4 • ཐབ་ཆས་དང་ཕོར་པ་སོགས་མཉམ་དུ་སྤྱོད་པ།
• སྤྱི་སྤྱོད་གསང་སྤྱོད་དང་། འཁྲུ་ཁང་། ཆུ་རྫིང་། འཐུང་ཆུ་སོགས་ མཉམ་དུ་སྤྱོད་པ།
• HIV སྲིན་འབུ་དེ་རླུང་དང་ལུས་པོའ་ི ཕྱིའི་སྐྱེ་དངོས་རྒྱུད་ནས་ ཁྱབ་དར་འགྲོ་ཡི་མེད།
སྲིན་འབུ་འགོས་པའི་རྟགས་མཚན།
• HIV སྲིན་འབུ་ཡོད་པའི་མི་འགའ་ཤས་ལ་ནད་རྟགས་རྩ་བ་ནས་ མེད་སྲིད།
• མི་འགའ་ཤས་སྲིན་འབུ་འགོས་ནས་ཉིན་ཤས་རྗེས་ཚ་བ་འཕར་བ་ དང་། འབྲུམ་བུ་ཐོན་པ། རྨེན་ཁྲོས་པ། མགྲིན་པ་ན། ཁ་དང་མགྲིན་ པར་རྨ་འབྲུམ་ཐོན་པ། ལུས་ཀྱི་ཚིགས་དང་ཤ་རྒྱུས་ལ་ན་ཟུགས་ གཏོང་བ་སོགས་འབྱུང་སྲིད།
སྲིན་འབུ་འགོས་ཡོད་མེད་ཇི་ལྟར་ཤེས་སམ།
• གལ་སྲིད་ཁྱེད་ལ་ HIV སྲིན་འབུ་འགོས་ཡོད་པའི་ཚོར་སྣང་ སླེབས་ཚེ་ངེས་པར་དུ་ཁྲག་གམ་ཡང་ན་ཁ་ལུད་མཆི་མ་སོགས་ བརྟག་དཔྱད་བྱེད་དགོས།
• གལ་སྲིད་བརྟག་དཔྱད་རྒྱུད་ HIV སྲིན་འབུ་མི་ཐོན་པ་དང་། ཟླ་ བ་གསུམ་ཚུན་ནས་སྲིན་འབུ་ཡོད་པའི་མི་དང་ལུས་འབྲེལ་བྱས་ མེད་ཚེ། ཁྱེད་རང་ལ་ནད་གཞི་དེ་མེད་པ་ཡིད་ཆེས་བྱོས། • གལ་སྲིད་བརྟག་དཔྱད་རྒྱུད་ HIV སྲིན་འབུ་ཐོན་ཚེ་མུ་མཐུད་ མཇུག་སྐྱོང་བརྟག་དཔྱད་གང་དགོས་ངེས་པར་བྱེད་དགོས། སྲིན་འབུ་ཡོད་ན་སྨན་བཅོས་ཡོད་དམ།
• ནད་གཞི་དེར་སྨན་བཅོས་བྱ་ཐབས་མེད་ཀྱང་སྨན་དང་ལྟ་སྐྱོང་ འོག་མི་ཚེ་རིང་དུ་འགྲོ་བ་དང་ལུས་པོའ་ི གནས་སྟང་ཡར་རྒྱས་ ཡོང་བའི་ཐབས་ཤེས་ཡོད། • སྔོན་འགོག་ནི་སྲུང་སྐྱོབ་ཀྱི་ཐབས་ལམ་ཡག་ཤོས་དེ་ཡིན།
• འཛམས་གླིང་ནང་མི་ས་ཡ་ ༣༥ ལྷག་ HIV ཨེ་ཙི་ཡིས་མནར་ ཡོད།
5 སྲིན་འབུ་འགོས་ཁྱབ་བཀག་འགོག་བྱེད་ཐབས།
• ལག་དེབ་འདིའི་བརྒྱུད་མི་གཞན་ལ་གོ་རྟོགས་སྤེལ་བ་དང་སློབ་ གསོ་སྤྲོད་པ།
