VAHYE DAYALI DİNLER
bundan dolayı gündelik hayatı bu inanca göre belirlemenin doğru olmadığını söylerler.81 Katolikler ayrıca Hz. İsa’yı şöyle tanımlamaktadırlar: “Mesih İsa, gerçek insan ve gerçek tanrıdır. O ezelî ve ebedî ilahî kelamdır. O, Tanrı’nın tek oğludur. O, ezelden beri pederden çıkmaktadır. Tanrı’dan gelen Tanrı’dır. Peder ile aynı özdendir.82
3.4.2. Kilise ve Sakramentler Hristiyanlığın ilk ortaya çıktığı dönemlerde inanç esasları gibi ibadet şekilleri de belirlenmiş değildi. Çünkü havariler Yahudi şeriatının gereklerine göre ibadetlerini yapıyorlardı. Daha sonra Yahudi şeriatını uygulamaktan vazgeçen ilk Hristiyanlar, İsa’nın son akşam yemeği anısına kutladıkları evharistiyadan başka bir ibadet uygulamamışlardı. Bu nedenle Konstantin’in Hristiyanlığa serbestlik tanımasına kadar Hristiyanlığın sistematik ibadet şekilleri olan sakramentler ve bir ibadet kurumu olan kilise tam olarak teşekkül etmemişti. Kilise: Kilise, Grekçe ecclesia (eklesya) kelimesinden gelip topluluk, cemaat anlamlarını taşır. Hristiyanlığa göre ise Hz. İsa’nın yolunu benimseyenleri temsil eder. İlk Hristiyanlar uzun yıllar Roma’nın takibatına uğramaları ve inançlarını açıkça gösterememeleri nedeniyle kiliseler yapamamışlardı. Bundan dolayı İmparator Konstantin’in 313 yılındaki Milan Fermanı’yla Hristiyanlığa serbestlik tanımasına kadar kilise bir mekândan çok, bir cemaati ifade etmekteydi.
Moskova’da bulunan Aziz Basil Katedrali (Rusya)
Orta Çağ, kilisenin en yaygın gelişme çağı oldu. İlk kiliseler, eski çok tanrılı dinlerin tapınakları örnek alınarak yapıldı. Hatta Roma Devleti, Hristiyanlığı resmen kabul edince (381) eski tapınaklar kiliseye çevrildi. Daha sonraki dönemlerde kiliseler görkemli bir şekilde bina edilerek katedrallere dönüştü. Şekilleri asırlara göre değişen kiliselerin ortak özelliği iki bölümden meydana gelmesidir. Bu bölümlerden biri Kudüsü’l-Akdes diğeri ise cemaatin oturduğu yerdir.83 Hristiyan mezheplerinin kiliseye yaklaşımları birbirinden farklıdır. Katolikler kiliseyi, İsa’nın mistik bedeni, inananları da onun uzuvları olarak görmektedirler. Bunun yanında Katolikler, kilisenin teşekkül etmesi için bir rahibin varlığını şart koşmaktadırlar.
ARAŞTIRALIM Hristiyanlar ibadetlerini niçin kilisede bir dinî lider önderliğinde yapmak zorundadırlar? Araştırınız.
81 Baki Adam, İmam-Hatip Liseleri Karşılaştırmalı Dinler Tarihi, s. 45. 82 Ekrem Sarıkçıoğlu, Başlangıçtan Günümüze Dinler Tarihi, s. 299. 83 Galip Atasagun, İlahî Dinlerde Dinî Semboller, s. 200.
59