoopste universiteit en de duurste. Een student van de VU die wil fitnessen en tennissen bij een tennisvereniging betaalt 374 euro, terwijl een student van de TU Eindhoven met dezelfde sportinteresse 107,50 euro betaalt. Dat is een verschil van 266,50 euro. Daarbij moet de kanttekening geplaatst worden dat de universitaire sportcentra niet allemaal even goede faciliteiten bieden. SvL

Onderwijsprijs De genomineerden voor de LSr-onderwijsprijs zijn bekend. De Leidse Studentenraad reikt jaarlijks op de verjaardag van de universiteit een prijs uit aan de beste docent.

De winnaar krijgt vijfduizend euro, maar moet die wel aan onderwijs uitgeven. De voordrachten zijn afkomstig van de Leidse studieverenigingen. Dit jaar maken Martin Baasten van Hebreeuws, Tony Foster (Engelse taal & cultuur), informaticus Hendrik Jan Hoogeboom, Maarten Kunst van criminologie en wetenschapsfilosoof Victor Gijsbers kans op de prijs. BB

17 januari 2013 · Mare 5 Nieuws

Getouwtrek over hoge kosten tweede studie Rechtbank verwijst door naar college van beroep De Amsterdamse rechtbank heeft vorige week de klacht afgewezen van de Stichting Collectieve Actie Universiteiten (SCAU), die strijdt voor een lager instellingscollegegeld voor de tweede studie.

Door Sebastiaan van Loosbroek De klacht is afgewezen omdat de rechtbank de SCAU niet ontvankelijk verklaarde. De stichting heeft in oktober acht universiteiten, waaronder die van Leiden, voor de rechter gedaagd omdat die van mening is dat de universiteiten te hoge collegegelden vragen van studenten die een tweede studie willen doen. ‘Wij vinden dat het collegegeld maximaal kostendekkend mag zijn. Dat gebeurt echter niet’, aldus de advocaat van SCAU, Maarten Kalkwiek. Bovendien zeggen de instellingen niet

waaruit de tarieven zijn opgebouwd.

Afgelopen week verklaarde de rechtbank echter dat SCAU de zaak niet via de civiele weg moet aanhangig maken, maar via de bestuursrechterlijke. De rechtbank heeft de stichting hiervoor verwezen naar het College van Beroep voor het Hoger Onderwijs (CBHO).

‘Wij zeggen dat deze zaak wel gewoon via de civiele rechter kan verlopen’, vertelt Kalkwiek. ‘Mede daarom gaan we in hoger beroep.

Het gerechtshof in Amsterdam zal beslissen of de zaak inderdaad niet door de civiele rechter kan worden behandeld.’ Een andere reden dat ze in hoger beroep gaan, is omdat ze niet willen dat de zaak behandeld wordt door het CBHO. ‘Bij het CBHO krijg je geen eerlijk proces, want dat toetst niet de argumenten tegen het instellingscollegegeld.’

Als het gerechtshof beslist dat de

SCAU wel ontvankelijk is en toch de civiele route kan nemen, kan de zaak opnieuw naar de rechtbank in Amsterdam.De procedure richtte zich in eerste instantie alleen op een tweede master in de rechtsgeleerdheid, maar tijdens het proces besloot de SCAU de eisen te vermeerderen voor alle masters en bachelors. Studenten die een tweede studie willen doen, betalen niet overal hetzelfde bedrag. Aan de UvA betaal je voor een master in de Geesteswetenschappen bijvoorbeeld 10.500 euro, terwijl een student daar in Leiden ruim 3000 euro meer voor kwijt is.

SCAU moet uiterlijk drie maanden na het gewezen vonnis van verlenden week in hoger beroep, maar Kalkwiek verwacht dat ze het eerder gaan instellen. Of het instellingscollegegeld daadwerkelijk lager zal worden, blijft dus nog een kwestie voor de langere termijn.

Docententekort geen prioriteit De studentenpartij LVS in de universiteitsraad wil dat het college van bestuur druk uitoefent op de faculteit Sociale Wetenschappen (FSW) om sneller docenten aan te nemen.

Maar het college weigert dit.

FSW heeft minder personeel aangetrokken dan begroot en houdt zo geld over.

Dat blijkt uit een tussentijdse financiële rapportage van de universiteit. Uit de cijfers blijkt dat de faculteit in 2012 uitkomt op een gemiddelde personeelsbezetting van

406 voltijdbanen en dat is maar liefst 37 voltijdbanen minder dan begroot.

Het aantal volledige betrekkingen gefinancierd uit overheidsgeld, de zogeheten eerste geldstroom, komt 20 lager uit dan begroot.

‘Het geld wordt opgepot’, aldus Marc Hogenhuis van de LVS tijdens de laatste universiteitsraadvergadering van 2012. ‘Dat is een slechte ontwikkeling. Geld dat bestemd is voor onderwijs, wordt nu niet gebruikt.’

Vicecollegevoorzitter Willem te Beest vond dat overdreven: ‘U trekt

LUF wil geen fusie De universiteit begint een bureau dat het alumnibeleid verder vorm gaat geven. Het college van bestuur wilde de nieuwe organisatie samen met het Leids Universiteits Fonds (LUF) opzetten. Maar het fonds is niet akkoord gegaan met het plan dat was opgesteld.

Het LUF is een onafhankelijke stichting die in 1890 is opgericht en wordt gefinancierd door donaties van alumni. Het fonds beheert onder andere een database waar tienduizenden alumni in staan en organiseert activiteiten voor afgestudeerden.

Rector magnificus Paul van der Heijden ‘betreurt’ het dat het LUF niet samen met de universiteit het nieuwe bureau gaat opstarten. ‘We hebben een hele tijd overleg gehad met het LUF vanuit de gedachte dat wij een gezamenlijk een nieuw alumnibureau gingen bemensen’, zei de rector onlangs tijdens een universiteitsvergadering. ‘Dat overleg is op niets uitgelopen. Het LUF wilde niet en dan houdt het op.’

Op facultair niveau wordt er ook veel en op zeer uiteenlopende wijze aan alumnibeleid gedaan, aldus de rector. ‘De nieuwe centrale afdeling gaat samen met de faculteiten dit beleid coördineren.’

Annah Neve, de directeur van het LUF, bevestigt dat het fonds niet samen met de universiteit in het bureau stapt. ‘Er is een plan opgesteld en dat hebben we voorgelegd aan een groep alumni die ons belangeloos adviseren (De Raad van het Fonds, red.).

‘Het gaat om een groep van 600 adviserende leden. Van deze groep waren er 150 aanwezig bij deze vergadering. Dus het voorstel is door veel deskundige ogen bekeken. Uit de vergadering volgde dat een aantal punten in het plan nog verder uitgekristalliseerd moeten worden. Er

wel erg verstrekkende conclusies.

Het lijkt net of het onderwijs tekort wordt gedaan. Die indruk hebben wij niet. Er zijn meer middelen beschikbaar voor de faculteit en er wordt personeel aangenomen.’

Volgens Hogenhuis hebben niet het faculteitsbestuur maar afdelingen en instituten bij sociale wetenschappen de neiging om de hand op de knip te houden en loopt zo het aannemen van nieuw personeel vertraging op.

Het college vindt dat de vraag over de begroting in de faculteitsraad van FSW moet worden gesteld. VB

diende een nieuw voorstel te komen.

Dit speelde overigens al in januari 2012.’

Neve wil niet ingaan waar volgens de alumni de pijnpunten lagen. De universiteit besloot vervolgens geen nieuw plan te maken en gaat nu op eigen houtje het alumnibeleid verder uitbreiden. Zowel de universiteit en het LUF benadrukken dat beide partijen blijven samenwerken en dat er geen dubbel werk wordt gedaan. VB

Bultrug rot verder in vrede Het lijk van Johanna, de bultrug die eind vorig jaar aanspoelde op Texel, bevindt zich momenteel in de zogeheten maceratieruimte van Naturalis, waar het in een bak met water van 40 graden Celsius ligt.

Bacteriën breken de vleesresten dan af. Daarna worden de botten gespoeld en gebleekt. Op de foto is het achterste deel van de schedel te zien. Foto Naturalis

Luguber mysterie nog niet opgelost Studentenhuizen in heel Nederland kregen afgelopen week valse rouwkaarten, cd’s en dvd’s met mysterieuze voicemailberichten, haren en nagels en volgens de wildste geruchten zelfs afgesneden vingers in de brievenbus.