• རང་ཉིད་ལ HIV སྲིན་འབུ་འགོས་ཡོད་མེད་བརྟག་དཔྱད་དང་ མི་གཞན་ལ་མི་འགོས་པའི་ཆེད་སྔོན་འགོག་ཚད་ལྡན་བྱེད་པ། • སྤྱི་ཚོགས་ནང་ HIV ཨེ་ཙི་ཡོད་མཁན་གྱི་མི་རྣམས་ལ་ཉེ་རིང་ དབྱེ་འབྱེད་མི་བྱེད་པ། གལ་སྲིད་ཨེ་ཙི་སྔོན་འགོག་སྐོར་ཤེས་འདོད་དང་། སློབ་གསོ། རྒྱབ་ སྐྱོར་བཅས་དགོས་ཚེ་འདི་གའི་ཁ་བྱང་ཐོག་འཛེམ་ཟོན་མེད་པར་ འབྲེལ་བ་གནང་རོགས།
མི་ལ་ཨེ་ཙི་འགོས་པར་ཐོག་མར་ (HIV) སྲིན་འབུའི་ན་ཚད་དེ་ འགོས་ཀྱི་ཡོད། (HIV) ཨི་ཆི་ཨའེ་ཝི་ཟེར་བའི་དབྱིན་ཡིག་བསྡུས་ ཚིག་འདི་རྒྱས་བཤད་བྱས་ན་ Human Immunodeficiency Virus རེད། གོ་དོན་ནུས་འཇོམས་དུག་སྲིན་ནད་འབུ་ཞིག་རེད། (H) Human འགྲོ་བ་མི། (I) Immunodeficiency ནད་འགོག་ནུས་པའི་རྫས། (V) Virus ནད་འབུ། འགྲོ་བ་མིའི་ནད་འགོག་ནུས་རྫས་འཇོམ་པར་བྱེད་མཁན་གྱི་ནད་འབུ་ ཞིག་ལ་གོ་ཆོག བསྡུས་ཚིག་ཨེ་ཙི་ (AIDS) ཅེས་པ་འདི་རྒྱས་པར་བཤད་ན། Acquired Immune Deficiency Syndrome ནད་ འགོག་ནུས་པ་ཉམས་པའི་ན་ཚ་འགོས་པར་གོ། A (Acquired) འགོས་པ་ (སྨིན་པ)། I (Immune) ནད་འགོག་ནུས་པ། D (Deficiency) ཉམས་པ། S (Syndrome) ན་ཚ། ནད་འགོག་ནུས་པ་ཉམས་པའི་ན་ཚ་འགོས་པར་ (AIDS) ཨེ་ཙིའི་ འགོས་ནད་ཟེར།
(HIV) སྲིན་འབུ་འདི་སྤྲ་དང་སྤྲེའུ་དང་། འགྲོ་བ་མིའི་ལུས་ཟུངས་ཀྱི་ ཕྲ་ཕུང་ནང་འཚོ་གནས་ཐུབ་པ་ལས། སྤྲ་དང་སྤྲེའུ་དང་མིའི་གཟུགས་ པོའ་ི བརླན་གཤེར་དང་བྲལ་ཚེ། ཕྱི་རོལ་གྱི་རང་བྱུང་ཁོར་ཡུག་གི་ནང་ དུ་རང་ནུས་ཀྱིས་སྐར་མ་ ༣ ནས་ ༥ བར་ལས་འཚོ་མི་ཐུབ་པ་འཆི་ འགྲོ་ཡི་ཡོད།
༄༅། །ཨེ་ཙི་ན་ཚ་སྐོར་གྱི་གལ་ ཆེའི་གོ་རྟོགས་ཤེས་བྱ།
ལྷ་སྤྱི་ཚོགས་ཞབས་ཞུ་དང་ཤེས་ཡོན་ལྟེ་གནས་ཁང།
