Çeşitli Törenlerde Dinî Musiki
Türk musikisinde ezan, okunduğu namaz vaktine göre kendine has bir icra tarzı ve üslup çerçevesinde okunmaktadır. Ezan okumanın adap ve erkânı zaman içerisinde çeşitli farklılıklar göstererek değişik tavırlar doğmuştur. Özellikle İstanbul, Bursa, Konya gibi önemli kültür merkezlerinin özel ezan tavırları olduğu bilinmektedir. Kültürümüzde ezan, belli kurallara ve teamüllere bağlanarak belli bir sanat anlayışı kazanmıştır. Genellikle sabah ezanı saba makamında, akşam ezanı da segâh makamında okunmuştur. Öğle ezanının uşşak, ikindi ezanının rast, yatsı ezanının da hicaz veya hüzzam gibi makamlarda okunması tercih edilmiştir. Cuma namazı esnasında okunan iç ezanda öncelikle cuma vakti minareden okunan ezanın makamı terMüezzin mahfili cih edilmelidir. Ayrıca uzatma yapılmadan ve biraz hızlı bir üslup ile icra edilmelidir. Başlanılan makamla bitirilmeli, fazla makam geçkisi yapmadan daha sade bir şekilde okunmalıdır.
UYGULAYALIM Beş vakit okunan ezan ve kametin geleneklere uygun bir tarz ve makamda okunuşunu dinleyiniz. Aynı okunuşu öğrenip uygulamaya çalışınız.
İki müezzinin karşılıklı olarak okudukları çift ezanda müezzinlerin ses güzelliği, ses genişliği ve musiki bilgisi önemlidir. Bir müezzinin başladığı ses perdesini ve ses tonunu diğer müezzin takip edebilmeli, uyumlu geçkiler yapılmalıdır.
ƵÈ Ê ȐǨÈ Ìdzơ ȄÈǴǟÈ Ȇō ƷÈ ) sözün-
Farz namazlardan önce okunan kamet, aynen ezan gibidir. Ancak (
ƧÉ Ȑǐdzơ ō ƪÊ ǷÈ ƢÈǫ ƾÌ Èǫ
) cümlesi ilave edilir. Kamet, ezandan daha alçak, cemaatin duyacağı den sonra ( bir ses tonu ile hızlıca icra edilmelidir. Şayet kamet getirilmeden önce İhlâs suresi veya kısa bir aşr-ı şerîf okunmuş ise kamet de İhlâs suresinin okunduğu makamla okunmalıdır. DEĞERLENDİRELİM “Güzel Ezan Okuma Yarışması” yapmak için sınıfınızdan on öğrenci seçiniz. Diğer öğrenciler arasından seçilen jüri üyelerinin yarışmaya katılan öğrencileri değerlendirmesini isteyiniz.
127