De rouwkaart kondigde het overlijden aan van ene Roos-Anne Bol, op 12 januari 2013. Op het moment van ontvangst lag deze datum nog in de toekomst. Op de website www.helproos-annevinden.nl en www.timeislimited.nl, waarnaar de rouwkaart verwijst, staat inmiddels dat het om een ‘cool spel’ ging voor een studieonderzoek, wat inmiddels voortijdig is afgebroken. Dezelfde tekst is te vinden op de Facebookpagina van Debby Zuiddam, studente SPH aan de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen (HAN).

Ook in Leiden zijn kaarten en cd’s bezorgd, in ieder geval in een aantal Minervahuizen en op de sociëteit van Minerva. ‘Over enveloppen met

plukken haar en nagels heb ik alleen geruchten gehoord,’ laat Mette Visser, ab-actis van Minerva, weten. Bij de Politie Hollands Midden zijn in elk geval geen meldingen binnengekomen, laat staan van afgesneden vingers. Geschrokken zijn de Leidse studenten niet echt. Visser: ‘Ik geloof dat de meesten wel doorhadden dat het om een of andere rare grap ging.’

Helemaal duidelijk is het echter nog niet, aangezien de Facebookpagina van Debby Zuiddam nep lijkt. Bovendien is het volgens Chris Veenemans, communicatieadviseur van de HAN, uitgesloten dat de opleiding SPH er iets mee te maken heeft.

Op het internet werd ook snel gewezen naar Hexos, een organisator van kinderfeestjes rondom misdaadmysteries. De website over Roos-Anne zou op hun server staan.

‘Wij hebben er niks mee te maken en verder willen we er niks meer over zeggen,’ liet een medewerkster weten. MvW

Studenten Hebreeuws starten online petitie Studenten Hebreeuwse en Joodse Studies kwamen de afgelopen weken in verweer tegen het besluit van het faculteitsbestuur van Geesteswetenschappen om hun studie in 2014 te laten opgaan in andere opleidingen. Een online petitie kon in enkele weken tijd al op ruim 3000 ondertekenaars rekenen.

‘En die komen niet alleen uit Nederland,’ vertelt derdejaarsstudente Angelique Hofman (20). ‘Reacties van hoogleraren en andere betrokkenen uit Singapore, Japan, Italië, Spanje, de Verenigde Staten en uiteraard Israël laten zien dat we een groot draagvlak hebben.’

Volgens Hofman staat deze kwestie niet op zich. ‘Het is helaas een typisch voorbeeld van wat er overal aan de hand is. Er verdwijnt momenteel academische kennis uit het hele land. Groningen stopt met het aanbieden van Fins en Hongaars, waardoor deze talen in Nederland niet meer te bestuderen zijn.

Hebreeuws kun je weliswaar ook nog studeren in Amsterdam, maar in Leiden is de studie heel anders vormgegeven.’

Naast Mare besteedden onder meer de Telegraaf, het Reformatorisch Dagblad en het Leidsch Dagblad aandacht aan de kwestie. Hofman: ‘Binnenkort komen we ook op Radio 1. Uiteindelijk hopen we hiermee de politiek te bereiken. We proberen momenteel Kamerleden

die affiniteit hebben met onderwijs aan te schrijven.’

Geesteswetenschappendecaan Wim van den Doel benadrukt dat het juist níet de bedoeling is dat de bestaande expertise zal verdwijnen. ‘We volgen het beleid, dat overigens wordt gesteund door de universiteitsraad en de minister van Onderwijs, om kleine, kwetsbare opleidingen in te bedden in bredere opleidingen. Zo blijft de kennis juist behouden, in een robuuste omgeving.’ Deze maatregel is de afgelopen jaren al bij meer studies op verschillende universiteiten genomen.

Van den Doel: ‘Er zijn al eerder Kamervragen over gesteld, waarbij de minister antwoordde dat het een zaak is van de universiteiten zelf.’

Ook de vergelijking met Fins en Hongaars in Groningen klopt volgens hem niet. ‘Dat écht opdoeken van opleidingen is juist nodig omdat men daar doorgegaan is met kleine zelfstandige opleidingen.

Wanneer we dat hier ook zouden doen, en de universiteit over een paar jaar in zwaar weer komt, durf ik mijn hand niet meer in het vuur te steken voor het behoud van de expertise in Hebreeuws.’

Het faculteitsbestuur heeft al officieel besloten de registratie van de opleiding bij het Centraal Register Opleidingen Hoger Onderwijs op te heffen. Het college van bestuur moet nu nog een definitief besluit nemen. MvW

6

Mare · 17 januari 2013

Achtergrond

Vakkenpakket: de wereld Het groepsgevoel van 350 Leidse studenten in Den Haag Met de reeds aanwezige kennis stampte Geesteswetenschappen een nieuwe studie uit de grond, die ruim 350 studenten van over de hele wereld trok. Naar de Campus Den Haag om precies te zijn. ‘Tijdens de ELCID leek Leiden me in elk geval een leuke stad, maar zo is het er vast niet elke week. Toch?’

DOOR MARLEEN VAN WESEL ‘Eind 2009, toen de Universiteit Leiden het financieel lastig had, kwam er onder leiding van vicevoorzitter van het college van bestuur Willem te Beest een clubje van Leidse decanen samen,’ vertelt Wim van den Doel, zelf decaan bij Geesteswetenschappen.

‘We wilden onder meer het aantal studenten, of althans: het marktaandeel van de Universiteit Leiden in Nederland, vergroten. Want dat liep al een aantal jaar terug. En nieuwe studenten, bedachten we, trek je met nieuw onderwijsaanbod.’

Vanuit Geesteswetenschappen werd het idee van International Studies aangedragen, een opleiding die in Groot-Brittannië en de Verenigde Staten al vaker voorkwam. Van den Doel: ‘De Universiteit Leiden had al veel expertise in huis op het gebied van “de wereld”. We

hoefden die alleen nog maar te bundelen.’

Al meteen in het eerste jaar meldden 377 studenten zich aan. ‘Dat succes was natuurlijk de bedoeling, maar of het echt zou lukken, wisten we vooraf niet. We streefden naar ruim 200 studenten. We hadden wel het idee dat brede opleidingen steeds aantrekkelijker worden’, vertelt Van den Doel, die inmiddels ook voorzitter van de opleidingscommissie is. Als programmacoördinator werd Johannes Magliano-Tromp aangetrokken, voorheen werkzaam bij godsdienstwetenschappen. ‘Ook uit die opleiding zijn elementen verwerkt in het studieprogramma. Alle instituten van Geesteswetenschappen participeren namelijk,’ vertelt Magliano-Tromp. De meest recente tentamens zijn door 355 en 340 studenten gemaakt. Geen cijfers die hem zorgen baren. ‘Bovendien lag het percentage onvoldoendes rond de tien, vijftien procent.’

Behalve de breedheid is de Engelstaligheid een succesfactor, denkt hij.

‘Ook de wervingsmethode was

bijzonder. We hebben een internationale Google-campagne opgezet en al in een heel vroeg stadium kwam er een actieve Facebook-groep voor geïnteresseerden. Daardoor was er voor aanvang al sprake van groepsvorming en dat is een belangrijke voorwaarde voor studiesucces.’

Richard Griffiths, geestelijk vader van International Studies en nu studentencoördinator en docent, dacht er ook zo over. Met een groepje studenten dat zich vroeg had aangemeld smeedde hij daarom vorig collegejaar al plannen voor een studievereniging. Het uiteindelijke bestuur werd in september 2012 gekozen op een verkiezingsfeest. Greg Mason (19) uit Engeland sprong na een paar biertjes het podium op met een speech waarin hij zijn studiegenoten feestjes, kortingen en banen beloofde. Inmiddels is hij voorzitter van studievereniging B.A.S.I.S. ‘En nu moet ik die beloftes dus waar maken . En meer dan dat: we organiseren sportevenementen, een wintersportreis en stedentrips. Ook de extra lezingen, die nu nog georganiseerd worden door de opleiding, nemen wij binnenkort over.’

Zijn bestuursgenoot Brice Jacquemin (18), secretaris, is in zijn element in het internationale gezelschap dat Geesteswetenschappen naar Den Haag wist te halen. Hij is geboren in België en

woonde daarna in China, Tanzania, Engeland en Rusland. ‘Onder mijn studiegenoten zijn de meeste Europese landen wel vertegenwoordigd.