Lha Charitable Trust Institute For Social Work and Education ལྷ་སྤྱི་ཚོགས་ཞབས་ཞུ་དང་ཤེས་ཡོན་ལྟེ་གནས་ཁང་ནི་སྤྱི་ཚོགས་ ཞབས་ཞུ་ཆེད་དུ་བཙུགས་པ་ཞིག་ཡིན་ཞིང་ཚོགས་པའི་གཞི་རྩའི་ དམི ག ས་ཡུལ་ནི ་ སྤྱི ་ ཚོ ག ས་ནང་གཞི ་ རི མ ་མང་ཚོ ག ས་ལ་དགོ ས ་ མཁོ ་ ཆེ ་ བའི ་ མི ང ་དོ ན ་མཚུངས་པའི ་ སྤྱི ་ ཚོ ག ས་ཞབས་ཞུའི ་ ལས་ དོན་སྣེ་མང་བྱ་རྒྱུ་དེ་ཡིན། ཚོགས་པའི་སྐོར་ཞིབ་ཕྲ་མཁྱེན་འདོད་ ཡོད་ཚེ་གཤམ་གྱི་དྲྭ་རྒྱ་ཁག་ལ་གཟིགས་རོགས་ཞུ། Lha Office, Temple Road McLeod Ganj-176219 Dharamshala Distt. Kangra. (H.P) India www.lhasocialwork.org www.contactmagazine.net www.tibetnature.net Phone: 01892-220992 Mobile: 9882323455
1 ནད་ངན་ཨེ་ཙི་ན་ཚའི་བྱུང་རིམ་སྐོར།
འཇིགས་སུ་རུང་བའི་ནད་ངན་ཨེ་ཙི་ AIDS བོད་སྐད་དུ་༼སྲིན་ འབུ་འཁྲུགས་པའི་ནད་༽དང་ཡང་ན་༼གཉན་ནད་རེག་དུག་༽ནི། ཕྱི་ ལོ་ ༡༩༨༡ ལོའ་ི ཟླ་ ༦ ཚེས་ ༥ ཉིན་ཨ་རིའི་འགོས་ནད་ཆེད་མཁས་མི་ སྣས་ཐོག་མར་ངོས་འཛིན་དང། མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱིས་ཡོངས་ ཁྱབ་གསལ་བསྒྲགས་བྱས་ཡོད་པ་རེད། གསལ་བསྒྲགས་བྱས་ནས་མི་ལོ་ ༣༣ ཙམ་གྱི་རིང་ལ་མཉམ་ འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱིས་ཚོད་དཔག་བྱས་པ་ལྟར་ན། འཛམ་གླིང་ནང་ མི་གྲངས་ས་ཡ་ ༦༠ ཙམ་ལ་ན་ཚ་འདི་འགོས་པ་མ་ཟད། མི་གྲངས་ས་ཡ་ ༣༠ ལྷག་ཙམ་གྱི་ཚེ་སྲོག་འཕྲོག་ཟིན་པ་དང་། མི་གྲངས་ས་ཡ་༣༥ ཙམ་ མུ་མཐུད་ནས་ནད་ངན་འདིས་མནར་ཡོད། བོད་ཕྱི་ནང་གཉིས་ཀྱི་སྤྱི་ཚོགས་ནང་ལའང་ནད་ངན་འདི་ དར་ཁྱབ་འགྲོ་བཞིན་པ་དང་། བོ ད ་རི ག ས་སྤུན་ཟླ་བརྒྱ་ཕྲག་འགའ་ ཤས་ཀྱི་ཚེ་སྲོག་འཕྲོག་ཟིན་ཅིང་། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༤ ཟླ་ ༣ ཚེས་ ༡༣ ཉིན་ ཤེ ས ་རྟོ ག ས་བྱུང་དོ ན ་ལྟར་ན་འཕྲོ ད ་བསྟེ ན ་ལས་ཁུངས་ལ་དངོ ས ་སུ་ འབྲེ ལ ་གཏུགས་བྱུང་བའི ་ ཐོ ་ གཞུང་ནང་བཙན་བྱོ ལ ་བོ ད ་མི འི ་ སྤྱི ་ ཚོགས་ནང་ཨེ་ཙི་ནད་པ་གྲངས་ ༦༠ ཙམ་ཡོད་ལུགས་དང། ཡང་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༢ ཟླ་ ༡༢ ཚེས་ ༡ ཉིན་འཕྲོད་བསྟེན་ལས་ ཁུངས་ཀྱིས་སྤེལ་བའི་གནས་ཚུལ་ནང་། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༠ ལོར་ཉམས་ཞིབ་ བྱས་པ་བརྒྱུད། བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་སྤྱི་ཚོགས་ནང་ཁྱོན་བོད་མི་ ༡༣༠ ཙམ་ལ་ཨེ་ཙི་ནད་གཞི་འགོས་ཡོད་ཅིང་། དེའི་ནང་བོད་མི་ ༦༠ ཙམ་ འདས་གྲོངས་སུ་ཕྱིན་ཡོད་ལུགས་འགྲེལ་བརྗོད་བྱས་ཡོད། བོད་ནང་ནས་སྨན་སྤྲུལ་དགེ་གྲགས་ལགས་ནས་བརྩམས་པའི་ཨེ་ཙི་ སྐོར་གྱི་དེབ་ཆུང་ནང་འཁོད་དོན། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༩ ལོར་བོད་རང་སྐྱོངས་ལྗོངས་སུ་ཨེ་ཙི་ནད་པ་ མི་གྲངས་ ༡༠༣ དང་། ༢༠༠༨ ལོར་མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་དུ་ཨེ་ཙི་ནད་ པ་མི་གྲངས་༡༦༧། ༢༠༠༩ ལོར་ཀན་སུ་ཞིང་ཆེན་ལ་ཨེ་ཙི་ནད་པ་མི་ གྲངས་༢༨༧། ༢༠༠༩ ལོར་ཡུན་ནན་ཞིང་ཆེན་དུ་ཨེ་ཙི་ནད་པ་མི་གྲངས་ ༧༢༩༣༩ ཡོད་ཅིང། ཡིན་ཡང་ ༢༠༡༠ ལོར་མི་གྲངས་ ༡༦༡༨༦༣ ལ་ འཕར་ཡོད་པ་དང། ལོ་གཅིག་གི་ནང་ལ་མི་གྲངས་ ༨༨༩༢༤ འཕར་ ཡོད་འདུག ༢༠༠༩ ལོར་དཀར་མཛེས་བོད་རིགས་རང་སྐྱོང་ཁུལ་དུ་ཨེ་ ཙི་ནད་པ་ ༣༠༡༠༠ ཡོད་པ་རེད་ཅེས་གསལ་འདུག གོང་གསལ་ཨེ་ཙི་ནད་པའི་གྲངས་འབོར་འདི་ས་ཁུལ་འདི་ དག་གི་སྤྱིའི་གྲངས་འབོར་ཡིན་པ་ལས་བོད་རིགས་གཅིག་པུ་ཡིན་ཚོད་ མི་འདུག་ལ། ཡིན་ནའང་བོད་ཀྱི་ས་ཁུལ་དུ་ནད་ངན་འདི་དར་ ཁྱབ་ཆེ ན ་པོ ་ འགྲོ ་ རྒྱུ་ཡི ན ་པ་ཛ་དྲག་དང་ཚད་གཞི ་ མཐོ ་ པོ ར ་སླེ བ ས་ ཡོད་པ་རེད།
