ARAŞTIRMA // KiMSE YOK MU // TEMMUZ • AĞUSTOS • EYLÜL 2011 // 50
MUSEViLiKTE ORUÇ Yom Kippur Musevilikte de oruç önemli bir farz ibadettir. Bazen nefsi terbiye etme bazen de acı çekme aracı sayılan oruç, yaratıcıyla olan ilişkiyi kuvvetlendirmeye yarayan kutsal bir araçtır. Tevrat, Hz. Musa’nın Tur Dağı'nda 40 gün 40 gece kaldığını ve bu süreyi oruç tutarak geçirdiğini söyler.
Tövbe Günü’nde 26 saatlik oruç
KADER geçmiş yıla göre yazılırsa Kaderlerinin bir yıl önceki hal ve hareketlerine göre yazıldığına inanan Museviler, 1 yıl boyunca iyi ve hayırlı işler yapmaya gayret gösterirler. Roşaşana adını verdikleri yılbaşıyla Yom Kippur arasındaki 10 gün boyunca bir vicdan muhasebesi yaparlar. Yılın muhasebesi sonucunda yapılan haksızlıklar için insanlardan özür diler ve helalleşirler. Oruç 9. günün akşamı güneş batmadan bir saat önce başlar.
Museviler, Musevi Takvimi'nin ilk ayı olan Tişri ayının 10. günü yaklaşık 26 saat boyunca Yom Kippur adı verilen kefaret orucunu tutarak pişmanlıklarını dile getirirler. İbranice’de “Tövbe günü” anlamına gelen Yom Kippur orucunu tutarken Museviler Allah’ın onları affettiğine inanırlar. Yom Kippur orucu Hz. Musa Tur Dağı'na gittiğinde Musevilerin altın bir buzağıya tapınmalarına dayandırılır.
Oruç tutarken nelere dikkat ediyorlar? • İmsak Tişri ayının 10. gününden önceki akşam güneş ba tarken başlar. O gece ve ertesi gün ilk iki yıldız görünün ceye kadar yani yaklaşık 26 saat yemek içmek yasaktır. • 26 saat aralıksız sürecek olan oruç boyunca yemek ye mek ve içmek, yıkanmak, parfüm sürünmek, cinsel mü nasebette bulunmak, çalışmak, ateş yakmak da orucun yasakları arasında...
SEMAVÎ OLMAYAN DiNLERDE ORUÇ • Hinduizm'de oruç; nefsi terbiye için yılın belirli aylarında ve günlerinde belirli besinleri yememe, yani bir çeşit perhiz şeklinde tutulur. • Doğu kültürlerinin dinlerinden Taoizm'de oruç, sağlığı koruma ve böylece yaşlanmayı geciktirme özelliğiyle ön plana çıkar. Çinliler ayrıca, kendilerini kötülüklerden, korumak için oruç tutar. • Güney Asya Hint dinlerinden Brahmanizm'de her ayın 12 ve 13'üncü günlerinde oruç tutmak gelenektir. • Hint dinlerinden Jainizm'de orucun kuralları daha serttir. Jainistler kesintisiz olarak 40 gün oruç tutarlar. • Güneydoğu Asya dinlerinden Budizm oruca en fazla önem veren dinlerdendir. Budizm'in ku rucusu Buda'ya göre, ne dünyaya bağlanmak ne de dünyadan vazgeçmek gerekir. Bu ama ca ulaşmak için koyduğu kuralların birincisi ise, her iki ayda bir oruç tutmak ve bu süre içinde de toplum içinde tüm günahlarını itiraf etmektir. • Manilikte oruç, ışığı gönderen güneş ve aya dua etmek amacıyla tutulur. Eski Mısır'da ise oruç genellikle dini bayramlarda tutulur.