En nu nemen we met z’n allen Den Haag over. IS-studenten bevolken hele studiocomplexen in de bin-

‘Het kan geen kwaad om Britse studenten te waarschuwen dat het verkeer rechts rijdt bij het oversteken’ nenstad. Hierna hoop ik in WestAmerika of Zuid-Oost-Azië terecht te komen. Dat is voor mij nog een onontdekt deel van de wereld.’ De studenten komen dus overal. ‘Behalve in Leiden. Tijdens de El Cid leek het me in ieder geval een leuke stad, maar zo is het er vast niet elke week. Toch?’ vraagt Mason vertwijfeld.

Sindsdien is hij er alleen voor een tentamen en voor het congres met Kofi Annan geweest. Jacquemin, die lid is van het Leidsch Studenten Rugby Gezelschap (LSRG), komt wat vaker in Leiden. ‘Het bier is er goedkoper, maar dat gaan we met B.A.S.I.S. binnenkort ook in Den Haag regelen.’

Den Haag vormt een logisch decor voor deze opleiding, vindt MaglianoTromp. Vanuit zijn kantoor op de twaalfde verdieping van locatie Stichthage, op het Centraal Station, kijkt hij uit over de stad.

‘Wie hiervandaan naar locatie Schouw-

burgstraat loopt, struikelt haast over de ambassades en de kantoren van ngo’s. Dat is zowel handig voor de con-

tacten van de opleiding als die van de studenten zelf. Een student uit Bulgarije was op de eerste dag van de studie zijn portemonnee en paspoort verloren. Diezelfde dag heeft hij, bij het regelwerk op de ambassade, meteen een stage geregeld.’ In het derde jaar zullen de studenten overigens wel keuzevakken in Leiden volgen en nu zijn er soms al tentamens.

‘Maar eerst willen we nog even dat de groep hier bij elkaar blijft. We willen het esprit de corps, waar we vanaf het begin zo op hebben ingezet, levend houden.’

De hechte band tussen de studenten leidt soms ook tot verwarring, constateert Mason. ‘In onze Facebook-groep helpen we elkaar met onduidelijkheden. Maar sommige studieopdrachten worden per tutorgroep net wat anders opgegeven, waardoor we de onduidelijkheden alleen maar vergroten.’

‘Dat hebben wij ook ontdekt’, zegt Magliano-Tromp. ‘We hadden verwacht dat ze met vragen naar hun tutor zouden komen, niet dat ze elkaar in verwarring zouden brengen. Dergelijke kinderziektes horen erbij. Bovendien zijn ze leerzaam.

Er is blijkbaar niets waarvan je bij zo’n groot, nieuw en internationaal gezelschap kunt veronderstellen dat het vanzelfsprekend is. Bij studenten uit sommige culturen moet je er bovendien alert op blijven dat ze zelfkritisch moeten nadenken en geen autoriteitsargumenten gebruiken. En het kan ook geen kwaad om Britse studenten te waarschuwen dat het verkeer rechts rijdt bij het oversteken.’

Komend jaar zou de opleiding weer ongeveer vierhonderd studenten moeten trekken. Wanneer het er veel meer worden, komt er geen numerus fixus. Magliano-Tromp: ‘Dat kan – geloof ik – niet eens, zo een paar maanden van te voren. En bovendien was een grote opleiding juist wat we voor ogen hadden.’

Die opzet is geslaagd.

‘Het is namelijk niet zo dat deze opleiding als een kannibaal mogelijke studenten voor andere geesteswetenschappenstudies wegkaapt. Daar is het aantal inschrijvingen stabiel,’ vertelt Van den Doel. MaglianoTromp vindt dat mooi: ‘Met deze international classroom hebben we een doelgroep aangeboord die we met het aanbod tot nu toe nog niet wisten te bereiken.’

Feiten & cijfers 377 studenten schreven zich in voor de start van International Studies in september 2012. 144 Van hen zijn internationale studenten en zo’n 250 IS-studenten zijn lid van studievereniging B.A.S.I.S. (Bachelor Students of International Studies).

Na een gemeenschappelijk half jaar met colleges die de geschiedenis, cultuur, politiek en economie van de hele wereld behandelen heeft de eerste lichting recent een wereldregio moeten kiezen als specialisatie.

De expertise is afkomstig uit allerlei instituten van Geesteswetenschappen, maar vooral van geschiedenis, het Leiden University Centre for Linguistics (LUCL), het Leiden University Institute for Area Studies (LIAS) en het Leiden University Centre for the Arts in Society (LUCAS).

17 januari 2013 · Mare 7 Wetenschap

Het gevaar van de straal ‘Veel semi-wetenschap in het stralingsonderzoek’ Hebben planten en dieren last van onze radio-uitzendingen, wifi en gsm-masten? Het onderzoek daarover is ongestructureerd en de conclusies spreken elkaar tegen.

Leidse milieuwetenschappers proberen orde te scheppen: ‘De spreiding in de resultaten is nog het opvallendste resultaat van allemaal.’

het in kaart brengen van het wetenschappelijk onderzoek dat al wél is gedaan. Het literatuuroverzicht verscheen deze maand in Environment International.

Verreweg het meeste onderzoek naar de gevolgen van radiogolven op planten en dieren is uitgevoerd onder laboratoriumomstandigheden.

Bij ongeveer tweederde van die studies vonden de onderzoekers daadwerkelijk een effect, en bij een derde

Straling is al gauw een beetje eng. Je kunt het niet vastpakken, je kunt het niet ruiken, niet horen, en verreweg de meeste straling kun je niet eens zien: het kleine beetje zichtbare straling noemen we ‘licht’. Natuurkundigen delen straling op in twee categorieën: ioniserend en niet-ioniserend. Die eerste heet in de volksmond ook wel radio-activiteit; dat is niet helemaal correct maar daar laten we het vandaag bij omdat het in dit stuk alleen over de tweede soort gaat. Dat de ioniserende straling die bijvoorbeeld vrijkomt bij het ontploffen van een kerncentrale slecht voor je is, weten de meeste mensen wel.

Die niet-ioniserende straling is lastiger. Bij de vraag of dat kwaad kan, doen twee eigenschappen ertoe: de frequentie en de dosis. Bepaalde frequenties zijn schadelijker dan andere: ultraviolet licht is kankerverwekkender dan zichtbaar licht.

De dosis hangt af van de bron – de zon produceert meer ultraviolet licht dan een blacklight in de disco – en de afstand tot die bron: over het algemeen hoe dichterbij, hoe meer blootstelling.

Foto Michel Royon / Wikimedia Commons

Door Bart Braun

‘Het is ook voor het eerst dat ik bange mensen aan de telefoon kreeg’ Straling met frequenties van tussen de grofweg 300 kilohertz tot 3 gigahertz heet radiostraling. De uitzendingen van de radio worden uitgezonden in dat spectrum, maar ook televisie, gsm, wifi, bluetooth en vele andere draadloze toepassingen.

Radiostraling ontstaat van nature bij bijvoorbeeld bliksem, maar de afgelopen honderd jaar komen daar menselijke bronnen bij. Steeds meer, en op steeds meer frequenties.

Dat roept de vraag op of dat kwaad kan, al die straling. Het onderzoek daarnaar richt zich vooral op de gezondheidseffecten bij mensen. De voorzichtige conclusie van de wereldgezondheidsorganisatie WHO is dat als er al een effect is, dat dat dan erg klein moet zijn. Wel adviseert de organisatie mensen om op een afstand van twee meter van zendmasten te blijven, voor de zekerheid.

Maar mensen zijn niet alleen op de wereld. Het zou zomaar kunnen dat andere wezens veel meer last hebben van onze radiogolven dan wijzelf. ‘Bijna niemand focust zich op de ecologie’, constateert Martina Vijver van het Centrum voor Milieuwetenschappen Leiden (UL-CML).

‘Als onderzoekers al eens naar dieren kijken, dan is dat vooral als model voor de mens. Er is echt sprake van een kennisleemte.’

Vandaar dat het CML samen met het RijksInstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) onderzoek doet naar de milieu-effecten van zendmasten. De eerste stap was

Gsm-mast als boom vermomd.

dus niet. Dat is al verwarrend, maar het wordt nog erger: zelfs in die studies met een effect, was er maar zelden een duidelijk verband tussen de dosis en dat effect. Zoiets verwacht je wel te zien; in de wetenschap van vergiftigingen (toxicologie) is zo’n relatie standaard. Van een druppel water merk je niks, van een liter water moet je plassen en van tien liter water ga je dood. Op dezelfde manier verwacht je dat een krachtige

stralingsbron meer schade aanricht dan een zwakke.

