HADİS
SÖZLÜK
âteş-i eşrâr: Kötülerin ateşi. atıf: Yöneltme, çevirme. İlişkili bulma. Gönderme. A avam: Alt tabaka, havas karşıtı. Halk. adalet: Hak ve hukuka uygunluk, hakkı gö- ayet: Kur’an surelerini oluşturan kısımlarzetme, doğruluk, türe. Haklıya hakkını verip dan her biri. suçluyu da işlediği suça denk bir ceza ile ce- ayin: Dinî tören. zalandırma. ağız: Aynı dil içinde ses, şekil, söz dizimi ve B anlamca farklılıklar gösterebilen, belli yerlebâb: Başlık, bölüm. şim bölgelerine veya sınıflara özgü olan kobağlam: Bir düşüncenin, bir yapıtın, bir öğnuşma dili. ahiret: Dünya hayatını takip eden hayatın retinin bölümleri arasındaki çelişmeye yer adı. Dünya hayatındaki amellerin sonuçları- vermeyen bağlantı. batıl inanç: Doğaüstü olaylara, gizli ve akıl nın alınacağı ve değerlendirileceği zaman. alenen: Açıktan açığa, herkesin gözü önün- dışı güçlere, kehanetlere aşırı derecede bağlı boş inanç. de, herkesin içinde, gizlemeden, açıkça. amel: Yapılan iş, edim, fiil. Bir kimsenin batın: Gizli, görünmeyen. dinin buyruklarını yerine getirmek için yap- belagat: İyi konuşma, sözle inandırma yetetıkları. neği. Sözü herkesin kolay kolay söyleyemeamel-i salih: Dine göre makbul olan işler. yeceği şekilde söyleme. amentü: Arapça “İnandım.” anlamına gelen berat: Bir buluştan, bir haktan yararlanve İslamiyetin temel inançları olan “Allah’a, mak için devletçe verilen belge. Osmanlı onun meleklerine, kitaplarına, peygamberle- Devleti’nde bir göreve atanan, aylık bağlarine, ahiret gününe, kadere, hayır ve şerrin nan, san, nişan veya ayrıcalık verilen kimseAllah’tan geldiğine inanma”yı dile getiren ler için çıkarılan padişah buyruğu. söz. besmele: ‘‘Esirgeyen ve bağışlayan Allah’ın ana fikir: Bir yazının temeli olan asıl düşünadı ile” anlamına gelen ve bir işe başlarken ce, temel fikir. anlam bilim: Kelimelerin anlam bakımından söylenilen bismillahirrahmânirrahîm sözü, çeşitli yönlerden gelişmesini inceleyen bismillah. bid’at: İslam dininde Hz. Muhammed zamabilim. antoloji: Şairlerin, yazarların, bestecilerin nından sonra ortaya çıkan değişik yargılar ve eserlerinden alınmış seçme parçalardan olu- ilkeler. bî-edep: Edepsiz, ahlaksız. şan kitap, seçki, güldeste. antropoloji: İnsanın kökenini, evrimini, bi- biyografi: Öz geçmiş. yolojik özelliklerini, toplumsal ve kültürel botanik: Bitki bilimi. yönlerini inceleyen bilim, insan bilimi. buğz: Çekememe, istememe, incitme. astroloji: Yıldız falcılığı. burhan: Kanıt, delil. astronomi: Gök bilim. büyü: Tabiat kanunlarına aykırı sonuçlar arkeoloji: Tarih öncesi ve eski çağlardan elde etmek iddiasında olanların başvurdukkalma eserleri tarih ve sanat bakımından in- ları gizli işlem ve davranışlara verilen genel celeyen bilim, kazı bilimi. ad, efsun, sihir. ashap: Sahabiler. atasözü: Uzun deneme ve gözlemlere dayaC nılarak söylenmiş ve halka mal olmuş, öğüt Cebrail: Allah tarafından peygamberlere verici nitelikte söz, darbımesel. vahiy getirmekle görevlendirilen, dört büyük 142