2 ཨི་ཙེའི་ནད་འདི་ཆེས་ཐོག་མར་ཨ་ཧྥི་རི་ཁའི་ཡུལ་གྲུ་ནས་ དུས་རབས་ ༡༩ དུས་མཇུག་ཙམ་ནས་བྱུང་ཡོད་ཅིང་། རིམ་བཞིན་ འཛམ་གླིང་རྒྱལ་ཁབ་གཞན་ལ་འགོས་ཁྱབ་སོང་ཞིང་། མ་འོངས་པར་ ཨེ་ཤ་ཡའི་ས་ཁུལ་ལ་དར་ཁྱབ་ཆེ་རུ་འགྲོ་རྒྱུ་ཡིན་པ་ཉེན་ཁ་ཆེན་པོ་ ཡོད་ཅིང། ལྷག་པར་རྒྱ་ནག་དང་། རྒྱ་གར། ཧིན་དྷུ་ཉི་ཤི་ཡ་གསུམ་ནི་ མ་འོངས་པར་ཨེ་ཙི་ནད་པ་ཆེས་མང་བའི་རྒྱལ་ཁབ་ཏུ་འགྱུར་ངེས་པར་ ཚོད་དཔག་བྱེད་བཞིན་ཡོད།
3 ཨེ་ཙི་འགོས་ཁྱབ་ཀྱི་རྒྱུད་རིམ།
• HIV སྲིན་འབུ་དེ་མིའི་ལུས་ཁམས་ཀྱི་ཁུ་བ་འདྲ་མིན་ཏེ་དཔེར་ན་ ཁྲག་དང་། ཐིག་ལེ། མོ་མཚན་གྱི་ཁུ་བ། གཤེར་ཁུ་འཛག་ཐོན། ཨ་མའི་ ནུ་ཞོ་སོགས་རྒྱུད་ནས་འགོས་ཀྱི་ཡོད།
HIV སྲིན་འབུའི་རྒྱུད་ལམ།
ད་ལྟ་ནས་ཚང་མས་ནད་ངན་འདིར་དོ་སྣང་དང་། སྔོན་ འགོག་གི་ཐབས་ཤེས་གང་ཐུབ་མ་བྱས་ཚེ། ནམ་ཞིག་རི་ལུད་པ་ཐག་ པས་མི་འདོམ་པའི་དཔེ་ལྟར། བོད་མིའི་སྤྱི་ཚོགས་ནང་ནད་ངན་འདི་ དར་ཁྱབ་ཆེ་རུ་ཕྱིན་ཚེ། མི་རྒྱུད་དང་ཁྱིམ་རྒྱུད་སྟོང་རྒྱུ་ཡིན་པ་ཟད། མཐའ་ན་རྒྱལ་ཁབ་དང་མི་རིགས་རྩ་སྟོང་དུ་འགྲོ་སྲིད་པས། ནད་ངན་ འདིར་ཚང་མས་ལྷོད་གཡེང་རྩ་བ་ནས་མ་གནང་བར་དོ་སྣང་དང་སྔོན་ འགོག་གི་ལས་གཞི་གང་མང་སྤེལ་ཏེ་ང་ཚོ་མི་རེ་ངོ་རེ་ནད་ངན་འདིའི་ སྡུག་སྔལ་ནང་མ་ལྷུང་བར་ཐབས་ཤེ ས ་བྱེ ད ་དགོ ས ་པའི ་ འགན་འཁྲི ་ ཆེན་པོ་ལྡན་ཡོད།
• འགྱིག་ཤུབ་བེད་མི་སྤྱོད་པར་ལུས་འབྲེལ་བྱེད་པ།
• HIV སྲིན་འབུ་ནི་མིའི་གཟུགས་པོའ་ི ནང་ལྷན་སྐྱེས་ཀྱི་ནད་ གཞི་སྔོན་འགོག་གི་ནུས་པ་དེ་རིམ་པས་ཉམས་སུ་འཇུག་མཁན་ གྱི་འབུ་ཞིག་རེད།