Vijver: ‘We snappen het toxicologisch profiel niet. We weten niet goed naar welke eigenschap van de straling we moeten kijken, om een goede beschrijving van de dosis te geven, en we weten niet naar welke processen we moeten kijken om de gevolgen in kaart te brengen. De dosis, is dat de veldsterkte? Of het aantal modulaties? En zoeken we de gevolgen bij het navigatievermogen, of bij het voortplantingssucces van de dieren? Dit is echt nog een onontgonnen gebied, een ideegang achter de processen en mechanismen is nog niet geformuleerd in de wetenschappelijke gemeenschap.’

Desalniettemin zijn er studies verschenen die effecten vinden op planten en dieren, ook bij de blootstellingen die je normaliter dagelijks in het veld tegen kan komen. Een Spaanse onderzoeker beschreef dat kikkervisjes zich niet goed konden ontwikkelen door de nabijheid van een zendmast, en sommige rattenonderzoekers zagen gedragsveranderingen bij hun proefdieren. Dat zegt allemaal niet zo veel over de gevolgen in de vrije natuur. Iedereen kan in het lab aantonen dat landmijnen gevaarlijk zijn voor grote dieren, maar in het van landmijnen vergeven gebied tussen Noord- en Zuid-Korea zitten allerlei bijzondere beesten: lekker rustig zo, zonder mensen. En als vogels op een of andere nog onbekende wijze last zouden hebben van gsm-masten en daarom vijftig meter verderop broeden, is dat dan erg?

Het mag, kortom, geen verbazing wekken dat ook de schaarse veldstudies naar radiogolven tegenstrijdige conclusies hebben. ‘Ik ben vooral heel voorzichtig geworden’, zegt Vijver. ‘De grote spreiding in de resultaten is eigenlijk nog het opvallendste resultaat van allemaal. Het lijkt wel alsof sommige groepen per definitie iets gaan vinden.’

Mede daarom doen de Leidenaars en de RIVM’ers ook zelf een onderzoek. Een eerste onderzoek, naar verschillende insectensoorten, verschijnt binnenkort. En? ‘Geen significante effecten, wat de stralingssterkte ook is.’ Een onderzoek naar bijen loopt nog.

‘Je gaat toch aan jezelf twijfelen’, aldus Vijver: ‘Andere onderzoekers vonden wel wat. Doe ik dan iets verkeerd qua proefopzet, qua metingen of parameterkeuze? Of is er echt niets aan de hand? Het verklaren van niet-effecten is moeilijker dan het verklaren van wel-effecten.’

‘Onze review laat hooguit zien dat het denkbaar is dat er effecten zijn’, benadrukt Vijver. En stel dat er toch echt iets aan de hand blijkt te zijn? ‘Dan zou je sommige masten ’s nachts op lager vermogen kunnen laten draaien, bijvoorbeeld. Of als blijkt dat alleen bepaalde frequenties schadelijk zijn, die niet meer gebruiken.’

‘Het is allemaal nog niet duidelijk’, verzucht ze, ‘standaardisatie van onderzoeken naar elektromagnetische velden zou op de eerste plek moeten komen nu. ‘Meestal doe ik onderzoek naar landbouwgiffen of metalen, daar gaat het er echt anders aan toe; wetenschappers controleren ook elkaars monsters bijvoorbeeld. In het onderzoek naar straling zit veel semi-wetenschap. Het is ook voor het eerst dat ik bange mensen aan de telefoon kreeg: die hadden gelezen dat ik hieraan werkte, en belden mij op om te vragen hoe het zit. “Daar kan ik toch niet kort een antwoord op geven!”, denk ik dan.’

Verse vis Biologen van Naturalis en de Universiteit Leiden hebben een nieuwe vissoort beschreven. Het betreft een cichlide, een baarsachtig visje, in dit geval van het geslacht Haplochromis. Evolutiebiologen doen al decennialang onderzoek naar cichliden in grote Afrikaanse meren, omdat daar veel en snelle soortvorming plaats lijkt te vinden.

De soort in kwestie was al tijden bekend onder vissenmensen; er zijn al een stuk of vijftig publicaties over geschreven, en hij wordt opgekweekt in aquaria. In de jaren tachtig leek het er even op dat hij in het wild uitgestorven zou zijn: de introductie van de nijlbaars in het Victoriameer bracht de cichlidenstand daar een enorme klap toe, een ecologisch drama dat bioloog Tijs Goldschmidt in kaart bracht in zijn boek ‘Darwins hofvijver’. Sinds 2002 worden er toch weer exemplaren van het visje gevangen, dus het werd zo langzamerhand tijd dat er een formele soortbeschrijving van kwam. Die is er nu, in het vakblad Zookeys. Haplochromis argens is nu officieel. Een variant van het diertje met iets andere vinnen en bek bleek een andere soort te zijn, en is in hetzelfde artikel vernoemd naar Goldtschmidt: Haplochromis goldschmidti.

Slaapziekte Narcolepsie-patiënten kunnen overdag plotseling in slaap vallen, terwijl ze ’s nachts juist niet kunnen inslapen. Voor buitenstaanders lijkt het misschien hilarisch als iemand tijdens een sollicitatiegesprek begint te snurken, maar voor de patiënten is het een ernstige aandoening die hun leven behoorlijk verpest.

Hoe het normaal gesproken ontstaat is onduidelijk, maar in de afgelopen jaren kwamen Chinese, Zweedse en Finse wetenschappers met een verhaal over hoe het abnormaal kon ontstaan.

Weet u nog, die Mexicaanse griep van 2009? Daar bestonden vaccins tegen, en gevaccineerde mensen uit die drie landen, leken later vaker narcolepsie te krijgen. Oeps. En dubbel oeps voor Finland en Zweden, die preventief de hele bevolking hadden laten vaccineren.

Tijd voor artsen uit heel Europa om eens de koppen bij elkaar te steken voor het grootste onderzoek naar de epidemiologie van narcolepsie ooit . Hij staat in Vaccine, en LUMC’er Gert Jan Lammers schreef mee.

Het is geen klip-en-klaar verhaal. Er lijkt meer narcolepsie voor te komen in Finland en Zweden, maar vooral onder kinderen, terwijl die relatief weinig gevaccineerd waren. Een vergelijkbare stijging was er ook in Denemarken, dat niet aan een landelijke vaccinatiecampagne deed. De onderzoekers vermoeden dat er iets anders aan de hand is dan nare bijwerkingen van de griepprik, maar laten zich niet uit over wat dat andere dan zou kunnen zijn.

Opgefokte piepers Het eerste wat je wilt weten over genetisch gemodificeerd voedsel is of het veilig is voor de mensen die het opeten.

Maar dat is niet het enige: je wilt eigenlijk alle effecten in kaart hebben. In Soil Biology & Biochemistry beschrijft de Leidse hoogleraar Hans van Veen een onderzoek naar de bodemsamenstelling van aardappelakkers. Alle delen van de aardappelplant die niet de aardappel zijn blijven achter op ’t land, en worden langzaam afgebroken door schimmels en bacteriën. Maakt het daarvoor uit als die aardappels genetisch aangepast zijn zodat ze een andere zetmeelsamenstelling hebben?

De conventioneel doorgefokte aardappels breken in het begin ietsje sneller af, maar na een paar maanden zie je geen verschil meer. De aangepaste aardappelvariant lijkt niet schadelijk voor de schimmels, concluderen Van Veen en zijn co-auteurs.

8

Mare · 17 januari 2013

Advertenties

Maretje extra

Maretjes De prijs voor een Maretje bedraagt €8,– per 30 woorden, opgegeven via redactie@ mare.leidenuniv.nl uiterlijk t/m maandag 16.00 uur. Maretjes aangeboden voor commerciele doeleinden worden niet geplaatst, evenmin als Maretjes waarin zaken worden aangeboden die de waarde van 4.500 euro te boven gaan.

ADVERTENTIE

Gediplomeerd docent met veel podiumervaring geeft Dwarsfluitles & Saxofoonles. Meer info: Pieter de Mast (0715128229 of 0644154802)

Academische Agenda

90012009_Kattekop ad Mare outlines.indd 1

Prof.dr.ir. J.A.P. Willems van Dijk zal op vrijdag 18 januari een oratie houden bij de benoeming tot hoogleraar bij de faculteit der Geneeskunde met als leeropdracht Genetica en Systeembiologie van het Metabool Syndroom.

