VIII. ÜNİTE: İNSAN ve KADERİ
NOT EDELİM Rahmân suresi, 5–8. ayetlerinde, yaratılan her şeyin Allah’ı tespih ve secde ettiği bbildirilir. Bu yaklaşım, varlıkların kendileri için belirlenen yasalar çerçevesinde hareket ederek bir yaratıcının varlığına ve gücüne işaret etmeleri anlamına gelir.
İNCELEYELİM Aşağıda verilen Allah’ın yaratmasındaki ölçüye ilişkin kavram haritasını inceleyiniz. “Biz her şeyi bir ölçüye göre yaratmışızdır.” UYUM
DÜZEN
KURALLAR
YARATMA
Dünya ile Güneş arasındaki uzaklık
Gece ile gündüzün oluşması
Her cismin bir yörüngede hareket etmesi
Cansız varlıkları yaratmıştır
Atmosfer tabakasının kalınlığı
Gelgit olayı
Mevsimlerin sürekliliği
Canlı varlıkları yaratmıştır
Ay’ın Dünya’ya olan uzaklığı
Mevsimlerin oluşması
Gece ve gündüzün birbirini takip etmesi
Tabiat olaylarını yaratmıştır
Dünya’nın kendi etrafındaki dönüş hızı
Yer çekiminin olması
Evrenin yaratılışı kaderdir. İçinde yaşadığımız evren bir düzen içinde yaratılmıştır. Kur’an’da, Hicr suresinin 21. ayetinde, “Hiçbir şey yoktur ki, kaynağı bizim katımızda olmasın ve biz hiçbir şey indirmeyiz ki, kusursuzca belirlenmiş bir ölçüye, bir uyuma dayanmasın.” buyrulmuştur. Her şey, Allah’ın koyduğu biyolojik, fizikî ve sosyal kanunlara göre hareket etmektedir. Allah’ın evrendeki uyumu sağlamak için koyduğu yasalara “sünnetullah” denir. Buna kader de denilir. Her şey ilahî bir ölçüye göre gelişir ve hayatiyetini sürdürür. Kur’an’da bu konuda bir değişiklik ya da sapma olamayacağı vurgusu vardır.6 Güneşin ve ayın vakit ölçüsü yapılması, gecenin gündüzü izlemesi, güneş ile ay arasındaki mesafe ve insanın yaratılışında olduğu gibi iyi ve kötü tutumların mükâfat ve ceza ile karşılanması da birer kaderdir.7 Üstelik bu yaratma işi olmuş bitmiş bir şey de değildir. Sürekli devam etmektedir.8 6 Fâtır suresi, 43. ayet; Fetih suresi, 23. ayet. 7 Bakara suresi, 189. ayet; Yâsîn suresi, 40. ayet; En’âm suresi, 96. ayet; Kehf suresi, 55. ayet. 8 Rahmân suresi, 29. ayet; Neml suresi, 64. ayet.
145