• རྒྱུན་དུ་མཚན་མ་དང་ཤང་ལམ་སོགས་རྒྱུད་ནས་ལུས་འབྲེལ་བྱེད་ སྐབས་འགྱིག་ཤུབ་ངེས་པར་དུ་གྱོན་དགོས།
གང་འདྲ་ཞིག་ལ་ HIV སྲིན་འབུ་ཟེར་རམ།
• གལ་སྲིད་དུས་ཐོག་ཏུ་སྨན་བཅོས་མ་བྱས་ཚེ་སྲིན་འབུ་དེས་རྐྱེན་ པས་ AIDS ཨེ་ཙི་འཕོག་ངེས་རེད།
གང་འདྲ་ཞིག་ལ་ AIDS ཨེ་ཙི་ཟེར་རམ།
• AIDS ཨེ་ཙི་ནི་མིའི་ལྷན་སྐྱེས་ཀྱི་ནད་ཞིག་མ་ཡིན་པར་ཕྱིས་ བྱུང་སྲིན་འབུས་ལྷན་སྐྱེས་ཀྱི་ནད་གཞི་སྔོན་འགོག་གི་ནུས་པ་ ཉམས་སུ་འཇུག་ནས་ནད་རྟགས་འདྲ་མིན་མང་པོ་ཐོན་པའི་ཚབ་ ཆེན་གྱི་ན་ཚ་ཞིག་ལ་ཟེར། •
HIVསྲིན་འབུ་ཡོད་པའི་མི་ཞིག་ལ་རང་བཞིན་ལྷན་སྐྱེས་ཀྱི་ ནད་གཞི་སྔོན་འགོག་ནུས་པ་ཉམས་ནས་ན་ཚ་འདྲ་མིན་འཕོག་ སྟེ་ཨེ་ཙི་AID ན་བར་མངོན།
• སྲིན་འབུ་འགོས་པའི་ཁབ་དང་། སྨན་ཁབ། སྐྲ་བཞར་གྲི། གཞན་ ཉལ་ཐག་དང་འབྲེལ་བའི་མྱོས་རྫས་ཀྱི་མཁོ་ཆས་རིགས་མཉམ་ སྤྱོད་བྱེད་པ། • སྲིན་འབུ་ལྡན་པའི་མ་ཡིས་མངལ་ལ་ཡོད་པའི་ཕྲུ་གུ་དང་། དེ་ བཞིན་ཕྲུ་གུ་སྐྱེས་སྐབས་དང་ནུ་གསོས་བྱེད་སྐབས་སོགས།
• ཁྲག་དང་ཁྲག་ཁ་གསབ་སོགས་བྱེད་སྐབས་སྲིན་འབུ་ཡོད་པའི་ ཁྲག་བེད་སྤྱོད་པ་སོགས་ལས་འགོས་སྲིད།
• ཁབ་དང་སྨན་ཁབ་སོགས་ཀྱི་མཁོ་ཆས་རིགས་ནམ་ཡང་མཉམ་ སྤྱོད་བྱེད་མི་རུང་། • གལ་སྲིད་ཁྱེད་རང་ལ་ HIV སྲིན་འབུ་ཡོད་ཚེ་རྒྱུན་དུ་སྨན་ བཅོས་ལྟ་སྐྱོང་ཞུ་དགོས།
• རྒྱུན་དུ་ HIV སྲིན་འབུའི་སྐོར་ཁ་གསང་པོས་གཞན་དང་གོ་ བསྡུར་དང་། གཞན་ལས་སློབ་གསོ་ལེན་དགོས།
ཇི་ལྟར་བྱས་ན་སྲིན་འབུ་འགོས་མི་སྲིད་དམ།
• ལུས་ལ་རེག་པ་དང་། ལག་པ་གཏོང་བ། ཕན་ཚུན་འཐམ་པ། ཆུ་ཏོ་ སྐམ་པོས་འོ་བྱས་པ། • ཨ་ཅོར་དང་ལག་ཕྱིས། གྱོན་གོས་སོགས་མཉམ་སྤྱོད་བྱེད་པ།