J.J. Maas zal op donderdag 17 januari om 11.15 uur promoveren tot doctor in de Geneeskunde. De titel van het proefschrift is ‘Mean systemic filling pressure’. Promotoren zijn Prof.dr. E. de Jonge en Prof.dr. L.P.H.J. Aarts.

H.M.J. van der Zwaag zal op donderdag 17 januari om 13.45 uur promoveren tot doctor in de Geneeskunde. De titel van het proefschrift is: ‘CAOS & TKA. A critical appraisal on computer navigation in total knee arthroplasty’. Promotor is Prof.dr.

R.G.H.H. Nelissen.

E.H. Niks zal op donderdag 17 januari om 15.00 uur promoveren tot doctor in de Geneeskunde. De titel van het proefschrift is ‘Myasthenia gravis with anti-

is met je studie? Dit is iets voor jou! Wij zoeken een parttime juridische medewerk(st) er die onze juristen administratief ondersteunt en zorg draagt voor behandeling van onze incassodossiers.

Ervaring is een pré, maar niet vereist. Interesse? info@legalaccount.nl Ga deze zomer mee naar Oost-Afrika! Heb jij zin om vrijwilligerswerk te doen met straatkinderen in Kenia en Tanzania? Ben je tussen de 18 en 25 jaar oud? Bezoek dan www. samen.org en meld je aan voor onze groepsreis.

Op zoek naar een bijbaan Formaat die makkelijk te combineren

5/21/12 3:31 PM

bodies to Muscle Specific Kinase’. Promotor is Prof.dr. J.J.G.M. Verschuuren.

J.W. Wang zal op donderdag 17 januari om 16.15 uur promoveren tot doctor in de Geneeskunde. De titel van het proefschrift is ‘Weibel-Palade body formation and exocytosis in von Willebrand disease’. Promotoren zijn Prof.dr. P.H. Reitsma en Prof. dr. H.C.J. Eikenboom.

I. Çagˇlar zal op dinsdag 22 januari om 15.00 uur promoveren tot doctor in de Geesteswetenschappen. De titel van het proefschrift is ‘Good and bad muslims, real and fake seculars’. De promotor is Prof.dr. E.J. Zürcher.

R. Buij zal op donderdag 24 januari om 16.15 uur promoveren tot doctor in de Wiskunde en Natuurwetenschappen. De titel van het proefschrift is ‘Raptors in changing West African savannas’. Promotoren zijn Prof. dr. G. de Snoo en Prof.dr. J. Komdeur (RU Groningen).

Maretjes-extra zijn bedoeld voor semi-commerciële instanties.

De prijs voor een Maretje-extra is €23,– incl. BTW voor elke vijfendertig woorden. U kunt deze advertenties uiterlijk op de vrijdag vóór het verschijnen van Mare opgeven bij Bureau van Vliet B.V., postbus 20, 2040 AA Zandvoort, telefoon 023-571 47 45. E-mail: Zandvoort@bureauvanvliet.com VACATURES Leiden (+ regio en Bollenstreek) Thuiszorg, hulp bij het huishouden. Studenten (v/m) gezocht. Ook vakantiewerk! Jij bepaalt waar en wanneer (6–24 uur p.w) Solliciteren? Brief met CV www.thuiszorginholland.nl

130 x 96 mm UK Groningen ADVERTENTIE

Tekstschrijvers/Webredacteurs - Qompas, gevestigd in Leiden nabij station Lammenschans, is een jong dynamisch bedrijf dat zich bezighoudt met de ontwikkeling van studiekeuze- en carrièrewebsites voor scholieren, studenten en young professionals. Binnen de afdeling Content & Redactie zijn we op zoek naar studenten met een goede pen, die een aantal dagdelen per week beschikbaar zijn voor het schrijven van teksten en het meewerken aan contentprojecten op het gebied van studie en beroep. Salaris tussen de € 9,- en € 12,- bruto per uur. Werken vanuit huis is mogelijk. Voor meer informatie: A.Eustatia (071-581 55 81 / solliciteren@qompas.nl). Sollicitaties incl. CV naar solliciteren@ qompas.nl

DE SER SCRIPTIESERVICE HELPT

ADVERTENTIES

SCRIPTIE SERVICE

Biologische kip 930 gram

Plofkip 2.350 gram

JE OP WEG !

Studeer je aan de universiteit, of aan het hbo ?

95% van alle kip in de supermarkt is plofkip.

Zo’n dier kan soms nauwelijks meer lopen.

Gaat je scriptie over een sociaal-economisch onderwerp ?

LOVE IT...

Kijk dan voor handige literatuurlijsten en schrijftips op de SER-site.

KOM OOK IN ACTIE CHECK FIGHTCANCER.NL

WWW.SER.N L

MET AL JE VRIENDEN IN ACTIE KOMEN

wakkerdier.nl

17 januari 2013 · Mare

9

KIEK

Traag, elitair en uniek DOOR MAARTJE VAN DEN HEUVEL Deze foto uit

de Leidse universitaire fotocollectie is momenteel te zien in de tentoonstelling Portret in portret in de Nederlandse kunst in het Dordrechts Museum. Het is een daguerreotypie: de oudste techniek waarmee foto’s werden geproduceerd.

Deze is genoemd naar Louis Jacques Mandé Daguerre, de Fransman die in 1839 claimde er de uitvinder van te zijn. De daguerreotypie was tot ongeveer 1860 in zwang, voornamelijk voor het maken van fotografische portretten.

Daguerreotypieën zijn relatief zeldzaam: in de hele museale fotocollectie Nederland zijn er zo’n duizend bekend. De grootste groep daarbinnen, een dikke vierhonderd, bevindt zich in de Bijzondere Collecties van de Universiteit Leiden.

Het is altijd een bijzondere ontmoeting, die met een geportretteerde op een daguerreotypie. Het beeld zit op een hoogglans verzilverd koperplaatje. Door het spiegelende oppervlak is het moeilijk de afbeelding te zien en moet je enige tijd zoeken naar de juiste invalshoek. Als je het beeld eenmaal ‘te pakken’ hebt, sta je versteld van de scherpte van de afbeelding en de helderheid waarmee de geportretteerde vanuit ruim honderd vijftig jaar geleden ons aankijkt. Het beeld is in de camera rechtstreeks, zonder tussenkomst van een negatief, tot stand gekomen. Iemand vroeg me eens naar de resolutie, de dpi-waarde van een daguerreotypie. Van pixels of korrels is echter geen sprake. Dit beeld is opgebouwd uit ononderbroken lijnen en vlakken.

In veel opzichten is een daguerreotypie alles wat een hedendaagse foto niet is. Door het ontbreken van een negatief ontstaat maar één unieke foto, die bovendien altijd spiegelverkeerd is. ‘Daguerreotyperen’ was voorbehouden aan een elitaire groep; aan hen die er voldoende tijd, geld en kennis van optica en chemie voor hadden. De hoge prijs werd gevraagd voor het dure zilver dat werd gebruikt en omdat het maken van een dergelijke foto arbeidsintensief en ook nog ongezond was voor de fotograaf. De voorstelling werd namelijk ontwikkeld door de belichte plaat bloot te stellen aan giftige kwikdamp. In de loop van de jaren veertig van de negentiende eeuw ontstonden er in de grote steden portretstudio’s. Fotografen van deze studio’s hanteerden vaak een Franse naam - zo ook deze Edouard François, die eigenlijk Eduard de Prouw heette. Het klonk chique en deed lijken alsof

de maker dichter bij de Franse oorsprong van het fotografische procedé stond.

Aan Louise op deze foto is te zien dat je voor deze vorm van slow photography goed ging zitten. Figuurlijk, je ging op je paasbest, en letterlijk: door de lage lichtgevoeligheid moest de geportretteerde lang stil blijven zitten. In de begindagen van de daguerreotypie was dat zelfs minutenlang; voor deze foto zal Louise nog seconden lang stil hebben moeten zitten. In de fotocollectie van de Universiteit Leiden bevinden zich negentiende-eeuwse poseerstoelen met allerhande ondersteuningen en heuse nekklemmen die model-

len in die tijd met stilzitten hebben geholpen.

Dit portret van Louise is onderdeel van Portret in portret omdat Louise zich heeft laten fotograferen met een andere daguerreotypie van een vrouw naast zich, misschien een zus of vriendin. Het demonstreert een aspect van fotografie dat van alle tijden is, of die nou slow is in een lijst of fast in een iPhone: met een foto houd je de herinnering nabij aan iemand die je lief is.

De tentoonstelling Portret in portret in de Nederlandse schilderkunst is tot en met 8 april 2013 te zien in het Dordrechts Museum.

Edouard François, Portret van Louise de Beaufort, 1851, daguerreotypie, 108 x 80 mm (plaat), PK-F-71.620

Maartje van den Heuvel is conservator fotografie bij de Bijzondere Collecties van de Universitaire Bibliotheken Leiden. In september 2012 ontving zij de Mr. K.J. Cathprijs vanwege de positieve zichtbaarheid van de Universiteit Leiden waaraan zij bijdraagt met haar werk met de fotocollectie. Iedere drie weken schrijft zij nu over één van de objecten uit de fotocollectie van Universiteit Leiden een column. Deze teksten verschijnen ook als ‘snapshot’, een e-mailservice om iedereen kennis te laten maken met opmerkelijke stukken uit de bijzondere collecties - zie http://disc.leidenuniv.nl.

10 Mare · 17 januari 2013 English page

Lions in Cameroon All is not well with the lion population in Cameroon’s Waza National Park – in fact, the situation is so bad that researcher Pricelia Tumenta reckons that there will not be any lions left in ten years time. She has followed the lions in this park in her native country for years, and has kept a record of what the animals eat, etc. They mostly eat kobs, but roughly one-fifth of their diet is beef. And there is the problem: the cows are owned by cattle farmers who live within or just outside the borders of the park. They are not particularly pleased when their source of income becomes a lion’s lunch. Annually, around six lions are killed by poachers or angry farmers and, as there are only around fifty lions left in the whole park, they are rapidly disappearing. You might soften the pain by allowing the farmers a share of the proceeds of tourism, as Cameroon law prescribes but Tumenta’s study reveals that that isn’t happening.

Of course, cattle sheds and dogs could reduce the numbers of devoured cattle, the lions are attacking cows because the numbers of their other prey have dropped drastically in recent years. If nothing is done about that, better protection for the cattle will mean that the lions will continue to die, but of hunger.

From Cameroon too

He’s not the only one K-pop conquers the world What is Gangnam Style’s secret?

History student William Tuk wrote a thesis on “K-pop”: “Last year, they’ve launched 76 boy bands and girl bands.”

Heeeeeeeeey Sexy Lady! It appeared out of nowehere: the summer hit surprise from South Korea, Gangnam Style by rapper and singer PSY. He’s already regarded as king of YouTube – his song has been viewed nearly a billion times. But is PSY is the forerunner of a Korean invasion? Only time will tell – but almost the whole of Asia fell for “Kpop” some time ago. Oppa! Gangnam Style! Op! Op! Op! Op! Op! Historian William Tuk was awarded his degree for his work on the rise and production of South Korean popular music after becoming adicted to K-pop in Australia. “I had some Korean flat mates and they played that music all day long and watched the video clips continually”, the Leiden student explains during a call from New Zealand. “I loved it immediately – it’s actually much better than Justin Bieber, for starters.

And quality-wise, it’s better than the Chinese version, J(apanese)-pop and music from Mongolia too.”

Tuk timed his thesis well, it would seem. “But it’s merely coincidence, of course, that Gangnam Style was a global hit just as I was doing my research.”

According to Tuk, in the world of K-pop, the visual aspect is essenBy Vincent Bongers

tial and the influence of television is everywhere. “Bands are often stars before they have even brought out a CD, and concerts are sold out before there is a single. People can watch them on television before they’re on the radio.”

It is an actual industry: “Young children do auditions and if they make it through the selection procedure, they’re offered a contract. They are usually about thirteen then. The auditions don’t necessarily have to be in Korea - there are agencies in other Asian countries and there are even recruiters in Los Angeles.” There are large numbers involved: “Last year, they’ve launched 76 boy bands and girl bands. As far as that goes, PSY is not really typical of K-pop. He isn’t a product of this industry. He’s been a rapper for a long time and had to work his way to the top. But then, his performances really stand out.

If you hear one of his numbers, you immediately know it’s him, which is frequently not the case with all these other acts. In fact, often, all the singing has been modified so much with an autotune music program you can’t hear any difference any more.”

Personally, Tuk likes Big Bang.

“Five boys who all have good voices, and they’re a bit less polished and have more personality than their American counterparts like Backstreet Boys and N’Sync.”

The children have to follow a tough professional course of dancing and singing. “And then, when they’re about 17, they are actually introdu-

ced as a band. But by that time, they are already famous because of their appearances in reality soaps and documentaries about their lessons on television. When the members of a band have to plough through snow to improve their physical condition, the viewers suffer with them, as it were.”

‘In Korea, you are so overwhelmed with advertising that the bands are hardly noticeable’ Is that child labour? “The South Koreans certainly don’t see it that way: it’s a huge honour to be given the chance to be a star, and they know what they’re signing up for. Korean society focuses very much on achievement and hard work is part of that mentality.” However, Tuk admits that in the end, it’s all about appearances. “Most groups only have one member who can really sing, the rest are just fillers.”

“My girlfriend is Korean and she loves SS501. A lot of girls are in love with these boys. Why? Wait a min, I’ll just ask her.”(There is a short conversation in the background) “OK, these boys could be the the boys next door, and they can sing. You could follow them in a documentary about

the time when their debute album was released in 2005 too, which has created a bond with them.”

In Tuk’s view, PSY’s success in the West is relatively coincidental: “Record companies in Korea centre primarily on other Asian countries, and the country itself is ideally situated between Japan and China. They don’t necessarily need to achieve anything in the West. In Asia, they can make much more money with less investment. It’s more lucrative to book a tour that sells out in Japan than to go to Europe or America for a few shows. The language is often a barrier too and some acts are just a little too inaccessible for the West.”

Nevertheless, a few have tried.

“Girls Generation was on David Letterman’s Late Show and the girl hiphop band 2NE1 is recording an English album with producer Will.i.am.

But there are also record companies who withdraw their acts from Europe and America and concentrate their activies more intensively on Asia.”

The overkill of K-pop in South Korea is not actually that bad, says Tuk. “In Korea, you are so overwhelmed with advertising that the bands are hardly noticeable. I once saw a building covered with neon and billboards which I assumed was a shopping centre until a friend told me it was a hospital. I have also travelled around Thailand and Cambodia and the music is far more noticeable there: it’s aboslutely all over the place there.”

There is more news from Cameroon: the plant Vernonia guineensis grows there.

The local people use it for their traditional medicine for all sorts of things, including getting rid of infections of worms or bacteria. This is interesting because these pathogens are becoming resistant to more and more of the Western drugs that are used to control them. If this little plant is effective - and not too toxic -, we might be able to do something with it.

An international team of researchers, including Leiden pharmacologist Rob Verpoorte, set to work on V. guineensis.

They made various preparations from the plant and applied it to different moulds, bacteria and worms. To estimate its toxicity, they injected some rats with different concentrations of the rhizome extract and presented their results in the Journal of Ethnopharmacology, of which Verpoorte is the editor-in-chief.

The rats were not very greatly affected by the plant’s toxicity, but unfortunately the same applies to bacteria: the plant’s effectiveness against microbes is only mild.

However, it is very effective against the roundworm Trichuris muris, which good news for mice because they are susceptible to the worm. Whether it also works if the worms are actually in mouse is not yet clear, just as it is not known whether it is effective against a related species, Trichuris trichuria, which infects humans.

Coeliac disease People who suffer from hypersensitivty to gluten are more likely to suffer from depression than other people who do not have this disorder. The reason for this is not yet known: perhaps some gluten slips into their diet - accidentally or not - and the depression is caused by the response to the inflammation. But it is also possible that they adhere stringently to their diet and consequently lack certain nutrients which causes depression.

This can be studied by comparing coeliac patients who stick their diets to fellowpatients who are little more easy going about their diets. Three Leiden researchers, with psychologist Nathalie van Hees as the first author, did just that.

As you can read in the Journal of Psychosomatic Research, they examined 2,265 coeliac patients, forty per cent of whom had suffered from depression at least once while around an eighth of the total group suffered from a depression during the study.

No difference was discovered between the easy-going and careful glutenavoiders, but those who had stuck their diets for longer than five years suffered less from depression. This suggests that the issue of inflammation has something to do with it, but in this type of research, the case is very rarely straightforward: depressed people might be less likely to stick to their diet.

17 januari 2013 · Mare 11 Cultuur

Agenda

De heren van rockband DeWolff

Voortaan weer vieze rock-‘n-roll

FILM TRIANON Django Unchained dagelijks 20.30, za, zo 16.00 Anna Karenina dagelijks 18.30 Gangster Squad dagelijks 21.30 Life of Pi 3D dagelijks 18.30 + 21.30, za, zo 15.30, wo 14.00 KIJKHUIS Amour dagelijks 18.30 (ma niet), zo 14.00 Cloud Atlas do, vr, za 21.00 De Marathon zo, di, wo 21.00 Jagten dagelijks 21.30, zo 14.30 LIDO The Hobbit: An Unexpected Journey 3D za, zo 14.30 + wo 14.00, dagelijks 20.30 Les Misérables dagelijks 20.30 Het Bombardement dagelijks 18.45 Jack Reacher dagelijks 21.30 Alles is Familie dagelijks 18.30 Skyfall dagelijks 21.30 The Impossible dagelijks 18.45 + 21.30

DeWolff is het ‘rockoperageneuzel zat’ Leuk hoor, een conceptplaat over vier dimensies en buitenaards leven. Maar vanaf nu haalt DeWolff weer inspiratie uit vieze afwas. ‘We moesten er even doorheen.’

‘Ik heb geen bereik!’ Eén uur en zeventien minuten na het afgesproken tijdstip laat Pablo van der Poel (21) via WhatsApp weten waarom hij zijn mobiel niet opneemt. ‘Supervreemd!

Wel wifi maar geen telefoon!’

Dat is minder vreemd dan het lijkt.

Van der Poel is namelijk aan het repeteren in het oefenhok in Geleen, door vader Patrick ooit jaren geleden uitgegraven in de eigen achtertuin.

Onder het grasveld en het betegelde terras ligt een verscholen container propvol instrumenten. Daar onder de grond heersen de jaren zeventig als nooit tevoren. Geheel geluidsdicht, tot grote opluchting van de buren, maar dus ook zonder mobiel bereik.

Vier platen vol psychedelische orgelrock bedachten de gebroeders Van der Poel (Pablo: zang/gitaar, Luka: drums) hier, samen met soulbroeder Robin Piso (ronkend Hammond-orgel). Hun band DeWolff beleefde de grote doorbraak toen Luka nog minderjarig was, en de leerplicht het dagelijks optreden in de weg zat.

Wacht maar, verzuchten ze zo’n drie jaar geleden, toen ze Pinkpop, Lowlands en Sziget aan gort speelden.

Straks, als Luka zijn vwo heeft gehaald, dan gaat het pas echt los met de band. ‘Maar precies toen hij was geslaagd’, zegt Pablo, ‘ging een aantal Door Frank Provoost

shows in Spanje en Italië niet door.

Toen werd het best wel even rustig.’

En dus bleven de andere wolven ook nog maar even studeren: Robin doet biomedische wetenschappen, Pablo zit op het conservatorium.

Kun je daar eigenlijk nog iets leren?

‘Ik snap dat sommige mensen misschien denken van niet, maar het heeft zeker toegevoegde waarde.

Toen we met DeWolff begonnen, dacht ik dat ik redelijk kon spelen.

Maar als ik dat nu terughoor, denk ik: ach jongen. 70 Procent van wat ik nu speel is totaal anders. Het is wel grappig, want Luka wil volgend jaar misschien ook naar het conservatorium.

‘Ik heb nog maar twee dagen per week school. Bij één vak leer ik teksten schrijven, bij het andere soleren in schema’s, buiten de geijkte toonsoort. Over een paar maanden is mijn examen. Dan moet ik met twee andere muzikanten laten zien wat ik kan.’

Rara, wie zullen dat zijn?

‘Dat wordt inderdaad DeWolff. Maar ik heb ook nog een andere band: Catawba River Fox, waarmee ik nu aan het opnemen ben. Het is superkleinschalig, maar past goed bij mijn nieuwe passie, namelijk southern rock en country. Robin heeft zijn orgeldingen, Luka luistert veel naar afrobeat en maffe funk uit de jaren zestig en zeventig. En ik ben helemaal wild van Allman Brothers, Lex Russell, Neil Young.’

Wat is het plan voor DeWolff?

‘Uiteindelijk willen we naar Engeland en natuurlijk Het Beloofde

MUZIEK

Land: de Verenigde Staten. Maar om te voorkomen dat daar alleen in barretjes gaan spelen - hoe leuk dat misschien ook is - gaan we nu eerst naar Australië, dan heb je straks gewoon een beter verhaal.’

En op muzikaal vlak? Ging jullie laatste plaat niet over een telefoon met alleen het nummer -3?

‘Ik las destijds heel veel over vierdimensionale werelden, kwantumfysica en buitenaards leven. Ik geloof er nog wel in, maar doe er niet meer zoveel aan. Het was een bevlieging, maar ik heb er veel inspiratie uitgeput. Nu krijg ik dat juist weer van dagelijkse dingen: de afwas of andere beslommeringen.

In één veeg naar de maan Spelend de kosmos verkennen op de iPad De Leidse hoogleraar astronomie Marijn Franx stak wat geld van zijn Spinozapremie in de ontwikkeling van een iPad-spel om kinderen spelenderwijs kennis te laten maken met ons planetenstelsel.

Een aanrader.

Stel dat je een geniale pianist in de knop bent. De kans dat je die artistieke kant kunt ontwikkelen, is behoorlijk afhankelijk van de nabijheid van piano’s. Vandaar het cliché van het achterbankkindje dat van vioolles naar voetbaltraining wordt gesleurd. Misschien soms wat moeilijk agendatechnisch maar een beetje ouder biedt zijn kind graag een proefpalet van kennis en vaardigheden aan. Vandaar die leuke feitjesboeken voor lagereschoolkinderen. Wie weet, misschien zit er wel een historicus of wiskundige in?

De dikke bladerboeken hebben sinds een paar jaar versterking gekregen van de iPad-spelletjes met didactische spelletjes. Een kind van anderhalf kan er al mee aan de slag.

Toen Marijn Franx, hoogleraar extra-

galactische sterrenkunde, de Spinozapremie won (zowat het equivalent van de Nederlandse Nobelprijs), dacht hij niet alleen aan zijn eigen onderzoek maar ook aan de kennisverspreiding.

Een deel van het prijzengeld ging naar de ontwikkeling van iPad-game Planetenreis.

Dat leverde een interplanetaire reis op naar het klassieke point-andclick-stramien, vormgegeven in een alleraardigste kosmos van plasticine, bedoeld voor zes – tot tienjarigen. In een knalgeel raketje zoef je door het heelal van planeet naar planeet. Daar aangekomen staat telkens een wegwij-

Door Thomas Blondeau

Op reis door het heelal met een raket van plasticine

‘Ik heb het gehad met het rockoperageneuzel. Het is goed om te experimenteren en je dingen af te vragen als: hoe klinkt dit als er zes strijkers meespelen? Ik ben er supertrots dat we niet vier keer dezelfde plaat hebben gemaakt. Maar het was ook gewoon een gek dingetje waar we even doorheen moesten. Live merkten we ook dat de oude nummers veel beter overkwamen.’

En dus?

‘We gaan nu weer vieze rock-‘n-roll maken.’

DeWolff LVC Do 17 jan, 20u, € 15

zertje waarop een paar alinea’s informatie te lezen staat over de planeet in kwestie. Aanvankelijk dreigt daarvoor hetzelfde lot als het lange tekstvak in een stripverhaal: gewoon overslaan.

Maar omdat je voor het spel af en toe terug moet naar al eerder bezochte planeten om daar hulpstukken of onderdelen te gaan zoeken, ga je op den duur wel doorklikken naar het meer educatieve deel. Waarom moet ik extra verwarmingselementen zoeken voor mijn bezoek aan Pluto? Waarom is het daar nu zo koud? Of waarom moet ik een anker zoeken om te landen?

Mocht u eraan twijfelen, uw recensent is de doelgroep van dit spel al enige tijd ontgroeid. Maar het planetenstelsel staat weer helder voor de geest, evenals de reden waarom Pluto eerst een planeet was en nu weer niet. En dat Venus de verkeerde kant opdraait, was er ook even tussendoor geglipt.

Het spel is gebaseerd op de boeken van wetenschapsjournalist Govert Schilling en lesmateriaal van NOVA, de Nederlandse onderzoekschool voor Astronomie.

Dus als zoontje- of nichtjelief gegrepen wordt door dit educatief smaakmakertje van 89 cent, kan deze naar hartenlust zijn of haar vers aangeboren interesse verder uitdiepen. Wie weet, misschien komt er over een jaar of dertig een nieuwe Spinozapremie van.

De planetenreis iPad-spel, Game Oven, € 0,89

LVC De Wolff Donderdag 17 januari 20.00 €15,Rave van Fortuin Vrijdag 18 januari 23.00 €7,50,Champion Sound Zaterdag 18 januari 23.00 €15,QBUS Sugar Boy & The Sinners & Friends - The Up for Memphis Gig! Vrijdag 18 januari 21.00 €10,Birdt + Roline Zaterdag 19 januari 21.00 €10,De Leidse Jazzweek (opening) Sarah Slean + The Cairn String Quartet Dinsdag 22 januari 21.00 €10,SCHELTEMA Licks & Brains Dinsdag 22 januari 20.30 gratis entree

T H E AT E R LEIDSE SCHOUWBURG Toneel: Oude Meesters Do 17, vr 18, za 19 januari 20.15 vanaf €22,70,Theaterconcert: Waylon Vrijdag 18 januari 20.15 vanaf €20,90,Klassieke muziek: Naum Grubert (piano) Zaterdag 19 januari 20.15 vanaf €9,50,Cabaret: Schudden Dinsdag 22 januari 20.15 vanaf €16,80,Cabaret: Daniël Arends Woensdag 23 januari 20.15 vanaf €14,70 INS BLAU Hotel Modern speelt Baard van God Donderdag 17 januari 20.30 €17,Theater: Small World Vrijdag 18 januari 20.30 €17,IMPERIUM THEATER Muziek: Peel Slowly and See Donderdag 17 januari 20.30 €10,-

DIVERSEN SCHELTEMA Leids Cabaret Festival audities Zondag 20 januari 13.30 gratis entree Jan van Duikerengroep + Jetset Woensdag 23 januari 20.30 €10,MUSEUM VOLKENKUNDE Het verhaal van de totempaal t/m 1 april 2013 Terracotta strijders uit China t/m 10 maart 2013 MUSEUM BOERHAVE Geletterd en Geleerd: Brill: 330 jaar typografie voor de wetenschap t/m 19 mei 2013-01-15 Leydse Weelde: groene ontdekkingen in de Gouden Eeuw t/m 5 mei 2013, 20:30

12

Mare · 17 januari 2013

Kamervragen

Bolwerkers

Instantfaal

Foto Taco van der Eb

‘Het begon als een grapje’ Milou Verkerke (23), master klinische psychologie Huis: Vrijheidslaan 512 Kamer: 15 m2 Betaalt: €280,- incl.

Bewoners: 10 Waarom heb je een paal in je kamer?

‘Ik heb altijd intensief geturnd, en toen ik op kamers ging wilde ik graag in Leiden sporten. Bij het Universitair Sportcentrum volgde ik een cursus pole fitness. Ik pikte het vrij gemakkelijk op, want pole fitness draait net als turnen om kracht en lenigheid. Voor de grote verbouwing waren de palen in het sportcentrum helaas niet in al te beste staat. De verf bladderde er helemaal af. Dan heb je geen grip en is de kans groter dat je er gewoon af valt.

Een meisje uit onze groep had een eigen pole fitness paal en ik ben toen gaan kijken op het internet. Het begon eigenlijk

als een grapje. Mijn moeder vroeg wat ik voor mijn verjaardag wilde hebben. Toen ik voor de grap antwoordde dat ik een pole fitness paal wilde, zei ze dat ik hem maar moest bestellen.’

Waar koop je zo’n ding? En hoe maak je hem vast? ‘Je bestelt hem via internet, voor iets meer dan honderd euro. Om hem te bevestigen heb je geen boormachine of schroeven nodig. Je draait hem gewoon klem tussen de grond en het plafond. Als ik verhuis kan ik de paal dus gewoon meenemen, als het plafond ongeveer even hoog is ten minste.’

Hoe reageren andere mensen als ze je kamer binnen komen? ‘Ze zien hem meestal wel meteen staan, maar dan moet het nog even tot ze door dringen.

Daarna vinden ze het meestal wel cool.

Tijdens huisfeestjes vragen mensen altijd of ik een ‘kunstje’ wil doen. De paal is niet van chroom maar mat wit van kleur, dus hij gaat redelijk op in het interieur. Maar hij moest natuurlijk wel midden in de kamer, anders heb je geen ruimte om te draaien.’

En je huisgenoten? ‘Die vinden het ook allemaal leuk. We zijn best wel sportfanaten. De jongen tegenover mij heeft een rekstok boven zijn deur hangen, daar trekken we ons wel eens aan op.

We hangen ook regelmatig met zijn allen op de gang. Dan maken we radslagen, handstanden of we spelen een potje voetbal. Het afgelopen jaar is er veel verloop geweest qua huisgenoten.

Er is nu een goede mix tussen jonge en

iets oudere mensen. We doen best veel samen: eten, sporten en tv kijken.’

Wat zijn de voor- en nadelen van je kamer? ‘Ik ben blij met mijn enorme kledingkast, en met de paal natuurlijk.

Minder fijn is de locatie. Ik kijk uit op het industrieterrein en daar zit ook de brandweer. Als ze ’s nachts uitrukken word ik wakker van de sirenes. De glasbak onder mijn raam is ook niet ideaal.’

Dit jaar ben ik klaar met mijn studie.

Vanwege het campuscontract moet je na het afstuderen binnen een half jaar iets anders vinden. Ik zoek nu al met mijn nicht naar een appartementje. Maar voorlopig heb ik het hier prima naar mijn zin.’

DOOR PETRA MEIJER

Bandirah

Het nieuwe jaar is alweer twee weken onderweg. Dat is vaak het punt waarop goede voornemens massaal door de plee worden gespoeld. De sportscholen stromen leeg, de gezonde hapjes laten we weer links liggen en het geld is nu alweer op aan drank, peuken en aangenaam gezelschap. Prachtig recept voor een instantfaal van goedbedoelde verandering.

Mijn goede voornemen om minder alcohol te drinken ging er na 10 seconden in 2013 al aan. Onkarakteristiek had ik me tijdens de feestdagen onthouden van bier, wijn en alles daartussenin. Zelfs in een pub in Londen hield ik me sterk, opmerkingen van mijn vader in de trend van ‘mietje’ en ‘je bent uit het testament geschrapt’ liet ik van me afglijden. Maar Oud en Nieuw zonder champagne is geen Oud en Nieuw en voordat ik het wist, was ik weer in het oud-Leidse adagium ‘nog ééntje dan’ getrapt. Eenmaal terug in Leiden duurde het niet lang voordat ik weer sterke verhalen uitwisselde aan de toog op mijn vereniging. Gaat dit jaar ook niet meer goed komen.

Afvallen is niet direct een goed voornemen van mij, in ieder geval niet een dat ik ooit hardop zal uitspreken. Ik vind dat iets voor vrouwen. Mannen die serieus verkondigen dat hun grote doel voor het nieuwe jaar ‘die laatste 5 kilo kwijtraken’ is, wil ik niet in mijn buurt hebben. Sterker nog, ik mijd hun gezelschap met plezier ten faveure van vleesetende, bierdrinkende barbaren, die het woord dieet niet eens kunnen spellen. Zelf scoor ik op die specifieke mannenbingokaart 3 van de 4, want je kunt veel van me zeggen, maar ik ben geen barbaar.

Beter omgaan met deadlines moest dan maar het magere succesje worden, maar dat voornemen was eigenlijk al gebroken voordat het nieuwe jaar er überhaupt was.

Onhandig, als je net aan een serie columns voor Mare begint. Om deze toppositie in het Leidse medialandschap te verwerven, moest ik enkele proefcolumns schrijven en opsturen voor Oud en Nieuw. Aangezien mijn deadlinevoornemen pas in 2013 inging, kreeg de redactie op 1 januari, half 2 ’s nachts, keurig twee proefstukjes van mij binnen. Geval op het randje. Gelukkig komen er dit jaar nog genoeg mogelijkheden om te falen dit voornemen door te zetten.

Een nieuw jaar, nieuwe ronde, nieuwe kansen. Nieuwe zondes, nieuwe dansen. Alleen waren de goede voornemens Muhammad Ali en ik Sonny Liston, voor wie zijn sportklassiekers kent. Eerste ronde, eerste minuut, technische knock-out.

Ik lig op de brancard als u me nodig heeft en kom er pas over twee weken weer vanaf.

ROBBERT VAN DER LINDE